Đánh giá tác động của phân cấp hành chính đối với hiệu quả quản lý nhà nước chuyên ngành - nghiên cứu tình huống dịch tai xanh ở lợn năm 2010

B GIÁO DC VĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH





TRNăQUANGăV

ÁNHăGIÁăTÁCăNG CA PHÂN CPăHĨNHăCHệNHăI
VI HIU QU QUNăLụăNHĨăNC CHUYÊN NGÀNH ậ
NGHIÊN CU TÌNH HUNG DCH
TAI XANH  LN NMă2010






LUNăVNăTHCăSăKINHăT





TP. H CHÍ MINH ậ NMă2011



B GIÁO DCăVĨăĨOăTO

TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH




TRNăQUANGăV



ÁNHăGIÁăTÁCăNG CA PHÂN CPăHĨNHăCHệNHăI VI
HIU QU QUNăLụăNHĨăNC CHUYÊN NGÀNH ậ NGHIÊN CU
TÌNH HUNG DCH TAI XANH  LN NMă2010


Chuyên ngành : Chính sách công
Mã s : 603114


LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. PHM DUY NGHA




TP. H Chí Minh – Nm 2011

i
LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s
liu trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit
ca tôi. Lun vn không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh t thành
ph H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.


Ngi thc hin



TRNăQUANGăV
Hc viên cao hc lp MPP2
Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright
Trng H Kinh t TP.HCM
TP.HCM, ngày 25 tháng 4 nm 2011


ii
TÓM TT NGHIÊN CU

Phân cp trong hot đng qun lỦ hành chính Nhà nc gn lin vi vic quy đnh c
th chc nng, nhim v, quyn hn ca tng cp, tng c quan hành chính đ thc hin các
chc nng qun lỦ ca Nhà nc. Phân cp hành chính phù hp s giúp gii quyt đc các
vn đ chính sách, thúc đy s phát trin kinh t nh: quy hoch vùng, x lý dch bnh, ô
nhim môi trng… Nu phân cp không phù hp s gây khó khn cho công tác qun lý, làm
gim hiu qu, hiu lc qun lỦ Nhà nc.
Trong phm vi ca Lun vn, tác gi nghiên cu phân cp hành chính trong lnh vc

phòng chng dch bnh vt nuôi trên c s nghiên cu tình hung dch Tai xanh  ln nm
2010 đ đánh giá hiu qu qun lỦ Nhà nc chuyên ngành ca c quan Thú y các cp vi
câu hi nghiên cu đt ra là: Phân cp hành chính hin nay có đáp ng yêu cu qun lý
Nhà nc chuyên ngành trong lnh vc phòng chng, x lý dch bnh trên vt nuôi không?
Lun vn s dng khung phân tích đánh giá tác đng ca quy đnh (RIA: Regulatory
Impact Analysis) ca tác gi Delia Rodrigo và Pedro Andrés Amo (2007) trong tài liu ca
OECD Xây dng khuôn kh thc hin phân tích tác đng ca quy đnh: Các công c phân
tích cho các nhà hoch đnh chính sách, vi 10 tiêu chí đ xem xét, đánh giá. Vi vic đáp
ng 06/10 tiêu chí, kt qu nghiên cu đư tr li đc câu hi chính sách đt ra: Phân cp
hành chính hin nay v c bn đáp ng yêu cu qun lý Nhà nc chuyên ngành trong
lnh vc phòng chng, x lý dch bnh trên vt nuôi.
Tuy nhiên, đ nâng cao hiu qu tác đng ca phân cp hành chính đi vi qun lý
Nhà nc chuyên ngành trong công tác phòng chng dch bnh, cn hoàn thin các bin pháp
c th đ đáp ng 04 tiêu chí còn li, bao gm:
- Thc hin đng b các gii pháp phòng chng dch nhm đáp ng tiêu chí Phn ng
ca c quan chuyên môn phi là dng chính sách tt nht.
- Tng cng vai trò ca C quan Thú y cp vùng nhm đáp ng tiêu chí Cp chính
quyn phù hp cho hành đng là cp nào;
- Xây dng c ch đi thoi phù hp đ các bên liên quan đu có c hi bày t quan
đim ca mình nhm đáp ng tiêu chí Các bên liên quan đu có c hi bày t quan đim ca
mình;
- m bo các chính sách ban hành phi đc tuân th mt cách nghiêm túc nhm
đáp ng tiêu chí Quy đnh s đt đc s tuân th nh th nào.



iii
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

B NN&PTNT : B Nông nghip và Phát trin nông thôn

UBND : y ban Nhân dân
HND : Hiăđng Nhân dân
Tp.HCM : Thành ph H Chí Minh
TP : Thành ph
TW : Trungăng




MC LC

CHNGă1:ăGII THIU NGHIÊN CU 1
1.1. t vn đ 1
1.2. Câu hi chính sách và phm vi nghiên cu 2
1.3. Mc tiêu nghiên cu 2
1.4. Phng pháp nghiên cu 2
1.4.1. Phng pháp nghiên cu tình hung 2
1.4.2. Phng pháp nghiên cu đnh tính 3
1.5. Cu trúc ca bài nghiên cu 3
CHNGă2:ăCăS LÝ THUYT V PHÂN CPăHĨNHăCHệNHăNHĨăNC 4
2.1. Khái nim phân cp và phân cp hành chính 4
2.2. Phân cp hành chính Nhà nc 4
2.2.1. Phân cp hành chính theo lãnh th 5
2.2.2. Phân cp hành chính theo công s hay chuyên môn 5
2.3. Phân cp hành chính trong lnh vc qun lỦ Nhà nc chuyên ngành v phòng, chng
dch bnh trên vt nuôi 6
2.4. Khung phân tích chính sách đc s dng đ phân tích trong Lun vn 8
CHNGă3:ăÁNHăGIÁăHIU QU PHÂN CP HÀNH CHÍNH QUA NGHIÊN
CU TÌNH HUNG DCH TAI XANH  LNăNMă2010 11
3.1. Gii thiu tình hung dch Tai xanh  ln nm 2010 11

3.1.1. S lc v bnh Tai xanh  ln 11
3.1.2. Tng quan v ngành chn nuôi ln ca Vit Nam 13
3.1.3. Din bin dch bnh Tai xanh  Vit Nam nm 2010 13
3.2. Phn ng ca c quan chuyên môn các cp trong công tác x lý dch bnh 14
3.2.1. Phn ng ca c quan qun lý chuyên ngành  Trung ng 14
3.2.2. Phn ng ca c quan Thú y cp vùng 15
3.2.3. Phn ng ca Chi cc thú y và chính quyn đa phng 15
3.2.4. S tham gia ca ngi dân vào công tác phòng chng dch 17
3.3. ánh giá tác đng ca phân cp hành chính đi vi hiu qu qun lỦ Nhà nc chuyên
ngành 17
3.3.1. Vn đ đang gii quyt có thuc trách nhim ca c quan chuyên môn hay không?
17
3.3.2. C quan chuyên môn ca Nhà nc có c s đ can thip hay không? 18

3.3.3. Phn ng ca các c quan chuyên môn có phi là dng hành đng chính sách tt
nht không? 18
3.3.4. Có c s pháp lý cho quy đnh chính sách hay không? 20
3.3.5. Cp chính quyn phù hp cho hành đng là cp nào? 21
3.3.6. Li ích và chi phí ca vic thc hin chính sách? 22
3.3.7. S phân phi li ích và chi phí trong xã hi có công bng và minh bch không? . 24
3.3.8. Quy đnh có rõ ràng, nht quán, d hiu và d tip cn hay không? 25
3.3.9. Tt c các bên liên quan đu có c hi bày t quan đim hay không? 25
3.3.10. Quy đnh s đt đc s tuân th nh th nào? 26
3.4. Kt lun 27
CHNGă4:ă XUT, KIN NGH CHÍNH SÁCH 29
4.1. Thc hin đng b các gii pháp phòng chng dch theo khuyn cáo ca T chc sc
khe đng vt Th gii nhm đáp ng Tiêu chí 3: phn ng ca các c quan chuyên môn
phi là dng hành đng chính sách tt nht. 29
4.1.1. Phát hin sm và phn ng nhanh 29
4.1.2. Kim soát dch bnh ti ngun nhm xác đnh và truy nguyên ngun gc đng vt

b nhim bnh 29
4.1.3. Giám sát dch bnh mt cách ch đng 29
4.2. Tng cng vai trò ca C quan Thú y vùng đ đáp ng Tiêu chí 5: Cp chính quyn
phù hp cho thc thi chính sách 29
4.3. Xây dng c ch đi thoi phù hp khi ban hành chính sách nhm đáp ng Tiêu chí 9:
Tt c các bên đu có c hi bày t quan đim ca mình 30
4.4. m bo các chính sách ban hành phi đc tuân th mt cách nghiêm túc đ đáp ng
Tiêu chí 10: Quy đnh s đt đc s tuân th nh th nào? 30

Danh mc tài liu tham kho



1
CHNGă1:ăGII THIU NGHIÊN CU
1.1. t vnăđ
Phân cp là vic chuyn giao quyn t c quan hành chính Nhà nc trung ng
xung cho các c quan cp di. Phân cp hành chính phù hp s giúp gii quyt đc các
vn đ chính sách, thúc đy s phát trin kinh t nh: quy hoch vùng, x lý dch bnh, ô
nhim môi trng… Nu phân cp không phù hp s gây khó khn cho công tác qun lý, làm
gim hiu qu, hiu lc qun lỦ Nhà nc.
Trong nhng nm gn đây, quá trình phân cp qun lỦ đư dn dn n đnh trên nhiu
phng din, vic qun lỦ, điu hành và gii quyt các vn đ thc tin din ra tng đi
thun li. Tuy nhiên, đi vi mt s lnh vc qun lý thì quá trình phân cp hành chính hin
nay đư bc l rõ mt s bt cp, chng hn nh:
+ Bt cp v quy hoch cng bin: Hin nay, qua tìm hiu ta thy có hin tng quy
hoch cng bin thiu đng b, đu t dàn tri t Bc vào Nam. Do d báo sai v lng hàng
hóa nên nhiu cng không có hàng đ xp d, ví d nh các cng Chân Mây (Tha Thiên –
Hu), cng à Nng, cng Tiên Sa, cng K Hà (Qung Nam), cng Dung Qut (Qung Ngãi)
ch hot đng 20-30% công sut so vi thit k, gây lãng phí ln ngun lc.

+ Bt cp v thu hút đu t: Các tnh h thp tiêu chun đu t, cnh tranh vi nhau
nhm đa ra nhiu u đưi trái quy đnh. C th, đ thu hút đu t, 33 tnh thành ca Vit Nam
đư xé rào, t ý ban hành mt s c ch chính sách u đưi vt khung so vi lut đnh, bao
gm Cn Th, Long An, Ninh Thun, Bn Tre, Bình nh, à Nng, Ngh An, Qung Nam,
Hng Yên Các đa phng này đư ban hành chính sách u đưi v h tr tin thuê đt, thu
thu nhp doanh nghip, thu GTGT, h tr đu t vt khung quy đnh ca Chính ph.
+ Bt cp v x lý ô nhim môi trng. in hình là trng hp gây ô nhim môi
trng ca Công ty Vedan ra sông Th Vi. Theo c tính, mi tháng Vedan có th x nc
thi ti 44.800 m
3
cht thi đc hi ra sông và h đư làm nh vy t 14 nm trc
[1]
gây thit
hi cho nông dân 3 tnh ng Nai, Bà Ra – Vng Tàu và thành ph H Chí Minh. Vic x lý
và khc phc hu qu gp nhiu khó khn do mâu thun li ích gia các bên liên quan. Sau
hn 2 nm ngi dân 3 tnh mi nhn đc tin đn bù thit hi t Vedan.
Tng t nh vy, đi vi vn đ phòng chng, x lý dch bnh cng gp phi nhng
khó khn, bt cp do s chng chéo, thiu nht quán trong phân công trách nhim ca các c
quan chuyên môn, bên cnh đó là s xung đt li ích gia các tnh thành; thiu s phi hp


[1]
Hoàng Tun (2008), “Vedan x thi t 14 nm trc”, Báo Pháp Lut, truy cp ngày 27/11/2010 ti đa ch:
htm;

2
đng b và điu phi cp vùng đ đm bo vic x lý dch bnh có hiu qu, gim thit hi
cho ngi dân.
Nhng bt cp  trên có đc đim chung là phm vi nh hng ca chúng vt khi
ranh gii hành chính ca mt tnh, thành và đòi hi phi có s phi hp đng b vì li ích

chung. Các c quan qun lý chuyên ngành  Trung ng đóng vai điu phi chung nhng
trên thc t các c quan này cha th hin đy đ vai trò ca mình trong vic x lý có hiu
qu nhng vn đ thc t phát sinh thuc phm vi chuyên ngành qun lý.
1.2. Câu hi chính sách và phm vi nghiên cu
Do phm vi rng ca phân cp hành chính đi vi nhiu vn đ qun lý chuyên ngành,
Lun vn ch tp trung phân tích, đánh giá tác đng ca phân cp hành chính đi vi vn đ
phòng chng, x lý dch bnh trên vt nuôi thông qua nghiên cu tình hung x lý dch Tai
xanh  ln din ra nm 2010  Vit Nam nhm tìm hiu nhng bt cp ca quá trình phân
cp hành chính hin nay và đ xut bin pháp khc phc.
Câu hi chính sách ca Lun vn là: Phân cp hành chính hin nay có đáp ng yêu
cu qun lý Nhà nc chuyên ngành trong lnh vc phòng chng, x lý dch bnh trên vt
nuôi hay không?
1.3. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn đc nghiên cu nhm đánh giá tác đng phân cp hành chính trong lnh
vc qun lỦ Nhà nc chuyên ngành đ xem vic phân cp hành chính hin nay đư đáp ng
đn đâu công tác qun lỦ Nhà nc chuyên ngành và nhng bt cp nào vn còn tn ti trong
công tác phân cp hành chính.
Trên c s tìm ra nhng bt cp, vng mc, tác gi s đ xut nhng gii pháp khc
phc đ công tác phân cp qun lý hành chính chuyên ngành đt hiu qu hn.
1.4.ăPhngăphápănghiênăcu
Lun vn s dng các phng pháp sau đ nghiên cu:
1.4.1. Phngăphápănghiênăcu tình hung
Lun vn s nghiên cu mt tình hung trong lnh vc qun lỦ chuyên ngành, đó là
công tác phòng chng, x lý dch Tai xanh  ln nm 2010 nhm đánh giá tác đng ca phân
cp hành chính đi vi lnh vc qun lý này.
Trên c s tình hung nghiên cu, ngi vit s phân tích  nhiu khía cnh khác
nhau liên quan đn phân cp bao gm: c s pháp lý; cp chính quyn thc thi; li ích và chi
phí; s phân phi li ích và chi phí gia các bên liên quan; tính nht quán, rõ ràng, d hiu và
d tip cn ca các quy đnh pháp lut; s tuân th ca các bên liên quan…

3
1.4.2.ăPhngăphápănghiênăcuăđnh tính
Lun vn s dng các lý thuyt v phân cp hành chính đ vit Chng 2: C s lý
thuyt v phân cp hành chính nhà nc.
Trên c s lý thuyt đư trình bày trong Chng 2 và thông qua ni dung phân tích ca
Tình hung nghiên cu, ngi vit s phân tích, đánh giá tác đng ca phân cp hành chính
trong lnh vc phòng chng, x lý dch bnh trên vt nuôi.
Ngoài 02 phng pháp trên, Lun vn cng s dng các phng pháp nghiên cu
khác nh: phng pháp tng hp, thng kê mô t, phân tích và đi chiu so sánh khi phân
tích các tiêu chí ca khung phân tích đ đánh giá hiu qu qun lỦ Nhà nc chuyên ngành
trong lnh vc phòng chng dch bnh trên vt nuôi.
1.5. Cu trúc ca bài nghiên cu
Lun vn đc trình bày thành 4 chng:
Chng 1: Gii thiu nghiên cu
Chng 2: C s lý thuyt v phân cp hành chính Nhà nc
Chng 3: ánh giá hiu qu phân cp hành chính qua nghiên cu tình hung dch
Tai xanh  ln nm 2010
Chng 4:  xut, kin ngh chính sách




4
CHNGă2:ăCăS LÝ THUYT V PHÂN CPăHĨNHăCHệNHăNHĨăNC

2.1. Khái nim phân cp và phân cp hành chính
Phân cp đc hiu là chuyn giao quyn t c quan qun lỦ hành chính Nhà nc
trung ng xung cho các c quan cp di. Thut ng phân cp trong trng hp này gn
lin vi 02 khái nim: cp trên và cp di (h thng th bc) và s chuyn giao quyn
[2]

.
Phân cp là mt phng pháp qun lỦ trong đó chc nng, nhim v và quyn hn c
quan thc thi quyn hành pháp đc phân chia, phân công mt cách c th theo nguyên tc
trao quyn cho c quan cp di nhiu quyn ra quyt đnh và tng cng s giám sát hot
đng ca các c quan đó thông qua h thng trách nhim báo cáo.
Theo Ngân hàng phát trin Châu Á (ADB) thì “phân cp hành chính là vic thit k
các vai trò t chc, xác đnh các nhim v hành chính c th cn thit đ thc hin các vai
trò này và phân công thc hin các nhim v đó”
[3]
. Mt s vai trò hành chính chung bao
gm: lưnh đo điu hành, đi mi chính sách, lp k hoch, qun lý tài chính, qun lý hot
đng, ban hành và giám sát quy đnh.
2.2. Phân cp hành chính Nhà nc
Trong hot đng qun lý hành chính Nhà nc, phân cp hành chính đc xem xét
trên mt s lnh vc sau
[4]
:
- Phân cp thc thi các nhim v qun lỦ hành chính Nhà nc;
- Phân cp hot đng s nghip và cung cp dch v công;
- Phân cp ngân sách;
Lun vn này ch đ cp đn phân cp thc thi các nhim v qun lý hành chính Nhà
nc. ó là mô hình phân cp các chc nng, nhim v, quyn hn và trách nhim ca các c
quan thuc b máy hành chính Nhà nc.
Các c quan qun lỦ hành chính Nhà nc có hai chc nng c bn:
+ Chc nng lp quy, tc là ban hành các vn bn qun lý hành chính nhm làm cho
các đo lut đư ban hành đc thc thi mt cách có hiu lc, hiu qu trong đi sng xã hi.
+ Chc nng cung cp các loi dch v công, bao gm c dch v pháp lý.
Phân cp hành chính Nhà nc đc hiu là phân cp cho các c quan trong h thng
Nhà nc thc hin hai chc nng k trên bng vic thit k c cu t chc b máy theo

[2]
Võ Kim Sn (2004), Phân cp qun lý Nhà nc – Lý lun và thc tin, NXB Chính tr Quc gia, trang 57;
[3]
Campo và P.S.A. Sundaram (2003), Phc v và Duy trì: Ci thin hành chính công trong mt th gii cnh
tranh, Ngân hàng phát trin Châu Á (ADB);
[4]
Ngh quyt s 08/2004/NQ-CP ngày 30/6/2004 v tip tc đy mnh phân cp qun lỦ Nhà nc gia Chính
ph và chính quyn tnh, thành ph trc thuc Trung ng;

5
nhng nguyên tc ca h thng th bc; đng thi gn lin vi c cu t chc c th, mi b
phn đc trao nhim v thc thi quyn hành pháp.
2.2.1. Phân cp hành chính theo lãnh th
Phân cp hành chính theo lưnh th là s phân cp các chc nng và nhim v hành
chính gia Chính ph và chính quyn đa phng các cp theo nguyên tc: Trung ng phân
cp cho tnh; tnh phân cp cho huyn; huyn phân cp cho xư.
Di ch đ phân quyn này, chính quyn trung ng công nhn quyn t tr ca
nhng đa phng nh đô th, tnh, xư… Nhân dân đc bu các nhà chc trách đa phng
thay mt cho mình mà đm đng công vic hành chính
[5]
.
 Vit Nam, theo th t thi gian c s pháp lỦ ca quá trình phân cp này chính là
Lut t chc chính quyn đa phng (nm 1958); Lut t chc HND và y ban hành chính
các cp (nm 1962); Lut t chc HND và UBND (nm 1980, 1989, 1994, 2003); Pháp
lnh v nhim v, quyn hn c th ca HND và UBND  mi cp (nm 1996).
Các lut này đc ban hành nhm xác đnh c th phân cp, phân công gia các cp
ca chính quyn đa phng và quy đnh mi quan h vi Chính ph trên mt s lnh vc
[6]
.

2.2.2. Phân cp hành chính theo công s hay chuyên môn
Phân cp hành chính theo công s hay chuyên môn đóng vai trò rt quan trng đ đm
bo qun lý có hiu qu đi vi các lnh vc chuyên ngành.
2.2.2.1. Phân cp hành chính chuyên môn cpăTrungăng:
Phân quyn hành chính chuyên môn cp Trung ng đc hiu là vic trao quyn cho
các B thc hin chc nng qun lỦ chuyên ngành trên phm vi c nc
[7]
. B là c quan ca
Chính ph, thc hin chc nng qun lỦ nhà nc đi vi ngành hoc lnh vc trong phm vi
c nc; qun lỦ nhà nc các dch v công thuc ngành, lnh vc
[8]
.
Hin nay Vit Nam có 18 B và 4 c quan ngang B. ng đu mi B là B trng.
B trng có quyn t chc b máy; trình Chính ph quyt đnh phân cp nhim v qun lỦ
nhà nc cho UBND đa phng v ni dung qun lỦ ngành, lnh vc
[9]
.
2.2.2.2. Phân cp chuyên môn cpăđaăphng
Lut t chc HND và UBND s 11/2003/QH11, ngày 26/11/2003 quy đnh c th
quyn hn ca UBND cp tnh trong tng lnh vc c th nh kinh t; nông nghip, lâm
nghip, ng nghip, thu li và đt đai; công nghip, tiu th công nghip; giao thông vn ti;

[5]
Võ Kim Sn (2004), Sđd, trang 85;
[6]
Võ Kim Sn (2004), Sđd, trang 256;
[7]
Võ Kim Sn (2004), Sđd, trang 296;
[8]
iu 22 Lut t chc Chính ph s 32/2001/QH10, ngày 25 tháng 12 nm 2001;

[9]
iu 23 Lut t chc Chính ph s 32/2001/QH10, ngày 25 tháng 12 nm 2001;

6
xây dng, qun lỦ và phát trin đô th; thng mi, dch v và du lch… Các lnh vc này do
các S, ban ngành cp tnh ph trách.
Các S, ban ngành chu s qun lỦ đng thi ca hai c quan cp trên trc tip: mt
theo s qun lỦ ca ngành dc (các B, c quan ngang B); và mt theo s qun lỦ ca lưnh
th theo chiu ngang (UBND tnh). C cu t chc này đc gi là “song trùng trc thuc”.
2.3. Phân cpă hƠnhă chínhătrongălnhă vc qună lỦă NhƠănc chuyên ngành v phòng,
chng dch bnh trên vt nuôi
V công tác phòng chng dch bnh trên vt nuôi, có 03 c quan chuyên môn  03
cp chính quyn đc t chc theo
h thng ngành dc:
-  Trung ng có Cc Thú y
trc thuc B NN&PTNT;
- Cp vùng có C quan Thú y
7 vùng trc thuc Cc Thú y;
-  đa phng có Chi cc thú
y 63 tnh, thành ph trc thuc Trung
ng.
 cp trung ng, Cc Thú y
có nhim v
[10]
: “Ch đo, hng dn,
kim tra, giám sát và t chc thc
hin vic phòng, chng dch bnh
đng vt trên phm vi toàn quc;
phc hi môi trng sau khi dp tt
dch bnh đng vt; điu tra, giám

sát, phát hin dch bnh đng vt”.
 cp vùng, h thng c quan
Thú y vùng ph trách tng đa bàn c
th:
C quan Thú y vùng I ph
trách khu vc Tây Bc
[11]
;
C quan Thú y vùng II ph trách khu vc ông Bc
[12]
;


[10]
Quyt đnh s 19/2008/Q-BNN ngày 28/01/2008 ca B trng B NN&PTNN quy đnh chc nng,
nhim v, quyn hn và c cu t chc ca Cc Thú y;
[11]
Quyt đnh 75/Q-BNN ngày 18/9/2006 ca B trng B NN&PTNT v/v thành lp c quan Thú y vùng I;
C quan Thú y
vùng II
C quan Thú y
vùng I
C quan Thú y
vùng III
C quan Thú y
vùng IV
C quan Thú y
vùng V
C quan Thú y
vùng VI

C quan Thú y
vùng VII
Ngun: Tác gi

7
C quan Thú y vùng III ph trách khu vc Bc Trung B
[13]
;
C quan Thú y vùng IV ph trách khu vc Nam Trung B
[14]
;
C quan Thú y vùng V ph trách khu vc Tây Nguyên
[15]
;
C quan Thú y vùng VI ph trách khu vc ông Nam B
[16]
;
C quan Thú y vùng VII ph trách khu vc Tây Nam B
[17]
;
Trong công tác phòng chng dch bnh đng vt, C quan Thú y vùng có nhim v:
“a) Giám sát tình hình dch bnh;
b) Phi hp và h tr các Chi cc thú y trong vic chn đoán, xác đnh bnh và t
chc vic phòng, chng dch bnh đng vt”
 cp tnh, Chi cc Thú y các tnh, thành ph có nhim v
[18]
:
“- Thc hin vic chun đoán, xét nghim và điu tr bnh cho đng vt;
- Hng dn các bin pháp phòng, chng dch bnh; hng dn h thng thú y đa
phng giám sát, phát hin, ngn chn, x lý các  dch mi và kim soát  dch c”.

Vic quy đnh chc nng, nhim v, quyn hn ca h thng thú y các cp
[19]
v c
bn đư phân đnh rõ mi cp thc hin nhng nhim v c th nào. Tuy nhiên, vn còn tn ti
mt s bt cp nh:
- Có s trùng lp v nhim v gia c quan Thú y các cp. Ví d nh: h thng c
quan Thú y 3 cp t trung ng đn đa phng đu có nhim v là “hng dn, kim tra,
giám sát và t chc thc hin vic phòng, chng dch bnh đng vt; phc hi môi trng
sau khi dp tt dch bnh đng vt; điu tra, giám sát, phát hin dch bnh đng vt”. Nu
quy đnh nh vy thì trên thc t cp nào s chu s hng dn, kim tra, giám sát đây.
- C quan Thú y vùng đc trao quá ít quyn hn và không có quyn ch đo Chi cc
Thú y trong vùng mà ch thc hin nhng nhim v nh: “Hng dn, đôn đc, kim tra vic
thc hin các vn bn quy phm pháp lut, chng trình, d án, tiêu chun, quy trình k
thut v thú y đi vi các Chi cc Thú y cp tnh; Giám sát tình hình dch bnh; Phi hp và
h tr các Chi cc thú y trong vic chn đoán, xác đnh bnh và t chc vic phòng, chng


[12]
Quyt đnh 76/Q-BNN ngày 18/9/2006 ca B trng B NN&PTNT v/v thành lp c quan Thú y vùng II;
[13]
Quyt đnh 77/Q-BNN ngày 18/9/2006 ca B trng B NN&PTNT v/v thành lp c quan Thú y vùng III;
[14]
Quyt đnh 78/Q-BNN ngày 18/9/2006 ca B trng B NN&PTNT v/v thành lp c quan Thú y vùng IV;
[15]
Quyt đnh 79/Q-BNN ngày 18/9/2006 ca B trng B NN&PTNT v/v thành lp c quan Thú y vùng V;
[16]
Quyt đnh 80/Q-BNN ngày 18/9/2006 ca B trng B NN&PTNT v/v thành lp c quan Thú y vùng VI;
[17]
Quyt đnh 81/Q-BNN ngày 18/9/2006 ca B trng B NN&PTNT v/v thành lp c quan Thú y vùng VII;
[18]

Thông t liên tch s 37/2001/TTLT-BNNPTNT-BNV ngày 23/5/2011 ca B NN&PTNT và B Ni v quy
đnh v chc nng, nhim v, quyn hn ca Chi cc Thú y tnh, thành ph;
[19]
- Quyt đnh s 19/2008/Q-BNN, sđd.
- Quyt đnh s 75/2006/Q-BNN, sđd.
- Thông t liên tch s 37/2001/TTLT-BNNPTNT-BNV, sđd.

8
dch bnh đng vt; Hng dn và đánh giá vic xây dng c s, vùng an toàn dch bnh
đng vt….”. iu này đư hn ch rt ln đn phm vi hot đng ca c quan Thú y vùng.
- C quan Thú y vùng trc thuc Cc Thú y, chu s ch đo ca Cc trng Cc Thú
y v vn đ biên ch, kinh phí hot đng và c cu t chc. Nh vy, v mt hành chính, c
quan Thú y vùng chu s qun lỦ toàn din ca Cc Thú y tng t nh Chi cc Thú y tnh,
thành ph.
Nh vy, quá trình phân cp này đư bc l nhiu bt hp lý cn đc nghiên cu, xem
xét và điu chnh cho phù hp vi thc tin công tác phòng chng dch bnh trên vt nuôi
hin nay.
2.4. Khung phân tích chính sách đc s dngăđ phân tích trong Lunăvn
Nh đư trình bày  trên, phân cp trong hot đng qun lỦ hành chính Nhà nc gn
lin vi vic quy đnh c th chc nng, nhim v, quyn hn ca tng cp hành chính đ
thc hin các chc nng qun lỦ ca Nhà nc.
Do vy, đánh giá tác đng ca phân cp hành chính đi vi hiu qu qun lỦ Nhà
nc chuyên ngành cng chính là đánh giá tác đng ca các quy đnh v chc nng, nhim
v, quyn hn cng nh các chính sách mà c quan chuyên môn phn ng trc nhng tình
hung thc tin ca đi sng xư hi.
Ni dung đánh giá bao gm vic xem xét các quy đnh v chc nng, nhim v, quyn
hn cng nh phn ng ca c quan chuyên môn các cp có phù hp và đáp ng đc yêu
cu phòng chng, x lỦ dch bnh trên vt nuôi hay không.
Lun vn s dng công c Phân tích tác đng ca quy đnh (Regulatory Impact
Analysis, gi tt là RIA)

[20]
đ xem xét và đo lng các li ích, chi phí và nh hng ca quy
đnh hin hành đi vi công tác phòng chng dch bnh trên vt nuôi.
Mc dù RIA là công c tt nht đ đánh giá tác đng ca mt chính sách hoc quy
đnh pháp lut, nhiu nhà nghiên cu vn cho rng không có mt công c “đúng đn” duy
nht đ đánh giá tác đng ca mt chính sách. Phng pháp đánh giá tác đng phù hp nht
s ph thuc vào các đc đim chính tr, vn hóa và xư hi ca tng nc.
Khuôn kh phân tích tác đng ca quy đnh đc s dng trong Lun vn bao gm
các ni dung sau
[21]
:
1.ăVnăđăđangăgiiăquytăcóă thucătráchănhimăcaăcăquanăchuyênă môn hay
không?

[20]
Delia Rodrigo và Pedro Andrés Amo (2007), Xây dng khuôn kh thc hin phân tích tác đng ca quy
đnh: Các công c phân tích cho các nhà hoch đnh chính sách, OECD, trang 5;
[21]
OECD (1995), Kin ngh ca Hi đng OECD v ci thin cht lng quy đnh ca Chính ph, Paris;

9
Vn đ cn gii quyt nên đc xác đnh mt cách chính xác đ xem vn đ đó có
thuc phm vi gii quyt ca c quan chuyên môn hay không, tránh trng hp c quan
chuyên môn x lỦ hoc gii quyt các vn đ không thuc phm vi nhim v ca mình.
2. Căquanăchuyênămôn cóăcăsăđăcanăthipăhayăkhông?
S can thip ca các c quan chuyên môn nên da vào bng chng công khai, phù
hp vi bn cht vn đ, các chi phí và li ích và các c ch khác đ gii quyt vn đ.
3. Phnăngăcaăcácăcăquanăchuyênămôn cóăphiălƠădngăhƠnhăđngăchínhăsáchă
ttănht không?
 gii quyt vn đ, các c quan chuyên môn phi áp dng các nhiu công c chính

sách. Nhng công c này nên là nhng công c chính sách tt nht trên c s xem xét các
vn đ liên quan nh chi phí, li ích, nh hng phân phi và các yêu cu v hành chính.
4.ăCóăcăs pháp lý cho vic thc thi chính sách hay không?
Vic thc thi chính sách phi tôn trng nghiêm ngt nguyên tc nhà nc pháp quyn;
ngha là nên công khai trách nhim nhm đm bo rng mi quy đnh đu tuân theo các quy
đnh cp cao hn, nht quán vi các ngha v tha thun và phù hp vi nguyên tc pháp lý
liên quan nh tính chc chn, tính cân xng và các yêu cu v th tc có th áp dng.
5. Cp chính quyn phù hpăchoăhƠnhăđng là cp nào?
C quan ra quy đnh nên chn cp chính quyn phù hp nht đ hành đng, hay nu
liên quan đn nhiu cp, nên thit k h thng hu hiu đ phi hp gia các cp chính quyn.
6. Li ích và chi phí ca vic thc hin chính sách?
C quan ra quy đnh nên c lng tng chi phí và li ích k vng ca tng quy đnh
đ xut và nên trình bày các giá tr c lng này di hình thc d tip cn vi nhng ngi
ra quyt đnh. Chi phí ca hành đng ca c quan chuyên ngành nên đc bin minh bng li
ích trc khi thc hin hành đng.
7. S phân phi li ích và chi phí trong xã hi có công bng và minh bch
không?
Nu s can thip ca c quan chuyên môn nh hng đn các giá tr phân phi và
công bng, thì nên công khai minh bch v vic phân phi chi phí và li ích ca quy đnh
gia các thành phn xã hi.
8.ăQuyăđnh có rõ ràng, nht quán, d hiu và d tip cn hay không?
C quan ra quy đnh nên đánh giá xem liu các bên liên quan có th hiu đc các
quy tc hay không, và nên thc hin các bin pháp nhm bo đm rng ni dung và c cu
ca các quy tc càng rõ ràng càng tt.

10
9. Tt c cácăbênăliênăquanăđuăcóăcăhi bày t quanăđim hay không?
Các quy đnh nên đc xây dng mt cách ci m và minh bch, vi các th tc phù
hp đ tip nhn thông tin hu hiu và kp thi t các bên liên quan, các nhóm quyn li
khác hay các cp chính quyn.

10.ăQuyăđnh s đtăđc s tuân th nhăth nào?
C quan ra quy đnh nên đánh giá các đng c và th ch qua đó quy đnh s có hiu
lc và nên thit k các chin lc thc hin nhanh nhy đ s dng mt cách tt nht.

Trên thc t, quá trình hoch đnh chính sách và ban hành vn bn quy phm pháp
lut ca Vit Nam cng đư cn c vào các tiêu chí trên, th hin c th  iu 3 và iu 4
Lut Ban hành vn bn quy phm pháp lut s 17/2008/QH12 ngày 03/6/2008.
Trên c s khung phân tích, tác gi s xem xét, đánh giá tng tiêu chí đi vi các
phn ng chính sách ca c quan chuyên môn trong tình hung dch Tai xanh nm 2010.
Nh đư trình bày  phn trên, s không có mt công c tt nht đ đánh giá, đo lng hiu
qu qun lỦ Nhà nc chuyên ngành. Quá trình xem xét, đánh giá các tiêu chí ca khung
phân tích trong Lun vn mc dù đc da trên các s liu c th và các quy đnh c th
nhng chc chn s không tránh khi yu t ch quan trong nhn xét, đánh giá.
Vic lng hóa chính xác hiu qu qun lỦ Nhà nc chuyên ngành đòi hi cn phi
tip cn bng phng pháp đnh lng. Tuy nhiên, vn đ này đư vt khi phm vi nghiên
cu ca Lun vn. Tác gi mong rng Lun vn s m ra nhiu hng tip cn khác nhau cho
nhng nghiên cu tip theo.

11
CHNGă3:ăÁNHăGIÁăHIU QU PHÂN CP HÀNH CHÍNH QUA NGHIÊN
CU TÌNH HUNG DCH TAI XANH  LN NMă2010

3.1. Gii thiu tình hung dch Tai xanh  ln nmă2010
3.1.1.ăSălc v bnh Tai xanh  ln
3.1.1.1. Ngun gc bnh
Bnh Tai xanh  ln (còn đc gi là Hi chng ri lon sinh sn, hô hp  ln. Tên
ting Anh là Epidemiology of porcine reproductive and respiratory syndrome (PRRS))
[22]
là
mt loi bnh mi ln đu tiên đc phát hin  Hoa K nm 1987 và  Châu Âu nm 1990.

S bùng phát ca dch bnh ln đu tiên xy ra  Bc Carolina, bang Minnesota và
Iowa (Hoa K) trong giai đon 1987-1988 gm c hai triu chng ri lon hô hp và sinh sn
 ln nuôi. Ti hi ngh chuyên đ quc t ti bang Minnesota (Hoa K) đư thng nht gi
dch bnh này là Hi chng ri lon sinh sn và hô hp  ln (PRRS) và virút gây bnh là
PRRSV
[23]
.
Bnh Tai xanh (PRRS) có nh hng quan trng đn kinh t vì nó gây tác đng tiêu
cc đn ngành chn nuôi. Bnh làm cht 20-30% s ln con sau khi sinh. Nm 1990, dch
bnh đư đc phát hin trong bán kính 160 km ca mt nông tri chn nuôi ln  Iowa (Hoa
K) làm cht 85.330 con, gây tn tht 10,6 triu USD (tng đng 212 t VND).  Tây
Ban Nha, 3.000 con đư b tiêu hy sau 2 đt bùng phát dch
[24]
.
3.1.1.2. Triu chng lâm sàng
Triu chng lâm sàn ca bnh rt đa dng  phm vi tác đng và tính khc nghit. Ví
d, t l sy thai ca ln nái  Hà Lan ch là 3% nhng  Tây Ban Nha t l này lên ti 80%.
S đi màu sang xanh  các b phn nh tai, đu vú, mõm, da bng, da c  ln nái đư đc
ghi nhn  Châu Âu và Canada
[25]
.
Các triu chng đu tiên  ln b nhim bnh là biu hin cúm do viêm màng kt, suy
nhc th lc, l đ và bing n. Các triu chng này kéo dài t 2-14 ngày. Xut hin chng
viêm da, ln b sút cân nhanh chóng. Triu chng viêm phi mãn tính và các triu chng
khác kéo dài khong 7 ngày làm tng t l t vong  ln. Tình trng nhim bnh cn lâm
sàng là rt ph bin.


[22]
E. Albina (1997), Porcine reproductive and respiratory syndrome (PRRS): An Overview, Laboratoire Central

de Recherches Avicole et Porcine, BP 53, 22440, Ploufragan, France;
[23]
Sagar M. Goyal (1993), Porcine reproductive and respiratory syndrome: Review article, University of
Minnesota, trang 656;
[24]
Sagar M. Goyal (1993), sđd, trang 656;
[25]
Sagar M. Goyal (1993), sđd, trang 657;

12
 ln mi sinh và ln con, tình trng suy hô hp din ra nghiêm trng.  ln đang
phát trin, tình trng ri lon hô hp xut hin do viêm phi. T l t vong  ln con cha dt
sa chim đn 50-60%.
Ln nái nhim bnh có triu chng bing n t 4 – 7 ngày, b ph và st 40-41
0
C làm
tng kh nng sy thai, sinh non (5-7 ngày), cht non (50-70%).
3.1.1.3. Virút gây bnh
Virus Tai xanh, tên ting Anh là PRRSV gm 02 dòng virút: Lelystad và VR-2332
[26]
.
Virus PRRSV sng đc trong môi trng nhit đ lnh và khi ánh sáng tia cc tím  mc
thp, tc là vào lúc mt tri ít chiu sáng nht. iu kin thi tit này thng din ra trong
mùa đông và điu này gii thích ti sao dch bnh li hay bùng phát trong mùa đông.
Nhiu nhà nghiên cu cho rng virút PRRS làm suy gim kh nng min dch vì ln
b nhim bnh PRRS rt d nhim các loi bnh thông thng khác nh: viêm phi, viêm
khp, viêm mt, viêm màng não, tiêu chy…
Trong đàn ln, virus lây lan nhanh chóng t 85% đn 95% tng s cá th ln ch trong
vòng 2 đn 3 tháng. Sau đó, virus s sng đc trong mt thi gian dài, t nhiu tháng đn
nhiu nm.

3.1.1.4. Căch truyn bnh
Môi trng không khí và s di chuyn ca ln đc xem là nguyên nhân truyn bnh
quan trng.  m cao, nhit đ thp và gió nh đc xem là môi trng thun li cho virút
PRRS, đc bit là trong mùa đông và trong phm vi di 3 kilomét. Vic tip xúc trc tip
gia các cá th ln cng là nhân t truyn bnh quan trng. Vai trò ca các vt truyn bnh
trung gian thì cha rõ lm nhng ngi ta đư tìm thy virút PRRS trong nc tiu ca ln
nhim bnh. iu này hàm ý rng cht thi ca ln bnh có th là ngun phát tán bnh.
3.1.1.5. Chnăđoánăbnh
Vic chn đoán bnh có th da trên các triu chng lâm sàng hoc xét nghim huyt
hc. Vic chun đoán da trên các triu chng lâm sàng khó thành công hn vì có nhiu biu
hin khác nhau gia các cá th ln. Tuy nhiên, bnh Tai xanh (PRRS) nên đc nghi ng nu
trong khong thi gian 2 tun có s bt thng  s lng thai lu (> 20% trong mt la), t
l đ non vt quá 8%/la hoc t l ln con b cht > 25% trong tun đu tiên sau khi sinh.
Các du hiu tip theo có th giúp ích cho vic chn đoán bnh: Mt s ln nái tr
nên l ph, chán n và xut hin ri lon hô hp nh và b st (lên đn 41,6
0
C).



[26]
Sagar M. Goyal (1993), sđd, trang 659;

13
3.1.1.6. Ngnăchn và kim soát dch bnh
Bnh Tai xanh cha có vcxin đc tr. Vic điu tr nên bao gm các liu pháp phù
hp cho các bnh nh: viêm phi, viêm mi, tiêu chy…
Bin pháp quan trng đ kim soát bnh Tai xanh là tránh không đ virút xâm nhp
bng cách cách ly và xét nghim ln bnh, hn ch ngi ra vào vùng dch, thay y phc sau
khi chm sóc ln, không th rong ln, v sinh chung tri và phng tin vn chuyn ln

[27]
.
Tuy nhiên, vì bnh Tai xanh lây nhim qua đng không khí, các bin pháp kim soát này
không đm bo virút s không tn công đàn ln.
3.1.2. Tng quan v ngƠnhăchnănuôiăln ca Vit Nam
 Vit Nam, đi b phn dân c tp trung sinh sng  khu vc nông thôn (chim đn
75,13% tng dân s) vi hn 31 triu ngi tham gia lc lng lao đng và có ti 75% làm
vic trong lnh vc nông-lâm-thu sn
[28]
. Phn ln nông dân Vit Nam hot đng trong lnh
vc nông nghip bng vic trng trt và chn nuôi nh l. Thu nhp t chn nuôi đi vi
nhiu h gia đình  khu vc nông thôn là ngun thu nhp chính và thng xuyên.
i vi ngành chn nuôi ln, tng s ln nm 2010 ca Vit Nam c khong 28
triu con. Quy mô chn nuôi ln  Vit Nam có ti 80% là chn nuôi nh l (t 1-2 nái, hoc
t 10-20 ln tht). Quy mô nh này làm cho ngành chn nuôi ln ca Vit Nam khó đáp ng
v cht lng và sn lng, phm cht ging kém, cht lng thc n kém, phòng chng dch
cha đy đ và cha hiu qu
[29]
. ây cng là nguyên nhân lây lan dch trong thi gian qua.
3.1.3. Din bin dch bnh Tai xanh  VităNamănmă2010
 nc ta, bnh Tai xanh xy ra ln đu tiên vào nm 1997 trong đàn ln nhp t M.
u nm 2007, dch Tai xanh đư bùng phát trên phm vi 18 tnh thành trong c nc.
Nm 2008, dch tai xanh đư xy ra ti 953 xư, phng thuc 99 huyn, th xã ca 25
tnh. Tng s ln mc bnh là 308.901 con; s cht, buc phi tiêu hy là 299.988 con.
Nm 2009, dch đư xy ra  69 xã thuc 26 huyn ca 14 tnh, thành ph vi tng s
7.030 ln mc bnh và 5.847 ln buc phi tiêu hy.
Tháng 03/2010 dch đư đc ghi nhn  117 xư, phng, th trn ca 34 qun, huyn
thuc 12 tnh, thành ph thuc ng bng sông Hng. Tng s ln mc bnh là 51.423 con,
trong đó tiêu hy là 23.789 con
[30]

.


[27]
Sagar M. Goyal (1993), sđd, trang 662;
[28]
Bùi Quang Bình (2003), S dng ngun nhân lc nông thôn Vit Nam, i hc Kinh t à Nng, truy cp
ngày 15/12/2010 ti đa ch:
[29]
Vin Chn nuôi – B NN&PTNT: Khó kim dch h chn nuôi nh l, truy cp ngày
18/01/2011;
[30]
TS.Vn ng K (2010), Bnh tai xanh không lây sang ngi, B Nông nghip và Phát trin nông thôn;

14
Theo báo cáo ca Cc Thú y, đn ngày 10/8/2010, c nc có 1.032 xư, phng, th
trn ca 150 qun, huyn thuc 27 tnh, thành ph có dch ln tai xanh ch yu là các tnh
thành phía Nam. Tng s ln mc bnh là 346.438/454.643 con, chim 76,2% tng đàn lng
ca các tnh thành có dch bnh, trong đó có 169.884 con đư b tiêu hy.
Tháng 09/2010, c nc có thêm 167 xư thuc 22 huyn ca 7 tnh phát sinh  dch
mi. B NN&PTNT cho rng, dch ln tai xanh ln này là đi dch ln nht đi vi các tnh
phía Nam. Dch đang  mc báo đng nghiêm trng do sc lây lan cng nh tính cht ca
dch. Nguyên nhân ch yu là do các tnh cha làm tt công tác giám sát, phát hin dch chm,
nhiu h chn nuôi đư bán chy ln mc bnh.

Các tnh, thành có dch Tai xanh nm 2010


Ngun: Cc Chn nuôi – B Nông nghip và Phát trin nông thôn
3.2. Phn ng ca căquanăchuyênămôn các cp trong công tác x lý dch bnh

3.2.1. Phn ng ca căquanăqun lý chuyên ngành  Trungăng
K t khi dch bnh Tai xanh xy ra đu nm 2010, Chính ph, B NN&PTNT và
Cc thú y đư ban hành nhiu vn bn ch đo, đôn đc các đa phng thc hin phòng chng
dch bnh. C th nh công đin s 615/TTg-KTN ngày 21/4/2010 ca Th tng Chính ph;
STT
Cácătnhăcóădchăheoătaiă
xanhănmă2010
Sălnăbă
mcăbnhă
(con)
1
Cao Bng
17.863
2
Lào Cai
17.604
3
Ngh An
25.234
4
Qung Tr
13.152
5
à Nng
5.585
6
Qung Nam
31.816
7
Khánh Hoà

8.287
8
k Lk
36.354
9
Bình Phc
9.363
10
Bình Dng
15.547
11
ng Nai
63.417
12
Long An
18.725
13
Tin Giang
27.627
14
Vnh Long
17.289
15
Hu Giang
9.674
16
Sóc Trng
15.180
17
Bc Liêu

13.723

15
công vn s 1429/BNN-TY ngày 17/5/2010, ch th s 2507/CT-BNN-TY ngày 05/8/2010;
công đin s 14, 15, 18/C-BNN-TY ngày 01/9/2010; công vn s 2947/BNN-TY ngày
11/9/2010 ca B NN&PTNT v tng cng công tác phòng chng dch tai xanh trên toàn
quc;
Các vn bn này đư góp phn rt ln trong công tác phòng chng dch bnh Tai xanh
nm 2010, th hin s quyt tâm ca lưnh đo cp TW, đng thi đôn đc các đa phng
phi khn trng trong công tác phòng chng dch bnh.
3.2.2. Phn ng caăcăquanăThúăyăcp vùng
Trong tình hung dch Tai xanh nm 2010, vai trò ca c quan Thú y cp vùng trong
công tác phòng chng dch bnh cha tht s ni bt. Nguyên nhân chính là do  Vit Nam
không có chính quyn cp vùng. Trong h thng ngành dc thú y thì c quan Thú y cp vùng
đc thành lp cách đây 5 nm (nm 2006) trên c s Trung tâm thú y vùng. Ngân sách hot
đng ca c quan này ph thuc vào ngân sách ca B NN&PTNT, ch yu là ngân sách chi
thng xuyên đ duy trì hot đng. Trong khi đó,  cp trung ng thì Cc Thú y trc thuc
B NN&PTNT nhn đc s h tr ca các c quan Trung ng cùng cp và  cp tnh thì
Chi cc Thú y cp tnh nhn đc s h tr ca Chính quyn đa phng trong khi c quan
Thú y vùng thì gn nh không nhn đc s h tr nào vì không có chính quyn vùng.
Mt khác, theo Quyt đnh 75/2006/Q-BNN ngày 18/9/2006 ca B trng B
NN&PTNT thì c quan Thú y cp vùng không có quyn ch đo, kim tra Chi cc Thú y tnh,
thành ph mà ch có th phi hp, hng dn, h tr Chi cc Thú y trong công tác phòng
chng dch trên vt nuôi.
Mt vài phn ng yu t ca c quan Thú y vùng đc ghi nhn là c quan Thú y
vùng VI phi hp vi Chi cc Thú y Bình Dng trong vic tiêm phòng kho nghim 10
nghìn liu vcxin JXA1-R do Trung Quc vin tr; C quan Thú y vùng VII ph trách khu
vc ng bng sông Cu Long thì tng cng kim tra và h tr công tác chng dch ti đa
phng và giúp các đa phng thông báo sm kt qu các mu bnh phm xét nghim
[31]

.
3.2.3. Phn ng ca Chi cc thú y và chính quyn đaăphng
3.2.3.1. Phn ng ca Chi cc thú y
a. Kim soát heo bnh ra vào vùng có dch
Khi dch bùng phát trong nm 2010, Chi cc Thú y các đa phng đư xit cht kim
dch vn chuyn ln và các sn phm t ln; tng cng hot đng ti các trm, cht kim

[31]
ng Th Kim Dung (2010), “Hiu qu vcxin cha cao”, Báo Mi, truy cp ngày 13/2/2011 ti đa ch:
/>cao/82/4735042.epi;

16
dch quan trng, cm vn chuyn gia súc bnh ra ngoài  dch không đ dch lây lan, đng
thi to điu kin vn chuyn ln khe mnh, không mc bnh đn c s git m. Thc hin
tt công tác v sinh tiêu đc, kh trùng ti ni có dch và tiêu đc đnh k vi các h, c s
chn nuôi
[32]
.
b. Tuyên truyn v dch bnh
Ngay sau khi xy ra dch bnh, Chi cc Thú y các tnh đư tin hành:
+ Công b thông tin v cách phòng chng dch, phác đ điu tr. Tuyên truyn thông
tin đ ngi dân không n tht ln m, cht, không vt xác ln bnh ba bưi ra sông, rch gây
ô nhim môi trng và làm phát tán mm bnh.
+ Công khai chính sách h tr cho ngi chn nuôi khi có ln b tiêu hy đ nhân dân
không hoang mang, lo lng trc d lun.
+ Khuyn cáo ngi chn nuôi thc hin tt công tác chm sóc, nuôi dng và v
sinh, tiêu đc chung tri, khu vc có nguy c mc bnh, thc hin nghiêm vic tiêm vc-xin
phòng các bnh nguy him  ln.
3.2.3.2. Phn ng ca chính quynăđaăphng
a. Công b dch Tai xanh

Theo ch đo ca B NN&PTNT thì: “Các tnh có dch phi công b dch, nhng tnh
đã công b dch nhng cha công b đy đ s xã, huyn có dch phi tip tc công b
dch”
[33]
.
Trong đt dch 2010, chính quyn các tnh sau đây đư tin hành công b có dch tai
xanh trên đa bàn: Ngh An, Cao Bng, Sóc Trng, Qung Tr, Tin Giang, Lào Cai, Long
An, Bình Dng, Bc Liêu, Qung Nam, ng Nai, Bình Phc, à Nng, Vnh Long,
Khánh Hòa, k Lk và Hu Giang, thành ph H Chí Minh, Cn Th…
b. H tr ngi dân tiêu hy heo bnh
Quyt đnh s 719/Q-TTg ngày 05/6/2008 ca Th tng Chính ph quy đnh mc
h tr cho các ch chn nuôi vi mc tng đng 70% giá tr gia súc bán trên th trng.
C th, h tr 25.000 đng/kg hi đi vi ln b bnh buc phi tiêu hy.
Kinh phí h tr đc trích t ngân sách đa phng và mt phn t s h tr ca
Trung ng
[34]
.


[32]
Công đin s 18/C-BNN-TY ngày 01/9/2010 ca B trng B NN&PTNT v vic trin khai các bin
pháp cp bách phòng chng dch bnh tai xanh;
[33]
Công vn s 2947/BNN-TY ngày 11/9/2010 ca B NN&PTNT v vic tng cng công tác phòng chng
dch tai xanh trên toàn quc;
[34]
Thông t s 80/2008/TT-BTC ngày 18/9/2008 hng dn ch đ tài chính đ phòng, chng dch bnh gia
súc, gia cm: Ngân sách trung ng s h tr trên nguyên tc:
- i vi các tnh min núi, Tây nguyên, h tr 80% kinh phí phòng, chng dch.

17
3.2.4. S tham gia caăngi dân vào công tác phòng chng dch
Trong công tác phòng dch, vai trò, trách nhim ca ngi chn nuôi là ht sc quan
trng. Ngi chn nuôi quyt đnh tiêm phòng cho đàn gia súc, gia cm, đng thi cng là
ngi đu tiên phát hin, x lý khi vt nuôi b bnh m, cht. Khi vt nuôi b m hoc nghi b
dch ngi chn nuôi cn khai báo vi c quan chuyên môn đ phát hin sm và khng ch
dch.
Trong tình hung dch tai xanh nm 2010, nhiu h chn nuôi đư nhn thc v vic
tiêm phòng vc xin cho đàn ln ca mình. n c các nh h chn nuôi  thôn 7, xã Cm
Vnh, huyn Cm Xuyên, tnh Hà Tnh đư ch đng tiêm phòng cho đàn ln ca mình đ hn
ch lây lan dch bnh.
3.3. ánhăgiáătácăđng ca phân cpăhƠnhăchínhăđi vi hiu qu qunălỦăNhƠănc
chuyên ngành
Ni dung đánh giá tác đng ca phân cp hành chính đi vi hiu qu qun lỦ Nhà
nc chuyên ngành trong công tác phòng chng dch bnh trên vt nuôi – nghiên cu tình
hung dch Tai xanh  ln nm 2010 đc da trên khung phân tích nêu trong Chng 2 vi
10 tiêu chí đánh giá, bao gm:
3.3.1. Vnăđ đangăgii quyt có thuc trách nhim caăcăquanăchuyênămônăhayăkhông?
Dch Tai xanh đư xy ra  Vit Nam các nm 2007, 2008 và 2009. Trong nm 2010,
dch bnh đư lan ra 1.032 xã, phng, th trn thuc 150 qun, huyn ca 27 tnh, thành ph.
Tng s ln mc bnh c khong 346 nghìn con, thit hi kinh t c khong 169 t
đng
[35]
.
Vn đ cn gii quyt  đây chính là phi nhanh chóng dp tt dch, hn ch thit hi
cho ngi chn nuôi. Vi nhim v trên, vn đ đang gii quyt thuc trách nhim ca C
quan thú y. Trong tình hung dch Tai xanh nm 2010, c quan Thú y các cp đư ban hành
nhiu chính sách cng nh nhiu bin pháp c th nhm khng ch và dp tt dch thuc
phm vi nhim v và trách nhim ca mình.
Nh vy, vi tình hung dch Tai xanh nm 2010 thì vn đ đang gii quyt thuc

phm vi trách nhim ca c quan Thú y và các chính sách cng nh các bin pháp mà c


- i vi các tnh: Thanh Hoá, Ngh An, Hà Tnh, Qung Bình, Qung Tr, Qung Nam, Phú Yên,
Khánh Hoà, Qung Ngưi, Ninh Thun, Bình Thun, Bn Tre, Trà Vinh, Sóc Trng, Hu Giang, h tr 70% kinh
phí phòng, chng dch.
- Thành ph Hà Ni và thành ph H Chí Minh ch đng s dng d phòng ngân sách đa phng đ
thc hin.
- i vi các tnh, thành ph còn li, h tr 60% kinh phí phòng, chng dch.
[35]
Theo tính toán ca tác gi  phn 3.3.6. Phân tích li ích – chi phí

18
quan này thc hin là đúng phm vi, chc trách ca mình. Theo nhn đnh ca tác gi, Tiêu
chí 1 v phm vi trách nhim ca c quan chuyên môn đápăngăđc.
3.3.2. Căquanăchuyênămôn ca NhƠănc có căs đ can thip hay không?
Theo lỦ thuyt kinh t vi mô, khi có s tht bi th trng, tc là t nhân không tham
gia cung cp hàng hóa công thì Chính ph ( đây là c quan Thú y) có c s đ can thip.
i vi công tác phòng chng, x lỦ dch bnh, c quan Thú y có c s đ can thip vì công
tác phòng chng, x lý dch bnh thc cht là mt dng ca hàng hóa công, mang 02 đc tính:
Không tranh giành: Ch h chn nuôi ln đc hng li t công tác phòng chng,
x lỦ dch bnh mà không làm gim đi li ích đi vi nhng ch h chn nuôi khác.
Không loi tr: Không th cn tr bt k mt ch h chn nuôi nào tip nhn li ích
t công tác phòng chng, x lỦ dch bnh.
Vì đây là hàng hóa công nên s xut hin tình trng ngi n theo và kt cc là t
nhân s không can thip vì h khó có th bù đp chi phí. Ch có c quan Thú y, c quan qun
lỦ Nhà nc chuyên ngành trong lnh vc phòng chng dch bnh trên vt nuôi, là c quan
duy nht có đ thm quyn, ngun lc và điu kin đ thc hin công tác phòng chng, x lỦ
dch bnh.
Nh vy, theo nhn đnh ca tác gi, vi tình hung dch Tai xanh 2010 thì Tiêu chí 2

v c s can thip ca c quan chuyên môn đápăngăđc.
3.3.3. Phn ng ca cácăcăquanăchuyênămônăcó phi là dngăhƠnhăđng chính sách tt
nht không?
Theo cm nang Dch bnh đng vt: Các bin pháp kim soát và ngn nga ca T
chc Sc khe đng vt Th gii
[36]
thì các bin pháp đ kim soát và ngn nga dch bnh
đng vt hiu qu bao gm:
1. Phát hin sm và phn ng nhanh;
2. Công b dch;
3. Kim soát dch bnh ti ngun nhm xác đnh và truy nguyên ngun gc đng vt
b nhim bnh;
4. Thc hin chính sách h tr hoc bi thng cho ngi chn nuôi;
5. Giám sát dch bnh;
6. Thc hin công tác tiêm chng, phòng nga.



[36]
World Organization for Animal Health (2010), Animal Diseases – Prevention and Control;