SINH VIÊN ĐẠI HỌC TIỀN GIANG CÓ NÊN ĐI LÀM THÊM

1




B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
- - -  - - -




LêăTrng Hi



SINHăVIểNăI HC TIN GIANG CÓ NÊN
IăLÀMăTHểM?






LUNăVNăTHCăSăKINHăT

TP. H Chí Minh ậ Nmă2012
2



B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
- - - - - - - - - - - -
CHNGăTRỊNHăGING DY KINH T FULBRIGHT



LêăTrng Hi



SINHăVIểNăI HC TIN GIANG CÓ NÊN
IăLÀMăTHểM?

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 603114




LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNG DN KHOA HC:
GS. TS DWIGHT H. PERKINS





TP. H Chí Minh - Nmă2012

i



LI CAMăOAN
TôiăxinăcamăđoanălunăvnănƠyăhoƠnătoƠnădoătôiăthc hin.ăCácăđon trích dn và s
liu s dng trong lunăvnăđuăđc dn ngunăvƠăcóăđ chính xác cao nht trong phm vi
hiu bit ca tôi. LunăvnănƠyăkhôngănht thit phnăánhăquanăđim caăTrngăi hc Kinh
t thành ph H ChíăMinhăhayăChngătrìnhăGing dy Kinh t Fulbright.

Thành ph H Chí Minh, ngày 27/04/2012
Hc viên



LêăTrng Hi

ii

LI CMăN
Li cmănăđuătiênăxinădƠnhăchoăgiaăđìnhătôi,ănhngăngi luôn ng h tôi tham gia
chngătrình MPP ca Fulbright, ngay t nhng ngày tôi d đnh npăđnăthiăvƠoăkhóaăMPP2.ă
Tôi xin gi li cmă nă đn quý Thyă Côă trongă Chngă trìnhă Ging dy Kinh t
Fulbrightăvìăđƣătruyn cho tôi nhng kin thc quý báu mà tôi khó có th tìmăđcăđơuăđóătrênă
conăđng hc vn ca mình. c bit, tôi xin dành li cmănăsơuăscăchoăCôăinhăVăTrangă
Ngơn,ăngiăđƣămangăliăđnhăhng cho tôi trong nhng tháng ngày tôi cm thy vô cùng lc
lõng vì lunăvn.ă
Tôiăcngăkhôngăth nƠoăquênăđc s nhit tình ca các bnăsinhăviênătrngăHăTG.ă
Nh đó,ătôiămi có th thu thpăđc b s liuăquỦăgiáăđ h tr cho lp lun ca bài lun
vn.ă
Tôiă cngă xină chơnă thƠnhă cámă nă anhă Trngă Minhă Hòaă vƠă ch Phm Hoàng Minh
Ngcăvìăđƣăvôăcùngănhit tình giúp tôi truy tìm nhngăbƠiăbáoămƠătôiănghălƠătôiăs không bao
gi cóăđc.
Cui cùng, tôi xin gi li cmănăđn tt c các bn lpăMPP3,ăxinăcámănăvìăkhong
thi gian hnh phúc mà các bn mang li cho tôi trong sutăhaiănm hc.
Xin chân thành cmăn.ă
TP HCM, ngày 27 tháng 04 nm 2012
LêăTrng Hi






iii



TÓM TT

Vnăđ sinhăviênăkhôngătìmăđc vicălƠmăđangălƠămi quan tâm ca xã hi. Rt nhiu
bài vit,ădiăgócăđ lý thuyt ln thc tinăđu ch ra rng, mt trong nhng nguyên nhân dn
ti hinătng này là do sinh viên thiu kinh nghim và các k nngăcăbn.ăNgiătaăcngăđƣă
đaăraănhiu bin pháp gii quytădiăcácăgócăđ khácănhau.ăTrongăkhiăđó,ăsinhăviênăvn là
ngi trc tipăđi din vi vnăđ này có th có mt cách gii quytăđy tính thc tin: làm
thêm.
Trong khi sinh viên vnăđangăthiu vic làm, quá trình phát trin ca Vit Nam vn
đangăcn ngunălaoăđng có k nngăcaoăphc v. Nghch lý này ngày càng tr nên nghiêm
trngăkhi,ăhƠngănm,ăh thngătrngăđi hc vnăđuăđnăchoăraăđi ngun nhân lc mi. Bài
vit mun tìm hiu liu hotăđng gnănhălƠăt phát ca sinh viên ậ làm thêm trong thi gian
hcăđi hc ca sinh viên, có giúp ích gì cho quá trình gii quyt trc trc trong quá trình tìm
vic ca h không.
Bài vit tin hành nghiên cu trong phmăviătrngăi hc Tin Giang. Kt qu cho
thyăđi sng ca sinh viên có nhiuăđimăđángăchúăỦ.ăÁpălc hc tp  trng có th coi là
nh nhàng. Sinh viên d dàng tham gia các hotăđng khác ngoài hc tp mà không s kt qu
hc tp b nhăhng quá xu.ăaăs sinh viên li có mong munăđiălƠmăthêm.ăNu phân b
thi gian hp lý, hotăđng làm thêm là mt hotăđng có tác dng h tr tích cc cho vic xin
vic sau khi tt nghip. Quá trình xin vic ca sinh viên  đơyătngăđiăkhóăkhn,ădoăh va
phi tìm cách phát tín hiu chng minh kh nngălƠmăvic ca bn thân, va phi tìm kim và
sàng lc thông tin t nhà tuyn dng.
T kt qu nghiên cuăcóăđc, bài vităđƣăđaăraămt s kin ngh đ giúp th trng
laoăđng vn hành đc ttăhn. Trongăđó,ăđiătng có th to nên s thayăđi kh thi nht
chínhălƠănhƠătrng vìăđơyălƠăđnăv trc tipăđƠoăto và qun lý sinh viên. Doanh nghip có
th thamăgia,ănhngădoăgii hn v chi phí và li ích nên kh nngăthamăgiaălƠătngăđi hn
ch.ăNhƠănc, vi vai trò qun lý, cùng viănhƠătrngăđóngăvaiătròăquytăđnh trong vic
khc phc tình trng thông tin bt cân xng.

iv

MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH SÁCH CÁC KÝ HIU VÀ T VIT TT vi
DANH MC BNG BIU vii
DANH MC HP viii
Chng 1 DN NHP 1
1.1 Gii thiu vnăđ sinh viên ra trngăkhôngătìmăđc vic làm 1
1.2 Lý do chnăđ tài 2
1.3 Câu hi nghiên cu 2
1.4 i tng và phm vi nghiên cu 3
1.5 Cu trúc bài vit 3
Chng 2 TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC 4
2.1. Các nghiên cu trc 4
2.1.1. Thông tin bt cân xng 4
2.1.2. Mi liên h gia vic làm thêm và kt qu hc tp 5
2.1.3. Mi liên h gia vic làm thêm và kh nngăxinăvic 6
2.2. Tng hp các nghiên cu có liên quan 7
2.3. Mô hình nghiên cu 8
2.4. Tóm tt chng 2 8
Chng 3 PHNG PHÁP LUN VÀ NGUN THÔNG TIN 9
3.1. Phng pháp nghiên cu 9
3.2. Ngun thông tin và cách thu thp thông tin 9
3.2.1. Thông tin th cp 9
3.2.2. Thông tin s cp 9
3.3. Nhng khim khuyt có th có ca b s liu 10
3.4. Thit k bng câu hi 10

3.5. Tóm tt chng 3 10
Chng 4 PHÂN TÍCH VÀ NHNG PHÁT HIN 11
4.1. Kt qu phát phiu kho sát 11
4.2. Tho lun kt qu 11
4.2.1. Quá trình hc tp 11
v



4.2.2. Quá trình làm thêm 13
4.2.2.1. NguyênănhơnăsinhăviênăđiălƠmăthêm 13
4.2.2.2. Nhng vic làm thêm mà sinh viên thng tham gia 14
4.2.2.3. Sinhăviênăđƣăgtăháiăđc nhng li ích gì thông qua vicăđiălƠmăthêm? 17
4.2.2.4. Tácăđng tiêu cc ca vic làm thêm 18
4.2.2.5. Tácăđng tng hp ca quá trình làm thêm 20
4.2.3. Quá trình xin vic sau khi tt nghip 20
4.2.3.1. Vic làm hin ti ca sinh viên 21
4.2.3.2. Conăđng xin vic 23
4.2.3.3. KhóăkhnămƠăsinhăviênăgp phiăkhiăđiăxinăvic 25
4.2.4. Hotăđng ca trng trong vic gii quyt vnăđ làm thêm và h tr sinh
viên tìm vic sau khi tt nghip 27
4.3. Tho lun v mi quan h vic làm thêm ậ kt qu hc tp ậ kh nngăxinăvic 28
4.4. Tóm tt chng 4 31
Chng 5 HÀM Ý CHÍNH SÁCH 32
5.1. Kinh nghim quc t 32
5.1.1. Kinh nghim quc t v gii quyt vnăđ sinh viên làm thêm trong quá
trình hc 32
5.1.2. Kinh nghim quc t v vic gii quyt tình trng sinh viên không có vic
làm 32
5.2. Hàm ý chính sách 34

5.2.1. Các kin ngh đi vi vic sinh viên làm thêm trong thiăgianăđiăhc 34
5.2.2. i vi vic h tr sinh viên tìm kim vic làm sau khi tt nghip 35
5.3. Tóm tt chng 5 37
Chng 6 KT LUN 38
TÀI LIU THAM KHO 40
PH LC 43
Ph lc 1.1: T l sinh viên tt nghipătìmăđc vicălƠmă1ănmăsauăkhiătt nghip 
mt s trngăđi hc 43
Ph lc 3.1 Bng câu hi phng vn sinh viên 44
Ph lc 3.2 Bng câu hi phng vnăcácăđn v qun lý ca Trngăi hc Tin Giang 55
Ph lc 4.1: S lnăđngătuyn dng ti các trang web tìm vic thông dng, vi tiêu chí
tìm kimălƠăđaăđim làm vic 56

vi



DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ T VIT TT
BGDT:ă B Giáo dcăvƠăđƠoăto
HăTG:ă i hc Tin Giang
SV: Sinh viên
TP HCM: Thành ph H Chí Minh
TTHTSV & QHDN: Trung tâm h tr sinh viên và quan h doanh nghip

vii



DANH MC BNG BIU

Bng 3.1 Tiêu chí la chnăSVăđ thc hin phng vn sâu 9
Bngă4.1ăTngăquanăgia thi gian t hc và thi li 11
Bng 4.2 Nguyên nhân sinh viên làm thêm 14
Bng 4.3 Vic làm thêm ca sinh viên 15
Bng 4.4 Nhn xét ca sinh viên v tính phù hp chuyên môn ca vic làm thêm 17
Bngă4.5ăTácăđng tích cc ca vic làm thêm 18
Bngă4.6ăTácăđng tiêu cc ca vic làm thêm 19
Bng 4.7 Nhn xét v tácăđng tng hp ca quá trình làm thêm 20
Bng 4.8 T l sinh viên có vic làm 21
Bng 4.9 Các cách thc tìm vic 23
Bngă4.10ăKhóăkhnămƠăsinhăviênăgp phiăkhiăđiăxinăvic 26
Bng 4.11 Thi gian t hc ca sinhviên 28
Bngă4.12ăSoăsánhăđim trung bình ca hai nhóm sinh viên 29
Bngă4.13ăLngăkhiălƠmăvic toàn thi gian ca hai nhóm sinh viên 30

viii



DANH MC HP

Hp 4.1 ÁP LC HC TP TIăTRNGăI HC TIN GIANG 12
Hp 4.2 BN CHTăIM S 13
Hp 4.3 CÁCH NHÌN CA SINH VIÊN V CHUYÊN MÔN CA VIC LÀM THÊM 17
Hpă4.4ăSăLC TH TRNGăLAOăNG  TIN GIANG 24
Hp 4.5 XIN VIC PHI NH VÀO MI QUAN H 25

- 1 -


Chngă1 DN NHP
1.1 GiiăthiuăvnăđăsinhăviênăraătrngăkhôngătìmăđcăvicălƠm
Sinh viên (SV) raătrngăkhôngătìmăđc vicălƠmăđangălƠămt vnăđ chung ca các
trngăđi hc Vit Nam hin nay. Nmă2011ăcóă37%ăSVăraătrngăkhôngătìmăđc vic làm
1
,
con s này d kin s tngălênăđn mcă50%ătrongănmă2012
2
. Ngoài ra, s liu thng kê ca
tngătrngăđi hc v t l có vic làm ca SV sau khi tt nghipăcngăchoăthy kt qu
tngăt
3
. S liuăcácătrngăđc thng kê cho thy,ăchoăđn mt nmăsauăngƠyătt nghip
vnăcóăSVăchaătìmăđc vic làm. Thmăchíăcóătrng có t l SVăchaătìmăđc vic làm
lênăđnă30%.ăChaăbƠnăđn tính xác thc ca nhng con s này
4
, ngay c trng có t l SV
tìmăđc vicălƠmăcaoăcngătn ti nhng vnăđ ni ti.ăTrongănhómătrngăđc thng kê,
trngăi hc Nông lâm TP HCM (2011) có t l SV có vic làm mtănmăsauăngƠyătt
nghipălênăđnă95.75%.ăTrongăđó,ăcóă19.32%ăs SV làm vic trái ngành, còn li 80.68% SV
làm vicăđúngăngƠnhăhoc gn ngành. Nu tr nhóm SV có vic làm trái ngành này ra, t l
SV tht s tìm vic làm không th coi là cao.
Có rt nhiu nguyên nhân dnăđn tình trng này. V phía SV, h thng thiu các k
nngămm nh k nngăgiaoătip, k nngăx lý công vic, k nngăx lý tin hcăvnăphòng và
k nngăngoi ng. Bn thân SV li thiuăđnhăhng ngh nghip
5
. H khôngăcóăđnhăhng

ngh nghip rõ ràng ngay t khi npăđnăvƠoătrng và thm chí khi tt nghip, h cngăchaă
hnăđƣărõărƠngălƠămìnhăs gn bó vi ngh nghip gì
6
. Căs đƠoăto thì chaătht s bám sát
nhu cu ca xã hi, khinăchoăđu ra caăđƠoăto b dătha nhtăđnh. Khi ngƠnhăđƠoăto là
phù hp vi nhu cu, thì chtălngăđƠoăto li là vnăđ tip theo cn phi xem xét
7
. Phía nhà



1
L.T.T (2011)
2
Cnh Thái (2012)
3
Ph lc 1.1
4
Các con s này do miătrng t thu thp nên có th đƣăđcănơngăcaoălênăhnăsoăvi con s thc t
5
Hng Hnh (2011)
6
Quc Tun (2010)
7
S Giáo dcăđƠoăto Hi Phòng (2010)



- 2 -

tuyn dngăcngăchaătht s ch đngăđaăraăyêuăcu ca mình v ngun nhân lc
8
. Ngoài ra,
h liăthngăđaăraăyêuăcu v kinh nghim làm vic thc t, trong khi có quá ít SV đápăng
đc yêu cu này, khin rt nhiu SV b loi khi th trngălaoăđng
9
.
 gii quyt vnăđ tìm kim vic làm sau tt nghip, các giiăphápăđƣăđcăđaăraă
di nhiu cách tip cnăkhácănhau.ăNhƠătrng thì c gngăđƠoăto sát vi nhu cu ca doanh
nghip,ăcăquanăqun lý giáo dc c gngăđaăraăcácăđnhăhng, doanh nghipăthìăđƠoăto li
laoăđng mi tt nghip, nhà khoa hcăthìătìmăcáchăđaăraăcácăgii pháp khoa hc. Trong khi
đó,ăSVăthôngăthng có mt cách gii quyt trc tipăhn:ălƠmăthêmătrongăthiăgianăđiăhc.
Làm thêm là mt hotăđngăthng thyătrongăđi sngăSVănhngăkhôngăhn là miăSVăđiă
làm thêm là vì mcăđíchătìmăkim k nngăvƠăkinhănghim.ăNhngădi mtăgócăđ nƠoăđó,ă
vic làm thêm là mt s chun b rt c th và chính xác cho vicăđiălƠmătrongătngălai.ă
1.2 LỦădoăchnăđătƠi
Vnăđ SVăkhôngătìmăđc vic sau khi tt nghipăđangălƠ ni lo ca xã hi. Vnăđ
này li ngày càng nghiêm trngăhnăkhiămiănmăli có mtălng SV miăraătrng vi cùng
chung tình trng. VităNamăđangătrongăquáătrìnhăphátătrin, nên nhu cu v lcălngălaoăđng
đcăđƠoăto là mt nhu cu không cn bàn cãi. iu này to nên tình trng va tha, li va
thiu trong th trngălaoăđng. CácănhómăcóăliênăquanănhănhƠătrng, doanh nghip, chính
ph đangăcóănhng n lc nhtăđnhăđ gii quyt tình trng này. V phn SV, h chính là
ngiăđi din vi ri ro khôngătìmăđc vic làm nên h cn phi có nhngăbc chun b
nhtăđnh trong thiăgianăđiăhc. Vic làm thêm có v nhălƠămt s chun b,ănhngăliu hot
đng này có mang li tác dng tt choătngălaiăca SV hay không? ơyălƠălỦădoăthúcăđy tôi
thc hin bài vit này.
1.3 Cơuăhiănghiênăcu
Bài vit d kin s tr li câu hi nghiên cu:“Vic làm thêm trong thi gian hc ti
trng đi hc có giúp ích cho vic xin vic sau khi tt nghip ca sinh viên hay không?”.ă

8
Thanh Bình (2011)
9
Hng Hnh (2011)


- 3 -


tr li cho câu hi nghiên cuănƠy,ăngi vit s tìm cách làm rõ vnăđ sau: “Nhng kinh
nghim ca quá trình làm thêm trong thi gian hcăđi hcăcóăgiúpăSVătngăkh nngătìmăvic
sau khi tt nghip không?”
1.4 iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
iătng nghiên cu là SV trngăi hc Tin Giang tt nghipătrongăhaiănmă2011ă
và 2012. Lý do chn laăđiătngănƠyălƠăvìăi hc Tin Giang vn miăđc thành lp
không lâu, uy tín caătrng và chtălngăđƠoăto vn không phiălƠăvt triănhngăniăđơyă
li là ngunăcungălaoăđng ln mà các nhà tuyn dngătrongăđa bàn có th d dàng tip cn.
Xut phát t điu kin này, ngun cung caătrng và nhu cu doanh nghip có th to thành
mt th trngălaoăđngătngăđi tách bit.

1.5 CuătrúcăbƠiăvit
Bài vităđcăchiaăthƠnhăsáuăchng.ăChngă1ăgii thiu nguyên nhân dn ti vic
thc hinăđ tƠi.ăChngă2ătrìnhăbƠyăcácănghiênăcuăđƣăcóătrcăđó.ăTrênăcăs các nghiên cu
này, bài vit xây dng mô hình nghiên cu nhm phc v cho mc tiêu tr li các câu hi
nghiên cu.ăChngă3ămôăt cách thc bài vit thu thp thông tin đ tr li các câu hi nghiên
cu.ăTrongăchngănƠy,ăbƠiăvităcngătrìnhăbƠyăc th cách thc xây dng bng câu hi phng
vn nhm thu thp các thông tin cn thit.ăChngă4ămôă t kt qu ca quá trình thu thp

thông tin. Bài vit s x lý các kt qu nƠyăđ tr li các câu hi nghiên cu. T các kt qu 
chngă4,ăbƠiăvit s đaăraăcácăkin ngh  chngă5.ăChngă6ătng kt li tt c nhng ni
dung  nmăchngătrcăđó.


- 4 -


Chngă2 TNG QUAN CÁC NGHIÊN CUăTRC
2.1. Cácănghiênăcuătrc
2.1.1. Thôngătinăbtăcơnăxng
Th trngălaoăđng  là mt th trng chu nhăhng ca vnăđ thông tin bt cân
xng. Theo R. S. Pindyck và D. L. Rubinfeld (1999), thông tin bt cân xng là tình trng mt
s ngiăcóăđc thông tin nhiuăhnămt s ngi khác. Trong th trngălaoăđng,ăngi lao
đng s có thông tin nhiuăhnăngi tuyn dng.ăNgiălaoăđng bitărõătrìnhăđ,ănngălc
làm vic caăchínhămình.ăTrongăkhiăđó,ănhƠătuyn dng phiăđaăraăquytăđnh có nhn mt
ngiălaoăđng vào làm vic hay không mà không hiu rõ toàn b kh nngă lƠmăvic ca
ngiă laoăđng. Theo ghi chú bài ging Thông tin bt cân xng (2010), nu có tình trng
thông tin bt cân xng, th trng s ch còn tn ti hàng xu hay thm chí là th trng s b
đ v. Khi tn ti tình trng thông tin bt cân xng,ăngi tuyn dngăcóăxuăhng tr lngă
mcăđ trung bình cho miălaoăđngăđc tuyn dng.ăiu này khin nhngăngiălaoăđng
cóănngăsutăquyăđiăcaoăhnămcălngătrungăbìnhănƠyăs ri b th trng. Th trng s ch
còn li nhng laoă đngă cóă nngă sută quyă đi thpă hnă mcă lngă đc tr.ă Nhă vy, th
trng ch còn tn ti nhngălaoăđngănngăsut thp. Nuăngi tuyn dng tip tc h lng,ă
ngiălaoăđngăcóănngăsutăquyăđi cao tip tc ri khi th trng,ăthìăđn mtălúcănƠoăđó th
trng s b đ v doălngăthp và không ai chp nhn làm vic.
Ghi chú bài ging Thông tin bt cân xngă(2011)ăcngănêuărng sàng lc và phát tín
hiuălƠăhaiăcáchăcăbnăđ gim bt tình trng thông tin bt cân xng. V phíaăngi tuyn
dng, h s đaăraăcácătiêuăchíăsàng lcăđ chn ra nhngăngiăcóănngăsutălaoăđngătngă
ng vi s lngăđc nhn. Nu ngiălaoăđngăđápăngăđc nhng tiêu chí tuyn dng

nƠy,ăthìăcóănghaălƠăngiălaoăđng có đ nngălc làm vic. V phíaăngiălaoăđng, h s
phi phát tín hiuăđn nhà tuyn dng. SVmi tt nghip là mtătrng hp c th. H phát tín
hiu thông qua công c ch yu là bng cp. Bng cp chng minh SV cóăđ kin thc và k
nngălàm vic. Ngoài ra, SV còn có th s dng vic làm thêm trong quá trình hcănhălƠămt
cách phát tín hiu. Vic làm thêm vi thiăgianăđ dài phát tín hiu rng SV cóănngălc làm
vic. Bi vì vic làm thêm cho thy SV đƣătngăđc nhà tuyn dng khác quan sát và chp
nhn v tháiăđ,ătácăphongăvƠănngălc làm vic.


- 5 -


2.1.2. MiăliênăhăgiaăvicălƠmăthêmăvƠăktăquăhcătp
Các nghiên cu có liên quan xác nhn có mi quan h gia vic làm thêm và kt qu
hc tp. Kt qu hc tp s b nhăhng nuănhăSVădƠnhăquáănhiu thi gian cho vic làm
thêm. Tuy nhiên, không hn là vic làm thêm ch mang li tác đng tiêu cc cho vic hc tp.
Vickers,ăLambăvƠăHinkleyă(2003)ăđƣăthc hin mt nghiên cu da trên s liu ca
cuc Kho sát thanh niên Úc theo chiu dcăvƠoănmă1995.ăMc tiêu nghiên cu là kim tra
tácăđng ca vic làm thêm lên kh nngăkhôngăhoƠnăthƠnhăchngătrình trong giaiăđon ph
thông và giaiăđonăđi hc. Bài nghiên cu da trên nghiên cu v tácăđng ca vic làm thêm
lên kt qu giáo dc da trên b s liu ca ca Cuc kho sát theo chiu dc thanh niên M.
S quan sát trong cuc khoăsátă vƠoănmă1995ălƠă 13,613ăthanhăniênăvƠăti thiăđimănmă
2000, s quan sát còn li là 7,889 thanh niên. Bài nghiên cu s dngăphngăphápăhi quy
logit. Bài nghiên cuăđaăraăkt lun là có mi quan h tuynătínhăđng bin gia s gi làm
thêm và vicăkhôngăhoƠnăthƠnhăchngătrìnhălp 12. Trongăgiaiăđonăđi hc, s gi làm thêm
có nhăhngăđn kh nngăSV không hoàn thành khóa hc. Tuy nhiên, s gi lƠmăthêmădi
20 gi/tun thì nhăhngălƠăkhôngăđángăk.ăTrng hpăSVălƠmăthêmăhn 20 gi/tun thì kh
nngăkhôngăhoƠnăthƠnhăkhóaăhc là 17%.
Mt nghiên cuăkhácăđc thc hin biăCurtisăvƠăShaniăvƠoănmă2002.ăBƠiănghiênă
cu này mun tìm hiuătácăđng (c tt và xu) ca vic làm thêm lên kt qu hc chuyên môn

ca SV. Bài nghiên cu đƣătin hành kho sát 359 SV thuc khoa Nghiên cu kinh doanh và
qun tr  trngăManchesterăMetropolitanăvƠoănmă2000.ăCácătácăgi đƣătin hành phân tích
đnh tính da trên kt qu kho sát. Bài nghiên cuăđaăraăkt lun rngăSVăđiălƠmăthêmă(c
hc toàn thi gian và bán thiăgian)ăđu gp áp lc rt lnătrongăgiaiăđon thi c. Vic làm
thêmătácăđng tiêu cc lên vic hc caăSVăđiălƠmăthêm,ăbaoăgm: (i) 22% SV b l gi ging
vì lý do phi làm vic, (ii) 9% SV np bài tr, (iii) 4% SV không th np bài, (iv) 4% SV nhn
đim rt, và (v) 46% SV cho rng nuăkhôngăđiălƠmăthìăh s cóăđim bài tpăcaoăhn.
Lingardă(2007)ăcngăcóămt nghiên cu v mi quan h này. Trong bài nghiên cu, tác
gi mun thc hin 3 mc tiêu chính: (i) tìm hiu mcăđ kit sc ca SV khi tham gia làm
thêm trong thi gian hc k đangădin ra, (ii) phát trin mt mô hình mô t mcăđ hài lòng
caăSVăđi vi mâu thun gia vic làm và vic hc, và (iii) kimăđnh mô hình này bng cách


- 6 -


s dng thông tin kho sát SV ca khóa hc tài sn và xây dng. Bài nghiên cuănƠyăđc
thc hin da trên mô hình mi quan h gia công vicăvƠăgiaăđìnhădoăFroneăetăalăđ xut và
kimăđnhănmă1997.ăBƠiănghiênăcu tin hành khoăsátă102ăSVănmăcui ca khóa hc C
nhân v tài sn và xây dngătrngăi hcăMelbourneănmă2003.ăBƠiănghiênăcu s dng
phngăphápăthng kê mô t và phân tích nhân t. Kt qu cho thy s gi làm vic t l
nghch vi s gi dành cho vic hc và s ngày trong tun mà SV có mt  khuônăviênătrng.
Bài nghiên cuăcngăxácănhn SV làm thêm b kit sc trong quá trình hc tp. SV b kit sc
v mt tinh thn, cm thy hoang mang v vic hc và hiu sut làm vic cá nhân gim.
Tháng 05/2006, Hiăđng giáo dc M (ACE)ăđƣăphátăhƠnhăbƠiăbáoăcáoăvi cùng ch
đ. Bài báo cáo mun tìm hiu: (i) NhngăSVănƠoăđangălƠmăvic, (ii) SV làm vic bao nhiêu
gi mt tun, (iii) Ti sao SV làm vic,ă(iv)ăSVăđangălƠmăloi công vic gì, (v) Làm vic gây
ra nhngătácăđngăgìăchoăSVăvƠă(vi)ăLƠmăthêmăđóngăvaiătròănhăth nào trong vic h tr tài
chính cho vic trang tri chi phí hc tp.ăBáoăcáoăđaăraăhaiăkt lun v mi quan h vic làm
thêm ậ kt qu hc tp. Th nht, SV làm vic vi thi gian làm vicădi 15 gi/tun, viăđa

đim làm vicătrongăkhuônăviênătrngăđi hc hoc làm công vicăcóăliênăquanăđn chuyên
ngƠnhăđangăhc có kh nngăhoƠnăthƠnhăchngătrìnhăhc ttăhn.ăTh hai, SV làm vic trong
khu vc chính ph hoc khu vc phi li nhun nu làm trên 20 gi/tun s cóăđim tng kt
(GPA) thpăhnăsoăviăSVăkhôngăđiălƠm,ăs gi làm tính theo mi tunăcƠngătngăthìăđim
tng kt càng thp.ăTuyănhiên,ăđi vi SV làm trong khu vc có li nhun thì tình hình li
khác. SV có thi gian làm 35 gi/tunăvƠăcaoăhnăliăcóăđim tng ktăcaoăhnăsoăvi nhóm
SV không làm gì c và nhóm SV làm bán thiăgian.ăBáoăcáoăcngăxácănhn rng, s tht này
tht khó gii thích.
2.1.3. MiăliênăhăgiaăvicălƠmăthêmăvƠăkhănngăxinăvic
Các nghiên cu cho thy, vic làm thêm trong thiăgianăđiăhc s mang li cho SV mt
s li th khiăđiăxinăvic. Bn thân nhà tuyn dngănhƠăđƣărt quan tâm ti kinh nghim làm
vic caăSV.ăng thi, vic làm thêmăcngăgiúpănơngăcaoăt l có vic làm ca SV.
Perrone và Vickers (2003) có mt nghiên cu đ cp ti tm quan trng ca kinh
nghim trong quá trình xin vic. Nghiên cu này mun tìm hiuăgiaiăđon chuynăđi t nhà
trng sang công vic. Nghiên cu thc hin daătrênăphngăphápănghiênăcu tình hung.


- 7 -


Trongăđó,ăcácătácăgi thc hin nhng cuc phng vn bán cu trúc nhm phát hin nhngăđc
đim chung caăquƣngăđi SV sau tt nghip. Bài nghiên cu xác nhn rng tn ti nghch lý
kinh nghim làm vic. Nghch lý này là vic các nhà tuyn dng ttăthng k vng SV mi
tt nghip phi có mtălng kinh nghim làm vic, thm chí là kinh nghim qun lý.
Vn t nghiên cu ca Curtis và Shani (2002), ngoài tin, nhng li ích khác ca vic
làm thêm bao gm: phát trin k nng,ăhiu bit nhiuăhnăv th gii làm vic, t tinăhnăvƠă
cóătácăđng tt cho vic hc, c hin ti ln vic hcătngălai.ăSVăcóăth liên h kin thc
đc hc và thc t làm vicăbênăngoƠi,ăđc bitălƠăđi vi SV khi ngành kinh t. Nhng k
nngăgiaoătip vi khách hàng có th to nên s t tin cho SV. Nhng li ích ca vic làm
thêmăcngăđc SV k vngănhălƠămt s chun b trc cho vic tìm vicătrongătngălai.

NgoƠiăra,ăVickers,ăLambăvƠăHinkleyă(2003)ăcngăxácănhn rng làm thêm trong giai
đon hc ph thông có tác dng tích ccăđi vi xin vic. Hc sinh có làm thêm trong khi hc
ph thông s cóăcăhi lnăhnătrongăvicăđc nhn hc vic và làm toàn thi gian so vi hc
sinh ch điăhc mà không làm thêm trong thi gian hc ph thông. HcăsinhăcóăđiălƠmăthêmă
sau khi hoàn tt ph thông có kh nngănhn hc ngh caoăhnă65%ăsoăvi kh nngăb tht
nghip.ăTngăt, nhng hcăsinhănƠyăcngăcóăkh nngătìmăđc vic làm toàn thi gian cao
hnă46%ăsoăvi kh nngăb tht nghip.
2.2. Tng hpăcácănghiênăcuăcóăliênăquan
Các nghiên cuătrc khngăđnhăđc hai mi quan h vic làm thêm ậ kt qu hc
tp và vic làm thêm ậ kh nngăxinăvic. Vic làm thêm mc dù có th có mt vài tácăđng
tích ccăđn vic hc,ănhngăquanătrng hn,ănó là làm kt qu hc tp b nhăhng tiêu cc
rt nng n. Vic lƠmăthêm,ăngc li, nhăhng tích ccăđn kh nngăxinăvic ca SV sau
khiăraătrng.
Nhăvy, mi quan h làm thêm ậ kt qu hc tp và làm thêm ậ kh nngăxinăvicăđƣă
đcăđ cp  các nghiên cuătrc. Tuy nhiên, trong gii hn kh nng,ăngi vităchaătìmă
thy nghiên cu bao trùm c ba vnăđ vic làm thêm ậ kt qu hc tp ậ kh nngătìmăvic
làm năđnh (ca SV cpăđi hc). Bài lunăvnănƠyăđc phát trin vi hy vng s tham gia
đóngăgópăthêm s hiu bit v mi quan h ca c ba yu t này.


- 8 -


2.3. Môăhìnhănghiênăcu
Bài vit s tìm cách tr li các câu hi nghiên cu da trên mô hình sau:

Mô hình nghiên cuăđc xây dng da trên mô hình nghiên cu ca Curtis và Shani
(2010) và ca Vickers, LambăvƠăHinkleyă(2003).ăTrongăđó,ăvic làm thêm s có nhăhng
tiêu cc đn kt qu hc tp. Mt khác, nó li to nên kinh nghim làm vic và k nngămm.
Trong khi kt qu hc tp xu có nhăhng tiêu ccăđn kh nngăphátătínăhiu caăđn nhà

tuyn dng,ăthìăngc li, kinh nghim làm vic và k nngămm li là tín hiu tích cc v kh
nngălƠmăvic.ăNhăvy, vic làm thêm trong thiăgianăđiăhc có th to ra mâu thunănhăsau:ă
“To ra kinh nghim làm vic, vn là mt yu t tích ccăgiúpălƠmătngăkh nngăphátătínă
hiu,ănhngăđng thi, làm gim kt qu hc tp vnăcngălƠmămt yu t phát tín hiu vô
cùng quan trng khác trong quá trình xin vic”.ă
Bài vit c gngăkhámăpháătrongătrng hp c th tiăHăTG,ăvic phân b thi gian
dành cho vic làm thêm song song vi vic hc có nhăhngănhăth nƠoăđn kh nngăphátă
tín hiu trên th trngălaoăđng. Bài vit s đaăraănhng khuyn ngh liênăquanăđn vic làm
thêm ca SV daătrênăcăs mong mun cuiăcùngălƠăgiaătngăkh nngătìmăvic ca SV.
2.4. Tómăttăchngă2
Trongăchngă2,ăbƠiăvităđƣătìmăhiu các nghiên cu liên quan ti ba vnăđ vic làm
thêm ậ kt qu hc tp ậ quá trình xin vic. Lý thuyt v thông tin bt cân xng là lý thuyt
tng quát cn áp dng khi nghiên cu th trngălaoăđng.ăi vi mi quan h vic làm thêm
ậ kt qu hc tp, tác gi đƣătìmăhiu các nghiên cu ca Vickers, Lamb và Hinkley (2003),
Curtis và Shani (2002), Lingard (2007) và nghiên cu ca Hiă đng giáo dc M (ACE)
(2006).ăi vi mi quan h vic làm thêm ậ kh nngăxinăvic, tác gi tham kho các nghiên
cu ca Perrone và Vickers (2003), Curtis và Shani (2002), Vickers, Lamb và Hinkley (2003).
Trênăcăs này, bài vităđaăraămôăhìnhănghiênăcu bao quát c ba mi quan h trên.
VicălƠmăthêm
• KinhănghimălƠmăvic
• Ktăquăhcătp
Khănngătìmăvică
làm


- 9 -


Chngă3 PHNGăPHÁPăLUN VÀ NGUN THÔNG TIN
3.1. Phngăphápănghiênăcu

Bài vit s dngăphngăphápăphơnătíchăđnhătính.ăTrc ht, bài vit thc hin phân
tích tình hình thc t ca SV tiătrngăHăTGăthôngăquaăni dung ca các cuc phng vn
sơu.ăSauăđó,ăbƠiăvit s dng các s liuăcóăđc t cuc khoăsátăđ h tr choăquanăđimăđƣă
nêu. T đó,ăbài vit s đaăraăcơuătr li cho câu hi nghiên cu.
3.2. NgunăthôngătinăvƠăcáchăthuăthpăthôngătin
3.2.1. Thông tin thăcp
D liu v “T l có vic làm ca mt s trngăđi hc” và d liu v “S lnăđngă
tuyn trên mt s trang web tìm vic thông dng” đc thng kê li da vào thông tin ca các
trangăwebătrongănc. Thông tin liên quan ti vic qun lý sinh viên ca M đc ly t trang
web ca Trng đi hc New York. Các thông tin khác có th đn t cácăvnăbn pháp lut,
báoăđin t trongănc và quc t.
3.2.2. Thông tin săcp
Thông tin s đc thu thpădi hai dng: phát phiuăđiu tra và phng vn sâu.ăi
tng thu thp s đc gii hn trong phmăviătrngăHăTG.ăăă
iătng phng vn bng phiuăđiu tra s đc chn t danh sách SV tt nghip
trongăhaiănmă2011ăvƠă2012 ca Khoa Kinh t xã hi ậ TrngăHăTG.ăCnăc trên b danh
sáchănƠy,ăngi phng vn thc hin chn mu nguănhiênăđ tin hành phng vn.
Bng 3.1 Tiêu chí la chn SV đ thc hin phng vn sâu
Tiêu chí
SV có làm thêm
SV không có làm thêm
Tìm vic nhanh
4 SV
4 SV
Tìm vic chm
4 SV
4 SV
i vi thông tin phng vn sâu,ăngi phng vn s chn mu theo mcăđíchănghiênă
cu.ăTrc ht,ăđi vi thông tin t phíaănhƠătrng,ăngi phng vn thc hin phng vnăđi
vi các cán b qun lý caătrng. i vi thông tin caăSV,ăngi phng vn chn la mt

s SV  hai ngành K toán và Qun tr, vi tiêu chí đc th hin trong Bng 3.1


- 10 -


3.3. Nhngăkhimăkhuytăcóăthăcóăcaăbăsăliu
Khim khuyt th nht nm  tính ngu nhiên ca b s liu săcp. Mcădùăngi vit
đƣătìmăcáchăchn la b s liu theo cách nguănhiên,ănhngăvic thu thpăđúngăb s liu
mong mun là rtăkhóăkhn.ăNgoƠiăra,ăngi vit cho rng b s liu d kin thu thp vn còn
chaăđ lnăđ có th khái quát t tình hình c th ca mtătrngăđi hc lên thành tình hình
chung ca c nc.
3.4. Thităkăbngăcơuăhi
Trong bng câu hi phng vn cán b qunălỦănhƠătrng, các câu hi liên quan ti ba
yu t trênăđcăđaăraătrc tip. Do vy, bng câu hiănƠyăkhôngăđiătheoămt khuôn mu nào
đƣăcóătrcăđó
10
.
Bng câu hi phng vnăSVăđc thit k cht ch hn,ăvƠăđc da vào các bng câu
hiăđc thc hinătrcăđó
11
. i vi mi quan h vic làm thêm ậ kt qu hc tp, bng câu
hiăđc thit k da vào các nghiên cu ca Curtis và Shani (2010). Các câu hi liên quan
đn mi quan h vic làm thêm ậ kh nngăxinăvic da trên nghiên cu ca Lyn Robinson
(1999) và Curtis và Shani (2010). Các câu hi tìm hiu quá trình tìm vic ca SV sau khi tt
nghip da trên bng câu hi mt cucăđiu tra do CăquanăđƠoăto Bostwana (BOTA) thc
hin vƠoănmă2010.
3.5. Tómăttăchngă3
Chngă3ăđ cpăđnăphngăphápănghiênăcu và cách thu thp s liu. Bài vit s
dngăphngăphápăđnhătínhătrênăcăs phân tích các s liu thu thpăđc. S liu có th đn

t ngunăsăcp hoc th cp.ăi vi ngun th cp,ăcácătrangăwebălƠăniăthuăthp chính.ăi
vi ngun săcp, bài vit phi thit k bng câu hi và gi bng câu hi này cho nhóm sinh
viênăđƣăđc chn.ăNgoƠiăra,ăthôngătinăcònăđc thu thp bng cách phng vn trc tipăđi
vi sinh viên và mt s cán b qun lý caătrngăi hc Tin Giang.ăChngă3ăcngăxácă
nhn các khim khuyt ca b s liuăsăcp và nêu rõ cách xây dng bng câu hi phng vn.




10
Ph lc 3.2
11
Ph lc 3.1


- 11 -


Chngă4 PHÂN TÍCH VÀ NHNG PHÁT HIN
4.1. Ktăquăphátăphiuăkhoăsát
S lng phiu khoăsátăphátăđiălƠă138ăphiu. S lng phiu phn hi là 89 phiu,
chim t l 64%. Trong s nhngăngi phn hi, nam chim 33% và n chim 67%. S SV
ngành k toán và ngành qun tr xp x nhau vi t l lnălt là 54% và 46%. Mu kho sát
cho thy,ăcóă57%ăngi phn hiăđƣătng tham gia hotăđng làm thêm (ít nht mt hc k
trong sut bnănmăhc), và 43% còn li hoàn toàn không tham gia làm thêm trong thi gian
điăhc. T l s ngi hinăđangăcóăvic làm chim 82%, bao gm làm toàn thi gian, bán thi
gian hoc tm thi. S ngi hoàn toàn không có vic làm trong thi gian cuc kho sát din
ra chim 18%.
4.2. Thoălunăktăqu
4.2.1. Quá trìnhăhcătp

Kt qu kho sát cho thy rngădngănhăSVăkhôngăcn n lc quá nhiu mà vn có
th vtăquaăđc bnănmăđi hc. SV có th dành rt ít thi gian cho vic hc mà không s
rt môn hc.ăTháiăđ hc tp ca SV trên lp phn nhiu là không nghiêm túc. Kt qu hc
tpăcngăchaăđng nhiu nghi vn. (Xem Hp 4.1)
Bng 4.1 Tngăquanăgia thi gian t hc và thi li
Thiăgianătăhc
Sălnăthiăli
Tng
Chaătngăthiăli
1ăđnă7ăln
8ăđnă14ăln
Diă7ăgi/tun
6
15
0
21
8ăđnă14ăgi/tun
18
11
0
29
15ăđnă21ăgi/tun
19
6
1
26
22ăđnă28ăgi/tun
6
3
0

9
Trênă28ăgi/tun
4
0
0
4
Tng
53
35
1
89
Nhìn chung, SV ít b áp lc ca vic b rt li trong k thi mc dù thi gian dành cho
vic t hc là không nhiu. S liu trong Bng 4.1 cho thy, 85% s SV (76/89) có thi gian
t hcădi 21 gi/tun. Trong s này, có 64% s SVă(43/67)ăvt qua tt c các k thi ngay
trong lnăthiăđu tiên. 36% s SV còn li có thi li, tuy nhiên s ln thi li ca tng SV trong


- 12 -


sut bnănmăhcălƠătngăđi ít, không quá by ln trong bnănmăhc
12
. c bit, ch có mt
SV s dngă15ăđn 21 gi/tunăđ t hc có s ln thi li nm trong khongă8ăđn 14 ln.ăiu
này cho thy, SV rt d dƠngăvt qua các môn hc  trng. NhngăSVăchmăch hn,ăs
dngăhnă22ăgi/tunăđ t hc thì có t l thi rt ln mt còn thpăhn,ăchim 3% s SV
(3/89 SV).
Hp 4.1 ÁP LC HC TP TIăTRNGăI HC TIN GIANG
Nguyn Hu Trí là SV lp i hc qun tr kinh doanh 07. Gia đình Trí gp khó khn v kinh t do Trí ch sng
vi m. M Trí ch h tr hc phí đu mi hc k. Trí phi t lo tt c các chi phí hc tp còn li. Trong hai hc

k đu tiên, Trí hu nh ch lo đi làm là ch yu và không h ôn bài hay hc bài  nhà. Trí làm phc v  quán
cà phê mi ngày làm 2 ca (mi ca 6 gi), làm 7 ngày mt tun. Trí hoàn toàn không có thi gian vui chi, gii trí
hay tham gia các hot đng đoàn hi ca lp, trng. Ti k thi, Trí tm ngng hot đng làm thêm đ tp trung
ôn bài. Mc dù đim thi không cao, nhng Trí đã vt qua nm hc đu tiên mà không phi hc li môn nào.
Qua các hc k sau, Trí đi làm ít li (mi ngày làm 1 ca, cui tun làm c ngày) thì đim đã tng đi n đnh li
và lãnh hc bng.
“… Áp lc hc ti trng mình (H TG) là không cao, ch  mc va thôi. Ch yu là do bn thân mình ch
không phi là do lch hc ca trng áp lc quá. Mc dù thi qua ht nhng đim rt thp. Mình nm vn đ,
mình làm nhng rt cuc đim thp hn mình suy ngh rt nhiu, nh vy là do mình làm cha tt …”.
(Ngun: Phng vn sâu, tháng 03/2012)
Các cuc phng vnăsơuăcngăchoăthy kt qu tngăt.ăNgi phn hi cho rng thái
đ hc tp trên lp caăSVăcngăkhôngăhn là nghiêm túc. C th hn,ăSVălênălpăchaăchc
đƣătp trung nghe ging bài. Ch có mt b phnă SVăchmă chúăngheă ging bài, s còn li
thng hay mt tp trung trong gi hc. Quá trình kim tra và thi c cngăchaăđánhăgiáăđúngă
nngălc caăSV.ăi vi quá trình kimătraăthng xuyên ti lp, SV không hc bài có th tn
dng mi quan h bnăbèăđ chép bài t nhng SV có hc bài. Trong các k thi cui k, SV có
th vt qua môn hc bng các bin pháp: hc k các câu hi ôn tp,ăxemătrc bài thi ca các
nmătrc, s dng tài liu bt hp pháp trong gi thi. (Xem Hp 4.2).
Nhăvy, chtălng ca mt b phn SV khác hn viăđim s trên bngăđim tt
nghip. Nhóm SV có thi gian t hcăcaoăthng có kt qu trên bngăđimătngăng vi
kin thc thu thpăđc.ăNhngănhómăSVăcóăthi gian t hcăítăthìăđim s ca h đánhăgiáă
lng kin thcăcaoăhnăthc t. Trong khi đó,ăđim s là mt trong nhng ch tiêuăcăbnăđ
nhà tuyn dngăđánhăgiáămtăSV.ăDoăđó,ăvic SV phát tín hiu trên th trngălaoăđng thông


12
Mi sinh viên lên lp và phi thi ht môn trong khong 7 hc k,ădoăđóănu s ln thi rt t 1ăđn 7 ln tc là
trung bình mi hc k sinh viên thi rt 1 ln

- 13 -


quaăđim s có th tr nên không hiu qu (và thc t đƣădinăraănhăvy).ăiu này cho thy,
nu mun phát tín hiu thành công, SV cn phi có nhng tín hiuăkhácăhnălƠăđim s.
Hp 4.2 BN CHTăIM S
Trng Nguyn Yn Luyn, SV lp i hc k toán 07:
“…trong lp em cng có trng hp nh vy (hu nh không hc bài gì c). Hc thì không bit gì ht trn. Ti
kim tra thì mình làm, bn xem thì mình cng cho xem. Vy là bn qua môn, cng vn xp loi bình thng, có
khi còn cao hn mình na. Ti vì mình làm sai thì gch b, khi Thy Cô nhìn vô thì tr này tr kia. Thi thì không
chép đc, nhng mà đim các bn vn cao. a s mi nm đu có sn đáp án, bn xem trong đó ri hc thuc.
Còn mình thì b công ra hc quá tri …”
(Ngun: Phng vn sâu, tháng 03/2012)
4.2.2. Quá trình làm thêm
BnăthơnăSVăcngănhn ra mtăđiu rngăđim s (ít nht là bngăđim caăHăTG)ălƠă
mt công c phát tín hiu không my hiu qu trên th trngălaoăđng. Thông qua các tht bi
ca nhngăSVăkhóaătrcătrongăcácăđt thi tuyn dng, SV hin ti cngămngătngăđc
rng, h cn phi có kinh nghim làm vicănhălƠămtăđiu kinăđ b sung sc mnh cho
bng cp.ăChínhăđiuănƠyăđƣăthúcăđy mt b phnăSVăđiălƠmăthêmăđ có thêm kinh nghim.
4.2.2.1. NguyênănhơnăsinhăviênăđiălƠmăthêm
Mc dù làm thêm là mt hotăđng có timănngăh tr cho kh nngăxinăvic trong
tngălai,ănhngăkhôngăphiăSVănƠoăđn vi vicălƠmăthêmăcngăvìămcăđíchănƠy.ăNguyên
nhân dn ti vic mtăSVănƠoăđóăquytăđnhăđiălƠmăthêmălƠărt phong phú.
NhăBng 4.2 th hin, t l SV mong mun thông qua vicălƠmăthêmătíchălyăthêmă
kinh nghimălênăđn 63% (32/51). Nhng SV này mun thông qua vic làm thêm đ tìm kim
s va chm, s t tin, kinh nghim làm vic.ăơyălƠănhng yu t mà SV mong munăcóăđc
đ h tr cho vic phát tín hiu trên th trngălaoăđng.
Mt lý do quan trng khác khinăSVăđiălƠmăthêmălƠăđ có thêm thu nhp. Ti 53% SV
phn hi rng h điălƠmăthêmăvìămcăđíchătƠiăchínhămc dù hoàn cnh tài chính ca h không
tht s khóăkhn. Nhng chi phí ngoài hc tpămƠăSVăthng phi chi tiêu: mua sm thit b

đin t hinăđiă(đin thoi, laptop), qunăáo,ăchiăphíănăung, tic tùng vi bnăbèăthng
khôngăđcăgiaăđìnhăh tr. SV chp nhn phân b ngun lc cho vic làm thêm vì h cho
rngăđ tha dng ca bn nmăđiăhc s caoăhn.ăi vi SV phiăđiălƠmăthêmăvìătìnhăhìnhă
tài chính quá eo hp (chim 6% phn hi) thì rõ ràng là h đánhăgiáărt cao vai trò ca giáo


- 14 -


dcăđi hc
13
. Khi tt nghip ph thông, SV btăđu có hai s la chn: ngay lp tc tham gia
vào th trngălaoăđng hoc tip tcăđiăhcăđ nơngăcaoănngăsut làm vicătrongătngălai.ă
Nu nhóm SV có hoàn cnh kinh t khóăkhnăla chnăđiălƠmăngayăthayăvìăđiăhc thì h có th
đtăđc mcăđ tha dng v thu nhp cao trong thi gian ngn. Tuy nhiên, nhóm SV nƠyăđƣă
chn la tn thêm chi phí đ có th th hng li ích ca khóa hc.ăNhìnădiăgócăđ phát tín
hiu, thì liu h có dùng vicălƠmăthêmăđ phát tín hiu hay không là không rõ ràng.
Bng 4.2 Nguyên nhân sinh viên làm thêm
LỦădoăđiălƠmăthêm
Tn sut
14

T l la chn/s ngi
phn hi
Tôi mun có thêm kinh nghimăđ chun b xin vic
32
63%
Tôi cn tinăđ trang tri các chi phí cá nhân (mcădùăchiătiêuăcă
bnăđƣăđcăgiaăđìnhăh tr)
27

53%
Tôi thích cmăgiácăđc lp mà công vic mang li
20
39%
Tôi k vng vic làm thêm s giúpătôiătìmăđc vic làm sau khi tt
nghip
7
14%
Vic làm thêm là vô cùng quan trng vì tin t làm thêm s giúp tôi
tip tc vic hc
3
6%
ơyălƠăcôngăvic mà tôi mun lƠmănhămt ngh lâu dài
2
4%
Giaăđìnhătôiăcn s tin t vic làm thêm này
1
2%
Qua các cuc phng vnăsơu,ăngi vit khám phá rng, vn còn mt s nguyên nhân
khác khinăSVăđiălƠmăthêm.ăMt vài nguyên nhân ít ph bin khinăSVăđiălƠmăthêmălƠ:ăđiălƠmă
vì bn bè r rê,ăđiălƠmăvìăhamăvui,ăđiălƠmăvìăkhôngămun bn thân có thi gian rnh. Nhn
đnh chung v nhóm SV này là h không có mcăđíchăkhiăđiălƠmăthêm.ăTc là h chaăđánhă
giáăđúngăđn mi quan h li ích ậ chiăăphí.ăi vi nhng SV này, vicălƠmăthêmălƠăđiu
không nên. H không cn tin,ăcngăkhôngăc tình tìm kim nhng kinh nghim phi tài chính.



13
Sinhăviênăđiăhcăđi hc khi hin giá dòng thu nhpătngălaiătr điăhin giá chi phí hcăđi hcăcaoăhnăhin
giá dòng thu nhpătngălaiăkhiăkhôngăđiăhcăđi hc

14
Vì mtăngi phn hi có th điălƠmăthêmăvìămt vài lý do khác nhau, nên tng tn sut s lnăhnătng s
ngi phn hi


- 15 -


Nhăvy, phn lnăSVăđu có nhngălỦădoăchínhăđángăkhiăquytăđnhăđiălƠmăthêm.ă
Trongăđó,ăphn ln SV có ý thc rng làm thêm là mtăphngătinătíchălyăkinhănghimăđng
thiăcngălƠăcôngăc phát tín hiu là mình có kh nngălƠmăvic. Có mtăđiuăđángăchúăỦălƠ,ă
thu nhp và các li ích phi thu nhp hoàn toàn không mâu thun viănhau.ăDoăđó,ănhng SV
nào ch la chn làm vic vi mcăđíchăduyănht là tinăđƣăchaătn dng ht nhngăđiu có
li mà mt công vic làm thêm mang li.
4.2.2.2. NhngăvicălƠmăthêmămƠăsinhăviênăthngăthamăgia
Mc dù nhiu SV la chnăđiălàm thêm viăỦăđnh tìm kim kinh nghim, không phi
aiăcngăcóăth tìmăđc công vic liên quan ti chuyên ngành. Kt qu kho sát cho thy, SV
ít có kh nngăchn công vicălƠăthêmăđúngăvi chuyên ngành hc.
Bng 4.3 Vic làm thêm ca sinh viên
Công vic
Tn sut
15

T l la chn/s ngi phn hi
Công vic bán thi gian
33
67%
Làm theo thi gian rnh/theo mùa
30
59%

Dy kèm
13
25%
Kt qu kho sát trong Bng 4.3 cho thy, SV có mt vùng la chn các công vic làm
thêmătngăđi rng. 67% s SVăđƣătng làm vic làm bán thi gian. Qua phng vn sâu,
ngi phn hi cho rng công vic bán thi gian có th là: phc v quán cà phê, đƣiăđámăci
 nhà hàng, làm thu ngân, phát t ri,ălƠmăcôngănhơn,ănht banh  sân tennis, l tân  quán
bar,ăthuăngơn,ăthamăgiaăđi múa. Các công vic làm trong thi gian rnh hoc làm theo mùa v
đcăSVăaăthíchăth hai, chim 59% s ngi phn hi. Các công vic này có th là: làm
nhân viên kinh doanh, bán m phm,ăđiu tra th trng, tip th sn phm, bán hàng ti các
hi ch trin lãm. Dy kèm là mtăphngăánătngăđi thông dng khác vi 25% s SVăđƣă
tng tri qua. Ngoài ra, có mt s ít SV tham gia các công vicăđoƠnăhi. Cá bit, có mt
ngi phn hi rngă“Tôiăt m lp dy tin hc ti M Tho”.


15
Vì mtăngi phn hi có th làm nhiu vic khác nhau, nên tng tn sut s lnăhnătng s ngi phn hi