B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
H TH VÂN ANH
NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CA NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG
VIT NAM N NM 2020
CHUYÊN NGÀNH : KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS.V TH THÚY NGA
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
LI CAM OAN
TôiăxinăcamăđoanălunăvnănƠyălƠăkt qu nghiên cu ca riêng tôi. Các s liuăđc s
dng trong lunăvnănƠyălƠătrungăthcăvƠăchaăđc công b trong bt k công trình
nào khác.
Tác gi
H Th Vân Anh
i
TịMăTT
ătƠiănƠyătácăgiăđƣăvnădngăcácălỦălunăvăcnhătranhăvƠănơngăcaoănngălcă
cnhătranhăvƠoăvicănghiênăcuăvƠăphơnătíchănngălcăcnhătranhăcaăVietcombank;ă
đcăbităvicăsădngăcácămôăhìnhămaătrnăchmăđim,ămôăhìnhăCamel,ămôăhìnhănmă
lcălng cnhătranhăcaăM.PorterăvƠănghiênăcuăthcănghimăthôngăquaăkimăđnhăvƠă
phơnătíchăhiăquyăbngăphnămmăSPSS.
Ktăquănghiênă cuă choăthyătínhă đnă cuiănmă2011,ă Chă tiêuă tngăhpăthă
hngănngălcăcnhătranhăcaăVCBăđtăvătríăthă3ăsauăACBăvƠăVietinBank.ăVƠăđcă
chiătitătheoăcácăchătiêuăthƠnhăphnănhăsau:ăVCBăđngăthăbaătrongăhăthngăvăquyă
môăvnăchăsăhuăvƠăđngăthătătrongăhăthngătrênăcácămtălƠăthăphn,ătngătƠiăsn,ă
huyăđngăvn,ătínădng,ăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăROA,ăROE.ăTuyănhiênăđngă
thă6ătrênăhăthngăvătălăchiăphí/ăthuănhp;ăthă9ăvăhăsăanătoƠnăvnăvƠă11ăvănă
xu.ăVCBăcóăkhănngăphnăngătrcăcácăbinăđngăcaămôiătrngăVămôăvƠăViămôă
ămcăkhá,ăcaoăhnăVietinBankăvƠăthpăhnăACBă(lƠăNHTMătănhơnăcóăhiuăquăhotă
đngăămcăcaoăvƠătiêuăbiuăchoătoƠnăngƠnh)
Trênăcăsăcácănghiênăcuăđó,ătácăgiăđƣănhìnănhnăraăcácăvnăđăniăti,ăcácătácă
đngăcaămôiătrngăbênăngoƠiănhăhngăđnăvicănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaă
VietcombankăđătăđóăđaăraăcácăgiiăphápănhmăgiúpăVietcombankăciăthinăhnănaă
nngălcăcnhătranhăcaămình.
ătƠiăđcăktăcuălƠmăbnăchngăvƠăđcătrìnhăbƠyătheoăcácătrìnhăt,ăktăcuă
băccănhăbênădiăđơy:
ii
MCăLC
TịMăTT i
DANHăMCăBNG vi
DANHăMCăBIU vii
DANHăMCăTăVITăTT viii
PHNăMăU:ăGIIăTHIUăTNGăQUANăVăăTÀIăNGHIểNăCU 1
1. LỦădoăchnăđătƠiănghiênăcu 1
2.ăMcătiêuănghiênăcu 2
3.ăPhmăviăvƠăđiătngănghiênăcu 2
4.ăKăhochăvƠăphngăphápănghiênăcu 2
5.ăụănghaăkhoaăhcăvƠătínhăthcătinăcaăđătƠi 3
6.ăNhngăđimămiăcaălunăvn 3
7.ăKtăcuăđătƠi 3
CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVăNNGăLCăCNHăTRANHăVÀăMỌăHỊNHă
ÁNHăGIÁăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI 4
1.1.ăTNGăQUANăVăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăNHTM 4
1.1.1.ăLỦălunăchungăvăcnhătranh 4
1.1.1.1. Khái nim v cnh tranh 4
1.1.1.2. Các loi cnh tranh 4
1.1.2.ăKháiănimăvănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămi 6
1.1.3.ăcătrngăvănngălcăcnhătranhăcaăNHTM 8
1.1.5.ăCácăchătiêuăphnăánhănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămi 9
1.1.5.1. Nng lc tài chính 9
1.1.5.2. Nng lc hot đng 10
1.1.5.3. Kh nng ng dng công ngh 10
1.1.5.4. Ngun nhân lc 11
1.1.5.5. Nng lc qun tr 11
1.1.5.6. Mng li chi nhánh và quan h ngân hàng đi lý 12
1.1.5.7. Danh ting, uy tín và kh nng hp tác vi các NHTM khác 12
1.2.ăMTăSăMỌăHỊNHăÁNHăGIÁăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăNHTM 13
1.2.1.ăMôăhìnhă5ălcălngăcnhătranhăcaăM.Porter 13
iii
1.2.1.1. Khái nim 13
1.2.1.2. Chm đim theo ma trn EFE: 16
1.2.2. Mô hình CAMEL 17
1.2.3.ăMôăhìnhăhiăquyăbngăphnămmăSPSS 20
1.2.3.1. Thang đo 20
1.2.3.2. Mu nghiên cu 21
1.3. BÀIăHCăKINHăNGHIMăCHOăNHTMăVITăNAMăVăNỂNGăCAOăNNGă
LCăCNHăTRANH 22
1.3.1.ăBƠiăhcăkinhănghimătăngơn hàng HSBC 22
1.3.2.ăBƠiăhcăkinhănghimătăngơnăhƠngăBankăofăAmerican 23
1.3.3.ăBƠiăhcăkinhănghimătătpăđoƠnăCitiGroup 23
KTăLUNăCHNGă1 26
CHNGă 2:
NGă DNGă CÁCă MỌă HỊNHă VÀOă ÁNHă GIÁă NNGă LCă CNHă
TRANHăCAăVIETCOMBANK 27
2.1.ăTngăquanăvăVietcombank 27
2.1.1.ăGiiăthiuăkháiăquátăvăVietcombank 27
2.1.1.1. Gii thiu chung 27
2.1.1.2. i tác chin lc Vietcombank 29
2.1.2.ăNngălcăniătiăcaăVietcombank 30
2.1.2.1. Nng lc tài chính Vietcombank 30
2.1.2.2. Nng lc hot đng Vietcombank 35
2.1.2.3. Kh nng ng dng công ngh Vietcombank 40
2.1.2.5. Nng lc qun tr 42
2.1.2.6. Mng li và các mi quan h Vietcombank 43
2.2.ăánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăVietcombankătheoăphngăphápăphơnătíchă
thngăkêăsoăsánh 45
2.3.ánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăVietcombankătheoămaătrnăEFE 48
2.4.ăánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăVietcombankătheoămôăhìnhăCamel 49
2.4.1.ăngădngămôăhìnhăCAMELăvƠoăđánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăVCB 49
2.4.2.ăKtăquăngădngămôăhìnhăCAMELăvƠoăđánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaă
VCB 51
2.5.ăPhơnătíchăhiăquyăbngăSPSSăđoălngănngălcăcnhătranhăcaăVietcombank53
2.5.1.ăPhơnătíchăhăsătinăcyăCronbachăAlpha 53
iv
2.5.2.ăPhơnătíchănhơnătăkhámăpháăEFA 55
2.5.3.ăPhơnătíchăhiăquy 57
2.6.ăKtăquăđtăđc 60
2.7.ăNhngătnătiăhnăchăvƠănguyênănhơn 60
2.7.1.ăNhngătnătiăhnăch 60
2.7.2. Nguyên nhân 62
2.7.2.1. Nguyênănhơnăchăquan 62
2.7.2.2. Nguyên nhân khách quan 64
KăLUNăCHNGă2 65
CHNGă3:ăMTăSăGIIăPHÁPăNỂNGăCAOăNNGăLCăCNHăTRANHăCAă
VIETCOMBANK 66
3.1.ănhăhngănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăVietcombankăđnă2020 65
3.1.1.ăChinălcăphátătrinăkinhătăxƣăhiătiă2020 66
3.1.2.ăMcătiêuătngăquátănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăVCBăđnă2020: 67
3.1.3.ănhăhngănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăVCB 68
3.1.3.1. nh hng chung 68
3.1.3.2. Các đnh hng c th 70
3.2.ăGiiăphápăvănơngăcaoănngălc cnhătranhăcaăVietcombank 72
3.2.1.ăTngăcngănngălcătƠiăchính 72
3.2.2.ăNơngăcaoănngălcăhotăđng: 74
3.2.3.ăNơngăcaoănngălcăqunătrăđiuăhƠnh 79
3.2.4.ăPhátătrinăcôngăngh 82
3.2.5.ăMărng,ăphátătrinămngăliăkênhăphơnăphiăchiănhánh,ăphòngăgiaoădch;ă
chtălngăkênhăphơnăphi: 84
KTăLUNăCHNGă3 85
KTăLUN 87
TÀIăLIUăTHAMăKHO ix
v
DANHăMCăPHăLC
PHăLCă1:ăBNGăCỂNăIăKăTOÁNă2007 ậ 2011 x
PHăLCă2:ăTăLăDăN/ăTIN GIăKHÁCHăHÀNG xi
PHăLCă3:ăMTăSăCHăTIểUăANăTOÀNăVÀăHIUăQUăCAăăVCB xii
PHăLCă4:ăHOTăNGăUăTăGịPăVNăVIETCOMBANK xiii
PHăLCă5:ăMỌăHỊNHăTăCHCăVIETCOMBANK xiv
PHăLCă6:ăMỌăHỊNHăVIETCOMBANKăMă- CON xvii
PHăLCă7:ăCÁCHăXÁCăNHăHăSăANăTOÀNăVNăTIăTHIUă xviii
PHăLCă8:ăMUăBNGăPHỂNăTệCHăTÀIăSNă“Cị”ăCịăTHăTHANHăTOÁNă
NGAYăVÀăCÁCăTÀIăSNă“N”ăPHIăTHANHăTOÁN xxii
vi
DANHăMCăBNG
Bng 1.1:ăMôătăbinănghiênăcu 20
Bngă2.2:ăDoanhăsăthanhătoánăXNKă(tăđng/ătriuăusd) 37
Bngă2.3:ăDoanhăsămuaăbánăngoiătă(triuăUSD) 38
Bngă2.4:ăDoanhăsăkinhădoanhăthă(triuăđng) 39
Bngă2.5:ăBngătngăhpăcácăchătiêuăcaă12ăngơnăhƠngălnănhtăVităNamănmă2011
Error! Bookmark not defined.
Bngă2.6:ăBngăđánhăgiáăxpăhngăthătăcácăngơnăhƠngătheoătngăchătiêuăvƠătngăhpă
10ăchătiêuănmă2011 Error! Bookmark not defined.
Bngă2.7:ăMaătrnăđánhăgiáăcácăyuătăbênăngoƠiătácăđngăđnănngălcăcnhătranhăcaă
ngân hàng 48
Bngă2.8:ăMôăhìnhătínhăđimătheoăphngăphápăCAMEL 49
Bngă2.9:ăánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăVCBătheoămôăhìnhăCAMEL 52
Bngă2.10:ăKtăquăphơnătíchăCronbachăalphaăcaăcácăthangăđo 53
Bngă2.11:ăKtăquăphơnătíchăEFAăcaăcácăthƠnhăphnănngălcăcnhătranh 56
Bngă2.12:ăHăsăxácăđnhăR-Square và Anova 58
Bngă2.13:ăHăsăhiăquyăcaăphngătrình 59
vii
DANHăMCăBIU
Hình 1.1:ăMôăhìnhă5ălcălngăcnhătranh 14
Biuăđă2.1:ăVnăch săhuă(tăđng)ăgiaiăđonă2007 - 2011 31
Biuăđă2.2:ăTălăCARăcaăVietcombankăgiaiăđonă2007 - 2011 31
Biuăđă2.3:ăCăcuăTƠiăsnăCóăcaăVCBăgiaiăđonă2007 - 2011 33
Biuăđă2.4:ăLiănhunăròngă(tăđng)ăcaăVCBăgiaiăđonă2007 - 2011 34
Biuăđă2.5:ăChătiêuăROEă(%)ăcaăVietcombankăgiaiăđonă2007 - 2011 35
Biuăđă2.6:ăChătiêuăROAă(%)ăcaăVCBăgiaiăđonă2007 - 2011 35
Biuăđă2.7:ăVnăhuyăđngă(tăđng)ăcaăVCBăgiaiăđonă2007 - 2011 36
Biuăđă2.8:ăDănă(tăđng)ăcaăVCBăgiaiăđonă2007 - 2011 37
Biuăđă2.9:ăDinăbină(%)ăthăphnăTTXNKăVCBăgiaiăđonă2007ă- 2011 29
Biuăđă2.10:ăNgunănhơnălcă(ngi)ăcaăVCBăgiaiăđonă2007 - 2011 41
Biuăđă2.11:ăSălngăchiănhánh (đnăv)ăcaăVCBăgiaiăđonă2007 - 2011 44
viii
DANHăMCăTăVITăTT
ACB: NgơnăhƠngăthngămiăcăphnăÁăChơu
CBNV: Cánăbănhơnăviên
CBTD: Cánăbătínădng
CNXH: Chănghaăxƣăhi
NHT&PTVNă-BIDV: NgơnăhƠngăđuătăvƠăphátătrinăVităNam
NHNN&PTNNVN - AGRIBANK:ăNgơnăhƠngănôngănghipăvƠă phátătrină nôngăthônă
VităNam
NHNN: NgơnăhƠngănhƠănc
NHTM: NgơnăhƠngăthngămi
NHTMCP: NgơnăhƠngăthngămiăcăphnă
NHTMCPNTVN - VCB: NgơnăhƠngăthngămiăcăphnăNgoiăthngăVităNamă
NHTMQD: NgơnăhƠngăthngămiăqucădoanh
TCKT: Tăchcăkinhăt
TCTD: Tăchcătínădng
TCXH: Tăchcăxƣăhi
TTXNK Thanhătoánăxutănhpăkhu
VCSH: Vnăchăsăhu
VIETINBANK: NgơnăhƠngăthngămiăcăphnăCôngăthngăVităNam
XHCN: Xƣăhiăchăngha
1
PHNăMăU
GIIăTHIUăTNGăQUANăVăăTÀIăNGHIểNăCU
1.ăLỦădoăchnăđătƠiănghiênăcu
Vnăđ nơngăcaoăscămnhăchoăhăthngătƠiăchínhăVităNamănóiăchungăvƠăngơnă
hƠngăthngămiă(NHTM)ăVităNamănóiăriêngătrongăxuăth hiănhpăqucăt đƣăbtă
đuăđcăthoălunătălƠnăsóngădchăchuynăvnăđuătăncăngoƠiăđnăcácăqucăgiaă
đangăphátătrinănărăănhngăthpăniênănaăcuiăth kă20.ăS thayăđiătăduyăqunălỦă
kinh t caăVităNamătipătcăgópăphnăcăđngămnhămăxuăth lchăsănƠy.ăVităNamă
dnăthƠnhălpăđcăthătrngăngoiăhi,ăriăthătrngăchngăkhoánăvƠăcácăhìnhătháiă
thătrngătƠiăchínhăthăcpăkhácătnătiăđanăxenătrongămtănn kinh t thătrngăchaă
đnhăhìnhărõănét.ă
VicăgiaănhpăTăchcăThngămiăQucăt (WTO) tipătcălƠăliuă“thucăth”
mnhăhnăchoăscămnhăcaăhăthngătƠiăchínhăVităNamăvnăcònăquáănonătr.ăViă
nguyênătcăƣiăNgăTiăHuăQucăvƠăƣiăNgăQucăGiaăcaăWTO,ăcácăđnhăch tài
chínhăkhngălăncăngoƠiăsăcóănhiuăcăhiăhotăđngăphongăphú,ăđaădngătiăVită
NamăvƠăđcăđiăxăngangăbngăviăcácăngơnăhƠngăniăđa.ăThcăt nƠyăđtăraănhimă
văcpăbáchăchoăcăgiiăkhoaăhc,ănhngănhƠăqunătrăngơnăhƠngăvƠăcăquanăqunălỦ,ă
hochă đnhăchínhă sáchă caăVită Namăcnă nghiênăcuă bină phápă nơngă caoănngă lc
cnh tranh ca h thngăngơnăhƠngăthngămi Vit Nam trong bi cnh hi nhp.
VietcombankălƠămtătrongănhngăngơnăhƠngăthngămiăhƠngăđuătiăVităNamă
viătngătƠiăsnăxpăxă344,2ănghìnătăVNDă(16,5ătăUSD)ăvƠăthăgiáăvnă55ănghìnătă
VNDă(2,6ătăUSD)ătiăthiăđimă31ăthángă12ănmă2011.ăVietcombankăcóăthămnhăvă
dchăvăthanhătoánăqucăt,ăkinhădoanhăngoiăhiăvƠăth.ăVietcombankăcngălƠămtă
trongănhngăNHTMăVit Namăđƣătrinăkhaiăngădngăcôngănghăhinăđiătrongăttăcă
cácălnhăvcăhotăđngăkinhădoanhăcaă mình,ăvƠăhinănayăVietcombankăcngăđƣăvƠă
đangăkhôngăngngănghiênăcuăđăđaăraăcácăsnăphm,ădchăvădaătrênănnătngăcaă
côngănghăđăđápăngănhuăcuăngƠyăcƠngăcaoăcaăkháchăhƠng.ăVietcombankăcngălƠă
ngơnăhƠngăđngăđuătrongălnhăvcăkháchăhƠngădoanhănghipătiăVităNam,ăchimăthă
phnălnătrongălnhăvcătƠiătrăthngămiăvƠăthanhătoánăqucăt,ăcngănhăchoăvayăcácă
ngƠnhăcôngănghipăliênăquanăđnăxutăkhu.ăTuyănhiên,ănuăVietcombankăkhôngăcóă
cáiănhìnătoƠnădinăvăbnăthơnămình,ăkhôngăxemăxétătoƠnădinănngălcăcnhătranhăcaă
mìnhăthìăVietcombankăcóăthăsădădƠngămtăđiăthămnhăhinăhuăcaămình.ăVìăvy,ă
2
đătipătcăphátăhuyăliăthăcaămình,ăgiăvngăvăthăhƠngăđuăcaăVietcombank,ăcnă
cóănhngăgiiăphápăđănơngăcaoănngălcăcnhătranhătoƠnădinăcaăVietcombank.
DoăcóăđcăcăhiăđcălƠmăvicătiăVCB,ănhnăthcăđcătmăquanătrngăcaă
cnhătranhălƠăvnăđăkhôngăthătránhăvƠăVietcombankăphiăcóănhngăgiiăphápăthită
thcăđănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaă mìnhăthìă miăcóăthătnătiăvƠăphátătrină
trongăxuăthăhiănhpăqucătăvăngơnăhƠngăngƠyănay,ătácăgiăđƣăăchnăđătƠi:ă''Gii
pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca NHTMCP Ngoi Thng Vit Nam đn
2020'' làm đătƠiănghiênăcuăchoălunăvnăttănghipăcaoăhcăcaămình.
2. Mcătiêuănghiênăcu
- HăthngăhóaămtăsălỦălunăvănngălcăcnhătranhăcaăNHTM,ăcácămôăhìnhă
đánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăNHTM
- ánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăVCBăđătìmăraăcácăhnăchăcnăkhcăphc.
- aăraăđcăcácăgiiăphápănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăVCB.ă
- óngă gópă cácă sángă kină miă choă vică nơngă caoă nngă lcă cnhă tranhă tiă cácă
NgơnăhƠngăthngămiăVităNam.
3.ăPhmăviăvƠăđiătngănghiênăcu
- Phmăviănghiênăcu:ănngălcăcnh tranhăcaăVietcombankăquaămtăsălnhăvcă
hotăđngăcăth.ă
- Mcăthiăgianăđánhăgiá săliuănghiênăcu:ăTănmă2007 đnănmă2011
- iătngănghiênăcu:ăVietcombank
4.ăKăhochăvƠăphngăphápănghiênăcu
Bcă1:ăThuăthpăsăliu
Cácăsăliuă săcpăđcăthuăthpă bngăcáchăquanăsátăthcăt,ăphngăvnăbană
lƣnhăđo,ăcánăbăngun,ầă
Cácăsăliuăthăcpăđcătngăhpăthôngăquaăcácăbnăkătoán,ăbáoăcáoătƠiăchính,ă
thamăkhoăcácătƠiăliuăliênăquanătrênăinternet,ăsách,ăbáo,ătpăchí,ăccăthngăkê,ầă
Bcă2:ăPhngăphápăxălỦăsăliu
ătƠiăsădngăcácăphngăphápănghiênăcuăsau:
Phngă phápă soă sánh,ă phơnă tích,ă tngă hp:ă cácă să liuă tă cácă bngă báoă cáoă tƠiă
chính,ăkătoánăđcăsoăsánhăquaăcácănm,ăphơnătíchătiăsaoăvƠătngăhpăđăđaăraănhnă
xét.
Phngăphápăthngăkê:ăthngăkêăcácăbngăbiu,ăsăliuătăđóărútăraăcácăktălun,ă
cácăxuăhngăđăđánhăgiáătìnhăhìnhă
Phngăphápăchuyênăgia:ăthamăkhoăỦăkinăchuyênăgiaăđătìmăhngăgiiăquyt.
3
5.ăụănghaăkhoaăhcăvƠătínhăthcătinăcaăđătƠi
- Vămtăkhoaăhc,ăđătƠiăđƣăhăthngăhóaăliăcácălỦălunăvănngălcăcnhătranhăcaă
cácăngơnăhƠngăthngămi,ăhăthngăquáăcácălỦălunăvămôăhìnhăđánhăgiáănngălcă
cnhătranhătheoăphngăphápăthngăkêăvƠămaătrn;ătrênăcăsăđóăđƣăphátătrinăvƠăngă
dngălỦălunănƠyăvƠoăphngăphápăCAMELăvà M.Porter.
- Vămtăthcătin,ălunăvnăđƣăvnădngăhăthngăcácălỦălun,ămôăhình,ăphngă
phápănghiênăcuăvƠoăvicăxemăxétănngălcăcnhătranhăcaăVCB,ătrênăcăsăđóăđaăraă
cácăgiiăphápăgiúpăVCBăhoƠnăthin,ănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaămìnhăcngănhă
lƠmăcăsăchoăcácăngơnăhƠngăthngămiăkhácăthamăkhoănhmăphátătrinănngălcă
canh tranh .
6.ăNhngăđimămiăcaălunăvn
- Lunăvnăđaăraăliătipăcnămiăvăcuătrúc,ăđiătălỦălun,ătiămôăhìnhăđnănghiênă
cuăđánhăgiáăvƠăđaăraăcácăgiiăpháp
- Lunăvnăđƣăápădngăhăthngăphngăphápăđánhăgiá,ăchmăđimăbngămaătrnă
trongăvicăđánhăgiáănngălcăcnhătranh.
- LunăvnăcngălƠămtătrongămtăsăđătƠiăngădngăcácămôăhìnhăthcănghim,ămôă
hìnhătoánăvƠăcácăkăthutăthngăkêăhinăđiătrongănghiênăcu,ăđánh giáănngălcăcnhă
tranhăcaăNHTM.
7.ăKtăcuăđătƠi
NgoƠiăphnătómătt,ăktălun,ămcălc,ăphălc,ăcácăbiuăbng,ăcácăquyăcăvitătt;ă
đătƠiăbaoăgmă3 niădungăchính:
Chngă1: CăsălỦălunăvănngălcăcnhătranhăvƠămôăhìnhăđánhăgiáănngălcă
cnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămi
Chngă 2: ngă dngă cácă môă hìnhă vƠoă đánhă giáă nngă lcă cnhă tranhă caă
Vietcombank
Chngă3: GiiăphápănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăVietcombank
4
CHNGă1
CăSăLụăLUNăVăNNGăLCăCNHăTRANHăVÀăMỌă
HỊNHăÁNHăGIÁăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăNGỂNă
HÀNGăTHNGăMI
ChngănƠyănhmătrìnhăbƠyătngăquanăvăcácălỦălunăcăbnăđăcpătiănngălcăcnhă
tranhăcaă NHTMăvƠă vnădngă cácă môăhìnhăđánhăgiáă nngălcăcnhă tranhăcaă ngơnă
hƠngăthngămi.ăaăraăcácăphngăphápănghiênăcuămƠătácăgiăđƣ sădngătrongă
vicăphơnătíchănngălcăcnhătranhăcaăVietcombank.ăNóăbaoăgmăphngăphápăphơnă
tíchă thngă kêă soăsánh;ă môă hìnhă M.Porter,ă môă hìnhăCAMEL;ă môă hìnhă hiă quyă că
lngănngălcăcnhătranhăcaăVietcombank
1.1.ăTNGăQUANăVăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăNHTM
1.1.1.ăLỦălunăchungăvăcnhătranh
1.1.1.1. Khái nim v cnh tranh
Cnhătranhăcaămtădoanhănghip,ămtăngƠnh,ămtăqucăgiaălƠămcăđămƠăăđóă
trongăcácăđiuăkinăvăthătrngătădoăvƠăcôngăbng,ăcóăthăsnăxutăraăcácăsnăphmă
hƠngăhóaăvƠădchăvăđáp ngăđc các đòiăhiăcaăthătrng,ăđngăthiătoăraăvicălƠmă
vƠănơngăcaoăđcăthuănhpăthcăt.ă
MtădoanhănghipăđcăxemălƠăcóăscăcnhătranhăkhiănóăcóăthăthngăxuyênă
đaăraăcácăsnăphmăthayăth,ămƠăcácăsnăphmănƠyăcóămcăgiáăthpăhnăsoăviăcácă
snăphmăcùngăloi,ăhocăbngăcáchăcungăcpăcácăsnăphmătngătăviăcácăđcătínhă
văchtălngăhayădchăvăngangăbngăhayăttăhn.
TrongămtăngƠnhăkinhădoanh,ămiăđiuăkinăbênăngoƠiălƠăbìnhăđng,ăsauămtă
chuăkănhtăđnhăaiăgiƠnhăđcăthăphnălnănht,ăcóăliănhunăcaoănht,ăphátătrinămtă
cáchăbnăvngănhtăthìăngiăđóăgiƠnhăchinăthngătrongăcnhătranh.
Tuyănhiên,ătrongăcnhătranhăsăphátăsinhăraăngiăcóăkhănngăcnhătranhămnh,ă
ngiăcóăkhănngăcnhătranhăyuăhayăsnăphmăcóăkhănngăcnhătranhămnhăvƠăsnă
phmăcóăkhănngăcnhătranhăyu.ăăcóăthăchinăthngătrongăcnhătranhăthìăcácăchă
thăcnhătranhăcnăphiăcóăkhănngăcnhătranh,ămƠăkhănngăcnhătranhăđóăchínhălƠă
scăcnhătranhăhayănngălcăcnhătranh.ăTrongăcucăcnhătranh,ăcácăđiăthăkhôngănhtă
thităphiătritătiêuălnănhau.
1.1.1.2. Các loi hình cnh tranh:
Thcăt,ăcóănhiuătiêuăthcăđcăsădngălƠmăcnăcăđăphơnăloiăcnhătranh.ăCnă
5
căphăbinăthngădaăvƠoăchăthăthamăgiaăthătrng,ămcăđ,ătínhăchtăcnhătranhă
trênăthătrngăvƠăphmăviăngƠnhăkinhăt.
- Các ch th tham gia trên th trng:
+ Cnh tranh gia ngi bán và ngi mua: đơyălƠă cucăcnhă tranhădinăraă
theoăquyălută"muaăr,ăbánăđt".ăNgiămuaămunămìnhămuaăđcăsnăphmămìnhăcnă
viăgiáăthpăcònăngiăbánămunăbánăsnăphmăđóăviăgiáăcao,ăquaăquáătrìnhămcăcă
đăxácăđnhăgiáăcaăhƠngăhoá.
+ Cnh tranh gia nhng ngi mua vi nhau: lƠăcucăcnhătranhătrênăcăsă
caăquyălută cungă - cu.ă Nuă cungănhăhnăvƠă ngcă liănuăcungă lnăhnă cuă thìă
ngiămuaăliăcóăliăvìămuaăđcăhƠngăhoáăviăgiáărăhn.
+ Cnh tranh gia nhng ngi bán vi nhau: đơyălƠăcucăcnhătranhăchăyuă
trênăthătrngăviătínhăgayăgoăvƠăkhcălit,ăcnhătranhănƠyăcóăỦănghaăsngăcònăđiăviă
cácădoanhănghipănhmăchimălnhăthăphn,ăthuăhútăkháchăhƠngăvƠăktăquălƠăhƠngăhoáă
giaătngăviăchtălng,ămuămƣăđpăhnănhngăgiáăcăliăthpăhnăvƠăcóăliăchoăngiă
muaăhn.ăNhngădoanhănghipăgiƠnhăđcăthngăliătrongăcnhătranhăsătngăđcăthă
phn,ătngădoanhăthuăbánăhƠngătoăraăliănhunătngăvƠăcóăvnăđămărng đuătăsnă
xut.ă
- Cn c vào hình thái và tính cht ca cnh tranh trên th trng đc chia
làm hai loi:
+ Cnh tranh hoàn ho: lƠă loiă hìnhă cnhă tranhă cóă đcă đimănh:ă cóă vôă să
ngiăbán,ăngiămuaăđcălpăviănhauă(miăcáănhơnăđnălăkhôngăcóătácăđngătiăgiáă
cătrênăthătrng);ăsnăphmăđngănhtă(ngiămuaăkhôngăcnăphơnăbităsnăphmănayă
lƠăcaăhƣngănƠo);ăthôngătinăđyăđă(căngiămuaăvƠăngiăbánăđuăhiuăbităhoƠnăho,ă
liênătcăvăsnăphmăvƠătraoăđiăsnăphm);ăkhôngăcóărƠoăcnăquiăđnhă(vic thuănhpă
vƠărútăluiăkhiăthătrngăhoƠnătoƠnătădo,ăđngăcăduyănhtălƠăliănhun).
+ Cnh tranh không hoàn ho: BaoăgmăcnhătranhămangătínhăđcăquynăvƠă
đcăquynătpăđoƠn.
Cnh tranh mang tính đc quyn lƠăthătrngătrongăđóăcóănhiuăhƣngăbánă
nhngăsnăphmătngătă(thayăthăđcăchoănhau)ănhngăđcăphơnăbităkhácănhau.ă
căđimăcaăloiăhìnhăcnhătranhănƠyălƠăsnăphmăđaădngăhoá:ăcácăhƣngăcnhătranhă
viănhauăbngăvicăbánăsnăphmăkhácănhauăvănhƣnăhiu,ămuămƣ,ăbaoăbì,ăcácăđiuă
kinădchăvăđiăkèm,ăchtălngăvƠădanhăting;ămiăhƠngălƠăngiăsnăxutăduyănhtă
viăsnăphmăcaămình;ăhìnhăthcăcnhătranhăchăyuălƠăthôngăquaănhƣnămác.ă
Cnh tranh mang tính đc quyn tp đoàn: khiăđóăthătrngăchăcóăvƠiăhƣngă
6
bánănhngăsnăphmăđngănhtă(đcăquynătpăđoƠnăthunătuỦ)ăhocăphơnăbită(đcă
quynătpăđoƠnăphơnăbit).ăcăđimăcaăđcăquynătpăđoƠnălƠăchăcóăítăhƣngăcnhă
tranhătrcătip;ăcácăhƣngăphăthucăchtăchă(miăhƣngăkhiăraăquytăđnhăphiăcơnănhcă
cnăthnăxemăhƠnhăđngăcaămìnhănhăhngănhăthănƠoătiăđiăthăcnhătranhăvƠăsă
phiăngăxănhăthănƠo?);ătcăđăphnăngăcaăthătrngăcóăthărtănhanhă(thayăđiă
giá)ăhocăđòiă hiă cóă thiăgiană(trngăhpă ciă tinăsnăphm);ă vicăraănhpăvƠoă thă
trngăcaăcácăhƣngămiălƠărtăkhóăkhnă(rƠoăchnăcao)ăvìănhngătrăngiăđuătiênănhă
nnăkinhătătheoăquiămô,ăđangăphiăchiănhiuătinăchoăbnăquynăđătoălpăvăthăvƠă
danhătingătrênăthătrng.
- Cn c vào phm vi ngành kinh t có:
+ Cnh tranh trong ni b ngành: lƠăcnhă tranhă giaăcácă nhƠă doanhă nghipă
trongăcùngămtăngƠnh,ăcùngăsnăxut,ătiêuăthămtăloiăhƠngăhoáăhocădchăvănƠoăđó,ă
trongăđóăcácăchădoanhănghipătìmămiăcáchăđăthônătínhălnănhau,ăgiƠnhăgităkháchă
hƠngăvăphíaămình,ăchimălnhăthătrng.ăBinăphápăcnhătranhăcaăhìnhăthcănƠyăch
yuălƠăciătinăkăthut,ănơngăcaoănngăsutălaoăđng,ăgimăchiăphíăsnăxut,ăgiáătrăcáă
bită(giáătrăxƣăhi),ăthuăliănhunăsiêuăngch.ăKtăquăcnhătranhătrongăniăbăngƠnhălƠă
lƠmăchoăkăthutăphátătrin,ăđiuăkinăsnăxutătrongămtăngƠnhăthayăđi,ăgiáătrăhƠngă
hoáăđcăxácăđnhăli,ătăsutăliănhunăgimăxung,ăvƠădoanhănghipănƠoăchinăthngă
sămărngăđcăphmăviăhotăđng,ădoanhănghipăthuaăsămtăthăphn,ăthuăhpăphmă
viăhotăđng,ăthmăchíădnătiăpháăsn.
+ Cnh tranh gia các ngành: lƠăsăcnhătranhăgiaăcácădoanhănghipătrongă
ngƠnhăkinhătăkhácănhauănhmămcăđíchăđuătăcóăliăhn.ăBinăphápăcnhătranhăcaă
hìnhăthcănƠyălƠăhìnhăthcăchuynădchăvnătăngƠnhăítăliănhunăsangăngƠnhăcóănhiuă
liănhunăhn.ăCnhătranhăgiaăcácăngƠnhăsăđemăliăktăquălƠăcácădoanhănghip,ăcácă
nhƠăđuătăăcácăngƠnhăkhácănhauăviăcùngămtăsăvnăbăraăchăthuăđcăliănhună
nhănhau,ătcălƠăhìnhăthƠnhătăsutăliănhunăbìnhăquơnăchoăttăcăcácăngƠnh.ă
1.1.2.ăKháiănimăvănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămi
NngălcăcnhătranhălƠăkhănngătnătiătrongăkinhădoanhăvƠăđtăđcămtăsăktă
quămongămunădiădngăliănhun,ăgiáăc,ăliătcă hocăchtălngăcácăsnăphmă
cngănhănngălcăcaănóăđăkhaiăthácăcácăcăhiăthătrngăhinătiăvƠălƠmănyăsinhă
thătrngămi.
nănay,ăđƣăcóănhiuăcôngătrìnhănghiênăcuăvănngălcăhayăliăthăcnhătranhă
songăchoăđnănay,ăkhóăcóăthăđaăraămtăđnhănghaăchunăvăkháiănimănngălcăcnhă
tranhăđúngăchoămiătrngăhp.ăTuyănhiên,ăđiăviătngăđiătngănghiênăcu,ăphmă
7
vi nghiênăcu,ămcăđíchănghiênăcuăvnăcnăphiăđaăraăđcămtăđnhănghaăvănngă
lcăcnhătranhă(baoăgmăcăvăthăcnhătranhăhinătiălnăkhănngăduyătrìăvƠăphátătrină
văthăđóătrongă tngălai)ăcaă mtăqucăgia,ămtăngƠnhăhayămtădoanhănghipă mtă
cách chínhăxácă lƠmăcnăcăkhoaăhcă choă vicăđaă raă nhngăchínhăsách,ănhngăgiiă
phápăhpălỦăvƠăhiuăqu.ă
iăviălnhăvcă ngơnă hƠng,ătƠiă chính,ănngălcăcnhă tranhă caăcácăngơnăhƠngă
thngămiăcóăthăhiuănhăsau:ă
Nng lc cnh tranh ca ngân hàng thng mi là s tng hp tt c các kh
nng ca ngân hàng đáp ng đc nhu cu khách hàng v vic cung cp các sn
phm, dch v ngân hàng có cht lng cao, đa dng và phong phú, tin ích và thun
li, có tính đc đáo so vi các sn phm, dch v cùng loi trên th trng, to ra
đc li th cnh tranh, làm tng li nhun hàng nm ca các ngân hàng, to đc uy
tín, thng hiu và v th cao trên th trng
1
.
NhìnăchungănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămiăđuăđcăxemăxétă
thôngăquaăkhănngătoăvƠăduyătrìăliănhunăthăphnănhtăđnhătrênăthătrng.ăMiă
ngơnăhƠngăthngămiăphiăduyătrìăđcăcácăliăăthăcnhătranhăcaămìnhăviăcácăđiă
thăcnhătranhătrongăvicăcungăcpăcácăsnăphmădchăvăngơnăhƠngănhmăthaămƣnăttă
nhtăcácăyêuăcuăcaăkháchăhƠngăvƠăgiƠnhăthngăliătrongăquáătrìnhăcnhătranh.ă
NngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămiăthăhinăthƠnhăcácăliăthăsoăsánhă
viăđiăthăcnhătranhăkhácănhngăcácăliăthăđóăkhôngăphiălƠăbtăbin.ăiuăđóăphă
thucăvƠoămiăngơnăhƠngătrongăvicăthngăxuyênăduyătrìăvƠătngăcngănngălcăcnhă
tranh.ăCóănhngăngơnăhƠngăthngămiăgnănhăkhôngăcóăliăthăhocăliăthăchăă
dngătimănng,ătuyănhiênădoăbităcáchăkhaiăthácăvƠăsădngămtăcáchăhpălỦăhiuăquă
cácăliăthătimănngăđóăđƣănơngăcaoăđcănngălcăcnh tranhăcaămìnhătrênăthngă
trng.
KháiănimănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăbaoăhƠmăcăvicăngơnăhƠngăphiă
liênătcăduyătrìăliăthăcnhătranhăcaămình.ăNóiăcáchăkhác,ăngơnăhƠngăphiăliênătcăduyă
trìăliănhunătrênăcăsăbámăsátăviănhpăđăphátătrinăcaăthătrng.ăVicăhăthpăgiáă
thƠnhă dchăvă đă nơngăcaoă nngă lcă cnhătranhă theoă quanănimă mangă tínhă dƠiăhnă
khôngăbaoăgmăvicăhăgiáăthƠnhăbngănhngăbinăphápătiêuăccănhăctăgimălngă
nhơnăviên,ă ctăgimă cácăchiă phíă phúcăli,ă gimăchiă phíămôiătrng ănngă lcă cnhă
1
TăđinăBáchăKhoa,ăNhƠăxutăbnăTăđinăBáchăKhoa,ăHƠăNiănmă1995.
8
tranhăăđơyăphiăgnălină viăkháiănimăphátă trinăbnăvng,ăsă dngăhiuă quă cácă
ngunălcăxƣăhi.
1.1.3.ăcătrngăvănngălcăcnhătranhăcaăNHTM
GingănhăbtăcăloiăhìnhăđnăvănƠoătrongăkinhătăthătrng,ăcácăNHTMătrongă
kinh doanhă luônă phiăđiă mtăviăsăcnhă tranhăgayăgt.ă Tuyănhiênă soă viăsăcnh
tranhăcaăcácătăchcăkinhătăkhác,ăcnhătranhăgiaăcácăNHTMăcóănhngăđcătrngă
nhtăđnh.ăăă
Mt là, cácăđiăthăcnhătranhătrongăsăganhăđuaănhngăcngăcóăsăhpătácăviă
nhau trong mtăs lnhăvcăkinhădoanhănhyăcm.ă
Hai là,ă cnhă tranhă ngơnă hƠngă luônă phiă hngă tiă mtă thă trngă lƠnhă mnh,ă
tránhăxyăraăriăroăhăthng.
Ba là, cnhă tranhăngơnăhƠngăthôngăquaăthătrngăcóăsăcanăthipăgiánătipăvƠă
thngăxuyênăcaăNgơnăhƠngătrungăngăcaămiăqucăgiaăhocăcaăkhuăvc.ă
Bn là, cnhătranhăngơnăhƠngăphăthucămnhămăvƠoăcácăyuătăbênăngoƠiăngơnă
hƠngănhămôiătrngăkinhădoanh,ădoanhănghip,ădơnăc,ătpăquánădơnătc,ăhătngăcă
sầ
Nm là, cnhătranhăngơnăhƠngănmătrongăvùngănhăhng thngăxuyênăcaăthă
trngătƠiăchínhăqucăt.ăă
1.1.4.ăSăkhácănhauăgiaăcnhătranhătrongăhotăđngăngơnăhƠngăviăcnhătranhă
trongălnhăvcăkhác
iătngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠngăchăyuălƠăcácădchăvătƠiăchính,ăliênăquană
đnătinăvƠăhotăđngămangătínhăhăthngăvƠăliênăktăkháăchtăchănênăcnhătranhătrongă
hotăđngăngơnăhƠngăcóămtăsăđimăkhácăbităsoăviăcnhătranhătrongălnhăvcăkhác.ă
SăkhácăbităđóălƠ:
Mt là, cnhătranhătrongăđiuăkinăchuăsăchiăphiămnhămăcaăchínhăsáchătƠiă
chính,ătinătăcaăNhƠănc.ăCnhătranhădiătácăđngăcaăcácăbinăđngăkinhătăvămôă
nhălmăphát,ălƣiăsut,ătngătrngăkinhătătrongăvƠăngoƠiănc.
Hai là, cnhătranhătrongălnhăvcătƠiăchínhăngơnăhƠngăkhôngăbtăbucăphiătrităhă
điăth,ăkhôngăphiălƠămtăcucăchinămtămtămtăcònămƠăngcăliăngơnăhƠngăchăcóă
thăphátătrinătrongăđiuăkinăhăthngăngơnăhƠngăvƠăcácătăchcătƠiăchínhăcùngăphátă
trinălƠnhămnhăvƠănăđnh.ăMtătăchcăngơnăhƠngăbăpháăsnăcóăthănhăhngărtă
xuămangătínhălanătruynăsangăcácăngơnăhƠng khác,ăgơyătaiăhaăchoănnăkinhătăcaă
mtănc,ăthmăchíăchoă cămtăkhuăvc.ă DnăchngăsinhăđngănhtălƠă cucăkhngă
hongătƠiăchínhăăASEANănmă1997,ăMehico,ăBrazil.
9
Ba là, ngơnăhƠngăvaăcnhătranhăvaămangătínhăhpătácăvìăsnăphmăngơnăhƠngă
mƠăbiuăhinărõănhtăăsnăphmădchăvăthanhătoán,ăATM,ầăthìămtăngơnăhƠngăchă
thcăhinăttăkhiăliênăkt,ăhpătácăviăngơnăhƠngăkhác.ăNhăvy,ăchoădùăcnhătranhălnă
nhauăđăđtă đcătcăđă tngă trngă caoă hn,ăthăphnă lnăhn,ầă nhngăcácă ngơnă
hƠngăvnăphiăhpătácăviănhau.
Bn là, cnhătranhătrongălnhăvcăngơnăhƠngăkhôngăchălƠăđngălcăđăbnăthơnă
cácăngơnăhƠngăphátătrinămƠăcònătoăđiuăkinăđăcácădoanhănghipătrongănnăkinhătă
phátătrin,ănhălƠăkhiăcnhătranhăngơnăhƠngăsănơngăcaoăchtălngăsnăphm,ăđápăngă
nhuăcuăcaăkháchăhƠngănhanhăchóng,ăcnhătranhătrongălƣiăsutăgiúpădoanhănghipătipă
cnăđcăngunăvnăviăchiăphíălƣiăvayăthpăhnầ
1.1.5. CácăchătiêuăphnăánhănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămi
1.1.5.1. Nng lc tài chính
NngălcătƠiăchínhălƠăthcăđoăscămnhăcaămtăngơnăhƠngătiămtăthiăđimă
nhtăđnh.ăNngălcătƠiăchínhăthăhinăquaăcácăchătiêu:
Chătiêuă1: Vn ch s hu và mc đ an toàn vn: Timălcăvnă(mcăđăană
toƠnăvn)ăcaăngơnăhƠngăthngămiăđcăđánhăgiáăcaoăhayăthpălƠăphăthucăvƠoăquyă
môăvnăchăsăhuăvƠăhăsăanătoƠnăvn.ăChătiêuănƠyăphnăánhăscămnhătƠiăchínhăcaă
mtăngơnăhƠngăvƠăkhănngăchngăđăriăro.ăơyălƠămtătrongănhngăngunălcăquană
trngăquytăđnhăkhănngăcaămtăngơnăhƠng.ăNgunăhìnhăthƠnhăvƠănghipăvăhình
thƠnhăloiăvnănƠyărtăđaădngătùyătheoătínhăchtăsăhu,ănngălcătƠiăchínhăcaăchă
ngơnăhƠng,ăyêuăcuăvƠăsăphátătrinăcaăthătrng.ă
Chătiêuă2: Cht lng tài sn có phn ánh sc khe ca mt ngân hàng:ăCăcuă
tƠiăsnăcóăcaăngơnăhƠngăbaoăgm:ătinămt,ătinăgi,ăđuătătrcătip,ăchoăvayăkháchă
hƠng,ătƠiăsnăcăđnh,ătƠiăsnăkhác.ăTuyănhiên,ădoăđcăthùăcaăngƠnhăngơnăhƠngăăVită
NamăthìăchtălngădănăchoăvayălƠăđángăquanătơmănht.
Chă tiêu 3: Kh nng thanh khon:ă Tă lă giaă tƠiă snă Cóăcóă thă thanh toán
ngay/ăTălătƠiăsnăNăphiăthanhătoánăngay;ăchătiêuăđnhătínhăthăhinăquaănngălcă
qunălỦăthanhăkhonăcaăNHTM,ăđcăbitălƠăkhănngăqunălỦăriăroăthanhăkhonăcaă
NHTM.
Chătiêuă4: Kh nng sinh li: phnăánhăktăquăhotăđngăkinhădoanhăca ngân
hƠng.ăMtăngơnăhƠngăthngămiălƠmănăkinhădoanhătt,ăkhănngăsinhăliăcaoăsăcóă
điuăkinătríchălpăcácăquădătr,ăđuătămărngămngăliăgiaoădch,ăđuătăcôngă
ngh,ăkháchăhƠngăcmăthyăyênătơmătinătngăvƠăgiătin,ădoăđóănơngăcaoănngălcă
cnhătranhăcaăngơnăhƠng.ăánhăgiáămcăsinhăliăcaămtăngơnăhƠngăthôngăquaăchătiêuă
10
nhăgiáătrătuytăđiăcaăliănhunăsauăthu;ătăsutăsinhăliătrênăvnăchăsăhuăROEă
(returnăonăequity),ătăsutăsinhăliătrênătngătƠiăsnăcóăROAă(returnăonăassets)ầ
1.1.5.2. Nng lc hot đng
Kh nng huy đng vn: HuyăđngăvnălƠănghipăvăquanătrngăcaăcácăngơnă
hƠngăthngă mi,ăquytăđnhăquyămôăkinhă doanh.ăNgơnăhƠngă nƠoăcóă khănngă huyă
đngăvnălnăthìăcóătrinăvngămărngăthăphnătínădng,ăđuătăvƠădchăvăkhácănhmă
tngăliănhun,ănơngăcaoăkhănngăcnhătranhăcaăngơnăhƠng.ăKhănngăhuyăđngăvnă
caăngơnăhƠngăđcăđánhăgiáăthôngăquaămtăsătiêuăchíănh:ăthăphnăhuyăđngăvn,ă
mcătngătrngăhuyăđngăvn,ălƣiăsutăhuyăđngăcnhătranh,ăsăđaădngăhóaăvăkăhnă
gi, săthunătinăkhiăgiaoădch,ăcácăchngătrìnhămarketingăhiuăquầ
Hot đng tín dng, đu t: HotăđngătínădngăvƠăđuătălƠăhotăđngăkinhă
doanhăchăchtă caăNgơnăhƠngă thngămiăđă toă raăliănhun,ănhtălƠăăcácăncă
đangăphátătrinănhăVităNam.ăHotăđngătínădngăvƠăđuătăcaăngơnăhƠngăthngă
miăttăsăđemăliănhiuăliănhunăchoăngơnăhƠng,ăphátătrinăkhănngăhuyăđngăvn,ă
nơngăcaoăhiuăquăkinhădoanhăvƠătăđóănơngăcaoăđcănngălcăcnhătranhăcaăngơnă
hàng.
Phát trin sn phm dch v khác: Mi ngơnăhƠngăđuăcóămcătiêuăphátătrină
hotăđng,ădchăvăriêngăđătoăchoămìnhămtăthămnhăvămtăsnăphmăhocădchăvă
đó.ăKhiănnăkinhătăcƠngăphátătrinăthìăcácădchăvăngơnăhƠngăcngăphátătrinătheoăđă
đápăngăyêuăcuăngƠyăcƠngăcaoăvƠăđaădngăcaăkháchăhƠng.ăHotăđngănƠyămangăliă
thuănhpăkháăquanătrngăchoăngơnăhƠngăvƠăchaăđngăítăriăro.ăăcácăncăphátătrin,ă
thuănhpătănghipăvătrungăgianămangătínhădchăvăchimătrênă50%ăthuănhpăcaăngơnă
hƠng.ăSăphátătrinăđaădngăcaăđiăsngăxƣăhiăcùngăvi sătinăbăvăkhoaăhcăcôngă
nghăđòiăhiăcácăngơnăhƠngăthngămiăngoƠiăvicăcnhătranhăvăgiáăcònăphiăkhôngă
ngngătìmătòi,ăphátătrinănhngăhìnhăthcădchăvămi,ăđaădngăhóaădanhămc,ăchngă
loiăsnăphmădchăvăngơnăhƠngăđăđápăngăngƠyăcƠngăttăhnănhuăcuăcaăkháchă
hƠng,ătngăthêmăthăphnăvƠăliănhunăchoăngơnăhƠng.ă
1.1.5.3. Kh nng ng dng công ngh
TrongălnhăvcăngơnăhƠng,ăcôngănghăđangăngƠyăcƠngăđóngăvaiătròănhălƠămtă
trongănhngăngunălcătoăraăliăthăcnhătranhăquanătrngănhtăcaămiăngân hàng.
VaiătròăcaăcôngănghăđiăviăcácăhotăđngăngơnăhƠngăđcăthăhin:
CôngănghăngơnăhƠngăkhôngăchăbaoăgmănhngăcôngănghămangătínhătácănghipă
nhă hăthngă thanhătoánă đinăt,ă hă thngă ngơnă hƠngăbánă l,ă máyă rútă tină tă đngă
ATMầămƠăcònăbaoăgmăhăthngăthôngătinăqunălỦ,ăhăthngăbáoăcáoăriăroầtrongă
11
niăbăngơnăhƠng.ăcăbitătrongăđiuăkinăngƠnhăcôngănghăthôngătinănóiăchungăvƠă
côngănghăngơnăhƠngănóiăriêngăphátătrinănhanhăchóngănhăhinănay,ăkhănngănơngă
cpăvƠăđiămiăcôngănghăcngălƠăchătiêuăquanătrngăphnăánhănngălcăcôngănghăcaă
mtăngơnăhƠng.ă
ViătcăđăphátătrinărtănhanhăcaăngƠnhăcôngănghăthôngătinănóiăchungăvƠăcôngă
nghălnhăvcăngơnăhƠngănóiăriêng,ănuăchătpătrungăphơnătíchăvƠoăkhănngăcôngănghă
hinătiămƠăkhôngăchúăỦătiăkhănngănơngăcpăvƠăthayăđiătrongătngălaiăthìăsărtădă
cóănhngănhnăthcăsaiălmăvănngălcăcôngănghăcaăcácăngơnăhƠng.ăVìăthănngălcă
côngănghăkhôngăchăthăhinăăsălng,ăchtălngăcôngănghăhinătiămƠăcònăbaoă
gmăcăkhănngămă(khănngăđiămi)ăcaăcácăcôngănghăhinătiăvămtăkăthută
cngănhăkinhăt.ăiămiăcôngănghăngơnăhƠngălƠătinăhcăhóaăhotăđngăngơnăhƠng,ă
tinăhcăhóaăcácănghipăvăngơnăhƠng,ămărngădchăvăngơnăhƠngăhinăđiătrênănnă
côngănghămiăgnălinăviăvicăthayăđiăcăchăphápălỦăphùăhp.
1.1.5.4. Ngun nhân lc
Conăngiăluônăgiăvaiătròătrungătơmătrongămiăhotăđngăkinhătăxƣăhi.ăTrongă
lnhăvcăngơnăhƠng,ăconăngiălƠămtăngunălcăđcăbităquanătrng,ălƠăyuătămangă
tínhăktăniăcácăngunălcăcaăngơnăhƠngăvƠ lƠănnătngăchoămiăciătinăvƠăphátătrin.ă
NgơnăhƠngălƠămtăngƠnhăđòiăhiăngiălaoăđngăphiăcóăkinhănghimăvƠătrìnhăđă
caoăđcătíchălyătheoăthiăgian.ăRõărƠng,ănuămtăngơnăhƠngăcóătcăđăluăchuynă
nhơnăviênăcaoăsăkhôngăphiălƠămtăngơnăhƠngăcóăliăthăvăngunănhơnălc.ăHiuăquă
caăcácăchínhăsáchănhơnăs,ăđcăbităchínhăsáchătuynădng,ăcăchăthùălaoălƠămtăchă
tiêuăquanătrngăđăđánhăgiáăkhănngăduyătrìămtăđiăngănhanaăsăchtălngăcaoăcaă
mtăngơnăhƠng.
1.1.5.5. Nng lc qun tr
Trình đ qun lý cóăvaiătròăquanătrngătrongăvicăquytăđnhănngălcăcnhătranhă
caămiăngơnăhƠng.ăNuătrìnhăđăqunălỦăkhôngăttăsălƠmăgimăhiuăquăkinhădoanhă
caăngơnăhƠng,ăbămáyăqunălỦăcngăknhăgơyălƣngăphí,ăchtălngăngunănhơnălcă
khôngăcaoầălƠmăgimănngălcăcnhătranhăca ngơnăhƠng.ăiăviăcácănc đangăphátă
trinănhăVităNam,ăkhiăhiănhpăqucătăvăngơnăhƠng,ăsăthamăgiaăcaăcácăngơnăhƠngă
thngămiănơngăcaoăngoƠiăcóătimălcătƠiăchínhăhùngămnh,ătrìnhăđăqunălỦăcao,ăcóă
bădƠyăkinhănghimătrênăth trngăqucătăsălƠămtătháchăthcăkhôngănhăđiăviăcácă
ngânăhƠngăthngămiătrongănc.ăDoăđóăcácăngơnăhƠngăthngămiătrongănc phiă
nơngăcaoătrìnhăđăqunălỦătrongăđóăđcăbităquanătơmăđnăchtălngăngunănhơnălc.ă
12
NngălcăqunătrăcaăngơnăhƠngăthngămiăcònăđcăđánhăgiáăquaăkh nng
phòng nga và chng đ ri ro: HotăđngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠngăthngămiăluônă
điăkèmăviăriăro.ăRiăroăcaăngơnăhƠngăthngămiăgmănhiuăloiăkhácănhauănhăriă
roăthanhăkhon,ăriăroătínădng,ăriăroălƣiăsutầăNuăkhănngăphòngăngaăvƠăchngă
đăriăroăthpăthìăkhiăriăroăxyăra,ăhuyăđngăkinhădoanhăngơnăhƠngăsăgpănhiuăkhóă
khnăđìnhătr,ălƠmăgimăkhănngăcnhătranhăcaăngơnăhƠng.ăDoăđó,ăvicăxơyădngăcácă
binăphápăvƠăcôngăcăđăphòngăngaăvƠăchngăđăriăroălƠăhtăscăcnăthităvƠăđơyă
cngăđcăxemălƠămtătiêuăchíăđánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngă
mi.
1.1.5.6. Mng li chi nhánh và quan h ngân hàng đi lý
Mngăliăchiănhánh,ăvnăphòngăđiădin,ăphòngăgiaoădchăsăgiúpăngơnăhƠngămă
rngăphmăviăhotăđngătiănhiuăkhuăvc.ăSălngăchiănhánhăngơnăhƠngălnăkhôngă
chăthuă hútănhiuă vnăhnă choă ngơnăhƠng,ă giúpăngơnă hƠngă tipăcnăđcă viănhiuă
kháchăhƠngămƠăcònătoăsăthunătinăhnăchoăkháchăhƠngăkhiăsădngăcácădchăvăngơnă
hƠngănhăchuynătin,ănhnătin,ăthanhătoánầăTuyănhiên,ăcácăngơnăhƠngăcnăphiătínhă
đnăchiăphíăhotăđngăkháălnăchoăcácăchiănhánhăvƠăcácăđimăgiaoădchănƠy.
QuanăhăngơnăhƠngăđiălỦ:ăMiăhotăđngăthngămi,ăsnăxutăvƠăđuătăngƠyă
cƠngămangătínhăchtăqucătăhoáăănhiuăqucăgia.ăChínhăsătoƠnăcuăhoáănnăkinhătă
thăgiiăsălƠmătngălngăgiaoădchătrongăhotăđngătƠiăchính,ătinătăgiaăcácănc.ă
Mtănnăkinhătăm,ăhiănhpăviăthătrngăthăgiiăphiăđcămtăcăcuătƠiăchínhă
vngămnhăhătr,ătrongăđóăhăthngăngơnăhƠngăthôngăquaănghipăvăngơnăhƠngăqucă
tăcaămìnhălƠmăhuăthunăhătrăchoăsăphátătrinăcaăhotăđngăngoiăthngăvƠăthuă
hútăđuătăqucătă.
1.1.5.7. Danh ting, uy tín và kh nng hp tác vi các NHTM khác
LƠămtăngƠnhăkinhădoanhămƠăchtălngăsnăphm,ădchăvăkhôngăcóăsăkhácăbită
lƠămy,ătínhăđcăđáo,ăriêngăbităđăphơnăbităgiaăcácăngơnăhƠngăkhácănhauărtăkhóătoă
ra,ănênădanhătingă vƠă uyătínătrăthƠnhă mtătrongă nhngă ngunălcăvôăhìnhărtă quană
trng,ătoăraăliăthătoălnăchoăcácăngơnăhƠngătrongăcnhătranh.
NuămtăngơnăhƠngăcóădanhătingăvƠăuyătínăhnăđiăthăcnhătranhăthìănóăcóăkhă
nngămărngăđcăthăphn,ătngădoanhăs,ăgópăphnătngăliănhunăcaăămình.
13
1.2. MTăSăMỌăHỊNHăÁNHăGIÁăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăNHTM
DoăngơnăhƠngăcngăđcăxemălƠădoanhănghipăđcăbit,ăvìăvyătaăcóăthăvnădngăcácă
môăhìnhăphơnătíchăsauăđăđánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăcácăNHTM.
1.2.1.ăMôăhìnhă5ălcălngăcnhătranhăcaăM.Porter
1.2.1.1. Khái nim
MôăhìnhăcnhătranhăhoƠnăhoăgiăthitărngătăsutăliănhunăvƠămcăđăriăroălƠă
cơnăbngăgiaăcácădoanhănghipăvƠăgiaăcácăngƠnhătrongănnăkinhăt.ăTcălƠăcácădoanhă
nghipăhotăđngătrongăbtăcăngƠnhăcaănnăkinhătănƠoăcngăđuăcóătăsutăliănhună
timănngăvƠămcăđăriăroănhănhauădoăcăchătăđiuătităcaăcnh tranh. Các doanh
nghipătrongămôiătrngăcóămcăliănhunăthpăvƠăđăriăroăcaoăsătìmăcóăxuăhngărútă
luiăvƠătìmăđnăngƠnhăcóătimănngăliănhunăcaoăhnăvƠăítăriăroăhn.ăTuyănhiên,ănhiuă
môăhìnhănghiênăcuăgnăđơyăliăkhngăđnhăcácăngƠnhăkinhădoanhăkhácănhauăcóăkhă
nngăsinhăliăkhácănhau,ăsăkhácăbitănƠyăcóănguyênănhơnătăcácăđcătínhăcuătrúcăcaă
ngƠnh.ăVíădăcácădoanhănghipăhotăđngătrongălnhăvcădchăvăvinăthôngăcóătăsută
liănhunăkhácăviăcácăcôngătyăxơyădngăhayăcácăcôngătyăchăbinăthc phm.ăMichaelă
PorterăđƣăcungăcpăchoăchúngătaămtămôăhìnhăphơnătíchăcnhătranhătheoăđóămtăngƠnhă
kinhădoanhăchuănhăhngăbiănmălcălngăcăbnăvƠăđcăgiălƠămôăhìnhănmălcă
lngăcnhătranh.ăTheoăPorter,ăcácăđiuăkinăcnhătranhătrongămtăngƠnhăphăthucă
vƠoănhiuă yuătăkhácănhau.ăTrongăsăcácăyuătănƠy,ăngoƠiăcácădoanhănghipăcnhă
tranhăviănhauătrongăniăbăngƠnh,ăcònăcácănhanătăkhácănhăkháchăhƠng,ăhăthngă
cungăcp,ăcácăsnăphmăthayăthăhayăcácăđiăthăcnhătranhătimănng.ăCácănhƠăqună
trăchinălcămongămunăphátătrinăliăthănhmăvtătrênăcácăđiăthăcnhătranhăcóă
thăsădngăcôngăcănƠyăđăphơnătíchăcácăđcătínhăvƠăphmăviăcaăngƠnhăăđóăhotă
đngăkinhădoanhăcaămìnhăđangăđcădinăraăhocăsănhmăti.
14
Hình 1.1:ăMôăhìnhă5ălcălngăcnhătranh
(Ngun: Michael Porter, “Competitive Strategy, 1980, trang 4)
Cnh tranh trong ni b ngành: Khiă mtă doanhă nghipă cnhă tranhă vƠă hƠnhă
đngăkhôngăkhéoăléoăđăcácădoanhănghipăkhácănmăbtăđcăcăchăcnhătranhăcaă
mìnhăthìămcăđăcnhătranhăngƠyăcƠngătrălênăgayăgt.ăCácădoanhănghipăđiăthăcnhă
tranhăhocălƠăbtătrcăcáchăthcăkhaiăthácăliăthăcnhătranhăhocăsăđiătìmăcácăliăthă
khác,ăvƠănhăvyăcácădoanhănghipăkhôngăngngătìmăkimăcácăphngăthcăcnhătranhă
mi.ăCngăđăcnhătranhăthôngăthngăthăhinădiăcácăcpăđănh:ărtăkhcălit,ă
cnhătranhăcngăđăcao,ăcnhătranhăămcăđăvaăphi,ăcnhătranhăyu.ăCácăcpăđă
cnhătranhănƠyăphăthucăvƠoăkhănngăphnăngăcaăcácădoanhănghipătrongăvicăxơyă
dngăvƠăkhaiăthácăliăthăcnhătranh.ăătheoăđuiăcácăliăthăvtătriăhnăsoăviăđiă
thăcnhătranh,ămtădoanhănghipăcóăthălaăchnămtăhayămtăsăphngăthcătranhă
sau :
Thay đi giá: Doanhănghipăcóăthătngăhocăgimăgiáăđăđtăliăthăcnhă
tranhătmăthi
Tng cng khác bit hóa sn phm: Doanhănghipăthngăcnhătranhăbngă
cáchăciătinătínhănngăcaăsnăphm,ăngădngăcácătinăbămiătrongăquyătrìnhăsnă
xutăhocăđiăviăchínhăsnăphm.ă
S dng mt cách sáng to các kênh phân phi: Doanhănghipăcóăthăthcă
hinăchinălcăgiaănhpătheoăchiuădcăbngăcáchăcanăthipăsơuăvƠoăhăthngăphơnă
phiăhocăsădngăcácăkênhăphơnăphiămi;ăsădngăkênhăphơnăphiăcaăcácăsnă
15
phmăcóăliênă quană hocăkênhăphơnă phiă cácăsnăphmăkhácăcóă điătngăkháchă
hƠngătngăđng.ă
Khai thác các mi quan h vi các nhà cung cp: Doanhănghipăsădngăuyă
tín,ăquynălcăđƠmăphánăhayămiăquanăhăviăhăthngăcungăcpăđăthcăhinăcácă
yêuăcuămiătoăraăsăkhácăbitătrongăsnăphm,ănơngăcaoăchtălngăsnăphmă
hocăgimăchiăphíăđuăvƠo.
Nguy c sn phm thay th: Trong môăhìnhăcaăPorter,ăcácăsnăphmăthayăthă
munănóiăđnăcácăsnăphmătăcácăngƠnhăkhác.ăiăviăcácănhƠăkinhătăhc,ănguyăcă
caăsăthayăthăxutăhinăkhiănhuăcuăvămtăsnăphmăbătácăđngăbiănhngăthayăđiă
văgiáăcaăsnăphmăthayăth.ăăcoăgiƣnăgiáăcaămtăsnăphmăbătácăđngăbiăsnă
phmăthayăth;ăsăthayăthăcƠngăđnăginăthìănhuăcuăcƠngătrălênăcoăgiƣnăvìăkháchă
hƠngăcóănhiuăsălaăchnăhn.ăSnăphmăthayăthăphăthucăvƠoăkhănngătngăgiáă
caădoanhănghipătrongămtăngƠnh.ăSăcnhătranhăgơyăraăbiănguyăcăthayăthălƠădoă
cácăsnăphmăthucăcácăngƠnhăkhác.ăTrongăkhiănguyăcăcaăsnăphmăthayăthăthngă
tácăđngăvƠoăngƠnhăkinhădoanhăthôngăquaăcnhătranhăgiáăc,ătuyănhiênăcóăthăcóănguyă
căthayăthătăcácăngunăkhác.ă
Quyn lc ca khách hàng: LƠăkhănngătácăđngăcaăkháchăhƠngătrongămtă
ngƠnhăsnăxut.ăThôngăthngăkhiăkháchăhƠngăcóăliăthătrongăđƠmăphánăhayăđcăgiă
lƠăkháchăhƠngăcóăquynălcăln,ăquanăhăgiaănhƠăcungăcpăvƠăkháchăhƠngătrongămtă
ngƠnhăsnăxutăgnăviătrngătháiăthătrngălƠăcácănhƠăkinhătăhcăgiălƠăđcăquynă
mua - đóălƠătrngăhpămƠătrênăthătrngăcóărtănhiuăngiăbánăvƠăchăcóămtăhayă
mtăsărtăítăngiămua.ăTrongăđiuăkinăthătrngănhăvyăthìăngiămuaăthngăcóă
vaiătròăquytăđnhătrongăvicăxácăđnhăgiáăc.ăTrênăthc tăthìătrngătháiăthătrngăđcă
quynămuaănhăvyăítăkhiăxyăra,ănhngăthngăcóămtăsăkhôngăđiăxngăgiaămtă
ngƠnhăsnăxutăvƠăthătrngăngiămua.
Quyn lc nhà cung câp: NgƠnhăsnăxutăđiăhiăphiăcóănguyênănhiênăvtăliu,ă
laoăđngăvƠăcácăyuătăđuăvƠoăkhác.ăCácăyêuăcuănƠyădnăđnăcácăquanăhăgiaăngiă
mua - nhƠăcungăcpăgiaăngƠnhăsnăxută(viătăcáchălƠătpăhpăcácănhƠăsnăxutătrongă
mtăngƠnh)ăvƠăngiăbánă(lƠănhngăđnăvăcungăcpăcácăyuătăđuăvƠo).ăNhƠăcungă
cp,ănuăcóăliăthăvăquynălcătrongăđƠmăphánăcóăthăcóănhngătácăđngăquanătrongă
vƠoăngƠnhăsnăxut,ănhăvicăépăgiáănguyênănhiênăvtăliu.
Rào cn gia nhp, rút lui: Khôngăphiăchăcóănhngădoanhănghipăđangăhotă
đngătrongăngƠnhăcnhătranhăviănhau,ăcóămtăkhănngălƠăcácădoanhănghipăkháchăcóă
khănngăthamăgiaăhotăđngăvƠoăngƠnhăsăcóătácăđngăđnămcăđăcnhătranhătrongă