GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG TMCP BƯU DIỆN LIÊN VIỆT.PDF

i


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH













DOANH TH THIÊN HNG



GII PHÁP NHM HOÀN THIN VÀ NÂNG CAO

CHT LNG DCH V THANH TOÁN QUC T

TI NGÂN HÀNG TMCP BU IN LIÊN VIT



LUN VN THC S KINH T

TP. H Chí Minh, nm 2012
ii


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH







DOANH TH THIÊN HNG

GII PHÁP NHM HOÀN THIN VÀ NÂNG CAO

CHT LNG DCH V THANH TOÁN QUC T

TI NGÂN HÀNG TMCP BU IN LIÊN VIT


Chuyên ngành : Kinh t tài chính - Ngân hàng
Mã s : 60.31.12


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
PGS. TS. TRNG TH HNG




TP. H Chí Minh, nm 2012

iii

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan bn lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin da trên kho
sát thc t. Các s liu, kt qu nêu trong lun vn là trung thc, b s liu điu tra
do chính tác gi thc hin, cha tng đc s dng trong các nghiên cu trc đây.
Các tài liu tham kho đc trích dn đy đ theo hng dn trong phm vi hiu
bit ca tác gi. Các kt qu nghiên cu ca đ tài cha đc s dng cho mc

đích khác.

Tp. H Chí Minh ngày 05 tháng 7 nm 2012
Tác gi






Doanh Th Thiên Hng














iv

LI CM N

Tác gi xin đc trân trng cm n Quý thy cô Khoa Ngân hàng - Trng i
hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã tn tình ging dy và hng dn tôi trong
sut quá trình hc tp và nghiên cu. Trân trng cm n PGS-TS Trng Th Hng
đã ht lòng giúp đ và hng dn khoa hc cho tôi hoàn thành bn lun vn này. Và
tác gi xin gi li cm n chân thành ti ngi thân, bn bè, đng nghip đã nhit
tình tr giúp trong quá trình thu thp d liu điu tra và đng viên tôi hoàn thành
lun vn.




















v

MC LC

DANH MC CÁC CH VIT TT viii
DANH MC CÁC BNG BIU - BIU  - PH LC ix
LI M U xi
CHNG 1: CHT LNG DCH V THANH TOÁN QUC T CA
NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. NHNG VN  C BN V THANH TOÁN QUC T 1
1.1.1. Khái nim thanh toán quc t 1
1.1.2. Vai trò ca thanh toán quc t 2
1.1.3. Các phng thc thanh toán quc t ca Ngân hàng thng mi 3
1.2. CHT LNG DCH V THANH TOÁN QUC T CA NGÂN
HÀNG THNG MI 7
1.2.1. Quan đim v cht lng dch v thanh toán quc t ca Ngân
hàng thng mi 7
1.2.2. Các ch tiêu phn ánh cht lng dch v thanh toán quc t ca
Ngân hàng thng mi 9
1.2.3. Các nhân t nh hng đn cht lng dch v thanh toán quc t
ca Ngân hàng thng mi 13
1.3. KINH NGHIM CA MT S NC TRONG VIC NÂNG CAO
CHT LNG DCH V TTQT VÀ BÀI HC THC T VN DNG VÀO
VIT NAM 18
1.3.1. Kinh nghim ca mt s nc trong vic nâng cao cht lng dch
v TTQT 18
1.3.2. Bài hc thc t vn dng vào Vit Nam 23
KT LUN CHNG 1 26
CHNG 2: THC TRNG CHT LNG DCH V THANH TOÁN
QUC T TI NGÂN HÀNG TMCP BU IN LIÊN VIT 27
vi

2.1. KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG TMCP BU IN LIÊN VIT 27
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng TMCP Bu
in Liên Vit 27
2.1.2. C cu t chc 27
2.1.3. Gii thiu v mng li Ngân hàng TMCP Bu đin Liên Vit 28
2.1.4. Kt qu hot đng kinh doanh 28
2.2. THC TRNG CHT LNG DCH V THANH TOÁN QUC T
TI NGÂN HÀNG TMCP BU IN LIÊN VIT 31
2.2.1. B máy t chc thanh toán quc t ti Ngân hàng 31
2.2.2. Tình hình s dng các phng thc TTQT ti Ngân hàng TMCP
Bu in Liên Vit 33
2.2.3. Cht lng dch v thanh toán quc t qua mt s ch tiêu đnh
tính 41
2.2.4. Cht lng dch v thanh toán quc t qua mt s ch tiêu đnh
lng 58
2.2.5. Nhng hn ch v cht lng dch v thanh toán quc t 63
2.2.6. Nguyên nhân 66
KT LUN CHNG 2 72
CHNG 3: GII PHÁP NHM HOÀN THIN VÀ NÂNG CAO CHT
LNG DCH V THANH TOÁN QUC T TI NGÂN HÀNG TMCP
BU IN LIÊN VIT 73
3.1. NH HNG HOT NG THANH TOÁN QUC T CA NGÂN
HÀNG TMCP BU IN LIÊN VIT 73
3.1.1. nh hng phát trin hot đng kinh doanh 73
3.1.2. nh hng phát trin hot đng thanh toán quc t 74
3.2. GII PHÁP NHM HOÀN THIN VÀ NÂNG CAO CHT LNG
DCH V THANH TOÁN QUC T TI NGÂN HÀNG TMCP BU IN
LIÊN VIT 74
3.2.1. Gii pháp phát trin mng li hot đng và mng li ngân hàng
vii

đi lý 75
3.2.2. Xây dng các bin pháp phòng nga ri ro, nâng cao cht lng
hot đng kim tra, kim soát ni b 77
3.2.3. y mnh công tác đào to cán b thanh toán quc t 79
3.2.4. Gii pháp m rng th trng và chính sách khách hàng 81
3.2.5. Gii pháp nâng cao hiu qu các hot đng h tr TTQT 85
3.3. KIN NGH 87
3.3.1. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 87
3.3.2. Kin ngh vi khách hàng là các Doanh nghip XNK ca Vit Nam. 90
KT LUN CHNG 3 92
KT LUN 93
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 95
PH LC 97


viii

DANH MC CÁC CH VIT TT

D/s : Doanh s
DVR : Dch v ròng
KT : Kinh t
L/C : Th tín dng
LienVietPostBank:Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit
LNTT : Li nhun trc thu
LPB : Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit
NK : Nhp khu
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngân hàng nhà nc

NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NHTMNN : Ngân hàng thng mi nhà nc
NN : Nhà nc
TTQT : Thanh toán quc t
XK : Xut khu
XNK : Xut nhp khu

ix

DANH MC CÁC BNG BIU - BIU  - PH LC

BNG BIU

Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh nm 2008, 2009, 2010 28
Bng 2.2: Kt qu hot đng kinh doanh nm 2011 30
Bng 2.3 : Doanh s nghip v chuyn tin ti LPB qua các nm 2008 - 2011 34
Bng 2.4: Doanh s nghip v nh thu ti LPB qua các nm 2008 - 2011 34
Bng 2.5: Doanh s nghip v tín dng chng t ti LPB qua các nm 2008 -
2011 36
Bng 2.6: Mc tiêu cht lng thanh toán quc t ti LPB 42
Bng 2.7: Các ch tiêu đnh lng phn ánh cht lng TTQT ti LPB qua các
nm 2008 – 2011 58
Bng 2.8: C cu khách hàng thanh toán quc t ti LPB nm 2008-2011 65

BIU 

Biu đ 2.1: C cu khách hàng – theo quan h gia khách hàng và ngân hàng . 39
Biu đ 2.2: C cu khách hàng – xét theo thành phn kinh t 39
Biu đ 2.3: C cu khách hàng – theo lnh vc hot đng sn xut kinh doanh 40

Biu đ 2.4: C cu mt hàng nhp khu 41
Biu đ 2.5: C cu mt hàng xut khu 41

PH LC

PH LC 1: S  MÔ HÌNH T CHC LIENVIETPOSTBANK 97
PH LC 2: CÁC VN BN LUT, QUY TC QUC T THAM CHIU 98
PH LC 3: TIÊU CHUN CHT LNG QUY TRÌNH CHUYN TIN
I 100
x

PH LC 4: TIÊU CHUN CHT LNG QUY TRÌNH CHUYN TIN
N 101
PH LC 5: TIÊU CHUN CHT LNG THANH TOÁN L/C NHP
KHU 102
PH LC 6: TIÊU CHUN CHT LNG THANH TOÁN L/C XUT
KHU 104
PH LC 7: TIÊU CHUN CHT LNG THANH TOÁN NH THU
NHP KHU 106
PH LC 8: TIÊU CHUN CHT LNG THANH TOÁN NH THU
XUT KHU 107
PH LC 9: GI CUT-OFF TIME CA CÁC NGÂN HÀNG 108
PH LC 10: CÁC DU HIU RI RO TÁC NGHIP 109
PH LC 11: PHIU THU THP Ý KIN KHÁCH HÀNG 110
xi

LI M U

Trong th gii ngày càng hi nhp, toàn cu hoá nh hin nay, các hot đng
mua bán gia các nc càng có c hi phát trin, hu nh không có biên gii. Vì

vy, các nghip v và dch v ngân hàng thng mi hin đi theo đó cng đc
m rng và phát trin nhanh chóng, đáp ng nhu cu ca nn kinh t, trong đó có
nghip v Thanh toán quc t.
Là mt mt xích không th thiu trong chui hot đng kinh doanh ca Ngân
hàng thng mi, hot đng thanh toán quc t ca các Ngân hàng ngày càng chng
t v trí và vai trò quan trng ca mình. Hot đng thanh toán quc t không ch đn
gin là la chn mt phng thc thanh toán phù hp hay s dng mt phng tin
thanh toán thông dng nào đó. Yêu cu đt ra là thanh toán quc t phi đc thc
hin nhanh chóng, an toàn, chính xác và đt hiu qu đi vi c khách hàng và ngân
hàng thng mi, hay chính là cht lng dch v thanh toán quc t. Cht lng
dch v thanh toán quc t trc tip tác đng vào vic rút ngn thi gian chu chuyn
vn, gim thiu ri ro liên quan ti kh nng thanh toán ca khách hàng, to điu
kin cho vic m rng và phát trin hot đng ngoi thng ca mi nc.
Ti Vit Nam, trc nm 1990, thanh toán quc t là nghip v đc quyn
ca Ngân hàng Ngoi thng Vit Nam thì ngày nay đã tr thành mt nghip v
không th thiu ti hu ht các ngân hàng thng mi, mang li ngun thu dch v
ln, nâng cao v th ca các ngân hàng trong quan h kinh t quc t.
Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit tham gia cung cp dch v thanh
toán quc t t nhng ngày đu thành lp và đã đt đc nhng kt qu nht
đnh. Tuy nhiên, vi v th là mt thành viên hoàn toàn mi, gia nhp mun th
trng tài chính tin t, chính vì vy, hot đng thanh toán quc t đi vi
Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit còn rt mi m và gp không ít khó
khn. Quy mô thanh toán quc t ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit còn
nh, cht lng dch v thanh toán quc t còn thp, các sn phm dch v
thanh toán quc t ch yu là các nghip v truyn thng, nhiu nghip v hin
xii

đi cha đc áp dng, khách hàng s dng thanh toán quc t ít, cha thng
xuyên. Vic tìm ra nhng gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v thanh
toán quc t ca Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit là mt nhu cu bc

thit, mt đòi hi khách quan không ch đi vi s phát trin kinh t mà còn
vi Ban lãnh đo Ngân hàng, tng cán b trc tip thc hin nghip v thanh
toán quc t .
Xut phát t thc t đó, lun vn “Gii pháp nhm hoàn thin và nâng cao
cht lng dch v thanh toán quc t ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên
Vit” s đi sâu vào nghiên cu tng quan và thc tin v hot đng thanh toán quc t
đ tìm ra các gii pháp nhm hoàn thin và nâng cao cht lng dch v thanh toán
quc t ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit
1. MC ÍCH NGHIÊN CU
Cht lng dch v thanh toán quc t ti mt ngân hàng còn non tr có
nhiu bt cp v quy mô t chc, v quy trình thc hin, vi nhng khó khn khi
gia nhp th trng mun trong mt môi trng cnh tranh nh Ngân hàng TMCP
Bu in Liên Vit cha đc nghiên cu và tìm hiu c th.
Nhm làm rõ v trí và tm quan trng ca cht lng dch v thanh toán quc
t đi vi ngân hàng thng mi và yêu cu phi nâng cao cht lng dch v thanh
toán quc t ca ngân hàng thng mi trong bi cnh kinh t hin nay. Trên c s
phân tích thc trng cht lng dch v thanh toán quc t qua các nm vi nhng
khó khn, tn ti riêng ca Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit, lun vn đ xut
các gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v thanh toán quc t ti Ngân hàng
TMCP Bu in Liên Vit.
2. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
- i tng nghiên cu: cht lng dch v TTQT ti Ngân hàng TMCP Bu
in Liên Vit trong môi trng kinh doanh nhiu bin đng.
- Phm vi nghiên cu: t khi thành lp (2008) đn nay, sau đó đa ra gii
pháp nhm hoàn thin và nâng cao cht lng dch v TTQT giai đon 2012
– 2015
xiii

3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
- Lun vn s dng các phng pháp nghiên cu thng kê, phng pháp phân

tích thông tin kinh t theo ch tiêu, phng pháp so sánh, tng hp… đi t c
s lý thuyt đn thc tin, trên c s các s liu thng kê ca Ngân hàng
TMCP Bu in Liên Vit t nm 2008 đn nay nhm gii quyt và làm
sáng t vn đ đt ra trong lun vn.
4. Ý NGHA THC TIN CA  TÀI
- Phân tích rõ kt qu và hn ch ca cht lng dch v TTQT ti Ngân hàng
TMCP Bu in Liên Vit trong thi gian qua
- Tìm hiu nguyên nhân ca nhng hn ch trong cht lng dch v TTQT ti
Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit
- óng góp mt s gii pháp nâng cao cht lng dch v TTQT ca Ngân
hàng TMCP Bu in Liên Vit.
5. KT CU CA LUN VN
Ngoài Phn Li m đu, Kt lun, danh mc tài liu tham kho và ph lc,
lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Cht lng dch v thanh toán quc t ca Ngân hàng thng
mi.
Chng 2: Thc trng cht lng dch v thanh toán quc t ti Ngân hàng
TMCP Bu in Liên Vit
Chng 3: Gii pháp nhm hoàn thin và nâng cao cht lng dch v thanh
toán quc t ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit.

1

CHNG 1
CHT LNG DCH V THANH TOÁN QUC T
CA NGÂN HÀNG THNG MI

1.1. NHNG VN  C BN V THANH TOÁN QUC T
1.1.1. Khái nim thanh toán quc t
Quan h quc t gia các nc bao gm nhiu lnh vc nh kinh t, chính tr,

ngoi giao, vn hoá, khoa hc k thut…trong đó quan h kinh t (mà ch yu là
ngoi thng) chim v trí ch đo, là c s cho các quan h quc t khác tn ti và
phát trin. Quá trình tin hành các hot đng quc t dn đn nhu cu chi tr, thanh
toán gia các ch th  các nc khác nhau t đó hình thành và phát trin hot đng
thanh toán quc t, trong đó ngân hàng là cu ni trung gian gia các bên.
Thanh toán quc t là vic thc hin các ngha v chi tr và quyn hng li
v tin t phát sinh trên c s các hot đng kinh t và phi kinh t gia các t chc,
cá nhân nc này vi t chc, cá nhân nc khác, hay gia mt quc gia vi t
chc quc t, thông qua quan h gia các ngân hàng ca các nc liên quan.
T khái nim trên cho thy thanh toán quc t phc v cho hai lnh vc hot
đng là kinh t và phi kinh t, tuy nhiên trong thc t gia hai lnh vc này thng
giao thoa vi nhau. Chính vì vy, trong các quy ch v thanh toán và thc t ti các
NHTM, ngi ta thng phân loi hot đng thanh toán quc t thành hai lnh vc rõ
ràng là: thanh toán trong ngoi thng (hay thanh toán mu dch) và thanh toán phi
ngoi thng (hay thanh toán phi mu dch)
Thanh toán phi ngoi thng là vic thc hin thanh toán không liên quan đn
hàng hoá xut nhâp khu cng nh cung ng lao v cho nc ngoài, ngha là thanh
toán cho các hot đng không mang tính thng mi. ó là vic chi tr các chi phí
ca các c quan ngoi giao  nc ngoài, các chi phí đi li ca các đoàn khách nhà
nc, t chc và cá nhân, các ngun tin quà biu, tr cp ca cá nhân ngi nc
ngoài cho cá nhân trong nc, các ngun tr cp ca mt t chc t thin nc
ngoài cho t chc, đoàn th trong nc
2
Thanh toán quc t trong ngoi thng là vic thc hin trên c s hàng hoá
xut nhp khu, và cung ng các dch v thng mi cho nc ngoài theo giá c th
trng quc t. C s đ các bên tin hành mua bán và thanh toán cho nhau là hp
đng ngoi thng.
1.1.2. Vai trò ca thanh toán quc t
Trong xu th kinh t th gii ngày càng đc quc t hoá, các quc gia đang ra
sc phát trin kinh t th trng, m ca, hp tác và hi nhp, thanh toán quc t

ni lên nh là chic cu ni gia nn kinh t trong nc vi phn kinh t th gii
bên ngoài. Nó có tác dng bôi trn và thúc đy hot đng xut nhp khu hàng hoá
và dch v, đu t nc ngoài, thu hút kiu hi và các quan h tài chính, tín dng
quc t khác.
Trong thng mi quc t, không phi lúc nào các nhà xut nhp khu cng có
th thanh toán tin hàng trc tip cho nhau, mà thng phi thông qua ngân hàng
thng mi vi mng li chi nhánh và h thng ngân hàng đi lý rng khp toàn
cu. Vi vai trò trung gian thanh toán, các ngân hàng tin hành thanh toán theo yêu
cu ca khách hàng, bo v quyn li ca khách hàng trong giao dch thanh toán; t
vn, hng dn nhng bin pháp k thut nghip v TTQT nhm hn ch ri ro, to
s tin tng cho khách hàng trong quan h giao dch mua bán vi nc ngoài.
Mt khác, trong quá trình thc hin thanh toán quc t, khách hàng không đ
nng lc v vn s cn s tài tr ca ngân hàng. Ngân hàng s thc hin tài tr xut
nhp khu cho khách hàng mt cách ch đng và tích cc.
Thanh toán quc t ngày càng tr thành mt dch v quan trng đi vi các
NHTM. Nó đem li ngun thu đáng k không nhng v s lng tuyt đi mà c v
t trng. Thanh toán quc t còn là mt mt xích liên kt và thúc đy phát trin các
hot đng kinh doanh khác ca ngân hàng nh kinh doanh ngoi t, tài tr xut
nhp khu, bo lãnh ngân hàng trong ngoi thng, tng cng huy đng vn, đc
bit là vn bng ngoi t…Vì vy, vic hoàn thin và phát trin hot đng TTQT là
yêu cu tt yu đi vi hot đng ngân hàng.
Do nghip v ngân hàng quc t phát trin mnh m, thun tin, an toàn và
3
hiu qu nên hu ht các hot đng thanh toán quc t đu din ra thông qua h
thng ngân hàng, đng thi hot đng thanh toán quc t đã phát trin theo mt tp
quán thng nht trên quy mô toàn th gii qua các phng thc thanh toán quc t
khác nhau.
1.1.3. Các phng thc thanh toán quc t ca Ngân hàng thng mi
Phng thc thanh toán quc t là toàn b quá trình, điu kin quy đnh đ
ngi mua tr tin và nhn hàng, còn ngi bán nhn tin và giao hàng trong

thng mi quc t.
Trong thc t, điu kin quy đnh đ các bên giao nhn hàng hóa và chi tr tin
là rt đa dng, do đó tn ti nhiu phng thc thanh toán quc t khác nhau, trong
đó mi phng thc đu có u đim và nhc đim nht đnh. Vic la chn
phng thc thanh toán thích hp phi đc hai bên xut khu và nhp khu bàn
bc thng nht, ghi vào hp đng ngoi thng.
Các bên liên quan trong các phng thc thanh toán quc t bao gm: ngi
mua, ngi bán và các đi lý; các ngân hàng (phc v ngi mua, phc v ngi
bán, trung gian); ngi chuyên ch; ngi bo him; Chính ph và các t chc
thng mi.
1.1.3.1. Phng thc chuyn tin (Telegraphic Transfer)
Chuyn tin là mt nghip v ca ngân hàng, trong đó khách hàng (ngi
chuyn tin) yêu cu ngân hàng phc v mình chuyn mt s tin nht đnh cho mt
ngi khác (ngi hng li)  mt đa đim nht đnh và trong mt thi gian nht
đnh.
Có th nói, chuyn tin là nghip v thanh toán đn gin, trong đó ngi
chuyn tin và ngi nhn tin tin hành thanh toán trc tip vi nhau. Ngân hàng
khi thc hin chuyn tin ch đóng vai trò trung gian thanh toán theo y nhim đ
hng phí và không b ràng buc bt c trách nhim gì đi vi ngi chuyn và
ngi th hng.
Dùng nghip v chuyn tin trong thanh toán xut nhp khu thng không
an toàn nên ít khi s dng. Ngi ta thng s dng phng thc chuyn tin trong
4
các trng hp sau:
- Thanh toán các khon chi tiêu phi thng mi hoc thanh toán hàng hóa
xut nhp khu vi tr giá hp đng nh, đi tác quen bit, tín nhim;
- Chuyn vn ra bên ngoài đ đu t;
- Chuyn kiu hi;
1.1.3.2. Phng thc ghi s (Open Account)
ây là phng thc thanh toán trong đó quy đnh rng ngi ghi s sau khi đã

hoàn thành ngha v ca mình quy đnh trong hp đng c s s m mt quyn s
n đ ghi n ngi đc ghi s bng mt đn v tin t nht đnh và đn tng đnh
k nht đnh do hai bên tha thun (tháng, quý, na nm), ngi đc ghi s s s
dng phng thc chuyn tin hoc Séc đ thanh toán cho ngi ghi s.
Nh vy, v thc cht đây là phng thc thanh toán n còn kht li, ngc
vi phng thc thanh toán ng trc.
T khái nim trên cho thy, phng thc ghi s có các đc đim: không có s
tham gia ca ngân hàng; ch m tài khon đn biên; hai bên mua bán phi thc s
tin tng ln nhau; dùng ch yu trong mua bán hàng đi hàng hay cho mt lot các
chuyn hàng thng xuyên, đnh k trong mt thi gian nht đnh; giá hàng trong
phng thc ghi s thng cao hn giá hàng bán tr tin ngay.
1.1.3.3. Phng thc giao chng t nhn tin ngay (CAD hoc COD)
CAD: Cash against documents, hay COD: Cash on delivery là phng thc
thanh toán trong đó ngi nhp khu da trên c s hp đng ngoi thng s yêu
cu ngân hàng m mt tài khon tín thác (Trust account) đ thanh toán tin cho
ngi xut khu sau khi ngi xut khu xut trình đy đ chng t theo tha thun
1.1.3.4. Phng thc nh thu (Collection)
Phng thc thanh toán nh thu là phng thc thanh toán mà ngi xut
khu sau khi giao hàng hoc cung ng mt dch v nào đó cho nhà nhp khu tin
hành y thác cho Ngân hàng thu h tin trên c s hi phiu hoc chng t do
ngi xut khu lp.
Trong phng thc nh thu, các ngân hàng tham gia vào quá trình thanh toán
5
sâu rng và toàn din hn so vi phng thc chuyn tin hay ghi s. Mc đ tham
gia ca các ngân hàng vào quá trình nh thu ph thuc hoàn toàn vào ni dung các
ch th và nhng gì (chng t) mà ngi bán y quyn cho ngân hàng phc v mình
thu h.
im cn lu ý là bt k ni dung, phm vi, các ch th mà ngi bán đa ra và
mc đ tham gia ca ngân hàng vào nh thu, thì hành đng ca ngân hàng luôn tuân
theo các quy tc chun quc t, đó là Uniform Rules For Collection No.522- Qui tc

thng nht v nh thu s 522, bn sa đi nm 1995 do Phòng Thng mi Quc t
ban hành
Các loi nh thu cn bn
 Nh thu phiu trn (Clean Collections)
Nh thu phiu trn là phng thc thanh toán, trong đó, ngi bán gi hàng
và b chng t thng mi trc tip cho ngi mua, sau đó gi yêu cu đòi tin
(hi phiu ký phát) qua ngân hàng phc v mình đ ngân hàng này thu h s tin
hi phiu.
Trong phng thc nh thu phiu trn, ngi bán mt quyn kim soát hàng
hóa và cha đc thanh toán cng nh không có bo lãnh thanh toán ngay t lúc
hàng gi đi, do đó ri ro thanh toán hoàn toàn thuc v ngi bán.
 Nh thu kèm chng t dng D/A (Document Collection D/A)
ây là nh thu, trong đó ngi bán y thác cho ngân hàng phc v mình thu
h tin trên c s b chng t. B chng t nh thu bao gm yêu cu đòi tin (hi
phiu) và kèm theo chng t thng mi.
iu kin trao b chng t thng mi cho ngi mua đi nhn hàng là: ngi
mua phi ký chp nhn thanh toán hi phiu ti mt thi đim nht đnh trong
tng lai vi ch th rng “Document against Acceptance – D/A”. Nh vy, trong
phng thc này thì ri ro thanh toán hoàn toàn vn thuc v ngi bán, bi vì
ngi mua nhn hàng ch vi li ha s đc thanh toán trong tng lai, còn vic
thanh toán hay không thì cha chc chn.
6
 Nh thu kèm chng t dng D/P (Document Collection D/P)
iu kin trao b chng t thng mi trong phng thc này là: trao chng
t khi đc thanh toán “Document against Payment – D/P”. Do chng t ch đc
trao khi nhn đc thanh toán, do đó ri ro đi vi ngi bán có gim so vi
phng thc D/A. Bi vì, nu ngi mua không thanh toán thì ngi bán vn còn
nguyên quyn đnh đot hàng hoá.
1.1.3.5. Phng thc tín dng chng t (Documentary Credits)
Phng thc tín dng chng t là phng thc thanh toán quc t đc s

dng rng rãi nht và u vit hn c trong thanh toán quc t, chim khong 70%
giá tr thanh toán.
Theo Quy tc và Thc hành thng nht Tín dng chng t, bn sa đi 1993,
s xut bn 600 Phòng Thng mi quc t Paris thì Tín dng th ngha là bt c
tha thun đc gi hoc miêu t nh th nào, theo đó ngân hàng (ngân hàng phát
hành) hành đng theo yêu cu và ch th ca khách hàng (ngi yêu cu m Tín
dng th) hoc đi din cho chính bn thân mình:
- Thanh toán cho, hoc theo lnh ca phía th ba (ngi hng) hoc chp
nhn và thanh toán hi phiu do Ngi hng ký phát hoc:
- y quyn cho ngân hàng khác thanh toán, chp nhn và thanh toán hi phiu
hoc
- Cho phép ngân hàng khác chit khu chng t quy đnh trong Tín dng th,
vi điu kin chúng phù hp vi tt c các điu khon và điu kin ca Tín dng
th.
Trong phng thc chuyn tin, ngân hàng đn thun ch thc hin chc nng
chuyn tin theo yêu cu ca ngi mua và nhn tin h ngi bán. Trong nh thu,
các ngân hàng tham gia x lý chng t do ngi bán gi đn và hành đng vi vai
trò là đi lý ca ngi bán. Tuy nhiên, trong phng thc tín dng chng t, các
ngân hàng đã tham gia ch đng và tích cc hn nhiu, theo đó các ngân hàng
thc hin tr tin theo cam kt ca mình.
7
Trong phng thc tín dng chng t, có ba mi quan h hp đng đc hình
thành:
Th nht, quan h hp đng gia ngi mua và ngi bán, đc th hin
bng các điu khon quy đnh trong hp đng mua bán (bao gm điu khon quy
đnh v phng thc thanh toán). Nu ngi mua và ngi bán đng ý chn
phng thc tín dng chng t thì nó cng phi đc th hin thành điu khon
trong hp đng mua bán.
Th hai, quan h hp đng gia ngi mua (ngi đ ngh m L/C) và ngân
hàng phc v ngi mua (ngân hàng phát hành L/C).

Th ba, quan h hp đng gia ngân hàng phc v ngi mua (ngân hàng
phát hành L/C) và ngi th hng L/C (ngi bán). Mi quan h này là h qu ca
hai mi quan h trên nhng li là mt ngha v hp đng đc lp ca ngân hàng
phát hành L/C.
Ngha v ca ngân hàng phát hành đc quy đnh ti điu 2,3,4 trong
“Uniform Customs and Practice for Documentary Credit” s xut bn 600. Theo đó,
ngha v ca Ngân hàng phát hành đi vi ngi th hng là không hu ngang và
vô điu kin (ngha là ngân hàng không đc nêu lý do t chi thanh toán nu
ngi bán đã tuân th đy đ các điu kin ca L/C).
1.2. CHT LNG DCH V THANH TOÁN QUC T CA NGÂN
HÀNG THNG MI
1.2.1. Quan đim v cht lng dch v thanh toán quc t ca Ngân hàng
thng mi
Mt thc t là, đi vi NHTM hin đi thì thu nhp t phí dch v có xu hng
ngày càng tng không nhng v s lng mà c v t trng. Hn na, các NHTM
ngày nay hot đng đa nng, to ra mt dây chuyn kinh doanh khép kín, mi
nghip v to ra mt mt xích không th thiu, trong đó hot đng thanh toán quc
t đc xác đnh là nghip v cn bn, làm tin đ cho các nghip v khác phát
trin nh kinh doanh ngoi t, tài tr xut nhp khu, bo lãnh ngân hàng trong
8
ngoi thng…
Do đó, vic các NHTM chú trng m rng hot đng thanh toán quc t là
vic hin nhiên và d hiu. Không nhng vy, NHTM còn phi không ngng nâng
cao cht lng dch v thanh toán quc t đ đáp ng tt nht nhu cu ca doanh
nghip, ca nn kinh t trong giai đon hi nhp hin nay, tng tính cnh tranh và
hiu qu.
Cht lng dch v thanh toán quc t ca ngân hàng thng mi là mi giao dch
thanh toán quc t phi đc thc hin nhanh chóng, chính xác, an toàn và hiu qu.
Vic thc hin các giao dch thanh toán quc t nhanh chóng là đm bo yêu
cu v thi gian ca khách hàng cng nh quy đnh ca ngân hàng và chun mc

quc t. Mt khác, các giao dch phi đc thc hin chính xác theo đ ngh ca
khách hàng v đn v th hng, s tin, ni dung giao dch, các điu khon và điu
kin khác tùy theo phng thc thanh toán ca khách hàng. ng thi, trong quá
trình thanh toán ngân hàng phi đm bo an toàn trong giao dch, không làm tht
thoát tài sn ca khách hàng cng nh ca ngân hàng, bo mt các thông tin ca
khách hàng.
Hn na, các giao dch thanh toán quc t cn đc thc hin mt cách có
hiu qu. V phía khách hàng, điu này th hin  li ích thu đc và các chi phí
khách hàng phi tr khi s dng dch v thanh toán quc t. V phía ngân hàng, đó
là li nhun thu đc t hot đng thanh toán quc t, hiu qu tng thêm ca các
nghip v h tr khác nh tín dng, tài tr xut nhp khu, mua bán ngoi t, bo
lãnh nc ngoài, huy đng vn cng nh tng tính cnh tranh, uy tín ca ngân hàng.
 đánh giá cht lng dch v thanh toán quc t ca NHTM, ngi ta
thng xem xét c quá trình cung cp dch v t khâu tip th khách hàng, tip nhn
nhu cu thanh toán, t vn, đn h s, chng t giao dch, các quy trình tác nghip,
thi gian thc hin giao dch, s h tr khách hàng sau giao dch, chính sách khách
hàng, mc đ cnh tranh ca biu phí áp dng và nht là hiu qu ca hot đng
TTQT.
9
1.2.2. Các ch tiêu phn ánh cht lng dch v thanh toán quc t ca Ngân
hàng thng mi
Cht lng dch v thanh toán quc t ca NHTM đc đánh giá bng mt h
thng các ch tiêu đnh tính và đnh lng thông qua tác đng trc tip hoc gián
tip ca nó. Hin nay, NHTM cha có mt chun mc c th nào đánh giá cht
lng dch v thanh toán quc t. Theo quan đim ca tác gi, cht lng dch v
TTQT ca ngân hàng thng mi có th đánh giá trên các ch tiêu sau:
1.2.2.1. Các ch tiêu đnh tính
 Thi gian thc hin giao dch
Ch tiêu này phn ánh mc đ nhanh chóng đ thc hin xong giao dch thanh
toán quc t theo yêu cu ca khách hàng. Thi gian thc hin giao dch  đây bao

gm nhng chun mc ca quc t quy đnh cho tng giao dch và mc tiêu đt ra
ca NHTM. Nó đc đt ra cho tng nghip v thanh toán quc t c th và đc
công khai ti khách hàng đ bit, theo dõi và lp k hoch thanh toán. Vì vy, thi
gian thc hin giao dch càng ngn thì s giúp khách hàng luân chuyn vn nhanh,
đt hiu qu sn xut kinh doanh, ngân hàng tit kim đc chi phí, tng nng sut
lao đng, góp phn nâng cao cht lng dch v thanh toán quc t.
 Trình đ chuyên môn ca thanh toán viên
Trình đ chuyên môn ca thanh toán viên có tính quyt đnh đn s nhanh
chóng, chính xác, an toàn, hiu qu ca thanh toán quc t. Thanh toán viên nm
vng nghip v, có kinh nghim, gii ngoi ng, am hiu nghip v ngoi thng
s có kh nng t vn tt, tc đ x lý giao dch, thao tác nghip v nhanh, đm bo
đc đ chính xác ca giao dch. Vì vy, cht lng dch v thanh toán quc t s
cao, ngc li trình đ chuyên môn yu thì cht lng thp hoc không đm bo.
 Các quy đnh, quy trình, vn bn áp dng
Các quy trình, vn bn quy đnh các yêu cu, h s, trình t thc hin giao dch,
s phân công trách nhim và ngha v ca tng ngi, tng b phn có liên quan. S
lng, phm vi điu chnh, s rõ ràng, c th và khoa hc ca các quy trình bao gm
10
ht đc tt c các nghip v thanh toán quc t mà ngân hàng cung cp s đm bo
kh nng thc hin giao dch nhanh chóng, chính xác, an toàn đng thi kim soát
đc các ri ro, góp phn đm bo cht lng dch v thanh toán quc t tt. Do đó,
vic hoàn thin các quy trình thanh toán quc t to điu kin đ cht lng dch v
thanh toán quc t đc nâng cao, tng tính cnh tranh và đáp ng nhu cu ngày càng
tng ca khách hàng.
 S hài lòng ca khách hàng
Cht lng dch v thanh toán quc t chính là đáp ng đc yêu cu ca
khách hàng. Vì vy, ch tiêu này rt quan trng, nó cho bit cht lng đn đâu
tng ng vi mc đ hài lòng ca khách hàng.  đo đc ch tiêu này, thông
thng các NHTM s gi các phiu thm dò ý kin khách hàng. Trong phiu này có
các tiêu chí đánh giá nh: trình đ chuyên môn ca giao dch viên, thái đ, tác

phong giao dch, s lng h s, tài liu giao dch, mc đ an toàn, mc đ hài lòng
ca khách hàng khi giao dch vi ngân hàng. Mc đ hài lòng ca khách hàng càng
cao chng t cht lng dch v thanh toán càng tt và ngc li. Ch tiêu này
thng đc các NHTM tin hành đnh k, t đó xác đnh đc cht lng dch v
thanh toán đn đâu đ có nhng gii pháp cn thit nâng cao, hoàn thin.
 Góp phn to hiu qu và cht lng các hot đng kinh doanh khác
ca ngân hàng nh: tín dng, kinh doanh ngoi hi, làm tng và cng
c ngun vn cho Ngân hàng
Khi Ngân hàng cho vay thu mua hàng xut khu, hoc cho vay trên c s
đm bo bng b chng t xut khu theo L/C, Ngân hàng s thu lãi trên khon vn
đã đu t tín dng này, nu nghip v TTQT đc thc hin an toàn thì đng vn
tín dng s đc thu hi c gc và lãi, s làm tng hiu qu cho hot đng kinh
doanh tín dng ca Ngân hàng. ng thi vic thu n đúng hn s không phát sinh
n quá hn, nâng cao cht lng ca công tác tín dng, góp phn làm tng doanh
thu dch v, nâng cao hiu qu hot đng Ngân hàng.
Bên cnh các khon thu phí dch v, Ngân hàng còn có th thu đc lãi trong
các nghip v tài tr thng mi trên c s phng thc thanh toán Nh thu,
11
phng thc thanh toán Tín dng chng t, chit khu b chng t, tài tr thng
mi trên c s bo lãnh Ngân hàng…
Khi hot đng này càng phát trin th hiu qu mang li t hot đng TTQT
càng cao.
Trong quá trình thc hin nghip v TTQT, Ngân hàng bán ngoi t cho
khách hàng có nhu cu thanh toán tin hàng nhp khu, hoc mua ca khách hàng
có ngun ngoi t thu v trong thanh toán hàng xut. Khi nghip v thanh toán xut
nhp khu qua Ngân hàng ngày càng phát trin s to điu kin cho hot đng kinh
doanh ngoi t nâng cao đc doanh s. Nh vy, nh vào hot đng TTQT các
Ngân hàng phát trin đc hot đng kinh doanh ngoi t, to kh nng tng doanh
thu dch v, đt hiu qu trong kinh doanh Ngân hàng.
Khi thc hin nghip v TTQT, mi ngun thu ngoi t t nc ngoài hoc chi

ngoi t đ thanh toán cho nc ngoài, các NHTM phi thc hin thông qua tài
khon Nostro. Trong khi đó, hot đng thanh toán quc t ngày càng phát trin,
doanh s thanh toán hàng xut càng cao thì ngun ngoi t thu v trên tài khon
Nostro càng ln, s d tin gi ngoi t ca NHTM cng s tng. Nh vy, hot
đng TTQT đã nh hng đn tc đ tng trng ngun vn tin gi ngoi t 
nc ngoài. ây chính là hiu qu mà hot đng thanh toán quc t mang li cho
quá trình kinh doanh ca Ngân hàng
1.2.2.2. Các ch tiêu đnh lng
H thng ch tiêu đánh giá cht lng dch v thanh toán quc t ca NHTM:
 Doanh thu t hot đng thanh toán quc t
Khi thc hin các yêu cu ca khách hàng có liên quan đn TTQT, ngân hàng
thu đc mt khon phí nht đnh theo biu phí dch v ca ngân hàng đi vi tng
nghip v c th nh: phí m, tu chnh L/C, phí thanh toán L/C, phí gi và thanh
toán b chng t hàng xut (L/C, nh thu), phí chit khu b chng t, phí thanh
toán chuyn tin đi, chuyn tin đn…Khi doanh thu phí TTQT tng lên chng t
hot đng TTQT đc m rng. iu này cng cho thy cht lng dch v TTQT
đc nâng lên, thu hút thêm nhiu khách hàng đn giao dch.
12
 Li nhun t hot đng thanh toán quc t
Cht lng dch v TTQT đc phn ánh thông qua ch tiêu li nhun t hot
đng TTQT.  xác đnh đc li nhun mang li t hot đng TTQT, các ngân
hàng phi tính đc chi phí phát sinh cho hot đng này. Nó bng hiu s gia
doanh thu TTQT và chi phí TTQT. Ch tiêu này tng cao th hin cht lng dch
v thanh toán quc t đc nâng lên, ngc li nó ch ra ngân hàng cn có nhng
gii pháp đ ci thin cht lng thanh toán.
 S v khiu ni do li ca ngân hàng gây ra
Cht lng dch v TTQT đc đánh giá thông qua s v khiu ni do li ca
ngân hàng gây ra. Vic khiu ni  đây liên quan đn các li nh thi gian thc hin
giao dch chm, không đúng quy đnh; chuyn nhm đin, sai s tin, sai tên ngi
th hng, sai ni dung giao dch…S v khiu ni càng ít chng t các giao dch

thanh toán quc t đc thc hin nhanh chóng, chính xác, an toàn, nh vy cht
lng dch v TTQT càng cao.
 S li phát sinh trong quá trình tác nghip
Trong quá trình thc hin TTQT cho khách hàng, li tác nghip phát sinh
không th tránh khi. Các li phát sinh có  tt c các khâu, các nghip v t thiu
h s, chng t đn li trong quá trình son đin, hu kim. Nu quy trình TTQT
cht ch, cán b gii nghip v chuyên môn, công tác kim tra thng xuyên s hn
ch đc các li nghip v phát sinh, hn ch ri ro và đáp ng tt hn nhu cu ca
khách hàng.
 T l v khiu ni trên Tng s món thanh toán = S v khiu ni/S
món thanh toán
Ch s này cho thy cht lng ca dch v thanh toán quc t, bao nhiêu s
món thanh toán mi có mt v khiu ni. Ch s này càng nh cht lng dch v
TTQT càng tt.