Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty cổ phần thép POMINA giai đoạn 2011-2020

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH





TRN MINH C




MT S GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC
CNH TRANH CA CÔNG TY C PHN
THÉP POMINA GIAI ON 2011-2020





LUN VN THC S KINH T

TP.H Chí Minh – Nm 2011

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH




TRN MINH C



MT S GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC
CNH TRANH CA CÔNG TY C PHN
THÉP POMINA GIAI ON 2011-2020



Chuyên ngành : Qun tr kinh doanh
Mã s : 60.34.05

LUN VN THC S KINH T




Ngi hng dn khoa hc : PGS, TS. H Tin Dng

TP.H Chí Minh – Nm 2011



LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan rng đây là nghiên cu ca tôi, có s hng dn ca PGS, TS.
H Tin Dng và s h tr giúp đ ca các Cán b, Công nhân viên Công ty C phn
Thép Pomina. Các ni dung và kt qu trong nghiên cu này là trung thc và cha tng
đc ai công b trong bt c công trình nghiên cu nào.

TP.H Chí Minh, ngày 20 tháng 12 nm 2010
Trn Minh c

LI CM N

 tài lun vn tt nghip “ Các gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca Công
ty c phn thép Pomina giai đon 2011-2020” là kt qu ca quá trình n lc hc tp và
rèn luyn trong sut thi gian theo hc chng trình đào to sau đi hc ti trng i
hc Kinh t TP.HCM.  đt đc thành qu này:
Tôi xin gi li tri ân đn quý thy, cô trng i hc Kinh t TP.HCM, Khoa Sau
đi h
c, Khoa Qun tr kinh doanh đã nhit tình ging dy truyn đt nhng kin thc b
ích giúp em có nhng nn tng kin thc c bn đ có th áp dng vào thc tin mang li
hiu qu cao trong quá trình công tác.
Tôi xin gi li cm n sâu sc đn PGS, TS. H Tin Dng, ngi Thy kính mn
đã hng dn em hoàn thành lun vn tt nghip. Thy đã nhi
t tình truyn đt nhng
kin thc, kinh nghim, đng viên và giúp đ em tháo g nhng khó khn, vng mc
đ hoàn thành lun vn tt nghip này.
Tôi xin chân thành cm n Ban Tng giám đc Công ty C phn thép Pomina, toàn
th nhân viên các phòng ban trong Công ty đã nhit tình góp ý, cung cp tài liu và giúp
đ tôi hoàn thành nghiên cu này.
Tôi xin chân thành cm n khách hàng đã giành thi gian tr li các câu hi kho
sát, giúp tôi có đc nhng d liu kho sát cn thit, đ hoàn thành nghiên c
u và đ
xut đn Công ty c phn thép Pomina các gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh giai
đon 2011-2020 nhm đa thng hiu Thép Pomina tr thành nim t hào ca ngi
Vit Nam .
Trân trng cm n !
TP.H Chí Minh, ngày 20 tháng 12 nm 2010
Trn Minh c

MC LC
Trang
Phn m đu 1
1 Tính cp thit ca đ tài 1
2 Mc tiêu đ tài 2
3 i tng và phm vi nghiên cu 2
4 Phng pháp nghiên cu 2
5 Phng pháp thu thp và x lý s liu 2
6 Quy trình nghiên cu 3
7 Ni dung nghiên cu 4
Chng 1 : C s lý thuyt v cnh tranh 5
1.1 Cnh tranh trong nn kinh t
th trng 5
1.1.1 Khái nim v cnh tranh 5
1.1.2 Các quan đim v cnh tranh 5
1.1.3 Li th cnh tranh 6
1.1.4 Nng lc cnh tranh 8
1.1.5 Các yu t tác đng đn nng lc cnh tranh ca doanh nghip 9
1.2 Các mô hình phân tích, đánh giá nng lc cnh tranh ca doanh nghip 15
1.2.1 Mô hình chui giá tr ca Michael Porter v nng lc cnh tranh 15
1.2.2 Mô hình phân tích nng l
c cnh tranh da trên ngun lc 19
1.2.3 Quy trình phân tích ngun lc to nên nng lc cnh tranh 22
Chng 2: Nghiên cu thang đo và các nhân t đánh giá nng lc cnh tranh
ca các doanh nghip sn xut thép. Thc trng v nng lc cnh tranh ca

Công ty c phn thép Pomina 24
2.1 Nghiên cu đnh tính 24
2.1.1 Cách thc nghiên cu 24
2.1.2 Kt qu nghiên cu đnh tính 24
2.2 Nghiên c
u đnh lng 26
2.2.1 o lng cm nhn ca khách hàng v nng lc cnh tranh 26
2.2.2 Mu nghiên cu 26

2.3 Phân tích kt qu nghiên cu 26
2.3.1 Phân tích mu kho sát 26
2.3.2 Phân tích nhân t khám phá (EFA) 27
2.3.3 Kim đnh đ tin cy ca thang đo 31
2.3.4 Phân tích thng kê mô t các bin 32
2.4 Thc trng v nng lc cnh tranh Công ty c phn thép Pomina 34
2.4.1 Hot đng ca Công ty c phn thép Pomina 38
2.4.2 Phân tích các yu t môi trng tác đng đn nng lc cnh tranh ca
Công ty c phn thép Pomina 35
2.4.3 ánh giá ca khách hàng v nng lc cnh tranh ca Công ty c phn
Thép Pomina 40
2.4.4 Phân tích chui giá tr ca Công ty c phn thép Pomina 43
2.4.5 ánh giá các ngun lc ca Công ty c phn thép Pomina 53
Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca Công ty
c phn thép Pomina giai đon 2011-2020 57
3.1 S mnh và mc tiêu phát trin ca Công ty c phn thép Pomina đn
nm 2020 57
3.1.1 S
 mnh ca Công ty c phn thép Pomina 57
3.1.2 Mc tiêu phát trin ca Công ty c phn thép Pomina đn nm 2020 57
3.2 Các nhóm gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh giai đon 2011-2020 60

3.2.1 Nhóm gii pháp 1- Nâng cao nng lc qun tr kinh doanh và tài chính 60
3.2.2 Nhóm gii pháp 2- Xây dng, cng c và phát trin ngun nhân lc 62
3.2.3 Nhóm gii pháp 3- Khng đnh v th mt thng hiu mnh thông qua
chin lc marketing toàn din 68
Kt lun 79
Tài liu tham kho 81
Ph lc 82




DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 1.1 Phân loi ngun lc 21
Bng 2.1 Ni dung cn kho sát 25
Bng 2.2 Phân tích nhân t khám phá ln 1 28
Bng 2.3 Phân tích nhân t khám phá ln 2 29
Bng 2.4 Kim tra đ tin cy Cronbach’s Alpha 32
Bng 2.5 Mc đ quan trng ca tng tiêu chí 32
Bng 2.6 Mt s d án thép ti Vit Nam 39
Bng 2.7 Sn lng và th phn ca công ty thép dn đ
u th trng 40
Bng 2.8 Mc đ đáp ng ca thép Pomina vi tng tiêu chí 40
Bng 2.9 ánh giá ca khách hàng v nng lc cnh tranh ca Công ty
c phn thép Pomina  cp đ th trng 42
Bng 2.10 Sn lng sn phm sn xut 2007-2009 43
Bng 2.11 Doanh thu thun 2007-2009 chi tit theo sn phm 43
Bng 2.12 Kt qu sn xut kinh doanh 2007-2008 44
B
ng 2.13 C cu lao đng theo trình đ 46

Bng 2.14 Bng tóm tt chui giá tr Công ty c phn thép Pomina 52
Bng 2.15 Bng đánh giá tác đng ca các ngun lc đn chui giá tr
Công ty C phn thép Pomina 53
Bng 2.16 Bng đánh giá các ngun lc ct lõi Công thép Pomina 56
Bng 3.1 Kt qu hot đng sn xut kinh doanh 2007-2009 58
Bng 3.2 D báo kt qu hot đng sn xut kinh doanh 2011-2020 58
Bng 3.3 Mt s ch tiêu vn lu đng 2007-2009 61
Bng 3.4 Chi phí truyn thông nm 2009 70






DANH MC CÁC HÌNH
Trang
Hình M1 Quy trình nghiên cu 3
Hình 1.1 Các li th cnh tranh ca Michael Porter 7
Hình 1.2 Xây dng các khi tng th ca li th cnh tranh 8
Hình 1.3 Các yu t môi trng v mô tác đng đn doanh nghip 10
Hình 1.4 Mô hình nm áp lc cnh tranh ca Michael Porter 11
Hình 1.5 Chui giá tr ca doanh nghip 18
Hình 1.6 Quy trình phân tích các ngun lc to nên li th cnh tranh 22
Hình 2.1 Logo Thép Pomina 35
Hình 2.2 S đ b máy qu
n lý Công ty thép Pomina 45

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

ASTM : American Society for Testing and Materials
( Hip hi kim nghim vt liu Hoa K)
CP : C phn
JIS : Japanese Industrial Standard
( Tiêu chun công nghip Nht Bn)
KCS : Kim tra cht lng xut xng
NXB : Nhà xut bn
TCVN : Tiêu chun Vit Nam
TNHH : Trách nhim hu hn




1
PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Ngành công nghip luyn cán thép đóng vai trò rt quan trng trong quá
trình phát trin ca nhân loi, s ra đi ca kim loi thép góp phn ln vào quá trình

phát trin ca loài ngi, Thép là nguyên vt liu chính trong quá trình công nghip
hóa, hin đi hóa đt nc. Chính vì vy, Vit Nam coi ngành công nghip sn xut
thép là ngành công nghip tr ct ca nn kinh t, đáp ng ti đa nhu cu v các sn
ph
m thép ca các ngành công nghip khác và tng cng xut khu.
Sau hn 3 nm gia nhp t chc Thng mi th gii WTO, các doanh
nghip luyn cán thép Vit Nam đã nm bt đc nhiu c hi thun li nhng
cng phi đi mt vi không ít khó khn th thách.  đng vng, thành công và
khng đnh mình trong khu vc và th gii, các Doanh nghip luyn cán thép Vit
Nam cn ph
i vt qua nhng khó khn hin ti, có tm nhìn chin lc, có nhng
k hoch kinh doanh dài hn và có nhng bc đi c th vng chc đ to dng uy
tín, thng hiu ca mình nhm cnh tranh thng li trên th trng.
Công ty C phn thép Pomina đc thành lp nm 1999, hot đng trong
lnh vc sn xut st, thép, gang; tái ch kim loi st thép, kinh doanh các sn ph
m
t thép. Mc dù mi thành lp và là doanh nghip tr trong ngành thép, tuy nhiên
Công ty C phn thép Pomina không ngng n lc cng c và phát trin đ tr
thành mt công ty cung ng thép xây dng hàng đu ti Vit Nam. Mc tiêu phát
trin ca Công ty luôn hng đn s hoàn thin trong sn xut kinh doanh, nâng
cao nng lc cnh tranh nhm tha mãn yêu cu cao nht ca khách hàng.  làm
đc điu này, Công ty cn phi xác đnh v th
cnh tranh ca Công ty, xác đnh
các ngun lc ct lõi to nên nng lc cnh tranh bn vng , chính vì vy tác gi đã
chn đ tài “Mt s gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca Công ty C
phn Thép POMINA giai đon 2011- 2020” làm đ tài vit lun vn thc s kinh
t nhm mc tiêu xây dng và phát trin nng lc cnh tranh bn vng cho Công ty
C phn Thép Pomina đ
t đó kim soát chi phí, nâng cao cht lng sn phm,
tng th phn và ti đa hóa li nhun; đng thi đây cng là tài liu góp phn nghiên

cu các gii pháp nhm nâng cao v th cnh tranh ca ngành Công nghip Thép
2
Vit Nam trong quá trình hi nhp vào nn kinh t khu vc và th gii giai đon
2011-2020.
2. Mc tiêu đ tài
- Xác đnh các nhân t đánh giá nng lc cnh tranh trong ngành Công
nghip thép Vit Nam nói chung và đi vi Công ty C phn thép Pomina nói riêng.
- Xác đnh và đánh giá đc các ngun lc ca Công ty C phn thép
Pomina trong cnh tranh sn xut và tiêu th sn phm thép xây dng ti th trng
Vit Nam.
-  xut các gii pháp phát tri
n ngun lc ct lõi nhm nâng cao nng lc
cnh tranh cho Công ty C phn thép Pomina trong giai đon 2011-2020.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu : Nng lc cnh tranh ca Công ty c phn thép
Pomina.
Thi gian nghiên cu : T nm 2007-2009.
Thi gian đ xut gii pháp : Giai đon 2011-2020.
4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đnh tính
: Thông qua tho lun nhóm vi các cán b hin đang làm
vic ti Công ty c phn thép Pomina đ khám phá các yu t đánh giá nng lc
cnh tranh ca ngành Thép  cp đ th trng.
Nghiên cu đnh lng
: S dng các phng pháp phân tích tng hp, kho sát
khách hàng tiêu th sn phm thép, x lý d liu trên phn mm SPSS 15.0 đ kim
đnh các nhân t đánh giá nng lc cnh tranh ngành thép  cp đ th trng và
đánh giá nng lc cnh tranh ca Công ty C phn thép Pomina, đng thi vn
dng nhng c s khoa hc v cnh tranh đ đa ra các gii pháp phù hp.
5. Ph

ng pháp thu thp và x lý s liu
Các thông tin cn thu thp :
- Thc trng chung v tình hình sn xut kinh doanh ca Công ty C phn
thép Pomina trong thi gian va qua.
- Các thông tin liên quan đn ngành Thép Vit Nam và các đi th trong
ngành.
3
- Các hot đng xây dng và trin khai chin lc phát trin ca Công ty c
phn thép Pomina.
- Các thông tin khác có liên quan đn hot đng ca ngành thép.
6. Quy trình nghiên cu
Vi các mc tiêu đ ra, quy trình nghiên cu s đc thc hin nh sau :















Hình M1 : Quy trình nghiên cu
MC TIÊU NGHIÊN CU
C S LÝ THUYT

NGHIÊN CU NH TÍNH
NGHIÊN CU NH LNG
-Khám phá các bin quan sát
đ đánh giá nng lc cnh
tranh doanh nghip thép 
c

p đ th t
r
ng.
-Phng vn khách hàng.
- Làm sch d liu.
- X lý d liu trên phn
mm SPSS 15.0
- Phân tích nhân t
-…
XÁC NH CÁC NHÂN T
ÁNH GIÁ NNG LC CNH
TRANH TRONG NGÀNH THÉP
 CP  TH TRNG
XÁC NH VÀ ÁNH GIÁ
CÁC HOT NG TRONG
CHUI GIÁ TR VÀ PHÂN
TÍCH NGUN LC CA
CÔNG TY THÉP POMINA
 XUT CÁC GII PHÁP
NÂNG CAO NNG LC CNH
TRANH CA CÔNG TY C
PHN THÉP POMINA
4

7. Ni dung nghiên cu.
Chng 1 : C s lý thuyt v cnh tranh.
Chng 2 : Xác đnh các nhân t đánh giá nng lc cnh tranh trong ngành thép.
Thc trng v nng lc cnh tranh ca Công ty C phn Thép Pomina.
Chng 3 : Mt s gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca Công ty C phn
Thép Pomina giai đon 2011- 2020.























5

Chng 1
C S LÝ THUYT V CNH TRANH

Phn m đu tác gi đã gii thiu tng quan v nghiên cu gm: mc tiêu,
đi tng và phm vi nghiên cu, phng pháp nghiên cu, ni dung nghiên cu.
Chng 1 này s gii thiu lý thuyt c bn v cnh tranh; các mô hình phân tích,
đánh giá nng lc cnh tranh ca doanh nghip .
1.1 Cnh tranh trong nn kinh t th trng
1.1.1 Khái nim v cnh tranh
Hin nay có nhiu khái nim khác nhau v c
nh tranh:
Theo Karl Marx “Cnh tranh ch ngha t bn là s ganh đua, đu tranh gay
gt gia các nhà t bn nhm giành git nhng điu kin thun li trong sn xut và
tiêu th hàng hoá đ thu đc li nhun siêu ngch”.
Theo lý thuyt t chc doanh nghip công nghip thì “Cnh tranh là mt
phng thc vn đng ca th trng và quy lut cnh tranh là mt trong nhng quy
lu
t quan trng nht chi phi s hot đng ca th trng”. S d nh vy vì đi
tng tham gia vào th trng là bên mua và bên bán; i vi bên mua mc đích là
ti đa hoá li ích ca nhng hàng hoá mà h mua đc còn vi bên bán thì ngc
li phi làm sao đ ti đa hoá li nhun trong nhng tình hung c th ca th
trng.
Theo Michael E.Porter thì cnh tranh là giành ly th ph
n trong kinh doanh.
Bn cht ca cnh tranh là đ tìm kim li nhun, là khon li nhun cao hn mc
li nhun trung bình mà doanh nghip đang có. Kt qu quá trình cnh tranh là s
bình quân hóa li nhun trong ngành theo chiu hng ci thin sâu dn đn h qu
giá c có th gim đi (1980).
1.1.2 Các quan đim v cnh tranh
Cnh tranh có vai trò rt quan trng và là mt trong nhng đng lc m

nh
m thúc đy sn xut phát trin. Nó buc ngi sn xut phi nng đng, nhy bén,
tích cc nâng cao tay ngh, ci tin k thut, áp dng khoa hc công ngh, hoàn
6
thin t chc qun lý đ nâng cao nng sut lao đng, hiu qu kinh t.  đâu thiu
cnh tranh hoc có biu hin đc quyn thì thng trì tr và kém phát trin.
Bên cnh mt tích cc, cnh tranh cng có nhng tác đng tiêu cc th hin
 cnh tranh không lành mnh nh nhng hành đng vi phm đo đc hay vi phm
pháp lut (buôn lu, trn thu, tung tin phá hoi,…) ho
c nhng hành vi cnh tranh
làm phân hóa giàu nghèo, tn hi môi trng sinh thái.
1.1.2.1 Quan đim v cnh tranh không lành mnh
Cnh tranh không lành mnh là các hot đng kinh t trong kinh doanh trái
vi đo đc nhm làm hi các đi th kinh doanh hoc khách hàng. Trong cnh
tranh không lành mnh s không có ngi thng nu vic kinh doanh đc tin
hành ging nh mt cuc chin. Hu qu thng thy sau các cuc cnh tranh khc
lit là s s
t gim mc li nhun  khp mi ni.
1.1.2.2 Quan đim v cnh tranh lành mnh
Cnh tranh lành mnh là cnh tranh gia các doanh nghip nhm phc v
khách hàng ngày mt tt hn, doanh nghip nào bng lòng vi v th hin ti trên
th trng mà không có s ci tin hoc thay đi phát trin s nhanh b ri vào tình
trng tt hu và b đào th
i. Do đó các doanh nghip phi thng xuyên phân tích
và đánh giá đúng v th ca doanh nghip trên th trng đ tp trung ngun lc, vt
lc, nâng cao tay ngh, ci tin k thut, áp dng khoa hc công ngh, hoàn thin t
chc qun lý, nâng cao nng sut lao đng, hiu qu kinh t nhm tn ti và phát
trin.
1.1.3 Li th cnh tranh
Li th cnh tranh là s h

u ca nhng giá tr đc thù, có th s dng đc
đ “nm bt c hi”, đ kinh doanh có lãi. Khi nói đn li th cnh tranh, là nói đn
li th mà mt doanh nghip, mt quc gia đang có và có th có, so vi các đi th
cnh tranh ca h. Li th cnh tranh là mt khái nim va có tính vi mô (cho
doanh nghip), va có tính v mô ( cp quc gia). Theo quan đim ca Michael
Porter, doanh nghip ch tp trung vào hai mc tiêu tng trng và đa dng hóa sn
phm, chin lc đó không đm bo s thành công lâu dài cho doanh nghip. iu
quan trng đi vi bt k mt t chc kinh doanh nào là xây dng cho mình mt li
7
th cnh tranh bn vng. Theo Michael Porter li th cnh tranh bn vng có ngha
là doanh nghip phi liên tc cung cp cho th trng mt giá tr đc bit mà không
có đi th cnh tranh nào có th cung cp đc.







Hình 1.1 Các li th cnh tranh ca Michael Porter
(Ngun : Micheal Porter, “ Competitive Advantage”, 1985, trang 12)
Theo Micheal Porter, các doanh nghip có th thc hin nhng hành đng
sau đây đ to nên li th cnh tranh bn vng, đó là : nâng cao hiu qu các hot
đng, nâng cao cht lng, đi mi và nâng cao s tha mãn khách hàng.
- Nâng cao hiu qu các hot đng là to ra hiu sut ln hn vi chi phí thp
hn da vào hiu sut lao đng và v
n.
- Nâng cao cht lng là to ra nhng sn phm hay dch v tin cy, an toàn
và khác bit nhm đem li nhng giá tr cao hn trong nhn thc ca khách hàng.
- i mi là khám phá nhng phng thc mi và tt hn đ cnh tranh

trong ngành và thâm nhp vào th trng.
- Nâng cao s tha mãn ca khách hàng là làm tt hn đi th trong vic
nhn bit và đáp ng các nhu cu ca khách hàng.
T
ng th đc xây dng nh sau :












PHM VI
CNH TRANH




Mc tiêu
rng



Mc tiêu
hp

LI TH CNH TRANH

1.DN U
CHI PHI

2. KHÁC BIT
HÓA
3A. TP TRUNG
VÀO CHI PHÍ
3B. TP TRUNG
VÀO KHÁC BIT
HÓA
Chi phí thp
Khác bi

t hó
a
8










Hình 1.2 Xây dng các khi tng th ca li th cnh tranh
(Ngun : Micheal Porter, “ Competitive Advantage”, 1985)

 duy trì li th cnh tranh, theo Micheal Porter, phi đáp ng đc ba
điu kin nh sau :
- Th nht, h thng cp bc ca ngun gc ( tính bn vng và tính bt
chc), nhng li th cp thp hn nh chi phí lao đng thp thì rt d dàng b các
đi th bt chc trong khi nhng li th cao hn nh đc quyn v công ngh,
danh ting thng hiu, hay đu t tích ly và duy trì các mi quan h vi khách
hàng thì các đi th khó có th bt chc đc.
- Th hai, s lng ca nhng ngun gc khác bit, càng nhiu thì các đi
th càng khó bt chc.
- Th ba, không ngng ci tin và nâng cp, luôn to ra nhng li th
cnh
tranh mi ít nht là nhanh hn đi th đ thay th nhng cái c.
1.1.4 Nng lc cnh tranh
Hin nay, có nhiu quan đim khác nhau v nng lc cnh tranh trên các cp
đ: quc gia, doanh nghip và sn phm. Và hin cha có mt lý thuyt nào hoàn
LI TH
CNH TRANH:

Chi phí thp
S khác bit
Nâng cao
Cht lng

i mi
Nâng cao s tha
mãn
Nâng cao hiu qu
các hot đng
9
toàn có tính thuyt phc v vn đ này, do đó không có lý thuyt “chun” v nng

lc cnh tranh. Các quan đim v nng lc cnh tranh nh sau :
Nng lc cnh tranh là kh nng tn ti trong kinh doanh và đt đc mt s
kt qu mong mun di dng li nhun, giá c, li tc hoc cht lng các sn
phm cng nh nng l
c ca nó đ khai thác các c hi th trng hin ti và làm
ny sinh th trng mi.
Nng lc cnh tranh ca doanh nghip là th hin thc lc và li th ca
doanh nghip so vi đi th cnh tranh trong vic thõa mãn tt nht các đòi hi ca
khách hàng đ thu li nhun ngày càng cao. Nh vy, nng lc canh tranh ca
doanh nghip trc ht phi
đc to ra t thc lc ca doanh nghip. y là các
yu t ni hàm ca mi doanh nghip, không ch đc tính bng các tiêu chí v
công ngh, tài chính, nhân lc, t chc qun tr doanh nghip,… mt cách riêng bit
mà đánh giá, so sánh vi các đi th cnh tranh hot đng trên cùng lnh vc, cùng
mt th trng.
Có quan đim cho rng, nng lc cnh tranh ca doanh nghip gn li
n vi
u th ca sn phm mà doanh nghip đa ra th trng. Có quan đim gn nng
lc cnh tranh ca doanh nghip vi th phn mà nó nm gi, cng có quan đim
đng nht ca doanh nghip vi hiu qu sn xut kinh doanh,…
Nh vy : “Nng lc cnh tranh ca doanh nghip là vic khai thác, s dng
thc lc và li th
 bên trong, bên ngoài nhm to ra nhng sn phm – dch v hp
dn ngi tiêu dùng đ tn ti và phát trin, thu đc li nhun ngày càng cao và
ci tin v trí so vi các đi th cnh tranh trên th trng ”.
1.1.5 Các yu t tác đng đn nng lc cnh tranh ca doanh nghip
1.1.5.1 Môi trng bên ngoài
a. Môi trng v mô
Vic phân tích môi trng v mô giúp doanh nghip bit đc hin ti doanh
nghi

p đang trc din vi nhng vn đ gì?
Tác đng ca các yu t môi trng v mô đn doanh nghip đc trình bày
tóm tt nh sau :

10





















Hình 1.3 Các yu t môi trng v mô tác đng đn doanh nghip
Khi nghiên cu tác đng ca môi trng v mô ti hot đng ca doanh
nghip, các nhà qun lý đã đúc kt ra ba kt lun quan trng di đây :
Th nht, mt xu th ca môi trng có th tác đng khác nhau ti các

ngành công nghip.
Th hai, nh hng ca nhng thay đi trong môi trng có th hoàn toàn
khác nhau đi vi tng doanh nghip. Các tác đng ph thuc rt nhiu vào vai trò,
kh
 nng ca doanh nghip.

DOANH
NGHIP
Yu t kinh t :
- Tc đ tng trng
kinh t.
- Lãi sut, lm phát,
chính sách tài khóa, tin
t.
- Chu k kinh t.
- Cán cân thanh tóan.
- Tht nghip, thu nhp
qu
c

d
ân
…
Yu t chính tr, pháp
lý :
- Mc đ n đnh chính
tr.
- Các chính sách, quy
ch, đnh ch, th tc
hành chính, ch đ lao

đng, xã hi….do nhà
nc ban hành.
Yu t xã hi :
- Dân s.
- C cu dân c.
- Tôn giáo.
- Phong tc tp quán.
- Chun mc đo đc.
- Giá tr vn hóa.
- …
Yu t t nhiên :
- V trí đa lý.
-Khí hu, môi
trng sinh thái.
- t đai.
- Sông, bin
-Tài nguyên,
khoáng sn
- …
Yu t công ngh :
- Tin b khoa hc,
k thut.
- ng dng công
ngh mi.
- ng dng vt liu
mi.
- ….
11
Th ba, không phi mi thay đi ca môi trng đu nh hng ti hot
đng ca doanh nghip.

b. Môi trng vi mô ( môi trng ngành)
Môi trng vi mô bao gm các yu t bên ngoài tác đng trc din đn
doanh nghip, quyt đnh tính cht và mc đ cnh tranh trong ngành sn xut kinh
doanh đó. Theo Michael E. Porter, ngành kinh doanh nào cng phi chu tác đng
ca nm lc cnh tranh : (1) Nguy c nhp cuc ca các
đi th cnh tranh tim
tàng, (2) Mc đ cnh tranh ca các công ty trong cùng ngành, (3) Sc mnh ca
khách hàng, (4) Sc mnh ca nhà cung cp, (5) S đe da ca các sn phm thay
th.
Mi quan h gia các yu t này đc th hin trên hình 1.4.


Hình 1.4 Mô hình nm lc cnh tranh ca Michael E. Porter
( Ngun : Michael Porter, “ Competitive Strategy”,1980 )

 i th cnh tranh
Mc đ cnh tranh trên th trng ph thuc vào s lng các doanh nghip
hot đng trong ngành, tc đ tng trng ca ngành, c cu chi phí c đnh và mc
đ đa dng hóa sn phm.  đ ra chin lc cnh tranh hp lý, doanh nghip cn
phân tích tng đi th
cnh tranh đ hiu đc thc lc, kh nng phn kháng, cng
nh d đoán chin lc kinh doanh ca các đi th.

Khách hàng

S đe do
ca đi th
tim n
S đe
da

ca sn
phm
thay th
S cnh
tranh
ca các
công ty
hin có

Nhà cung cp

12
 Khách hàng
S tn ti và phát trin ca doanh nghip ph thuc vào khách hàng, do đó
doanh nghip cn phi đáp ng ngày mt tt hn nhu cu ca khách hàng, đáp ng
chui giá tr giành cho khách hàng. Tuy nhiên khách hàng có th to áp lc lên
doanh nghip bng cách ép giá hoc đòi hi cht lng phc v cao hn. Nu doanh
nghip nào không đáp ng đc các đòi hi quá cao ca khách hàng thì doanh
nghip đó c
n phi thng lng vi khách hàng hoc tìm nhng khách hàng mi
có ít u th hn.

 Nhà cung ng
Không ch khách hàng, doanh nghip luôn phi chu áp lc t phía các t
chc cung ng thit b, nguyên vt liu, vn, lc lng lao đng
-i vi nhà cung cp vt t thit b: Doanh nghip cn phi liên h cho
mình nhiu nhà cung ng đ tránh tình trng ph thuc quá nhi
u vào mt nhà cung
ng, nu l thuc quá nhiu vào mt nhà cung ng doanh nghip có kh nng b các
t chc này gây khó khn bng cách tng giá, gim cht lng hàng hóa hoc dch

v đi kèm.
-i vi nhà cung cp vn: hu ht các doanh nghip đu phi vay vn đ
tin hành các hot đng kinh doanh.  tránh tình trng l thuc quá nhiu vào mt
loi hình huy đng v
n nghip cn nghiên cu mt c cu vn hp lý.
-Ngun lao đng: Ngun nhân lc là yu t quan trng đ doanh nghip phát
trin bn vng, chính vì vy doanh nghip cn có chính sách tuyn dng và đào to
hp lý đ thu hút, ch đng ngun lao đng nht là đi ng lao đng có trình đ.
 i th tim n
Trong lnh vc kinh doanh, đi th
tim n đc hiu là nhng đi th chun
b tham gia vào ngành hoc ai đó mua li mt công ty hot đng không hiu qu
trong ngành đ thâm nhp vào môi trng kinh doanh ngành. Mi đe da xâm nhp
s thp nu rào cn xâm nhp cao và các đi th tim n này gp phi s tr đa
quyt lit ca các doanh nghip đang hot đng trong ngành.
Có sáu rào cn chính yu
đi vi vic xâm nhp mt ngành ngh:

- Tng hiu qu kinh t do qui mô ln.
13
- Chi phí d bit hóa sn phm cao.
- Yêu cu lng vn ln.
- Phí tn chuyn đi cao.
- Khó khn trong vic tip cn các kênh phân phi.
- Nhng bt li v giá c cho dù qui mô ln nh th nào.
 Sn phm thay th
Phn ln các sn phm thay th là kt qu ca cuc bùng n công ngh. V
c bn sn phm thay th thng có u th hn bi nhng đc trng riêng bit. S
xut hin các sn phm thay th rt đa dng và phc tp to thành nguy c cnh
tranh v giá rt mnh đi vi sn phm hin có ca doanh nghip, làm gim li

nhun ca doanh nghip.
Trong mt ngành kinh doanh, các doanh nghip hot đng trong ngành đu
b áp lc bi nm yu t cnh tranh nh trên, tuy nhiên có mt s công ty luôn đt
li nhun cao hn so vi các nhng công ty khác, điu này chng t các công ty đt
li nhun cao có nng lc cnh tranh cao hn các đn v trong ngành khác.
Theo Michael Porter , Các tiêu chí đánh giá nng lc cnh tranh gm :
(1) S chuyên bit hóa: Mc đ mà doanh nghip tp trung s n lc vào
quy mô dòng sn phm, vào mt s b
 phn khách hàng mc tiêu và v trí ca th
trng mà doanh nghip đó phc v.
(2) S công nhn thng hiu : Mc đ mà doanh nghip theo đui s công
nhn thng hiu hn là cnh tranh v giá c, Doanh nghip có th đt đc điu
này thông qua các chin lc truyn thông, qung cáo, h thng bán hàng .
(3) y và kéo : Mc đ mà doanh nghip qung bá thng hiu v
i khách
hàng mc tiêu so sánh vi s h tr ca các kênh phân phi hàng hóa ca mình.
(4) Tuyn chn kênh phân phi: Doanh nghip có th la chn kênh phân
phi t nhng kênh phân phi riêng ca mình cho đn nhng ca hàng chuyên dng
và ca nhng ca hàng bán hàng tng hp.
(5) Cht lng sn phm: Doanh nghip cn phi to ra sn phm có cht
lng cao, có đ bn, s khác bit trong s
dng nguyên liu, s chuyên bit hóa,
đc đim,v.v
14
(6) S dn đu v công ngh: Mc đ doanh nghip theo đui vic dn đu
v công ngh so vi vic theo sau hoc bt chc các doanh nghip khác. Có nhng
doanh nghip dn đu v công ngh nhng không có ý đnh làm ra sn phm cht
lng tt. Cht lng và s đi đu v công ngh không nht thit phi đng hành
vi nhau.
(7) S tích h

p dc: Giá tr gia tng đc phn ánh  mc đ tích hp ngc
hoc tích hp xuôi mà doanh nghip thc hin, bao gm vic doanh nghip có ca
hàng đc quyn ca riêng mình hoc mng li dch v ni b hay không.
(8) V th v chi phí: Mc đ doanh nghip tìm kim v th chi phí thp trong
sn xut và trong phân phi thông qua vic đu t các thit b nh
m làm gim ti đa
chi phí.
(9) Dch v : Kh nng doanh nghip cung cp dch v kèm theo sn phm
nh h tr k thut mng dch v ni b… Tiêu chí này đc xem nh mt phn
ca tích hp dc.
(10) Chính sách giá c: V th ca doanh nghip trên th trng, thng có
liên quan đn v th chi phí và cht lng sn phm.
(11) Kh n
ng tài chính: Kh nng huy đng vn và hiu qu hot đng ca
vn.
(12) Mi liên h vi chính quyn s ti: Trong nhng ngành kinh doanh toàn
cu, mi quan h ca doanh nghip vi chính quyn s ti có th nh hng đn s
phát trin ca doanh nghip.
1.1.5.2 Môi trng bên trong ( môi trng ni b)
Môi trng bên trong ca doanh nghip bao gm các hot đng: qun tr
, tài
chính, k toán, sn xut/kinh doanh/tác nghip, nghiên cu và phát trin ( R&D),
marketing, h thng thông tin doanh nghip…
 tn ti và phát trin, các doanh nghip cn phi phân tích k lng môi
trng bên trong ca doanh nghip nhm xác đnh rõ nhng đim mnh, đim yu
ca doanh nghip mình, t đó doanh nghip cn có bin pháp đ ci t, thay đi
nhng yu t tác đng xu đn doanh nghi
p, phát huy nhng đim mnh đ đt
đc u th cnh tranh ti đa.
15

Trong hoch đnh chin lc ca doanh nghip, phân tích môi trng bên
trong rt quan trng đ nhn din nhng đim mnh, đim yu đ t đó thit lp
mt chin lc hoàn ho.
1.1.5.3 Các công c, phng pháp đ nghiên cu môi trng doanh nghip
Vic nghiên cu môi trng ca doanh nghip bao gm các công vic sau :
- Thu thp thông tin các thông tin cn thit tác đng đn hot đ
ng doanh
nghip.
- Chn lc và x lý thông tin.
- a ra nhng d báo din bin các yu t môi trng có kh nng tác
đng đn doanh nghip.
- Lp bng tng hp thông tin v môi trng bên ngoài, bên trong.
- Phân tích đnh tính : s dng phng pháp chuyên gia đ nhn đnh các yu
t tác đng đn hot đng doanh nghip.
- Phân tích đnh lng : phng pháp đnh lng s dng phng pháp lp
ma tr
n đánh giá các yu t bên ngoài ( EFE Maxtrix- External Factor Evaluation
Matrix) , phng pháp lp ma trn hình nh cnh tranh và lp ma trn đánh giá các
yu t bên trong ( IFE Maxtrix- Internal Factor Evaluation Matrix)
1.2 Các mô hình phân tích, đánh giá nng lc cnh tranh ca doanh nghip
Vic phân tích môi trng bên trong đ xác đnh nhng đim mnh, đim yu
gn vi quá trình phân tích dây chuyn chui giá tr ca doanh nghip. Do vy mà
doanh nghip đu mun c gng phát trin li th
cnh tranh, tuy nhiên li th cnh
tranh thng d b mt dn do nhng hành đng bt chc ca đi th. Do đó cn
sm nhn thc đc tác đng ca các nhân t bên ngoài cng nh phân tích và tn
dng hiu qu ngun nhân lc ca công ty và khai thác tt chúng thì doanh nghip
s to ra đc li th cnh tranh bn vng.
1.2.1 Mô hình chui giá tr ca Michael Porter v
nng lc cnh tranh ca

doanh nghip
Theo Michael Porter, Chui giá tr ca doanh nghip là mt chui hot đng
chuyn hóa các yu t đu vào thành đu ra. Khách hàng s nhìn nhn và đánh giá
giá tr các sn phm (đu ra) ca doanh nghip theo quan đim ca h. Khách hàng
16
s sn sàng tr mc cao hn cho sn phm, dch v ca doanh nghip nu nh h
đánh giá cao và ngc li, nu h đánh giá thp h s tr mc giá thp. Do đó hot
đng ca doanh nghip là các hot đng chuyn hóa làm gia tng giá tr sn phm.
Các hot đng chuyn hóa làm gia tng giá tr phân thành hai loi hot đng và chín
nhóm hot đng nh sau:
1.2.1.1 Các hot đng ch yu
Bao gm các hot đng liên quan trc tip đn vic sn xut và tiêu th sn
phm ca doanh nghip. Chúng nh hng trc tip đn kt qu và hiu qu sn
xut kinh doanh ca doanh nghip. ó là các hot đng đu vào, sn xut, hot
đng đu ra, marketing và dch v hu mãi.
 Hot đng đu vào: gn li
n vi các yu t đu vào nh qun lý vt t, tn tr,
kim soát tn kho, kim soát chi phí đu vào
 Hot đng sn xut: bao gm tt c các hot đng nhm chuyn các yu t đu
vào thành sn phm cui cùng nh trin khai sn xut, qun lý cht lng, vn hành
và bo trì thit b
 Hot đng đu ra:
bao gm các hot đng nhm đa sn phm đn các khách
hàng ca công ty: bo qun, qun lý hàng hóa, phân phi, x lý các đn hàng.
 Marketing: xoay quanh bn vn đ ch yu: sn phm, giá c, chiêu th và kênh
phân phi. ây là hot đng có vai trò quan trng, nu thc hin kém s làm cho ba
hot đng trên kém theo.
 Dch v hu mãi: đây cng là hot đng quan trng, ngày càng đc các nhà
qu
n tr quan tâm. Nó bao gm các hot đng nh lp đt, sa cha, hun luyn

khách hàng, gii quyt các thc mc và khiu ni ca khách hàng.
1.2.1.2 Các hot đng h tr
Là nhng hot đng tác đng mt cách gián tip đn sn phm, và nh nó mà
các hot đng chính đc thc hin mt cách tt hn. Dng chung nht ca hot
đng h tr bao g
m các hot đng nh qun tr ngun nhân lc, phát trin công
ngh, kim soát chi tiêu và cu trúc h tng ca công ty.