Ứng dụng mô hình điểm số tín dụng doanh nghiệp của Edward I. Altman để hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




PHM THANH HÀ


NG DNG MÔ HÌNH IM S TÍN DNG DOANH NGHIP
CA EDWARD I. ALTMAN  HOÀN THIN
H THNG XP HNG TÍN DNG DOANH NGHIP
TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM



LUN VN THC S KINH T





Tp. H Chí Minh – Nm 2011

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH



PHM THANH HÀ

NG DNG MÔ HÌNH IM S TÍN DNG DOANH NGHIP
CA EDWARD I. ALTMAN  HOÀN THIN
H THNG XP HNG TÍN DNG DOANH NGHIP
TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM

Chuyên ngành: Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12

LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc:
PGS. TS TRN HOÀNG NGÂN


Tp. H Chí Minh – Nm 2011
MC LC

TRANG PH BÌA

LI CAM OAN

MC LC

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

DANH MC CÁC BNG, BIU

DANH MC CÁC HÌNH V,  TH

LI M U

1. Lý do chn đ tài

2. Mc tiêu nghiên cu

3. i tng và phm vi nghiên cu

4. Phng pháp nghiên cu

5. Kt cu ca lun vn

6. Ý ngha khoa hc và thc ti
n ca đ tài

CHNG 1: TNG QUAN H THNG XP HNG TÍN DNG
DOANH NGHIP VÀ MÔ HÌNH IM S TÍN DNG
DOANH NGHIP CA EDWARD I. ALTMAN

1.1. Tng quan v H thng xp hng tín dng doanh nghip
1
1.1.1. Khái nim v H thng xp hng tín dng doanh nghip
1
1.1.2. i tng ca H thng xp hng tín dng doanh nghip
2
1.1.3. Vai trò ca H thng xp hng tín dng doanh nghip
2
1.1.4. Mc đích ca H thng xp hng tín dng doanh nghip
3
1.2. Tìm hiu H thng xp hng tín dng doanh nghip ti các Ngân

hàng thng mi Vit Nam hin nay
4
1.2.1. H thng xp hng tín dng doanh nghip ca Vietcombank
4
1.2.1.1. i vi doanh nghip thông thng, tim nng
4
1.2.1.2. i vi doanh nghip mi thành lp
8
1.2.2. HTXHTDDN ca Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
9
1.2.2.1. i vi doanh nghip ln đu quan h và doanh nghip thông
thng
10
1.2.2.2. i vi doanh nghip mi thành lp
13
1.2.2.3. i vi doanh nghip đu t d án
14
1.2.3. HTXHTDDN ca Ngân hàng TMCP Á Châu
15
1.2.4. Bài h
c kinh nghim t H thng xp hng tín dng doanh nghip ti
các Ngân hàng thng mi Vit Nam hin nay
17
1.3. Mô hình im s tín dng doanh nghip ca Edward I. Altman
19
1.3.1. Tng quan v Mô hình im s tín dng doanh nghip
19
1.3.2. S tng đng gia Mô hình im s tín dng doanh nghip ca
Edward I. Altman vi H thng đnh mc tín nhim ca Standard &
Poor’s

22
1.3.3. ng d
ng ca Mô hình im s tín dng doanh nghip ca Edward I.
Altman ti các th trng mi ni
23
1.3.4. Kim đnh Mô hình im s tín dng doanh nghip
25
1.3.4.1. i vi doanh nghip c phn thuc ngành sn xut
26
1.3.4.2. i vi doanh nghip không c phn thuc ngành sn xut
27
1.3.4.3. i vi doanh nghip không thuc ngành sn xut
29
CHNG 2. THC TRNG H
 THNG XP HNG TÍN DNG
DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM

2.1. Gii thiu v Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
32
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin
32
2.1.2. Tình hình hot đng ca Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
giai đon 2006 – 2010
32
2.1.2.1. Nhóm các ch tiêu tng trng
33
2.1.2.2. Nhóm các ch tiêu c cu – cht lng
33
2.1.2.3. Nhóm các ch tiêu hiu qu

35
2.1.3. K hoch phát trin ca Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
giai đon 2011 – 2015
36
2.2. H thng xp hng tín dng doanh nghip ca BIDV
36
2.2.1. C s pháp lý
36
2.2.2. Mc đích ca H thng xp hng tín dng doanh nghip ca BIDV
37
2.2.3. H thng xp hng tín dng doanh nghip ca BIDV
38
2.2.3.1. Phng pháp xp hng
38
2.2.3.2. i tng xp hng
39
2.2.3.3. Cn c xp hng
39
2.2.3.4. Quy trình xp hng tín dng doanh nghip
40
2.3. Nghiên cu tình hung xp hng tín dng thc t ti BIDV
45
2.3.1. Doanh nghip đc xp loi AA nhng có xu hng phát sinh n
xu
46
2.3.2. Doanh nghip đc xp loi A nhng phát sinh n cn chú ý
49
2.4. ánh giá H thng xp hng tín dng doanh nghip ti BIDV
51
2.4.1. Nhng kt qu đt đc

51
2.4.2. Nhng tn ti cn khc phc
53
CHNG 3. NG DNG MÔ HÌNH IM S TÍN DNG DOANH
NGHIP CA EDWARD I. ALTMAN  HOÀN
THIN H THNG XP HNG TÍN DNG DOANH
NGHI
P TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN
VIT NAM

3.1.  xut sa đi HTXHTDDN hin nay ti BIDV
56
3.2. Kim chng HTXHTDDN ti BIDV sau khi điu chnh
60
3.2.1. Doanh nghip xp loi AA nhng phát sinh n di tiêu chun
60
3.2.2. Doanh nghip xp loi A nhng phát sinh n cn chú ý
63
3.2.3. Các doanh nghip đc la chn nghiên cu
66
3.3. Mt s gii pháp khác góp phn hoàn thin HTXHTDDN ti BIDV
67
3.3.1. Xây dng H thng xp hng tín dng đi vi doanh nghi
p siêu nh
67
3.3.2. Hoàn thin h thng ngành kinh t
74
3.3.3. Nâng cao trình đ cán b ngân hàng
75
3.3.4. Tng cng kim tra, giám sát

76
3.3.5. Tip tc đy mnh ng dng công ngh thông tin
76
KT LUN

TÀI LIU THAM KHO

PH LC


DANH MC CÁC KÝ HIU – CH VIT TT

TT
Ký hiu Din gii
1 HTXHTDDN H thng xp hng tín dng doanh nghip
2 VCB Ngân hàng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam
3 Vietinbank Ngân hàng Thng mi C phn Công thng Vit Nam
4 ACB Ngân hàng Thng mi C phn Á Châu
5 TMCP Thng mi C phn
6 TNHH Trách nhim hu hn
7 DN Doanh nghip
8 DNNN Doanh nghip Nhà nc
9 OECD T chc Hp tác và Phát trin Kinh t
10 TNDN Thu nhp doanh nghip
11 IAS Chun mc k toán Quc t

12 VAS Chun mc k toán Vit Nam
13 EBIT Li nhun trc thu và lãi vay
14 DVR Dch v ròng
15 LNTT Li nhun trc thu

16 TDH Trung – Dài hn
17 TH Thc hin
18 KH K hoch

DANH MC CÁC BNG, BIU

Bng Trang
1.1. T trng ch tiêu tài chính và ch tiêu phi tài chính ca doanh
nghip thông thng ti HTXHTDDN VCB
6
1.2. T trng ch tiêu tài chính và ch tiêu phi tài chính ca doanh
nghip siêu nh ti HTXHTDDN VCB
7
1.3. H s ri ro ca doanh nghip siêu nh ti HTXHTDDN VCB 7
1.4. H s ri ro ca doanh nghip mi thành lp ti HTXHTDDN
VCB
8
1.5. T trng ch tiêu tài chính và ch tiêu phi tài chính ca Quy trình
chm đim và xp hng tín dng doanh nghip Vietinbank
10
1.6. Xác đnh quy mô doanh nghip ca Quy trình chm đim và xp
hng tín dng doanh nghip Vietinbank
11
1.7. H s ri ro ca doanh nghip siêu nh ti Quy trình chm đim
và xp hng tín dng doanh nghip Vietinbank
13
1.8. T trng ch tiêu tài chính và ch tiêu phi tài chính ca doanh
nghip ti HTXHTDDN ACB
17
1.9. S tng đng gia Mô hình im s tín dng doanh nghip ca

Edward I. Altman vi H thng đ
nh mc tín nhim trái phiu
ca Standard & Poor’s
22
1.10. Ch s Z ca Công ty C phn bông Bch Tuyt 26
1.11. Ch s Z’ ca Công ty Công trình Giao thông An Giang 28
1.12. Ch s Z” ca Công ty C phn Dc phm Vin ông 29
1.13. M rng kim đnh Mô hình đi vi mt s doanh nghip 30
2.1. Trng s nhóm các ch tiêu phi tài chính trong HTXHTDDN ca
BIDV
43
2.2. T trng ch tiêu tái chính và ch tiêu phi tài chính ca doanh
nghip trong HTXHTDDN ca BIDV
43
2.3. Thang xp hng doanh nghip trong HTXHTDDN ca BIDV 44
2.4. Chi tit hng tín dng và n xu thc t phát sinh ca nhóm
doanh nghip đc la chn nghiên cu
46
2.5. Tng hp đim ch tiêu phi tài chính ca Công ty C phn A 47
2.6. Tng hp đim xp hng tín dng ca Công ty C
phn A 47
2.7. Tng hp đim ch tiêu phi tài chính ca Công ty TNHH B 50
2.8. Tng hp đim xp hng tín dng ca Công ty TNHH B 50
3.1. Chm đim ch tiêu d báo nguy c phá sn ca doanh nghip
trong Mô hình đ xut sa đi
58
3.2. T trng ch tiêu tài chính, d báo nguy c phá sn và phi tài
chính ca doanh nghip trong Mô hình đ xut sa đi
59
3.3. H s tài sn bo đm c

a doanh nghip có quy mô nh trong Mô
hình đ xut sa đi
60
3.4. Chi tit đim ch tiêu d báo nguy c phá sn ca Công ty C
phn A trong Mô hình đ xut sa đi
61
3.5. Tng hp đim xp hng tín dng ca Công ty C phn A theo
Mô hình đ xut sa đi
62
3.6. Chi tit đim ch tiêu d báo nguy c phá sn ca Công ty TNHH
B trong Mô hình đ xut sa
đi
63
3.7. Tng hp đim xp hng tín dng ca Công ty TNHH B theo Mô
hình đ xut sa đi
64
3.8. Kt qu chm đim và xp hng li đi vi các doanh nghip
đc la chn nghiên cu theo Mô hình đ xut sa đi
66
3.9. Các ch tiêu phi tài chính dùng đ chm đim doanh nghip quy
mô siêu nh
69
3.10. T trng ch tiêu tài chính, d báo nguy c phá sn và phi tài
chính ca doanh nghip trong Mô hình đ xut xây dng
73
3.11. H s tài sn bo đm và H s quan h tín dng c
a doanh
nghip quy mô siêu nh trong Mô hình đ xut xây dng
73

DANH MC CÁC HÌNH V,  TH

Hình Trang
2.1. Các ch tiêu tng trng ca BIDV giai đon 2006 – 2010 33
2.2. Các ch tiêu c cu – cht lng ca BIDV giai đon 2006 – 2010 34
2.3. Các ch tiêu hiu qu ca BIDV giai đon 2006 – 2010 35

LI M U

1. Lý do chn đ tài
Trong nn kinh t, Ngân hàng và doanh nghip có mi quan h h tng ln
nhau, nu nh Ngân hàng có vai trò ht sc quan trng trong vic tài tr vn cho
các doanh nghip thì s hiu qu kinh doanh ca doanh nghip trong quá trình quan
h tín dng luôn là nn tng cho s phát trin vng chc ca Ngân hàng. Chính vì
yu t quan trng đó mà các Ngân hàng rt cn trng trc khi xét duyt cho vay,
tng cng các bin pháp phòng nga ri ro tín dng cng nh kim tra cht ch
quá trình s dng vn vay ca doanh nghip. T thc t đó, HTXHTDDN ti các
Ngân hàng thng mi đc hình thành và tr thành mt công c phòng nga ri ro
tín dng hiu qu.
Là Ngân hàng thng mi hàng đu Vit Nam, Ngân hàng u t và Phát
trin Vit Nam đã tiên phong xây dng, thí đim trin khai và ng dng thành công
HTXHTDDN trong vic phân loi n và trích lp d phòng ri ro. Bên cnh đó,
BIDV còn s dng hiu qu HTXHTDDN trong các quy trình qun lý ri ro tín
dng sau: ban hành chính sách khách hàng, quy trình cho vay, giám sát ri ro danh
mc tín dng, lp báo cáo qun tr ri ro, chính sách d phòng ri ro tín dng, phân
tích hiu qu sinh li ca danh mc tín dng, xác đnh khung lãi sut tiêu chun…
Nhng tháng cui nm 2011 và d báo c nm 2012, tình hình kinh t th
gii s vn còn tn ti nhiu bt n nh s mt n đnh chính tr ti các nc Bc
Phi và Trung ông, khng hong n ti khu vc châu Âu tip tc lan rng, kh
nng phc hi chm chm ca kinh t M khi th trng vic làm ti M vn cha

có du hiu bt phá… Trong khi đó, nn kinh t Vit Nam đang đi mt vi nhng
tn ti cn phi gii quyt nh c cu nn kinh t và h thng Ngân hàng không bn
vng, hiu qu đu t công thp, lm phát tng cao, lãi sut cho vay ca các Ngân
hàng thng mi vn duy trì  mc cao … Tt c nhng khó khn đó đã và đang
nh hng đn s phát trin ca doanh nghip, qua đó, tác đng nghiêm trng đn
h thng Ngân hàng – biu hin  t l n xu ti Ngân hàng đang tng cao.
i vi BIDV, danh mc tín dng luôn chim khong 66% tng tài sn ca
Ngân hàng thì vic tng cng các bin pháp phòng nga ri ro nhm kp thi phát
hin và hn ch phát sinh n xu là vic làm cn thit và cp bách trong giai đon
hin nay. Vi mong mun vn dng nhng kin thc v kinh t tài chính – ngân
hàng, ngi vit chn đ tài “ng dng Mô hình im s tín dng doanh nghip
ca Edward I. Altman đ hoàn thin H thng xp hng tín dng doanh nghip
ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam” đ nghiên cu, qua đó, góp phn
đa HTXHTDDN tr thành mt cu phn quan trng và là mt công c đc lc
trong qun tr kinh doanh ca BIDV.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài tp trung vào nhng vn đ sau:
- Th nht, tìm hiu và rút ra bài hc kinh nghim t HTXHTDDN ti mt
s Ngân hàng thng mi hàng đu Vit Nam hin nay. ng thi, trình bày và
kim chng tính hu dng ca Mô hình đim s tín dng doanh nghip ca Edward
I. Altman trong vic d báo nguy c phá sn đi vi các doanh nghip Vit Nam.
- Th hai, trình bày thc trng HTXHTDDN ti BIDV, t đó, cho thy kt
qu đt đc cn phát huy và nhng tn ti cn khc phc trong thi gian ti.
- Th ba, đ xut ng dng Mô hình đim s tín dng doanh nghip ca
Edward I. Altman trong vic sa đi HTXHTDDN hin nay và đa ra mt s gii
pháp nhm hoàn thin HTXHTDDN ti BIDV.
3. i tng và phm vi nghiên cu
Trong phm vi hu hn ca đ tài, ngi vit tp trung nghiên cu phng
pháp và h thng các ch tiêu đc s dng đ chm đim và xp hng doanh
nghip ti các Ngân hàng thng mi ti Vit Nam cng nh BIDV, t đó, đa ra

gii pháp hoàn thin HTXHTDDN ca BIDV.
Ngoài ra, do gii hn ca thi gian nghiên cu và kh nng tip cn tài liu
ti mt s Ngân hàng nên các vn đ liên quan đn HTXHTDDN nh: đim s tng
ch tiêu tài chính và phi tài chính, trng s tng ch tiêu ca mi ngành ngh, đim
s s dng đ chm đim quy mô… ch đc gii thiu khái quát làm c s cho
mc tiêu nghiên cu ca đ tài.
4. Phng pháp nghiên cu
 tài s dng phng pháp phân tích đnh tính đ nghiên cu các mô hình
chm đim tín dng doanh nghip ti các Ngân hàng và Mô hình đim s tín dng
doanh nghip ca Edward I. Altman.
Sau đó s dng phng pháp so sánh và phng pháp nghiên cu tình hung
đ làm rõ thc trng HTXHTDDN ti BIDV hin nay và tính kh thi khi ng dng
Mô hình đim s tín dng doanh nghip ca Edward I. Altman trong đ xut hoàn
thin HTXHTDDN ca BIDV.
Trong quá trình kho sát và thu thp ý kin ca cán b tín dng, phng
pháp thng kê cng đc s dng nhm tng kt các thông tin thu thp đc.
5. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho và ph lc, lun vn đc
kt cu theo ba phn chính sau:
- Chng 1: Tng quan H thng xp hng tín dng doanh nghip và Mô
hình đim s tín dng doanh nghip ca Edward I. Altman.
- Chng 2: Thc trng H thng xp hng tín dng doanh nghip ti Ngân
hàng u t và Phát trin Vit Nam.
- Chng 3: ng dng Mô hình đim s tín dng doanh nghip ca Edward
I. Altman đ hoàn thin H thng xp hng tín dng doanh nghip ti BIDV.
6. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
Kt qu ca đ tài nghiên cu này có th đc ng dng vào thc tin đ
phc v cho công tác qun tr ri ro nói chung và qun tr ri ro tín dng nói riêng
ti BIDV. c bit, trong nm 2011 và d kin ht nm 2012, s lng doanh
nghip có nguy c phá sn tng cao thì mt HTXHTDDN hoàn thin s giúp cho

BIDV phân loi n và trích lp d phòng ri ro chính xác hn, đng thi, tr thành
mt công c hu hiu giúp các nhà qun tr xây dng đnh hng chin lc kinh
doanh phù hp cho tng ngành ngh.