Phân tích Bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh

Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Chiu ti – H Chí Minh

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1-










Phân tích bài th “Chiu ti” ca H Chí Minh
đ làm ni bt v đp c đin và tinh thn hin đi ca bài th

Bài làm

Chiu ti lƠ bƠi th đc vit trong thi đim gn kt thúc ca mt chuyn chuyn lao. BƠi th
là mt bc tranh v cnh chiu ti ni núi rng- cnh đp bi nó ánh lên s sng m áp ca con ngi.
Qua đó, bc l mt tâm hn thi nhân nhy cm trc v đp ca thiên nhiên, mt tm lòng nhân hu đi
vi con ngi, mt phong thái ung dung luôn hng v s sng, ánh sáng vƠ tng lai. Hay nói đúng hn
đơy lƠ mt thc th ca s kt hp hài hòa gia màu sc c đin và tinh thn hin đi
Cnh chiu ti là mt đ tài quen thuc ca vn chng. Khung cnh bui chiu v ti thng
d sinh tình vì th, bui chiu đã đi vƠo bao áng th kim c, làm nên nhng vn th tuyt tác. Th chiu
c đin thng man mác mt ni bun đìu hiu, hoang vng trong s tàn t ca thi gian, hoc tru nng
ni bun tha hng l th. û đơy bng vài nét chm phá ca bút pháp c l tng trng tác gi đã

dng nên bc phông ln làm nn cho cnh chiu.
Quyn điu quy lâm tm túc th,
Cô vân mn mn đ thiên không;
(Chim mi v rng tìm chn ng
Chòm mây trôi nh gia tng không)
“Cánh chim” vƠ “chòm mơy” lƠ hai hình nh quen thuc thng xut hin trong th chiu xa vƠ
nay. Cho nên, đó ch là hai hình nh ca không gian mƠ đã mang theo ý ngha ca thi gian. Cánh chim 
đơy đc ly t th gii ngh thut c phng ông. Trong th gii thm m y, hình nh cánh chim bay
v rng đã ít nhiu có ý ngha biu tng c l din t cnh chiu: “Phi yn thu lơm”; “Quyn điu quy
lơm” lƠ nhng nhóm t thng thy trong th ch Hán. Trong “Truyn Kiu”, khi miêu t cnh chiu,
Nguyn Du đã đim vào bc tranh hình nh cánh chim bay v rng: “Chim hôm thoi thót v rng”.
Trong th BƠ Huyn Thanh Quan cng th: “Ngàn mai gió cun chim bay mi” vƠ Huy Cn li cm thy
bóng chiu nh đang sƠ xung t cánh chim đang nghiêng dn v cui chân tri: “Chim nghiêng cánh
CHIU TI (PHN 2)
- H CHÍ MINH –
- TÀI LIU BÀI GING –
ơy lƠ tƠi liu tóm lc các kin thc đi kèm vi bài ging Chiu ti (Phn 2)
thuc khóa hc Luyn thi
i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt) ti website Hocmai.vn.  có th nm vng kin
thc bài th Chiu ti, Bn cn kt hp xem vi bài ging này


Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Chiu ti – H Chí Minh

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2-

nh bóng chiu sa”. Hình nh trong cm nhn ca các thi nhơn xa thì khi miêu t cnh chiu mà không
có hình nh cánh chim thì bóng chiu cha rõ.
Cánh chim trong th xa thng ch là mt chi tit ngh thut thun tuý đ gi t cnh chiu
th thôi vƠ thng gi nên cm giác v s xa xm, phiêu bt, chia lìa:
“Chúng điu cao phi tn” – Lí Bch
“Thiên sn điu phi tuyt” – Liu Tông Nguyên
chúng ta đu nhn thy cánh chim trong th ca Lí Bch và Liu Tông Nguyên đu “Phi tuyt”, “Phi
tn”. Tt c đu không có đim dng mà  vào trng thái bay vào chn xa xm, vô tn, gi lên mt ý
nim siêu hình nƠo đó. Còn cánh chim trong bƠi th “Chiu ti” ca Bác li có phng hng, đim
dng, mc đích bay rõ rƠng:
Quyn điu quy lâm tm túc th
(Chim mi v rng tìm chn ng)
nh vy Bác đã đa cánh chim t th gii siêu hình tr v vi th gii hin thc. Ta nhn thy trong cách
nhìn ca Bác là mt cách nhìn đy yêu thng, trìu mn trc biu hin nh nhoi ca s sng. Nhìn cánh
chim đang bay, Bác cm nhn đc s mt mi ca đôi cánh sau mt ngƠy đng hot đng. Trong chiu
sâu tâm hn ca Bác chính lƠ lòng yêu thng s sng, cm quan ca Bác chính là cm quan nhơn đo.
Cơu th th hai cng mang đm nét ng thi. Nó rt gn vi cơu th: “Cô vơn đc kh
nhƠn” ca Lí Bch. Hình nh chòm mơy cô đc trôi gia bu tri đã tr thành mt mô tuýp quen thuc
trong th xa, nó thng gi lên cái cô đc thanh cao, s phiêu diêu, tht tc và ni khc khoi ca con
ngi trc cõi h không. Còn trong bƠi “Chiu ti” ca Bác, hình nh chòm mơy cô đc trôi nhè nh
qua bu tri ch là mt nét v to nên cái không gian cao rng ca cnh tri chiu ni min rng núi. Bu
tri hôm y phi tht cao, tht trong xanh ta mi thy đc hình nh chòm mơy cô đc y gi nên hình
nh cô đc ni đt khách, quê ngi ca Bác. Mi mt chi tit ca cnh chiu đu nhum màu tâm trng.
Cánh chim mi tìm v t m, còn ngi tù thì mt mi sau mt ngƠy đng mà vn cha có đc ch
dng chân. Chòm mây l loi trôi lng l trên tng không, còn ngi tù thì cô đn gia mt bui chiu ni
đt khách. Hai cơu th đt đn mc vi diu ca li t cnh ng tình. û đó ta bt gp mt tâm hn giàu
cm xúc trc thiên nhiên và s sng. T đó ta thy đc mt ngh lc phi thng vƠ đó cng chính lƠ
cht thép trong th ca Bác.
Nu nh  hai cơu th đu bng bút pháp c đin Bác đã dng nên bc phông ln làm nn
cho bc tranh, thì trong hai cơu th sau, Bác tp trung làm ni bt hình tng trung tâm ca bc tranh. T

bút pháp c đin Bác chuyn hn sang bút pháp hin đi.
Sn thôn thiu n ma bao túc,
Bao túc ma hn, lô d hng
(Cô em xóm núi xay ngô ti,
Xay ht lò than đã rc hng)

Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Chiu ti – H Chí Minh

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3-


“xóm núi” lƠ hình nh gin d biu tng cho s sng bình yên ca con ngi. Xóm núi nh đp hn, m
áp hn vi hình nh ngi thiu n. V đp tr trung đy sc sng ca ngi thiu n vi t th lao đng
(xay ngô) tr thƠnh tơm đim ca bc tranh thiên nhiên bui chiu. iu đáng lu ý  đơy lƠ hình tng
ngi thiu n trong th Bác hn tn khác vi hình tng ngi thiu n trong th xa. Ngi ph n
trong th xa thì thng đc ví nh “Liu yu đƠo t” vƠ sng trong cnh “Phòng khuê khép kín”, ch
bit “cm, kì, thi, ho” lƠ đ. Còn ngi thiu n trong th Bác thì gn lin vi công vic lao đng bình
d, đi thng, khe khon đy sc sng. Phi chng chính cái sc sng y ca ngi thi n đã làm
nên v đp lung linh cho bc tranh.
Trong th xa, nhng bc tranh v cnh chiu đu có bóng dáng con ngi nhng sao l loi,
cô đc và hiu ht quá. Con ngi  đơy mang nng mt ni nim hi c, mt ni su mun:
“Lom khom di núi tu vài chú,
Lác đác bên sông ch my nhà”
(Qua èo Ngang - Bà Huyn Thanh Quan)
hay:
“Gác mái ng ông v vin ph,
Gõ sng mc t li cô thôn”

(Chiu Hôm Nh Nhà - Bà Huyn Thanh Quan)
còn con ngi trong th Bác, li lƠ con ngi lao đng đy sc sng. Chính hai t “thiu n” đã lƠm
bng lên sc sng ca bc tranh. Cô gái mit mƠi xay ngô vƠ hình nh cô không chú ý đn nhng gì
xung quanh mình. Ci xay vn c quay vƠ quay tít “ma bao túc” ri “bao túc ma” vƠ khi ngô đã xay xong
“bao túc ma hn” thì cô mi nhìn thy “lò than đã rc hng”. Hình nh “lò than đã rc hng” hin lên
trong đêm ti càng làm ni bt hình nh ngi thiu n. Tn b cnh thiên nhiên đang chìm trong mƠu
xám nht chuyn sang màu ti. Cng vì th hình nh lò than rc hng có sc lôi cun đc bit. BƠi th
kt thúc bng ch “hng”, có th nói đó chính lƠ ch đp nht ca bƠi th. ó chính lƠ ánh la hng ca
cuc sng đm m, hnh phúc gia đình, ánh la hng ca s sng, ca nim lc quan. Ch “hng” đt 
cui bƠi th soi rõ v đp ca ngi thiu n, to ánh sáng và hi m xua đi cái bun vng ca bc tranh
chiu ti ni rng núi.
Hai cơu th đã cho ta thy đc cái nhìn m áp đy yêu thng, trơn trng ca Bác đi vi
con ngi lao đng. Bui “Chiu ti” ni min rng núi qunh hiu, hoang vng, l ra rt đi bun bã, thê
lng trc mt ngi tù b xing xích, b gii đi vi bit bao ni gian lao vt v, nhng trái li đó lƠ
ting reo vui. Ch “hng”  cui bƠi đã lƠm nên ting reo vui y, to cho bƠi th ơm hng nng m, dt
dào.



Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Chiu ti – H Chí Minh

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 4-


“Chiu ti” lƠ mt tác phm đm đƠ mƠu sc c đin mƠ cng rt hin đi, th hin mt cách t
nhiên và phong phú v đp ca hình nh ngi tù – thi s, ngi chin s cng sn H Chí Minh. BƠi th
đã th hin tình yêu thiên nhiên tha thit ca Bác. iu đc bit  đơy lƠ cm quan thiên nhiên ca Bác

gn lin vi cm quan nhơn đo, cm quan v s sng.



Ngun:
Hocmai.vn su tm