B GIÁO DC VÀ ÀO
TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ
MINH
CAO XUÂN LÃNH
GII PHÁP PHÁT TRIN
TH TRNG N TRANG
CA CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HN MT THÀNH VIÊN
VÀNG BC Á QUÝ SÀI GÒN
Chuyên ngành : QUN TR KINH DOANH
Mã s :
60.34.05
LUN VN THC S KINH
T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. H TIN DNG
Tp. H Chí Minh – Nm
2011
MC LC
Trang
Li cam đoan
Li cm n
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng biu
Danh mc các biu đ và hình nh
M U ……………………………………… ……………………………
1. Tính cp thit ca đ tài
2. Mc tiêu nghiên cu
3. Phng pháp nghiên cu
4. i tng, phm vi nghiên cu
5. Tng quan tình hình nghiên cu thuc lnh vc ca đ tài
6. Kt cu ca đ tài nghiên cu
CHNG 1: TNG QUAN V TH TRNG VÀ TH TRNG
KINH DOANH VÀNG, N TRANG … ………
1.1 TNG QUAN V TH TRNG …………………………….……….
1.1.1 Mt s khái nim ………………………………….…….……………
1.1.1.1 Th trng ……………………………………………………………
1.1.1.2 Phát trin th trng …………………………………… …………
1.1.2 c lng nhu cu th trng ……………………………….……….
1.1.3 D đoán nhu cu tng lai ………………………………… ………
1.1.4 Phân khúc th trng …………………………………….……………
1.1.5 Nhng yu t tác đng đn vic phát trin th trng ………… …
1.1.5.1 Các yu t bên trong ………………………….…………….…………
1.1.5.2 Các yu t t môi trng bên ngoài …………………………….….…
1.2 TNG QUAN V TH TRNG KINH DOANH VÀNG, N
TRANG ………………………………………………………………………
1
1
2
2
3
3
6
5
5
5
5
7
10
11
11
13
13
17
18
1.2.1 Khái nim v th trng n trang, trang sc
1.2.2 Tình hình th trng vàng, n trang trên th gii …………….…….
1.2.3 Tình hình th trng vàng, n trang ti Vit Nam ………… ……
1.2.3.1 Tình hình kinh doanh, tiêu th và s dng vàng Vit Nam ………
1.2.3.2 Kinh doanh vàng n trang ……………………… …………………
1.2.3.3 Kinh doanh vàng, vàng tin t ti các ngân hàng thng mi ……
KT LUN CHNG 1 ………………………………… ………
CHNG 2: ÁNH GIÁ THC TRNG V TH TRNG N
TRANG CA CÔNG TY TNHH MTV VÀNG BC Á QUÝ SÀI
GÒN…
2.1 S LC V CÔNG TY TNHH MTV VÀNG BC Á QUÝ SÀI
GÒN …… ……………………………………………………………… …
2.1.1 Gii thiu chung …………………………….…………………… ….
2.1.2 Các hot đng kinh doanh chính …………….……………………….
2.1.2.1 Sn xut và kinh doanh vàng ming ………………………… ……
2.1.2.2 Sn xut và kinh doanh n trang ………………….………………….
2.1.2.3 Sn xut và kinh doanh sn phm quà tng, logo cao cp ……….……
2.1.2.4 Kinh doanh đa c …………………………………………………
2.1.2.5 u t tài chính ………………………………………………… …
2.1.3 Tình hình, kt qu kinh doanh ……………………………………….
2.2 PHÂN TÍCH CÁC YU T TÁC NG N VIC PHÁT TRIN
TH TRNG N TRANG CA CÔNG TY TNHH MTV VÀNG BC
Á QUÝ SÀI GÒN …… …………………………………………… ……
2.2.1 Phân tích các yu t bên trong ca SJC …… ………………….…….
2.2.2 Tng hp đánh giá các yu t bên trong ……………….…………….
2.2.3 Phân tích các yu t môi trng bên ngoài ………………………….
2.2.3.1 Môi trng v mô …………………………………………….………
2.2.3.2 Môi trng vi mô …………………………………………….……….
2.2.4 Tng hp đánh giá các yu t bên ngoài ……………………………
18
18
20
20
23
24
26
27
27
27
29
29
29
30
30
30
30
32
32
35
37
37
39
42
2.3 ÁNH GIÁ CA KHÁCH HÀNG, NHÀ PHÂN PHI V THNG
HIU, TH TRNG N TRANG SJC …………………………… ……
2.3.1 ánh giá ca khách hàng v thng hiu n trang SJC …………….
2.3.1.1 Tháp nhn bit thng hiu ……….…………………………………
2.3.1.2 S trung thành ca khách hàng đi vi 4 thng hiu hàng đu ……
2.3.1.3 ánh giá ca khách hàng v thng hiu n trang SJC … ………….
2.3.2 ánh giá ca nhà phân phi …………………………………………
2.3.2.1 S phân phi n trang SJC đn các ca hàng …………………………
2.3.2.2 nh hng các chính sách ca SJC đi vi khách hàng phân phi …
2.3.3 Tng hp các kt qu nghiên cu khác t khách hàng mua sm n
trang, nhà phân phi – b tr cho các bin pháp thc hin các gii pháp
phát trin th trng n trang SJC …………………………………………
2.3.3.1 Hành vi mua sm, s dng n trang ca khách hàng …………… …
2.3.3.2 Kt qu nghiên cu b tr cho các hot đng chiêu th …
2.4 ÁNH GIÁ CHUNG THC TRNG PHÁT TRIN TH TRNG
N TRANG CA SJC T NM 2006 N NM 2010 …
2.4.1 Các u đim ………………………………………………… … ……
2.4.2 Các hn ch……… …………………………………………… ………
KT LUN CHNG 2 .…………………………… …………… ……
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN TH TRNG N TRANG
CA CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HN MT THÀNH VIÊN
VÀNG BC Á QUÝ SÀI GÒN …………………………… …………….
3.1 C S XÂY DNG CÁC GII PHÁP PHÁT TRIN TH
TRNG N TRANG SJC ………………………………… ……………
3.1.1 Quan đim phát trin th trng ………………… ………………….
3.1.2 D báo v th trng n trang ………………………………………
3.1.2.1 D báo v s chuyn dch c cu kinh t ……………………….…….
3.1.2.2 D báo v th trng và s chuyn dch th trng …………………
3.1.2.3 D báo v th trng n trang …………………………………………
44
44
44
45
46
48
48
49
50
50
53
54
54
55
57
59
59
59
61
61
62
62
3.1.3 nh hng, ch tiêu phát trin sn xut kinh doanh n trang ca
SJC đn nm 2020 ……………………………… ………………………….
3.2 CÁC GII PHÁP PHÁT TRIN TH TRNG N TRANG CA
SJC…………………………………………………………………………….
3.2.1. Gii pháp nâng cao nng lc sn xut, kinh doanh …………………
3.2.2 Gii pháp đnh v sn phm …………………………………………
3.2.3 Gii pháp đa dng hóa hình thc thu hút vn đu t ………………
3.2.4 Gii pháp phát trin hot đng Marketing ………………………….
3.3 CÁC YÊU CU, NGH VÀ KIN NGH ………………………….
KT LUN …………………………………………………………………
TÀI LIU THAM KHO …………………………………………………
PH LC ………………………………………………………… …………
63
64
65
69
75
79
86
89
91
94
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn: “Gii pháp phát trin th trng n trang ca
Công ty trách nhim hu hn mt thành viên Vàng bc đá quý Sài Gòn” là công
trình nghiên cu riêng ca cá nhân tôi.
Các s liu đc s dng trung thc và kt qu nêu trong lun vn là do chính
tác gi thu thp, tng hp và phân tích t các tài liu có liên quan, t kho sát điu
tra, tng hp ý kin, đng thi đc s đóng góp, hng dn ca PGS.TS. H Tin
Dng t chun b đn hoàn tt lun vn.
TP. H Chí Minh
, ngày tháng 6 nm 2011.
Tác gi
Cao Xuân Lãnh
LI CM N
hoàn thành nghiên cu này, tôi xin chân thành cm n Quý Thy, Cô
Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh đã tn tình truyn đt nhng
kin thc rt h thng khoa hc, đy đ và tht quý báu, trong thi gian hc tp,
nghiên cu ti trng. c bit, tôi vô cùng bit n Thy H Tin Dng, Phó Giáo
s, Tin s – Trng khoa Qun tr kinh doanh, Trng i hc Kinh t thành ph
H Chí Minh đã giúp đ và hng dn rt tn tình trong ging dy, nht là v
phng pháp khoa hc và ni dung chi tit khi thc hin và hoàn tt đ tài nghiên
cu này.
Tôi xin cm n các bn Hc viên Cao hc khóa K18, Khoa Qun tr Kinh
doanh – Trng i hc Kinh t thành ph H chí Minh; Lãnh đo, cán b – nhân
viên Công ty trách nhim hu hn mt thành viên Vàng bc đá quý Sài Gòn – SJC;
Lãnh đo các Hip hi, Hi kinh doanh vàng, m ngh kim hoàn, các doanh nghip
kinh doanh vàng, các đng nghip, đã giúp đ chúng tôi trong vn đ truyn đt
thông tin, tho lun, tham kho ý kin trong sut quá trình hc tp và nghiên cu.
Trong quá trình nghiên cu đ tài lun vn, mc dù tôi đã n lc c gng đ
hoàn thành nghiên cu, tham kho tài liu trên sách, báo, internet, trao đi, tho
lun và tip thu ý kin quý báu ca Thy, Cô, đng nghip và bn bè, song
nghiên cu này chc chn cng không tránh khi còn nhiu thiu sót. Tôi rt
mong nhn đc nhng thông tin đóng góp t Quý Thy, Cô, đng nghip và các
bn đ vic nghiên cu, hc tp ca tôi đc hoàn thin hn.
Xin trân trng và bit n.
TP. H Chí Minh, ngày tháng 6 nm 2011.
Tác gi
Cao Xuân Lãnh
DANH MC CÁC CH VIT TT
DNTN : Doanh nghip t nhân
EFE : Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài doanh nghip
GDP : Tng sn phm ni đa
GFMS : Công ty phân tích, t vn và nghiên cu th trng kim loi quý
HDR : Báo cáo v phát trin con ngi
HKD : H kinh doanh
IFE : Ma trn đánh giá các yu t bên trong doanh nghip
NHNN(VN) : Ngân hàng Nhà nc (Vit Nam)
R & D : Nghiên cu và phát trin
SJC : Công ty Trách nhim hu hn mt thành viên Vàng bc đá quý
Sài Gòn
TNHH : Trách nhim hu hn
TNHH MTV : Trách nhim hu hn mt thành viên
TCTD : T chc tín dng
T.O.M : Nhn thc đu tiên
UBND TP.HCM
: U ban nhân dân Thành ph H Chí Minh
USD : ô la M
VN : Vit Nam
WGC : Hi đng vàng th gii
WTO : T chc thng mi th gii
XRF : Máy đo hàm lng vàng hunh quang tia X
DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 1.1 :
Tình hình tiêu th vàng ti Vit Nam và th phn ca SJC 22
Bng 2.1 :
Kt qu kinh doanh vàng và n trang SJC (1989 – 2010) 31
Bng 2.2 :
Tng hp đánh giá các yu t bên trong ca SJC. 36
Bng 2.3 :
Tng hp khách quc t đn Vit Nam (2000 – 2010) 38
Bng 2.4 :
Các ch s kinh t VN t 2000-2010 40
Bng 2.5 :
Tng hp đánh giá các yu t ca môi trng bên ngoài SJC 43
Bng 3.1 :
D báo sn lng n trang SJC tiêu th
63
DANH MC CÁC BIU VÀ HÌNH NH
Trang
Biu đ 1.1 :
Gía vàng th gii 1998 - 2011 19
Biu đ 2.1 :
Thng kê so sánh tháp nhn bit các thng hiu n
trang
(2010)
4
5
Biu đ 2.2 :
ánh giá ca phân khúc khách hàng theo li ích n trang
(2010)
46
Biu đ 2.3 :
ánh giá ca khách hàng theo li ích n trang (2010) 47
Biu đ 2.4 :
nh v thng hiu theo cá tính (2010) 47
Biu đ 2.5 :
nh v thng hiu theo li ích (2010) 48
Biu đ 2.6 :
ánh giá khách hàng v các chính sách ca SJC (2010) 49
Biu đ 2.7 :
Thng kê ti các ca hàng n trang v tui vàng n trang
(2010)
51
Biu đ 2.8 :
Thng kê mc chi mua sm ti các ca hàng n trang
(2010)
52
Hình 3.1 :
Mt s mu n trang truyn thng: t l vàng cao, nhiu
chi tit,
70
Hình 3.1 :
Mt s mu n trang mang phong cách hin đi, thi trang
71
1
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Xu hng toàn cu hoá, hi nhp kinh t quc t và khu vc đang din ra
mnh m mi lnh vc kinh t, chính tr, xã hi. K t ngày 11/01/2007, Vit
Nam tr thành thành viên chính thc th 150 ca T chc thng mi quc t
(WTO), nn kinh t th trng đc hình thành theo l trình cam kt. S cnh
tranh gay gt lnh vc kinh t ngày càng quyt lit hn gia các công ty trong nc
vi nhau, gia các công ty trong nc và nc ngoài.
Ngày 24/02/2011, Ngh quyt 11/NQ-CP v các gii pháp ch yu tp trung
kim ch lm phát, n đnh kinh t v mô, bo đm an sinh xã hi ca Chính ph
đc ban hành: “ , tin ti xoá b vic kinh doanh vàng ming trên th trng t
do; ”. Trong bi cnh đó, các doanh nghip kinh doanh vàng, n trang càng phi
cnh tranh khc lit hn đ giành th phn, khách hàng. Doanh nghip nào nghiên
cu hiu rõ th trng, nhu cu ca th trng, ca khách hàng, dành đc
mi quan tâm và s hài lòng ca khách hàng thì s thng li và phát trin.
Chin lc kinh doanh hng đn khách hàng đang tr thành mt chin lc
kinh doanh có tm quan trng bc nht. Phi hp cùng khách hàng trong kinh
doanh, thu hút khách hàng mi, cng c khách hàng hin ti đang tr thành mt
công c kinh doanh hu hiu vi lng chi phí b ra thp nhng mang li hiu
qu kinh doanh cao. Làm th nào đ hiu, d báo đc th trng, khách hàng,
đem đn cho khách hàng giá tr cao nht, s hài lòng tt nht luôn là vn đ mà
các doanh nghip phi c gng thc hin vi tt c ngun lc, kh nng ca mình.
N trang, đc bit là Vit nam, là mt hàng hoá có giá tr rt cao, bi l t l
ln vàng trong n trang cng nh các loi đá quý gn theo đc tin. Do đó, ngoài
chc nng làm đp, n trang còn là mt tài sn có giá tr có th ct gi, đ dành,
th trng n trang, th hiu, hành vi, quyt đnh mua sm, mc đ cm nhn cht
lng hàng hoá, dch v, thng hiu, ca khách hàng cng có đim khác bit so
vi các loi hàng hoá bình thng khác. Vy, vic thu thp, phân tích, đánh giá,
2
chn lc, tng hp các kt qu nghiên cu th trng, khách hàng cng phi phù
hp, thit thc, h thng, khoa hc, cng nh đánh giá đúng đn thc trng th
trng n trang ca mt doanh nghip thì mi có th làm c s cho quyt đnh
chính xác ca nhà qun tr trong vic đ ra các gii pháp phát trin th trng.
Công ty Trách nhim hu hn mt thành viên Vàng bc đá quý Sài Gòn – SJC,
mt doanh nghip nhà nc, trc thuc U ban nhân dân TP. H Chí Minh, hot
đng theo mô hình Công ty m – công ty con, có doanh s đng hàng th sáu c
nc (nm 2010, doanh s đt 100.000 t đng, tng đng 5 t USD), là mt
doanh nghip hàng đu ca Vit Nam vi lnh vc kinh doanh chính là vàng bc đá
quý. Thng hiu Quc gia SJC, uy tín công ty, kinh doanh hn 22 nm đc bit
đn nhiu nht do kinh doanh vàng ming chim ti 90% th phn c nc. V lnh
vc n trang ch chim khong 15-20% doanh s. Chính vì vy mà vic quan tâm
m rng và phát trin th trng n trang ca SJC là rt cn thit nhm bo đm
cho vic kinh doanh n đnh trong khi mt hàng kinh doanh chính là vàng ming
đang b chính sách n đnh kinh t v mô hin nay ca Nhà nc thu hp dn.
tài “Gii pháp phát trin th trng n trang ca Công ty trách nhim
hu hn mt thành viên Vàng bc đá quý Sài Gòn” đc thc hin không ngoài
hàm ý trên và tác gi hy vng s nhn đc nhiu ý kin đóng góp đ vn đ
nghiên cu đc hoàn thin hn.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài nh sau:
1. ánh giá thc trng th trng n trang ca Công ty TNHH MTV Vàng
bc đá quý Sài Gòn;
2. xut các gii pháp phát trin th trng n trang ca Công ty TNHH
MTV Vàng bc đá quý Sài Gòn.
3. Phng pháp nghiên cu
tài kt hp gia lý lun và thc tin da trên nhng quy lut phát trin
khách quan v kinh t – xã hi, quan đim chính sách ca Nhà nc v lnh vc
kinh doanh vàng, n trang.
3
Phng pháp nghiên cu đc s dng trong đ tài là phng pháp suy din,
quy np, phân tích thng kê, d báo, so sánh tng hp và phng pháp điu tra,
tham kho ý kin chuyên gia. Thông qua các phng pháp thng kê và mô hình hi
quy bng các phn mm SPSS, các kt qu điu tra, đánh giá chính yu đc đnh
lng bng mô hình kinh t.
4. i tng, phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Các yu t nh hng đn th trng kinh
doanh n trang ca Công ty TNHH MTV Vàng bc đá quý Sài Gòn.
i tng điu tra, kho sát ly ý kin: i tng điu tra, kho sát ly ý
kin ca lun vn là nhóm khách hàng phân phi và khách hàng cá nhân tiêu
th, mua sm n trang. Ngoài ra, tác gi còn chn lc tham kho ý kin ca
mt s chuyên gia công tác, làm vic ti Hi đng vàng th gii, Hip hi
kinh doanh vàng, Hi m ngh kim hoàn, ch doanh kinh doanh vàng, cán b
qun lý kinh doanh vàng,
Phm vi nghiên cu: Phm vi nghiên cu ca lun vn là loi hình kinh
doanh n trang SJC hin nay.
- Phm vi không gian: nghiên cu th trng n trang ca SJC ti TP. H Chí
Minh, Cn Th, à Nng, Hu, Hà Ni và Hi Phòng.
- Phm vi thi gian: s liu (lu tr ti SJC) điu tra kho sát th trng các đa
phng t tháng 10 đn tháng 12 nm 2010 (có tham kho và so sánh vi các
s liu đã điu tra t nm 2007 đn 2009); kho sát cht lng dch v các ca
hàng n trang SJC ti TP. H Chí Minh t tháng 3 đn tháng 4/2011.
5. Tng quan tình hình nghiên cu thuc lnh vc đ tài
Theo nghiên cu, tng hp ca tác gi, đn nay cha có công trình nào nghiên
cu tha đáng v th trng kinh doanh n trang, cht lng dch v kinh doanh n
trang Vit Nam. Có mt s đ tài nghiên cu (lun án tin s, lun vn thc s)
cng nghiên cu chung v lnh vc kinh doanh vàng (trong đó vàng ming là ch
yu) hay kinh doanh vàng trên tài khon ti các sàn vàng (nhng lnh vc này đã b
nhà nc cm, đóng ca các sàn vàng ngày 30/03/2010). Mt s bài vit khác có
4
liên quan nhng ch góc đ kho sát và cung cp thông tin trên báo chí, tp chí,
internet.
Nm 2006, Công ty ACNielsen (Công ty nghiên cu tip th M), vn phòng ti
Thái Lan, thit k bng câu hi đ điu tra ngi tiêu dùng ti Vit Nam cho nhiu
mt hàng trong đó có vàng ming và n trang. T nm 2006, bng câu hi này đc
điu chnh hng nm cho phù hp vi mt hàng vàng ming và n trang ti Vit
Nam, các công ty kinh doanh vàng ln nh SJC và PNJ đu vn dùng bng câu hi
điu tra này dùng riêng cho mc đích ni b công ty, cha công b v kt qu kho
sát điu tra ca mình ra ngoài. Các nghiên cu v cht lng dch v n trang, mô
hình hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v này, cng nh phân tích, đánh
giá th trng n trang thì tác gi cha thy tài liu nào nêu ra.
6. Kt cu ca đ tài nghiên cu
tài “Gii pháp phát trin th trng n trang ca Công ty trách nhim hu
hn mt thành viên Vàng bc đá quý Sài Gòn” đc chia thành 3 chng vi ni
dung c th nh sau:
M đu.
Chng 1: Tng quan v th trng và th trng kinh doanh vàng và
n trang.
Chng 2: ánh giá thc trng v th trng n trang ca Công ty trách
nhim hu hn mt thành viên Vàng bc đá quý Sài Gòn.
Chng 3: Gii pháp phát trin th trng n trang ca Công ty trách nhim
hu hn mt thành viên Vàng bc đá quý Sài Gòn.
Kt lun.
5
CHNG 1
TNG QUAN V TH TRNG
VÀ TH TRNG KINH DOANH VÀNG, N TRANG
1.1 TNG QUAN V TH TRNG
1.1.1 Mt s khái nim
1.1.1.1 Th trng
Theo Philip Kotler [10], ban đu, th trng là mt đa đim c th, đó ngi
mua và k bán gp nhau đ trao đi hàng hóa. Nh th, th trng gm mi ngi
mua và ngi bán trao đi nhau các hàng hóa hoc dch v. C th hn, th trng
là tp hp nhng ngi hin đang mua và nhng ngi s mua mt mt hàng, dch
v nào đó và tp hp nhng ngi bán các sn phm, dch v liên quan.
Ta có th hiu, th trng là ni chuyn giao quyn s hu sn phm, dch v
hoc tin t, nhm tha mãn nhu cu ca hai bên cung và cu v mt loi sn phm
nht đnh theo các thông l hin hành, t đó xác đnh rõ s lng và giá c cn thit
ca sn phm, dch v. Thc cht, th trng là tng th các khách hàng tim nng
cùng có mt yêu cu c th nhng cha đc đáp ng và có kh nng tham gia trao
đi đ tha mãn nhu cu đó.
Th trng là mt tp hp nhng ngi mua và ngi bán tác đng qua li ln
nhau, dn đn kh nng trao đi.
Th trng là ni din ra các hot đng mua và bán mt th hàng hóa nht đnh
nào đó. Vi ngha này, có th trng go, th trng cà phê, th trng chng khoán,
th trng vn, v.v Cng có mt ngha hp khác ca th trng là mt ni nht
đnh nào đó, ti đó din ra các hot đng mua bán hàng hóa và dch v. Vi ngha
này, có th trng Hà Ni, th trng min Trung.
Trong kinh t hc, th trng đc hiu rng hn, là ni có các quan h mua
bán hàng hóa, dch v gia vô s nhng ngi bán và ngi mua có quan h cnh
tranh vi nhau, bt k là đa đim nào, thi gian nào.
6
Th trng trong kinh t hc đc chia thành ba loi: th trng hàng hóa - dch
v (còn gi là th trng sn lng), th trng lao đng, và th trng tin t.
Chc nng ca th trng là n đnh giá c đm bo sao cho s lng hàng mà
nhng ngi mun mua bng s lng hàng ca nhng ngi mun bán.
Không th xem xét giá c và s lng hàng mt cách tách bit đc. Giá c th
trng chi phi xã hi trong vic chn mua cái gì, mua nh th nào và mua cho ai.
Nh vy, giá c hàng hóa trong th trng cho chúng ta bit đc:
- Tha nhn công dng xã hi ca hàng hóa (giá tr s dng xã hi) và lao
đng đã chi phí đ sn xut ra nó, thông qua vic hàng hóa đó có bán đc hay
không, bán vi giá th nào.
- Cung cp thông tin cho ngi sn xut và ngi tiêu dùng thông qua
nhng bin đng ca nhu cu xã hi v s lng, cht lng, chng loi, c cu
ca các loi hàng hóa, giá c, tình hình cung cu v các loi hàng hóa.
- Kích thích hoc hn ch sn xut và tiêu dùng.
Nhà tip th cn tìm hiu, nghiên cu v th trng đ hiu rõ các vn đ c bn
nh:
- Thuc tính c th ca th trng: Quy mô th trng (s hàng bán, doanh
s, th trng, th phn ca đi th cnh tranh, ); v trí đa lý (s bán theo min,
vùng, loi ca hàng hóa, đa đim đc bit, ); dân s hc ca ngi mua (chng
tc, gia đình, tôn giáo, hc vn, gii tính, đ tui, thu nhp, li tc, ngh
nghip, ).
- Thuc tính ng x ca khách hàng: Mua khi nào, th nào, các tác đng
đn vic mua, tâm lý xã hi ca khách hàng, lý do mua,
- Nhng chiu kích đnh tính ca th trng (cn xác đnh đ tp trung khai
thác): ngi dùng nhiu, ngi mua thng xuyên, trung thành thng hiu
đáng tin, [10,327-328].
Hiu đc th trng, nhà qun tr có th hoch đnh chin lc, k hoch kinh
doanh, k hoch tip th, đ thu hút khách hàng, phát trin th trng hin có và
tim tàng,
7
1.1.1.2 Phát trin th trng
Theo Hoàng c Thân, phát trin th trng là quá trình làm cho th trng ln
lên, tng tin mi mt ca th trng. S phát trin đó có th bao gm c cht
lng, s lng, quy mô; có th liên tc hoc tng thi k, giai đon, cùng lúc hoc
không cùng lúc; tng th trng mc tiêu, tng đa bàn, [27].
phát trin th trng ca mt doanh nghip, ca mt ngành, ca mt hàng
cn quan tâm đn yu t bn vng, nó bao gm s tng trng v doanh thu, li
nhun ca doanh nghip và đng thi có s hoàn chnh v mt c cu sn xut kinh
doanh, li ích ca cng đng v mt kinh t, xã hi, môi trng, nh th, doanh
nghip mi có th n đnh, phát trin bn vng.
Th trng gn lin vi quá trình sn xut và lu thông hàng hóa. Sn phm
trc khi đi vào tiêu dùng phi qua khâu phân phi lu thông. Th trng va là kt
qu ca sn xut hàng hóa va là điu kin ca sn xut hàng hóa. S tách bit gia
sn xut và tiêu dùng, gia hàng và tin đã dn ti s không khp nhau v khi
lng, tin đ, thi gian sn xut và tiêu dùng hàng hóa. Khi sn xut xã hi càng
phát trin thì đa s nhu cu ca con ngi đc tha mãn thông qua th trng. Bn
thân s tiêu dùng (tiêu dùng cho cá nhân và tiêu dùng cho sn xut) luôn đòi hi s
đng b (nói trên) cao, nu không, tiêu dùng không thc hin đc đng b vi sn
xut, phân phi lu thông, cung cu.
Trên th trng có hai nhóm ngi hot đng. Nhóm th nht là nhng ngi
mua hàng hóa, s dng dch v, nhóm th hai là nhng ngi bán hoc cung cp
hàng hóa, dch v cho tiêu dùng. S phân nhóm này ch là tng đi và vi mi
ngi khi này thì thuc nhóm ngi mua nhng khi khác li thuc nhóm ngi bán.
Th trng là giao đim gp g, tác đng ca hai nhóm ngi này. Cùng thông qua
th trng đ gii quyt nhu cu gia ngi mua và ngi bán, bo đm thc hin
cân đi gia cung và cu. Nhu cu gii quyt thì ngi mua, ngi bán, ngi sn
xut, ngi tiêu dùng đu thc hin đc mc tiêu ca mình.
Nh vy, phát trin th trng là điu kin đ phát trin sn xut, kinh doanh
hàng hóa ca doanh nghip, suy rng ra là điu kin ca s phn thnh kinh t xã
8
hi.
Trong môi trng quc t hóa, s phát trin th trng không ch đáp ng yêu
cu trong nc mà còn nhm vn ti th trng ngoài nc, tranh th c hi quc
t đ phát trin.
Nh vy, c điu kin ch quan và khách quan, điu kin trong nc và ngoài
nc, trc mt và lâu dài đòi hi phi phát trin th trng. phát trin th trng
hiu qu, doanh nghip cn phát trin mt cách đng b. ng b là có s n khp
sn xut, kinh doanh, gia tt c các b phn hoc các khâu, to nên mt s hot
đng nhp nhàng ca chnh th. có th n khp vi nhau, các khâu, các b phn
ca mt chnh th phi đc sp xp và hot đng theo mt tng quan t l nht
đnh gi là t l đng b.
Mi th trng đu có cung - cu, giá c, ngi mua - ngi bán đc thù; có quy
lut vn hành đc trng và khuynh hng phát trin khác nhau. S quan h l thuc,
tác đng bin chng gia các th trng do quá trình trao đi hot đng và phi hp
cung ng hình thành sn phm cui cùng. S đc lp tng đi ca các th trng
luôn có xu hng phá v s cân bng tng th. S ph thuc và liên h gia các th
trng đòi hi s cân bng mi và n khp vi nhau. Vn đ đây là, đ cân bng
t phát hay ch đng điu tit đ có s n khp hp lý. Vai trò to điu kin và ch
đng điu tit ca doanh nghip đ to s đng b, n khp và hp lc phát huy sc
mnh các h thng th trng là đc bit quan trng.
Vn đ th hai đ phát trin th trng hp lý là vn đ n khp v cp đ hay
mc đ phát trin th trng. V phng din lch s th trng, có ba cp đ phát
trin nh sau:
- Cp đ th trng c đin: ây là dng thc ca th trng mà cùng mt
không gian, thi gian, đa đim ba yu t ngi mua, ngi bán và hàng hóa xut
hin đng thi vi nhau. Vi dng thc th trng này, ngi ta có th nhn bit v
quy mô, đng thái mua bán trên th trng.
- Cp đ th trng phát trin: dng thc th trng này, hàng hóa không nht
thit phi xut hin đng thi vi ngi mua, ngi bán. Ngi ta có th mua bán
9
ngay c trc khi hàng hóa đc sn xut ra. ó là mua bán theo hp đng ký
trc. Vi dng thc th trng này, tính "hin hu" ca th trng không nhìn thy
đc. Th trng tri rng c không gian và thi gian.
- Cp đ th trng hin đi: Trên th trng lúc này ch xut hin hoc ngi
mua, hoc ngi bán. Khi đó, ngi trung gian xut hin làm các công vic giao
dch và dch v thng mi. Vic ra đi ca các s giao dch chng khoán, s giao
dch thng mi, đáp ng yêu cu dch v mua bán trên th trng. c trng ca
th trng hin đi là các hình thc dch v phong phú và phát trin rt cao.
Theo Fredr. David [3,56], có 3 cách chính đ phát trin th trng:
- Thâm nhp vào th trng: Vi mc tiêu tng th phn cho sn phm, dch
v hin có trong th trng hin có, doanh nghip thc hin các bin pháp tip th
bng phng pháp thích hp, hiu qu vi n lc cao hn đ thâm nhp vào th
trng mnh hn nh tng chi phí qung cáo, khuyn mãi, ;
- Phát trin th trng: Vi mc tiêu phát trin th trng bng bin pháp đa
sn phm, dch v hin có vào khu vc đa lý mi, th trng mi. Nh vy, doanh
nghip cn t chc nghiên cu th trng trc khi thc hin bin pháp này mi có
hiu qu;
- Phát trin sn phm: tng doanh thu, doanh nghip phát trin sn phm
bng các bin pháp nh ci tin hoc sa đi cho phù hp nhng sn phm hoc
dch v hin có (to khác bit v tin ích, cht lng, làm khách hàng hài lòng
hn, ). phát trin sn phm doanh nghip cn chi phí nghiên cu và phát trin
ln mi có th thành công.
Ngày nay, “kinh doanh cái mà th trng cn ch không phi cái mà doanh
nghip có”, khi thc hin vic phát trin sn phm nhm đáp ng nhu cu th trng
cn nghiên cu kt hp vi vic thâm nhp th trng và đi đn vic phát trin th
trng. Mt doanh nghip mun tn ti, n đnh và phát trin bn vng, trong hot
đng kinh doanh ca mình, vic nghiên cu tìm hiu nhu cu ca th trng mc
tiêu mà mình đa sn phm đn cng nh ci tin, nâng cao cht lng dch v
phc v khách hàng phi thng xuyên. Vì vy, đ phát trin th trng, ba mc
10
tiêu, bin pháp, chin lc trên hu nh phi nghiên cu thc hin đng thi, tng
thi đim, giai đon nht đnh, mà mi bc đi, giai đon cn đc thc hin theo
kh nng, ngun lc ca mình vi quy mô thích hp, hiu qu.
thc hin thành công vic phát trin th trng, đòi hi các doanh nghip
nhng n lc tp trung, đ ci tin v trí cnh tranh ca mình trên th trng vi các
sn phm kinh doanh.
Da vào ni dung yêu cu ca tng giai đon, chin lc sn xut kinh doanh,
kt qu kinh doanh, thc hin các gii pháp, chin lc, ly làm c s cho vic đánh
giá hiu qu kinh doanh và phát trin th trng ca mt t chc, doanh nghip.
1.1.2 c lng nhu cu th trng
phát trin th trng, doanh nghip phi c lng quy mô hin ti và tim
nng tng lai ca th trng đó mt cách khoa hc và đánh giá chính xác th
trng.
Nhu cu th trng có th tiên liu và đo lng theo nhiu cp đ. V sn phm,
có th có 6 cp đ (món hàng; loi hàng; mt hàng; doanh s công ty, ngành, toàn
b); v không gian có 5 cp đ (khách hàng; đa phng; min; quc gia; khu vc);
và v thi gian có 3 cp đ (ngn; trung và dài hn).
Mi kiu đo nhu cu th trng cho mt mc đích riêng. Do đó, doanh nghip
có th tiên liu tng nhu cu cho mt mt hàng nào đó đ có k hoch sn xut kinh
doanh hp lý, hiu qu. ây cng làm c s cho vic m rng, phát trin th trng.
Theo Philip Kotler và Gary Armstrong, tng nhu cu th trng đi vi mt sn
phm hay dch v là tng giá tr hoc s lng hàng đc bán ti mt khu vc c
th trong mt khong thi gian nht đnh di tác đng ca mt môi trng và các
n lc tip th nht đnh [11,340].
c lng nhu cu th trng, có th dùng 1 trong 2 phng pháp:
- Phng pháp tích t th trng: phng pháp này đòi hi phi xác đnh khách
hàng có kh nng mua trong mi th trng và c lng kh nng tiêu th hàng
hóa ca h.
- Phng pháp ch s các yu t th trng: phng pháp này cn phi xác đnh các
11
yu t có liên quan đn nhu cu tim tàng ca th trng.
Qua đó, mi công ty có th đánh giá hiu nng ca nó đi vi toàn ngành da
trên t l tng trng ca nó so vi toàn ngành. T đó c lng doanh s bán ca
toàn ngành, ca đi th cnh tranh và doanh s thc t ca công ty [11,344].
1.1.3 D đoán nhu cu tng lai
Trong hu ht các th trng, tng nhu cu và nhu cu ca tng công ty đu
không n đnh vì có nhiu yu t tác đng khách quan và ch quan. Vì vy, d đoán
tng đi chính xác nhu cu tng lai là nói lên đc s quyt đnh thng li ca
công ty. Nhu cu càng bt n, vic tiên liu phi khoa hc, phù hp, cc k chính
xác, tin trình tiên liu phi công phu, phc tp hn.
d đoán nhu cu th trng tng lai, ngi ta thng thc hin 3 công
đon: tiên liu cho c nn kinh t – cho ngành – cho công ty.
D đoán cho c nn kinh t, phi d trù v ch s lm phát, tht nghip, lãi sut,
t giá, s chi tiêu, tit kim ca dân chúng, vic đu t vào doanh nghip, các hot
đng xut nhp khu, các hot đng ca chính quyn, Ly kt qu tiên liu v tng
sn lng quc dân (GNP) cùng vi các s liu khác đ tiên liu doanh s cho
ngành. T đây, công ty mi tiên liu doanh s cho mình da trên c đoán t l ca
công ty mình chim bao nhiêu so vi ca ngành và ngun lc ca công ty mình.
Nhiu k thut chuyên môn đc các công ty s dng đ c lng doanh s
ca h nh là: điu tra v các ý đnh ca ngi mua; tng hp ý kin ca lc lng
bán hàng; ý kin ca các chuyên gia, nhà chuyên môn; phng pháp trc nghim th
trng; phân tích chui thi gian; nhng ch báo dn đo; phân tích nhu cu bng
thng kê; [11,337-342].
1.1.4 Phân khúc th trng
Phân khúc th trng là xác đnh th trng theo tng nhóm khác nhau. Nhng
ngi có nhu cu, đc tính hay hành vi ging nhau thì cn phi có sn phm hoc
chin lc marketing phù hp. Mi phân khúc th trng đc gi là th trng mc
tiêu, có s tng đi đng nht v khách hàng tim nng [10,348].
Mt doanh nghip không th cung cp toàn b cho nhu cu th trng cng nh
12
thc hin toàn b các chin lc marketing cùng mt lúc cho toàn th trng vì
doanh nghip có đim mnh, đim yu mà th trng đa dng v nhu cu, nhiu
vùng đa lý khác nhau cng nh hành vi tiêu dùng khác nhau. thành công, sn
xut kinh doanh hiu qu, doanh nghip phi xác đnh th trng riêng cho sn
phm doanh nghip, bo đm đáp ng cao nht mong mun và nhu cu ca phân
khúc th trng.
Các c s cho vic phân khúc th trng [10,350-365]: phân khúc th
trng, thông thng phi da vào các c s chính nh sau:
(1) Theo đa lý: Phng pháp này yêu cu chia th trng thành nhng đn v đa lý
khác nhau nh quc gia, min, nông thôn, thành th, quy mô, khí hu, công ty s
quyt đnh hot đng trong mt hay vài khu vc đó sau khi đã quan tâm nghiên cu
nhng khác bit v nhu cu và s thích ca tng đa phng phù hp vi ngun lc,
kh nng ca công ty mình.
(2) Theo dân s hc: Phng pháp này yêu cu chia th trng thành nhng nhóm
da trên các thông s dân s hc nh đ tui, gii tính, quy mô gia đình, thu nhp,
ngh nghip, trình đ, tôn giáo, li tc, chng tc, quc tch, ây là các thông s
làm c s thông dng nht đ phân bit các nhóm khách hàng, bi vì c mun, s
thích, mc s dng, thng đng b vi các thông s nêu trên. Ngoài ra, đây là
nhng thông s d đo lng, thng kê, phân tích nht đ có th hiu v quy mô th
trng và cách thâm nhp nó hu hiu nht.
(3) Theo tâm lý: Phng pháp này yêu cu chia th trng theo các tng lp xã hi,
li sng, cá tính, các sn phm phi phù hp, thích ng cho tng tng lp, giai cp
xã hi, li sng ca các gii, cá tính ca khách hàng.
(4) Theo cách ng x: Phng pháp này yêu cu chia khách hàng thành các nhóm
da trên kin thc, thái đ, hoàn cnh mua sm, yêu cu v các li ích, loi khách
hàng, trung thành thng hiu, mc s dng, vic dùng hàng hoc phn ng trc
sn phm.
vic phân khúc th trng đc hu hiu, các khúc tuyn ca th trng phi
có nhng đc đim sau:
13
Mt là, tính đo lng đc, tc là quy mô và mãi lc các khúc tuyn th
trng phi có th đo lng đc. Tuy nhiên, vn có quy mô còn phi c đoán qua
các thông s đnh tính;
Hai là, tính tip cn đc, tc là các khúc tuyn đó phi có th vn ti và
phc v đc. Công ty phi có th tip cn đc và phc v hàng hóa, dch v vi
nhóm khách hàng này;
Ba là, tính quan trng, ngha là yêu cu các khúc tuyn này đ ln và sinh li
đc, đáng cho công ty vch k hoch sn xut kinh doanh hoc tip th phù hp;
Bn là, tính kh thi, tc là các chng trình, k hoch tip th, sn xut kinh
doanh cho các phân khúc này phi đc hình thành, thc hin đc, có hiu qu.
1.1.5 Nhng yu t tác đng đn vic phát trin th trng
phát trin th trng, ta cn phân tích, đánh giá các yu t nh hng, tác
đng t các yu t bên trong ca doanh nghip cng nh các yu t t môi trng
bên ngoài ca doanh nghip. T đó, ta có c s đ phát huy các mt mnh, tích cc,
ca các yu t bên trong ca doanh nghip cng nh các yu t thun li t môi
trng bên ngoài doanh nghip. Còn các mt tn ti yu kém ca các yu t bên
trong doanh nghip cng nh các bt li, nguy c t tác đng ca các yu t ca
môi trng bên ngoài doanh nghip thì phi có gii pháp, bin pháp khc phc, hn
ch đn mc thp nht, đ to c hi, điu kin thun li nht cho vic phát trin
th trng.
1.1.5.1 Các yu t bên trong
Khu vc kim soát ni b
“Tt c các t chc đu có đim mnh và đim yu trong các lnh vc kinh
doanh… Nhng đim mnh và đim yu bên trong cùng nhng c hi và nguy c
đn t bên ngoài và nhim v rõ ràng là nhng đim c bn cn quan tâm khi thit
lp các mc tiêu và chin lc. Các mc tiêu và chin lc đc lp ra nhm tn
dng nhng đim mnh và khc phc nhng đim yu bên trong khu vc kim soát
ni b”[3,186-187].
Kim soát ni b phi tp trung, thng nht các thông tin v qun tr, marketing,
14
sn xut, hot đng nghiên cu và phát trin và h thng thông tin.
Phân tích, đánh giá càng đy đ, chính xác, khách quan các yu t bên trong ca
doanh nghip, nhà qun tr kim soát đc ngun lc ca t chc mình, đ có k
hoch sn xut kinh doanh, t chc đng b vic phát trin th trng mt cách hiu
qu.
Ngun lc: Ngun lc trong công ty hay t chc, gm nhân lc và ngun lc
vt cht:
Nhân lc: nhân lc bao gm nhân lc qun tr cao cp, có vai trò lãnh đo, là
ngun lc quan trng nht vì mi quyt đnh, hành vi ln phong cách, thái đ trong
các quan h đi ni, đi ngoi ca h đu nh hng đn toàn b t chc. Bên cnh
h là nhóm ngi tha hành có ý ngha trong hot đng ca t chc. Khi phân tích
nhóm ngi tha hành phi cn c vào k thut chuyên môn, đo đc ngh nghip
và kt qu đt đc trong tng thi k liên quan đn ngh nghip, nhim v, mc
tiêu c th trong các k hoch tác nghip.
Nhân lc là ngun lc quan trng nht quyt đnh s thng li ca vic phát
trin th trng. Kim soát, đánh giá chính xác v ngun lc này đ có k hoch,
chin lc thu hút, tuyn dng, đào to, đào to li, phát trin ngun nhân lc đ
nng lc, trình đ cho vic n đnh và phát trin bn vng doanh nghip, t chc.
Ngun lc vt cht: ngun lc vt cht ca doanh nghip nh vn sn xut kinh
doanh, nhà xng, máy móc, thit b, nguyên vt liu, thông tin môi trng kinh
doanh, Mi doanh nghip đu có ngun lc vt cht khác nhau, có đim mnh,
đim yu so vi các đi th cnh tranh. Ngun lc vt cht là c s vt cht quan
trng, cn thit cho vic phát trin th trng. Do vy, phi đánh giá đúng đn
ngun lc này làm c s cho vic phát trin th trng v tin đ, quy mô thích hp
hoc có các bin pháp thu hút đu t, to ngun vn hiu qu đ phát trin th
trng.
Ni dung phân tích các ngun lc: Phân tích ngun lc gm các ni dung chính:
- Xác đnh quy mô, c cu cht lng và các đc trng ca ngun lc vt cht;
- ánh giá kh nng đáp ng nhu cu thc t ca tng ngun lc trong các hot
15
đng ca các b phn trong ni b tng thi k;
- ánh giá xác đnh đim mnh và đim yu v tng ngun lc vt cht so vi
các đi th cnh tranh ch yu trong ngành và th trng theo khu vc đa lý.
Phân tích hot đng ca b phn Marketing: Công tác marketing nh mt
quá trình xác đnh, d báo, thit lp và làm tha mãn các nhu cu ca khách hàng
đi vi sn phm, dch v. Các tác gi Joel Evans và Barry Berman [3,207] cho
rng marketing có 9 chc nng c bn: phân tích khách hàng, mua hàng, bán hàng,
hoch đnh sn phm và dch v, đnh giá, phân phi, nghiên cu th trng, phân
tích c hi, và trách nhim đi vi xã hi. Cn c vào các chc nng này đ xác
đnh và đánh giá các đim mnh, yu ca hot đng marketing. Nh th, phân tích,
đánh giá kt qu hot đng ca b phn marketing, cng nh mt b phn
marketing có nng lc, hot đng vi hiu qu cao, giúp nhà qun tr có c s quyt
đnh vic phát trin th trng phù hp và hiu qu.
Phân tích hot đng ca b phn Nghiên cu và phát trin (R&D): các
công ty đeo đui chin lc phát trin sn phm cn phi tp trung (nhiu ít tùy
thuc vào chin lc cnh tranh) vào hot đng nghiên cu và phát trin. B phn
này phi có kin thc nht đnh v khoa hc và công ngh, bit khai thác, ng
dng tt các kin thc này cng nh qun lý, x lý tt các ri ro liên quan đn
sáng kin, sn phm, dch v và các yêu cu phát sinh ca sn xut, kinh doanh.
Các hot đng hiu qu ca b phn R&D s giúp doanh nghip phát trin đc
sn phm, phát trin th trng.
Phân tích hot đng ca b phn Sn xut và tác nghip: Sn xut và tác
nghip gm tt c các hot đng bin đi các yu t đu vào thành các yu t đu
ra tng công đon trong quá trình hot đng ca doanh nghip. Nhóm ngi
tha hành thc hin chc nng này các b phn, t sn xut trc tip đn b
phn hành chính và b phn chc nng chuyên môn. Hot đng này to ra sn
phm, dch v, mc đ hài lòng ca khách hàng, k c chi phí hot đng là
nhng yu t đánh giá hiu qu ca hot đng sn xut và tác nghip. B phn
sn xut và tác nghip hot đng hiu qu s to đc sn phm cht lng cao,