Hoàn thiện quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại Ngân hàng Kỹ Thương Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




N
N
G
G
U
U
Y
Y


N
N


T
T
H
H
U
U


T

T
R
R
A
A
N
N
G
G





HOÀN THIN QUN Lụ RI RO TRONG
HOT NG KINH DOANH TH TI
NGỂN HÀNG K THNG VIT NAM


LUN VN THC S KINH T


CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.31.12


NGI HNG DN: PGS.TS TRN HUY HOÀNG

TP.H CHÍ MINH ậ NM 2011







LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan Lun vn cao hc này là do chính tôi
nghiên cu và thc hin. Các thông tin, s liu đc s dng
trong lun vn là hoàn toàn trung thc và chính xác.
H Chí Minh, ngày tháng nm 2011
Hc viên


Nguyn Thu Trang

MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC S , BNG, BIU 
TRANG
Li m đu 1
CHNG 1 : TNG QUAN V TH NGỂN HÀNG VÀ QUN Lụ RI RO
TRONG HOT NG KINH DOANH TH CA NGỂN HÀNG THNG
MI 3
1.1 Tng quan v th ngơn hƠng 3
1.1.1 Khái nim v th ngân hàng 3
1.1.2 Phân loi th ngân hàng 3
1.1.2.1 Phân loi theo đc tính k thut 3
1.1.2.2 Phân loi theo ch th phát hành 4
1.1.2.3 Phân loi theo tính cht thanh toán ca th 4
1.1.2.4 Phân loi theo hn mc tín dng 5
1.1.2.5 Phân loi theo phm vi s dng ca th 6
1.1.3 Các ch th tham gia hot đng thanh toán th. 6
1.1.4 Các tin ích ca th 7
1.1.4.1 i vi khách hàng 7
1.1.4.2 i vi đn v chp nhn th 9
1.1.4.3 i vi ngân hàng 10

1.1.4.4 i vi nn kinh t- xư hi. 11
1.2 Ri ro trong hot đng kinh doanh th ca ngơn hƠng thng mi 12
1.2.1 Khái nim 12
1.2.2 Các loi ri ro xy ra trong hot đng kinh doanh th ca ngân hàng thng
mi 12
1.2.2.1 Ri ro xét t góc đ ngân hàng 12


1.2.2.2 Ri ro xét t góc đ khách hàng 16
1.2.2.3 Ri ro xét t chính sách v mô 17
1.3 Qun lỦ ri ro trong hot đng kinh doanh th 17
1.3.1 Khái nim qun lý ri ro trong hot đng kinh doanh th 17
1.3.2 Quá trình qun lý ri ro trong hot đng kinh doanh th 19
1.3.3 Nhân t nh hng đn Qun lý ri ro trong hot đng kinh doanh th ca
ngân hàng thng mi 20
1.3.3.1 Nhân t ch quan 20
1.3.3.2 Nhân t khách quan 22
1.4 BƠi hc kinh nghim t hot đng qun lỦ ri ro ca các Ngơn hƠng
thng mi Vit Nam vƠ bƠi hc rút ra cho Techcombank 24
CHNG 2 : THC TRNG RI RO VÀ QUN Lụ RI RO TRONG HOT
NG KINH DOANH TH TI NGỂN HÀNG K THNG VIT NAM 28
2.1 Tng quan tình hình hot đng kinh doanh th ca h thng Ngơn hƠng
Vit Nam trong 5 nm gn đơy 28
2.2 Gii thiu v Trung tơm th vƠ Dch v tƠi khon cá nhơn ca Ngơn
hƠng K thng Vit Nam 35
2.3 Thc trng hot đng kinh doanh th ti Ngơn hƠng K thng Vit
Nam 37
2.3.1 Tng quan hot đng kinh doanh th ca Ngân hàng K thng Vit Nam 37
2.3.2 Các sn phm th ca Ngân hàng K thng Vit Nam 39
2.3.2.1 Th ni đa F@staccess 39

2.3.2.2 Th ni đa Fastaccess-I 40
2.3.2.3 Th ghi n quc t Visa Debit 40
2.3.2.4 Th tín dng quc t Visa Credit 41
2.3.2.5 Th tín dng quc t Vietnam Airlines Techcombank Visa Credit 41
2.3.3 Thc trng hot đng kinh doanh th ti Ngân hàng K thng Vit
Nam t nm 2008 đn 06 tháng đu nm 2011. 42
2.3.3.1 Hot đng phát hành th 42


2.3.3.2 Doanh s thanh toán th 49
2.3.3.3 Mng li giao dch th ca Ngân hàng K thng Vit Nam 55
2.4 Thc trng ri ro vƠ qun lỦ ri ro trong hot đng kinh doanh th ca
Ngơn hƠng K thng Vit Nam 56
2.4.1 Tình hình ri ro th trong h thng Ngân hàng Vit Nam 56
2.4.2 Thc trng ri ro trong hot đng kinh doanh th ca Ngân hàng K
thng Vit Nam 58
2.4.2.1 Thc trng ri ro xét t góc đ ngân hàng 58
2.4.2.2 Ri ro đng t góc đ ch th 68
2.4.3 Thc trng qun lý ri ro ti Ngân hàng K thng Vit Nam 69
2.4.3.1 D liu phát hành th đc qun lý cht ch 71
2.4.3.2 T chc hot đng qun lý ri ro chuyên trách 72
CHNG 3 : HOÀN THIN QUN Lụ RI RO TRONG HOT NG KINH
DOANH TH TI NGỂN HÀNG K THNG VIT NAM 79
3.1 Trin vng phát trin th trên th trng Vit Nam 79
3.2 Chin lc phát trin hot đng kinh doanh th ti Ngơn hƠng K
thng Vit Nam 81
3.2.1 C cu t chc 81
3.2.2 Sn phm, dch v 82
3.3 HoƠn thin qun lỦ ri ro trong hot đng kinh doanh th ti Ngơn
hƠng K thng Vit Nam 82

3.3.1 Gii pháp t phía Ngân hàng. 82
3.3.1.1 Gii pháp v nghip v phát hành 83
3.3.1.2 Gii pháp v nghip v thanh toán th 84
3.3.1.3 Bo đm an toàn hot đng ca ATM 86
3.3.1.4 Nâng cao v k thut, công ngh 88
3.3.1.5 Phát trin đào to ngun nhân lc 91
3.3.1.6 Gii pháp qun lý mng li đi lý chp nhn th ca ngân hàng 92
3.3.2 Gii pháp t phía khách hƠng 92


3.3.2.1 Gii pháp bo qun th 93
3.3.2.2 Bo mt thông tin th 93
3.3.2.3 An toàn khi rút tin ti máy ATM 94
3.3.2.4 An toàn khi s dng dch v thanh toán hàng hóa ti VCNT 95
3.3.3 Kin ngh vi các c quan hu trách 96
3.3.3.1 Kin ngh vi Chính ph 96
3.3.3.2 Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 96
3.3.3.3 Kin ngh vi Hi th Ngân hàng Vit Nam 98
Kt lun 100
Tài liu tham kho 101



DANH MC BNG BIU, HÌNH V

I. DANH MC BNG
Bng 2.1: S lng phát hành th ca h thng ngân hàng Vit Nam qua
các nm 29
Bng 2.2: S lng máy ATM và máy POS ca h thng ngân hàng Vit
Nam qua các nm 29

Bng 2.3: S lng phát hành th ni đa ca Techcombank t nm 2008 đn
06 tháng đu nm 2011 43
Bng 2.4: S lng phát hành th ghi n quc t Techcombank t nm 2008
đn 06 tháng đu nm 2011 46
Bng 2.5: S lng phát hành th tín dng quc t ca Techcombank t nm
2008 đn 06 tháng đu nm 2011 48
Bng 2.6: Tình hình giao dch th Techcombank t nm 2008 đn 06 tháng
đu nm 2011 51
Bng 2.7: Tình hình giao dch máy POS Techcombank t 2008 đn 06 tháng
đu nm 2011 52
Bng 2.8: Doanh s giao dch qua h thng ATM Techcombank t nm
2008 đn 06 tháng đu nm 2011 54
Bng 2.9: Tng hp s liu v th gi ti Techcombank trong t nm 2009
đn 06 tháng đu nm 2011 59
Bng 2.10: Thc trng công tác tra soát ti Techcombank t nm 2008 đn
06 tháng đu nm 2011 77








II. DANH MC BIU 
Biu đ 2.1: Biu đ tng trng s lng phát hành th ca h thng ngân
hàng Vit Nam t nm 2006 – 2010 30
Biu đ 2.2: Biu th biu đ tng trng s lng lp máy ATM và POS ca
h thng ngân hàng Vit Nam t nm 2006 – 2010 32
Biu đ 2.3: Biu đ t trng th ni đa/s lng phát hành th ca ngân

hàng K thng Vit Nam t nm 2008 đn 06 tháng đu nm
2011 44
Biu đ 2.4: Biu đ t trng th ghi n quc t/s lng phát hành th ca
ngân hàng K thng Vit Nam t nm 2008 đn 06 tháng
đu nm 2011 47
Biu đ 2.5: Biu đ t trng th tín dng quc t/doanh s phát hành th ca
ngân hàng K thng Vit Nam t nm 2008 đn 06 tháng
đu nm 2011 49
Biu đ 2.6: Biu đ tng trng doanh s giao dch thanh toán th và thanh
toán POS Techcombank t nm 2006 đn 06 tháng đu nm
2011 53
Biu đ 2.7: Bng s liu tn tht trên tng doanh s giao dch th
Techcombank 60
Biu đ 2.8: Bng s liu cnh báo tn tht giao dch th Techcombank trong
06 tháng đu nm 2011 61
DANH MC S 
Biu đ 2.1: Quy trình vn hành cnh báo ri ro 75
1



LI M U

1. LỦ do chn đ tƠi
Trong thc t hin nay, th ngân hàng đư tr thành mt trong nhng phng
tin thanh toán đc a chung và s dng rng rưi, nó mang li nhng tin ích to
ln đi vi ngi s dng và chính bn thân các ngân hàng thng mi. i kèm vi
nhng tin ích thì vn còn có nhng bt cp trong quá trình s dng th ca ch th,
gây ra ri ro và tn tht v tài chính, uy tín ca bn thân ch th và ngân hàng.
Vi nhng tin ích mà các ngân hàng tích hp trong th và vic m rng

mng li thanh toán, liên kt càng tng, giao dch thng mi đin t đc s
dng mt cách rng rưi, các máy rút tin t đng đc lp đt và tri dài trên đa
bàn khp c nc, to điu kin thun li cho ch th ca các ngân hàng trong liên
minh đc s dng. Tuy nhiên, trong thi gian gn đây ti phm v th có xu
hng gia tng, các v cy phá máy rút tin, làm th gi, thành lp các đn v chp
nhn th gi đ tiêu th th gi, gây ri ro và tn tht, gim thiu hiu qu kinh
doanh và h thp uy tín thng hiu ca các ngân hàng.
Di góc đ ngân hàng, vic qun lý ri ro trong hot đng kinh doanh th
đóng vai trò ch đo trong vic gim thiu nhng tn tht vt cht và phi vt cht,
có th nh hng ti hot đng ngân hàng và uy tín ca chính ngân hàng đó.
Vi li th là mt cán b phòng th ca ngân hàng K thng Vit Nam, qua
thc tin quá trình công tác và nghiên cu, vi mong mun làm gim thiu ti mc
thp nht ri ro trong công tác qun lý hot đng kinh doanh th, cng nh nhn
thc đc tm quan trng ca công tác qun lý ri ro nên tôi đư chn đ tài: "Hoàn
thin qun lý ri ro trong hot đng kinh doanh th ti ngân hàng K thng Vit
Nam" đ làm đ tài cho lun vn ca mình.

2



2. Mc đích nghiên cu ca lun vn
Thông qua Lun vn s phân tích đánh giá thc trng kt qu hot đng kinh
doanh th, thc trng công tác qun lý ri ro trong kinh doanh th ti ngân hàng K
thng Vit Nam. T đó có cái nhìn tng quan và đa ra nhng gii pháp nhm hn
ch nhng ri ro trong hot đng kinh doanh th ti ngân hàng K thng Vit
Nam.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Hot đng kinh doanh th ca Ngân hàng K thng
Vit Nam.

Phm vi nghiên cu: Thc trng công tác qun lý ri ro trong kinh doanh
th ti ngân hàng K thng Vit nam
4. Phng pháp nghiên cu
 gii quyt các vn đ đt ra, lun vn s dng phng pháp kt hp cht
ch gia t duy bin chng và quan đim lch s, đng thi, vn dng các phng
pháp phân tích thng kê đ h thng hoá và phân tích các d liu thông tin (gm
thông tin kho sát thc t và các ngun thông tin khác) đ khái quát hoá thành
nhng ni dung và đ xut gii pháp gn lin vi thc tin ca ngân hàng K
thng Vit Nam.
5. Kt cu lun vn
Tên đ tài: "Hoàn thin qun lý ri ro trong hot đng kinh doanh th ti
ngân hàng K thng Vit Nam "
B cc lun vn: Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm có 3 chng:
Chng 1: Tng quan v th ngân hàng và qun lý ri ro trong hot đng
kinh doanh th ca ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng ri ro và qun lý ri ro trong hot đng kinh doanh th
ti ngân hàng K thng Vit Nam.
Chng 3: Hoàn thin qun lý ri ro trong hot đng kinh doanh th ti ngân
hàng K thng Vit Nam.
3



CHNG 1 : TNG QUAN V TH NGỂN HÀNG VÀ QUN Lụ
RI RO TRONG HOT NG KINH DOANH TH CA
NGỂN HÀNG THNG MI
1.1 Tng quan v th ngơn hƠng
1.1.1 Khái nim v th ngơn hƠng
Th ngân hàng là phng tin thanh toán không dùng tin mt, ra đi t
phng thc mua bán chu hàng hoá bán l và phát trin gn lin vi s ng dng

công ngh tin hc trong lnh vc ngân hàng. Là công c thanh toán do ngân hàng
phát hành th cp cho khách hàng s dng đ thanh toán hàng hoá dch v hoc rút
tin mt trong phm vi s d tin gi ca mình hoc hn mc tín dng đc cp.
Th ngân hàng còn dùng đ thc hin các dch v thông qua h thng giao
dch t đng ATM. Th ngân hàng là phng tin do t chc phát hành th phát
hành đ thc hin giao dch th theo các điu kin và điu khon đc các bên tha
thun.
Theo “Quy ch phát hành, s dng và thanh toán th ngân hàng” ban hành
kèm theo quyt đnh s 371/1999 Q/NHNN ngày 19/10 nm 1999 thì “th ngân
hàng là công c thanh toán do ngân hàng phát hành cp cho khách hàng s dng
theo hp đng ký kt gia ngân hàng phát hành th và ch th”. Th ngân hàng
đc làm bng plastic theo kích c tiêu chun quc t và bao gm các yu t: nhưn
hiu thng mi ca th, tên và logo ca nhà phát hành th, s th, ngày hiu lc và
tên ca ch th. Ngoài ra trên th còn có th có tên công ty phát hành th hoc thêm
mt s yu t khác theo tiêu chun ca t chc hoc tp đoàn th quc t….
1.1.2 Phơn loi th ngơn hƠng
1.1.2.1 Phơn loi theo đc tính k thut
a. Th khc ch ni: da trên công ngh khc ch ni, tm th đu tiên
đc sn xut theo công ngh này. Hin nay ngi ta không còn s dng loi th
này na vì k thut quá thô s d b gi mo.
4



b. Th bng t: da trên k thut th tín vi hai bng t cha thông tin đng
sau mt th. Th này đư đc s dng ph bin trong 20 nm qua, nhng đư bc l
mt s nhc đim: do thông tin ghi trên th không t mư hoá đc, th ch mang
thông tin c đnh, không gian cha d liu ít, không áp dng đc k thut mư hoá,
bo mt thông tin
c. Th thông minh : đây là th h mi nht ca th thanh toán, th có cu

trúc hoàn toàn nh mt máy vi tính.
1.1.2.2 Phơn loi theo ch th phát hƠnh
a. Th do Ngân hàng phát hành: là loi th do ngân hàng phát hành giúp
cho khách hàng s dng mt s tin do Ngân hàng cp tín dng.
b. Th do t chc phi ngân hàng phát hành: là loi th du lch và gii trí
ca các tp đoàn kinh doanh ln hoc các công ty xng du ln, các ca hiu ln
phát hành nh Diner's Club, Amex
1.1.2.3 Phơn loi theo tính cht thanh toán ca th
a. Th tín dng: ch th đc phép s dng mt hn mc tín dng trong mt
khong thi gian qui đnh không phi tr lưi đ mua sm hàng hoá, dch v ti
nhng c s kinh doanh, khách sn, sân bay chp nhn loi th này. Th tín dng
là th cho phép ch th thc hin giao dch th trong phm vi hn mc tín dng đư
đc cp theo tha thun vi ngân hàng phát hành, t chc phát hành th.
b. Th ghi n: là loi th do ngân hàng phát hành trên c s tài khon tin
gi ca khách hàng m ti ngân hàng phát hành. Th ghi n đc s dng ti các
máy rút tin t đng hoc các đn v chp nhn th, đây là loi th có quan h trc
tip và gn lin vi tài khon tin gi.
Th ghi n không có hn mc tín dng vì nó ph thuc vào s d hin hu
trên tài khon ca ch th.

5



Có hai loi th ghi n c bn:
- Th online: là loi th mà giá tr nhng giao dch đc khu tr ngay lp
tc vào tài khon ch th.
- Th offline: là loi th mà giá tr nhng giao dch đc khu tr vào tài
khon ch th sau đó vài ngày.
c. Th rút tin mt: là loi th rút tin mt ti các máy rút tin t đng. Vi

chc nng ch dùng đ rút tin, ch th khi s dng loi th này phi ký qu tin gi
vào tài khon ngân hàng hoc ch th đc ngân hàng cp tín dng thu chi mi s
dng đc. Th rút tin mt có hai loi:
- Loi 1: ch rút tin ti nhng máy t đng ca Ngân hàng phát hành.
- Loi 2: đc s dng đ rút tin không ch  Ngân hàng phát hành mà
còn đc s dng đ rút tin  các Ngân hàng cùng tham gia t chc thanh toán vi
Ngân hàng phát hành th.
d. Th tr trc: là th cho phép ch th thc hin giao dch th (gi, np,
rút tin mt, thanh toán tin hàng hoá, dch v, s dng các dch v khác) trong
phm vi giá tr tin đc np vào th tng ng vi s tin mà ch th đư tr trc
cho t chc phát hành th. Th tr trc bao gm hai loi là:
- Th tr trc xác đnh danh tính (th tr trc đnh danh)
- Th tr trc không xác đnh danh tính (th tr trc vô danh).
i vi th tr trc vô danh, s d trên mi th không đc vt quá hn
mc do Ngân hàng Nhà nc quy đnh, không đc np thêm tin vào th và ch
đc s dng th đ thanh toán tin hàng hóa, dch v.
1.1.2.4 Phơn loi theo hn mc tín dng
Th chun: là loi th phát hành cho nhng khách hàng có nhu cu thanh
toán vi hn mc theo tiêu chun thp và trong chu k s dng th. Loi th chun
này tùy thuc tng ngân hàng qui đnh.
6



Th vàng: là loi th phát hành cho nhng khách hàng có nhu cu thanh toán
vi hn mc cao trong ngày và trong chu k s dng th. Loi th này  các quc
gia, ngân hàng khác nhau thì s qui đnh hn mc rút và gi tin khác nhau.
1.1.2.5 Phơn loi theo phm vi s dng ca th
Th ni đa: là th đc gii hn trong phm vi mt quc gia, do vy đng
tin giao dch phi là đng bn t ca nc đó.

Th quc t: đây là loi th đc chp nhn trên toàn th gii, s dng các
ngoi t mnh đ thanh toán.
1.1.3 Các ch th tham gia hot đng thanh toán th.
Ngân hàng phát hành: là ngân hàng bo tr cho vic phát hành th cho ch
th, th đc phát hành mang biu tng và thng hiu ca ngân hàng hoc đc
các t chc th quc t, công ty liên kt hp tác đ trao quyn phát hành th mang
thng hiu ca nhng t chc và công ty này. Ngân hàng phát hành s chu trách
nhim cho vic qun lý, x lý h s phát hành, phát hành, qun lý tài khon và các
dch v phát sinh sau khi phát hành th cho khách hàng. Ngân hàng phát hành quy
đnh các điu khon, điu kin s dng th đi vi khách hàng.
Ngân hàng thanh toán: là ngân hàng chp nhn các loi th nh mt
phng tin thanh toán thông qua vic ký kt hp đng chp nhn th vi các đim
cung ng hàng hoá dch v. Ngân hàng thanh toán là ngân hàng bo tr cho các đa
đim chp nhn th.
Ch th: là cá nhân đc ngân hàng phát hành cung cp th đ s dng. Ch
th là cá nhân đng tên tha thun v vic s dng th vi ngân hàng phát hành và
có ngha v thc hin tha thun đó. Ch th đc phát hành th theo qui đnh ca
ngân hàng phát hành th.
n v chp nhn th: là các t chc hoc cá nhân chp nhn thanh toán,
hàng hóa, dch v, cung cp các dch v np, rút tin mt bng th bao gm các đn
v cung ng hàng hóa dch v có lp đt my đc th đin t và các đn v chp
7



nhn hình thc thanh toán bng th thông qua internet, có thc hin ký hp đng
thanh toán vi ngân hàng thanh toán.
T chc th quc t: là hip hi các t chc tài chính, tín dng tham gia phát
hành và thanh toán th quc t.
1.1.4 Các tin ích ca th

1.1.4.1 i vi khách hƠng
Th nht s tin li không phi mang theo tin mt. c đim ca th là gia
tng tin ích rút tin. Ch th có th s dng th đ rút tin t tài khon ca mình ti
bt c máy ATM nào trong liên minh vi Ngân hàng phát hành, qun lý tài khon
và đm bo an toàn khi không mang theo nhiu tin mt. ng thi vi th tín dng
và th ghi n, ch th đư có sn tin trong đó, cng có th s dng đ thanh toán 
bt c ni nào trên th gii mà không phi đem theo tin mt.
Ngoài ra, th còn cho phép in sao kê (kim tra các giao dch ca th), chuyn
khon, hay các dch v phát sinh khác nh: thanh toán tin đin, nc, đin thoi,
mua th cào đin thoi di đng, bán vé hay các giao dch đin t trc tip khác cho
các máy rút tin t đng (máy ATM).
Th hai là kh nng qun lý ri ro: nu khách hàng s dng tin mt thì khi
b mt tin coi nh mt ht tài sn, còn nu s dng th thì trong trng hp b mt
th, ch th có th gi đin cho đng dây nóng ca ngân hàng phát hành báo khóa
th. Các giao dch gian ln sau đó ca th b mt cp đư đc ngân hàng bo v,
tránh gây tn tht cho ch th, bo đm an toàn tài sn.
Th ba là s linh hot và tin dng trong quá trình s dng. Các th thanh
toán quc t ca các ngân hàng đu đc liên kt vi các hưng th hay t chc th
quc t trên th gii nh t chc th quc t Visa, Master card, American Express,
JCB…và các th này đc chp nhn  hu ht các nc trên th gii, ni có máy
cà th (máy POS), máy ATM hoc các giao dch thanh toán qua internet. Khách
hàng có th mua sm trc tuyn vi nhiu nhà cung ng dch v hàng hóa trên th
gii mà không cn phi đn tn ni. Khách hàng có th rút ngoi t bng tin mt 
8



nc ngoài thông qua máy giao dch rút tin t đng ATM, tuy nhiên phi chu phí
rút tin mt rt cao và phí chuyn đi ngoi t. iu này đư mang li mt li ích to
ln cho các ch th khi đi công tác hoc đnh c ti nc ngoài, thay vì mang mt

lng ngoi t ln, ri ro mt cp cao thì ngày nay các ch th ch cn s dng các
th quc t.
Th t, đc s dng các tin ích gia tng do nhà cung cp mang li, các th
ni đa và th quc t ca ngân hàng ngày nay đu đc tích hp các chc nng bo
mt cao, đng thi tng mc đ linh hot cho ch th s dng. Ngân hàng phát
hành đư liên kt vi các đn v bán hàng, tp đoàn kinh t, gii trí đ nâng cao ng
dng nhiu hn cho ch th, đng thi ch th đc tích đim, chit khu khi mua
sm ti đây cho nhng ln tip theo.
Th nm là tránh đc gii hn s tin mt ngoi t. Khi ra nc ngoài,
chúng ta b gii hn s lng tin mt đc phép mang ra khi lưnh th, nu nhiu
hn phi khai báo, vi vic s dng th, điu này s không b gii hn. Mt s quc
gia qui đnh gii hn trên vi s lng ngoi t đc nhp và xut ra nc ngoài,
gây hn ch trong quá trình chi tiêu, s dng ca ch th  nc ngoài.
Th sáu: tín dng linh hat. Các ngân hàng hin nay đu cho phép cp mt
hn mc tín dng đi vi th cho ch th nu chng minh đc kh nng tài chính,
và có quá trình s dng th tt. Vic này giúp thúc đy nhu cu chi tiêu và ch đng
đc ngun tín dng hin ti.
Th by: Kim soát đc chi tiêu. Ch th có th kim soát cht ch chi tiêu
trong tháng, cng nh các khon lưi và phí phát sinh trong k. Ngoài ra, s dng th
mua hàng cng là mt bin pháp ch th bo v mình trc các nhà cung cp hàng
hóa, do nu đn v cung cp hàng hóa không đúng hoc cht lng kém, ch th có
quyn yêu cu ngân hàng phát hành đng ra bo v quyn li, thm chí là yêu cu
bi thng.


9



1.1.4.2 i vi đn v chp nhn th

Ngày nay, khách hàng có th dùng th đ thanh toán hàng hóa dch v ti các
đim chp nhn thanh toán th gi là POS (Point of Sale), các đim chp nhn
thanh toán này thng đc đt ti các khách sn, nhà hàng, siêu th, ca hàng xng
du, sân bay v.v. Ti các đim chp nhn thanh toán bng th, khách hàng đa th
qut qua khe đc th, nhp mư s cá nhân và s tin cn thanh toán, máy s in ra
hóa đn và khách hàng ký vào, hoàn tt quy trình thanh toán.
H thng ngân hàng đư kt ni, to thun tin cho ch th có th thanh toán
ti bt k máy POS nào. Nhiu ngân hàng thng mi đư đa ra chng trình chit
khu cho khách hàng thanh toán, to s hp dn cho vic cà th đ thanh toán khi
mua hàng hóa, dch v.
Các tin ích đi kèm vi đn v chp nhn th:
Th nht: đa dng hóa phng thc thanh toán, tng doanh s bán hàng. Vi
mt lng ln khách hàng s dng th ca h thng liên ngân hàng, các VCNT có
điu kin thu hút thêm lng khách hàng tim nng này, gia tng s la chn thanh
toán ca khách hàng, góp phn tng doanh s và li nhun.
Th hai: vi t cách là VCNT, đn v có c hi đc tham gia vào các
chng trình khuyn mi, qung cáo, nâng cao th phn, to uy tín v thng hiu
trên th trng.
Th ba: VCNT không phi lo lng v vic kim đm, vn chuyn và bo
qun tin mt. ây là li ích to ln mà các VCNT nhn đc. Toàn b quá trình
cà th và báo có vào tài khon ca đn v đu đc thông qua ngân hàng, VCNT
gim bt chi phí và ri ro do vic s dng tin mt.
Th t: đm bo kh nng chi tr. Ti thi đim VCNT cà th ca khách
mua hàng, các d liu đc gi đn ngân hàng thanh toán, sau đó d liu này đc
ngân hàng thanh toán chuyn đn ngân hàng phát hành đ xác nhn s d, hn mc
tín dng, các d liu chính xác nht v th, toàn b quá trình này ch mt vài phút,
10

ngân hàng thanh toán đư nhn đc d liu báo có cho VCNT và ngân hàng phát
hành s ghi n vào tài khon ca khách hàng.
Th nm: rút ngn thi gian giao dch, chuyên nghip hóa quá trình thanh
toán, và quan trng nht là tip cn đc ngun khách hàng tim nng quc t. Do
th là phng tin thanh toán hin đi đc s dng trên phm vi toàn th gii,
khách du lch và cán b đi công tác rt ngi mang s lng ln tin mt theo ngi,
do vy, vic s dng thanh toán qua POS đem li li ích cho c khách hàng và
VCNT.
1.1.4.3 i vi ngơn hƠng
Ngân hàng là đn v phát hành th, và thanh toán th thông qua vic cung
cp dch v thanh toán cho ch th và cung cp h thng cho các VCNT. Toàn b
quá trình hat đng này đu thông qua h thng ngân hàng.
Th nht: li nhun. Thông qua hot đng th, ngân hàng thu đc mt
khon phí qua hot đng phát hành, thanh toán và cung cp các dch v tin ích cho
ch th và đn v chp nhn th. Ch th mun s hu và s dng th, đu phi tr
mt khon phí phát hành, thng niên, phí dch v thanh toán, chi tiêu ngai t,
qun lý hn mc, mc phí thu t VCNT… Các khon phí thu đc s bù đp v
chi phí b ra trong quá trình vn hành, duy trì hat đng.
Th hai: các ngân hàng thng mi có mt kênh huy đng vn vi lưi sut
thp. Ch th thông thng đ mt s tin đ đáp ng nhu cu chi tiêu trong tài
khon th, chính vì vy, đây cng là mc đích mà các ngân hàng hng ti m rng
th trng th.
Th ba: bán chéo sn phm. T ngun d liu khách hàng m th, ngân hàng
có th bán chéo các sn phm phù hp, t các dch v tit kim, vay… ây cng là
ngun khách hàng tim nng đ t đó đa các sn phm dch v phù hp cho tng
phân khúc th trng khách hàng.
11

Th t: m rng phm vi hot đng trên toàn th gii. Khi gia nhp vào t
chc th quc t, có kh nng cung cp các dch v thanh toán trên phm vi toàn
cu, tng uy tín và nh hng nht đnh. Vic gia nhp các t chc th quc t cng
to c hi cho gia tng các dch v tin ích kèm theo và đm bo an toàn ri ro
chính ch th ca mình.
Th nm: đa dng hóa loi hình dch v, tng cng mi quan h trong hot
đng kinh doanh.
Th sáu: hin đi hóa công ngh ngân hàng, t h thng tin hc, phn mm,
máy ch, máy trm… cho đn các thit b máy in dp th, máy ATM, POS đu
đc các ngân hàng c gng trang b loi tt nht có th đ gim thiu ri ro và
cung cp dch v tt cho khách hàng.
1.1.4.4 i vi nn kinh t- xư hi.
Ngày nay, vic s dng th là xu hng toàn cu hóa, ngoài các tin ích nói
trên, vic s dng th giúp hn ch vic lu thông tin mt trên th trng, tránh các
ri ro khi s dng tin mt nh: mt tin, thiu tin, tin gi, trm cp v.v…
Th nht: gim khi lng tin mt trong lu thông. Toàn b quá trình thanh
toán, chuyn khon, chi tiêu ca ch th, thanh toán hàng hóa, dch v, tin ích…
đu đc thc hin thông qua h thng ngân hàng. iu này làm gim lng tin
mt trong lu thông, tit kim chi phí ca xư hi đ t chc hot đng thanh toán
nh chi phí in n tin, vn chuyn, bo qun, kim, đm ca h thng ngân hàng,
ca các ch th tham gia giao dch thanh toán và ri ro kèm theo khi mang theo
lng tin mt theo ngi. ây cng là mc tiêu kim ch và gim gánh nng chi
phí công cho vic in n tin ca chính ph đ tránh tình trng b thâm ht ngân
sách, gây nh hng ti mc tiêu phát trin kinh t xư hi.  các nc phát trin
trên th gii, ngi dân thng rt ít s dng tin mt.
Th hai: thanh toán bng th thay cho tin mt làm gia tng hiu qu thanh
toán ca nn kinh t, kim soát đc s lành mnh, minh bch hoá nn kinh t và là
công c kim soát thu hiu qu ca chính ph.
12

Th ba: giúp chính ph thc hin chính sách qun lý, điu tit nn kinh t.
Vic thc hin giao dch thanh toán bng tin mt d b các đi tng phm pháp
li dng đ gian ln, trn thu, trì hoưn hoc không thc hin ngha v tr n đi
vi ngân hàng hoc các ch n, vn đ an ninh trong thanh toán, bo qun, vn
chuyn tin mt luôn tim n nhiu ri ro, s dng tin mt trong giao dch thanh
toán ca xư hi là môi trng thun li cho ti phm lu hành tin gi, đe da trc
tip đn li ích ca các t chc, cá nhân và tình hình an ninh quc gia.
Th t: là môi trng thng mi, thu hút du lch và đu t nc ngoài. Mt
môi trng kinh t vng mnh, các phng tin thanh toán hin đi, tính bo mt và
đ an toàn luôn thu hút các khách du lch.
1.2 Ri ro trong hot đng kinh doanh th ca ngơn hƠng thng mi
1.2.1 Khái nim
Thut ng ri ro có th hiu là kh nng xy ra tn tht ngoài d kin. Ri
ro gn lin vi bt c hot đng tài chính nào cng nhng bn thân các giao dch tài
chính. Các ngân hàng có th phi đi mt vi các tn tht ln nu không qun lý tt
các ri ro.
Ri ro trong hot đng kinh doanh th là các tn tht v vt cht hoc phi
vt cht có liên quan ti hot đng kinh doanh th, bao gm hot đng phát hành
và hot đng thanh toán th. i tng chu ri ro là ngân hàng, ch th hoc đn
v chp nhn th.
1.2.2 Các loi ri ro xy ra trong hot đng kinh doanh th ca ngơn hƠng
thng mi
1.2.2.1 Ri ro xét t góc đ ngơn hƠng
a. Gi mo th
Theo s liu thng kê gn đây ca T chc Visa - khu vc châu Á, ri ro đi
vi hot đng thanh toán th trong khu vc nh sau: gn 50% là ri ro th gi. ây
là loi ri ro ph bin nht vi th tín dng và là loi ri ro chim t trng th hai
vi th ghi n trong khu vc châu Á.  Vit Nam, th gi mo là loi hình ri ro

13



ph bin nht, chim t trng ln nht trong tng các loi ri ro trong phát hành th,
vì vy, cn đc bit chú trng công tác phòng nga ri ro vi loi hình đang phát
trin hin nay là gi mo th bng cách n cp thông tin trên đng truyn.
Trong khâu phát hành: đn xin phát hành th gi mo, n cp thông tin và
làm gi giy t đ ngh trong đn phát hành th tín dng đ đc ngân hàng cp hn
mc tín dng cao, th gi.
Th mt cp, tht lc: thc t ri ro này xy xa khi ch th b mt cp, tht
lc nhng ch th ch quan hoc không thông báo cho ngân hàng v s vic xy ra
đ th b s dng trc khi ch th thông báo cho ngân hàng phát hành đ có các
bin pháp chm dt s dng hoc thu hi th. Th b mt cp tht lc cng có th b
làm th gi nh trng hp th gi. ôi khi gi mo có liên quan đn ch th c
tình báo mt th và sau đó s dng th đ gây tn tht cho ngân hàng.
Trong khâu thanh toán: đn v chp nhn th gi mo; sao chép và to bng
t gi các giao dch thanh toán không có s xut trình th (giao dch qua mng, đc
thông tin th cho bên th ba thanh toán, cho mn th thanh toán ). Nguyên nhân
gây ra ri ro loi này là do s ch quan ca ch th đ l các thông tin cá nhân liên
quan đn th, hoc b k gian thc hin sao chép th trong quá trình chi tiêu, nht là
qua các giao dch qua mng
b. Ri ro trong nghip v phát hƠnh th
Ngân hàng phát hành phi đi mt vi nhiu ri ro khác nhau trong sut quá
trình phát hành th: la chn khách hàng, in th, đnh danh, gi th cho khách hàng
và qun lý tài khon th trong quá trình s dng. Các ri ro trong quá trình này, bao
gm:
- Gi mo thông tin phát hành th: khách hàng cung cp thông tin không
trung thc v bn thân, kh nng tài chính, mc thu nhp đ đc cp th và s
dng th đ chim đot tin ca ngân hàng (thng xy ra đi vi th tín dng),

thông tin gi mo do không thm đnh k các thông tin khách hàng cung cp trên h
s xin phát hành th.
14



- Th b tht lc trong quá trình gi th đn khách hàng và tht thoát d liu
trong quá trình đnh danh th. Là trng hp th b đánh cp hoc b li dng thc
hin giao dch trong quá trình chuyn t ngân hàng phát hành đn ch th. Do vic
chuyn th t ngân hàng phát hành đn ch th và gi xác nhn đư nhn th cho
ngân hàng thng kéo dài do khong cách đa lý nên khi ri ro xy ra phi mt mt
thi gian c ngân hàng và ch th mi phát hin đc.
- Cp nht thông tin ch th: ri ro này xy ra khi ngân hàng phát hành nhn
đc nhng yêu cu thay đi thông tin ca ch th, đc bit là thay đi đa ch nhn
th, nhn sao kê hàng tháng ca ch th. Do quá trình thm đnh li ch th và
không xác minh k nên ngân hàng phát hành đư gi th v đa ch nh yêu cu mà
không đn tay ch th tht dn đn tài khon ca ch th b li dng đ trc li.
c. Ri ro trong nghip v thanh toán th
Hot đng thanh toán th cng tim tàng rt nhiu ri ro, do trong hot đng
thanh toán th có s tham gia ca các ch th nh ngân hàng, ch th, đn v chp
nhn th và các thit b đu cui (ATM, POS ).
n v chp nhn th (VCNT) gi mo: c tình kê khai các thông tin không
chính xác vi Ngân hàng, có th liên kt vi mt t chc th gi, đng ra thành lp
VCNT đ tin hành ly tin khách hàng.
VCNT thông đng vi ch th: chp nhn thanh toán th gi mc dù bit
chính xác th khách hàng đang dùng là gi mo, không đúng ch th…
Mt giao dch cà th cho món hàng cn mua, nhân viên VCNT in nhiu
hoá đn thanh toán ca mt th đ ly tin hp l t tài khon khách hàng, vì quá
trình yêu cu tra soát mt nhiu thi gian, các ch th có th s không theo ti cùng
vi các món tin nh.

d. Ri ro trong qun lỦ vƠ bo v máy ATM
Máy ATM ca các ngân hàng b tn công c hc nhm mc đích m két st
ca máy bng các thit b phng tin máy móc đ ly cp tin. Hình thc ti phm
15



này mi manh nha xut hin trong vài nm gn đây, nhng s nguy him ca nó th
hin bng hàng lot v phá máy thành công trong nm 2010 và các tháng đu nm
2011.
Mt hình thc mi cng xut hin ti Vit Nam là máy ATM b gn thit b
đánh cp thông tin đ ly trm mư Pin và thông tin th t. Ti phm công ngh
thng s dng các hình thc sau:
- Gn camera bí mt  trong cabin ATM
- Gn camera lên m đi đu và đng gn máy ATM khi thc hin giao
dch
- Gn bàn phím gi lên trên bàn phím tht ca máy ATM
- Ly trm thông tin trên th t bng cách gn mt chic đu đc th gi
phía ngoài ca đu đc th hin ti ca máy ATM.
Ri ro này xy ra thng là do ngân hàng không đ ngun lc đ kim tra,
giám sát thng xuyên các máy ATM, các s c thng ch đc phát hin trong
quá trình tip qu hoc do khách hàng báo.
e. Ri ro k thut, công ngh
Ri ro k thut là các ri ro phát sinh khi có s c liên quan đn h thng th
nh hng đn vic x lý d liu hoc kt ni, bo mt h thng c s d liu và an
ninh, nh hng s n đnh ca h thng th, gây ra các tác đng làm gim cht
lng dch v phc v cho khách hàng s dng h thng th.
Do hot đng th có tính cht liên tc và online 24/24 gi trong ngày và 07
ngày trong tun nên bt k mt s c k thut nào cng nh hng trc tip đn
vic thc hin giao dch và cân đi tài khon ca khách hàng.

f. Ri ro v đo đc ca cán b ngơn hƠng
Trong hot đng tác nghip hàng ngày, các cán b ngân hàng đư li dng
nhng hiu bit ca mình v nghip v th, li dng v trí đang công tác, nhng l
hng trong quy trình nghip v ban hành không cht ch đ t mình hoc cu kt
vi ngi khác tin hành các hành vi gian ln, gi mo gây tn tht cho ngân hàng
16



Nguyên nhân gây ra loi ri ro này là do tn ti cán b thoái hoá, bin cht,
công tác son tho quy trình tác nghip, kim tra kim soát ni b không đc thc
hin đúng chun mc, công tác bo v c s vt cht và qun lý còn nhiu hn ch
do đa bàn đt máy ti khp các tnh, thành ph trong khi nhân lc còn ít, không th
qun lý và kim soát hoàn toàn máy ngoài gi hành chính.
g. Ri ro tín dng
Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng ca ngân
hàng cho khách hàng, không tr đc n hoc tr n không đúng hn cho ngân
hàng.
Loi ri ro này thng xy ra  các loi th tín dng, khi ch th không có
kh nng thanh toán hoc không thanh toán đy đ các khon chi tiêu bng th tín
dng, mà khon chi tiêu này đư đn hn hoc tài khon không đ tin đ thc hin
vic thanh toán hàng hóa cho VCNT. i vi th tín dng, ngân hàng đng ý phát
hành th tín dng cho khách hàng, tc là ngân hàng đư cam kt cho ch th đc
vay mt s tin trong thi hn s dng th, hn mc này s quay vòng trong chu k
tín dng tùy thuc vào tình hình tr n ca khách hàng cho ngân hàng.
Nguyên nhân chính gây ra ri ro này là do khâu thm đnh khách hàng không
cn thn, không nm bt đy đ các thông tin v khách hàng, không s dng các
bin pháp đm bo cn thit, không qun lý thông tin tr n ca khách hàng kp thi
1.2.2.2 Ri ro xét t góc đ khách hƠng
a. Ri ro do bo qun th

Ch th gp ri ro trong bo qun th và PIN Code (Personal Information
number – mư s cá nhân). Do bn thân ch th cha nhn thc đc ht trách nhim
và tn tht khi ri ro xy ra. Ch th đư cho ngi khác bit mư Pin hoc đa th
cho ngi thân s dng dn ti ri ro trong vic l mư Pin. Ghi rõ s mư Pin trên
th cng là to điu kin cho k gian thc hin giao dch gian ln.

17



b. Ri ro trong thanh toán th
Ch th trong quá trình giao dch thanh toán mua hàng ti các VCNT hoc
thanh toán qua mng thì đ l các thông tin cá nhân. Nhiu khách hàng khi s dng
th đư không tìm hiu k, chú ý và hiu rõ nhng hng dn s dng ban đu,
nhng khuyn cáo ca ngân hàng khi thc hin các giao dch thanh toán.
1.2.2.3 Ri ro xét t chính sách v mô
Hot đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi chu s qun lý, chi
phi và điu tit cht ch t c quan qun lý nhà nc, đc bit là Ngân hàng nhà
nc. To điu kin pháp lý và qun lý cho h thng liên thông th, đn v chp
nhn th và mng li thanh toán đin t qua mng internet khi th trng th càng
phát trin, s lng ch th, doanh s s dng và thanh toán th tng cng đng
ngha vi nguy c ri ro tim n tng cao, càng đòi hi mt c ch qun lý hiu qu
nhng không đc làm gim kh nng cnh tranh ca các ngân hàng. Khi tham gia
vào các th trng th quc t, quá trình giao dch chu s điu tit không ch bi
lut pháp trong nc mà còn b điu chnh bi lut pháp nc ngoài, các thông l
quc t. Nguy c ri ro t chính lut pháp trong nc, quc t và các chính sách có
nhiu đim khác bit.
1.3 Qun lỦ ri ro trong hot đng kinh doanh th
1.3.1 Khái nim qun lỦ ri ro trong hot đng kinh doanh th
Tài liu t chc th quc t đnh ngha qun lý ri ro nh là mt phng

pháp tip cn khoa hc đ đi phó vi nhng ri ro thun túy bng cách d đoán
các tn tht có th tình c, thit k và thc hin các th tc đ gim thiu s xut
hin ca mt mát, tác đng tài chính ca các tn tht xy ra.
Wikipedia đnh ngha qun lý ri ro là "quy trình đo lng, đánh giá ri ro,
sau đó phát trin các chin lc đ qun lý ri ro". Nói chung, các chin lc s
dng bao gm chuyn giao ri ro cho mt bên khác, tránh nguy c, làm gim tác