B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HCKINH T TP.H CHÍ MINH
HUNH ÁNH NHUNG
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU
HOT NG KINH DOANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
TIÊN PHONG
Chuyên ngành : Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH – NM 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
=======================================
HUNH ÁNH NHUNG
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU
HOT NG KINH DOANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
TIÊN PHONG
Chuyên ngành : Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS. NGUYN NG DN
TP.H CHÍ MINH – NM 2011
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan bn lun vn này là công trình nghiên cu ca tôi, da trên
các s liu ca các Báo cáo tài chính thng niên và các s liu thng kê khác ca
NHCP Tiên Phong. Các ni dung phân tích đánh giá và gii pháp trong bn lun vn
này là nghiên cu ca cá nhân cha đc công b các công trình khác.
Ngi cam đoan
Hunh Ánh Nhung
MC LC
Trang
Danh mc t vit tt… …………………………………………………………… 1
Danh mc các bng s liu……….…………………………………………………2
Danh mc các biu đ…………… …………………………………………………3
Phn m đu. ………………………………………………………………………4
CHNG I:
TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI VÀ HIU QU HOT
NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG THNG MI 8
1.1 Tng quan v ngân hàng thng mi ……………………………………8
1.1.1 Khái nim v ngân hàng thng mi ………………………………… 8
1.1.2 Các loi hình NHTM Vit Nam hin nay ………………… ………10
1.1.3 Các hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng m
i ………….……12
1.2 Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM 16
1.2.1 Khái nim v hiu qu hot đng ca NHTM…… …………… ………….16
1.2.2 ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM…………… ……… 19
1.2.3 Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM………
………………………………………………………………………………25
Kt lun chng I……… ….……………………………………………………26
CHNG II :
THC TRNG HIU QU HOT NG KINH DOANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN TIÊN PHONG GIAI ON 2008 - 2010
2.1 Gii thiu khái quát v NHTM c phn Tiên phong…… …………… 28
2.1.1 Hoàn cnh ra đi, tm nhìn và s mng ca TPB………… 28
2.1.2 Chin lc phát trin ca TPB…………….……………………………… 31
2.1.3 C cu t chc ca TPB……………….………………………… ……….32
2.2 Thc trng hot đng và hiu qu hot đng kinh doanh ca NH………
Tiên Phong 33
2.2.1
Thc trng hot đng ca TPB……………….……… …………… . . 33
2.2.2 ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca NH Tiên Phong………… 49
2.3 Thành công và hn ch trong hot đng kinh doanh ca NH TMCP… .
Tiên Phong…………………… …………………………………… ………58
2.3.1 Nhng thành công….……… …………………………………………….58
2.3.2 Nhng hn ch ……….…… …………………………………………… 60
Kt lun chng .… ………………………………………………………60
CHNG III:
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH DOANH
CA NGÂN HÀNG THNG MI C PHN TIÊN PHONG
3.1 nh hng và mc tiêu chung ca NH Tiên Phong ……………….…….
giai đon 2011- 2015 ……………………………… 61
3.1.1 nh hng phát trin c
a TPB giai đon 2010 -2015 ……….…………61
3.1.2 Mc tiêu c th ca TPB giai đon 2011 - 2015 62
3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca TPB…………63
3.2.1 Nâng cao hiu qu qun tr điu hành toàn h thng TPB……………….63
3.2.2 M rng quy mô và mng li hot đng……………………………… 65
3.2.3 Nâng cao hiu qu hot đng nghip v………………………… …….66
3.2.4 Nâng cao hiu qu qun tr thanh khon trong hot đng kinh doanh.… .71
3.2.5 ng dng công ngh tiên tin trong hot đ
ng kinh doanh ti TPB… … 72
3.2.6 Tng cng Marketing và qung bá thng hiu……… ….……… ….74
3.2.7 Gii pháp v qun tr nhân s và ch đ đãi ng… … … ………. 74
3.3 Mt s kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc……… ……………….76
3.3.1 y nhanh tc đ hin đi hóa ngân hàng …………….… …………….76
3.3.2 H tr thanh khon cho NHTM thông qua TT M, TT liên NH……. ….76
3.3.3 i mi công tác thanh tra giám sát ngân hàng….……… …… …… 78
3.3.4 H tr hot đng ca Hip hi ngân hàng …… … ………………… 78
Kt lun Chng III… …………….……… ………………………………79
K
T LUN …… ……… …………….…………………………………… 80
1
DANH MC CÁC T VIT TT
+ NHNN : Ngân hàng Nhà nc
+ NHTM: Ngân hàng thng mi
+ NHTM QD: Ngân hàng thng mi quc doanh
+ NHTM CP: Ngân hàng thng mi C phn
+ TPB : Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong
+ WTO: T chc Thng mi Th gii
+ DN: Doanh nghip
+ TCTD: T chc tín dng
+ TCKT: T chc kinh t
+ TKTG: Tài khon tin gi
+ ROA ( Return On Asse - T sut li nhun/ Tài sn)
+ ROE ( Return On Equity - T sut li nhun/ Vn ch s hu)
+ NIM ( Net Interest Margin - T l
thu nhp lãi cn biên )
+ VND: Vit Nam đng
2
DANH MC CÁC BNG S LIU
+ Bng 2.1: Vn huy đng t khách hàng nm 2008-2010 ca TPB
+ Bng 2.2: Tng ngun vn huy đng t 2008 – 2010 ca TPB
+ Bng 2.3: H s đòn by ti TPB nm 2008 – 2010
+ Bng 2.4: Lãi sut bình quân đu vào nm 2008 - 2010
+ Bng 2.5: Phân tích d n theo thi hn cho vay ca TPB 2008- 2010
+ Bng 2.6: Phân tích n theo cht lng tín dng ca TPB 2008- 2010
+ Bng 2.7: u t và kinh doanh chng khoán t
i TPB nm 2008 – 2010
+ Bng 2.8: C cu Tài sn có sinh li ti TPB 2008 - 2010
+ Bng 2.9: Lãi sut bình quân đu vào nm 2008 – 2010 ti TPB
+ Bng 2.10: Tc đ tng trng ngun vn huy đng t nm 2008 - 2010
+ Bng 2.11: Tc đ tng trng tín dng t nm 2008 – 2010 ti TPB
+ Bng 2.12: Vòng quay vn tín dng ti TPB 2008- 2010
+ Bng 2.13: Tc đ tng trngTS và t
trng TS sinh li TPB 2008 – 2010
+ Bng 2.14: T trng doanh thu dch v nm 2008 – 2010 ca TPB
+ Bng 2.15:Li nhun kinh doanh 2008 – 2010 ca TPB
+ Bng 2.16: T sut li nhun ti TPB nm 2008 – 2010
+ Bng 2.17:T l thu nhp lãi cn biên ti TPB nm 2008 – 2010
+ Bng 2.18 Chênh lch lãi sut ti TPB nm 2008 – 2010
3
DANH MC CÁC BIU
+ Biu đ: 2.1 C cu c đông ca TienPhongBank
+ Biu đ: 2.2 C cu huy đng theo khách hàng 2008 -2010 ca TPB
+ Biu đ 2.3: Mi tng quan gia Ngun vn vi Tng huy đng ti TPB
nm 2008-2010
+ Biu đ 2.4: C cu d n theo k hn nm 2008 – 2010 ti TPB
+ Biu đ 2.5: Mi tng quan gia Tín dng, đu t, tin gi NHNN và
Tng tài sn sinh li nm 2008 – 2010 ti TPB
4
PHN M U
1. Lý do chn đ tài:
Hi nhp quc t đã đang và s to ra nhng c hi thun li nhng cng đt
ra không ít thách thc, đòi hi mi ngân hàng phi t thân vn đng mnh m đ
phát trin, vn lên. đi mt vi nhng thách thc cng nh nm bt nhng c
hi có đc t xu hng to ra, các NHTM Vit Nam phi đ
i mi không ngng đ
nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh, không ch đ tn ti mà còn nâng cao nng
lc cnh tranh, ch đng hi nhp quc t.
Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM không ch là ngun lc tài chính
mà còn là kh nng khai thác, qun lý và s dng các ngun lc đó phc v hiu
qu cho hot đng kinh doanh, bo đm đc s tn t
i và phát trin ca mình mt
cách an toàn, không xãy ra nhng đ v hay phá sn.
Trong giai đon bt đu thc hin các cam kt m ca th trng ngân hàng,
trc s cnh tranh ca các ngân hàng đi th nc ngoài, nguy c th phn tín
dng ca NHTM b co hp ngày mt gn hn thì vic nâng cao hiu qu hot đng
kinh doanh , ci cách chính sách tín dng đm bo an toàn là rt cn thit. Hi
n ti
các NHTM đã bc đu xây dng chính sách tín dng, nhng vn cha phù hp vi
thông l và chun mc quc t, cha thc s phát huy hiu qu qun lý Tr s
chính và thc thi thông sut các đn v trc thuc và mi cán b nhân viên đc
bit là cán b nhân viên ph trách kinh doanh
Trc tình hình đó, đ nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh, xây dng
TPB (TienphongBank) có ti
m lc tài chính ln, có kh nng cnh tranh cao và hot
đng kinh doanh đa nng thì đòi hi TPB phi m rng th trng, la chn chin
lc phát trin phù hp và khai thác đc ti đa th mnh ca mình. Vì vy, vic
xây dng các chin lc sao cho đ sc cnh tranh và phc v tt nhu cu ca
khách hàng đ gi vng và phát trin th trng là vn
đ rt cn thit đi vi
TienphongBank. Vi mong mun vn dng các công c hin đi trong đánh giá hiu
qu hot đng kinh doanh cng nh đa ra các gii pháp nâng cao hiu qu hot
đng kinh doanh ca NHTMCP Tiên Phong
5
Trong nhng nm va qua, hot đng ngân hàng nc ta đã có nhng chuyn
bin sâu sc.Quy mô kinh doanh ngày càng m rng c v s lng ln phm vi, các
loi hình kinh doanh đa dng và phong phú hn.Trong giai đon hi nhp WTO
hin nay, cnh tranh gia các ngân hàng đang càng ngày càng mnh m trên nhiu
phng din: Hot đng huy đng vn, hot đng tín dng vi công c lãi sut và
cht l
ng dch v. .
Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong đc thành lp t gia nm 2008,
đn nay mi đã trãi qua hn 3 nm hot đng. Tuy nhiên, trong thi 3 nm hot
đng, Tiên phong Bank đã có nhng bc đt phá, đ vn lên c v quy mô và
hiu qu hot đng kinh doanh. Tuy nhiên so vi nhu cu và nhng đòi hi t thc
tin, Ngân hàng thng mi C phn Tiên phong còn phi tip t
c phn đu mi có
th đng vng trong cnh tranh vn đang rt mnh m trong ngành ngân hàng.
Chính vì vy, vic nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh là yêu cu cp thit nht
ca Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong trong giai đon hin nay. Vi lý do
đó, tôi xin chn đ tài “Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca
Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong” làm lun vn tt nghi
p Cao hc
ngành Tài chính Ngân hàng, vi mong mun góp mt phn nh trong vic đ xut
các gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca TPB trong thi
gian ti.
2.
Mc tiêu nghiên cu
+ Trên c s s liu thc t đ phân tích và đánh giá thc trng hot đng kinh
doanh ca Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong, trong đó ch yu là hot
đng huy đng vn, hot đng tín dng và đu t trong thi gian t 2008 đn 2010.
+ T phân tích đánh giá thc trng hot đng kinh doanh ca TPB trong thi
gian qua, đa ra các gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh c
a
Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong giai đon 2011 đn 2015, qua đó nâng
cao v th cnh tranh và xây dng thng hiu vng mnh cho TPB.
6
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu
+ i tng nghiên cu:
- Nghiên cu lý lun và thc tin v các mt hot đng kinh doanh ca Ngân
hàng thng mi, cng nh ca Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong trong
giai đon 2008-2010
- Nghiên cu các gii pháp đ nâng cao hiu qu hat đng kinh doanh ca
Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong trong giai đon mi
+ Phm vi nghiên cu: Nghiên cu thc tin hot đng kinh doanh t
i mt
Ngân hàng thng mi có quy mô va - Ngân hàng thng mi C phn Tiên
Phong
4. Phng pháp nghiên cu
S dng phng pháp Thng kê, phng pháp phân tích k thut, phân tích
mô t và phân tích h thng đ tìm ra xu hng và đng thái ca đi tng nghiên
cu, t đó đ xut gii pháp nhm đt đc mc tiêu nghiên cu. Các phng pháp
này cho phép tip cn và gii quyt vn đ da trên các s liu thng kê, báo cáo
ca Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong
5.
Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
Lun vn có ý ngha v phng din khoa hc: Qua nghiên cu các ni dung,
bn lun vn góp phn h thng hóa các vn đ có tính khoa hc có liên quan đn
hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi.
Lun vn cng có ý ngha v mt thc tin: Qua phân tích và đánh giá thc
trng hot đng kinh doanh ca TPB mà rút ra nhng nhng nguyên nhân và bài hc
trong hot đng thc tin, đ
t đó đ xut ra gii pháp đ nâng cao hiu qu hot
đng kinh doanh ca Ngân hàng thng mi C phn Tiên Phong trong giai đon
2011– 2015
6. Kt cu ca bn lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc trình bày gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v ngân hàng thng mi và hiu qu hot đng kinh
doanh ca ngân hàng thng mi
7
Chng 2: Thc trng & hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng
thng mi C phn Tiên Phong giai đon 2008 - 2010
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng
thng mi C phn Tiên Phong
8
CHNG I
TNG QUAN VÊ NGÂN HÀNG THNG MI VÀ
HIU QU HOT NG KINH DOANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI ( NHTM)
1.1.1 Khái nim v NHTM:
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t, các t chc tín dng ngày nay càng
phát trin và hot đng ngày càng phong phú và hin đi hn .Các Ngân hàng
Thng mi hot đng trong lnh vc kinh doanh tin t và dch v ngân hàng, hot
đng đó góp phn thúc đy nn kinh t – xã hi phát trin. Hot đng ca ngân hàng
thng mi trong lnh vc tin t tín dng và dch v
ngân hàng đc coi là mt
loi đnh ch tài chính đc bit ca nn kinh t th trng. Qua quá trình tn ti và
phát trin hàng nhiu th k, h thng ngân hàng thng mi ngày càng đc hoàn
thin, ngân hàng thng mi tr thành mt trong nhng đnh ch không th thiu
ca nn kinh t th trng, hot đng ca ngân hàng thng mi đã và s góp phn
to ln trong vi
c thúc đy nn kinh t phát trin. Ngân hàng thng mi có mt v
trí đc bit trong nn kinh t – xã hi
Ngân hàng Thng mi (NHTM) là loi ngân hàng giao dch trc tip vi các
loi hình doanh nghip, t chc đoàn th xã hi và cá nhân, bng vic huy đng vn
di hình thc nhn tin gi hot k, tin gi đnh k, tin phát hành k phiu, trái
phiu, đng th
i s dng s vn huy đng đc đ cho vay, chit khu, cung cp
các phng tin thanh toán và cung ng dch v ngân hàng cho các đi tng nói
trên.
Ngân hàng thng mi là loi ngân hàng có s lng ln và rt ph bin trong
nn kinh t. S có mt ca ngân hàng thng mi trong hu ht các lnh vc hot
đng ca nn kinh t xã hi đã chng minh vai trò to ln ca NHTM đ
i vi s phát
trin ca nn kinh t xã hi.
9
o lut Ngân hàng ca Cng hòa Pháp khng đnh: Ngân hàng thng mi là
nhng c s mà ngh nghip thng xuyên là nhn tin bc ca công chúng di
hình thc ký thác, hoc di các hình thc khác, và s dng ngun lc đó cho chính
h trong các nghip v v chit khu, tín dng và tài chính.
Theo Lut ca các T chc tín dng do Quc hi nc Cng hòa xã hi ch
ngha Vit Nam, khóa X ngày 12 tháng 12 n
m 1997: “ Ngân hàng là loi hình t
chc tín dng đc thc hin toàn b hot đng ngân hàng vá các hot đng khác có
liên quan: ( Khoàn 2, iu 20) và “ Hot đng ngân hàng là hot đng kinh doanh
tin t và dch v ngân hàng vi ni dung thng xuyên là nhn tin gi và s dng
s tin này đ cp tín dng và cung ng các dch v thanh toán” ( Khon 7, iu 20).
Khon 2 điu 4 Lut cac t chc tín d
ng ( Lut s 46/2010/QH12) đnh ngha
v Ngân hàng nh sau :
“Ngân hàng là loi hình t chc tín dng có th thc hin tt c các hot
đng ngân hàng theo quy đnh ca Lut này.”
Khon 3 điu 4 Lut cac t chc tín dng ( Lut s 46/2010/QH12) ch r :
“ Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các
hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này
nh
m mc tiêu li nhun “
Trong đó hot đng ngân hàng là hot đng kinh doanh tin t và dch v ngân
hàng, bao gm: Huy đng vn di mi hình thc, cho vay ngn hn, trung hn, dài
hn, chit khu chng t có giá, bao thanh toán, cho thuê tài chính, thu chi, cho vay
tr góp, cho vay tiêu dùng, và cung cp mi dch v ngân hàng khác.
Nh vy, có th nói rng ngân hàng thng mi là nh ch tài chính trung
gian quan trng nht trong nn kinh t th tr
ng. Nh h thng đnh ch tài chính
trung gian này mà các ngun tin nhàn ri nm ri rác trong xã hi s đc huy
đng, tp trung li, đng thi s dng s vn đó đ cp tín dng cho các t chc
kinh t, cá nhân đ phát trin kinh t xã hi.
10
1.1.2 Các loi hình ngân hàng thng mi Vit Nam hin nay
H thng ngân hàng thng mi Vit Nam hin nay là h thng ngân hàng đa
nng mt phn, kinh doanh tng hp, đc đnh hình và phát trin mnh k t khi
thc hin vic ci cách h thng tài chính ngân hàng – t nm 1990 đn nay. H
thng này bao gm:
1.1.2.1 Ngân hàng Thng mi Nhà nc
Ngân hàng thng mi Nhà nc còn đc gi là ngân hàng thng m
i quc
doanh, đc thành lp bng 100% vn ngân sách nhà nc. Nhng ngân hàng c
phn, mà vn ca Nhà nc chim t l t 51 % tr lên cng đc xp vào loi hình
ngân hàng thng mi Nhà nc
- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam (Bank for
Agriculture and Rural Development of VN – BARDV)
Ngân hàng NN& PTNTVN đt hi s chính ti Hà Ni, hn 2500 chi nhánh,
phòng giao dch trong c nc và nhiu công ty trc thuc nh công ty Cho thuê tài
chính, công ty chng khoán, công ty kinh vàng bc đá quý.
- Ngân hàng u t và Phát tri
n Vit Nam (Bank for Investment and
development of Vietnam – BIDV).
Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam đt hi s chính ti Hà ni, hn
250 chi nhánh, phòng giao dch trong c nc. BIDV có nhiu công ty trc thuc
nh công ty đu t tài chính, công ty cho thuê tài chính, công ty chng khoán,
công ty bo him
- Ngân hàng Ngoi thng Vit Nam (VCB). Ngân hàng ngoi thng Vit
Nam có hi s chính ti Hà ni, hn 200 chi nhánh và phòng giao dch. Có các công
ty trc thuc nh: công ty chng khoán,công ty cho thuê tài chính
- Ngân hàng Công thng Viêt Nam ( VietinBank) : Ngân hàng công thng
VN có hi s chính ti Hà n
i, và hn 500 chi nhánh và phòng giao dch, có các
công ty trc thuc nh công ty chng khoán, công ty cho thuê tài chính
- Ngân hàng phát trin nhà đng bng sông Cu Long (Mekong Housing
Bank – MHB).
11
Ngân hàng phát trin nhà đng bng sông Cu Long đt hi s chính ti Thành
Ph H Chí Minh, có hn 50 chi nhánh và phòng giao dch trong c nc
1.1.2.2 Ngân hàng Thng mi c phn
Ngân hàng thng mi C phn là ngân hàng thng mi đc thành lp di
hình thc c phn gia Nhà nc và nhân dân. Trong đó, mt cá nhân hay pháp
nhân đc s hu mt s c phn nht đnh theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà
nc Vi
t Nam. Các c đông là ngi nc ngoài ch đc s hu ti đa mt s c
phn theo quy dnh ca NHNN Vit nam. Hin nay Vit Nam có 37 NHTM c
phn đang hot đng trong đó, tp trung ch yu TP.HCM và thành ph Hà Ni.
1.1.2.3 Ngân hàng thng mi liên doanh
Ngân hàng liên doanh là ngân hàng đc Ngân hàng Nhà nc Vit nam cp
giy phép thành lp và hot đng theo hp đng liên doanh gia mt bên là Ngân
hàng thng m
i Vit Nam và mt bên khác là Ngân hàng thng mi nc ngoài
có tr s ti Vit Nam, hot đng theo pháp lut Vit Nam.
Hin Vit Nam có 5 ngân hàng liên doanh:
- Liên doanh Vit Nam ài loan - Indo Vina Bank: ây là liên doanh gia
Ngân hàng Công thng VN vi Suma Bank ca ài loan.
- Liên doanh Vit Nam Malaysia - Vina Public Bank: ây là NH liên doanh gia
NH u t và phát trin Vit Nam (BIDV) vi Public Bank ca Malaysia đ hot đng
ch yu trong lnh vc tín dng trung và dài hn.
- Liên doanh Vit Hàn - Vina Shinhan Bank: là Ngân hàng liên doanh gia
Ngân hàng Ngoi th
ng Vit Nam (Vietcombank) vi Shinhan Bank ca Hàn
Quc.
- Liên doanh Vit Thái- Vina Siam Bank: là Ngân hàng liên doanh gia Ngân
hàng Nông nghip và phát trin nông thôn Vit Nam vi Siam Commercial Bank
ca Thái Lan.
- Liên doanh Vit Nga - Vina Russia Bank: Ngân hàng liên doanh gia BIDV
ca Vit Nam vi Ngân hàng Ngoi thng ca Nga.
12
1.1.2.4 Chi nhánh ngân hàng nc ngoài
Chi nhánh ngân hàng nc ngoài là đn v ph thuc ca ngân hàng nc
ngoài, không có t cách pháp nhân, đc ngân hàng nc ngoài bo đm chu trách
nhim v mi ngha v cam kt ca chi nhánh ti Vit Nam. Nhng chi nhánh này
đc Ngân hàng Nhà nc Vit nam cp giy phép thành lp chi nhánh ti VN và
hot đng ti Vit Nam, theo pháp lut ca Vit Nam. n nay Vit Nam đã có
39 chi nhánh ngân hàng nc ngoài hot đng.
1.1.2.5 Ngân hàng 100% vn nc ngoài
Ngân hàng nc ngoài đc hin din thng mi ti Vit Nam di hình thc
ngân hàng 100 % vn nc ngoài. Ngân hàng 100 % vn nc ngoài đc Ngân
hàng Nhà nc Vit nam cp giy phép thành lp và hot đng trên lãnh th Viêt
nam. ây là loi ngân hàng nc ngoài có t cách pháp nhân đy đ, đc thc
hin các mt hot đng ca ngân hàng theo quy đnh ca lut pháp Vit nam. n
nay ngân hàng 100% vn nc ngoài đã chính thc đi vào hot
đng gm : HSBC;
Standard Chartered ; ANZ ; Shinhan Vit nam và Hong Leong Vit nam
1.1.3 Các hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi
1.1.3.1 Hot đng huy đng vn
Huy đng vn là hot đng c bn ca các ngân hàng thng mi . Vi hot
đng c bn này, các ngân hàng thng mi đc phép s dng nhng công c và
phng pháp khác nhau đ huy đng mi ngun tin nhàn ri trong nn kinh t đ
to l
p ngun vn, sn sàng đáp ng nhu cu vay vn ca nn kinh t
+ Nhn tin gi ( Nhn ký thác) :
- Nhn tin gi ca các t chc kinh t bng VND và bng ngoi t
- Nhn tin gi ca cá nhân, các t chc đoàn th xã hi bng VND và
bng ngoi t
- Nhn tin gi ca các t chc tín dng bng VND và b
ng ngoi t
- Các hình thc huy đng khác
+ Phát hành chng t có giá đ huy đng vn
- Phát hành k phiu ngân hàng
13
- Phát hành trái phiu ngân hàng
+ Vay các t chc tín dng khác
- Vay các T chc tín dng trong nc
- Vay các T chc tín dng nc ngoài
+ Vay ngân hàng Nhà nc Vit Nam
- Vay tái cp vn
- Vay tái chit khu
1.1.3.2 Hot đng tín dng
Hot đng tín dng là hot đng quan trng nht, c bn nht ca các ngân
hàng thng mi. Thông qua hot đng này, các ngân hàng thng mi góp phn
cung ng mt khi lng vn tín dng r
t ln cho nn kinh t đ thúc đy phát trin
nn kinh t nâng cao đi sng ca nhân dân, đng thi qua hot đng tín dng mà
to ra ngun thu nhp chính trong hot đng kinh doanh ngân hàng. Chính vì vy,
hot đng tín dng đc quan tâm đc bit trong quá trình qun lý kinh doanh ngân
hàng. Hot đng tín dng ca ngân hàng thng mi đc thc hin di nhiu hình
thc khác nhau và bao gm:
+ Cho vay trc tip: Ngân hàng ký hp đ
ng và chuyn giao vn tín dng cho
ngi đi vay theo nhng điu kin quy đnh, khi đn hn ngi đi vay tr n gc và
lãi cho ngân hàng
Theo tính cht ca vn
- Cho vay sn xut kinh doanh đi vi các doanh nghip và t chc kinh t
- Cho vay tiêu dùng đi vi cá nhân, h gia đình, các t chc đoàn th xã hi
Theo mc đ tín nhim ca khách hàng
- Cho vay có tài sn bo đm
- Cho vay không có bn
đm
Theo thi hn luân chuyn vn
- Cho vay ngn hn vi thi hn t mt nm tr xung
- Cho vay trung hn vi thi hn t trên 1 nm đn 5 nm
- Cho vay dài hn vi thi hn trên 5 nm
14
+ Cho vay gián tip: Theo hình thc này, ngân hàng thng mi chuyn giao
vn cho mt ch th, nhng li thu hi vn qua mt ch th khác bng các loi hình
ch yu sau:
- Chit khu thng phiu và chng t có giá
- Bao thanh toán quc ni và quc t
+ Hình thc cho vay khác
- Cho vay di hình thc thu chi
- Cho vay thông qua phát hành th tín dng
+ Bo lãnh ngân hàng
Ngân hàng thng mi có th cp tín dng bng ch ký d
i hình thc bo
lãnh đ giúp khách hàng thc hin các hp đng kinh t, tài chính, thng mi vi
các đi tác nh : Bo lãnh vay vn; bo lãnh thanh toán; bo lãnh d thu
bão lãnh thc hin hp đng; bo lãnh hoàn thanh toán và các hình thc bo
lãnh khác
1.1.3.3 Hot đng dch v thanh toán và ngân qu
Ngân hàng thng mi có li th ln là quan h vi nhiu khách hàng, có
mng li rng khp, có đi ng cán b nhân viên giàu kinh nghi
m, do đó ngoài
hai mt hot đng chính là huy đng vn và hot đng tín dng, các ngân hàng còn
cung cp các dch vu đ va h tr các hot đng huy đng vn và tín dng va to
ra ngun thu nhp ln vi hiu qu cao. Các dch v này bao gm
+ Dch v thanh toán và chuyn tin quc ni
+ Dch v thanh toán và chuyn tin quc t
+ Thu phát tin mt, vn chuy
n, bo qun tin mt
+ Thc hin nghip v y thác và đi lý
+ Cung ng dch v Th ngân hàng
+ Cung ng các dch v ngân hàng đin t
+ Kinh doanh ngoi hi và vàng
+T vn tài chính tin t, cung cp thông tin v.v.
1.1.3.4 Các hot đngkinh doanh khác.
15
+ u t trc tip
u t trc tip là hot đng đu t ca NH bng vn ca mình theo
nguyên tc li đc hng, l phi gánh chu. u t trc tip còn gi là đu t
thng mi và đc thc hin di các hình thc sau đây :.
Góp vn mua c phn ca các t chc kinh t trong nc
Góp vn mua c phn ca các t chc tín dng trong nc
Góp vn, mua c phn, liên doanh vi nhà đu t nc ngoài (khi đc
NHNN chp thun).
Ngân hàng thng mi không đc trc tip kinh doanh bt đng sn mà phi
lp công ty và có giy phép riêng. Các ngân hàng thng mai ch đc phép s
dng vn điu l và qu d tr đ đu t thng mi (
đu t vào doanh nghip, d
án, qu đu t, các t chc tín dng) di hình thc góp vn đu t – liên doanh,
mua c phn.
+ u t tài chính
u t tài chính là hot đng đu t bng ngun vn t có và các ngun vn
n đnh khác. ây là hình thc đu t mà ch đu t không trc tip tham gia vào
quá trình kinh doanh, không tham gia vào qun lý vn, ch cn b vn đ
u t đ
hng thu nhp di hình thc li tc trái phiu hoc chênh lch giá mua bán trái
phiu. u t gián tip là hình thc đu t linh hot và có mc đ ri ro thp hn
đu t trc tip, đng thi có th giúp ngân hàng nhanh chóng chuyn đi danh mc
đu t theo hng có li nht. u t gián tip gm có :
- u t vào trái phiu Chính ph, Tín phiu Kho B
c, Tín phiu NHTW
Các ngân hàng đu t vào các chng t có giá này s gánh chu mc đ ri ro
thp, nhng t sut sinh li thng không cao, tuy nhiên nhng chng t có giá này
thng đc NHTW nhn chit khu hoc cho vay cm c mi khi NHTM thiu
vn.
- u t vào trái phiu công ty có mc đ ri ro rt cao, nhng có t sut sinh
li hp dn hn .
16
1.2 HIU QU HOT NG KINH DOANH CA NHTM.
1.2.1 Khái nim v hiu qu hot đng ca NHTM:
Theo lý thuyt h thng, hiu qu trong hot đng ngân hàng đc hiu hai
khía cnh nh sau:
(i). Kh nng bin đi đu vào thành các đu ra hay kh nng sinh li hoc
gim thiu chi phí đ tng kh nng cnh tranh vi các đnh ch tài chính khác.
(ii). Xác sut hot đng an toàn c
a ngân hàng
Giáo s kinh t hc và tài chính Peter S.Rose trng i hc Yale thì cho rng
bn cht ca ngân hàng thng mi cng có th đc coi nh mt tp đoàn kinh
doanh và hot đng vi mc tiêu ti đa hóa li nhun vi mc đ ri ro cho phép.
Thc tin, kh nng sinh li là mc tiêu đc các ngân hàng quan tâm hn c vì thu
nhp cao s giúp các ngân hàng bo toàn vn, tng kh nng m
rng thi phn, thu
hút vn đu t.
Nh vy, hiu qu là phm trù phn ánh s thay đi công ngh, s kt hp và
phân b hp lý các ngun lc, trình đ lành ngh ca lao đng, trình đ qun lý…nó
phn ánh quan h so sánh đc gia kt qu kinh t và chi phí b ra đ đt đc kt
qu đó.
Hiu qu đt đc thông qua các hot đ
ng kinh doanh ca Ngân hàng và hot
đng ca ngân hàng thng mi thng đc phân chia thành 4 nhóm : Hot đng
huy đng vn (1), hot đng tín dng (2), hot đng dch v thanh toán và ngân qu
(3), hot đng kinh doanh khác(4). Trong các mt hot đng đó, hot đng huy đng
vn và hot đng tín dng là hot đng kinh doanh ch yu, mang tính đc thù, vi
mc tiêu li nhun và hiu qu kinh t xã hi. Trong hot đng c
a ngân hàng
thng mi, không ch chy theo li nhun, mà còn phi quan tâm đn hiu qu ca
khách hàng và coi đó là s gn bó, s hp tác cùng có li. Chính vì vy, hot đng
huy đng vn và tín dng có tm nhìn xa hn, thit thc hn phi góp phn thúc đy
nn kinh t phát trin, to vic làm và nâng cao đi sng cho ngi lao đng.
Hiu qu hot đng tín dng nói riêng và hot đng kinh doanh nói chung
đi
vi bn thân ngân hàng là hiu qu qu bên trong và là hiu qu vi chính mình
17
Thc đo đ đánh giá hiu qu bên trong ca bn thân ngân hàng ch yu là ch tiêu
tng trng ngun vn, tng trng d n, các ch tiêu v cht lng tín dng, cng
nh s tha mãn ca khách hàng khi tip nhn các dch v ngân hàng cung cp.
Nhng xét cho đn cùng thì các ch tiêu v hiu qu kinh doanh đu đc phn ánh
ht sc rõ ràng thông qua các ch tiêu v li nhu
n và t sut li nhun.
Hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng đi vi nn kinh t xã hi là
hiu qu bên ngoài. Hiu qu kinh t xã hi đi vi hot đng kinh doanh ca ngân
hàng đc đánh giá qua t l tng trng kinh t, nng sut, cht lng và mc đ
đóng góp cho Ngân sách Nhà nc ca ngân hàng, và nhiu ch tiêu tng hp khác.
Hiu qu ho
t đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi gn lin vi hiu
qu ca toàn b nn kinh t xã hi, tuy nhiên vi gc đ và tm nhìn ca nhà kinh
doanh, các ngân hàng thng mi thng quan tâm đn hiu qu bên trong – hiu
qu ca chính mình và suy lun rng nh vy cng đã góp phn chung vào hiu qu
ca nn kinh t xã hi.
Hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng m
i đng ngha vi kh
nng đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh
Kh nng đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh, ngoài ni dung v
cht lng tng tài sn, kh nng kim soát ri ro trong hot đng kinh doanh tín
dng, hot đng kinh doanh đu t, hiu qu tài chính… mà còn th hin thông qua
kh nng thanh khon, kh nng bù đp các tn tht khi xy ra ri ro.
Kh
nng thanh khon ca ngân hàng là kh nng sn sàng chi tr các khon
n đn hn cho khách hàng. Ngha là các ri ro thanh khon s đc ngân hàng ch
đng quan tâm và x lý có hiu qu trong quá trình hot đng. điu này tt nhiên s
làm gim hiu qu kinh doanh, nhng không vì th mà xem nh vn đ này .
Khi ngân hàng không đm bo kh nng thanh khon vi mc đ nh s làm
gim li nhun do ph
i bán các tài sn vi chi phí tn tht cao hoc phi vay vi chi
phí lãi sut cao. Nu tình trnh này kéo dài không x lý kp thi dn đn mt lòng
tin ca khách hàng, nguy c rút vn t là khó có th tránh khi, có th dn đn phá
sn ngân hàng. Chính vì vy cn coi trng c hai mt hiu qu và đ an toàn trong
18
kinh doanh. Coi trong mt này, xem nh mt kia đu là phin din, có th dn đn
hu qu khó lng
duy trì đ an toàn trong hot đng ngân hàng, Ngân hàng Nhà nc quy
đnh t T l an toàn vn ti thiu (Capital Adequecy Ratios – CAR) và coi đây là
mt yêu cu bt buc
Theo điu 4 Thông t 13/2010/TT-NHNN ngày 20/05/2010
:
- T chc tín dng, tr chi nhánh ngân hàng nc ngoài, phi duy trì t l an
toàn vn ti thiu 9% gia vn t có so vi t
ng tài sn “Có” ri ro ca t chc tín
dng (t l an toàn vn riêng l).
- T chc tín dng phi thc hin Báo cáo tài chính hp nht theo quy đnh
ca pháp lut, ngoài vic duy trì t l an toàn vn riêng l quy đnh ti, phi đng
thi duy trì t l an toàn vn ti thiu 9% trên c s hp nht vn, tài sn ca t
chc tín dng và công ty trc thu
c (t l an toàn vn hp nht).”
Trong đó:
T l an toàn vn riêng l đc xác đnh nh sau:
T l an toàn vn riêng l
(CAR riêng l)
=
Vn t có
x 100% ≥ 9%
Tng tài sn “Có” ri ro
T l an toàn vn hp nht đc xác đnh nh sau:
T l an toàn vn hp nht
(CAR hp nht)
=
Vn t có hp nht
x 100% ≥ 9%
Tng tài sn “Có” ri ro
hp nht
- Nu CAR > 9%: Cho thy mc đ ri ro thp, kh nng an toàn cao trong
quá trình hot đng. Tuy ngân hàng s dng vn an toàn hn, nhng kém hiu qu
hn, có th b gim sút li nhun.
- Nu CAR = 9% ngân hàng này đã có mt t l hp lý gia VTC vi mc đ
ri ro trong s dng tài sn. Mc đ an toàn chp nhn đc, nhng luôn luôn chú ý
trong vic s dng vn sinh li, nu không thì t l này s gim xung di mc
quy đnh.
19
- Nu CAR < 9%: mc đ ri ro ln, mc đ an toàn không đm bo quy đnh.
ây là trng hp cn báo đng và cn có gii pháp khc phc.
Vi quy đnh v t l vn an toàn ti thiu, NHNN VN đã và đang dn áp dng
t l an toàn vn ti thiu phù hp chun mc quc t. Theo Basel II đã đ cp đn
vn đ v v
n t có ca t chc tín dng, các tài sn đc điu chnh theo mc đ
ri ro trong đó nhn mnh các phng pháp chun hóa, phng pháp da trên h
thng đáng giá ri ro ni b, h s CAR ti thiu là 8%. Trên thc t các ngân hàng
luôn c gng duy trì mc cao hn đáp ng nhng quy đnh ca NHNN và chun
quc t bi vì các ngân hàng phi b sung thêm vn
đ d phòng các ri ro trong
hot đng cng nh thích ng vi điu kin kinh t xã hi thay đi.
1.2.2 ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM
đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi, có th
s dng 2 h thng ch tiêu trc tip và gián tip phn ánh hiu qu hot đng kinh
doanh ca ngân hàng thng mi:
+ Các ch
tiêu gián tip phn hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng
thng mi:
Ch tiêu gián tip cho thy trng thái và xu hng phát trin kinh doanh ca
ngân hàng qua các bin c ca nn kinh t, mà ch nhng ngân hàng nào có h thng
qun tr tt, nhy cm trong kinh doanh thì mi có th đt đc mong mun. Các
ch tiêu gián tip bao gm:
- Tc đ tng trng ngun vn huy đng qua tng thi k
Ngun vn tín dng là ngun vn ch yu đ phát trin nn kinh t, ngun vn
này đc to lp t h thng ngân hàng thng mi. Trong khi đó, t trng vn t
có ca ngân hàng thng mi thng rt thp, ch vào khong t 5% đn 10% tng
ngun vn hot đng tín dng ca ngân hàng. Hot đng tín dng ca ngân hàng
th
ng mi ch yu da vào ngun vn huy đng. Ngun huy đng ch yu t các
pháp nhân và th nhân trong nn kinh t. Nu ngân hàng huy đng đc nhiu tin
t nn kinh t, thì ngân hàng mi có th m rng cho vay và đu t tín dng. Nu
phân tích theo góc nhìn đó thì tc đ tng trng ngun vn huy đng cao và hp
20
lý, đc coi là hot đng ngân hàng có hiu qu. Mt ngân hàng có tc đ tng
trng ngun vn hp lý, trc ht phi là ngân hàng có uy tín đi vi công chng,
đc công chúng tin tng thì h mi gi tin vào. Mt khác đ có tc đ tng
trng ngun vn hp lý, ngân hàng đó phi có tính chuyên nghip cao và có đi
ng nhân viên tt, phi có mng li hot đng tín dng rng khp v
i công tác tip
th và qung cáo tt. Tt c đu chng t hiu qu hot đng tín dng tt ca mt
ngân hàng.
Vì vy, công tác huy đng vn tin gi luôn đóng vai trò quan trng, nh
hng ln đn nn kinh t cng nh hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng
thng mi
- Tc đ tng trng d n tín dng qua tng th
i k
Huy đng vn và cho vay phi đi đôi vi nhau. Huy đng đc nhiu vn
nhng không có đu ra, hoc đu ra ít thì s b thua l trong hot đng tín dng.
Chính vì vy, bên cnh ch tiêu v ngun vn huy đng, cn có ch tiêu tng trng
d n hp lý mi đánh giá đy đ và toàn din hiu qu hot đng tín dng nói
riêng và hot đng kinh doanh nói chung c
a ngân hàng thng mi.
Tc đ tng trng ngun vn luôn phi tng ng vi tc đ tng trng tín
dng và ngc li. Các ngân hàng thng mi cn thn trng khi điu chnh tc đ
tng trng ca tín dng so vi tc đ tng trng ngun vn huy đng. Nu không
có tng quan hp lý s dn đn r
i ro thanh khon cho ngân hàng hoc không ti
đa hóa đc li nhun t hot đng tín dng
- Cht lng và hiu qu tín dng
Cht lng tín dng là yu t sng còn, quyt đnh s tn ti và phát trin ngân
hàng. Phi tích cc đ nâng cao cht lng tín dng, x lý nhanh n xu, n tn
đng, tng vòng quay vn tín dng phc v phát trin sn xut. Coi tr
ng kim tra,
kim soát, kiên quyt x lý kp thi các sai sót, gn kim tra vi vic chnh sa và
x lý sau kim tra.
Cht lng tín dng đc đánh giá thông qua vic phân loi n ti mt thi
đim nht đnh và đc đo lng qua các ch tiêu c th nh: