B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN TH M TIÊN
THÔNG TIN BT CÂN XNG TRONG HOT NG TÍN
DNG CÁ NHÂN TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành : Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS. TRNG QUANG THÔNG
TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi di s hng dn
ca PGS.TS. Trng Quang Thông. Các ni dung nghiên cu và kt qu trong đ
tài này là trung thc và cha tng đc công b trong bt c công trình nào.
Thành ph H Chí Minh, tháng 03 nm 2012
Tác gi
Nguyn Th M Tiên
LI CM N
Trong sut thi gian va qua, đ hoàn thành lun vn “Thông tin bt cân
xng trong hot đng tín dng cá nhân ti các ngân hàng thng mi trên đa bàn
Thành ph H Chí Minh”, tôi xin chân thành cám n s h tr nhit tình ca các t
chc, cá nhân giúp tôi trong quá trình nghiên cu.
Trc ht, tôi gi li cám n chân thành đn các thy cô Trng i hc
Kinh t Thành ph H Chí Minh, đc bit là các thy cô Khoa Ngân hàng đã dy
bo và truyn đt cho tôi nhng kin thc trong lnh vc tài chính – ngân hàng. Tôi
xin chân thành cám n s hng dn tn tình ca PGS.TS. Trng Quang Thông đã
giúp tôi hoàn thành lun vn này.
MC LC
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các hình v
Danh mc các bng biu
M đu
CHNG 1: C S LÝ LUN V HOT NG TÍN DNG CÁ NHÂN VÀ
THÔNG TIN BT CÂN XNG TI NGÂN HÀNG THNG MI 5
1.1. Tng quan v hot đng tín dng cá nhân ti các ngân hàng thng mi 5
1.1.1. Các khái nim liên quan đn hot đng tín dng cá nhân 5
1.1.2. Vai trò ca hot đng tín dng cá nhân trong nn kinh t 6
1.1.3. Quy trình cho vay 7
1.2. Các c s và điu kin cn thit trong hot đng tín dng cá nhân 9
1.2.1. Các quy đnh pháp lý trong hot đng tín dng cá nhân 9
1.2.1.2. Các điu kin cp tín dng đi vi khách hàng cá nhân 9
1.2.1.3. Quy đnh v vic thm đnh, xét duyt cho vay và giám sát thu hi
vn vay đi vi khách hàng cá nhân 10
1.2.2. H thng thông tin tín dng đi vi khách hàng cá nhân 11
1.2.2.1. Các khái nim có liên quan đn hot đng thông tin tín dng đi
vi khách hàng cá nhân 11
1.2.2.2. Mc đích ca hot đng thông tin tín dng đi vi khách hàng cá
nhân 12
1.2.2.3. Trung tâm thông tin tín dng (CIC) 13
1.2.2.4. H thng thông tin ni b ca tng ngân hàng thng mi trên đa
bàn TP.HCM 14
1.2.2.5. H thng các tiêu chun và k thut đánh giá khách hàng cá nhân 16
1.2.2.6. H thng đng ký giao dch bo đm 21
1.3. Lý thuyt liên quan đn thông tin bt cân xng 21
1.3.1. Nhng tht bi ca th trng 21
1.3.1.2. Ngoi tác 21
1.3.1.3. c quyn 22
1.3.1.4. Hàng hóa công cng 22
1.3.1.5. Thông tin bt cân xng 23
1.3.2. Các vn đ liên quan đn thông tin bt cân xng 23
1.3.2.1. Nguyên nhân ca tình trng bt cân xng thông tin 23
1.3.2.2. Vì sao thông tin bt cân xng là mt tht bi ca th trng 23
1.4. Hot đng tín dng cá nhân ca ngân hàng thng mi trong môi trng
thông tin bt cân xng 24
1.4.1. Tình trng TTBCX xy ra trong hot đng TDCN ti các ngân hàng khi
nào 24
1.4.2. Ti sao các ngân hàng phi x lý vn đ TTBCX trong hot đng
TDCN 24
1.4.3. Các hu qu ca thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng cá
nhân ti ngân hàng 25
1.4.3.1. S la chn ngc (La chn bt li) 25
1.4.3.2. Ri ro đo đc (Tâm lý li) 26
CHNG 2: THC TRNG THÔNG TIN BT CÂN XNG TRONG HOT
NG TÍN DNG CÁ NHÂN TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI TRÊN
A BÀN TP.HCM 30
2.1. Tng quan v các ngân hàng thng mi trên đa bàn TP.HCM 30
2.1.1. Tng quan v TP.HCM và các ngân hàng thng mi trên đa bàn
TP.HCM 30
2.1.2. Tình hình d n tín dng và n xu ca các ngân hàng thng mi trên
đa bàn TP.HCM 31
2.1.2.1. Tình hình d n tín dng ca các NHTM trên đa bàn TP.HCM giai
đon 2005 – 2010 31
2.1.2.2. Tình hình d n tín dng ca các NHTM trên đa bàn TP.HCM
trong nm 2011 32
2.1.2.3. Tình hình n xu ti các ngân hàng thng mi nm 2011 34
2.2. Thc trng áp dng h thng thông tin tín dng đi vi khách hàng cá nhân
ti các ngân hàng thng mi trên đa bàn TP.HCM 36
2.2.1. Trung tâm thông tin tín dng h tr hot đng tín dng cá nhân ti các
ngân hàng thng mi trên đa bàn TP.HCM 36
2.2.2. Thc trng ca h thng thông tin ni b ca mt s ngân hàng thng
mi trên đa bàn TP.HCM 38
2.2.2.2. Thc trng áp dng h thng email ni b ca ngân hàng thng
mi 38
2.2.2.3. Thc trng ng dng chng trình Core Banking trong hot đng
TDCN ti NHTM 38
2.2.2.4. Thc trng ng dng chng trình qun lý TDCN ti NHTM 40
2.3. Thc trng ng dng h thng các tiêu chun và k thut đánh giá trong
hot đng tín dng cá nhân ti các NHTM trên đa bàn TP.HCM 41
CHNG 3: MT S GII PHÁP HN CH TÌNH TRNG THÔNG TIN BT
CÂN XNG TRONG HOT NG TÍN DNG CÁ NHÂN TI CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI TRÊN A BÀN TP.HCM 62
3.1. nh hng phát trin khu vc ngân hàng đn nm 2020 62
3.2. Các gii pháp tng th nhm hn ch tình trng thông tin bt cân xng 64
3.2.1. Các gii pháp đi vi la chn bt li 64
3.2.1.1. Sàng lc 64
3.2.1.2. Phát tín hiu 65
3.2.2. Các gii pháp đi vi tâm lý li 65
3.2.2.1. Giám sát trc tip 65
3.2.2.2. Giám sát gián tip 66
3.3. Gii pháp t phía Ngân hàng Nhà nc hn ch tình trng thông tin bt cân
xng trong hot đng tín dng cá nhân ti các ngân hàng thng mi trên đa bàn
TP.HCM 68
3.4. Gii pháp t phía các ngân hàng thng mi trên đa bàn TP.HCM nhm
hn ch tình trng thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng cá nhân 72
3.4.1. i vi các quy đnh pháp lý liên quan đn tín dng cá nhân ca tng
ngân hàng thng mi 72
3.4.2. i vi ngun nhân lc ca tng ngân hàng thng mi 74
3.4.3. i vi h thng thông tin ni b ti các ngân hàng thng mi 75
3.4.3.1. i vi h thng email ni b ca ngân hàng 75
3.4.3.2. i vi chng trình h tr trong hot đng tín dng cá nhân ti
các ngân hàng thng mi 75
Kt lun
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
CIC Trung tâm thông tin tín dng
CNTT Công ngh thông tin
Fulbright Chng trình ging dy kinh t Fulbright
GDP Tng sn phm trong nc
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng Thng mi
NHTMCP Ngân hàng Thng mi c phn
NHTW Ngân hàng Trung ng
TCTD T chc tín dng
TDCN Tín dng cá nhân
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
TTBCX Thông tin bt cân xng
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 1.1: Quy trình cho vay c bn ti các ngân hàng 8
Hình 1.2: S đ hot đng ca Core Banking 14
Hình 1.3: C s d liu ca Core Banking 15
Hình 2.1: Tng d n tín dng theo loi hình ngân hàng t nm 2005 – 2010 31
Hình 2.2: Tng d n tín dng ti các NHTMCP nm 2011 33
Hình 2.3 : T l các phn mm Core Banking 39
Hình 2.4: ánh giá mc đ tin tng đi vi li khai ca khách hàng 42
Hình 2.5: ánh giá vic cung cp thông tin ca khách hàng 43
Hình 2.7: Phng án vay vn t khai ca khách hàng 47
Hình 2.8: Chp nhn ngun thu nhp chính ca khách hàng 49
Hình 2.9: Các yu t xem xét thêm khi tài sn bo đm có giá tr ln 50
Hình 2.10: Mc đ tin tng b phn đnh giá tài sn bo đm 51
Hình 2.11: Kim tra li tài sn bo đm 52
Hình 2.12: Yu t xem xét thêm trong vic phê duyt cho vay 54
Hình 2.13: Ri ro khi cho vay không đúng nhu cu thc t ca khách hàng 55
Hình 2.14: Ri ro khi cho vay quá ít 55
Hình 2.15: Ri ro khi cho vay quá nhiu 57
Hình 2.16: Các công vic sau gii ngân nh hng đn quá trình giám sát khon
vay 58
Hình 2.17: Mc đ tin tng kh nng thanh toán đúng hn ca khách hàng 59
Hình 2.18: Nguyên nhân gây ra khon vay có vn đ 60
Hình 3.1: Thông tin bt cân xng 67
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: D n tín dng cá nhân ti 8 NHTM 32
Bng 2.2: Hin trng tài chính ngành ngân hàng (S liu tính đn 30/6/2011) 34
Bng 2.3: Cht lng tín dng và kt qu kinh doanh 9 tháng ca 8 ngân hàng 35
Bng 2.4: ánh giá mc đ tin tng đi vi li khai ca khách hàng 42
Bng 2.5: ánh giá mc đ t nguyn trong vic cung cp thông tin ca khách
hàng 44
1
M U
1. t vn đ
Tài chính ngân hàng là mt ngành nhy cm vi nhng thay đi ca th
trng. Hin nay, Vit Nam đã gia nhp WTO, s có rt nhiu điu kin thun li
cho ngành tài chính ngân hàng, bên cnh đó cng không tránh khi nhng s cnh
tranh gay gt gia các ngân hàng trong nc vi nhau và vi ngân hàng nc ngoài.
Mc tiêu hot đng ca các ngân hàng thng mi hin nay ch yu là vt
ch tiêu li nhun theo k hoch đã đ ra. Li nhun ca các ngân hàng thng mi
là li nhun đem li t nhiu ngun khác nhau trong đó hot đng tín dng là mt
trong nhng hot đng ch yu ca ngân hàng. Cnh tranh trong hot đng tín dng
ti các ngân hàng thng mi hin nay là khá quyt lit. Thành ph H Chí Minh
(TP.HCM) là trung tâm kinh t thng mi ca Vit Nam nên vic cnh tranh này
càng gay gt hn so vi các tnh, thành ph khác trong c nc. Vic chy theo li
nhun cng nh hoàn thành các ch tiêu ca ngân hàng, hot đng tín dng nói
chung và hot đng tín dng cá nhân nói riêng không tránh khi các ri ro tín dng
có th xy ra.
Hu ht các ngân hàng thng mi đu không có đy đ thông tin v khách
hàng ca h, đó là tình trng bt cân xng thông tin. Sau thi gian công tác vi các
v trí liên quan đn tín dng cá nhân ti ngân hàng thng mi trên đa bàn
TP.HCM, tác gi nhn thy thông tin bt cân xng nh hng khá nhiu đn quyt
đnh cho vay cng nh vic qun lý khon vay ca khách hàng cá nhân, t đó nh
hng đn cht lng tín dng cng nh li nhun và xp hng tín nhim ca các
ngân hàng.
Vi mc tiêu tìm hiu rõ hn v tác đng ca thông tin bt cân xng nh nói
trên, tác gi chn nghiên cu “Thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng
cá nhân ti các ngân hàng thng mi trên đa bàn Thành ph H Chí Minh”.
2
2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn “Thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng cá nhân ti các
ngân hàng thng mi trên đa bàn Thành ph H Chí Minh” nhm mc tiêu gim
thiu ri ro tín dng ti các ngân hàng, đc bit là ri ro do tình trng thông tin bt
cân xng gây nên. ng thi, ngân hàng có th đáp ng đc ngày càng nhiu hn
và đy đ hn nhu cu vay vn ca nhiu đi tng khách hàng cá nhân khác nhau.
Lun vn nghiên cu và tr li các câu hi sau đi vi các ngân hàng:
− Ti sao các ngân hàng phi x lý vn đ thông tin bt cân xng?
− Các ngân hàng cn làm gì đ gim thiu tình trng thông tin bt cân xng
trong hot đng tín dng cá nhân?
3. i tng và phm vi nghiên cu
Lun vn tp trung nghiên cu tác đng ca tình trng bt cân xng thông tin
đn hot đng tín dng đi vi khách hàng cá nhân th
c t trong phm vi các ngân
hàng thng mi trên đa bàn TP.HCM. Và hot đng tín dng đc nhc đn trong
lun vn ch là hot đng cho vay.
Thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng cá nhân là c hai phía: phía
ngân hàng bit nhiu thông tin hn khách hàng và ngc li khách hàng bit nhiu
thông tin hn ngân hàng.
Hin nay ti TP.HCM, đn v kinh doanh ca các ngân hàng ri đu và rng
khp thành ph, s cnh tranh gia các ngân hàng là khá gay gt. Vì vy, đa s
khách hàng bit đc nhng thông tin liên quan đn vic cho vay ca ngân hàng
cng nh khách hàng có nhiu s la chn ngân hàng đ thit lp quan h tín dng
vi h. Và vì mc tiêu nghiên cu nh trên nên lun vn ch gii hn trong vic
xem xét mt phía, là Ngân hàng bit ít thông tin hn khách hàng.
Trc đây ti mt s ngân hàng, đi tng doanh nghip t nhân đc xp
vào khách hàng cá nhân nhng hin ti hu ht các ngân hàng đã xp doanh nghip
t nhân vào khách hàng doanh nghip. Do đc thù trên, khách hàng đc nhc đn
trong lun vn ch là cá nhân, không bao gm doanh nghip t nhân.
3
4. Phng pháp nghiên cu
Xác đnh ngân hàng bit nhiu hn hay khách hàng bit nhiu hn là vic
không đn gin, đây là vn đ thiên v cm tính nên thc trng ca vn đ này tác
gi cha tìm ra công c đ đo lng và s dng mô hình lý thuyt 6C đ phân tích
thc trng.
Lun vn s dng phng pháp thng kê, mô t, phân tích tn s và tn sut
là ch yu. D liu ca lun vn đc thu thp t kt qu ca vic tin hành kho
sát thông qua bng câu hi. ây là ngun d liu s cp dùng đ đánh giá phn thc
trng lun vn. i tng kho sát là các nhân viên công tác ti v trí liên quan đn
vic thu thp, phân tích thông tin khách hàng cá nhân vay vn hoc cp phê duyt
h s vay vn ca cá nhân trong phm vi nói trên. Hình thc kho sát là gi th
đin t bng kho sát trc tuyn và kho sát trc tip các đi tng trên ti các ngân
hàng.
Ngoài ra lun vn còn s dng mt s d liu thu thp t các ngun nh:
Tng Cc Thng kê, Cc Thng kê TP.HCM, Ngân hàng Nhà nc và các s liu
trên các phng tin thông tin đi chúng khác.
5. Ý ngha ca lun vn
Trên phng din lý lun: Lun vn nêu ra c s lý lun v thông tin bt cân
xng, hot đng tín dng cá nhân đng thi nêu lên đc các h qu ca thông tin
bt cân xng trong hot đng tín dng cá nhân ti các ngân hàng thng mi.
Trên phng din thc tin: Lun vn mun nêu lên mt s biu hin ca
tình trng bt cân xng thông tin đn hot đng tín dng cá nhân ca các ngân hàng
t đó đ ra các gii pháp nhm gim thiu tình trng nói trên.
6. Nhng đim ni bt ca lun vn
Thông tin bt cân xng không phi là mt đ tài mi, hin ti đã có nhiu tác
gi đ cp đn vn đ này và đc bit là trong lnh vc chng khoán. Tuy nhiên vn
đ thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng nói chung hay hot đng tín
dng cá nhân nói riêng thì vn cha nhiu.
4
Phng pháp nghiên cu ca lun vn là khá đn gin. Vic tng hp và
phân tích d liu ch yu da vào các công c ca Excel. D liu đánh giá thc
trng ca lun vn có đc t tng hp kt qu ca các bng câu hi. Bng câu hi
đc đa ra da theo ý kin ch quan ca tác gi và kt qu ca chúng cng là đ
ánh
giá ch quan ca đi tng đc kho sát. Vi hình thc kho sát bng câu hi ca
lun vn là nhm đúng đi tng ca cuc kho sát. Và nhng đi tng này đã
đc tác gi chn lc và đánh giá là phù hp vi lun vn.
Lun vn ch nghiên cu thông tin bt cân xng t phía khách hàng bit
nhiu thông tin hn ngân hàng. Vic xem xét mt phía nh vy, không có ngha là
không có tình trng khách hàng bit ít thông tin hn ngân hàng trong hot đng tín
dng cá nhân.
7. Kt cu ni dung lun vn
Ni dung lun vn nghiên cu tp trung vào nh hng ca thông tin bt cân
xng đn hot đng tín dng cá nhân, bao gm:
Chng 1: C s lý lun v hot đng tín dng cá nhân và thông tin bt cân
xng ti ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng cá
nhân ti các ngân hàng thng mi trên đa bàn TP.HCM.
Chng 3: Mt s gii pháp hn ch tình trng thông tin bt cân xng trong
hot đng tín dng cá nhân ti các ngân hàng thng mi trên đa bàn TP.HCM.
5
CHNG 1: C S LÝ LUN V HOT NG TÍN
DNG CÁ NHÂN VÀ THÔNG TIN BT CÂN XNG TI
NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v hot đng tín dng cá nhân ti các ngân hàng thng mi
1.1.1. Các khái nim liên quan đn hot đng tín dng cá nhân
Hot đng ngân hàng: là vic kinh doanh, cung ng thng xuyên mt hoc
mt s các nghip v, trong đó có: Nhn tin gi; Cp tín dng; Cung ng dch v
thanh toán qua tài khon.
1
Cp tín dng: là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin
hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng
nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân
hàng và các nghip v cp tín dng khác.
2
Hot đng cp tín dng cá nhân (TDCN): là hot đng ca ngân hàng cung
ng nghip v cp tín dng nh trên vi đi tng là khách hàng cá nhân (KHCN).
Trong đó hot đng cho vay là mt hot đng quan trng và ch yu trong hot
đng ca ngân hàng.
Cho vay: là mt hình thc cp tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc cam
kt giao cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong
mt thi gian nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
3
Hot đng cho vay: chim phn ln tng thu nhp ca ngân hàng. Thêm vào
đó, ri ro trong hot đng ngân hàng ch yu tp trung vào hot đng tín dng nói
chung và hot đng cho vay nói riêng.
Hot đng cho vay đi vi khách hàng cá nhân: theo mc đích vay vn bao
1
Theo Khon 12 iu 4 Lut các TCTD s 47/2010/QH12 ngày 16/06/2010 do Quc Hi ban hành,
có hiu lc ngày 01/01/2011 gi tt là Lut các TCTD
2
Theo Khon 14 iu 4 Lut các TCTD
3
Theo Khon 16 iu 4 Lut các TCTD
6
gm cho vay nông nghip, cho vay công nghip và thng mi, cho vay kinh doanh
bt đng sn, cho vay tiêu dùng và các khon cho vay khác. Trong đó:
− Cho vay nông nghip: nhm h tr nông dân trong hot đng gieo trng thu
hoch và bo qun sn phm.
− Cho vay kinh doanh bt đng sn: bao gm các khon vay h tr cho hot
đng kinh doanh bt đng sn. Hot đng kinh doanh bt đng sn bao gm kinh
doanh bt đng sn và kinh doanh d
ch v bt đng sn. Trong đó, kinh doanh bt
đng sn là vic b vn đu t to lp, mua, nhn chuyn nhng, thuê, thuê mua
bt đng sn đ bán, chuyn nhng, cho thuê, cho thuê li, cho thuê mua nhm
mc đích sinh li; Và kinh doanh dch v bt đng sn là các hot đng h tr kinh
doanh bt đng sn và th trng bt đng sn, bao gm các dch v môi gii bt
đng sn, đnh giá bt đng sn, sàn giao dch bt đng sn, t vn bt đng sn,
đu giá bt đng sn, qung cáo bt đng sn, qun lý bt đng sn.
4
− Cho vay công nghip và thng mi: giúp c s kinh doanh trang tri các
chi phí nh mua hàng nhp kho, tr thu, tr lng cho nhân viên.
− Cho vay tiêu dùng: Giúp tài tr cho vic mua ô tô, nhà , trang thit b gia
đình, vt liu xây dng đ sa cha, hin đi hóa nhà ca hay trng thái ca các
khon vin phí và các chi phí cá nhân khác.
− Các khon cho vay khác: Gm các khon cho vay không đc xp loi
trên và các khon cho vay kinh doanh chng khoán.
5
1.1.2. Vai trò ca hot đng tín dng cá nhân trong nn kinh t
Nói đn vai trò ca tín dng, ngha là nói đn tác đng ca tín dng đi vi
nn kinh t - xã hi. Vai trò ca tín dng bao gm hai mt tích cc và mt tiêu cc,
hot đng TDCN cng vy.
4
Trích Khoàn 1, 2 và 3 iu 4 Lut kinh doanh bt đng sn s 63/2006/QH11 ngày 29/06/2006 ca
Quc hi.
5
Tham kho TS. Trng Quang Thông, 2009, Tài liu bài ging Nghip v ngân hàng thng mi,
Trng i hc Kinh t TP.HCM.
7
Mt tích cc ca TDCN bao gm:
6
− TDCN là ngun cung ng vn cho các cá nhân, h kinh doanh cá th đng
thi làm tng hiu qu s dng đng vn;
− TDCN là mt phn ca tín dng vi vai trò góp phn n đnh tin t, n
đnh giá c trong nc;
− Góp phn n đnh đi sng, to công n vic làm và n đnh trt t xã hi;
− Góp phn phát trin các m
i quan h quc t.
1.1.3. Quy trình cho vay
Hu ht các ngân hàng thng mi (NHTM) trên đa bàn TP.HCM đu có
quy trình cho vay riêng nhng đu gm nhng bc c bn nh hình 1.1.
6
Tham kho Chng IV: Tín dng và th trng tài chính ca PGS.TS Nguyn ng Dn, TS
Hoàng c, TS Trn Huy Hoàng, ThS. Trm Xuân Hng, 2004, Tin t Ngân hàng, Nhà xut bn Thng
Kê, TP.HCM, 340 trang
8
Lp h s
Thm đnh
Phân tích và báo cáo kt qu
Ra quyt đnh Thông báo vi lý do t chi
Thông báo và làm th tc cho vay
ng ý
Gii ngân
Qun lý khon vay
Thanh lý/X lý khon vay
T chi
Hình 1.1: Quy trình cho vay c bn ti các ngân hàng
9
Tùy theo quan đim ca mi ngân hàng mà có nhng quy đnh khác nhau
trong các bc trên. ra quyt đnh cho vay, ngân hàng thng xem xét các yu t
v nhân thân khách hàng, phng án vay vn, kh nng tài chính và hình thc bo
đm tin vay. Quyt đnh này đc đa ra da vào vic đánh giá các thông tin do
khách hàng cung cp, do ngân hàng thm đnh và thu thp đc. Chính vì vy hin
tng bt cân xng thông tin thng xy ra và làm nh hng đn quyt đnh cho
vay c
a các ngân hàng.
1.2. Các c s và điu kin cn thit trong hot đng tín dng cá nhân
1.2.1. Các quy đnh pháp lý trong hot đng tín dng cá nhân
Hot đng TDCN nói riêng và hot đng ca ngân hàng Vit Nam hin nay
b chi phi bi Lut các t chc tín dng (TCTD) và các vn bn hng dn ca
Chính ph, ca Ngân hàng Nhà nc (NHNN) và mt s vn bn có liên quan khác.
Hin ti, các ngân hàng đu có quy đnh và quy trình cho vay riêng theo
đúng các quy đnh pháp lý: v điu kin cp tín dng; v bo đm tin vay; v thm
đnh, xét duyt cho vay; giám sát thu hi vn vay, tuân th các quy đnh ca Lut
các TCTD và các vn bn hng dn ca Chính ph, ca NHNN và mt s vn bn
có liên quan khác.
1.2.1.2. Các điu kin cp tín dng đi vi khách hàng cá nhân
TCTD xem xét và quyt đnh cho vay khi KHCN có đ các điu kin sau:
7
− Có nng lc pháp lut dân s, nng lc hành vi dân s và chu trách nhim
dân s theo quy đnh ca pháp lut:
+ i vi khách hàng vay là cá nhân Vit Nam: Cá nhân và ch doanh
nghip t nhân phi có nng lc pháp lut và nng lc hành vi dân s; i din ca
h gia đình phi có nng lc pháp lut và nng lc hành vi dân s; i din ca t
hp tác phi có nng lc pháp lut và nng lc hành vi dân s; Thành viên hp danh
7
Trích iu 7 Quyt đnh s 1627/2001/Q-NHNN ngày 31 tháng 12 nm 2001 ca Thng c
Ngân hàng Nhà nc v/v ban hành Quy ch cho vay ca TCTD đi vi khách hàng.
10
ca công ty hp danh phi có nng lc pháp lut và nng lc hành vi dân s;
+ i vi khách hàng vay là cá nhân nc ngoài phi có nng lc pháp
lut dân s và nng lc hành vi dân s theo quy đnh pháp lut ca nc mà pháp
nhân đó có quc tch hoc cá nhân đó là công dân, nu pháp lut nc ngoài đó
đc B Lut Dân s ca nc Cng hoà xã hi ch ngha Vit Nam, các vn bn
pháp lu
t khác ca Vit Nam quy đnh hoc đc điu c quc t mà nc Cng
hoà xã hi ch ngha Vit Nam ký kt hoc tham gia quy đnh.
− Mc đích s dng vn vay hp pháp.
− Có kh nng tài chính đm bo tr n trong thi hn cam kt.
− Có d án đu t, phng án sn xut, kinh doanh, dch v kh thi và có
hiu qu
; hoc có d án đu t, phng án phc v đi sng kh thi và phù hp vi
quy đnh ca pháp lut.
− Thc hin các quy đnh v bo đm tin vay theo quy đnh ca Chính ph
và hng dn ca NHNN Vit Nam.
Quy đnh v bo đm tin vay đi vi khách hàng cá nhân
Các bin pháp bo đm thc hin ngha v dân s bao gm: Cm c tài sn,
th chp tài sn, đt cc, ký cc, ký qu, bo lãnh, tín chp.
8
Trong trng hp các bên có tho thun hoc pháp lut có quy đnh v bin
pháp bo đm thì ngi có ngha v phi thc hin bin pháp bo đm đó.
Trên thc t, ti các NHTM, ch yu thc hin bin pháp cm c tài sn, th
chp tài sn, bo lãnh và tín chp là ch yu.
1.2.1.3. Quy đnh v vic thm đnh, xét duyt cho vay và giám sát thu hi vn
vay đi vi khách hàng cá nhân
Quy đnh v điu kin vay vn, quy đnh v thm đnh và quyt đnh cho vay:
9
− TCTD xây dng quy trình xét duyt cho vay theo nguyên tc bo đm tính
8
Trích iu 318 B Lut dân s s 33/2005/QH11 ngày 14 tháng 06 nm 2005 ca Quc Hi
9
Trích iu 15 Quyt đnh s 1627/2001/Q-NHNN ngày 31 tháng 12 nm 2001 ca Thng c
Ngân hàng Nhà nc v/v ban hành Quy ch cho vay ca TCTD đi vi khách hàng.
11
đc lp và phân đnh rõ ràng trách nhim cá nhân, trách nhim gia khâu thm đnh
và quyt đnh cho vay.
− TCTD xem xét, đánh giá tính kh thi, hiu qu ca d án đu t, phng án
sn xut, kinh doanh, dch v hoc d án đu t, phng án phc v đi sng và
kh nng hoàn tr n vay ca khách hàng đ quyt đnh cho vay.
− TCTD quy đnh c th và niêm yt công khai thi h
n ti đa phi thông báo
quyt đnh cho vay hoc không cho vay đi vi khách hàng, k t khi nhn đc
đy đ h s vay vn và thông tin cn thit ca khách hàng. Trng hp quyt đnh
không cho vay, TCTD phi thông báo cho khách hàng bng vn bn, trong đó nêu
rõ cn c t chi cho vay.
1.2.2. H thng thông tin tín dng đi vi khách hàng cá nhân
1.2.2.1. Các khái nim có liên quan đn hot đng thông tin tín dng đi vi
khách hàng cá nhân
Theo iu 3 ca Quy ch hot đng thông tin tín dng (ban hành kèm theo
Quyt đnh s 51/2007/Q-NHNN ngày 31 tháng 12 nm 2007 ca NHNN v vic
ban hành Quy ch hot đng thông tin tín dng):
− Thông tin tín dng là nhng thông tin v khách hàng có quan h tín dng
vi TCTD, t chc khác có hot đng ngân hàng và các thông tin khác liên quan
đn khách hàng trong quan h tín dng vi TCTD, t chc khác có hot đng ngân
hàng.
− Hot đng thông tin tín dng là vic thu thp, x lý, lu tr và cung cp,
khai thác s dng thông tin tín dng.
− Khách hàng có quan h tín dng vi TCTD, t chc khác có hot đng
ngân hàng bao gm:
+ Khách hàng là doanh nghip t nhân (tr các đi tng quy đnh ti
khon 2, iu 2 Quy ch này);
+ Khách hàng là cá nhân, h gia đình, t hp tác;
+ Khách hàng là ch th tín dng là cá nhân bao gm ch th chính và
ch th ph.
12
Theo iu 3 ca Ngh đnh s 10/2010/N-CP ngày 12 tháng 02 nm 2010
ca Chính ph v hot đng thông tin tín dng:
− Thông tin tín dng là các d liu, s liu, d kin và tin tc liên quan ca
khách hàng vay ti t chc cp tín dng.
− Khách hàng vay là doanh nghip va và nh theo quy đnh ca pháp lut,
cá nhân, h gia đình có quan h vay vn hoc có nhu cu vay vn, chit khu có k
hn giy t có giá, thuê tài chính và các hình thc cp tín dng khác ti TCTD hoc
có quan h vi t chc khác trong giao dch thuê tài sn, mua hàng tr góp, tr chm
và các giao dch khác có điu kin v lãi sut, thi hn, tin thuê và bin pháp bo
đm ngha v tr n.
− Hot đng thông tin tín dng là vic thu thp, x lý, lu gi thông tin tín
dng và cung cp sn phm thông tin tín dng ca Công ty thông tin tín dng.
1.2.2.2. Mc đích ca hot đng thông tin tín dng đi vi khách hàng cá
nhân
10
Chia s thông tin gia các t chc cp tín dng nhm ngn nga và hn ch
ri ro trong hot đng TDCN, góp phn bo đm an toàn hot đng ngân hàng.
H tr t chc cp tín dng m rng và phát trin hot đng tín dng đi vi
KHCN.
H tr khách hàng vay trong vic tip cn ngun vn tín dng ca các t
chc cp tín dng, góp phn thúc đy phát trin kinh t - xã hi.
Ngoài ra còn có mt s quy đnh khác có liên quan đn hot đng vic báo
cáo các ch tiêu thông tin tín dng đc quy đnh ti iu 4 và vic x lý, lu tr và
cung cp, khai thác s dng thông tin đc quy đnh ti iu 5 ca Quy ch hot
đng thông tin tín dng (ban hành kèm theo Quyt đnh s 51/2007/Q-NHNN
ngày 31/12/2007 ca Thng đc NHNN) và theo Ngh đnh s 10/2010/N-CP
10
Theo iu 4 ca Ngh đnh s 10/2010/N-CP ngày 12 tháng 02 nm 2010 ca Chính ph v
hot đng thông tin tín dng.
13
ngày 12/02/2010 ca Chính ph v hot đng thông tin tín dng có quy đnh ti
iu 11 v vic thu thp thông tin tín dng.
1.2.2.3. Trung tâm thông tin tín dng (CIC)
11
Trung tâm thông tin tín dng (CIC): là t chc s nghip Nhà nc thuc
NHNN, có chc nng thu nhn, x lý, lu tr, phân tích, d báo thông tin tín dng
phc v cho yêu cu qun lý nhà nc ca NHNN; thc hin các dch v thông tin
ngân hàng theo quy đnh ca NHNN và ca pháp lut.
12
Sn phm và dch v ca CIC: là mt kênh thông tin tin cy, đóng góp tích
cc trong công tác qun lý ca NHNN cng nh bo đm hot đng kinh doanh tín
dng an toàn, hiu qu, góp phn vào vic n đnh h thng ngân hàng.
Vic thu thp thông tin: Kho d liu ca CIC hin nay đã thu thp đc
thông tin t 100% các TCTD hot đng theo Lut các TCTD, mt s t chc khác
có hot đng ngân hàng nh Qu đu t và phát trin đô th TP.HCM, Bình Dng,
à Nng, Qu bo v môi trng vi tng d n đc cp nht đt trên 95%
tng d n nn kinh t.
Cung cp thông tin: Hot đng cung cp thông tin ca CIC liên tc tng
trng, là kênh thông tin hu ích cho NHNN trong hot đng thanh tra giám sát,
đng thi h tr các TCTD trong vic hn ch ri ro tín dng.
Mc đích ca CIC:
− Chia s thông tin gia các t chc cp tín dng nhm ngn nga và hn ch
ri ro trong hot đng tín dng, góp phn đm bo an toàn hot đng ngân hàng.
− H tr t chc cp tín dng m rng và phát trin hot đng tín dng.
− Nâng cao kh nng tip cn ngun vn tín dng ca khách hàng vay, góp
phn thúc đy phát tri
n kinh t - xã hi.
11
Trích phn gii thiu tng quan ti website ca CIC
12
Theo Khon 1 iu 1 ca Quyt đnh s 3289/Q-NHNN ngày 31 tháng 12 nm 2008 ca
NHNN quy đnh chc nng, nhim v, quyn hn và c cu t chc ca trung tâm thông tin tín dng
14
1.2.2.4. H thng thông tin ni b ca tng ngân hàng thng mi trên đa bàn
TP.HCM
thun tin cho vic điu hành, qun lý cng nh thc hin các báo cáo
theo yêu cu ca NHNN thì hu ht các TCTD đu có h thng thông tin ni b
riêng nh h thng th đin t ni b (email ni b), chng trình Core Banking,
chng trình qun lý TDCN, …
Hin t
i các ngân hàng đã áp dng chng trình hin đi gi chung là Core
Banking. Trích dn ti bài vit “Tin ích ca ng dng core banking trong hin đi
hoá ngân hàng” trên Website Ngân hàng Nhà nc:
− Core Banking là mt h thng các phân h nghip v c bn ca ngân hàng
nh tin gi, tin vay, khách hàng … Thông qua đó, ngân hàng phát trin thêm
nhiu dch v, sn phm và qun lý ni b cht ch, hiu qu hn.
−
V bn cht: đây là h thng phn mm tích hp các ng dng tin hc
trong qun lý thông tin, tài sn, giao dch, qun tr ri ro … trong h thng ngân
hàng.
− V đc đim: Core Banking chính là ht nhân toàn b h thng thông tin
ca mt h thng ngân hàng. H thng thông tin đây bao gm thông tin v tin,
tài sn bo đm, giao dch, giy t, s sách k toán, d liu máy tính và h thng
thông tin
Hình 1.2: S đ hot đng ca Core Banking (Ngun: “Website: NHNN Vit Nam, Report
Banking – H thng CNTT ngân hàng Vit Nam, nm 2011” [45]
15
− Core Banking là h thng đ tp trung hóa d liu bt c ni đâu, hay lúc
nào. C s d liu ca ngân hàng đc qun lý tp trung theo quan h và theo
module: tin gi, thanh toán quc t, chuyn tin, tài tr thng mi, cho vay, thm
đnh, ngun vn, Internet Banking …
− Li ích ca ng dng Core Banking: tính bo mt thông tin cao hn, hch
toán s sách chng t k toán thun tin hn; khai thác sn phm, dch v c v s
lng và cht lng; vic qun lý ni b cht ch, hiu qu hn.
− c bit, tin ích ca Core Banking là có th qun tr ri ro tt hn nh
giúp ngân hàng qun tr ri ro th trng, qun lý ri ro tín dng, thanh khon và tác
nghip … vi nhiu mc qun lý khác nhau.
Hình 1.3: C s d liu ca Core Banking. Ngun: “Website: NHNN Vit Nam, Report
Banking – H thng CNTT ngân hàng Vit Nam, nm 2011” [45]
− Vic trin khai Core Banking ph thuc rt ln vào vn và kinh nghim và
đi ng nhân lc ca mi ngân hàng. Nhìn sang các ngân hàng nc ngoài có th
thy h đc trang b h thng Core Banking cc k hin đi do h mang t ngân
hàng m sang, đin hình nh ANZ, DeutscheBank, HSBC, Citibank.