B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGUYN TH M LC
GII PHÁP HOÀN THIN VÀ PHÁT TRIN
CHUI CUNG NGă G XUT KHU
VÙNGăÔNGăNAMăB
Chuyên ngành:
Thng mi
Mã s:
60.34.10
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
GS.TS.ăOẨNăTHăHNGăVÂN
TP.ăHăChíăMinhă– Nmă2012
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn là kt qu ca quá trình tìm tòi nghiên cu ca
chính tôi. Mi s liu, trích dn trong lun vn đu có ngun gc rõ ràng. Tôi hoàn
toàn chu trách nhim trc các ni dung đã trình bày trong lun vn.
Tác gi
Nguyn Th M Lc
MCăLC
GIIăPHÁPăHOẨNăTHINăVẨăPHÁTăTRINăCHUIăCUNGăNGă
ăGăXUTăKHUăVÙNG ÔNGăNAMăB
Trang
PHNăM U 1
1. Ý ngha và tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Tính mi ca đ tài 3
CHNGă1:ăCăSăKHOAăHCăVăCHUIăCUNGăNG 5
1.1. Bàn v chui cung ng 5
1.1.1. Chui cung ng và các khái nim có liên quan 5
1.1.2. Mc tiêu ca qun tr chui cung ng 7
1.1.3. Vai trò ca chui cung ng 8
1.1.4. S cn thit phi hp tác trong chui cung ng 11
1.1.5. Các yu t ca chui cung ng 12
1.2. Tng quan ngành sn xut và xut khu đ g th gii 14
1.2.1. Tình hình sn xut và xut khu 14
1.2.2. Chng loi đ g 18
1.3. Bài hc kinh nghim v chui cung ng sn xut đ g 19
1.3.1.Chui cung ng sn xut đ g Bc Carolina 19
1.3.2. Bài hc rút ra cho ngành đ g vùng ông Nam B 23
KT LUN CHNG 1 24
CHNGă2:ăTHCăTRNGăCHUIăCUNGăNGăăGăXUTăKHUă
VÙNGăÔNGăNAMăB 25
2.1. S lc v vùng ông Nam B 25
2.2. Tng quan v các doanh nghip sn xut - xut khu đ g vùng ông Nam B 29
2.2.1. Phân loi doanh nghip 30
2.2.2. Quy mô hot đng ca doanh nghip 31
2.2.3. Máy móc, công ngh sn xut 32
2.3. Thc trng chui cung ng đ g xut khu vùng ông Nam B 33
2.3.1. Các mt xích ca chui 33
2.3.1.1. Các nhà cung cp 33
2.3.1.1.1. Nguyên liu đu vào 33
2.3.1.1.2. Phn cng và ph kin 36
2.3.1.2. Các doanh nghip ch bin g xut khu 37
2.3.1.3. Khách hàng 38
2.3.1.3.1. Nhà nhp khu/Nhóm mua hàng 38
2.3.1.3.2. Nhà bán l 38
2.3.1.3.3. Khách hàng cui cùng 39
2.3.2. ánh giá mi liên h gia các mt xích ca chui cung ng 40
2.4. Nhng khó khn trong vic xây dng chui cung ng sn xut - xut khu
đ g vùng ông Nam B 47
2.4.1. Ngun nhân lc 47
2.4.2. Vn 48
2.4.3. Công ngh thông tin và máy móc thit b 49
2.4.4. Hot đng logistics phc v cho xut khu đ g 50
2.4.5. Vai trò ca Hip hi ch bin g 51
2.5. Nhng yu kém ca chui cung ng đ g xut khu vùng ông Nam B 52
KT LUN CHNG 2 59
CHNGă3:ăCÁCăGIIăPHÁPăHOẨNăTHINăVẨăPHÁTăTRINăCHUIă
CUNGăNGăăGăXUTăKHUăVÙNGăÔNGăNAMăB 60
3.1. Mc đích xây dng gii pháp 60
3.2. Cn c xây dng gii pháp 60
3.3. Các gii pháp 61
3.3.1.Gii pháp đi vi nhóm doanh nghip mi ch bt đu mt phn và doanh
nghip cha có chui cung ng bn vng và hoàn chnh 61
3.3.1.1 Gii pháp liên kt các mt xích ca chui cung ng, liên kt các doanh
nghip ch bin g và nâng cao nhn thc ca doanh nghip v chui cung ng 61
3.3.1.2. Gii pháp n đnh ngun nguyên liu đu vào 66
3.3.1.3. Gii pháp nâng cao giá tr gia tng ca sn phm và xây dng thng
hiu 69
3.3.1.4. Gii pháp đi vi máy móc công ngh sn xut và h thng công ngh
thông tin 70
3.3.1.5. Gii pháp nâng cao trình đ ngun nhân lc 72
3.3.1.6. Xúc tin thng mi 73
3.3.2.Gii pháp đi vi các doanh nghip đã có chui cung ng tng đi hoàn
chnh và bn vng 74
3.4. Kin ngh 75
3.4.1. Kin ngh đi vi Nhà nc 75
3.4.2. Kin ngh đi vi B giáo dc và đào to 78
KT LUN CHNG 3 79
KT LUN 80
DANHăMCăTẨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC
DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT
AFIC (Asean Furniture Industry Council): Hi đng ngành công nghip đ g
ông Nam Á
CSIL (Centre for Industrial Studies): Trung tâm nghiên cu công nghip
CFVG (Centre Franco-Vietnamien de formation à la Gestion): Trung tâm đào to
qun lý Pháp-Vit
EU (European Union): Liên minh châu Âu
FDI (Foreign Direct Investment): u t trc tip nc ngoài
FLEGT (Forest Law Enforcement, Governance and Trade): Thi hành lâm lut,
qun tr rng và thng mi
FSC (Forest Stewardship Council): Hi đng qun tr rng
GTZ (German Programme for Technical Cooperation): Chng trình hp tác k
thut c
HAWA (Handicraft and Wood Industry Association of HCM city): Hip hi Ch
bin g và Th công m ngh thành ph H Chí Minh
ISO (International Standards Organization): T chc tiêu chun quc t
ITC (International Trade Centre): Trung tâm thng mi quc t
ITTO (International Tropical Timber Organization ): T chc G nhit đi quc t
NIST (National Institute of Standards and Technology): Vin Tiêu chun và Công
ngh quc gia
VIFOREST (Vietnam Timber & Forest Products Association): Hip hi G và
Lâm sn Vit Nam
VPA (Voluntary partnership agreement): Tha thun đi tác t nguyn
UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development): Din đàn Liên
Hip Quc v Thng mi và Phát trin
CP: C phn
DN: Doanh nghip
TNHH: Trách nhim hu hn
T.S: Tin s
UBND: U ban nhân dân
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Trang
Bng 2.1. Loi hình doanh nghip ch bin g 31
Bng 2.2. Quy mô hot đng ca các doanh nghip 32
Bng 2.3. Công ngh sn xut ca doanh nghip 32
Bng 2.4. Tng hp đc đim chung ca ba nhóm doanh nghip 46
DANHăMCăCÁCăSăăVẨăHÌNHăVă
Trang
Hình 1.1: Mô hình chui cung ng đn gin 12
Hình 1.2: Mô hình chui cung ng m rng 12
Hình 1.3: Thng mi đ g th gii, 2002-2011 15
Hình 1.4: Th phn đ g th gii nm 2010 16
Hình 1.5: Các quc gia chính nhp khu đ g giai đon 1999-2009 17
Hình 1.6: Các quc gia chính xut khu đ g giai đon 1999-2009 18
Hình 1.7: S đ chui cung ng đ g Bc Carolina 20
Hình 2.1. Bn đ vùng ông Nam B 25
Hình 2.2. Tình hình xây dng chui cung ng ca doanh nghip ch bin g xut
khu vùng ông nam B 40
Hình 2.3. Chui cung ng đ g xut khu vùng ông Nam B 46
- 1 -
PHNăMăU
1.ăÝănghaăvƠătínhăcpăthităcaăđătƠi
S tng trng ca kinh t Vit Nam ph thuc rt ln vào các ngành hàng
xut khu. Cùng vi nhóm các mt hàng xut khu ch lc ca Vit Nam nh du
thô, dt may, giày dép, thu hi sn, sn phm g đã đóng góp đáng k vào s tng
trng ca kim ngch xut khu. Liên tc trong 6 nm qua, đ g là mt trong
nhng nhóm hàng có tc đ tng trng “nóng”, vi mc tng bình quân t 28% -
40%/nm. Giá tr xut khu đ g nm 2010 tng gp 10 ln so vi 10 nm trc và
đã vn lên chim v trí th 5 trong nhng mt hàng xut khu ch cht ca Vit
Nam. Sn phm g ca Vit Nam đã có mt ti 120 quc gia và vùng lãnh th, đã
to đc uy tín vi ngi tiêu dùng khp th gii. Theo Hi đng đ g ông Nam
Á (AFIC), Vit Nam, thành viên mi nht ca hi đng này đã tr thành nc xut
khu đ g ln nht trong khu vc. c bit nm 2011 là nm đu tiên kim ngch
xut khu đ g c nc vt 4 t USD. Cùng vi s gia tng kim ngch xut khu,
s lng doanh nghip ch bin g cng tng trng rt nhanh. Trong đó s lng
doanh nghip min Nam chim hn 80% tng s doanh nghip ch bin g c
nc mà ch yu là tp trung vùng ông Nam B, vi t l 59,1% tng s doanh
nghip c nc và có tng giá tr kim ngch xut khu chim t l ln so vi c
nc. Các tnh, thành ph H Chí Minh, Bình Dng, ng Nai đã tr thành trung
tâm ch bin g ca Vit Nam (cùng vi tnh Bình nh ti Vùng Duyên Hi Nam
Trung B).
Mc dù đóng góp t l ln vào tng kim ngch xut khu đ g c nc,
nhng ngành ch bin g vùng ông Nam B vn còn trong tình trng phát
trin cha bn vng, cha thit lp đc mi quan h cht ch gia các thành viên
trong chui cung ng, ph thuc nhiu vào nguyên liu nhp khu, ch yu là gia
công, công ngh sn xut còn lc hu, kh nng cnh tranh kém, thiu thông tin th
trng, cha tip cn đc vi chui cung ng sn xut đ g ca th gii,…nên
đòi hi cn có s đánh giá li đy đ, nhm đa ra các gii pháp đ hoàn thin chui
cung ng cho mt hàng tim nng này. Vì tm quan trng và tính cp thit đó nên
- 2 -
tác gi chn đ tài “Gii pháp hoàn thin và phát trin chui cung ng đ g xut
khu vùng ông Nam B” làm đ tài tt nghip ca mình, vi mong mun đóng
góp mt phn nh bé ca mình vào s phát trin ca ngành ch bin g xut khu
vùng ông Nam B.
2.ăMcătiêuănghiênăcu
Mc tiêu chính ca đ tài là đ xut các gii pháp nhm hoàn thin và phát trin
chui cung ng cho mt hàng g xut khu vùng ông Nam B
thc hin mc tiêu nêu trên tác gi làm rõ nhng ni dung sau:
H thng li nhng vn đ lý lun c bn v chui cung ng và qun tr
chui cung ng.
Nghiên cu kinh nghim phát trin chui cung ng đ g ca vùng/đa
phng ngoài nc.
ánh giá thc trng chui cung ng đ g vùng ông Nam B.
3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu
- i tng nghiên cu: chui cung ng ca mt hàng đ g xut khu.
- Phm vi nghiên cu: đ tài ch tp trung kho sát chui cung ng ca các doanh
nghip xut khu sn phm g ti vùng ông Nam B kt hp vi nghiên cu chui
cung ng ca các doanh nghip ch bin g ti vùng Bc Carolina. Bên cnh đó tác
gi cng tham kho ý kin ca mt s v chuyên gia trong ngành.
- V thi gian: các s liu phc v cho đ tài nghiên cu đc thu thp trong
khong thi gian t 2006-2012.
4.ăPhngăphápănghiênăcu
thc hin đ tài này tác gi da trên c s lý lun v chui cung ng, thu
thp các d liu th cp t các bài báo, tp chí có liên quan kt hp vi kinh nghim
ca th gii và ý kin thc t ca các nhà qun tr mt s công ty đang hot đng
trong lnh vc ch bin g.
Tác gi kho sát thc t 215 doanh nghip ch bin g xut khu vùng
ông Nam B và s dng phng pháp thng kê mô t đ tng hp các d liu thu
thp đc nhm đánh giá thc trng chui cung ng đ g xut khu vùng ông
- 3 -
Nam B và t đó đ xut các gii pháp đ hoàn thin chui cung ng cho mt hàng
đ g xut khu ca vùng.
5.ăTínhămiăcaăđătƠi
Trc khi thc hin đ tài này tác gi có tìm hiu và nghiên cu mt s đ tài có
liên quan đn ngành ch bin g xut khu nh sau:
- Lê Thng (1999), “Mt s gii pháp chin lc nhm thúc đy s phát trin
ngành ch bin đ g gia dng trong thp niên đu th k 21 trên đa bàn Tp.
HCM”, lun vn thc s – Trng i hc Kinh t TPHCM.
- Kim V (2005), “Gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh cho các doanh
nghip sn xut và xut khu g thành ph H Chí Minh sang th trng M”,
lun vn thc s - Trng i hc Kinh t TPHCM.
- Trn Thanh Sn (2006), “Chin lc phát trin ngành đ g xut khu Vit
Nam sang th trng M đn nm 2015”, lun vn thc s - Trng i hc Kinh
t TPHCM.
- oan Trang (2007), “Gii pháp nâng cao li th cnh tranh và phát trin
ngành đ g xut khu ti tnh Bình Dng sau khi Vit Nam gia nhp WTO”,
lun vn thc s kinh t - Trng i hc Kinh t TPHCM.
- Nguyn Th Hng (2007), “Các gii pháp đy mnh kim ngch xut khu và
nâng cao nng lc cnh tranh ca sn phm g Vit Nam ti th trng Hoa K
giai đon 2007-2015”, lun vn thc s - Trng i hc Kinh t TPHCM.
- Nguyn Vn Ba (2008), “Nghiên cu tình hình xut khu sn phm g sang th
trng Nht Bn, thc trng và gii pháp”, lun vn thc s - Trng i hc
Kinh t TPHCM.
Các đ tài này ch yu tp trung vào vic đánh giá thc trng phát trin và nng lc
cnh tranh ca ngành ch bin g xut khu trên phm vi vùng hoc c nc, tình
hình xut khu sang mt s th trng và đ ra các gii pháp đ đy mnh phát
trin, nâng cao nng lc cnh tranh và đy mnh xut khu; cha có đ tài nào đi
sâu nghiên cu v chui cung ng ca mt hàng đ g xut khu.
Nhng đim mi đc th hin trong đ tài là:
- 4 -
- Nghiên cu chui cung ng đ g xut khu ca vùng Bc Carolina, t đó rút ra
bài hc kinh nghim cho các doanh nghip ch bin g vùng ông Nam B.
- Phân tích và đánh giá thc trng chui cung ng đ g xut khu vùng ông
Nam B, nhn đnh nhng vn đ tn ti cn gii quyt.
- xut các gii pháp cho chui cung ng đ g xut khu ti vùng ông Nam
B.
6.ăBăccăcaăđătƠi
tài gm 3 chng
Chng 1: C s khoa hc đ phát trin chui cung ng đ g xut khu
Chng 2: Thc trng chui cung ng đ g xut khu vùng ông Nam B
Chng 3: Các gii pháp hoàn thin và phát trin chui cung ng đ g xut
khu vùng ông Nam B.
Ngoài ra còn có phn m đu, kt lun, mc lc, danh mc các ch vit tt, danh
mc các hình và bng, tài liu tham kho và ph lc.
- 5 -
CHNGă1
CăSăKHOAăHCăV CHUIăCUNGăNGă
1.1. BƠnăvăchuiăcungăng
1.1.1. ChuiăcungăngăvƠăcácăkháiănimăcóăliênăquan
Thut ng “qun lý chui cung ng” xut hin cui nhng nm 80 và tr nên
ph bin trong nhng nm 90. Trc đó, các công ty s dng nhng thut ng nh
“hu cn” (logistics) và “qun tr các hot đng” (operations management).
Ngày nay, đ cnh tranh thành công trong bt k môi trng kinh doanh nào,
các doanh nghip không ch tp trung vào hot đng ca riêng mình mà phi tham
gia vào công vic kinh doanh ca nhà cung cp cng nh khách hàng ca h. Bi
l, khi doanh nghip mun đáp ng sn phm hoc dch v cho khách hàng h buc
phi quan tâm sâu sc hn đn dòng dch chuyn nguyên vt liu, cách thc thit
k, đóng gói sn phm và dch v ca nhà cung cp; cách thc vn chuyn, bo
qun sn phm hoàn thành và nhng mong đi thc s ca ngi tiêu dùng hoc
khách hàng cui cùng vì thc t là có nhiu doanh nghip có th không bit sn
phm ca h đc s dng nh th nào trong vic to ra sn phm cui cùng cho
khách hàng. Cnh tranh có tính toàn cu ngày càng khc lit, chu k sng ca sn
phm mi ngày càng ngn hn, mc đ k vng ca khách hàng ngày càng cao hn
đã thúc ép các doanh nghip phi đu t và tp trung nhiu vào chui cung ng ca
h. Thêm vào đó, nhng tin b liên tc và đi mi trong công ngh truyn thông
và vn ti đã thúc đy s phát trin không ngng ca chui cung ng và nhng k
thut đ qun lý nó.
Theo Ganeshan và P.Harrison (1995) cho rng chui cung ng là mt mng
li các nhà xng và nhng la chn phân phi nhm thc hin các chc nng
thu mua nguyên vt liu, chuyn nhng nguyên vt liu thành bán thành phm và
thành phm, và phân phi nhng thành phm này đn khách hàng [14].
Theo Lambert, Stock và Ellram (1998) cho rng chui cung ng là s liên kt
vi các công ty nhm đa sn phm hay dch v vào th trng [13].
- 6 -
Theo Chopra và Meindl (2001) thì chui cung ng bao gm mi công đon có
liên quan trc tip hay gián tip đn vic đáp ng nhu cu khách hàng. Chui cung
ng không ch gm nhà sn xut và nhà phân phi, mà còn nhà vn chuyn, nhà
xng, nhà bán l và bn thân khách hàng [11].
Còn theo Giáo s Souviron (2007), ging viên môn Qun tr chui cung ng ti
trng đi hc CERAM, Pháp, trong khuôn kh chng trình đào to CFVG, hp
tác gia trng i hc Kinh T Quc Dân hà Hi và Phòng Thng mi và Công
nghip Paris, ti Hà Ni đ dy môn Qun tr vn hành, ông cho rng chui cung
ng là mt mng li gm các t chc có liên quan, thông qua các mi liên kt
phía trên và phía di, trong các quá trình và hot đng khác nhau, sn sinh ra giá
tr di hình thc sn phm dch v trong tay ngi tiêu dùng cui cùng. Vic sp
xp nng lc ca các thành viên trong chui cung ng phía trên hay phía di
nhm mc đích to ra giá tr ln hn cho ngi s dng, vi chi phí thp hn cho
toàn b chui cung cp [9].
Theo tác gi thì chui cung ng là mt mng li các hot đng ca các bên có
liên quan tham gia vào dòng chy ca nguyên liu t nhà cung ng đu tiên đn
vic sn xut ra sn phm /dch v đ đáp ng nhu cu ca khách hàng cui cùng.
Nh vy, t các khái nim trên cho thy chui cung ng gn lin vi hu nh tt
c các hot đng ca các doanh nghip t vic tìm ngun hàng, thu mua, sn xut
thành phm t nguyên liu thô, qun lý hu cn… đn vic phi hp vi các đi tác,
nhà cung ng, các kênh trung gian, nhà cung cp dch v và khách hàng. C quá
trình t đu vào đn đu ra ca doanh nghip là mt lot các hot đng ca chui
cung ng mà đó các doanh nghip mun nâng cao hiu qu hot đng và v th
cnh tranh ca mình thì vic qun tr thành công chui cung ng là yêu cu không
th thiu, vì trong xu th toàn cu hóa hin nay vn đ cnh tranh không ch din ra
gia doanh nghip vi doanh nghip mà còn là gia các chui cung ng vi nhau.
T đây đnh ngha v qun tr chui cung ng đc các chuyên gia đa ra nh sau:
Theo Vin qun tr cung ng (2000), qun tr chui cung ng là vic thit k và
qun lý các tin trình xuyên sut, to giá tr cho các t chc đ đáp ng nhu cu
- 7 -
thc s ca khách hàng cui cùng. S phát trin và tích hp ngun lc con ngi
và công ngh là then cht cho vic tích hp chui cung ng thành công [18].
Còn theo hai tác gi Hanfiled và Nichols (1999) thì cho rng qun tr chui
cung ng là s hp nht ca các dòng thông tin và các hot đng có liên quan ti
vòng đi ca các sn phm t nguyên liu thô ti khi sn xut và phân phi ti
ngi tiêu dùng thông qua vic ci thin mi quan h trong chui đ to li th
cnh tranh [15].
Theo đnh ngha ca Hip hi các nhà qun tr chui cung ng (2007) thì “qun
tr chui cung ng bao gm hoch đnh và qun lý tt c các hot đng liên quan
đn tìm ngun cung, mua hàng, sn xut và tt c các hot đng qun tr logistics.
mc đ quan trng, qun tr chui cung ng bao gm s phi hp và cng tác
ca các đi tác trên cùng mt kênh nh nhà cung cp, bên trung gian, các nhà cung
cp dch v, khách hàng. V c bn, qun tr chui cung ng s tích hp vn đ
qun tr cung cu bên trong và gia các công ty vi nhau. Qun tr chui cung ng
là mt chc nng tích hp vi vai trò đu tiên là kt ni các chc nng kinh doanh
và các qui trình kinh doanh chính yu bên trong công ty và ca các công ty vi
nhau thành mt mô hình kinh doanh hiu qu cao và kt dính. Qun tr chui cung
ng bao gm tt c nhng hot đng qun tr logistics cng nh nhng hot đng
sn xut và thúc đy s phi hp v qui trình và hot đng ca các b phn
marketing, kinh doanh, thit k sn phm, tài chính, công ngh thông tin [12].
NhăvyătăkháiănimăchuiăcungăngăvƠăqunătrăchuiăcungăngăchoăthyăcó
săkhácăbit là khái nim chui cung ng ch nhn mnh đn vic lit kê các tác
nhân trong chui cung ng (trc tip và gián tip) tham gia vào vic đáp ng nhu
cu ca khách hàng mà cha đ cp đn tính hiu qu trong toàn chui. Trong khi
đó khái nim qun tr chui cung ng dng nh đy đ hn, bao gm các mt
xích/tác nhân ca chui và trong đó có s liên kt và phi hp nhp nhàng gia các
mt xích này nhm cung cp hàng hóa, dch v đn ngi tiêu dùng mt cách hiu
qu nht.
- 8 -
Vic qun lý có hiu qu chui cung ng đã giúp cho nhng tp đoàn ln
nh Walmart hay Dell đt đc li nhun cao hn so vi đi th cnh tranh t 4-
6%. Qua đó cho thy yu t c bn đ các doanh nghip cnh tranh thành công ngày
nay là s hu đc mt chui cung ng tri hn hn các đi th. Do vy, qun tr
chui cung ng không còn là mt chc nng thông thng mà đã tr thành mt b
phn chin lc ca các công ty.
1.1.2. Mcătiêuăcaăqunătrăchuiăcungăng
nh ngha v qun tr chui cung ng m ra mt s đim then cht: Trc
ht, qun tr chui cung ng phi cân nhc đn tt c các thành t ca chui cung
ng; t nhà cung ng và các c s sn xut thông qua các nhà kho và trung tâm
phân phi đn nhà bán l và các ca hàng; tác đng ca các thành t này đn chi phí
và vai trò ca chúng trong vic sn xut sn phm phù hp vi nhu cu khách hàng.
Trong các phân tích chui cung ng, điu cn thit là nhà phân tích phi xét đn
ngi cung cp ca các nhà cung ng và khách hàng ca khách hàng bi vì h có
tác đng đn kt qu và hiu qu ca chui cung ng.
Th hai, mc tiêu ca qun tr chui cung ng là hiu lc và hiu qu trên
toàn h thng; tng chi phí ca toàn h thng t khâu vn chuyn, phân phi đn
tn kho nguyên vt liu, tn kho trong sn xut và thành phm, cn phi đc ti
thiu hóa. Nói cách khác, mc tiêu ca mi chui cung ng là ti đa hóa giá tr to
ra cho toàn h thng. Giá tr to ra ca chui cung ng là s khác bit gia giá tr
ca sn phm cui cùng đi vi khách hàng và n lc mà chui cung cp dùng vào
vic đáp ng nhu cu ca khách hàng. i vi đa s các chui cung ng thng
mi, giá tr liên quan mt thit đn li ích ca chui cung ng là s khác bit gia
doanh thu mà khách hàng phi tr cho công ty đi vi vic s dng sn phm và
tng chi phí ca c chui cung ng
[
1]
.
1.1.3.ăVaiătròăcaăchuiăcungăng
- Th nht, gim thiu chi phí trong quá trình sn xut, nâng cao hiu qu hot
đng, tng cng sc cnh tranh và ti đa hóa li nhun cho doanh nghip.
[1]
Chopra, Sunil and Peter Meindl. Supply Chain Management. 2 ed. Upper Saddle River: Pearson Prentice
Hall, 2004. [11]
- 9 -
Trong chui cung ng, toàn b quá trình hot đng t nguyên liu đu vào
đn thành phm đu ra đ cung cp cho ngi tiêu dùng là c mt quá trình mà đó
buc doanh nghip phi la chn kht khe nhng nhà cung cp đu vào, nhà cung
cp dch v hay nhà phân phi, đi lý vi chi phí thp nht nhng đm bo ti u
hóa v cht lng, ti thiu hóa khong cách v trí và thi gian. Tt c nhng điu
này đu nm trên c s là không ngng tit kim chi phí, nâng cao li nhun và kh
nng cnh tranh.
Chui cung ng cung cp gii pháp tn kho an toàn trên c s chia s thông
tin trong toàn chui (các d báo, xu hng nhu cu th trng, thông tin v mc tn
kho, các k hoch vn chuyn, ) giúp doanh nghip đáp ng kp thi nhu cu khách
hàng, t đó gim chi phí tn kho, gim giá thành sn phm và nâng cao li nhun
đn mc ti u.
Ngoài ra vic ng dng công ngh thông tin trong chui cung ng không
nhng giúp cho vic trao đi thông tin đc hiu qu d dàng, gim thi gian tìm
kim chng t mà còn giúp gim chi phí nh lu tr đin t, chào bán đúng hàng,
đúng đi tng khách hàng vào đúng thi đim. Do đó vic xây dng chui cung
ng ti u là vô cùng cn thit nu doanh nghip mun nâng cao sc cnh tranh
trong thi bui toàn cu hóa kinh t ngày nay.
- Th hai, chui cung ng giúp doanh nghip kim soát đu ra ca hàng
hóa/dch v tt hn, tng tính ch đng và s phn ng linh hot ca doanh
nghip trong quá trình sn xut kinh doanh.
Vic đu t h thng công ngh thông tin trong xây dng chui cung ng
không nhng giúp doanh nghip gim chi phí mà còn tht cht mi quan h vi đi
tác, khách hàng và hp tác vi nhau trên c hai phng din mua bán và chia s
thông tin ln nhau. u đim ca vic chia s thông tin dây chuyn cung ng kp
thi, chính xác là kh nng sn xut hay vn chuyn mt s lng nht đnh sn
phm phù hp vi nhu cu ca th trng. ó là mt công vic vn đc bit đn
vi cái tên "Sn xut kp thi" (just-in-time manufacturing) và nó cho phép các
công ty có th gim thiu lng hàng tn kho, t đó các công ty s ct gim đc
- 10 -
chi phí k t khi h không còn phi mt tin đ sn xut và lu kho các sn phm
d tha na
[
2]
. ng thi s kt ni cht ch và thông sut này giúp cho h phn
ng nhanh nhy trc nhng bin đng thng xuyên ca th trng và kim soát
đu ra tt hn.
Th ba, kt ni các mt xích ca chui li vi nhau nhm đáp ng nhu
cu ca khách hàng cui cùng mt cách tt nht và đng thi ti đa hóa giá tr
cho toàn h thng chui.
Vi xu hng toàn cu hóa kinh t hin nay, không mt doanh nghip nào có
th t mình thc hin tt c các quá trình t đu vào (t lúc thu mua nguyên vt
liu) cho đn đu ra (cung cp sn phm đn ngi tiêu dùng). Nu làm nh vy s
tn kém thi gian và tin bc, dn đn hiu qu không cao. Trong khi đó vi áp lc
cnh tranh, áp lc tha mãn nhu cu ca khách hàng mt cách tt nht đã buc các
công ty tìm cho mình nhng đi tác tin cy trong toàn chui cung ng, tp trung vào
nng lc ct lõi ca h vi cht lng tt nht, chính xác nht, đúng thi gian và
đúng đa đim. Chính vic liên kt cht ch gia các mt xích đã giúp các doanh
nghip hot đng hiu qu và quy trình làm vic đc suôn s. Qua đó các công ty
ngày càng cng c nng lc ct lõi ca mình và cùng hng vào mc tiêu chung là
gia tng li nhun cùng vi s tha mãn ca khách hàng, góp phn ti đa hóa giá tr
cho toàn h thng chui.
- Th t, to ra giá tr gia tng cho khách hàng.
Trong nn kinh t th trng ngày nay các công ty không ch cnh tranh
quy mô sn phm hay dch v mà h còn bit tp trung vào vic to ra giá tr gia
tng cho khách hàng. Chúng ta bit rng, giá tr ca sn phm do các yu t sau to
nên: vic làm ra sn phm, s lng tin vn b vào sn phm và tin ích đa đim,
tin ích thi gian. Nh vy phn giá tr ca hàng hóa (thông qua giá c) có 2 yu t
là thi gian và đa đim đc xem xét bi l khách hàng ngày nay luôn mun mình
đc đi x nh là nhng „thng đ‟. H đang s dng tm nh hng ln mnh
ca mình lên hot đng kinh doanh ca các công ty. H yêu cu đc đi x nh là
[2]
www.businesspro.vn [7]
- 11 -
nhng cá nhân duy nht và h mong đi các đi tác ca mình cung cp sn
phm/dch v và thông tin hiu qu nht vi cht lng cao nht, mc giá thp nht
và tìm kim nhng cam kt hoàn thành đn hàng mt cách nhanh chóng. Qun lý
hiu qu chui cung ng có th giúp công ty ci thin mc đ dch v khách hàng.
Nhiu chc nng dch v khách hàng, chng hn nh giao hàng đúng thi gian,
gim thi gian đt hàng, khách hàng thông tin kp thi v đn đt hàng, theo nhu
cu khách hàng hn và nhiu hn na cho mt nhóm khách hàng c th đ cung cp
các tùy bin các sn phm chuyên ngành nht
[
3]
, chính là đã góp phn to ra giá tr
gia tng cho khách hàng. Rõ ràng chui cung ng gi vai trò ti quan trng, có th
xem nh là mt tài sn cnh tranh nòng ct ca doanh nghip.
1.1.4. Săcnăthităphiăhpătácătrongăchuiăcungăng
Mi mt chui cung ng bao gm các t chc đc lp, nhng li có liên đi
đn các dòng chuyn giao v hàng hóa, dch v và thông tin liên quan cng nh
dòng chy v tài chính t đim xut phát đn khách hàng cui cùng. Các thành viên
ca các t chc thng tr nên liên quan vi nhau trong hot đng qun lý chui
cung ng đ liên kt k hoch, thc hin và kim soát các dòng chy mt cách hiu
qu nhm mc đích đáp ng nhu cu khách hàng. Tuy nhiên do s bt cân xng
gia cung và cu nên trong các chui cung ng luôn tn ti các mâu thun mà
nguyên nhân là do các thành viên trong chui có s khác nhau v mc tiêu và mc
đích, do có s bt đng vt qua phm vi v các quyt đnh và hành đng hoc do
có s khác nhau v nhn thc trong vic liên kt đ to ra các quyt đnh. Mt s
nghiên cu còn cho rng mt nguyên nhân b sung thêm gây ra mâu thun gia các
thành viên trong chui là do th đng qun lý bi vì mi cá th thành viên đc đào
to đ làm vic nh mt thc th riêng bit. Chính vì vy rt cn thit có s hp tác
trong chui, bi vì hp tác chui cung ng không ch gii quyt đc làm th nào
các thành viên trong chui chia s trách nhim và li ích thu đc t vic ci thin
li ích chung, mà còn gii quyt đc tính kém linh hot trong qun lý. Mt chui
[3]
Chopra, Sunil and Peter Meindl. Supply Chain Management. 2 ed. Upper Saddle River: Pearson Prentice
Hall, 2004. [11]
- 12 -
cung ng hp tác s phát trin đc các sáng kin liên kt đ đm bo rng mi
thành viên có mt nguyên tc thành công trong đó cn tp trung vào bn ni dung
gm: bin pháp thc thi các hot đng thích hp có các chính sách liên kt, chia s
thông tin và th t khích l đng viên. Hp tác cht ch giúp các thành viên chui
cung ng cân đi cung cu mt cách hiu qu và gia tng li ích chung cho toàn b
chui. Tuy nhiên các thành viên trong chui do xut phát t các t chc đc lp
khác nhau và hot đng trc tiên vì li ích bn thân nên luôn tn ti mâu thun
trong chui. Gii quyt mâu thun và hp tác vi nhau s mang li nhiu li ích,
gm: gim tn kho, ci tin dch v khách hàng, s dng nhân s hiu qu hn,
phân phi tt hn bng cách gim s ln chu trình, tng tc th trng sn phm
mi nhanh hn, tp trung mnh hn vào các nng lc ct lõi và ci tin hình nh
chung
1.1.5.ăCácăyuătăchuiăcungăng
mô hình ca chui cung ng đn gin, các thành viên ca chui cung ng bao
gm mt công ty, mt nhà cung cp và các khách hàng ca công ty đó.
Hìnhă1.1:ăMôăhìnhăchuiăcungăngăđnăgin
[
4]
mô hình m rng, chui cung ng gm ba nhóm thành viên:
Hìnhă1.2:ăMôăhìnhăchuiăcungăngămărng
[5]
[4]
Michael Hugos ( 2010), Tinh hoa qun tr chui cung ng, trang 40 [4]
Nhà
cung cp
Nhà
cung cp
cp
Công ty
Khách
hàng
Khách
hàng
Nhà cung cp
Dch v
NhƠăcungăcpădchăv:
- Logistics
- Tài chính
- Nghiên cu th
trng
- Thit k sn phm
- Công ngh thông tin
Nhà cung cp
Công ty
Khách hàng
- 13 -
- Nhà cung cp ca nhà cung cp hay nhà cung cp cui cùng trong giai đon đu
ca chui m rng.
- Khách hàng ca khách hàng hay khách hàng cui cùng trong giai đon cui ca
chui m rng.
- Các công ty cung cp các dch v giao nhn, tài chính, marketing và công ngh
thông tin cho các công ty khác trong chui.
Bt k chui cung ng nào trên đây cng đòi hi phi có s kt hp gia các doanh
nghip thc hin nhiu chc nng khác nhau. Các doanh nghip này chính là nhà
sn xut, nhà phân phi hay ngi bán s, bán l hàng hóa và các công ty hoc cá
nhân đóng vai trò là khách hàng - nhng ngi tiêu dùng thc s. H tr các doanh
nghip này là nhng nhà cung cp các dch v thit yu.
NhƠăsnăxut
Nhà sn xut hay nhà ch to là nhng đn v trc tip làm ra sn phm. Nhà sn
xut bao gm các công ty chuyên sn xut nguyên liu thô cng nh các doanh
nghip xut xng nhng sn phm hoàn chnh. Nhà sn xut có th to ra nhng
sn phm vô hình hoc cng có th tn ti di hình thc dch v.
NhƠăphơnăphi
- Nhà phân phi là các công ty nhn mt khi lng ln hàng hóa lu kho t nhà
sn xut ri giao mt nhóm nhng dòng sn phm có liên quan đn khách hàng.
Nhà phân phi còn đc gi là bán s, vi đc đim ni bt là bán sn phm cho các
doanh nghip khác vi s lng ln hn mt ngi tiêu dùng cá nhân thng mua.
- Nhà phân phi giúp nhà sn xut tránh đc tác đng ca bin đng th trng
bng cách lu tr hàng hóa song song vi vic tin hành công tác bán hàng nhm
mc đích tìm kim và phc v khách hàng.
- Thc hin chc nng „thi gian và đa đim‟ cho khách hàng bng cách giao hàng
mi lúc và mi ni mà khách hàng yêu cu.
- m nhn chc nng khác là qun lý h thng hàng hóa lu kho, điu hành kho
hàng, vn chuyn hàng hóa, h tr khách hàng và cung cp dch v hu mãi.
[5]
Michael Hugos ( 2010), Tinh hoa qun tr chui cung ng, trang 40 [4]
- 14 -
- Môi gii sn phm ca nhà sn xut vi khách hàng mà không bao gi thc s s
hu nó.
NhƠăbánăl
- Lu tr hàng hóa trong kho và bán vi s lng nh cho cng đng nói chung.
- Nm bt đy đ nhng s thích và nhu cu ca khách hàng mình phc v.
- Qung cáo sn phm cho khách hàng và thng kt hp giá c hp lý, dch v tn
tình chu đáo vi s thun tin đ thu hút s chú ý ca khách hàng đn sn phm.
Khách hàng
- Khách hàng hay ngi tiêu dùng là bt k mt cá nhân có chng trình t chc
nào thc hin hành vi mua và s dng hàng hóa.
- Mt khách hàng có th mua mt sn phm ri kt hp mt sn phm khác, sau đó
bán chúng cho nhng khách hàng khác. Hoc ngi tiêu dùng cng có th là ngi
s dng cui cùng ca mt sn phm – mua hàng vi mc đích s dng.
CácănhƠăcungăcpădchăv
- Là nhng cá nhân hay t chc cung cp dch v cho nhà sn xut, nhà phân phi,
nhà bán l và khách hàng. Nhà cung cp dch v tp trung vào mt công vic đc
thù mà chui cung ng đòi hi và chuyên sâu vào nhng k nng đc bit phc v
cho công vic đó.
- Nhà cung cp dch v hot đng trong các lnh vc logistics, tài chính, nghiên cu
th trng, thit k sn phm, công ngh thông tin,…
1.2.ăTngăquanăngƠnhăsnăxutăvƠăxutăkhuăđăgăthăgii
Cùng vi s gia tng dân s và nhu cu nhà trên th gii, ngành sn xut
đ g th gii ngày nay cng đang phát trin nhanh chóng đ đáp ng nhu cu tiêu
th các sn phm g. Giao thng đ g phát trin khá mnh t nm 1994 và cng
có s đa dng trong nhu cu tiêu th đ g trên th gii. Mt s quc gia đã đu t
m rng quy mô sn xut đ đy mnh xut khu và gi v trí ch đo trong th
trng đ g toàn cu.
- 15 -
1.2.1.ăTìnhăhìnhăsnăxutăvƠăxutăkhu
Ngành công nghip đ g là mt b phn quan trng trong nn kinh t toàn cu bi
giá tr và s tng trng ca thng mi ca sn phm g k t nm 1994.
Theo thng kê ca Din đàn Liên hp quc v Thng mi và Phát trin
(UNCTAD), nm 1994 thng mi toàn cu ca đ g đt giá tr 39,2 t USD. n
nm 2003 con s này là 77,1 t USD. Giá tr thng mi ca ngành này xp v trí
th 16 trong tng 141 sn phm thng mi ca toàn cu. Thng mi th gii đi
vi sn phm g nm 2003 tng trng 97% so vi nm 1994, vt qua c tc đ
tng trng trung bình ca tng 141 ngành trên (76%) cng nh là so vi ngành sn
xut đ chi và sn phm th thao (47%) và giày dép (27%) (Ph lc 1).
Hìnhă1.3:ăThngămiăđăgăthăgii,ă2002-2011
[
6]
Nu thng mi đ g trên th gii vào nm 2003 ghi nhn khong 77,1 t
USD, thì nm 2005 đt giá tr 84,7 t USD
[7]
(tng 9,8%)
. Nhìn chung trong giai
đon 2002-2008 thng mi đ g th gii có xu hng tng lên. Cui nm 2008
đn nm 2009 tình hình thng mi có xu hng gim xung do nh hng ca
khng hong tài chính toàn cu. T nm 2010 đn nay tình hình thng mi có xu
hng tng tr li do các chính sách kích thích kinh t các th trng tiêu th ch
lc nh Hoa K, EU, Nht Bn. Ngi tiêu dùng chung sn phm g bi tính thm
m ca nó do lao đng th công to nên và hn na là xu hng a chung các sn
[6]
Ngun CSIL
[7]
International Wooden Furniture Market, 2009, International Trade Center UNCTAD/WTO[17]
- 16 -
phm mang li cm giác gn gi vi thiên nhiên và thân thin vi môi trng. Sn
phm g đc dùng trong nhiu lnh vc khác nhau ca đi sng xã hi. Nhng
nm gn đây, nhu cu v g trên th gii rt ln do s gia tng nhu cu đ ni tht
và nhu cu xây dng.
Theo tp chí “World furniture outlook 2011”,
sn lng đ g ca các nc
thu nhp cao chim 52% tng giá tr sn lng đ g ca th gii
.
Con s này thu
đc t ngun tin chính thc ca trung tâm nghiên cu CSIL c trên th trng
trong nc và quc t ph rng khp 60 quc gia trên th gii, nhng nc chuyên
sn xut, mua bán và tiêu th loi sn phm này. Trong đó by nn kinh t công
nghip chính (sp xp theo th t sn lng đ g nh biu đ hình 1.4, bao gm
Hoa k, Italy, c, Nht bn, Pháp, Canada và Anh quc) sn xut mt tng sn
lng vi giá tr 159 t USD.
Hình 1.4:ăThăphnăđăgăthăgiiănmă2010
[
8]
Sn lng đ g ca các nc có thu nhp trung bình và thp hin ch chim
khong 48% tng giá tr sn phm đ g ca th gii. Các quc gia xut khu đ g
ch yu ca khu vc này là Trung Quc, Ba Lan, Braxin và Vit Nam. Ba quc gia
Trung quc, Ba Lan và Vit Nam, có sn lng đ g tng lên nhanh chóng nh
vào nhng khon đu t xây dng nhiu nhà xng mi phc v công tác xut
[8]
Ngun: CSIL [19]
- 17 -
khu. Thng mi đ g th gii ch yu xoay quanh 60 quc gia phát trin và các
nc mi ni lên nh Trung Quc, Ba Lan, Mexico,… Trong đó, quc gia nhp
khu đ g hàng đu là Hoa K, c, Pháp, Anh và các quc gia chính xut khu
đ g là Trung Quc, Ý, c và Ba Lan nh biu đ hình 1.5.
Hình 1.5:ăCácăqucăgiaăchínhănhpăkhuăđăgăgiaiăđonă2001-2011
[
9]
Qua biu đ hình 1.5 cho thy giai đon 1999-2009 đánh du s gia tng rt
ln nhu cu đ g ca Hoa K (t 12,6 t USD lên 26 t USD) và Anh ( t 2,9 t
USD lên 8,6 t USD). Trong khi đó Pháp và c thì nhu cu này cng có tng
nhng ít hn.
i vi xut khu, kt hp biu đ hình 1.3 và 1.5 cho thy Trung Quc ni
lên là nhà xut khu đ g hàng đu th gii vi th phn 25% (nm 2009). Trong
khi đó nm 1996, con s này ch 3% nhng đn nm 2004 đã vt lên 12% và nm
2009 là 25% (xem ph lc 2). Cùng vi Trung Quc, các quc gia Italia, c và Ba
Lan cng là nhng nhà xut khu đ g hàng đu th gii trong giai đon 1999-
2009, th hin biu đ hình 1.6
[9]
Ngun: CSIL [19]
- 18 -
Hình 1.6:ăCácăqucăgiaăchínhăxutăkhuăđăgăgiaiăđonă2001-2011
[
10]
T cui 2008 suy thoái kinh t toàn cu xy ra dn đn s gim sút đáng k
nhu cu nhp khu đ g, đc bit là Hoa K t 26 t USD nm 2007 xung còn
24 t USD nm 2008 và 19 t USD nm 2009
[11]
.
Tóm li, 7 nc công nghip hàng đu là Hoa k, Italy, c, Nht bn, Pháp,
Canada và Anh quc cng vi Trung quc và Ba Lan đã đóng vai trò ch đo trong
thng mi đ g th gii trong mt thp k qua.
1.2.2. Chngăloiăđăg
Ngành công nghip đ g đã thay đi qua nhiu nm. Nó không còn hn ch
vic sn xut bàn, gh hoc ging na mà bao gm tt c các loi sn phm đ
ni tht và ngoi tht, các mu thit k c đin và sang trng. Các yu t nh s
thay đi li sng, thu nhp, s tng trng nn kinh t, s gia tng di c đn khu
vc đô th tt c đã chi phi đn nhu cu v đ g và s tng trng ca ngành công
nghip đ g.
Xu hng tiêu dùng sn phm g ngày càng có xu hng thit k đn gin,
hin đi và thanh lch. Bên cnh đó là thit k đa chc nng: ví d nh các mt hàng
có th dùng vi nhiu chc nng nh gh ngi, gh ng đ nm; h thng phòng
[10]
Ngun: CSIL [19]
[11]
World furniture outlook 2010, CSIL [19]