B GIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHệăMINH
NGUYN VN NGH
CỄCăYU T TỄCăNGăN CUăTRÚCăVN
CAăCỄCăDOANHăNGHIPăNIểMăYT
TH TRNG CHNGăKHOỄNăVIT NAM
LUNăVNăTHC S KINH T
TP. H CHệăMINHă- NMă2012
B GIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHệăMINH
NGUYN VN NGH
CỄCăYU T TỄCăNGăN CUăTRÚCăVN
CAăCỄCăDOANHăNGHIPăNIểMăYT
TH TRNG CHNGăKHOỄNăVIT NAM
LUNăVNăTHC S KINH T
CHUYểN NGÀNH: TÀI CHệNH - NGỂN HÀNG
Mẩ S: 60340201
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. NGUYN NGCăNH
TP. H CHệăMINHă- NMă2012
i
DANH MCăCỄCăBNG BIUăDỐNGăTRONGăKHịAăLUN.
Bng tóm tt ý ngha các bin.
Bng 5.1: Tóm tt thng kê mô t ca các bin.
Bng 5.3 Kt qu phân tích mô hình hi quy.
Bng 5.2.1: Ma trn tng quan ca tng n trên tng tài sn
.
Bng 5.2.2: Ma trn tng quan ca n ngn hn trên tng tài sn
Bng 5.2.3: Ma trn tng quan ca n dài hn trên tng tài sn
.
ii
DANH MCăCỄCăHỊNHăV VÀă TH S DNG TRONG
KHịAăLUN.
Hình 1: Lý thuyt đánh đi cu trúc vn.
Hình 2: Mô t mi quan h gia các yu t tác đng đn cu trúc vn doanh nghip.
Hình 3: T sut n.
Hình 4: Market Capitalization of stocks over years.
Hình 5: Tng trng n và vn ch s hu ca các doanh nghip niêm yt th
trng chng khoán Vit Nam.
4.4 Quy trình nghiên cu.
iii
DANHăMCăCỄCăKụăHIU VÀăCHăVITăTT
Tăvitătt.
TingăAnh.
TingăVit.
D-W
Durbin-Watson stat.
Thng kê Durbin-Watson.
GROWTH
-
Tc đ tng trng.
Leverage
òn by tài chính.
Short-term-debt
N ngn hn.
Long-term-debt
N dài hn.
LIQUID
-
Tính thanh khon.
TAX
-
Thu.
PROFIT
-
Li nhun.
ROA
Return on Assets.
Sut sinh li trên tài sn.
ROE
Return on Equity.
Sut sinh li trên vn ch s
hu.
NPV
Net present value.
Giá tr hin ti ròng.
SIZE
-
Quy mô doanh nghip.
TA
Total assets.
Tng tài sn.
TANG
-
Tài sn c đnh hu hình.
EBIT
Earnings before interest and
taxes.
Li nhun trc thu và lãi
vay.
STT
Static trade-off theory.
Lý thuyt cân bng tnh.
POT
Pecking Oder Theory.
Lý thuyt trt t phân hng.
VIF
Variance inflation factors.
Yu t phóng đi phng
sai.
WACC
Weighted average cost of
capital.
Chi phí s dng vn bình
quân.
iv
MC LC
Danh mc các bng biu trong khóa lun: i
Danh mc các hình v và đ th trong khóa lun: ii
Danh mc ký hiu và ch vit tt trong khóa lun: iii
Mclc: iv
Ni dung: vi
Chngă1:ăGii thiuăđ tƠi: 03
1.1 Lý do chn đ tài. 03
1.2 Xác đnh vn đ nghiên cu. 03
1.3 Câu hi nghiên cu. 03
1.4 Phn vi và đi tng nghiên cu. 04
1.5 Ni dung nghiên cu. 04
1.6 ng dng ca đ tài nghiên cu. 04
1.7 Kt cu bài. 05
Chngă2:ăThc trng cuătrúcăvn caă cácăDoanhănghipăniêmăyt ti Vit
NamăvƠăcăs lỦălun: 08
2.1 T l n trong cu trúc vn ca các doanh nghip niêm yt ti Vit Nam. 08
2.2 Các hc thuyt cu trúc vn hin đi. 10
2.2.1 Lý thuyt cu trúc vn ca Modilligani và Miller (mô hình MM). 10
2.2.2 Lý thuyt đánh đi ca cu trúc vn. 12
2.2.3 Thuyt cu trúc vn ti u (lý thuyt cân bng). 13
2.2.4 Thuyt trt t phân hng (thông tin bt cân xng). 14
2.2.5 Thuyt điu chnh th trng. 15
2.2.6 Thuyt h thng qun lý. 17
2.2.7 Thuyt chi phí ngi đi din 18
2.3 Các thc nghim trc đây. 21
2.4 Mô hình nghiên cu thc nghim các yu t tác đng. 27
Chngă3:ăPhngăphápănghiênăcu: 34
v
3.1 Mô t d liu nghiên cu. 35
3.2 Lng hóa các bin. 35
3.3 Mô hình nghiên cu. 37
Chngă4:ăPhơnătíchăkt qu nghiênăcu: 40
4.1 Tóm tt thng kê mô t và ma trn tng quan. 40
4.2 Phân tích ma trn tng quan ca các yu t. 44
4.3 Kt qu phân tích mô hình hi quy. 47
4.3.1 Kim đnh kt qu mô hình hi quy. 48
4.3.2 Kim đnh tính phù hp ca hàm hi quy. 49
4.3.3 Kim đnh hin tng t tng quan các bin. 50
4.3.4 Kim đnh hin tng đa cng tuyn. 50
4.3.5 Kim đnh các gi thuyt nghiên cu. 51
Chngă5: Kt lunăvƠăđ xut giiăphápăhngănghiênăcu tip theo: 67
5.1 Kt lun. 67
5.2 Hn ch ca đ tài. 68
5.3 xut gii pháp và hng nghiên cu tip theo 68
Tài liu tham kho. 72
Ph lc 01: Kt qu hi quy. 74
Phc lc 02: Danh sách các doanh nghip c phn trong cuc nghiên cu. 77
vi
2
CHNGăIă- GII THIUă TÀI.
1.1 Lý do chn đ tài.
1.2 Xác đnh vn đ nghiên cu.
1.3 Câu hi nghiên cu.
1.4 Phm vi và đi tng nghiên cu.
1.5 Ni dung nghiên cu.
1.6 ng dng ca đ tài nghiên cu.
1.7 Kt cu bài.
3
CHNGăI
GII THIU TÀI:
1.1 LỦădoăchnăđ tƠi:
t nc ngày mt phát trin s lng doanh nghip ngày càng nhiu và
hot đng đa lnh vc nhng cht lng doanh nghip đc đánh giá cha cao. Khi
mà hiu qu hot đng ca các doanh nghip trong nc vn không có đc s đt
phá vt bc. Nguyên nhân c bn là vì doanh nghip cha có cu trúc vn phù
hp.
Bên cnh đó, th trng luôn m ra các c hi kinh doanh mi, nhng đng
thi cng cha đng nhng nguy c đe do cho các doanh nghip. đánh giá cu
trúc vn doanh nghip chính là quá trình so sánh nhn đnh nhng yu t tác đng
đn cu trúc vn xem tác đng nh th nào giúp cho doanh nghip s dng vn mt
cách hiu qu nht. Vic nghiên cu và xem xét vn đ cu trúc vn là mt đòi hi
tt yu đi vi doanh nghip trong quá trình kinh doanh hin nay. Mun vy, các
doanh nghip cn nm đc các yu t làm tác đng, mc đ và xu hng tác đng
ca tng yu t đn cu trúc vn.
Vic nhn đnh các yu t tác đng cu trúc vn doanh nghip là ht sc cn
thit. Chính nhng lý do trên nên Tôi quyt đnh chn đ tài “Các yu t tác đng
đn c cu trúc vn các doanh nghip niêm yt th trng chng khoán Vit Nam”.
1.2 Xácăđnh vnăđ nghiênăcu:
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là áp dng các lý thuyt c đin v cu
trúc vn cng nh nhng nghiên cu thc nghim trên th gii và ti Vit
Nam đ làm sáng t s tác đng ca các nhân t đn cu trúc vn ca công ty
niêm yt ti Vit Nam.
1.3ăCơuăhiănghiênăcu:
Thc tin cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti Vit Nam? Có s khác
bit trong cu trúc vn gia các công ty ln và các công ty va và nh.
4
Các nhân t tài chính tác đng đn cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti
Vit Nam nh th nào? và có khác bit nào so vi nhng lý thuyt v cu trúc vn
và nghiên cu thc nghim trc đây?
1.4 Phm vi vƠăđiătngănghiênăcu:
iătng:
tài này ch gii hn trong vic nghiên cu và nhn đnh mt s yu t tác
đng đn cu trúc vn doanh nghip niêm yt trên th trng chng khoán Vit
Nam nhm giúp cho doanh nghip có hng đi tt nht dn đn li nhun cao, trên
c s thu thp d liu thng kê và phân tích.
Phmăviănghiênăcu:
Da trên 112 doanh nghip niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam
trong khong thi gian t nm 2007 - 2011. Các d liu nghiên cu bao gm: tng
tài sn, tài sn hu hình, tng n, tài sn ngn hn, n ngn hn, n dài hn, thu,
li nhun sau thu, vn ch s hu.
1.5 Ni dung nghiênăcu:
Nghiên cu c s lý thuyt v nhng yu t tác đng đn cu trúc vn nh
th nào?
Khóa lun s dng phng pháp nghiên cu đnh lng thông qua vic s
dng mô hình kinh t lng s dng bin ph thuc là đòn by tài chính và bin đc
lp là li nhun, thu, quy mô doanh nghip, tài sn c đnh hu hình, tc đ tng
trng, thanh khon, đc đim riêng ca tài sn doanh nghip.
Kt qu thc nghim v mi quan h gia các yu t vi cu trúc vn doanh
nghip đc s dng trong lun vn.
1.6 ng dngăcaăđătƠiănghiênăcu:
Toàn cu hóa và hi nhp kinh t đang to ra nhng bc thay đi nhanh
chóng trong nn kinh t Vit Nam, các doanh nghip trong nc đang phi chu sc
ép doanh nghip nc ngoài và doanh nghip đa quc gia ngày càng rõ nét hn, sâu
rng hn. Các doanh nghip Vit Nam đòi hi cn có s thích nghi tng ng vi
5
nhng thay đi đang dn ln lên đ có đc kt qu hot đng tt và kh nng tng
trng bn vng.
Lnh vc tài chính cng phi chu nhng sc ép ln ca quá trình hi nhp.
Các quan đim tài chính truyn thng hay thm chí nhng tn ti trong nc đang
cnh tranh gay gt bi nhng giá tr đã đc chng minh rt nhiu nc và nn
kinh t khác trên th gii và rõ ràng hn c là nhng thành công các doanh nghip
nc ngoài ti Vit Nam đang din ra trc mt. Tài chính doanh nghip đng
trc đòi hi cn phi tng cng tính hiu qu hn na nhm h tr tt nht có th
cho kt qu hot đng kinh doanh các doanh nghip Vit Nam.
Vit Nam, đ tài này cng đc nghiên cu khá nhiu tuy nhiên bài nghiên
cu còn khá cô đng và ch yu tp trung gii quyt vn đ đnh lng. các nc
khác trên Th gii, đây dng nh là mt đ tài có sc hp dn khá ln. Ngoài
nhng nghiên cu lý thuyt cu trúc vn đã quá ni ting, còn có rt nhiu các
nghiên cu thc nghim đc thc hin vi ni dung tng t đ tài nghiên cu
này.
V mt thc tin, sau khi đã h thng đc tác đng ca các yu t, đ tài
nghiên cu đã cho thy tác đng thc tin ca mt vài yu t đn cu trúc vn ca
các doanh nghip niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam, qua đó góp phn
b sung làm rõ các hc thuyt kinh t v vn đ này. T nhng kim đnh Tôi s
đa ra mt s đ xut ca mình cho các nhà qun tr trong vic hoch đnh cu trúc
vn ca doanh nghip mình. Theo đó, các nhà qun tr s cò mt cái nhìn đúng đn
hn trong vic hoch đnh cu trúc vn ca doanh nghip và nhng nhà làm nghiên
cu có th da vào nhng kt qu thu đc đ tin hành xây dng cu trúc vn cho
nhng doanh nghip, ngành ngh đin hình trong môi trng nn kinh t Vit Nam.
1.7 Kt cuăbƠi: Gm 5 chng:
Chngă1: Gii thiuăđ tƠi:ă
Lý do chn đ tài, mc đích nghiên cu, phm vi và đi tng nghiên cu,
ni dung nghiên cu, kt cu lun vn.
6
Chngă 2:ă Thc trng cuă trúcă vnă cácă doanhă nghipă niêmă yt th
trng Vit Nam vƠăcăs lỦălun:
Trình bày s tác đng mt s yu t tác đng đn cu trúc vn doanh nghip
niêm yt th trng Vit Nam.
Các nghiên cu thc nghim trc đây ca tác gi trên th gii v yu t tác
đng đn cu trúc vn các doanh nghip niêm yt th trng chng khoán Vit
Nam.
Chngă3:ăPhngăphápănghiênăcu:
Da trên phm vi và đi tng nghiên cu chng 1, c s lý lun chng 2
và trong chng 3 này s trình bày mô hình nghiên cu và các cách công thc tính
cho bin đc lp và ph thuc.
Chngă4: Phơnătíchăkt qu nghiênăcu:
Phân tích kt qu sau khi s dng mô hình kinh t lng (Eview). Kim đnh
v gi thuyt đi vi các h s hi quy, kim đnh tính phù hp ca hàm hi quy và
hin tng đa cng tuyn cùng vi các gi thuyt nghiên cu.
Chngă5: Kt lunăvƠăgiiăpháp:
Chng này, nhm đa ra nhng kt lun và nhng nhn xét v các kt qu
nghiên cu t nhng chng trc, đng thi cng nêu lên nhng hn ch ca đ
tài nghiên cu và đ xut hng nghiên cu tip theo.
7
CHNGă IIă ậ THC TRNG CUă TRÚCă VN CA
CỄCăDOANHăNGHIPăNIểMăYT TI VIT NAM VÀăCă
S LụăLUN.
2.1 T l n trong cu trúc vn ca các doanh nghip niêm yt ti
Vit Nam:
2.2 Các hc thuyt cu trúc vn hin đi.
2.3 Các thc nghim trc đây.
2.4 Mô hình nghiên cu thc nghim các yu t tác đng đn
cu trúc vn doanh nghip niêm yt th trng chng khoán
Vit Nam.
8
CHNGăII
THC TRNG CU TRÚCăVN CAăCỄCăDOANHăNGHIPăNIểMăYT
TI VITăNAMăVÀăCăS LụăLUN:
2.1 T l n trong cuătrúcăvn caăcácădoanhănghipăniêmăyt ti Vit
Nam:
S liu đc tng hp t các báo cáo tài chính các doanh nghip niêm yt
trên hai sàn chng khoán HoSe và HNXIndex, công b trên trên website
www.stox.vn, cho thy t trng n vay trong c cu ngun vn theo ngành ngh
kinh doanh trong giai đon 2009 – 2010 nh sau:
Ngành.
T sut n.
T sut n ngn
hn.
T sut n dƠiă
hn.
Du khí.
70%
41%
29%
Nguyên vt liu.
48%
42%
6%
Công nghip.
70%
49%
21%
Hàng tiêu dùng.
43%
26%
17%
Dc phm và y t.
52%
47%
5%
Dch v tiêu dùng.
68%
28%
40%
Tin ích công cng.
54%
22%
32%
Tài chính.
66%
39%
27%
Công ngh thng tin.
62%
48%
14%
(Ngun: Website: )
9
Hìnhă3:ăT sut n.
(Ngun: Website: )
Qua s liu thng kê trên cho thy các doanh nghip niêm yt Vit Nam
hu ht các ngành trong giai đon này doanh nghip có xu hng thích s dng n
vay nhiu hn vn c phn và trong đó n vay ngn hn chim đa s trong c cu
ngun vn doanh nghip. T sut n gn nh cao hn 50% các ngành. Ngun vay
n ca các doanh nghip đn ch yu t kênh huy đng truyn thng là ngân hàng
và các qu tín dng, điu này cng d hiu khi th trng vn Vit Nam cha tht
s phát trin. Trong giai đon này chng khoán đang trong đà suy gim di tác
đng ca cuc khng hong toàn cu. Th trng trái phiu tuy đã có s khi sc
hn so vi các nm trc nhng dng nh nó vn còn xa so vi doanh nghip va
và nh. Phng án huy đng bng trái phiu ch yu đn t các doanh nghip nhà
nc, các tp đoàn ln đu ngành mi có kh nng thc hin. Thêm vào đó giai
đon này Chính ph thc hin chính sách kích cu nn kinh t bng gói h tr lãi
sut vay 4% (2009) đây cng là đim nhn tác đng đn cu trúc vn, u tiên s
dng n vay ca doanh nghip Vit Nam.
xác lp mt cu trúc vn tt các giám đc tài chính da vào rt nhiu các
yu t nh: tài sn hu hình, tính thanh khon, quy mô, li nhun, tng trng, đc
trng doanh nghip. Trong khi hu ht các doanh nghip niêm yt Vit Nam rt ít
10
s dng n dài hn cho nhu cu vn, ch yu là vay n ngn hn nhm gii quyt
các vn đ thiu vn trc mt mà không có thói quen hoch đnh mt cu trúc vn
dài hn cho mình. ây cng phn nh công tác qun tr tài chính hu ht các
doanh nghip Vit Nam vn cha đáp ng đc yêu cu thiu nhng d án đu t
mang tính chin lc là nguyên nhân đa s các doanh nghip khó tip cn các
ngun vn dài hn (ngoi tr mt s tài tr trung hn, đng thi có th khai thác
đc li ích t tm chn thu).
2.2ăCác hc thuyt cuătrúcăvn hinăđi:
2.2.1 LỦăthuytăcuătrúcăvn caăModilliganiăvƠăMilleră(môăhìnhăMM):
Trái vi quan đim truyn thng, Modilligani và Miller (1958) đã tìm hiu
xem chi phí vn tng hay gim khi mt doanh nghip tng hay gim vay mn.
chng minh cho lý thuyt ca mình, Modilligani và Miller (MM) đã đa
ra mt s nhng gi đnh đn gin hoá rt ph bin trong lý thuyt v tài chính, hai
ông gi đnh là:
Th trng vn là hoàn ho, vì vy s không có các chi phí giao dch và t l
vay ging nh t l cho vay và bng vi t l vay min phí.
Vic đánh thu đc b qua và nguy c đc tính hoàn toàn bng tính không
n đnh ca các lung tin.
MM cho rng th các doanh nghip có nguy c kinh doanh ging nhau và
tin lãi k vng hàng nm ging nhau phi có tng giá tr doanh nghip ging nhau
bt chp cu trúc vn bi vì giá tr ca mt doanh nghip phi ph thuc vào giá tr
hin ti ca các hot đng ca nó, không phi da trên cách thc cp vn. T đó, có
th rút ra rng nu tt c doanh nghip nh vy có s tin lãi k vng ging nhau và
giá tr ging nhau cng phi có chi phí vn bình quân gia quyn (WACC) ging
nhau mi mc đ t l gia vn n và vn ch s hu.
Cho dù nhng gi thit v th trng vn hoàn ho là không có thc, tuy
nhiên có hai gi thit cn đc nhn mnh và chúng có tác đng đáng k là:
11
Gi đnh là không có vic đánh thu: đây là vn đ quan trng vì mt trong
nhng thun li then cht ca n là vic loi b tin lãi vay khi thu nhp chu thu
trc khi tính thu.
Các nguy c trong lý thuyt ca MM đc tính toán hoàn toàn bi s bin
đi ca các lung tin. H b qua kh nng các lung tin có th dng li do v n.
ây là mt vn đ đáng k khác vi lý thuyt này nu n cao và doanh nghip có
kh nng phá sn trong quá trình thc hin d án.
Vic s dng n giúp cho ch s hu có t sut li tc cao hn, li tc cao
hn này chính xác là nhng gì h bù đp cho nguy c tng lên t t l vn vay so
vi tng ngun vn. Vi các gi thuyt trên, dn đn các phng trình cho lý
thuyt ca MM:
Vg = Vu:ăTngăgiáătrăcaădoanhănghipăsădngănă bngătngăgiáătră
caădoanhănghipăkhôngăsădngăn.
Nm 1963, MM đa ra mt nghiên cu tip theo vi vic loi b gi thit v
thu thu nhp doanh nghip. Theo MM, vi thu thu nhp doanh nghip, s dng
n s làm tng giá tr ca doanh nghip. Vì chi phí lãi vay là chi phí hp lý đc
khu tr khi tính thu thu nhp doanh nghip, do đó mà mt phn thu nhp ca
doanh nghip có s dng n đc chuyn cho các nhà đu t theo phng trình:
Vg = Vu + T.D
Tc là: Giá tr ca doanh nghip s dng n bng giá tr ca doanh nghip
không s dng n cng vi khon li t vic s dng n.
Trong đó:
Vg: Giá tr doanh nghip.
Vu: Giá tr doanh nghip không s dng n.
D: Tng s n s dng.
T: Thu sut thu thu nhp doanh nghip.
T.D: Khon li t vic s dng n.
12
Tóm li, theo mô hình MM (1963), cu trúc vn có liên quan đn giá tr
doanh nghip và vic s dng n càng cao thì giá tr doanh nghip càng tng và gia
tng đn ti đa khi doanh nghip đc tài tr 100% n.
2.2.2ăLỦăthuytăđánhăđi ca cuătrúcăvn:
Nghiên cu nm 1958 ca M&M, đnh đ I ni ting, đc đt trong điu
kin gi đnh là không có thu. Nm 1963, M&M tip tc ni tip công trình v đi
này, nghiên cu mi liên h gia cu trúc vn và giá tr tác đng ca thu. Nh vy,
cu trúc vn ti u trong lý thuyt ca M&M đc xác đnh li khi xét đn li ích
t tm chn thu đem li t vic s dng n vay. Lý thuyt đánh đi cu trúc vn
gii thích lý do vì sao doanh nghip không th tài tr 100% nhu cu vn ca mình
bng n, lý do là vì bên cnh s hin hu li ích tm chn thu vic s dng tài tr
bng n cng phát sinh nhiu chi phí, đin hình nht là các chi phí kit qu tài chính
bao gm c chi phí trc tip ln chi phí gián tip ca vic phá sn.
Hìnhă1:ăLỦăthuytăđánhăđi cuătrúcăvn.
(Ngun: Giáo trình Tài chính doanh nghip hin đi – PGS.TS Trn Ngc Th)
Hình trên cho thy s đánh đi gia li ích t thu và chi phí ca s kit qu
n đnh cu trúc vn ti u nh th nào. Hin giá ca tm chn thu tng khi doanh
nghip bt đu vay thêm n. các mc n trung bình, xác sut kit qu tài chính
không đáng k, li ích t thu vt tri so vi kit qu tài chính. Ti mt t l n đó
xác sut kit qu tài chính tng nhanh đng thi vi vic vay n thêm, chi phí kit
13
qu tài chính bt đu chim mt lng ln giá tr doanh nghip và ln át li ích t
thu thu nhp doanh nghip.
Chính vì điu này, các doanh nghip luôn tìm cách ti u hóa tng giá tr ca
mình da trên nguyên tc cân bng này đ xác đnh nên la chn bao nhiêu n và
bao nhiêu vn c phn trong cu trúc vn ca mình. im ti u lý thuyt đt đc
khi hin giá ca khon tit kim thu do vay n thêm va đ đ bù tr cho gia tng
trong hin giá ca chi phí kit qu. Nhng trong thc t hu nh t l n mc tiêu
da trên s đánh đi này là rt khó xác đnh bi l chi phí kit qu tài chính rt khó
có th đo lng chính xác.
Lý thuyt đánh đi tha nhn rng t l n mc tiêu có th khác nhau gia
các doanh nghip. Doanh nghip nào có tài sn hu hình an toàn và có nhiu thu
nhp chu thu đ đc hng li ích t tm chn thu nên có t l n mc tiêu cao.
Các doanh nghip không sinh li có tài sn vô hình mang nhiu ri ro nên da ch
yu vào tài tr vn c phn.
Lý thuyt đánh đi có th gii thích đc nhiu khác bit v cu trúc vn
trong ngành, nhng không gii thích đc ti sao các doanh nghip sinh li nht
trong cùng ngành thng có cu trúc vn bo th nht. Nhng theo lý thuyt đánh
đi, kh nng sinh li cao có ngha là kh nng vay n cao đ hng li ích t tm
chn thu.
2.2.3 Thuytăcuătrúcăvnătiăuă(lỦăthuytăcơnăbng):
Ti th trng hoàn ho và hiu qu, Modilligani và Miler (1958) chng
minh rng cu trúc vn là không thích hp. Nhng theo mô hình MM (1963), vic
đánh thu cao hn vào li tc cho thy n nhiu hn. Còn DeAngelo và Masulis
(1980) thì cho rng bo tr thu ca chính ph cao hn dn ti n ít hn.
Mô hình MM gi đnh tin lãi mong đi hàng nm không đi nên giá tr
doanh nghip là nh nhau bt chp tác đng ca cu trúc vn. Nu thc t tin lãi
mong đi đang chiu hng đi xung thì vic s dng n s có tác đng ngc li
và có th dn doanh nghip đn ch phá sn.
14
Trong quá trình phá sn s phát sinh các khon chi phí nh chi phí pháp lý và
chi phí hành chính và các khon thit hi ca doanh nghip do thiu s v n nên
n ln buc các nhà qun lý b qua các c hi đu t có li (Myers, 1977). Chi phí
đó gi là chi phí khánh tn tài chính. Các chi phí khánh tn tài chính cao hn cho
thy nhiu vn c phn hn trong cu trúc vn.
Thuyt chi phí trung gian cho thy các vn đ trung gian có th là nguyên
nhân dn đn vic doanh nghip s dng nhiu hay ít n hn. i vi mâu thun
gia nhà qun lý và c đông, mâu thun phát sinh ngi qun lý s hu ít hn
100% vn ch s hu. Khi đó, h không đc hng toàn b li nhun t hot
đng đu t ca doanh nghip mà h phi gánh chu toàn b chi phí t hot đng
đu t đó. Vì vy, đã phát sinh các chi phí trung gian đ giám sát hot đng và hn
ch các hành vi không mong mun. khía cnh khác, mâu thun gia nhà qun lý
và ch n phát sinh khi các ch n lo s các khon vn cho vay ca mình không th
thu hi khi kt qu đu t không hiu qu do trách nhim hu hn ca các khon
đu t. Vì vy, phát sinh các khon chi phí trung gian ca nhà qun lý di hình
thc chi phí n vay cao nhm giám sát các doanh nghip phi tuân th các điu
khon trong hp đng vay. Do đó, các ch n s thêm vào trong hp đng vay n
các điu khon đ làm gim ri ro nhng li làm gim li ích doanh nghip.
Thuyt cân bng xác đnh cu trúc vn ti u bng cách cng thêm vào mô
hình Modilligani và Miler (1958) các yu t phi hoàn ho khác nhau bao gm: thu,
chi phí khánh tn tài chính và chi phí trung gian, song vn không mt đi các gi
đnh tính hiu qu ca th trng và thông tin cân bng. Nh vy, tác đng tng hp
ba yu t: thu, chi phí khánh tn tài chính và chi phí trung gian khi s dng n vi
nhng tác đng ngc chiu nhau hình thành lý thuyt cu trúc vn ti u.
15
Nhìn chung, vic đa chi phí khánh tn tài chính và chi phí trung gian vào
mô hình MM và mô hình Modilligani và Miler (1958) dn đn lý thuyt cân bng
v cu trúc vn. Nhng mô hình này đu tha nhn mt cu trúc vn ti u.
2.2.4 Thuyt trt t phơnăhng (Thông tin btăcơnăxng):
Thuyt trt t phân hng đc nghiên cu khi đu bi Myers và Majluf
(1984) d đoán không có c cu n trên vn c phn mc tiêu rõ ràng.
Gi thuyt cho rng ban qun tr cho bit hot đng tng lai ca doanh
nghip nhiu hn các nhà đu t bên ngoài (thông tin không cân xng) và vic
quyt đnh tài chính có l cho bit mc đ kin thc ca nhà qun lý và s không
chc chn v lu lng tin mt trong tng lai. Khi ban qun tr tin tng c phiu
đc đnh giá cao hn là đnh giá thp, h có th phát hành chng khoán (tm gi là
ngun tài chính bên ngoài). Khi các doanh nghip đi theo th trng vn bên ngoài,
nhng th trng này chp nhn c phiu đc đnh giá cao hn là đnh giá thp.
Do đó hot đng này s chuyn ti thông tin không thun li cho các nhà đu t.
Kt qu là ban qun tr s n lc đ tránh đi theo các th trng vn (ngun tài
chính bên ngoài). Nu ban qun tr đi theo nhng th trng vn này có kh nng h
phát sinh n nhiu hn nu nh h tin là c phiu ca h đc đnh giá thp và s
sinh ra vn c phn nu nh h cho rng c phiu ca h đc đnh giá cao.
Vì vy, s phát hành vn c phn t vic bán c phiu s chuyn ti nhiu
thông tin không thun li hn là s phát hành tin cho vay. iu này khin các nhà
qun tr quan tâm đn tin cho vay hn là vn c phn t vic bán c phiu.
Nhng quyt đnh v cu trúc vn không da trên t l N/Tài sn ti u mà
đc quyt đnh t vic phân hng th trng. Trc ht, các nhà qun tr s d
đnh s dng ngun tài chính ni b, sau đó có th phát hành trái phiu hoc đi vay
và cui cùng là phát hành vn c phn.
Mc tiêu ca thuyt này không tp trung vào cu trúc vn ti u nhng tp
trung vào s quyt đnh tài chính hin hành sp ti, tc là doanh nghip s u tiên
thc hin các phng án tài tr d án ca mình theo các th t u tiên.
2.2.5 Thuytăđiu chnh th trng:
16
Thuyt điu chnh th trng cho rng cu trúc vn đc da trên điu chnh
th trng là li gii thích t nhiên nht. Thuyt này đn gin cho rng cu trúc vn
phát trin nh mt kt qu liên tip ca nhng n lc trc đó nhm điu chnh th
trng c phiu.
Có hai mô hình điu chnh th trng c phiu dn đn mô hình cu trúc vn.
Th nht là mô hình ca Myers và Majluf (1984) nghiên cu các nhà qun lý
và các nhà đu t đy lý trí và các chi phí la chn bt li khác nhau gia các doanh
nghip và khong thi gian khác nhau.
Th hai là Lucas và McDonald (1990) và Korajczyk, Lucasvà McDonald
(1992) nghiên cu và la chn ra nhng bt li khác nhau trong khong thi gian
khác nhau. Korajczy nhn thy rng các doanh nghip có xu hng thông báo vic
phát hành c phiu theo sau vic đng tin, nh th s làm gim đi tính bt đi xng
ca thông tin. Hn na, Bayless và Chaplinsky nhn thy vic phát hành c phiu
tp trung vào giai đon tác đng ca thông báo nh hn. Nu các chi phí phát sinh
t cu trúc vn ti u nh so vi dao đng cui cùng trong chi phí phát hành, nhng
dao đng trc đây trong t l giá c th trng so vi giá c trên s sách sau đó s
có tác đng lâu dài.
Mô hình th hai ca thuyt điu chnh th trng có liên quan đn các nhà
đu t không đ lý trí (hay các nhà qun lý) và đnh giá sai trong các khong thi
gian khác nhau (hay s am hiu sai v đnh giá). Các nhà qun lý phát hành c
phiu khi h tin rng giá tr ca nó thp và mua li c phiu khi tin rng giá tr ca
nó cao. Ngc li giá c th trng so vi giá c trên s sách đc cho là có quan h
vi tin lãi c phiu tng lai và các giá tr tuyt đi ca giá c th trng so vi giá
c trên s sách cng đc liên kt vi nhng mong đi quá xa ca các nhà đu t.
Nu các nhà qun lý vn duy trì nhng mong đi quá xa nh vy, vic phát hành c
phiu thc t s có liên quan tích cc vi giá c th trng so vi giá c trên s
sách. Mt khác, nu không có áp lc cu trúc vn ti u, các nhà qun lý s không
cn thay đi quyt đnh khi mà các doanh nghip có v nh đc đánh giá đúng và
giá tr c phiu là bình thng, b qua các dao đng tm thi trong giá c th trng
17
so vi giá c trên s sách nhm có nhng tác đng vnh vin vi n. Mô hình điu
chnh th trng th hai không yêu cu th trng phi thc s hiu qu. Nó không
đòi hi các nhà qun lý phi d báo thành công lãi ca c phiu. n gin các gi
thuyt cho rng các nhà qun lý tin rng h có th điu chnh đc th trng.
Theo thuyt này, các doanh nghip n thp có xu hng tng ngun vn khi
giá tr tin ca h cao và ngc li nhng doanh nghip n cao có xu hng tng
ngun vn khi giá tr tin ca h thp. Phn ln cu trúc vn là kt qu liên tip ca
nhng n lc điu chnh th trng c phiu. Trong thuyt này, không có cu trúc
vn ti u, vì th mà các quyt đnh tài chính điu chnh th trng ch nhiu lên
thành kt qu cu trúc vn theo thi gian.
2.2.6 Thuytăhăthng qunălỦ:
Trong thuyt cu trúc vn đc da trên h thng qun lý ca Zwiebel
(1996), giá tr tin cao và c hi đu t thun li to điu kin d dàng cho ngun
vn c phn nhng cng vào lúc đó cho phép các nhà qun lý tr nên c th. H có
th t chi tng n đ to tính cân bng cho các giai đon sau. iu này có ngha là
khi giá tr tin cao và có nhiu c hi đu t, sc ép to ra li nhun so vi li tc
vn ch s hu là không cao do đó nhà qun tr có xu hng không đi tìm các
ngun vn vay mi mà s dng các ngun vn vay c hoc phát hành c phn đ
tài tr cho d án ca mình.
Cách tip cn các nhà lý thuyt t trc ti nay luôn bt đu bng các gi
đnh th trng hoàn ho, không có thu và các chi phí ri ro phá sn, s gia tng
ri ro lên vn ch s hu có th đc bù đp bng vic gia tng t sut sinh li k
vng, do đó giá tr doanh nghip s không chu tác đng ca đòn by tài chính. Tip
theo đó, h s lc b bt các gi đnh: thu và chi phí phá sn đ chng minh rng
quyt đnh cu trúc vn có liên quan ti s cân bng gia vic tn dng lá chn thu
ca n vay vi vic gia tng ri ro phá sn. Doanh nghip đi vay n thng tn
dng li ích ca lá chn thu. Tuy nhiên, vay n đn lúc nào đó s là gia tng nguy
c phá sn doanh nghip.
18
n nay, các nhà nghiên cu cu trúc vn đã rút ra hai li ích: nó giúp chúng
ta có đc cách hiu thu đáo hn v quyt đnh tài chính và chng t s hu ích
trong vic hiu và din gii s gia tng trong vic tái cu trúc vn.
NPV (Net present value): giá tr hin ti ròng.
NPV = Giá tr hin ti ca dòng tin vào – Giá tr hin ti ca dòng tin ra.
2.2.7 Thuytăchiăphíăđi din:
C cu vn b nh hng bi ban qun lý ca doanh nghip, tác đng dài hn
ti c cu vn ca doanh nghip. Chi phí đi din n phát sinh da vào mt cuc
xung đt v li ích gia các nhà cung cp n mt bên, các c đông và nhà qun lý
bên còn li (Jensen và Meckling, 1976). Các nhà qun lý có đng lc đ đu t
ngun tài chính trong kinh doanh ri ro cho li ích ca c đông, bi nu vic đu t
tht bi nhng ngi cho vay có kh nng gánh chu chi phí nh các c đông có
trách nhim pháp lý hu hn.
Tuy nhiên, vic s dng ngun n ngn hn, có th gim thiu các vn đ đi
din, nh bt k n lc ca các c đông đ có đc s giàu có t nhng ch n là
có kh nng hn ch quyn s dng ca các doanh nghip đi vi n ngn hn
trong tng lai gn.
Titman và Wessels (1988) ch ra rng các chi phí liên quan đn mi quan h
đi din gia các c đông và các ch n là có kh nng cao hn đi vi các doanh
nghip trong ngành công nghip đang phát trin vì th mt mi quan h tiêu cc
gia c hi tng trng và đòn by tài chính là có kh nng. Phù hp vi nhng d
đoán này, Titman và Wessels (1988), Chung (1993) và Rajan và Zingales (1995)
tìm thy mt mi quan h tiêu cc gia c hi tng trng và mc đ ca đòn by
trên d liu t các nc đã phát trin.
Jensen và Meckling (1976) lp lun rng vic s dng tài sn c đnh hu
hình đc bo đm có th gim chi phí đi din ca n. Tuy nhiên, Um (2001) cho
thy rng nu mc đ tài sn c đnh hu hình ca mt doanh nghip thp s qun
lý v chi phí giám sát có th la chn mt mc đ n cao đ gim thiu nhng chi
phí đi din vn c phn. Vì vy, mt mi quan h tiêu cc gia n và tài sn c