B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
Nguyn Mai An
NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CA CÔNG TY TNHH MT THÀNH VIÊN
DCH V MÔI TRNG Ô TH NG NAI
GIAI ON 2012 - 2015
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
Nguyn Mai An
NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH CA
CÔNG TY TNHH MT THÀNH VIÊN
DCH V MÔI TRNG Ô TH NG NAI
GIAI ON 2012 - 2015
Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. PHM TH HÀ
TP. H Chí Minh – Nm 2012
i
LI CM N
Tôi xin đc dành trang này đ bày t lòng bit n sâu sc đn tt c
Quý Thy Cô Trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh đã truyn đt kin
thc cho tôi, đc bit là Tin s Phm Th Hà – ngi đã tn tình giúp đ,
hng dn tôi hoàn thành lun vn này.
Xin cm n gia đình đã đng viên, các bn cùng lp Cao hc Qun tr
Kinh Doanh - Ngày 1 K18 và bn bè thân hu đã nhit tình chia s kin thc,
thông tin trong thi gian qua.
Tôi cng chân thành cm n Ban lãnh đo cùng toàn th anh ch em công
tác ti Công ty TNHH MTV Dch v Môi trng ô th ng Nai đã ht lòng
h tr và cung cp s liu cho tôi thc hin đ tài tt nghip.
Mc dù đã ht sc c gng nhng do bn thân còn hn ch v kin thc
và kinh nghim nên lun vn khó tránh khi thiu sót, rt mong góp ý ca
Quý Thy Cô và bn đc. Xin chân thành cm n.
TP. H Chí Minh, ngày 20 tháng 12 nm 2011
Ngi thc hin lun vn
Nguyn Mai An
ii
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Nâng cao nng lc cnh tranh ca Công Ty
TNHH MTV Dch v Môi trng ô th ng Nai” là công trình nghiên cu
ca riêng tôi, có s h tr t Giáo viên hng dn và nhng ngi tôi đã cm
n. Ni dung, s liu và kt qu nghiên cu ca lun vn là trung thc và
cha tng đc công b trong bt c công trình nghiên cu nào trc đây.
TP. H Chí Minh, ngày 20 tháng 12 nm 2011
Tác gi lun vn
Nguyn Mai An
iii
MC LC
Trang
LI CM N i
LI CAM OAN ii
MC LC iii
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT vi
DANH MC CÁC BNG, BIU vii
DANH MC CÁC HÌNH V, TH viii
LI M U 1
Chng 1: C S LÝ LUN V CNH TRANH VÀ NNG LC CNH
TRANH CA DOANH NGHIP 3
1.1 CÁC KHÁI NIM C BN 3
1.1.1 Cnh tranh 3
1.1.2 Nng lc cnh tranh 4
1.1.3 Li th cnh tranh 5
1.1.4 Nng lc ct lõi 6
1.2 CÁC CÔNG C CNH TRANH CA DOANH NGHIP TRÊN TH
TRNG 6
1.3 CÁC YU T TO NÊN NNG LC CNH TRANH CA DOANH
NGHIP 9
1.4 CÁC YU T NH HNG N NNG LC CNH TRANH CA
DOANH NGHIP
1.4.1 Môi trng v mô 10
1.4.2 Môi trng vi mô 13
1.5 CÁC CH TIÊU ÁNH GIÁ NNG LC CNH TRANH CA
DOANH NGHIP 23
1.6 TM QUAN TRNG CA VIC NÂNG CAO NNG LC CNH
TRANH I VI DOANH NGHIP 26
1.7 KT LUN CHNG 1 27
iv
Chng 2: PHÂN TÍCH THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA
CÔNG TY TNHH MT THÀNH VIÊN DCH V MÔI TRNG Ô TH
NG NAI 28
2.1 KHÁI QUÁT V CÔNG TY TNHH MT THÀNH VIÊN DCH V
MÔI TRNG Ô TH NG NAI 28
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 28
2.1.2 Ngành ngh kinh doanh 29
2.1.3 C cu t chc 30
2.1.4 Tình hình kinh doanh ca công ty 32
2.2 ÁNH GIÁ NNG LC CNH TRANH CA URENCO DONG NAI34
2.2.1 Phân tích các yu t to nên nng lc cnh tranh ca công ty 34
2.2.2 Phân tích các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh ca công ty 42
2.2.2.1 Môi trng v mô 42
2.2.2.2 Môi trng vi mô 46
2.3 ÁNH GIÁ NNG LC CNH TRANH CA URENCO DONG NAI
T CM NHN CA KHÁCH HÀNG 56
2.4 SO SÁNH URENCO DONG NAI VI I TH CNH TRANH 60
2.4.1 Biu đ phân chia th trng TP. Biên Hòa v dch v thu gom, x lý rác
công nghip không nguy hi 60
2.4.2 Ma trn hình nh cnh tranh 60
2.5 ÁNH GIÁ CHUNG V NNG LC CNH TRANH CA URENCO
DONG NAI 62
2.5.1 Thành công 63
2.5.2 Hn ch 64
2.5.2.1 Cht lng dch v, giá c 64
2.5.2.2 Công tác qun lý điu hành – t chc nhân s 64
2.5.2.3 Công tác Marketing 66
2.5.2.4 Công tác nghiên cu và ng dng khoa hc- công ngh- k thut 66
2.4.2.5 Công tác tài chính - k toán 66
v
2.5.3 Mt s khó khn do môi trng bên ngoài mang li 67
2.6 KT LUN CHNG 2 68
Chng 3: CÁC GII PHÁP NHM NÂNG CAO NNG LC CNH
TRANH CA CÔNG TY TNHH MT THÀNH VIÊN DCH V MÔI
TRNG Ô TH NG NAI GIAI ON 2012 – 2015 70
3.1 NH HNG PHÁT TRIN CA CÔNG TY 70
3.2 CÁC GII PHÁP NHM NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH.71
3.2.1 Nâng cao cht lng dch v, đa ra mc giá cnh tranh 71
3.2.2 Hoàn thin công tác qun lý điu hành – t chc nhân s 74
3.2.3 y mnh công tác Marketing 77
3.2.4 Tng cng hot đng nghiên cu và ng dng khoa hc - công ngh -
k thut 80
3.2.5 Nâng cao hiu qu trong công tác tài chính - k toán 82
3.3 KIN NGH 84
3.4 KT LUN CHNG 3 86
KT LUN 87
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
vi
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
C.Ty : Công ty
CB-CNV : Cán b - công nhân viên
CCN : Cm công nghip
CTR : Cht thi rn
CTNH : Cht thi nguy hi
DNNN : Doanh nghip Nhà nc
DNTN : Doanh nghip t nhân
HTV : Hi đng thành viên
KCN : Khu công nghip
TNDN : Thu nhp doanh nghip
TNHH : Trách nhim hu hn
TP : Thành ph
UBND : y ban nhân dân
Urenco Dong Nai : Công Ty TNHH Mt thành viên Dch v Môi trng ô th
ng Nai
vii
DANH MC CÁC BNG, BIU
Trang
Bng 2.1 Mt s ch tiêu v kt qu hot đng kinh doanh ca Công ty t nm
2008 đn nm 2010 32
Bng 2.2 Chi tit doanh thu, giá vn, lãi gp b phn v sinh môi trng t
nm 2008 đn nm 2010 33
Bng 2.3 S lng lao đng ca Công ty đu nm 2011 35
Bng 2.4 Trình đ vn hóa ca Công ty đu nm 2011 36
Bng 2.5 Tình hình thu gom rác sinh hot qua các nm 37
Bng 2.6 Tình hình thu gom, vn chuyn và x lý rác không nguy hi cho các
công ty, nhà máy, xí nghip qua các nm 39
Bng 2.7 Thng kê v vic thu gom, x lý rác công nghip không nguy hi ti
các đn v trong khu công nghip tháng 06/2011 50
Bng 2.8 Tình hình ký kt hp đng tính đn tháng 9/2011 57
Bng 2.9 Thng kê thi gian khách hàng là đi tác vi Công ty tính đn tháng
9/2011 58
Bng 2.10 ánh giá v vic trc tip thu gom, vn chuyn cht thi 58
Bng 2.11 ánh giá v cung cách phc v ca công nhân thu gom rác 59
Bng 2.12 Ma trn hình nh cnh tranh 61
Bng 2.13 Tng hp chi phí sa cha phng tin vn chuyn ca Công ty
nm 2007 – 2010 67
viii
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Trang
Hình 2.1 S đ t chc Công ty 31
Hình 2.2 Biu đ phân chia th trng Thành ph Biên Hòa v dch v thu
gom, x lý rác công nghip không nguy hi tháng 06/2011 60
1
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài:
Công ty TNHH Mt thành viên Dch v Môi trng ô th ng Nai là doanh
nghip Nhà nc chuyên thc hin các hot đng công ích phc v cng đng do
Ngân sách Nhà nc chi tr và dch v v sinh môi trng cho các công ty, đn v,
c s y t, h gia đình… Tuy nhiên, trc tình hình suy thoái kinh t, Nhà nc hn
ch chi tiêu, ct gim khi lng và giá c mt s dch v công ích không cn thit,
Công ty đã b st gim doanh thu. đm bo doanh thu, li nhun và n đnh thu
nhp cho CB-CNV, Công ty cn thit phi gi vng và đy mnh các hot đng
khai thác ngoài, m rng th phn, ch yu là trong vic thu gom, vn chuyn và x
lý rác cho các công ty. Nhng hin nay, hot đng v sinh môi trng trên đa bàn
thành ph Biên Hòa và trên toàn tnh ng Nai đã có nhiu đi th cnh tranh đe
da v th dn đu ca Công ty. Trong môi trng kinh doanh đy bin đng và
cnh tranh ngày càng gay gt, mun tn ti và phát trin, Công ty cn phi hiu rõ
môi trng hot đng ca mình, phát huy đim mnh, tn dng c hi và hn ch
đim yu đ nâng cao nng lc cnh tranh, gi vng v th, bo toàn và phát trin
vn kinh doanh.
Chính vì nhng lý do trên mà chúng tôi chn đ tài: “Nâng cao nng lc cnh
tranh ca Công ty TNHH Mt Thành viên Dch v Môi trng ô th ng Nai
giai đon 2012 - 2015”.
2. Mc tiêu nghiên cu:
- Trên c s vn dng lý lun v cnh tranh và nng lc cnh tranh ca doanh
nghip;
- Phân tích, đánh giá thc trng nng lc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV
Dch v Môi trng ô th ng Nai và các đi th trong hot đng thu gom, vn
chuyn và x lý cht thi trên đa bàn thành ph Biên Hòa;
- xut các gii pháp nhm góp phn nâng cao nng lc cnh tranh ca Công
ty TNHH Mt Thành viên Dch v Môi trng ô th ng Nai.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
2
i tng nghiên cu: Nng lc cnh tranh ca doanh nghip trong hot đng
thu gom, vn chuyn và x lý cht thi.
Phm vi nghiên cu: Thc trng ca Công ty TNHH Mt Thành viên Dch v
Môi trng ô th ng Nai t nm 2008 đn nay và đnh hng đn nm 2015.
4. Phng pháp nghiên cu:
Lun vn s dng các phng pháp nghiên cu: phng pháp thu thp, thng
kê mô t và so sánh, phân tích, kt hp khái quát hóa, ly ý kin ca chuyên gia v
nng lc cnh tranh ca Công Ty TNHH Mt Thành viên Dch v Môi trng ô
th ng Nai so vi các đi th; cn c vào s liu ca Phòng Kinh doanh, Phòng
Tài chính – K toán và phòng Nhân s - Hành chính Công ty TNHH MTV Dch v
Môi trng ô th ng Nai, s liu ca S Tài nguyên – Môi trng Tnh ng
Nai, ca đi th cnh tranh và t internet, s liu s cp t phng pháp điu tra
trc tip khách hàng.
5. Kt cu ca lun vn:
Ngoài Li m đu và Kt lun, Lun vn gm ba chng chính:
Chng 1: C s lý lun v cnh tranh và nng lc cnh tranh ca doanh
nghip.
Chng 2: Phân tích thc trng nng lc cnh tranh ca Công ty TNHH Mt
Thành viên Dch v Môi trng ô th ng Nai.
Chng 3: Các gii pháp nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca Công ty
TNHH Mt Thành viên Dch v Môi trng ô th ng Nai giai đon 2012-2015.
3
Chng 1
C S LÝ LUN V CNH TRANH VÀ NNG LC CNH TRANH
CA DOANH NGHIP
1.1 CÁC KHÁI NIM C BN:
1.1.1 Cnh tranh:
Thut ng cnh tranh đc đnh ngha theo nhiu cách khác nhau. Theo t
đin Ting Vit thì “Cnh tranh là tranh đua gia nhng cá nhân, tp th có chc
nng nh nhau, nhm giành phn hn, phn thng v mình”. Trong T đin thut
ng Kinh t hc, cnh tranh đc đnh ngha là: “S đu tranh đi lp gia các cá
nhân, tp đoàn hay quc gia. Cnh tranh ny sinh khi hai bên, hay nhiu bên c
giành ly th mà không phi ai cng có đc”. Ngoài ra, còn có rt nhiu đnh
ngha không đng nht v cnh tranh do xut phát t cách tip cn khác nhau, liên
quan ti ni dung và cp đ xem xét khác nhau.
1
Tuy nhiên, có th đnh ngha v cnh tranh mt cách chung nht nh sau:
Cnh tranh là mt trong nhng đc trng c bn ca nn kinh t th trng,
liên quan đn s tn ti ca mi doanh nghip. Cnh tranh có th đc hiu là s
ganh đua nhau gia các doanh nghip trong vic giành git mt nhân t sn xut
hoc khách hàng nhm nâng cao v th ca mình trên th trng hoc đt đc mt
mc tiêu kinh doanh c th nh li nhun, doanh s, th phn.
Phân loi cnh tranh:
Cn c vào các ch th tham gia trên th trng, có th phân cnh tranh thành
ba loi:
- Cnh tranh gia ngi mua và ngi bán: hình thc này hai ch th tham
gia giao dch đ xác đnh giá c ca hàng hóa cn giao dch. Hình thc cnh tranh
này rt ph bin trên tt c các th trng sn phm, dch v và din ra theo quy lut
“mua r, bán đt”, ngi tiêu dùng luôn mong mun mua đc các sn phm, dch
1
Lc trích lun vn thc s kinh t ca Châu Vn Hoàng (2009)
4
v có cht lng và giá c hp lý hay thp nht, còn ngi bán mong mun bán
đc sn phm ca mình mc giá cao nht.
- Cnh tranh gia ngi mua vi nhau: đây là hình thc cnh tranh din ra
theo quy lut cung cu. Khi cung nh hn cu thì cuc cnh tranh gia ngi mua
vi nhau tr nên quyt lit, nó s là yu t làm cho giá c hàng hóa dch v tng lên
và ngc li, khi cung ln hn cu thì ngi mua có li vì mua đc hàng hóa, dch
v vi giá r.
- Cnh tranh gia ngi bán vi nhau: là cuc cnh tranh gay go, quyt lit
nht, quyt đnh doanh nghip nào tn ti và doanh nghip nào s phi ri khi th
trng.
1.1.2 Nng lc cnh tranh:
Nng lc là kh nng ca doanh nghip s dng hiu qu ngun lc đ đt
đc mc tiêu kinh doanh.
ng theo góc đ ngi tiêu dùng thì nng lc cnh tranh ca doanh nghip là
kh nng đáp ng yêu cu la chn ca ngi tiêu dùng các mc đ khác nhau,
cao hn trong điu kin có nhiu doanh nghip đi th cng to ra đc các sn
phm có giá tr s dng ging hoc gn ging nhau.
nh ngha v nng lc cnh tranh đc nhiu ngi tha nhn nht nh sau:
“Nng lc cnh tranh ca doanh nghip là thc lc và li th mà doanh nghip có
th huy đng đ duy trì và ci thin v trí ca nó so vi các đi th cnh tranh trên
th trng mt cách lâu dài nhm thu đc li ích ngày càng cao cho doanh nghip
ca mình”
2
.
Nng lc cnh tranh xut phát t vic doanh nghip s hu nhng ngun lc
mang tính đc đáo, khó b sao chép và có giá tr, đng thi doanh nghip có kh
nng khai thác và s dng có hiu qu các ngun lc đó. Nng lc cnh tranh s
mnh nht nu doanh nghip va có ngun lc đc đáo, khó sao chép v giá tr, va
có kh nng đc bit đ khai thác nhm to ra các sn phm, dch v đáp ng tt
nhu cu khách hàng. Nu doanh nghip xây dng li th cnh tranh da vào nhng
2
Lc trích lun vn thc s kinh t ca Nguyn Bách Khoa (2007)
5
ngun lc vô hình (nh uy tín thng hiu, ngh thut marketing…) và da vào yu
t đc đáo thì li th này có xu hng lâu bn hn do đi th cnh tranh khó sao
chép hn.
1.1.3 Li th cnh tranh:
V c bn, li th cnh tranh phát sinh t các giá tr mà doanh nghip có th
to ra cho ngi mua, giá tr này phi ln hn các chi phí ca doanh nghip đã phi
b ra. Giá tr là mc mà ngi mua sn lòng thanh toán, và mt giá tr cao hn xut
hin khi doanh nghip chào bán các tin ích tng đng nhng vi mc giá thp
hn các đi th cnh tranh; hoc cung cp các tin ích đc đáo và ngi mua vn
hài lòng vi mc giá cao hn bình thng.
Li th cnh tranh ca mt doanh nghip chính là nhng th mnh mà doanh
nghip có đc trong khi đi th cnh tranh không có hoc doanh nghip khai thác
tt hn, làm tt hn so vi đi th cnh tranh. Vic duy trì và to dng li th cnh
tranh so vi đi th s quyt đnh rt ln đn s thành công ca mt t chc.
iu quan trng đi vi bt k mt t chc kinh doanh nào là xây dng cho
mình mt li th cnh tranh bn vng. Theo Michael E. Porter, li th cnh tranh
bn vng có ngha là doanh nghip phi liên tc cung cp cho th trng mt giá tr
đc bit mà không có đi th cnh tranh nào có th cung cp đc. Do vy, li th
cnh tranh bn vng là nhng li th đ ln đ to s khác bit, đ lâu dài trc
nhng bin đi ca môi trng kinh doanh và phn ng ca đi th, tri hn đi th
trong nhng thuc tính kinh doanh có nh hng đn khách hàng.
Theo phân tích ca Michael E. Porter, li th cnh tranh bn vng ch có th
đt đc thông qua chi phí thp hoc khác bit hóa. mc đ c bn, doanh nghip
có th to ra li th cnh tranh bn vng bng cách nhn bit và thc hin nhng
hành đng sau đây: nâng cao hiu qu các hot đng, nâng cao cht lng, đi mi
và nâng cao s tha mãn khách hàng.
Nâng cao hiu qu các hot đng là to ra hiu sut ln hn vi chi phí thp
hn da vào hiu sut lao đng và vn. Nâng cao cht lng là to ra nhng sn
phm hay dch v tin cy, an toàn và khác bit nhm đem li nhng giá tr cao hn
6
trong nhn thc ca khách hàng. i mi là khám phá nhng phng thc mi và
tt hn đ cnh tranh trong ngành và thâm nhp vào th trng. Còn nâng cao s
tha mãn khách hàng là làm tt hn đi th trong vic nhn bit và đáp ng các nhu
cu ca khách hàng.
duy trì li th cnh tranh, theo Michael E. Porter có ba điu kin:
Th nht, h thng cp bc ca ngun gc (tính bn vng và tính bc chc),
nhng li th cp thp hn nh chi phí lao đng thp thì d dàng b bt chc trong
khi nhng li th cp cao hn nh đc quyn v công ngh, danh ting thng hiu,
hay đu t tích ly và duy trì các mi quan h vi khách hàng thì khó có th bt
chc đc.
Th hai, s lng ca nhng ngun gc khác bit, càng nhiu thì càng khó bt
chc.
Th ba, không ngng ci tin và nâng cp, luôn to ra nhng li th cnh tranh
mi, ít nht là nhanh hn đi th đ thay th nhng cái c.
1.1.4 Nng lc ct lõi:
Nng lc ct lõi là nhng nng lc mà doanh nghip có th thc hin tt hn
nhng nng lc khác trong ni b công ty, nng lc đó mang tính trung tâm đi vi
kh nng cnh tranh ca doanh nghip. Nng lc ct lõi là s hp nht, gom t tt
c công ngh và chuyên môn ca công ty vào thành mt trng đim, mt mi nhn
nht quán. Công ty nên xác đnh và tp trung vào 3 hoc 4 nng lc ct lõi. Các
nng lc ct lõi phi khác bit nhau.
1.2 CÁC CÔNG C CNH TRANH CA DOANH NGHIP TRÊN TH
TRNG:
Các công c cnh tranh trên th trng bao gm: cnh tranh v sn phm, cnh
tranh v giá, cnh tranh v kênh phân phi và bán hàng, cnh tranh v kh nng d
báo th trng
3
.
- Cnh tranh v sn phm: thng đc th hin qua:
3
Lc trích lun vn thc s kinh t ca Nguyn Hi Vn (2009)
7
+ Cnh tranh v mu mã, uy tín sn phm: đây là phng thc cnh tranh
mà doanh nghip tác đng trc tip vào trc giác ca ngi tiêu dùng thông qua
mu mã sn phm. Sn phm đã có mt trên th trng lâu, đc nhiu ngi tiêu
dùng quen mt và yêu thích s có u th hn các sn phm mi cùng loi.
+ Cnh tranh do khai thác hp lý chu k sng ca sn phm: Bt c sn
phm nào cng tri qua vòng đi sn phm: thâm nhp, tng trng, bo hòa, suy
thoái. Khi sn phm đang giai đon tng trng, có li th cnh tranh cao, s là
sn phm ch cht ca công ty, đc cng c và tng cng tiêu th. Khi sn phm
đã li thi trong giai đon bo hòa, li th cnh tranh kém cn phi quyt đnh dng
cung cp.
+ Cnh tranh v tính nng ca sn phm: ây là công c hu hiu đ
cnh tranh. Sn phm có hàm lng công ngh cao, nhiu tính nng vt tri thì s
có nhiu li th cnh tranh và đc khách hàng la chn.
+ Cnh tranh v cht lng: Thông thng, sn phm có cht lng tt s
đc đnh giá cao và ngc li. i vi dch v, cht lng thng đc s dng
nh là mt công c đ cung cp cho khách hàng nhiu la chn theo giá c nht
đnh.
- Cnh tranh v giá: Mc giá có vai trò rt quan trng trong cnh tranh. Nu
nh chênh lch v giá gia doanh nghip và đi th cnh tranh ln hn chênh lch
v giá tr s dng sn phm thì doanh nghip đã đem li li ích cho ngi tiêu dùng
ln hn so vi đi th cnh tranh. Vì l đó sn phm ca doanh nghip s ngày càng
chim đc lòng tin ca ngi tiêu dùng, cng có ngha là sn phm ca doanh
nghip có v trí cnh tranh ngày càng cao.
đt đc mc giá thp, doanh nghip cn phi xem xét kh nng h giá
thành sn phm ca đn v mình. Có nhiu kh nng h giá s có nhiu li th so
vi đi th cnh tranh. Kh nng h giá ph thuc vào các yu t ch yu sau:
+ Chi phí
8
+ Kh nng bán hàng, khi lng bán ln thông qua h thng kênh phân
phi tt
+ Kh nng v tài chính
+ Loi th trng, mc đ cnh tranh
- Cnh tranh v kênh phân phi và bán hàng: đc th hin qua các ni
dung ch yu sau đây:
+ Kh nng đa dng hóa các kênh và la chn đc kênh ch lc
+ Có h thng bán hàng phong phú. c bit là h thng các kho, các
trung tâm bán hàng. Các trung tâm này phi có đc c s vt cht hin đi.
+ Có nhiu bin pháp đ kt dính các kênh li vi nhau. c bit nhng
bin pháp qun lý ngi bán và điu khin ngi bán đó.
+ Có nhng kh nng hp tác gia nhng ngi bán trên th trng, đc
bit là trong các th trng ln.
+ Có các dch v bán hàng và sau bán hàng hp lý
+ Kt hp hp lý gia phng thc bán và phng thc thanh toán.
- Cnh tranh v kh nng d báo th trng:
Doanh nghip nào d báo và nm đc thi c th trng s chin thng trong
cnh tranh, to cho doanh nghip kh nng khai thác các th trng mi hay m
rng th trng hin ti ca mình. Thi c th trng thng xut hin do các yu t
sau:
+ Do s thay đi ca môi trng công ngh
+ Do s thay đi ca yu t dân c, điu kin t nhiên
+ Do các quan h to lp đc ca tng doanh nghip
9
Cnh tranh v thi c th trng th hin ch doanh nghip d báo đc
nhng thay đi ca th trng, có chính sách khai thác th trng hp lý và sm hn
các doanh nghip khác. Tuy nhiên, doanh nghip tìm ra đc nhng li th kinh
doanh sm thì sn phm ca doanh nghip cng s sm b lão hóa. Yêu cu này đòi
hi các doanh nghip phi thích ng nhanh vi nhng thay đi đó.
1.3 CÁC YU T TO NÊN NNG LC CNH TRANH CA DOANH
NGHIP:
Theo Michael E. Porter thì nng lc cnh tranh ca doanh nghip đc to nên
t các yu t:
- Các yu t bn thân doanh nghip: bao gm các yu t v con ngi (cht
lng, k nng); các yu t v trình đ (khoa hc k thut, kinh nghim th trng);
các yu t v vn …
- Nhu cu ca khách hàng: đây là yu t có tác đng rt ln đn s phát
trin ca doanh nghip. Thc t cho thy, không mt doanh nghip nào có kh nng
tha mãn đy đ tt c nhng yêu cu ca khách hàng. Thng thì doanh nghip có
li th v mt này li có hn ch v mt khác. Vn đ c bn là, doanh nghip phi
nhn bit đc điu này và c gng phát huy tt nht nhng đim mnh mà mình
đang có đ đáp ng tt nht nhng đòi hi ca khách hàng. Thông qua nhu cu ca
khách hàng, doanh nghip có th tn dng đc li th theo quy mô, t đó ci thin
các hot đng kinh doanh và dch v ca mình. Nhu cu khách hàng còn có th gi
m cho doanh nghip phát trin các loi hình sn phm và dch v mi. Các loi
hình này có th đc phát trin rng rãi ra th trng bên ngoài và khi đó doanh
nghip là ngi trc tiên có đc li th cnh tranh.
- Các lnh vc có liên quan và ph tr: S phát trin ca doanh nghip
không th tách ri s phát trin ca các lnh vc có liên quan và ph tr nh: th
trng tài chính, s phát trin ca công ngh thông tin …
10
- Chin lc ca doanh nghip, cu trúc ngành và mc đ cnh tranh:
doanh nghip s thành công nu đc qun lý và t chc trong mt môi trng phù
hp và kích thích đc các li th cnh tranh ca nó. S cnh tranh gia các doanh
nghip s là yu t thúc đy s ci tin và thay đi nhm h thp chi phí, nâng cao
cht lng dch v.
Ngoài ra, còn hai yu t mà doanh nghip cn tính đn là nhng c hi và vai
trò ca Chính ph. Vai trò ca Chính ph có tác đng tng đi ln đn kh nng
cnh tranh ca doanh nghip nht là trong vic đnh ra các chính sách v công ngh,
thu, đào to, tr cp hay các tiêu chun cht lng, an toàn.
1.4 CÁC YU T NH HNG N NNG LC CNH TRANH
CA DOANH NGHIP:
1.4.1 Môi trng v mô:
- Chính tr - lut pháp:
Nhà nc điu hành nn kinh t quc gia thông qua h thng pháp lut bao
gm các b lut, các chính sách. Do hot đng trong môi trng đó nên các doanh
nghip phi tuân th các lut l, chính sách ca Nhà nc đã đ ra (ví d nh: lut
thng mi, lut doanh nghip, lut v tài nguyên và môi trng, lut lao đng, quy
đnh v các loi thu và phí, …)
S thay đi các yu t v lut pháp đu có nh hng trc tip và rõ ràng đn
hiu qu hot đng ca doanh nghip.
S n đnh v chính tr - pháp lut s to ra môi trng pháp lý n đnh, giúp
doanh nghip thun li hn trong hot đng sn xut kinh doanh. Chính tr, pháp
lut đy đ, đng b s đm bo các quyt đnh qun tr đt t l thành công cao.
Thiu môi trng pháp lý đy đ s dn ti cnh tranh không lành mnh, ny sinh
các tiêu cc trong hot đng sn xut kinh doanh và tiêu th sn phm, nng lc
cnh tranh ca doanh nghip không duy trì đc tính n đnh lâu dài.
11
- Kinh t:
Các yu t v kinh t bao gm: tc đ tng trng kinh t, lãi sut ngân hàng,
t l lm phát, chu k kinh t, cán cân thanh toán, t giá hi đoái … có nh hng
rt ln đn hot đng kinh doanh ca các doanh nghip.
Các yu t trên tng đi rng và mc đ nh hng đn hot đng ca các
doanh nghip cng khác nhau nên doanh nghip cn phi d kin, đánh giá đc xu
hng tác đng (tt, xu) cng nh mc đ tác đng ca tng yu t đn doanh
nghip ca mình. Mi yu t có th là c hi ca doanh nghip này, đng thi cng
có th là nguy c đi vi doanh nghip khác. Vì vy mi doanh nghip phi t xây
dng phng án đi phó mt cách ch đng khi tình hung đó xy ra.
- Khoa hc - k thut - công ngh:
Trong nhng nm gn đây, khoa hc công ngh đã phát trin mang tính đt
bin và trc tip tr thành lc lng sn xut có nh hng rt ln đn s phát trin
kinh t tng quc gia và tng doanh nghip. Nh ng dng các thành tu mi ca
khoa hc công ngh, nhiu doanh nghip đã to ra đc nng sut rt cao, vi các
sn phm có cht lng tt và giá thành h, đem li kh nng cnh tranh và hiu
qu kinh doanh tt hn cho doanh nghip ca mình.
Mc khác, cùng vi s phát trin nhanh chóng ca khoa hc công ngh, nguy
c đem đn cho doanh nghip cn phi chú ý đó là s lc hu rt nhanh chóng ca
công ngh và các thit b k thut mà doanh nghip đang có. Vì vy, khi hoch đnh
chin lc kinh doanh ca mình, đc bit là khi tính toán đu t công ngh mi
hoc sn xut sn phm mi, doanh nghip phi da trên c s xu hng phát trin
công ngh ca ngành mình sn xut kinh doanh.
- Vn hóa - xã hi:
Yu t vn hóa bao gm: thói quen tiêu dùng, phong tc tp quán hay chun
mc đo đc xã hi … S tn ti và phát trin ca doanh nghip gn lin vi th
trng, do vy doanh nghip phi chú ý đn yu t v vn hóa – xã hi, vì nó có
12
nh hng ln đn hành vi mua hàng ca ngi tiêu dùng th trng mà doanh
nghip tiêu th sn phm.
Nghiên cu yu t v vn hóa – xã hi s giúp cho doanh nghip xác đnh
đc nhng c hi và nguy c đi vi các sn phm ca mình nhm đ ra đc
nhng chính sách phù hp. c bit, trong xu th hi nhp v kinh t thì các doanh
nghip không ch hot đng trong quc gia ca mình mà còn tham gia hot đng
kinh doanh trong khu vc và toàn cu. Vì vy, vic nghiên cu v vn hóa – xã hi
có liên quan cht ch đn hiu qu kinh doanh ca doanh nghip.
- T nhiên:
Các yu t t nhiên cng nh hng đn hot đng sn xut kinh doanh ca
các doanh nghip (chng hn, do thi tit – khí hu, mt s ngành hàng sn xut có
tính thi v). Và ngc li, các hot đng sn xut, khai thác tài nguyên ca con
ngi đã làm cho môi trng sng xu đi rt nhiu. Nht là vic ô nhim môi
trng và khí hu đang nóng dn lên đã làm cho thi tit thay đi đt ngt khó d
báo chính xác, thiên tai, l lt, sóng thn, đng đt ngày càng nhiu. Vì th, chính
ph và công chúng yêu cu hot đng ca các doanh nghip không đc làm ô
nhim môi trng, không đc làm mt cân bng sinh thái và không làm lãng phí
tài nguyên thiên nhiên.
- Dân s:
Tùy theo ngành kinh doanh, yu t này có th là c hi hay nguy c đi vi
doanh nghip. Nu dân s đông, đây là th trng tim nng hp dn ca các doanh
nghip sn xut hàng tiêu dùng, đng thi là ni cung cp sc lao đng di dào và
ngc li. C cu dân s theo gii tính, đ tui cng tác đng đn hot đng ca
các công ty.
- Quc t:
13
Các đi th cnh tranh quc t, các rào cn k thut, thng mi ca nc
nhp khu, điu lut, quy tc quc t và các yu t khác nh hng đn hot đng
ca các doanh nghip trên phm vi toàn cu.
1.4.2 Môi trng vi mô:
Theo Michael E. Porter, có nm yu t nh hng quyt đnh đn s cnh
tranh trong ngành, chúng có th làm gim đi hiu qu hot đng ca doanh nghip,
nhng nu chi tit hóa các yu t này và đ ra các gii pháp làm gim áp lc thích
hp s to ra đc li th cnh tranh cho doanh nghip. Nm yu t đó là: Sn
phm, dch v thay th; khách hàng; nhà cung cp; đi th cnh tranh hin ti; đi
th tim nng gia nhp th trng.
* Sn phm, dch v thay th:
- Trong thc t, cùng mt nhu cu, khách hàng có th đc đáp ng bng
nhiu sn phm hoc dch v khác nhau, nhng sn phm này đc gi là sn phm
thay th. Hay nói cách khác, sn phm thay th là nhng sn phm khác nhau có th
thc hin cùng mt chc nng nh sn phm ca ngành.
- Sn phm thay th hn ch tim nng li nhun ca mt ngành bng cách áp
đt mc giá trn mà doanh nghip trong ngành có th bán. Sn phm thay th càng
có giá hp dn, áp lc lên li nhun ca ngành càng ln.
- Sn phm thay th đáng chú ý nht là nhng sn phm:
+ ang có xu hng ci thin đánh đi giá – cht lng vi sn phm ca
ngành.
+ Hoc đc các ngành có li nhun cao sn xut.
* Khách hàng:
ây là đi tng có nh hng rt mnh trong kinh doanh, quyt đnh s tn
ti và phát trin ca các doanh nghip. Trong nn kinh t th trng, khách hàng là
mi quan tâm hàng đu ca nhà qun tr các công ty; mi hot đng marketing đu
14
hng vào khách hàng, thúc đy khách hàng đn vi sn phm hoc dch v ca
công ty. Vì th, thông tin v khách hàng đc các nhà qun tr thu thp, phân tích
và đánh giá đu tiên. Qua đó, nhà qun tr có c s la chn khách hàng mc tiêu.
Mt khác, hiu bit khách hàng còn giúp công ty không ngng hoàn thin hot
đng, nâng cao kh nng cnh tranh, xây dng mi quan h lâu dài vi khách hàng
hin ti và phát trin đc khách hàng mi.
Khách hàng mc c vi ngành đ ép giá xung, hoc đòi cht lng cao hn
hay nhiu dch v hn và buc các đi th cnh tranh vi nhau.
Mt nhóm khách hàng s có sc mnh nu tha mãn nhng điu kin sau:
- Mua lng sn phm ln trong tng lng sn phm ca ngi bán.
- Khách hàng có nhng ngun hàng thay th có cht lng.
- Sn phm khách hàng mua ca ngành là sn phm chun hóa hoc không có
đc trng khác bit.
- Khách hàng có chi phí chuyn đi nhà cung cp thp.
- Sn phm ca ngành không quan trng đi vi cht lng sn phm và dch
v ca khách hàng.
* Nhà cung cp:
Nhà cung cp có th th hin sc mnh mc c đi vi các thành viên trong
mt ngành bng cách đe da tng giá hay gim cht lng sn phm hoc dch v.
Nhng điu kin khin cho nhà cung cp có sc mnh mc c thng ngc
li nhng điu kin đem li sc mnh cho khách hàng:
- Ngành cung cp do mt vài công ty thng tr và có tính tp trung cao hn
khách hàng.
- Không b buc phi cnh tranh vi sn phm thay th khác.
15
- Ngi mua hàng không phi là mt khách hàng quan trng ca mt nhóm
nhà cung cp.
- Sn phm ca các nhà cung cp là mt đu vào quan trng đi vi khách
hàng. c bit đúng trong trng hp các ngành có đu vào khó d tr.
- Các sn phm ca nhóm nhà cung cp có đc trng khác bit hoc gây ra chi
phí chuyn đi. iu này làm cho khách hàng mt đi kh nng buc các nhà cung
cp phi cnh tranh ln nhau.
* i th cnh tranh hin ti:
Ngày nay, cnh tranh trên th trng là vn đ bình thng, xy ra hu ht
các ngành trong nn kinh t. Vì th, vic nghiên cu đi th cnh tranh có ý ngha
rt quan trng đi vi các doanh nghip. Thông tin v tng đi th c th ti mi th
trng là c s đ doanh nghip xác đnh đc nhim v và các mc tiêu cnh
tranh, là cn c đ hoch đnh các chin lc cnh tranh thích hp và có hiu qu
trong tng thi k. Trong bi cnh môi trng kinh doanh ngày càng phc tp và
bin đng liên tc, nhiu công ty phi chn nhng đi th cnh tranh cn phi hp
tác đ cùng phát trin và tn ti lâu dài, đng thi xác đnh đi th cnh tranh cn
phi đng đu hay loi b đ gim bt các mi đe da.
Vic thu thp và phân tích đi th cnh tranh đc thc hin theo bn bc c
bn sau đây
4
:
Bc mt: Nhn din, phân loi, đánh giá và lit kê các đi th cnh tranh
theo khu vc th trng.
i th cnh tranh trên th trng rt đa dng và phc tp, vic nhn din và
phân loi nhm xác đnh rõ nhng công ty, nhng nhãn hiu, nhng sn phm hoc
mt hàng nào là đi th cnh tranh tng ng vi doanh nghip và sn phm ca
doanh nghip mt cách c th; đng thi xác đnh đc v trí ca tng đi th hay
tng nhóm đi th trong tng ngành hàng theo khu vc th trng.
4
Trích “Qun tr chin lc trong nn kinh t toàn cu” ca TS. Phm Th Thu Phng (2007)