Hoàn thiện chính sách tỷ giá hối đoái của Việt nam góp phần ổn định tiền tệ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM





TRN L PHNG



HOÀN THIN CHÍNH SÁCH T GIÁ HI OÁI CA VIT NAM
GÓP PHN N NH TIN T


Chuyên ngành : Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC : TS. H PHÚC NGUYÊN




Thành ph H Chí Minh – Nm 2011

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “HOÀN THIN CHÍNH SÁCH T GIÁ HI
OÁI CA VIT NAM GÓP PHN N NH TIN T” là công trình nghiên cu
khoa hc bn thân, đc đúc kt t quá trình hc tp và nghiên cu ca Tôi trong
thi gian va qua.

TRN L PHNG

MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC BNG
DANH MC HÌNH
DANH MC PH LC
LI M U
CHNG 1: C S LÝ LUN V T GIÁ HI OÁI VÀ CHÍNH
SÁCH IU HÀNH T GIÁ 3
1.1 Khái nim t giá hi đoái và tác đng ca nó, cn c la chn ch
đ t giá hi

đoái
1.1.1 T giá hi đoái, tác đng ca t giá hi đoái
1.1.1.1 T giá hi đoái 3
1.1.1.2 Tác đng ca t giá hi đoái 4
1.1.2 Chính sách t giá hi đoái, S hình thành và phát
trin ca các ch đ t giá hi đoái 7
1.1.2.1 Chính sách t giá hi đoái 7
1.1.2.2 S hình thành các ch đ T giá hi đoái 8
1.1.3 Cn c la chn ch đ t giá hi đoái 12
Cung cu trên th trng 12
Mc chênh lch lãi sut gia các nc 12
Mc chênh lch lm phát gia hai nc 13
1.2 Chính sách tin t và n đnh tin t
1.2.1 Th trng tin t 13
1.2.1.1 Khái nim th trng tin t và th trng vn 13
1.2.1.2 Chc nng ca th trng tin t và th trng vn 13
1.2.2 Chính sách tin t và n đnh tin t 14
1.2.2.1 Chính sách tin t 14
1.2.2.2 Mc tiêu n đnh tin t ca chính sách tin t 14
1.3 Nghiên cu quc t trong điu hành t giá hi đoái
1.3.1 Nghiên cu quc t v phá giá đng tin 16
1.3.2 Mô hình nn kinh t m vi t giá c đnh điu chnh 17
1.3.3 Khái quát t giá thc hiu lc và Phng pháp tính t
giá thc hiu lc
1.3.3.1 Khái quát t giá hiu lc 20
1.3.3.2 Phng pháp tính t giá hiu lc 21
1.4 Kinh nghim điu hành chính sách t giá mt s nc trong khu
vc
1.4.1 Kinh nghim ca Trung Quc 22
1.4.2 Kinh nghim ca Thái Lan 23

1.4.3 Kinh nghim ca Hàn Quc 25
1.4.4 Bài hc kinh nghim cho VN qua nghiên cu kinh
nghim quc t v điu hành chính sách t giá 26
KT LUN CHNG 1 27

CHNG 2: THC TRNG CHÍNH SÁCH T GIÁ HI OÁI THI
GIAN QUA TI VIT NAM
2.1. Thc trng chính sách t giá ti Vit Nam thi gian va qua 28
2.2. Phân tích t giá hiu lc  Vit Nam 35
2.2.1. Nghiên cu t giá hiu lc ti Vit Nam t 1999 đn nay 36
2.2.1.1. Tính t giá thc hiu lc (REER) 37
2.2.1.2. D báo t giá hiu lc t cui nm 2011 đn nm 2012 42
2.2.1.3. Kim đnh tác đng ca t giá thc hiu lc đn xut
nhp khu trong giai đon t 1999 đn 2010 da trên điu
kin ca Mashall – Lerner 44
2.2.2. Phân tích trng thái cân bng cân nn Kinh t theo
biu đ SWAN 50
2.2.2.1. Phân tích cán cân kinh t v mô đi ni 52
2.2.2.2. Phân tích cán cân kinh t v mô đi ngoi thông qua
cán cân tài khon vãng lai 56
2.3. Th trng tin t Vit Nam giai đon va qua 60
2.4. Thành công và hn ch ca th trng hi đoái Vit Nam giai đon
va qua 63
KT LUN CHNG 2 65

CHNG 3: GII PHÁP HOÀN HIN CHÍNH SÁCH T GIÁ HI
OÁI CA VIT NAM GÓP PHN N NH TIN T.
3.1. Trin vng Kinh t Th gii và Vit Nam
3.1.1. Trin vng kinh t th gii 66
3.1.2. Trin vng kinh t Vit Nam 68

3.2. Hoàn thin chính sách t giá Vit Nam góp phn n đnh tin t
3.2.1. Mt s gii pháp chính yu hoàn thin chính sách t
giá ca Vit Nam trong giai đon hin nay góp phn
n đnh tin t. 69
3.2.1.1. Chính sách trong ngn hn 69
3.2.1.2. Chính sách trong dài hn 70
3.2.2. Khuyn ngh chính sách cân bng kinh t v mô theo
mô hình nn kinh t cân bng SWAN.
3.2.2.1. i vi cân bng ni 72
3.2.2.2. i vi cân bng ngoi 73
3.2.3. Hoàn thin chính sách t giá nhm ci thin thâm ht
cán cân thng mi 75
3.2.4. Thc hin gim giá VND đnh hng t giá v t giá
thc hiu lc
3.2.4.1. Hiu qu ca chính sách gim giá VND 76
3.2.4.2. Phi hp linh hot các chính sách v mô đ đt đc
mc tiêu cân bng khi phá giá nh 79
3.2.5. Khuyn ngh t giá nm 2012 trong mc tiêu n đnh
tin t. 82
3.2.6. Xác lp th trng hi đoái là điu kin hoàn thin
chính sách t giá hi đoái Vit Nam trong giai đon
hin nay 83
KT LUN CHNG 3 85
KT LUN 86
PH LC
TÀI LIU THAM KHO
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
ADB Ngân hàng phát trin Châu Á
CPI Ch s giá tiêu dùng
VT n v tính

EB Cân bng đi ngoi
GDP Tng sn phm Quc ni
IB Cân bng đi ni
IMF Qu tin t quc t
NHNN Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
NHTM Ngân hàng thng mi
NK Nhp khu
NEER T giá hiu lc danh ngha đa phng
REER T giá thc hiu lc đa ph
ng
RER T giá thc song phng
TCTK Tng cc thng kê
VN Vit Nam
WTO T chc thng mi quc t
WDI Ch s phát trin th gii
WESP Trin vng kinh t th gii
XK Xut khu

DANH MC N V TIN T CÁC NC
AUD ô la Úc
CNY ng nhân dân t
EUR ng tin chung khu vc Châu Âu
KRW ng Won Hàn Quc
JPY ng Yên Nht
RM ng Ringgit Malaysia
SGD
ô la Singaphore
THB ng Bt Thái
USD ô la M
VND Vit Nam đng

DANH MC BNG

Bng 2.1 Ch s kinh t ca Vit Nam so vi mt s nc trong 29
khu vc t nm 2004 đn nm 2009
Bng 2.2 iu chnh t giá VND ca NHNN giai đon 1999 – 2010 33
Bng 2.3 T giá REER t Quý 1/2008 - Quý 3/2011 37
Bng 2.4 T giá danh ngha, REER, t giá k vng qua các quý t 41
Quý 1/2007 đn Quý 4/2011
Bng 2.5 D báo CPI các nc đi tác thng mi 2010 và 2011 44
Bng 2.6 D báo kim ngch xut khu nh
p Vit Nam nm 2011 44
Bng 2.7 Cán cân tài khon vãng lai, t l tht nghip, lm phát và 51
t l tng trng GDP t 2005 – 2012F
Bng 2.8 Thâm ht ngân sách Nhà Nc qua các nm (%/GDP) 59
Bng 3.1 Tng trng kinh t th gii (% GDP) 67




DANH MC HÌNH

Hình 1.1  Th SWAN 18

Hình 2.1 Din bin t giá USD/VND trong nm 2010, 2011
trên các th trng chính thc và phi chính thc
31
Hình 2.2 So sánh USD/VND, REER, t l X/N cùng ch s giá
ca Vit Nam t 1999 - 2010 (%)
39

Hình 2.3 Kim ngch xut nhp khu Vit Nam t 1999 - 2011
(vt: Triu USD)
50
Hình 2.4 Trng thái kinh t Vit Nam theo biu đ Swan nm
2009 -2011
51
Hình 2.5 Tng trng GDP và lm phát Vit Nam qua các nm
1999- 2011F (%/nm)
53

Hình 2.6 Tng trng GDP và tht nghip Vit Nam qua các
nm 1999 - 2011 (%/nm)
54
Hình 2.7 Tng Trng GDP và t l đu t t 2001 -2010 55
Hình 2.8 Cán cân thng mi và cán cân vãng lai tính theo
%GDP (1999 - 2011F)
57
Hình 2.9 T l tit kim – đu t tính theo % GDP ca Vit
Nam t 2002 -2011f
58
Hình 2.10 T l Xut nhp khu và Cán cân thng mi so vi
GDP t 1999 – 2011f (%/GDP)
61
Hình 3.1 Tng trng kinh t th gii và các nn kinh t t
2004 -2012f (%/ nm)
68
Hình 3.2 T giá song phng và t giá thc hiu lc đa
phng ca Vit Nam t 1999 - 2011
74

DANH MC PH LC
Ph lc 1: iu kin Mashall – Lerner
Ph lc 2: T giá danh ngha Vit Nam và các nc qua các quý t 1999 – 2011
Ph lc 3: T giá danh ngha điu chnh gia Vit Nam và các nc t quý
1/1999 - quý 4/2011
Ph lc 4: T trng thng mi Vit Nam qua các đi tác 1999 – 2011
Ph lc 5: Kim ngch xut khu Vit Nam qua các đi tác t Q1/1999 – Q3/2011
Ph lc 6: Kim ngch nhp kh
u Vit Nam qua các đi tác t Q1/1999 – Q3/2011
Ph lc 7: Ch s CPI ca Vit Nam và các nc t Q1/1999 – Q4/2011e.
Ph lc 8: Ch s CPI điu chnh ca Vit Nam và các nc t Q1/1999 –
Q4/2011e.
Ph lc 9: GDP, Kim ngch XNK, cán cân thng mi ca Vit Nam t Q1/1999
– Q4/2011e
Ph lc 10: NEER và REER Vit Nam qua các quý t 1999 – 2011.
Ph lc 11: NEER và REER Vit Nam qua các nm t 1999 – 2011
Ph lc 12: D báo REER Vit Nam t Q1/1999 – Q4/2011.
Ph l
c 13: T giá, cán cân thng mi và d tr ngoi hi ca Trung Quc t
2003 – 2011
Ph lc 14
T giá và cán cân thng mi ca Thái Lan t nm 2002 – 1996
Ph lc 15: T giá, cán cân thng mi và d tr ngoi hi ca Hàn Quc các nm
2001 – 2006
Ph lc 16: Kt qu kim đnh trong mô hình d báo REER.
Ph lc 17: Kt qu kim đnh trong mô hình d báo t giá tác đng CCTM (theo
điu kim MLR)

1
LI M U
1. Lý do chn đ tài:
Sau khng hong kinh t - tài chính th gii nm 2008, mc dù đã có du hiu
hi phc song các nn kinh t ln tng trng còn chm, không rõ nét và còn tim n
nhiu ri ro, các lung vn đu t đ dn vào các nc ông Nam Á, nhiu nc
trong khu vc đang phi vt v tìm mi gii pháp đ hp th các lung vn này mt
cách hiu qu nht, đng bn t ca h liên tc lên giá. ã hn 2 nm k t thi gian
sóng gió trên th trng tài chính th gii, mc dù nn kinh t Vit Nam đã có nhiu
chính sách lèo lái chng chi vi cuc khng hong, đa kinh t Vit Nam thoát khi
tình trng suy thoái và khó khn, đm bo mc tiêu tng trng kinh t, n đnh kinh
t v mô, song cuc khng hong tài chính quc t có tác đng tiêu cc đn các nn
kinh t toàn cu,Vit Nam không ngoi l. Áp lc gim phát bt đu xut hin, kim
ngch xut khu gim mnh và GDP đt thp. c bit trong hai nm li đây, lm
phát gn nh bùng n t mt con s sang hai con s t đu nm 2010 đn nay, và
cha có du hiu gim nhit, CCTT vn tip tc bi chi mc dù cán cân thng mi
có đc ci thin.
Trong khi đó mc tiêu ca CSTT là n đnh sc mua ca đng tin, k c đi
ni cng nh đi ngoi, góp phn tng trng kinh t, gii quyt công n vic làm.
Là mt trong nhng công c điu hành chính sách tin t, n đnh sc mua ca đng
tin, vai trò t giá ngày càng tr nên quan trng hn, nht là đi vi nhng nc
mun đt đ n đnh sau mt quá trình lch s dài lm phát, mt cân đi tài chính
nh  nc ta.
Vi các lý do đó, tôi chn đ tài nghiên cu “Hoàn thin chính sách t giá hi
đoái ca Vit Nam góp phn n đnh tin t.”
2. Mc đích nghiên cu:
Nghiên cu bin đng t giá trong mi tng quan vi các bin c GDP, xu
t
nhp khu, tài khon vãng lai, lãi sut, lm phát và kim đnh các mi quan h gia

các bin c này vi t giá t đó có c s đánh giá tác đng ca chính sách t giá đn
mu dch ngoi thng và đ ngh mt chính sách t giá phù hp vi tình hình phát
2
trin kinh t v mô ca đt nc.
3. i tng nghiên cu:
Xem xét điu hành chính sách TGH ca Vit Nam trong thi gian qua vi
các quan h ca các bin c v mô, mi tng quan hàng hóa vi các đi tác, t giá
th hin ht các vai trò chc nng ca mình trong mi quan h ngoi thng.
Tính toán t giá hiu lc t 1999 – 2011, d báo t giá thc hiu lc nm
2012. Kim đnh tác đng ca t giá thc hiu lc và GDP vi thâm ht thng mi
trong thi gian qua và gii thích trong điu kin hin nay, trng thái cân bng đi
ni, đi ngoi ca nên kinh t Vit Nam thông qua mô hình SWAN đ đánh giá nh
hng ca t giá thc hiu lc vi các bin đi ni đi ngoi. ng thi da vào d
báo tng trng kinh t th gii và Vit Nam trong các nm 2012 và tip theo đ
khuyn ngh chính sách nào cho t giá hi đoái ti Vit Nam đ góp phn n đnh
tin t.
4. Phng pháp nghiên cu:
Áp dng phng pháp phân tích đnh lng t đó làm sáng t các tác đng
ca các bin s đi vi TGH, tính toán t giá thc hiu lc. Phm vi nghiên cu s
dng ngun d liu th
cp ly t Tng cc thng kê, Tng cc Hi quan, Reuters
3000 Xtra, ADB, IMF, WorldBank và Ngân hàng Nhà Nc Vit Nam.
5. Kt cu đ tài:
 tài đc trình bày theo 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v TGH và chính sách điu hành t giá.
Chng 2: Thc trng chính sách TGH thi gian qua ti Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin chính sách TGH ca Vit Nam góp phn
n đnh tin t.
Các ph l
c và tài liu tham kho.

3
CHNG 1: C S LÝ LUN V T GIÁ HI OÁI VÀ CHÍNH SÁCH T
GIÁ HI OÁI
1.1. Khái nim t giá hi đoái và tác đng ca nó, cn c la chn ch đ t
giá hi đoái
1.1.1. T giá hi đoái, tác đng ca t giá hi đoái
1.1.1.1. T giá hi đoái
Các khái nim v TGH rt phc tp, ta có th tip cn t nhiu góc đ khác
nhau. Xét trong phm vi th trng ca mt nc, các phng tin thanh toán quc t
đc mua và bán trên th trng hi đoái bng tin t quc gia ca mt nc theo
mt t giá nht đnh.
Vy: TGH gia hai nc là mc giá mà ti đó h trao đi hàng hóa, vn
quc t vi nhau. Hoc: TGH là s so sánh mi tng quan gia giá tr gia hai
đng tin vi nhau. Hoc TGH là giá c ca đn v tin t nc này th hin bng
s lng đn v tin t nc khác
1

Có hai phng pháp biu hin t giá: Phng pháp trc tip và phng pháp
gián tip.
Phng pháp trc tip: mt đn v tin t trong nc đc biu hin bng
mt lng bin đi tin t nc ngoài (ký hiu :e). Các nc hin đang s dng
phng pháp biu hin t giá trc tip: Anh (GBP) Canada (CAD), Úc (AUD), đng
tin chung Châu Âu (EUR). T giá Vit Nam th hi
n  dng này
Phng pháp gián tip: mt đn v tin t nc ngoài đc biu hin bng
mt lng tin t bin đi trong nc.
Trong nghiên cu kinh t, các nhà kinh t hc phân bit t giá thành hai loi:
t giá hi đoái danh ngha và t giá hi đoái thc t
TGH danh ngha (NER): là giá tng đi gia đng tin ca hai nc. Ví

d
: ta nói nu TGH ca đng USD vi EUR là 0,9 là 1 USD n 0,9 EUR thì ta có
th đi 1 USD ly 0,9 EUR trên th trng tin t. Khi nói đn TGH gia 2 nc,


1
Theo : Tony Latter ,(1996), The choice of exchange rate regime, Bank of England, (No.2), p.5.

4
ngi ta thng ám ch TGH danh ngha.
TGH thc t (RER): là giá tng đi ca hàng hóa  hai nc. TGH thc
t cho chúng ta bit t l mà da vào đó, hàng hóa ca nc này đc trao đi vi
hàng hóa ca nc khác. TGH thc t đôi khi còn đc gi là t l giao đi hay t
giá ngang sc mua. Chính xác hn, t giá thc là mc giá tng đi ca nhng hàng
hóa m
u dch tng ng vi các hàng hóa phi mu dch. Nh vy, đim cân bng ca
t giá thc s tng ng vi giá so sánh gia hàng hóa thng mi hóa và hàng hóa
phi thng mi, đim cân bng t giá thc đem li đng thi s cân bng ni và cân
bng ngoi.
Cân bng ni có ngha là th trng hàng hóa không thng mi hóa đc
thanh toán liên tc. Cân bng ngoi có ngha là thâm ht cán cân vãng lai đc tài
tr mt cách bn vng t lung vn nc ngoài.
1.1.1.2. Tác đng ca t giá hi đoái
Tác đng ca t giá đn cán cân thanh toán.
Cán cân thanh toán bao gm: Cán cân vãng lai (hay tài khon vãng lai), Cán cân
vn (tài khon vn), Thay đi trong d tr ngoi hi ca chính ph hay còn gi là
phn bù đp cho thâm ht CCTT.
Cán cân vãng lai bao gm:
1. Cán cân thng
mi hàng hóa

1. Xut khu
2. Nhp khu
2. Cán cân thng mi phi hàng hóa
1. Cán cân dch v
1. Vn ti
2. Du lch
3. Các dch v khác
2. Cán cân thu nhp
5
1. Kiu hi
2. Thu nhp t đu t
3. Các chuyn khon
Tình trng tha hay thiu cán cân vãng lai trc tip nh hng đn cung và
cu ngoi t so vi đng tin ca nc đó, cho thy trng thái nc đó đang  cân
bng hay mt cân bng đi ngoi. Ti nhiu quc gia, cán cân thng mi là thành
phn chính ca cán cân vãng lai, nên s thay
đi ca cán cân vãng lai thng ph
thuc thay đi ca cán cân thng mi (tr mt s nc có tài sn hay tiêu sn 
nc ngoài ln thì thu nhp ròng t cho vay hoc đu t chim t l ln trong cán
cân vãng lai).
Tài khon vãng lai thng d khi quc gia xut khu nhiu hn nhp khu, hay
khi tit kim nhiu hn đu t (do xut khu ròng bng chênh lch gia tit kim và
đu t trong nc). Ngc li, tài khon vãng lai thâm ht khi quc gia nhp nhiu
hn hay đu t nhiu hn. Mc thâm ht tài khon vãng lai ln hàm ý quc gia gp
hn ch trong tìm ngun tài chính đ thc hin nhp khu và đu t mt cách bn
vng.
Ti khon vn: là tng hp toàn b các lung vn chuyn vào và ra khi mt nc,
vn vào có th thông qua vay n, bán các tài sn  nc ngoài, nhn đu t trc tip
(ODA, FDI) hay đu t gián tip vào các giy t có giá. Ngoài ra, còn bao gm
nhng khon vin tr cho mc đích đu t, xóa n chuyn tài sn ca ngi di

dân.Phn bù đp cho thâm ht CCTT: Trong trng hp CCTT b thâm ht, nó có
th đc bù đp bng ngun d tr ngoi hi hoc vay n nc ngoài.
Thâm ht CCTT lâu dài không ch làm cn kit d tr ngoi hi ca NHTW
mà còn làm cho vic m rng tín dng trong nc tr nên khó khn, do nim tin vào
đng tin trong nc b lung lay, dn đn hin tng chuyn ni t sang ngoi t,
gây sc ép lên ni t. Trong trng hp này vi c ch t giá c đnh, NHTW buc
phi phá giá ni t hoc phi chuyn sang c ch TGH linh hot (gây sc ép lên
lm phát trong nc).
Trng hp tài khon vn ra vào t do, đ gi TGH n đnh, NHTW buc
6
phi tung đng ni t ra mua đng ngoi t trong trng hp dòng tin đi vào quá
nhiu. Ngc li, s đo chiu ca dòng vn xy ra, mt lng ln d tr ngoi t s
phi bán bt đ thu đng ni t tr vào.
Trong bi cnh nh vy, tính đc lp ca chính sách tin t hay nói cách khác
điu hành chính sách tin t vì m
c tiêu lm phát s không th đm bo vì cung tin
không phi da vào din bin giá c trong nn kinh t mà do t giá hay dòng tin vào
ra quyt đnh. Ngc li, nu NHTW mun có mt chính sách tin t đc lp vì mc
tiêu lm phát thì buc phi t b mc tiêu c đnh t giá khi tài khon vn đã đc t
do.
nh hng ca t giá đn xut nhp khu
Trong thng mi quc t, khi đng ni t h giá so vi ngoi t, hàng xut
khu tính bng ngoi t s tr nên r hn, điu này làm nâng cao kh nng cnh tranh
ca quc gia đó trong thng trng quc t, đng thi, làm gim nhu cu nhp
khu do hàng hóa nc ngoài tính bng đng ni t tr nên đt hn. Tuy nhiên, nu
tình trng phá giá đng ni t kéo dài, tác đng này s gim hiu lc, do giá cao ca
hàng nhp khu (nguyên vt liu) đc chuyn vào giá thành hàng xut khu, đy
giá hàng xut khu lên cao làm trit tiêu các li đim do t giá mang li. Lp lun
tng t trong trng hp đng ni t đc nâng giá. Khi đng ni t đc đánh giá
cao so vi ngoi t, hot đng nhp khu đc khuyn khích do hàng nhp tr nên r

hn, và hot đng xut khu b hn ch do giá hàng xut tr nên đt hn. Nu tình
trng này b kéo dài, cán cân thng mi s b thâm ht.
nh hng ca t giá ti lm phát.
Lm phát là vic phát hành tha tin giy vào lu thông, làm cho tin giy b
mt giá, giá c hàng hóa tng lên, thu nhp quc dân b phân phi li, gây thi
t hi
đn toàn b đi sng kinh t xã hi.
Lm phát là mt hin tng xã hi ph bin hin nay  hu ht các nc trên
th gii, lch s các ch đ lu thông tin t hin đi đã chng minh rng các nc
nói chung và mi quc gia nói riêng chuyn sang ch đ lu thông tin giy thì hu
nh lm phát tr thành hin tng bình thng.
7
Lm phát là nhân t nh hng cùng chiu vi TGH danh ngha ca ni t,
lm phát cao làm gia tng lãi sut tng đi ca tin gi bng ngoi t so vi ni t,
kéo theo s gim giá ca ni t (TGH tng) tc lm phát có tác đng ngc chiu
vi giá tr ni t. Lm phát cao hn tng đi so vi nc ngoài dn đn t giá tng
lên, lm phát thp hn tng đi so vi nc ngoài dn đn t giá gim. Do vy,
mun qun lý cht ch đc th trng ngoi hi và điu tit TGH theo mc tiêu
nht đnh, thì Chính ph cn khng ch đc t l lm phát  mc đ hp lý. Nu
không khng ch đc lm phát, thì nhng din bin trên th trng ngoi hi và
TGH khó có th kim soát đc.
Lch s tin t cho thy, nhng nm 60 đn đu nm 70, đng USD b mt giá
liên tc do M phi phát hành USD đ tr n nc ngoài bù đp bi chi CCTT. S
kin này dn đn tình trng đu c tin t ngày càng nng n, đng USD đc tung 
t ra bán ngoài th tr
ng tin t th gii đ mua nhng đng tin đc giá, va tránh
nhng tn tht do đng USD mt giá gây nên, va tranh th kim li ln khi nhng
đng tin này lên giá mnh. Tình trng đó làm cho lu thông tin t ca các nc có
đng tin lên giá tr nên cng thng, sc ép lm phát  các nc này tng lên mnh
m. Ngi ta gi là c ch “nhp khu lm phát”.

Vì vy, khi xác đnh t giá đng tin trong nc, cn phi xem xét ti tác hi
tiêu cc ti lu thông tin t và giá c trong nc. T giá đng tin trong nc đc
nâng lên hay h xung còn có tác đng ti s di chuyn các lung vn ngoi t trong
nc và tình trng đu c USD.
1.1.2. Chính sách t giá hi đoái, s hình thành các ch đ t giá hi đoái.
1.1.2.1.
Chính sách t giá.
Chính sách t giá là các quyt đnh v t giá ca NHTW - đi din cho c
quan có thm quyn v tin t ca Chính ph. Chính sách t giá bao gm các quyt
đnh v n đnh giá tr đng tin nói chung và giá tr đi ngoi ca đng ni t nói
riêng biu hin bng vic chn la c ch xác đnh t giá trên th trng, các quyt
đnh v vic la chn các công c và bin pháp nhm thc hin mc tiêu đ ra.
Chính sách t giá là mt công c ca chính sách tin t, mc tiêu ca chính
8
sách t giá đc quyt đnh bi mc tiêu ca chính sách tin t. Theo đó, mc tiêu
chính ca chính sách tin t là n đnh giá tr đi ngoi ca đng ni t. Mc tiêu ca
chính sách t giá đc c th hóa nh sau:
- Chính sách t giá phi h tr các hot đng kinh t đi ngoi góp phn
cân bng thanh toán quc gia trong tng thi k.
- Chính sách t
giá cn phi hp hài hòa vi các chính sách tin t khác nhm góp
phn n đnh giá tr tin t, kim soát lm phát, và thúc đy tng trng kinh t.
- Chính sách t giá nâng cao kh nng chuyn đi ca đng ni t và đy nhanh
tin trình liên kt quc t trong lnh vc tin t ca quc gia.
1.1.2.2. S hình thành các ch đ T giá hi đoái:
Ch
đ t giá hi đoái là cách thc mt đt nc qun lý đng tin ca nc
mình liên quan đn các đng tin nc ngoài và qun lý th trng ngoi hi. Ch đ
TGH  mi nc và mi thi k có th khác nhau, song v c bn là ch đ t giá
"th ni" theo đó th trng quy đnh nhng bin đng ca TGH, hoc ngc li

hoàn toàn là ch đ TGH "c đnh" theo đó nhà nc s can thip đ TGH gia
đng tin ca nc mình vi đng tin (các) nc khác không đi, hoc là mt ch
đ nm gia hai gii pháp đó.
Trong lch s có 3 ch đ t giá quan trng, mi ch đ t giá ra đi đu có
cn c đ hình thành tng giai đon mt:
Ch đ t giá trong điu kin ch đ bn v vàng
Ch đ t giá c đnh Bretton Woods
Ch đ t giá th ni và ch đ t giá th ni có s điu tit ca Nhà nc.
Ch đ t giá bn v vàng:
Trong lch s ch đ bn v vàng, t giá xut hi
n sm nht là t giá “ngang
giá vàng”. T giá ngang giá vàng là t giá đc xác đnh trên c s so sánh hàm
lng vàng gia hai đng tin. Ví d: Nhng nm đu th k 20, 1GBP có hàm
lng là 7,3224g vàng, 1 USD có hàm lng vàng là 1,5042g vàng. Da vào nguyên
lý trên, t giá GBP và USD đc xác đnh là:
9
1 GBP =


= 4,868 USD
Trong quá trình quan h gia hai đng tin, t giá s dao đng xung quanh giá
vàng và trong gii hn ca hàm lng vàng quy đnh trong mt đn v tin t (đim
vàng). c đim c bn ca ch đ t giá trong điu kin bn v vàng là h thng t
giá c đnh dùng vàng làm vt ngang giá chung. Vi ch đ bn v vàng, vic điu
chnh khi lng tin t trong nc cn c vào d tr vàng mà nc đó có.
Ch đ t giá c đnh Bretton Woods:
Sau chin tranh th gii ln th hai, nhng ri lon v kinh t, xã hi nhng
nm 1929 – 1933 đã đ li nhng n tng sâu sc cho các nhà làm chính sách kinh
t trong nhng nm 40, h quyt tâm tránh nhng hn lon kinh t và nht là cuc
phá giá ti

n t có tính cht cnh tranh thng mi khc lit din ra trong cuc đi suy
thoái kinh t th gii.  thit lp mt trt t kinh t th gii mi, M, Anh và các
nc đng minh ln (bao gm c Liên Xô c) đi din cho 44 quc gia đã hp ti
Bretton Woods, Bang New Hampshire  M vào tháng 7/1944. Vi s ch đo ca
nhà kinh t hc ngi Anh John Maynard Keynes và nhà kinh t hc M Harry
Dexter White. Hi ngh đã ký mt hip c, gi là Hip c Bretton Woods, trong
đó c th hóa các ni dung đ án ca M:
- Nguyên tc c bn ca ch đ tin t này là ch đ bn v vàng hi đoái ly
USD làm chun (1USD = 0,888671g vàng).
- Hình thành mt ch đ t giá c đnh,, vi ni dung là các nc hi viên ca
IMF phi n đnh đng giá ca đng tin nc mình bng vàng hoc đôla M
và có trách nhim duy trì TGH bin đng trong phm vi biên đ 1% so vi
đng giá
2
.
K t nm 1947, bn v ca h thng Bretton Woods là đôla - vàng, tc đôla
chuyn đi ra vàng. ng USD tr thành cu ni cho toàn b h thng tin t th
gii. Nh vy, hip c Bretton Woods đã khai sinh ra h thng t giá hoái đoái c
đnh (fixed exchange rate).


2
Thc t đn tháng 12/1971, biên đ này đã m rng: 2,25%.
10
H thng Bretton Woods cho phép Tây Âu và Nht Bn có đc t giá c
đnh so vi dollar M cho đn tn nm 1970. Gn đây, Trung Quc, Hong Kong và
Malaysia đã rt thành công trong vic duy trì TGH c đnh đ gi n đnh kinh t
trong nc, đng Euro hin nay cng có th đc xem là mt ch đ TGH c đnh
gia các quc gia châu Âu tham gia.
Ngày nay, khái nim t giá c đnh đc hiu là r

ng hn so vi t giá c
đnh Bretton Woods, nó đc xem là mt kiu ch đ TGH trong đó giá tr ca mt
đng tin đc gn vi giá tr ca mt đng tin khác hay vi mt r các đng tin
khác, hay vi mt thc đo giá tr khác, nh vàng chng hn. Khi giá tr tham kho
tng hoc gim, thì giá tr ca đng tin neo vào cng tng hoc gim, đng tin s
dng ch đ TGH c đnh gi là đng tin c đnh; TGH c đnh là mt la chn
ch đ t giá ngc hoàn toàn vi TGH th ni.
Mc dù vic thc hin ch đ TGH th ni s hn ch kh nng ca chính
ph trong vn hành mt chính sách tin t ni đa đc lp nhm duy trì n đnh kinh
t trong nc, song trong thc t, nhiu chính ph vn thích ch đ TGH c đnh
bi nó to ra s n đnh.
Ch đ t giá th ni và ch đ t giá th ni có s điu tit ca nhà nc:
Ch đ t giá th ni hay còn gi là ch
đ t giá linh hot là mt ch đ trong
đó giá tr ca mt đng tin đc phép dao đng trên th trng ngoi hi, đng tin
s dng ch đ t giá th ni đc gi là mt đng tin th ni.
Trong phn ln trng hp, ch đ t giá th ni thng đc áp dng ti các
nc hn ch đ t giá c đnh bi vì t giá th ni nhy vi th trng ngoi hi,
điu này cho phép làm du tác đng ca các cú sc và chu k kinh doanh nc ngoài,
thêm vào đó, nó không bóp méo các hot đng kinh t.
Trong nhng nm 1960, kinh t các nc Tây Âu và Nht Bn đã tng trng
mnh, trong khi đó, kinh t M có nhiu khó khn, CCTT M bi chi liên tc, USD
tàn ngp và mt giá trên th trng quc t vào nm 1971. Hàng t đôla đc tung ra
trên khp các th trng tin t đ mua các đng tin đc giá. NHTW các nc này
không đ sc can thip đ gi giá cho USD theo nguyên tc ch đ t giá c đnh
11
Bretton Woods. Tháng 8/1971, Tng thng Nixon chính thc bãi b vic đi đôla ra
vàng, ch đ t giá c đnh Bretton Woods sp đ, khai sinh ra ch đ t giá th ni.
Ch đ t giá th ni là ch đ mà TGH do cung cu t do quyt đnh, trong
đó phân làm 2 loi: ch đ t giá th ni t do và ch đ t giá th ni có s điu tit

c
a nhà nc.
Ch đ t giá th ni t do:
Là ch đ t giá trong đó TGH hoàn toàn do quan h cung cu trên th
trng quyt đnh, không có s can thip nào ca chính ph.
Nu cung ngoi t ln hn cu ngoi t thì giá ngoi t gim và ngc li,
Nu cu ngoi t ln hn cung ngoi t thì giá ngoi t tng.
Nu giá ngoi t cao, s có nhiu ngi bán ngoi t tc khuyn khích xut
khu. Nu giá ngoi t gim, thì s có nhiu ngi mua ngoi t, tc là khuyn
khích nhp khu, hn ch xut khu.
Khác vi ch đ ly vàng làm bn v, làm thc đo giá tr, hay ch đ t giá
Bretton Woods, cng ly vàng làm bn v nhng trên thc t là ly USD đi ra vàng
làm bn v. Ch đ t giá th ni là đ cho các lc lng cung cu v ngoi hi trên
th trng xác đnh, ly t giá ngoi hi mt cách t do (floating rate)
Ch đ t giá th ni có s điu tit ca nhà nc:
Ch đ t giá th ni có điu tit là mt ch đ TGH nm gia hai ch
 đ
th ni và c đnh, v mt lý thuyt, ch đ TGH th ni tt hn, nhng trong thc
t không có mt đng tin nào đc th ni hoàn toàn, vì nó quá bt n đnh. Tuy
ch đ TGH c đnh to ra s n đnh, song vic thc hin các bin pháp chính
sách nhm gi cho TGH c đnh tng đi khó khn và tn kém, và trên ht là ch
đ này làm cho chính sách tin t tr nên vô hiu lc. Vì th, ch mt s ít đng tin
trên th gii s dng ch đ TGH c đnh, hu ht các đng tin trên th gii s
dng ch đ t giá th ni, nhng chính ph s can thip đ t giá không hoàn toàn
phn ng theo th trng. Hoc NHTW can thip bng cách tham gia mua bán trên
th trng. Khi NHTW mun gim giá ngoi t thì s bán ngoi t ra vi giá thp.
12
Ngc li khi NHTW mun tng ngoi t, thì NHTW mua vào vi giá cao. Tuy
nhiên đ thc hin bin pháp này, NHTW phi có d tr ngoi t ln đ sc can
thip vào th trng khi cn thit.

1.1.3. Cn c la chn ch đ t giá hi đoái.
S hình thành TGH là quá trình tác đng ca nhiu yu t ch quan và
khách quan. Nhng nhìn chung, có ba yu t chính tác đng đn t
giá.
Mi quan h cung cu v ngoi t.
Chênh lch v lãi sut.
Lm phát gia các nc.
Cung cu v ngoi t trên th trng là nhân t nh hng trc tip đn s
bin đng ca TGH. Cung cu ngoi t li chu s nh hng ca nhiu yu t
khác nhau trong đó có CCTT quc t. Nu CCTT quc t
d tha có th dn đn kh
nng cung ngoi t ln hn cu ngoi t và ngc li. S cân bng ca CCTT quc
t li ph thuc vào các ngun cung và cu ngoi t cu thành nên CCTT quc t.
Khi nn kinh t có mc tng trng n đnh nhu cu v hàng hoá và dch v nhp
khu s tng do đó nhu cu v ngoi t cho thanh toán hàng nhp khu tng lên.
Ngc li, khi nn kinh t ri vào tình trng suy thoái thì các hot đng sn xut
kinh doanh và xut nhp khu b đình tr làm cho ngun cung ngoi t gim đi.
Trong khi nhu cu nhp khu cha kp thi đc điu chnh trong ngn hn vic
gim cung ngoi t s đy t giá lên cao.
Mc chênh lch v lãi sut gia các nc là yu t th hai nh hung đn
TGH. Nc nào có lãi sut tin gi ngn hn cao hn lãi sut tin gi ca các nc
khác thì vn ngn hn s chy vào nhm thu phn chênh lch do tin lãi to ra, do đó
s làm cho cung ngoi t tng lên, TGH s gim xung.
Mc chênh lch lm phát ca hai nc cng nh hng đn s bin đng
ca t giá. Gi s trong điu kin cnh tranh lành mnh, nng sut lao đng ca hai
nc tng đng nh nhau, c ch qun lý ngoi hi t do, khi đó t giá bin đng
ph thuc vào mc chênh lch lm phát ca hai đng tin. Nc nào có mc đ lm
13
phát ln hn thì đng tin ca nc đó b mt giá so vi đng tin nc còn li.
Chênh lch lm phát da vào thuyt ngang giá sc mua ca đng tin PPP. Theo

thuyt này, mc giá ca mt nc tng lên tng đi so vi mc tng giá ca nc
khác trong dài hn s làm cho đng tin ca nc đó gim giá và ngc li.
Nh vy, yu t
 chênh lch lm phát ch có nh hng đn bin đng ca t
giá trong dài hn. Vic nghiên cu yu t này đ làm c s d đoán bin đng ca t
giá trong ngn hn s đem li kt qu không đáng tin cy.
1.2. Chính sách tin t và n đnh tin t.
1.2.1. Th trng tin t.
1.2.1.1. Khái nim th trng tin t và th trng vn
Th trng tin t là ni trao đi mua bán các công c tài chính ngn hn, theo
thông l, mt công c tài chính có thi hn thanh toán di 1 nm là công c th
trng tin t. Hot đng ca Th trng tin t ti Vit Nam ch yu thông qua th
trng tin t liên ngân hàng (ni t và ngoi t) và th trng đu thu tín phiu kho
bc, các hot đng nghip v tin t ca NHNN nh cho vay cm c, chit khu giy
t có giá, hot đng nghip v th trng m, nghip v hoán đi ngoi t.
Th trng vn là ni tp trung trao đi các công c tài chính trung và dài hn, mt
công c tài chính có thi hn thanh toán trên 1 nm đc coi là công c ca th
trng vn. Bao gm th trng tín dng trung, dài hn (vn chuyn giao qua các
trung gian tài chính) và th trng chng khoán (din ra hot đng mua bán các
chng khoán có thi hn trên 1 nm th hin di hình thc trái phiu, c phiu và
các công c chng khoán phái sinh. Th trng chng khoán thng có 3 hình thc
t chc: s giao dch chng khoán, th trng t do và th trng OTC).
1.2.1.2. Chc nng ca th trng tin t và th trng vn:
Nhìn t góc đ ngi đi vay, th trng tin t là ni bù đp s thiu ht gia
cung và cu vn kh dng, là ni tài tr các nhu cu v vn lu đng ca các doanh
nghip và chính ph, cung cp công c điu chnh tình hình thanh khon ca các cá
nhân và doanh nghip. Th trng vn là ni tha mãn nhu cu v vn đu t dài hn
ca doanh nghip và chính ph, phc v cho tái sn xut m rng hay là ni điu tit
14
mc đích tit kim hay đu t ca các thành phn kinh t.

Do thi gian ngn hn, nên nhng bin đng v giá ca các công c tài chính
do nh hng ca s bin đng lãi sut trên th trng không đáng k, các công c
tài chính ca th trng tin t thng đc phát hành theo dng chun mc hóa cao
và th trng th cp ca chúng rt phát trin, chúng là nhng công c
 đu t có tính
thanh khon cao, nhng li nhun mang li thp. Ngc li, th trng vn vì thi
hn dài, nhng bin đng v giá ca các Công c tài chính do nh hng ca bin
đng lãi sut th trng là đáng k, th trng th cp ca chúng không phát trin,
chúng là nhng công c đu t có tính thanh khon rt thp, mc ri ro cao, nhng
li nhun mang li cao hn.
1.2.2. Chính sách tin t và n đnh tin t
1.2.2.1. Chính sách tin t
Là h thng các quan đim, ch trng và bin pháp ca nhà nc nhm tác đng và
điu chnh các hot đng v tin t - tín dng, ngân hàng và ngoi hi, to ra s n
đnh ca lu thông tin t đ thúc đy nn kinh t quc dân phát trin. Là mt b
phn cu thành quan trong trong tng th các chính sách v mô có tác đng mnh m
và nhy cm vi toàn b hot đng ca nn kinh t.
CSTT nhm điu chnh khi lng tin t (tin mt và bút t), cung ng thêm
tin t trong mt thi k nht đnh cho nn kinh t thông qua tín dng, mua ngoi t,
nghip v th trng m… iu chnh khi tin t có sn trong lu thông cho phù
hp vi mc tng tng sn phm quc gia, phù hp gia tng cung và tng cu tin
t, gia tin và hàng hóa nói chung.
1.2.2.2. Mc tiêu n đnh tin t ca chính sách tin t.
CSTT hng vào vic khng ch ngun gc làm tng gim lng tin cung
ng, tng gim kh
i lng tin t, vì vy, làm tng gim t giá đt đng thi 2 mc
tiêu:
- Mt là: n đnh tin t, n đnh sc mua ca đng tin trong đi ni cng
nh đi ngoi trên c s kim soát lm phát, cân bng CCTT, n đnh TGH.
15

- Hai là: n đnh tng trng kinh t, to công n vic làm, nhm đt đn mc
toàn dng nhân lc mà không to áp lc lm phát
Mt CSTT cng nhc hay các công c ca CSTT nh công c t giá đc s dng
không phù hp, không có hiu qu có th làm xu đi các điu kin n đnh và tng
trng ca nn kinh t.
Lãi sut và t giá là hai công c
 quan trng nht trong vic điu hành CSTT
trong nn kinh t. Chính sách lãi sut và chính sách t giá luôn gn bó h tr cho
nhau. Lãi sut va là giá c s dng vn trong hot đng tín dng, va có tác đng to
ln đi vi vic tng hay gim lng tin lu thông, thu hp hay m rng tín dng,
khuyn khích hay hn ch huy đng vn. Lãi sut là mt công c ch lc, có đ nhy
cm cao trong vic điu hành CSTT, là cách thc NHTW s dng đ điu chnh
TGH trên th trng, khi TGH đt mc báo đng thì NHTW thng nâng cao lãi
sut chit khu.
Tuy nhiên, khi s dng chính sách lãi sut đ tác đng đn t giá cng có
nhng hn ch nht đnh, vì quan h lãi sut và t giá ch là quan h tác đng qua li
mt cách gián tip, không phi là quan h trc tip và nhân qu. Các yu t hình
thành lãi sut và t giá không ging nhau, vì vy s bin đng ca lãi sut cha hn
nh hng đn s bin đng ca t giá.
 bt k quc gia nào, chính sách ngoi hi cng đc coi là mt nhân t cu
thành quan trng ca CSTT quc gia, là công c qun lý v mô ca nhà nc đi vi
nn kinh t, đc bit là trong kinh t đi ngoi. Chính sách ngoi hi giúp cho quc
gia có th tp trung các ngun thu ngoi hi, to ra lc lng tài chính đ thc hin
các mi quan h kinh t, chính tr, ngoi giao, hp tác khoa hc k thut… vi các
nc trên th gii v các phng din nh: qun lý ngoi hi, lp và theo dõi CCTT,
thc hin các nghip v hi đoái, điu tit th trng hi đoái, xây dng và thng
nht qun lý qu d tr ngoi hi, tin hành kinh doanh ngoi hi trên th trng
quc t, n đnh TGH đ kìm ch lm phát n đnh giá c trong nc,… Trong s
các vn đ trên, chính sách hi đoái, d tr ngoi hi, th trng hi đoái là nhng
yu t tác đng mnh đn khi lng tin t, giá tr đng ni t và nh vy tác đng

ti TGH ca mt nc. Mc tiêu ca chính sách ngoi hi là nhm bo v đc lp