B GIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHệăMINH
~~~~~~*~~~~~~
VăTHăCHUNGăTHY
GIIăPHÁPăGIAăTNGăNGUNăVNăHUYăNGă
TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHN
NGOIăTHNGăVITăNAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.ăHăCHệăMINH,ăNMăă2012
B GIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHệăMINH
~~~~~~*~~~~~~
VăTHăCHUNGăTHY
GIIăPHÁPăGIAăTNGăNGUNăVNăHUYăNGă
TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHN
NGOIăTHNGăVITăNAM
ChuyênăngƠnh:ăTƠiăchínhăậ NgơnăhƠng
Mưăs: 60.34.02.01
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:ă
PGS.TSăBỐIăKIMăYN
TP.ăHăCHệăMINH,ăNMăă2012
LIăCÁMăN
Trc tiên, tôi xin chân thành cám n PGS.TS Bùi Kim Yn đư tn tình hng
dn, góp Ủ và đng viên tôi trong sut quá trình thc hin lun vn tt nghip này.
Xin chân thành cám n quỦ thy, cô Khoa Ngân hàng, Khoa ào to Sau đi
hc Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh, các bn lp cao hc khóa
19-Ngân hàng Ngày 2 đư nhit tình giúp đ tôi trong sut thi gian khóa hc.
Nhng li cám n cui cùng xin dành cho b m, các anh ch em trong gia
đình đư ht lòng quan tâm, đng viên và to điu kin tt nht đ tôi hoàn thành
đc lun vn tt nghip.
VăThăChungăThy
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan rng đây là toàn b ni dung và s liu trong lun vn thc s
này là do tôi nghiên cu và thc hin, có s h tr t Cô hng dn, đng thi các
thông tin, s liu đc s dng trong lun vn là hoàn toàn trung thc và chính
xác.
TP.H Chí Minh, ngày tháng nm 2012
Tác gi
V Th Chung Thy
Hc viên lp Cao hc kinh t khóa 19
Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh
MCăLC
Trang ph bìa Trang
Li cám n
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc ch vit tt
Danh mc các bng, đ th
LIăMăU 1
CHNGă1
CăSăLụăLUNăVăHUYăNGăVNăCA
NGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1ăKháiănimăngunăvnăhuyăđngăcaăNgơnăhƠngăthngămi 3
1.2ăTmăquanătrngăcaăngunăvnăhuy đng 3
1.2.1 i vi nn kinh t 3
1.2.2 i vi ngân hàng thng mi 4
1.2.3 i vi khách hàng 4
1.3ăNguyênătcăhuyăđngăvn 5
1.4ăCácăhìnhăthcăhuyăđngăvnăcaăNgơnăhƠngăthngămi 5
1.4.1 Tin gi không k hn 5
1.4.2 Tin gi có k hn 6
1.4.3 Tin gi tit kim 7
1.4.4 Phát hành Giy t có giá 8
1.5ăMtăsăchătiêuăđánhăgiáăanătoƠnăhuyăđngăvn 9
1.5.1 Gii hn huy đng vn(H1) 9
1.5.2 H s an toàn vn(CAR) 10
1.5.3 T l ti đa d n cho vay so vi s d tin gi(LDR) 10
1.6 ChiăphíăvƠăriăroătrongăcôngătácăhuyăđngăvn 11
1.6.1 Chi phí cho ngun vn huy đng 11
1.6.2 Ri ro trong công tác huy đng vn 14
1.7ăCácănhơnătănhăhngătiăhuyăđngăvnăcaăNgơnăhƠngăThngăMi 15
1.7.1 Nhân t khách quan 15
1.7.1.1 Môi trng chính tr, kinh t-xư hi 15
1.7.1.2 Chính sách tin t ca ngân hàng trung ng 15
1.7.1.3 Môi trng cnh tranh 16
1.7.1.4 Nng lc tài chính, thu nhp và thói quen s dng tin mt 16
1.7.2 Nhân t ch quan 16
1.7.2.1 Lưi sut 17
1.7.2.2 Cht lng dch v ngân hàng 17
1.7.2.3 Chính sách khách hàng 18
1.7.2.4 Thi gian giao dch 18
1.7.2.5 Thng hiu ca ngân hàng 19
1.8 BƠiăhcăkinhănghimăhuyăđngăvnăcaă1ăsăncătrênăthăgii 19
1.8.1 Bài hc kinh nghim t Nht Bn 19
1.8.2 Bài hc kinh nghim t Ngân hàng Australia (ANZ) 20
1.8.3 Bài hc kinh nghim huy đng vn cho các NHTM Vit Nam 21
Ktălunăchngă1 23
CHNGă2:ăTHCăTRNGăCÔNGăTÁCăHUYăNGăVNăTIăNGỂNă
HÀNGăTMCPăNGOIăTHNGăVITăNAM
2.1ăánhăgiáăchungăvătìnhăhìnhătƠiăchínhătinătăVităNamăhinănay 24
2.1.1 ánh giá chung v tình hình kinh t v mô 24
2.1.1.1 Tình hình kinh t xư hi 24
2.1.1.2 Din bin chính sách tin t ca NHNN trong thi gian qua 25
2.1.2 Tình hình huy đng vn ti các NHTM hin nay 27
2.2ăGiiăthiuăNgơnăhƠngăTMCPăNgoiăthngăVităNam 30
2.2.1 Lch s hình thành và phát trin 30
2.2.2 Mng li hot đng 32
2.2.3. Tình hình hot đng kinh doanh ca Vietcombank 32
2.2.3.1 Kt qu kinh doanh 32
2.2.3.2 V quy mô hot đng 34
2.2.3.3 V thanh toán xut nhp khu và kinh doanh ngoi t 35
2.3ăThcătrngăhuyăđngăvnătiăVietcombank 36
2.3.1 Th phn và nng lc cnh tranh ca Vietcombank v huy đng vn 36
2.3.1.1 Mng li hot đng ca các NHTM 36
2.3.1.2 Th phn huy đng vn ca Vietcombank 38
2.3.1.3 ánh giá nng lc cnh tranh ca Vietcombank v huy đng vn 40
2.3.2 Các hình thc huy đng vn đang đc trin khai ti Vietcombank 42
2.3.2.1. Tin gi thanh toán 42
2.3.2.2. Tin gi có k hn 42
2.3.2.3. Tin gi tit kim 43
2.3.2.4. Phát hành Giy t có giá 47
2.3.3 Các dch v h tr công tác huy đng vn 47
2.3.3.1 Dch v thanh toán 47
2.3.3.2 Dch v th 47
2.3.3.3 Dch v ngân hàng hin đi 49
2.3.4 C cu ngun vn huy đng ca Vietcombank 49
2.3.5 Qun tr ngun vn ti Vietcombank 59
2.3.5.1 Mc đ an toàn vn 59
2.3.5.2 Kh nng thanh khon 60
2.4ăKhoăsátăỦăkinăđánhăgiáăcaăkháchăhƠngăvăhotăđngăhuyăđngăvnăcaă
Vietcombank 61
2.5ăánhăgiáănhngăktăquăđtăđcăvƠăhnăchătrongăcôngătácăhuyăđngăvnă
tiăVietcombank 63
2.5.1. Nhng kt qu đt đc 63
2.5.2. Nhng hn ch 65
2.5.3. Mt s nguyên nhân ch yu ca hn ch 66
2.5.3.1 Nguyên nhân khách quan 66
2.5.3.2 Nguyên nhân ch quan 69
Ktălunăchngă2 71
CHNGă3ă:ăGIIăPHÁPăGIAăTNGăNGUNăVNăHUYăNGăTIă
NGỂNăHÀNGăTMCPăNGOIăTHNGăVITăNAM
3.1 nhăhngăcaăNgơnăhƠngăNhƠăncătrongăvicăthcăthiăchínhăsáchătinătă
nhmăkimăchălmăphátătheoăchăđoăcaăThătngăChínhăph 72
3.2 nh hngăcaăVietcombankăvăchínhăsáchăhuyăđngăvn trongăthiăgiană
ti 73
3.2.1 V c hi và thách thc trong công tác huy đng vn 73
3.2.2 nh hng công tác huy đng vn Vietcombank trong thi gian ti 75
3.3 Giiăpháp ătmăvămôănhmăgiaătngăhuyăđngăvnătiăVietcombank 76
3.3.1ăVăphíaăchínhăph 76
3.3.1.1 n đnh kinh t v mô và kim ch lm phát 76
3.3.1.2 Tái c cu ngân hàng thng mi và các t chc tín dng 77
3.3.1.3. Hot đng bo him tin gi 78
3.3.2ăVăphíaăNgơnăhƠngăNhƠănc 79
3.3.2.1 NHNN linh hot trong vic s dng chính sách tin t 79
3.3.2.2 V c ch qun lỦ 79
3.3.2.3 H tr phát trin thanh toán không dùng tin mt 80
3.4 GiiăphápăgiaătngăngunăvnăhuyăđngăđiăviăVietcombank 81
3.4.1ăGiiăphápăđiăviăHiăsăchínhăVietcombank 81
3.4.1.1 Quán trit trin khai thc hin Ngh quyt ca Chính ph & Ch th ca
NHNN 82
3.4.1.2 M rng mng li hot đng 82
3.4.1.3 Chính sách nhân s 83
3.4.1.4 Gia tng thi gian huy đng vn 84
3.4.1.5 Công tác Marketing, phát trin thng hiu 85
3.4.1.6 Hin đi hóa công ngh ngân hàng 86
3.4.1.7 Thit lp quy trình thc hin nghip v nhanh chóng, an toàn, hiu qu.87
3.4.1.8 Gii pháp v công tác điu hành ca ban lưnh đo Vietcombank 87
3.4.2ăGiiăphápăđiăviăcácăChiănhánhăVietcombank 88
3.4.2.1 Nâng cao cht lng dch v ngân hàng 88
3.4.2.2 Các gii pháp m rng quy mô, thay đi c cu và tng tính n đnh cho
ngun vn huy đng 90
3.4.2.3 Phát trin chính sách khách hàng-quan h khách hàng 92
3.4.2.4 Phát trin các sn phm dch v h tr huy đng vn 94
Ktălunăchngă3 95
KTăLUN 96
PHăLC
TÀIăLIUăTHAMăKHO
DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT
ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
Agribank : Ngân hàng Nông nghip&Phát trin nông thôn (AGRB)
BIDV : Ngân hàng u T và Phát Trin Vit Nam
CSTT : Chính sách tin t
CN : Chi nhánh
GDP : Tng sn phm quc ni
Eximbank : Ngân hàng thng mi c phn Xut Nhp Khu
KH : Khách hàng
MSB : Ngân hàng thng mi c phn Hàng Hi
MBB : Ngân hàng thng mi c phn Quân đi
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng Thng Mi
NHTMCP : Ngân hàng Thng Mi C Phn
NHTW : Ngân hàng Trung ng
PGD : Phòng giao dch
Sacombank : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
TCKT : T chc kinh t
TCTD : T chc tín dng
Techcombank : Ngân hàng thng mi c phn K Thng (TCB)
USD : ô la M
VIB : Ngân hàng thng mi c phn Quc T
Vietcombank : Ngân hàng Thng Mi C Phn Ngoi Thng Vit Nam (VCB)
Vietinbank : Ngân hàng Thng Mi C Phn Công Thng Vit Nam (CTG)
VPbank : Ngân hàng thng mi c phn Vit Nam Thnh Vng
XNK : Xut nhp khu
ATM : Automatic Teller Machine: Máy rút tin t đng
CAR : Capital Adequacy Ratios
DANHăMCăCÁCăBNGăBIUă
STT
Tênăbngăbiu
Trang
1
Bng 2.1: Lưi sut huy đng VN mt s ngân hàng ln ti Hà
Ni tháng 5/2011
29
2
Bng 2.2: Tình hình tài sn và vn ch s hu ca Vietcombank
giai đon 2008-2011
33
3
Bng 2.3: Mt s ch tiêu tng quát v kt qu kinh doanh ca
Vietcombank giai đon 2008-2011
33
4
Bng 2.4: Quy mô hot đng ca Vietcombank giai đon 2008-
2011
34
5
Bng 2.5: T l n xu Vietcombank giai đon 2008-2011
35
6
Bng 2.6: Mng li hot đng mt s NHTM ln (đn
30/11/2011)
36
7
Bng 2.7: C cu ngun vn ca Vietcombank giai đon 2008-
2011
50
8
Bng 2.8: C cu ngun vn huy đng ca các ngân hàng
51
9
Bng 2.9: C cu ngun vn huy đng ca Vietcombank theo sn
phm
52
10
Bng 2.10: C cu ngun vn huy đng ca Vietcombank theo đi
tng khách hàng
54
11
Bng 2.11: C cu ngun vn huy đng ca Vietcombank theo
loi tin t
56
12
Bng 2.12: C cu ngun vn huy đng ca Vietcombank theo
loi k hn
58
13
Bng 2.13: Mt s ch tiêu an toàn trong hot đng ca
Vietcombank
59
14
Bng 2.14: Kh nng thanh khon ca Vietcombank
60
15
Bng 2.15: Kt qu kho sát Ủ kin đánh giá ca khách hàng
62
DANHăMCăCÁCăHỊNHăV,ăăTH
STT
Tênăđăth
Trang
1
th 2.1: Tình hình tài sn và vn ch s hu Vietcombank giai
đon 2008-2011
33
2
th 2.2: Quy mô hot đng ca Vietcombank giai đon 2008-
2011
34
3
th 2.3: Mng li hot đng mt s NHTM ln (đn
30/11/2011)
36
4
th 2.4: Quy mô huy đng vn ca mt s Ngân hàng nm
2010
38
5
th 2.5: Quy mô huy đng vn ca mt s Ngân hàng nm
2011.
39
6
th 2.6: Th phn huy đng vn ca các ngân hàng nm 2011
40
7
th 2.7: C cu ngun vn ca Vietcombank giai đon 2008-
2011
50
8
th 2.8: C cu ngun vn huy đng theo sn phm
Vietcombank
53
9
th 2.9: C cu ngun vn huy đng ca Vietcombank theo đi
tng khách hàng
54
10
th 2.10: C cu ngun vn huy đng ca Vietcombank tin
gi theo loi tin t
56
11
th 2.11: C cu ngun vn huy đng ca Vietcombank theo
loi k hn
58
12
th 2.12: T l an toàn vn ti thiu CAR Vietcombank giai
đon 2008-2011
59
1
PHNăMăU
1.ăTínhăcpăthităcaăđătƠi
i vi các ngân hàng thng mi thì vic huy đng vn đóng mt vai trò vô
cùng quan trng. Các ngân hàng thng mi mun tn ti thì phi huy đng vn và
phi đy mnh vic huy đng vn, bi nó yu t ngun, là yu t xut phát đ đy
mnh hot đng tín dng, thanh toán quc t và các dch v khác ca ngân hàng.
Trong nhng nm gn đây, các ngân hàng thng mi Vit Nam đang gp phi
nhiu khó khn trong vn đ huy đng vn, khi mà tình trng lm phát tng cao
ngi dân cng không my mn mà gi tin vào ngân hàng. Bên cnh đó, ngun vn
nhàn ri trong nhân dân đang b phân tán qua nhiu kênh huy đng khác có li nhun
hp dn hn nh gi tin ngân hàng nc ngoài, đu t bt đng sn, d tr vàng,
mua ngoi t mnh…
Ngân hàng TMCP Ngoi Thng là mt trong nhng ngân hàng c phn hàng đu
Vit Nam có thng hiu và uy tín trên th trng, nhng nn kinh t trong nc
đang trong tình trng suy thoái kh nng huy đng vn ngày càng khó khn hn. Bên
cnh đó s cnh tranh trong vic huy đng vn ca Vietcombank vi các ngân hàng
thng mi khác ngày càng gay gt, đc bit là cnh tranh vi mt s ngân hàng ln
mnh nh Agribank, Vietinbank, BIDV Vy Vietcombank cn có nhng gii pháp
đ phát huy th mnh, khc phc nhng nhc đim, to ch da tin cy vng chc
cho khách hàng khi gi tài sn ca mình ti Vietcombank.
Xut phát t nhng lỦ do trên, vi mong mun phân tích và đánh giá thc trng
huy đng vn, t đó đa ra nhng gii pháp nhm gia tng ngun vn huy đng ca
Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam trong nhng nm ti , tôi chn đ tài:
“Gii pháp gia tng ngun vn huy đng ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng
Vit Nam”.
2.ăMcătiêuănghiênăcuăđătƠiă
T nhng vn đ nghiên cu trong lỦ thuyt, phân tích thc trng huy đng vn ti
Vietcombank qua đó đ ra các gii pháp nhm tng cng huy đng vn hiu qu
nht ti Vietcombank.
2
3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcuă
- Nhng vn đ c bn v huy đng vn ca các NHTM.
- ánh giá thc trng huy đng vn ti Vietcombank trong 4 nm (2008-2011) qua
các khía cnh qui mô và c cu huy đng vn; phân tích ngun vn huy đng đ t
đó tìm ra nhng u đim, hn ch và nguyên nhân ca nhng tn ti trong vic huy
đng vn ti Vietcombank.
4.ăPhngăphápănghiênăcu
Lun vn đc nghiên cu da trên phng pháp duy vt bin chng, duy vt lch
s, kt hp vi phng pháp thng kê, phân tích, tng hp….
S liu đc s dng trong lun vn đc tìm kim, thu thp t 2 ngun:
- D liu trong ni b ca Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam nh:
Báo cáo thng niên, báo cáo kt qu kinh doanh.
- D liu ngoi vi thu thp t các ngun: sách báo, phng tin truyn thông,
báo cáo thng niên Ngân hàng Nhà Nc và mt s Ngân hàng Thng Mi.
5.ăụănghaăkhoaăhcăvƠăthcătinăcaălun vn
- H thng hóa các phng pháp huy đng vn ti ngân hàng.
- Phân tích thc trng huy đng vn ti Vietcombank, tìm ra nhc đim cn
khc phc.
- xut các gii pháp tng cng huy đng vn cho Vietcombank.
6.ăKtăcuăcaălunăvn
Bài lun vn gm 3 chng vi b cc nh sau:
Chng 1: C s lỦ lun v huy đng vn ca ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng công tác huy đng vn ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng
Vit Nam
Chng 3: Gii pháp gia tng ngun vn huy đng vn ti Ngân hàng TMCP
Ngoi Thng Vit Nam.
3
CHNGă1ă:ăCăSăLụăLUNăVăHUYăNGăVNăCA
NGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1 Kháiănim ngunăvnăhuyăđng caăNHTM
i vi bt k doanh nghip nào, đ tin hành hot đng sn xut kinh doanh đu
phi có vn, NHTM đc coi là mt loi hình doanh nghip đc bit, kinh doanh trên
lnh vc tin t, do vy vic tin hành bin pháp nghip v to lp ngun vn đ t
chc hot đng kinh doanh là vn đ vô cùng quan trng đi vi mi NHTM.
Thành phn ngun vn ca NHTM bao gm: Vn điu l và các qu, vn huy
đng, vn đi vay, vn khác.
Ngun vn huy đng là ngun vn ch yu trong hot đng kinh doanh ca
NHTM, thc cht là tài sn bng tin ca ch s hu mà ngân hàng tm thi qun lỦ
và s dng nhng vi trách nhim hoàn tr kp thi, đy đ theo tha thun gia
ngân hàng và khách hàng. Ngun vn huy đng chim t trng ln trong tng ngun
vn ca NHTM. Các NHTM hot đng đc ch yu là nh vào ngun vn này
gm:
+ Tin gi không k hn (còn gi là tin gi thanh toán)
+ Tin gi có k hn ca t chc, đoàn th
+ Tin gi tit kim.
+ Ngun vn huy đng qua phát hành các giy t có giá nh k phiu, trái
phiu ngân hàng, chng ch tin gi…
1.2ăTmăquanătrngăcaăngunăvnăhuyăđng
1.2.1ăiăviănnăkinhăt
H thng NHTM đóng vai trò rt quan trng trong s phát trin ca nn kinh t.
Thông qua nghip v huy đng vn mà h thng ngân hàng tp trung hu ht các
ngun vn tm thi nhàn ri ca xư hi, bin tin nhàn ri t ch phng tin tích
ly tr thành ngun vn ln ca nn kinh t. ây là ngun vn rt quan trng đ đu
t phát trin nn kinh t vì nó không nhng ln v s tin tuyt đi mà vì tính cht
“luân chuyn” không ngng ca nó. c bit trong chin lc phát trin ca nc ta
là xây dng nn kinh t theo hng công nghip hóa hin đi hóa nhng đim xut
4
phát thp, ngân sách còn hn hp, hu nh không tích ly t trc, do đó vn đu t
cho các ngành kinh t phi trông đi rt nhiu vào ngun vn ni lc trong đó ngun
t các ngân hàng huy đng đc là rt quan trng vì nó to nên s n đnh vng chc
cho s phát trin nhanh n đnh và bn vng lâu dài. Ngoài vic thu hút tin nhàn ri
trong xư hi s dng cho đu t phát trin bên cnh đó thông qua nghip v huy đng
vn giúp NHNN kim soát khi lng tin t trong lu thông qua vic s dng chính
sách tin t (t l d tr bt buc, lưi sut c bn, lưi sut tái cp vn, lưi sut chit
khu, t giá…). Chng hn mun thu hút bt lng tin trong lu thông, NHNN tng
lưi sut c bn, lưi sut tái chit khu, t l d tr bt buc, khng ch d n tín dng
và ngc li…nhm điu hòa lu thông tin t, kim ch lm phát, bình n giá c.
1.2.2ăiăviăNgơnăhƠngăthngămi
Nghip v huy đng vn tuy không mang li li nhun trc tip cho ngân hàng
nhng nó là nghip v rt quan trng. Không có nghip v huy đng vn xem nh
không có hot đng ca ngân hàng thng mi. NHTM khi đc cp phép thành lp
phi có vn điu l theo quy đnh, tuy nhiên vn điu l ch đ tài tr cho tài sn c
đnh, máy móc, thit b…cn thit cho hot đng ch cha đ vn đ ngân hàng có
th thc hin các hot đng kinh doanh nh cp tín dng và các dch v ngân hàng
khác. có vn phc v cho hot đng này ngân hàng phi huy đng t khách hàng.
Do vy nghip v huy đng vn có Ủ ngha quan trng đi vi ngân hàng cng nh
đi vi khách hàng.
i vi NHTM, nghip v huy đng vn mang li ngun vn cho ngân hàng thc
hin các nghip v kinh doanh khác. Không có nghip v huy đng vn, NHTM s
không có đ vn tài tr cho hot đng ca mình. Mc khác, thông qua hot đng
nghip v huy đng vn, NHTM có th đo lng đc uy tín cng nh s tín nhim
ca khách hàng đi vi ngân hàng. T đó, NHTM có các bin pháp không ngng
hoàn thin hot đng huy đng vn đ gi vng và m rng quan h vi khách hàng.
Có th nói, nghip v huy đng vn góp phn gii quyt đu vào ca ngân hàng.
1.2.3ăiăviăkháchăhƠngă
Nghip v huy đng vn cung cp cho khách hàng mt kênh tit kim và đu t
5
nhm làm cho tin ca h sinh li, to c hi cho h có th gia tng tiêu dùng cho
tng lai. Mt khác, nghip v huy đng vn còn cung cp cho khách hàng mt ni
an toàn đ h ct tr và tích ly vn tm thi nhàn ri. Cui cùng nghip v huy
đng giúp cho khách hàng có c hi tip cn các dch v khác ca ngân hàng, đc
bit là dch v thanh toán qua ngân hàng và dch v tín dng khi khách hàng cn vn
cho sn xut, kinh doanh đc bit cn tin cho tiêu dùng.
1.3ăNguyênătcăhuyăđngăvn
Trong hot đng huy đng vn, các NHTM phi tuân th các nguyên tc sau:
- Hoàn tr gc và lưi cho khách hàng vô điu kin, tham gia bo him tin gi theo
quy đnh hin hành, gi gìn bí mt s d và hot đng ca tài khon khách hàng,
không đc che du các khon tin ln và bt thng (thc hin các quy đnh ca
pháp lnh chng ra tin).
- Không đc cnh tranh bt hp lỦ (thông tin gi, khuyn mưi bt hp pháp), tha
mưn yêu cu kinh doanh vi chi phí thp nht, áp dng nhiu phng thc huy đng
vn, kt hp cht ch gia huy đng vn vi hin đi hóa dch v ngân hàng, đa dng
hóa phng thc tr lưi đi đôi vi d thng đ thu hút khách hàng.
- Ngn nga gim sút bt thng ca ngun vn huy đng, to uy tín cho khách
hàng bng vic đáp ng kp thi đy đ nhu cu rút tin trong mi tình hung, ngn
chn phao tin đn nhm.
1.4ăCác hìnhăthcăhuyăđngăvnăcaăNgơnăhƠngăthngămi
Vn huy đng tn ti di nhiu hình thc, hay nói cách khác là ngân hàng huy
đng vn t nhiu ngun khác nhau, ph bin nht là các ngun sau đây:
1.4.1ăTinăgiăkhôngăkăhn
s dng dch v thanh toán không dùng tin mt qua ngân hàng các khách
hàng phi m tài khon tin gi thanh toán ti ngân hàng và có s d nht đnh đ
sn sàng đáp ng nhu cu chi tiêu ca mình.
- i vi khách hàng, đây là s tin mà h kỦ thác-y nhim cho ngân hàng bo
qun và thc hin các nghip v thanh toán liên quan theo yêu cu. Do vy, khách
hàng gi tin không mt quyn s hu cng nh quyn s dng s tin đó, h có
6
quyn rút ra hoc chi tr nh: séc, y nhim chi, y nhim thu Nh vy xét v bn
cht, khi m và gi tin vào tài khon này, mc tiêu ca khách hàng không phi tìm
kim các khon lưi t s d tài khon mà nhm vào các tin ích thanh toán do ngân
hàng cung cp. Ngân hàng có k hoch c th, luôn hoàn thin các dch v cung cp
đ thu hút ngày càng nhiu ngun gi này.
- i vi ngân hàng, đây là ngun vn huy đng có chi phí thp nht. Chính vì vy
các ngân hàng đu cnh tranh ngun vn này, đ kinh doanh có hiu qu cao. Ngoài
ra vic thanh toán qua tài khon tin gi không k hn còn giúp tng thu phí dch v
cho các NHTM, gim thiu ri ro và thanh toán không dùng tin mt trong nn kinh
t.
các nc phát trin, ngân hàng không tr lưi cho tài khon tin gi thanh toán vì
mc đích ca khách hàng là thanh toán qua ngân hàng. Hn na, ngân hàng còn yêu
cu ch tài khon phi duy trì s d ti thiu đ đc hng các dch v ngân hàng.
Vit Nam, ngân hàng vn tr lưi đi vi tài khon tin gi thanh toán đ khuyn
khích m tài khon và tranh th huy đng ngun vn him hoi trong nn kinh t.
Tin gi thanh toán bin đng rt ln, do ch tài khon có quyn chi tiêu bt k
khi nào trong thi gian làm vic ca ngân hàng trong phm vi s d có trên tài khon
ca mình. Nhng tính trên s đông, không phi tt c ch tài khon đu đng lot s
dng ht s d. Có mt s ch tài khon không dùng tin này, theo thi gian hình
thành nên mt khon tin đng li khá n đnh trong ngân hàng, thúc đy ngân hàng
s dng đa vào kinh doanh ca chính ngân hàng. Do tính cht linh hot ca nó, nên
tin gi thanh toán đc s dng đ cho vay ngn hn.
1.4.2ăTinăgiăcóăkăhn
ây là loi tin gi mà đi tng ch yu là các doanh nghip gi có k hn, v
tính cht hot đng thì ging tin gi tit kim có k hn nhng v mc đích và đi
tng gi cng khác nhau. Loi tin gi này có s tha thun v thi gian rút tin
gia ngân hàng và khách hàng. Ngi gi tin ch có th rút ra khi đáo hn, tuy nhiên
trong trng hp bình thng ngân hàng vn cho khách hàng rút tin trc hn vi
điu kin ch đc hng lưi sut không k hn.
7
- n đnh tng đi, đc NHTM dùng đ cho vay trung hn, dài hn.
- Có chi phí s dng vn khá cao. Ngi gi tin nhm hng lưi, nên lưi sut cao
là đòn by đ thu hút ngun vn này.
1.4.3ăTinăgiătităkim
Tin gi tit kim là khon tin ca cá nhân đc gi vào tài khon tin gi tit
kim, đc xác nhn trên th tit kim, đc hng lưi theo quy đnh ca t chc
nhn tin gi tit kim và đc bo him theo quy đnh ca pháp lut v bo him
tin gi.
Tài khon tin gi tit kim không đc s dng đ phát hành séc và thc hin các
giao dch thanh toán, tr trng hp chuyn khon sang tài khon tin vay hoc tài
khon khác ca chính s hu tin gi tit kim ti t chc nhn tin gi tit kim đó.
Tin gi tit kim là ngun vn tng đi n đnh, cho phép ngân hàng ch đng
trong vic s dng vn đ cp tín dng đu t. Tuy nhiên, lưi sut áp dng cho các
khon tin gi tit kim thng cao hn và quy mô s d trung bình ca nhng
khon tin gi này thng có giá tr không ln. Thông qua các hình thc tin gi tit
kim khác nhau, ngân hàng có th đáp ng nhu cu đa dng ca khách hàng. Thông
thng có 2 loi c bn :
Tinăgiătităkimăkhôngăkăhn:
Tin gi tit kim không k hn là tin gi tit kim mà ngi gi tin có th rút
tin theo yêu cu mà không cn báo trc trong gi làm vic ca t chc nhn tin
gi.
Loi này thng có lưi sut thp ging nh tin gi không k hn. Khi khách hàng
có nhu cu chi tiêu có th rút mt phn sau khi xut trình giy t hp l.
Tinăgiătităkimăcóăkăhn:
Tin gi tit kim có k hn là tin gi tit kim, trong đó ngi gi tin tha
thun vi t chc nhn tin gi tit kim v k hn gi nht đnh.
Tin gi tit kim có k hn có th phân thành nhiu loi theo k hn ngày, tun,
tháng. Khách hàng đc rút tin trc hn nu có tha thun vi t chc nhn tin
gi tit kim và đc hng lưi theo qui đnh ca t chc này.
8
Vit Nam hin nay có th gi bng đng Vit Nam, vàng hay ngoi t…
Cn c vào phng thc tr lưi thì có th chia làm 3 loi:
+ Tin gi k hn lnh lưi đu k (lnh lưi trc).
+ Tin gi k hn lnh lưi cui k.
+ Tin gi lnh lưi đnh k (tháng, quỦ, hoc 6 tháng mt ln).
1.4.4ăPhátăhƠnhăGiyătăcóăgiá
Giy t có giá là chng nhn ca ngân hàng phát hành đ huy đng vn trong đó
xác nhn ngha v tr n mt khon tin trong mt thi hn nht đnh, điu kin tr
lưi và các điu khon cam kt khác gia ngân hàng và khách hàng.
V tính n đnh chc chn: nhng ngi mua k phiu, chng ch tin gi tit
kim, trái phiu ngân hàng ch đc hoàn vn khi đáo hn. ây là đc đim ni bt
ca loi ngun vn này.
Lưi sut (chi phí s dng vn) thng cao hn lưi sut tin gi đnh k, do đó hp
dn khách hàng hn.
Ngun vn này không đc tái lp thi hn nh tin gi đnh k.
Giy t có giá có th phân chia thành nhiu loi khác nhau:
Cn c vào quyn s hu có th chia giy t có giá thành hai loi:
+ Giy t có giá ghi danh là giy t có giá phát hành theo hình thc chng ch
hoc ghi s, có ghi tên ngi s hu.
+ Giy t có giá vô danh là giy t có giá phát hành theo hình thc chng ch,
không ghi tên ngi s hu. Giy t có giá vô danh thuc quyn s hu ca
ngi nm gi nó.
Cn c vào thi hn, giy t có giá có th chia thành hai loi:
+ Giy t có giá ngn hn là giy t có giá có thi hn di 1 nm bao gm k
phiu, chng ch tin gi ngn hn, tín phiu và các giy t có giá ngn hn
khác.
+ Giy t có giá dài hn là giy t có giá có thi hn t mt nm tr lên bao
gm trái phiu, chng ch tin gi dài hn và các giy t có giá dài hn khác.
9
Vit Nam vic phát hành giy t có giá hin nay đc áp dng theo Quyt đnh
s 07/2008/Q-NHNN ngày 24/03/2008 ca Thng đc NHNN Vit Nam. Các Ngân
hàng Vit Nam huy đng vn ch yu di dng tin gi (chim 94% tng ngun
vn huy đng), ch có mt s Ngân hàng huy đng vn ngn hn qua hình thc phát
hành các loi giy t có giá nh: Agribank, Vietinbank, Vietcombank…do thói quen
ca ngi Vit Nam thích s dng tin mt. Bên cnh đó th trng tin t Vit Nam
phát trin chm, vic huy đng giy t có giá chi phí li cao hn lưi sut tin gi.
1.5ăMtăsăchătiêuăđánhăgiáăanătoƠnăhuyăđngăvn
1.5.1ăGiiăhnăhuyăđngăvnă(HăsăH1)
Vnătăcó
H1 = x 100 %
Tngăngunăvnăhuyăđng
Trong đó:
Vn t có ca ngân hàng gm: vn điu l, qu d tr b sung vn điu l, qu d
phòng tài chính, qu đu t phát trin nghip v và li nhun không chia (vn cp1).
Tng ngun vn huy đng bao gm:
Tin gi ca cá nhân di các hình thc tin gi không k hn, tin gi có k
hn.
Tin gi có k hn ca t chc, bao gm c tin gi có k hn ca t chc tín
dng khác và chi nhánh ngân hàng nc ngoài, 25% tin gi không k hn
ca t chc kinh t (tr t chc tín dng).
Tin vay ca t chc trong nc, tin vay ca t chc tín dng khác có k hn
t 3 tháng tr lên (tr tin vay ca t chc tín dng khác trong nc đ bù đp
thiu ht tm thi đi vi các t l v kh nng chi tr theo quy đnh ti Khon
1, iu 14) và tin vay ca t chc tín dng nc ngoài.
Vn huy đng t t chc, cá nhân di hình thc phát hành giy t có giá.
H s này đa ra nhm mc đích gii hn mc huy đng vn ca ngân hàng, tránh
tình trng khi ngân hàng huy đng vn quá nhiu vt quá mc bo v ca vn t có
làm cho ngân hàng có th mt kh nng chi tr.
Theo Pháp lnh ngân hàng nm 1990, tng ngun vn huy đng ca ngân hàng
10
thng mi phi =< 20 ln vn t có ca NHTM. iu đó có ngha H1 >= 5%. H s
này càng tin v 5% cho thy kh nng huy đng vn ca ngân hàng càng cao trong
khi đó vn đm bo s an toàn.
1.5.2ăHăsăanătoƠnăvnă(CAR)
Vnătăcó
CAR = x 100 %
TngătƠiăsnăcóăquyăđiăriăro
ụ ngha h s CAR: Mc đ ri ro mà các ngân hàng đc phép mo him trong
s dng vn cao hay thp tùy thuc vào đ ln vn t có ca ngân hàng, c th đi
vi nhng ngân hàng có vn t có ln thì nó đc phép s dng vn vi mc đ liu
lnh ln vi hy vng đt đc li nhun cao nht, nhng ri ro s cao hn và ngc
li.
Theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam nm 2008, h s an toàn vn
(CAR) ti thiu ca các ngân hàng phi đt 8%, theo tiêu chun ca Basel I do y
ban Giám sát các ngân hàng Basel ban hành.
Tuy nhiên, trên th gii, vic áp dng h s an toàn vn ti thiu hin ph bin
theo tiêu chun ca Basel II vi mc 12%. Và trc yêu cu tng cng qun lỦ ri
ro, vic yêu cu nâng h s CAR ti thiu hin nay lên theo chun quc t là cn
thit. Tuy nhiên, mt t l cao cha hn là đư tt, bi ngoài yêu cu đm bo an toàn,
ngân hàng cng cn tính đn mt yêu cu quan trng khác là hiu qu s dng ngun
vn.
Quy đnh mi, gi là Hip đnh Basel III, buc các ngân hàng có hot đng quc t
phi tng t l d tr bt buc lên 7%, cao hn nhiu ln so vi tiêu chun 2% hin
hành vì các nhà qun lỦ tin rng, t l d tr càng cao, ngân hàng càng ít b ri ro phá
sn hay sp đ và cng ít ri ro gây ri lon cho toàn h thng khi h s to tin ca
ngân hàng thng mi li b hn ch.
1.5.3.ăTălătiăđaădănăchoăvayăsoăviăsădătinăgiă(LDR-Loan to deposit
rate)
11
Dănăchoăvay
LDR =
Sădătinăgi
T l LDR biu hin % các khon vay ca ngân hàng đc tài tr thông qua tin
gi.
Mt s gia tng t l LDR cho thy ngân hàng đang có ít hn tm đm đ tài tr
cho tng trng và bo v mình khi nguy c rút tin tin đt ngt, nht là các ngân
hàng da quá nhiu vào ngun tin gi đ tài tr cho tng trng. Khi t l LDR tng
đn mc tng đi cao, các nhà qun tr ngân hàng ít mun cho vay và đu t. Hn
na, h s thn trng khi t l LDR tng lên và đòi hi tht cht tín dng, do đó lưi
sut có chiu hng tng lên.
Vic s dng mi quan h gia cho vay và tin gi nh mt thc đo v thanh
khon da trên tin đ cho rng tín dng là tài sn kém linh hot nht trong s các tài
sn sinh li ca ngân hàng. Vì th, khi t l LDR tng thì tính thanh khon ca ngân
hàng gim đi mt cách tng ng.
1.6 ChiăphíăvƠăriăroătrongăcôngătácăhuyăđngăvn
i vi mi mt ngun vn huy đng, các ngân hàng đu luôn quan tâm hai vn
đ quan trng sau: mt là chi phí đ có ngun vn là bao nhiêu, hai là mi quan h
ph thuc và ri ro ca mi ngun vn. Trong điu kin môi trng cnh tranh ngày
càng khc lit, ngân hàng cn phi bit mi khon mc chi phí bao gm nhng gì?
iu này đc bit đúng đi vi chi phí huy đng vn vì đây là chi phí cao nht trên
c chi phí nhân lc, chi phí qun lỦ và chi phí khác.
1.6.1ăChiăphíăchoăngunăvnăhuyăđng
Chi phí huy đng vn là khon chi phí đc cu thành bi chi phí lưi phi tr cho
các khon tin gi ca khách hàng và các chi phí phi lưi phát sinh khác trong quá
trình huy đng vn. ây là khon chi phí trng yu trong tn chi phí ca mi ngân
hàng, cho nên vi hu ht các ngân hàng mun tng thu nhp thì vic h thp chi phí
tin gi ca mình là nhu cu bc thit. Tuy nhiên, các ngân hàng không d dàng h
thp chi phí tin gi ca mình bi nó ph thuc vào nhiu yu t nh mc cung tin
12
gi, kh nng cnh tranh ca ngân hàng, lưi sut cho vay, quy mô ca khon tin gi
không phi tr lưi và quan trng nht là s chênh lch gia lưi sut tin gi và lưi sut
đi vay.
Chênh lch lưi sut là giá mà ngi tiêu dùng thc tr cho các dch v tài chính
trung gian ca ngân hàng. Nó đc xác đnh bi chi phí cho công ngh, chi phí cho
vn, phí bo him ri ro ca các khon vay, thu phi np…Mc chênh lch này ln
hay nh ph thuc vào sc ép cnh tranh trong lnh vc ngân hàng và sc ép đi th
cnh tranh.
Nhng loi tin gi khác nhau tng ng vi nhng mc đ ri ro khác nhau đ
quyt đnh nhng lưi sut huy đng khác nhau, ví d nh tin gi có k hn có ri ro
thp hn tin gi không k hn. Thêm vào đó, thu nhp ca ngi gi tin và mc
cnh tranh trên th trng cng tác đng ti lưi sut huy đng. Hn na, nhng khon
tin gi ngân hàng không phi tr lưi có nh hng ti mc chênh lch lưi sut ca
ngân hàng. Quy mô ca các khon tin gi không phi tr lưi càng nhiu thì thu nhp
t lưi sut ròng s càng ln và ngân hàng cn có kh nng cnh tranh mnh hn so
vi các đi th.
Có 3 phng pháp xác đnh chi phí huy đng vn thng đc các ngân hàng áp
dng ph bin là: phng pháp chi phí bình quân, chi phí vn biên t và chi phí hn
hp. Mi phng pháp đu có mt Ủ ngha nht đnh tùy theo mc đích s dng ca
s liu v chi phí huy đng vn tính toán đc.
Phngăphápăchiăphíăbìnhăquơn
ây là phng pháp đc s dng rng rưi nht. Phng pháp này chú trng vào
c cu hn hp các ngun vn mà ngân hàng đư huy đng đc trong quá kh và
xem xét cn thn mc lưi sut mà th trng đòi hi ngân hàng phi tr cho mi
ngun vn huy đng đc. Công thc tính chi phí bình quân nh sau:
Tngăchiăphíălưi
Chiăphíălưiăbìnhăquơnă=
Tngăngunăvnăhuyăđng bìnhăquơn
13
Phng pháp này cung cp cho ngân hàng mt chun mc tng đi cho vic ra
quyt đnh nên cho vay và đu t th nào đ có lưi. Nhng vic tính toán nh trên là
cha hoàn chnh, vì nó ch dng li mc đ xem xét giá vn ca ngun vn, nhiu
chi phí khác có liên quan đn huy đng vn vn cha đc đ cp đn. ó chính là
chi phí phi lưi, bao gm: tin lng và chi phí qun lỦ gián tip; mc d tr bt buc
theo quy đnh; phí bo him tin gi; chi phí qung cáo; khuyn mưi
Do vy, các ngân hàng khc phc nhc đim bng cách s dng tài sn sinh li
làm c s tính toán chi phí, tc là so sánh chi phí lưi và phi lưi trong huy đng vn
vi lng tài sn sinh li ca ngân hàng theo công thc sau:
Tngăchiăphíălưiă+ăChiăphíălưi
Tăsutăsinhăliătiăthiuăđăbùăđpăchiăphíă=
TngătƠiăsnăcóăsinhăli
Công thc trên có ngha là thu nhp t các tài sn sinh li ti thiu phi bng t l
này đ có th bù đp tng chi phí huy đng vn. Trên thc t, các c đông-ch s
hu ca ngân hàng cng tham gia góp vn vào ngân hàng và nh vy s phát sinh chi
phí vn s hu. ây là chi phí c hi th hin li nhun k vng ca nhng ngi
góp vn vào ngân hàng. Vì nu ngân hàng không to ra đc t sut sinh li tha
đáng trên vn ch s hu thì các c đông s rút vn ra và đu t vào ni khác hp
dn hn. tính chi phí vn ch s hu, mt phng pháp hp lỦ là c tính mt t
sut sinh li cn thit mà các c đông cho rng cn thit s duy trì mc góp vn hin
ti. Nh vy, t sut sinh li ti thiu cn thit phát sinh t toàn b các ngun vn
huy đng và vn s hu ca ngân hàng là:
T sut sinh li ti Sut sinh liătrc
T sut sinh li ti thiu = thiuăđ bùăđpăchiăphíăăă+ăăăăthu cho c đông
Phngăphápăchiăphíăvnăbiênăt
Phng pháp chi phí bình quân tuy có u đim là đn gin nhng ch nhìn v quá
kh đ xem xét chi phí và t sut li nhun ti thiu đư thc hin ca ngân hàng.
Trong khi đó, phn ln các quyt đnh kinh doanh ca ngân hàng là cho hin ti và