Quản trị rủi ro trong quá trình xuất khẩu cá ngừ đại dương ở Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH




LÊ BẢO LINH




QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG QUÁ TRÌNH
XUẤT KHẨU CÁ NGỪ ĐẠI DƯƠNG Ở VIỆT NAM





LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH




THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2011

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH


LÊ BẢO LINH




QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG QUÁ TRÌNH
XUẤT KHẨU CÁ NGỪ ĐẠI DƯƠNG Ở VIỆT NAM


Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã ngành: 60.34.05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGÔ QUANG HUÂN




THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2011


MC LC

LI NÓI U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 3
4. Phng pháp nghiên cu 3

5. Tính mi ca đ tài 3
6. Kt cu đ tài 4
CHNG 1: C S LÝ LUN V QUN TR RI RO TRONG QUÁ TRÌNH
KINH DOANH XUT KHU 5
1.1. Qun tr ri ro trong hot đng kinh doanh xut khu 5
1.1.1. Ri ro trong hot đng kinh doanh xut khu 5
1.1.1.1. Khái nim 5
1.1.1.2. Phân loi ri ro 6
1.1.2. Qun tr ri ro trong kinh doanh xut khu 12
1.1.2.1. Khái nim qun tr ri ro trong kinh doanh xut khu 12
1.1.2.2. Ni dung qun tr ri ro trong kinh doanh xut khu 12
1.1.2.3. Nhn dng, phân tích, đo lng ri ro 12
1.1.2.4. Kim soát, phòng nga ri ro 13
1.1.2.5. Tài tr ri ro 14
1.2. Quá trình thc hin hp đng kinh doanh xut khu 16
1.2.1. Quá trình đàm phán – ký kt hp đng xut khu 16
1.2.1.1. Giai đon chun b 16
1.2.1.2. Giai đon đàm phán 16
1.2.1.3. Giai đon kt thúc và ký kt hp đng 17
1.2.2. Quá trình thc hin hp đng kinh doanh xut khu 17
1.2.2.1. Thc hin nhng công vic bc đu ca khâu thanh toán 17
1.2.2.2. Chun b hàng hóa đ xut khu 17
1.2.2.3. Kim tra hàng hóa đ xut khu 17
1.2.2.4. Làm th tc hi quan 18
1.2.2.5. Thuê phng tin vn ti 18
1.2.2.6. Giao hàng cho ngi vn ti 18
1.2.2.7. Mua bo him cho hàng hóa xut khu 19

1.2.2.8. Lp b chng t thanh toán 19
1.2.2.9. Gii quyt khiu ni nu xy ra 19

1.3. Nhng bài hc kinh nghim v qun tr ri ro trong quá trình xut khu thy
sn  Vit Nam 19
1.3.1. Nhiu doanh nghip xut khu thy sn Vit Nam gp ri ro trong thanh toán 19
1.3.2. Phòng nga ri ro khi xut khu sang th trng Bê-nanh 21
1.3.3. Thông tin không chính xác v sn phm nhm đánh tt uy tín ca đi th là
mt "đòn" đang đc s dng khá ph bin 24
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO TRONG QUÁ TRÌNH XUT
KHU CÁ NG I DNG  VIT NAM HIN NAY 27
2.1. ánh giá chung v tình hình xut khu cá ng đi dng trên th gii 27
2.1.1. Tình hình khai thác cá ng đi dng trên th gii 27
2.1.2. Tình hình xut khu cá ng đi dng trên th gii 29
2.2. ánh giá chung v tình hình xut khu cá ng đi dng  Vit Nam hin nay 32
2.2.1. Tình hình khai thác cá ng đi dng  Vit Nam 32
2.2.2. Quá trình thu gom và s ch cá ng đi dng xut khu 34
2.2.3. Quá trình s ch và bo qun cá ng đi dng xut khu 35
2.2.4. Cht lng, đ ti ca nguyên liu cá ng đi dng trc ch bin 38
2.2.5. Tình hình xut khu cá ng đi dng  Vit Nam 40
2.3. Thc trng ri ro trong xut khu cá ng đi dng  Vit Nam trong thi gian
qua và nguyên nhân ca nó 43
2.3.1. Thc trng ri ro trong quá trình xut khu cá ng đi dng  Vit Nam
hin nay 43
2.3.1.1. Nhóm ri ro do yu t khách quan 43
2.3.1.2. Nhóm ri ro do yu t ch quan 48
2.3.1.3. Nhóm ri ro cn c theo quy trình thc hin kinh doanh xut khu 51
2.3.2. Mt s nguyên nhân gây ra ri ro trong quá trình xut khu cá ng đi dng
 Vit Nam hin nay 54
2.3.2.1. Nguyên nhân gây ri ro trong lnh vc khai thác 54
2.3.2.2. Nguyên nhân gây ri ro trong ch bin và bo qun 54
2.3.2.3. Nguyên nhân gây ri ro trong xut khu 55
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR RI RO TRONG QUÁ

TRÌNH XUT KHU CÁ NG I DNG  VIT NAM 56

3.1. Mc tiêu đ ra gii pháp 56
3.1.1. Mc tiêu trc mt 56
3.1.2. Mc tiêu lâu dài 56
3.2. Cn c đ ra gii pháp 56
3.2.1. Cn c đnh hng phát trin nn kinh t 56
3.2.2. Cn c tình hình xut khu cá ng đi dng  Vit Nam 57
3.3. Mt s gii pháp qun tr ri ro trong quá trình xut khu cá ng đi dng 
Vit Nam 57
3.3.1. Nhóm gii pháp kim soát ri ro 57
3.3.2. Nhóm gii pháp tài tr ri ro 61
3.3.3. Nhóm gii pháp h tr khác 65
3.4. Mt s kin ngh 71
3.4.1. Kin ngh đi vi Hip hi cá ng đi dng Vit Nam 71
3.4.2. Kin ngh đi vi Nhà nc 73
KT LUN 76
TÀI LIU THAM KHO
BNG BIU

PH LC
1
LI NÓI U

1. Lý do chn đ tài
Vi b bin dài 3.260 km cha k các đo và vùng đc quyn kinh t hn 1
triu km
2
, Vit Nam rt quan tâm đn vic bo tn và qun lý các ngun li thy
sn. Bi l, đây là mt trong nhng ngành kinh t quan trng ca Vit Nam. Ngày

25.07.1994, Vit Nam đã chính thc tr thành thành viên th 63 ca Công c Lut
bin; vi t cách là thành viên ca Công c, Vit Nam luôn luôn tôn trng các
điu khon ca Công c và thc thi nhng cam kt quc t ca mình.
Trong nhng nm va qua, ngành thy sn nc ta đã có nhng bc phát
trin nhy vt. Nu nh nm 1981, sn lng thy sn c nc ch có 600 nghìn tn
thì hin nay đt hn 4,3 triu tn. Kim ngch xut khu nm 1981 là 15,2 triu USD,
nay tng lên 4,25 t USD. Vit Nam đã tr thành mt trong mi nc xut khu
thy sn hàng đu th gii. Ngành thy sn to vic làm cho hn bn triu lao đng,
cha k nhng lao đng gián tip nh công nghip ch bin, dch v xut khu, h
thng thng mi, đóng tàu, iu đó chng t ngành thy sn đóng mt vai trò
quan trng trong nn kinh t đt nc. Trong đó có s đóng góp không nh ca
ngành xut khu cá ng đi dng  Vit Nam.
Theo ông Cao c Phát, B trng B Nông nghip và Phát trin nông thôn
“Trong nhng nm gn đây, ngh khai thác cá ng đi dng phát trin khá nhanh,
c v quy mô công nghip đánh bt hi sn và quy mô nh ca h ng dân, đc bit
là ba tnh Bình nh, Phú Yên, Khánh Hòa. Nhn thc đc hiu qu ca ngh câu
cá ng đi dng, thi gian qua, ngành thy sn xem đây là đi tng, mc tiêu đ
phát trin ngh khai thác cá xa b” [10]. Ch tính riêng trong 5 tháng đu nm 2010,
kim ngch xut khu cá ng ca Vit Nam sang hu ht các th trng truyn thng
nh M, Nht Bn, Canada,… đu tng trng mnh; đc bit, có th trng M và
Canada tng hn 500% so vi cùng k nm trc. c tính t đu nm đn nay,
kim ngch xut khu cá ng ca c nc đt gn 100 triu USD, tng hn 100% c
2
v khi lng ln giá tr so vi cùng k nm 2009 vi giá xut khu trung bình đt
3,83 USD/kg [23].
Tuy nhiên, ngh câu cá ng đi dng nói riêng và ngh khai thác các ng
nói chung bt đu phát trin trong khong 15 nm tr li đây. So vi các quc gia
khác trong khu vc nh Inđônêxia và Nht Bn…chúng ta có xut phát đim thp
và chm hn nhiu. Vì vy, trong quá trình khai thác, ch bin và xut khu các
doanh nghip và ng dân không th không tránh khi thách thc. Sc ép cnh tranh

trong xut khu ngày càng cao, rào cn k thut t các nc liên tc có nhng thay
đi, trong khi cht lng an toàn v sinh thc phm ca nc ta cha đng b; vic
khai thác trái phép ca mt b phn ng dân nc ngoài đã trc tip nh hng đn
đi sng ca ng dân và nh hng đn các mi quan h ngoi giao gia Vit Nam
và các nc trong khu vc. Vn đ nuôi trng, đánh bt xa b vn còn quy mô nh,
lc hu. ng dng khoa hc, k thut hn ch, các mô hình công nghip còn ít.
Nhng nh hng ca bin đi khí hu, hin tung nc mn xâm nhp sâu vào đt
lin đang đe da nghiêm trng đn ngh nuôi thy sn. Bên cnh đó, vic to
thng hiu cho thy sn Vit Nam đn nay vn cha làm đc. Tình trng rt giá
liên tc tái din mà phn thit luôn v phía ng dân [2].
iu đó nói lên mt thc t là có rt nhiu ri ro tim n trong quá trình xut
khu cá ng đi dng hin nay. Do đó, qun tr ri ro trong quá trình xut khu cá
ng đi dng là điu kin tiên quyt cho s tn ti và phát trin ca các nhà xut
khu thy sn Vit Nam trong giai đon canh tranh khc lit hin nay. Chính vì vy,
qun tr ri ro trong quá trình xut khu là mi quan tâm hàng đu ca các nhà kinh
doanh xut khu thy sn c v phng din lý thuyt ln thc t.
Xut phát t lý do đó, tác gi đã chn đ tài “Qun tr ri ro trong quá trình
xut khu cá ng đi dng  Vit Nam” làm lun vn thc s ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
- H thng li nhng vn đ lý thuyt c bn v qun tr ri ro.
- Phân tích thc trng ri ro trong quá trình xut khu cá ng đi dng, thu
thp d liu đ nhn dng các ri ro và xác đnh các nguyên nhân gây ra ri ro đó.
3
-  xut mt s gii pháp và kin ngh nhm hoàn thin qun tr ri ro trong
quá trình xut khu cá ng đi dng trc nhng thi c và thách thc.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: là quá trình xut khu cá ng đi dng hin nay.
i tng kho sát là các ng dân, các va, nu, các doanh nghip xut khu cá ng
đi dng  Vit Nam.
Phm vi nghiên cu

+ V không gian: Tác gi nghiên cu v ri ro trong quá trình xut khu cá
ng đi dng  Vit Nam, trong đó tp trung ch yu  ba tnh Bình nh, Phú Yên,
Khánh Hòa; đây là nhng tnh có sn lng khai thác cá ng ln nht  nc ta.
+ V thi gian: T nm 2000 đn nm 2010.
4. Phng pháp nghiên cu
- Phng pháp điu tra:  tìm ra các nguyên nhân ch yu gây ra ri ro
trong quá trình xut khu cá ng đi dng  Vit Nam, tác gi đã tin hành phng
vn trc tip ng dân các tnh Bình nh, Phú Yên, Khánh Hòa; các nu, va, các
công ty, các chi cc bo v ngun li thy sn trên đa bàn ba tnh nói trên.
- Phng pháp phân tích thng kê, so sánh và tng hp: Kt hp kt qu điu
tra vi các s liu t báo cáo tng kt ca các t chc, hip hi đ phân tích, đánh
giá, so sánh và tng hp.
- Phng pháp t duy: Tác gi s dng phng pháp t duy logic trong phân
tích thc trng công tác qun tr ri ro trong quá trình xut khu cá ng đi dng 
Vit Nam và đ xut các gii pháp.
5. Tính mi ca đ tài
Cá ng đi dng là mt trong nhng ngun tài nguyên quan trng trong vic
phát trin kinh t ca đt nc; nó đã mang li ngun ngoi t ln, góp phn ci thin
đi sng ca nhiu gia đình. Nhng cho đn nay, vn cha có công trình nghiên cu
v cá ng đi dng mà mi dng li  nhng bài báo, bài hi tho vit v lnh vc
này nh: Mi nguy Histamine và các bin pháp kim soát trong sn xut kinh doanh
cá ng ca Nguyn Th Ngc Yn, Phó Giám đc Trung tâm Cht lng Thy sn
4
vùng 3; Thc trng khai thác cá ng đi dng Phú Yên và đ xut gii pháp ca K
s Lê Qunh Ba, S Khoa hc và Công ngh Phú Yên; Nhng gii pháp h tr cho
ng dân đánh bt xa b ca Bùi Th Phng Oanh, Phòng Chính tr B đôi Biên
phòng Phú Yên; Vai trò ca Nu trong hot đng thu mua và tiêu th cá ng đi
dng  ba tnh Bình nh, Phú Yên và Khánh Hòa ca nhóm nghiên cu v
Nu/Va trong ngh cá  Vit Nam, thuc d án ALMRV; v.v… có th nói đây là đ
tài hoàn toàn mi m  nc ta.

Trên c s k tha thành tu ca nhng ngi đi trc, tác gi chn đ tài
“Qun tr ri ro trong quá trình xut khu cá ng đi dng  Vit Nam” m ra
hng nghiên cu mi cho mình. Trong lun vn, tác gi tìm hiu thc trng ri ro
trong quá trình xut khu cá ng đi dng  Vit Nam, đng thi vch ra mt s
nguyên nhân gây ra ri ro trong lnh vc này. T đó, tác gi đ xut mt s gii
pháp nhm hoàn thin qun tr ri ro xut khu.
6. Kt cu đ tài
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho, ph lc lun vn đc chia
thành ba chng.
Chng 1: C s lý lun v qun tr ri ro trong quá trình xut khu.
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro trong quá trình xut khu cá ng đi
dng  Vit Nam hin nay.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin qun tr ri ro trong quá trình xut khu cá
ng đi dng  Vit Nam thi gian đn.








5
CHNG 1

C S LÝ LUN V QUN TR RI RO TRONG QUÁ TRÌNH
KINH DOANH XUT KHU

1.1. Qun tr ri ro trong hot đng kinh doanh xut khu
1.1.1. Ri ro trong hot đng kinh doanh xut khu

1.1.1.1. Khái nim
Trong cuc sng và công vic hng ngày ri ro có th xut hin trên mi lnh
vc. Ri ro không ngoi tr mt ai, mt quc gia, mt dân tc nào.
Ri ro có th xut hin trong mi công vic k c trong kinh doanh, vì th
kinh doanh luôn gn lin vi ri ro mo him và chp nhn ri ro trong kinh doanh
vì h k vng s thu đc phn li nhun, đc xem nh là mt “s tng thng”
cho vic dám chp nhn mo him này. Tuy nhiên, ch có nhng nhà kinh doanh
bit phân tích, đánh giá và lng trc ri ro đ đa ra nhng bin pháp phòng
nga ri ro hp lý thì mi có nhiu c may nhn đc “s tng thng” đó.
Ri ro có th xy ra bt c lúc nào cho các nhà doanh nghip, đc bit đi
vi các doanh nghip kinh doanh xut khu thì ri ro càng đa dng và phc tp hn.
Ri ro trong kinh doanh là điu tt yu, không th loi b hn nhng doanh nghip có
th phòng nga và hn ch tác đng ca ri ro bng các bin pháp hp lý.
Cho đn nay cha có đnh ngha thng nht v ri ro, nhng trng phái
khác nhau, tác gi khác nhau đa ra nhng đnh ngha ri ro khác nhau. Nhng đnh
ngha này rt đa dng và phong phú.
Theo trng phái truyn thng: ri ro là nhng thit hi, mt mát, nguy him
hoc các yu t liên quan đn nguy him, khó khn hoc điu không chc chn có
th xy ra cho con ngi.
Theo trng phái trung hòa: ri ro là s bt trc có th đo lng đc. Ri ro
có tính hai mt: va có tính tích cc, va có tính tiêu cc. Ri ro có th gây ra
6
nhng tn tht, mt mát, nguy him,… nhng cng chính ri ro có th mang đn
cho con ngi nhng c hi.
Theo Allan Willet, mt hc gi M cho rng: “Ri ro là mt bt trc c th
liên quan đn mt bin c không mong đi”.
Theo Frank Knight, mt hc gi M đnh ngha: “Ri ro là nhng bt trc có
th đo lng đc”.
Theo Williams, JR, Smith and Young li cho rng: “Ri ro là nhng kt qu
tim n có th xy ra, khi ri ro xy ra thì kt qu là điu không th nhìn thy trc

mt cách chc chn”.
Trích dn sách tài chính doanh nghip hin đi: Ri ro đc xem là kh nng
xut hin các khon thit hi tài chính. Nhng chng khoán nào có kh nng xut
hin các khon l ln đc xem nh là có ri ro ln hn nhng chng khoán có kh
nng xut hin khon l thp.
Ngoài ra, mt s hc gi trong nc cho rng:
- Ri ro là s bt trc gây mt mát.
- Ri ro là s bin đng tim n  kt qu.
- Ri ro là s không chc chn v tn tht.
T nhng khái nim trên, có th đi đn khái nim v ri ro xut khu nh
sau: “Ri ro trong kinh doanh xut khu là nhng bt trc có th xy ra ngoài
ý mun trong quá trình kinh doanh xut khu, gây thit hi cho doanh nghip
xut khu”.
1.1.1.2. Phân loi ri ro
Vi xu hng toàn cu hóa nn kinh t th gii, chin lc phát trin kinh t
ca nc ta hng mnh đn xut khu, ri ro xut khu ngày càng phc tp và đa
dng. Vic phân loi ri ro xut khu có ý ngha thit thc, giúp đa ra các gii pháp
phòng nga ri ro có hiu qu, ri ro xut khu có th phân thành nhiu loi. Tuy
nhiên, vic phân loi ri ro xut khu theo yu t ch quan, khách quan có ý ngha
thit thc hn trong vic tìm ra các gii pháp phòng nga ri ro cho các doanh nghip
kinh doanh xut khu.
7
Nhóm ri ro do các yu t khách quan
Ri ro do him ha: Nhng ri ro do l lt, hn hán, đng đt, dch bnh,…
tác đng bt li đn quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Hu qu ri ro
do thiên tai mang li thng rt nghiêm trng, nh hng nng n đn hot đng xut
khu ca doanh nghip, nhiu doanh nghip phi phá sn vì ri ro này.
Ri ro chính tr, pháp lý: Loi ri ro mà các nhà kinh doanh nht là các
doanh nghip kinh doanh xut khu lo ngi nht. Bi vì, trc khi xây dng chin
lc kinh doanh xut khu ca doanh nghip hay quyt đnh ký mt hp đng xut

khu phi da vào tình hình kinh t – xã hi, da trên các quyt đnh,… mt bin
đng mnh v chính tr, pháp lý xy ra có th làm đo ln mi d đoán ca doanh
nghip và làm doanh nghip tht bi.
Ri ro do lm phát: S tng giá bình quân ca hàng hóa. Các doanh nghip
luôn gp các ri ro do các bin đng kinh t. Ri ro lm phát là mt đin hình trong
các ri ro do bin đng kinh t. Khi lm phát xy ra  mc đ cao thì hp đng xut
khu s không có ý ngha. Trong kinh doanh xut khu, thi gian k t khi tính toán
hiu qu ca thng v xut khu đn khi nhn tin hàng thanh toán t phía nc
ngoài tng đi dài, trung bình 30 – 45 ngày. Do vy, xác sut xy ra lm phát là
không phi nh.
Ri ro hi đoái: S không chc chn v mt khon thu nhp hay chi tr do
bin đng t giá gây ra, có th làm tn tht đn giá tr d kin ca hp đng. Trong
hp đng xut khu, ri ro do xut khu xy ra khi ngoi t mà doanh nghip xut
khu nhn đc trong tng lai gim giá so vi đng ni t. Ngha là tin thu v đc
qui đi ra đng ni t gim so vi d kin.
Ri ro do s thay đi chính sách ngoi thng: H thng các nguyên tc,
bin pháp kinh t, hành chính, lut pháp nhm điu tit các hot đng mua bán quc t
ca mt nhà nc trong mt giai đon nht đnh. Hu ht các chính sách ngoi thng
ca các nc thay đi theo tng giai đon tùy theo mc đích, đnh hng ca nhà nc
đó trong tng thi k khác nhau. S thay đi thng xuyên ca các đnh ch này là mt
đe da ln cho các doanh nghip xut khu vì các doanh nghip này không nhng chu
8
ri ro do s thay đi chính sách ngoi thng trong nc mà còn chu nh hng bi
chính sách ngoi thng ca các nc xut khu. Trong ri ro do s thay đi chính sách
ngoi thng, doanh nghip xut khu có th gp nhiu ri ro v qui đnh hn ngch, th
tc hi quan, thu xut nhp khu và các qui đnh hành chính khác.
Ri ro do s bin đng giá: Bao gm ri ro do bin đng giá các yu t đu
vào và giá xut khu trên th trng trong quá trình thc hin hp đng xut khu ca
doanh nghip, đc bit đi vi các hp đng xut khu có thi gian dài. Bin đng
giá c các yu t đu vào nh: bin đng giá c nguyên vt liu, chi phí lu thông…

các doanh nghip xut khu đc bit quan tâm đn ri ro này vì các hp đng xut
khu thng đc các doanh nghip ký trc khi tin hành mua hàng đ xut khu.
Nhóm ri ro do các yu t ch quan mang li
Ri ro do thiu vn:  nâng cao kh nng cnh tranh đòi hi các doanh
nghip không ngng ci tin cht lng sn phm cng nh dch v. Song do thiu
vn, doanh nghip không đ kh nng đi mi công ngh, m rng qui mô sn xut ti
u. T đó, không đ sc cnh tranh vi đi th dn ti vic mt th phn… Ngoài ra,
trong hot đng xut khu, ri ro do thiu vn còn làm cho quá trình thc hin hp đng
xut khu không đc đm bo, dn ti giao hàng chm.
Ri ro do thiu thông tin: Các nhà xut khu hn ai ht phi là nhng ngi
bit rõ thông tin v giá c, s bin đng trên th trng th gii, đc bit là nhng
thông tin v đi tác. Vic thiu nhng thông tin s mang li nhng hu qu khó lng
cho doanh nghip. Doanh nghip phi tin hành nhng hot đng kinh doanh xut
khu vi các “công ty ma”, đn khi không đc thanh toán tin hàng mi bit mình
b la. Hn na, vic không nm bt đc nhng bin đng giá c trên th trng th
gii, nhiu doanh nghip đã ký hp đng vi giá thp đn khi giá trên th trng tng
vt, làm cho giá trong nc ca mt hàng cng tng theo, khin doanh nghip đó b
l. Chính vì th s bùng n thông tin nh hin nay, đ nhn bit và tránh nhng sai
lch thông tin không còn cách nào khác là doanh nghip cn phi coi nó nh là mt
trong nhng yu t ch yu đem li ri ro cho mình.
9
Ri ro do nng lc qun lý kém: Ri ro đc xem không có phng thc hu
hiu nào tr đc. Mt nhà xut khu có nng lc qun lý kém s liên tc gp nhng ri
ro khác nhau: tng làm nh vy là kp thi nhng thc t là quá tr, tính toán nh vy
tng là li nhng thc t là l, quan h nh vy c ngh là khách hàng hài lòng nhng
thc t khách hàng rt tht vng…
Ri ro do thiu trình đ chuyên môn nghip v: Có th nói, rt nhiu
doanh nghip xut khu ca Vit Nam hin nay còn thiu nhân viên có trình đ
nghip v ngoi thng, nht là các doanh nghip va và nh. S thiu hiu bit v
lut pháp và tp quán kinh doanh quc t mà biu hin là s h giá, nhm cht

lng, thiu s lng, vi phm giao kt trong hp đng và L/C… Mt khi trình đ
nghip v ca nhân viên ngoi thng còn yu kém thì h d dàng b mc la và
hu qu là ri ro phát sinh thng xuyên và liên tc.
Nhóm ri ro cn c theo qui trình thc hin kinh doanh xut khu
Ri ro khi chào hàng: Vic doanh nghip th hin rõ ý đnh bán hàng ca
mình. Trong mua bán quc t có hai loi chào hàng chính: chào hàng c đnh và
chào hàng t do.
Chào hàng c đnh là vic chào bán mt lô hàng nht đnh cho ngi mua,
mà ngi chào hàng b ràng buc vào li chào ca mình.
Chào hàng t do là loi chào hàng không ràng buc trách nhim đi vi
ngi phát ra nó.
Nhng ri ro thng gp khi chào hàng: không nêu rõ tên hàng, phm cht,
giá c, điu kin giao hàng, thi gian hiu lc không rõ ràng…
Ri ro khi đàm phán: Trong mua bán quc t ngi ta ch yu s dng các
phng thc đàm phán nh: đàm phán giao dch qua th tín, đàm phán giao dch
qua đin thoi, đàm phán giao dch trc tip, tùy theo hình thc đàm phán qua giao
dch và s thông tho ca ngi đàm phán mà doanh nghip có th gp nhng ri ro
c bn sau:
10
- i vi hình thc giao dch qua th t: ó là s chun b kém v ni dung,
hình thc làm cho khách hàng có s nhm ln v ngôn ng hay ni dung mà ngi
bán mun chuyn ti do có s khác bit v ngôn ng, vn hóa, tp quán kinh doanh.
- i vi hình thc giao dch qua đin thoi: Doanh nghip có th gp ri ro
do ngôn t s dng không rõ ràng, gãy gn, kém linh hot, đôi khi s không lch
thip trong giao tip có th làm cho doanh nghip mt đi mt hp đng có giá tr
sinh li ln.
- i vi hình thc giao dch trc tip: ó là s thiu hiu bit v đi tác,
cha chun b đy đ nhng t liu cn thit có liên quan, thiu k nng, ngh thut
đàm phán, thiu k hoch đàm phán.
Ri ro khi son tho: Quá trình son tho hp đng là mt trong nhng

khâu quan trng, nu chun b chu đáo doanh nghip có th phòng nga và hn ch
nhng ri ro khác nhau trong quá trình thc hin hp đng. Nhng ri ro thng
gp trong khâu son tho là không dn chiu các tp quán, vn bn pháp lut có liên
quan, thiu nhng điu khon cn thit ca hp đng, đc bit là các điu khon bo
v quyn li ca doanh nghip nh điu chnh giá các hp đng có thi gian thc
hin dài, giao hàng, thanh toán, trng tài… không đa vào nhng tha thun trong đàm
phán, ngôn t s dng không rõ ràng.
Ri ro khi ký kt: Quá trình ký kt thng rt ít xy ra ri ro đi vi doanh
nghip, ngoi tr nhng nhân t tiêu cc. Tuy nhiên các doanh nghip có th mc
nhng ri ro sau: không kim tra li các điu khon trong hp đng, không đi chiu
các khon đã đt đc cng nh không kim tra các ph kin ca hp đng.
Ri ro trong quá trình chun b ngun hàng: Quá trình chun b ngun
hàng là khâu quan trng trong quá trình thc hin hp đng xut khu. Doanh
nghip ch có th thc hin tt hp đng khi đã chun b hàng hóa đ s lng và
cht lng, đúng theo yêu cu ca hp đng xut khu. Trc khi xut khu các sn
phm hu ht phi tri qua mt giai đon sn xut, ch bin hay ít nht cng tri qua
mt giai đon thu gom t nhiu ngun. Do đó, quá trình chun b ngun hàng chu
11
nh hng ln ca môi trng t nhiên, chính tr, kinh t và xã hi… ri ro trong
khâu này là không tránh khi.
i vi doanh nghip kinh doanh xut khu có l là ngi phi chu nhiu ri
ro trong khâu này nht. Ri ro nht ca doanh nghip trong khâu này là khi đã ký hp
đng xut khu vi khách hàng nc ngoài ri mi chun b hàng sau. ó là các đi
lí giao hàng không đ s lng hoc đ s lng nhng cht lng không đ tiêu
chun xut khu, cha k nhng ri ro khác nh đt bin ca giá mua, thiên tai…
Ngoài ra, doanh nghip cng không th tránh khi nhng ri ro v bo qun, bao bì,
đóng gói, kí mã hiu… nu không có bin pháp phòng nga.
Ri ro trong quá trình vn chuyn: Tu theo tng loi hp đng và nhng
điu kin c s giao hàng mà mc đ ri ro trong quá trình vn chuyn s khác nhau.
Thông thng trong quá trình vn chuyn, doanh nghip thng gp nhng ri ro nh:

thuê phng tin vn ti không phù hp vi tính cht hàng hóa, chèn lót, sp đt không
đúng k thut,… hàng hóa xut khu ca Vit Nam thng đc vn chuyn bng
đng bin, song các nhân viên nghip v ca doanh nghip li cha thông tho v
nghip v thuê tàu. Nghip v vn ti ca các nhân viên này còn yu, cha đáp ng
yêu cu thc tin. Ri ro trong quá trình vn chuyn hàng hóa không phi là ít.
Ri ro trong quá trình giao nhn: Ri ro mà các doanh nghip thng gp
trong quá trình giao nhn hàng xut khu do nhng nguyên nhân chính sau:
- Thiu thông tin v hãng tàu, lch trình, đa đim, chi nhánh, chuyn ti…
không ch đng trong vic chun b hàng đ giao.
- Không nm vng các khái nim v thi gian xp d, thi gian tàu đn cng
xp hàng, do đó không ch đng giao hàng đ tránh b pht do chm xp hàng.
- Không nm vng k thut giao hàng, b trí sp xp hàng hóa trên phng
tin vn ti đ đm bo cht lng và s lng đc giao, không s dng đúng
trong hp đng.
- Cha thông tho các th tc hi quan, hoc không chun b đy đ các
chng t cn thit đ tin hành kim hóa, nh hng đn thi gian giao hàng.
- Không thông báo giao hàng cho khách hàng bit theo qui đnh ca hp đng.
12
- Không ch đng trong vic thuê tàu vì “bán FOB, mua CIF”, nên các doanh
nghip xut khu Vit Nam thng gp ri ro trong quá trình giao nhn, nht là làm
th nào giao hàng phù hp vi L/C. Vì th quá trình giao hàng đc tin hành trong
thi gian ngn và cp rp là điu tt yu dn đn ri ro ln.
- Ri ro trong quá trình giao nhn nh hng rt ln đn vic thc hin hoàn
chnh mt hp đng xut khu ca doanh nghip. Bi vì, đ đc thanh toán đy đ
tin hàng, doanh nghip cn phi có đy đ nhng chng t cn thit. Trong đó vn
đn là mt trong nhng chng t cn thit chng minh vic giao hàng ca doanh
nghip. Vì vy, phòng nga ri ro trong quá trình giao nhn là ht sc cn thit
trong kinh doanh xut nhp khu.
Ri ro trong quá trình thanh toán: Cùng vi s phát trin ca thng mi
quc t, các phng tin thanh toán quc t ngày càng đa dng và phong phú, do đó

ri ro trong thanh toán quc t ngày càng cao. Các phng thc thanh toán mà các
doanh nghip Vit Nam áp dng trong xut khu ch yu vn là L/C và TT hoc
MT và CAD.
1.1.2. Qun tr ri ro trong kinh doanh xut khu
1.1.2.1. Khái nim qun tr ri ro trong kinh doanh xut khu
Có rt nhiu quan đim v qun tr ri ro, trong phm vi lun vn này chúng
tôi mun đa ra khái nim v qun tr ri ro trong kinh doanh xut khu nh sau:
“Qun tr ri ro trong kinh doanh xut khu là mt quá trình có tính cht toàn din
và có h thng nhm nhn dng, tìm ra nhng nguyên nhân, sau đó kim soát phòng
nga nhm gim thiu nhng tn tht, mt mát và nhng nh hng bt li trong quá
trình kinh doanh xut khu”.
1.1.2.2. Ni dung qun tr ri ro trong kinh doanh xut khu
Ni dung chính ca qun tr ri ro bao gm:
- Nhn dng, phân tích và đo lng ri ro.
- Kim soát và phòng nga ri ro.
- Tài tr ri ro khi nó xut hin.
1.1.2.3. Nhn dng - Phân tích - o lng ri ro
13
Nhn dng ri ro: Nhm xác nhn nhng thông tin v ngun gc ri ro, các
yu t mo him, him ha, đi tng ri ro và các loi tn tht. Nhn dng ri ro
bao gm các công vic theo dõi, xem xét, nghiên cu môi trng hot đng và toàn
b mi hot đng ca t chc nhm thng kê đc tt c các ri ro, không nhng
ri ro đã và đang xy ra, mà còn d báo đc nhng ri ro ca t chc, trên c s
đ xut các gii pháp kim soát và tài tr ri ro thích hp.
Phân tích ri ro: Xác đnh đc nhng nguyên nhân gây ra ri ro trên c s
mi tìm ra các bin pháp phòng nga.
o lng ri ro: Thu thp s liu và phân tích đánh giá. Tn sut xut hin
ri ro là s ln xy ra tn tht trong mt khong thi gian nht đnh. Mc đ nghiêm
trng ca ri ro tn tht mt mát.
1.1.2.4. Kim soát – Phòng nga ri ro

Kim soát ri ro bao gm các k thut, công c, chin lc và nhng chng
trình nhm đn mc tiêu né trách, đ phòng và hn ch hay nói cách khác là kim
soát tn sut, đ ln ca các tn tht và các nh hng bt li khác ca ri ro.
Các chng trình kim soát ri ro khác nhau  mi t chc, tuy nhiên các t
chc có th s dng công c và k thut đc sp xp theo các nhóm sau:
Né tránh ri ro là phng pháp kim soát ri ro bng cách né tránh nhng
hot đng, con ngi, tài sn có kh nng làm phát sinh các tn tht. Trc ht là
ch đng né tránh trc khi ri ro xy ra và sau đó loi b nhng nguyên nhân gây
ra ri ro.
Ngn nga tn tht: Nhóm các bin pháp làm gim bt tn tht; gim tn
sut tn tht xy ra hoc gim mc thit hi khi tn tht xy ra. Hot đng ngn
nga ri ro là tìm cách can thip vào ba mc xích đu tiên ca chui ri ro: mi nguy
him, môi trng ri ro và s tng tác gia mi nguy him và môi trng.
Gim thiu ri ro: Nhóm các bin pháp này s dng khi ri ro đã xy ra, tn
công vào các ri ro nhm làm gim nh s nghiêm trng ca tn tht, gim bt s
thit hi do ri ro gây ra. Mc dù s dng sau khi tn tht đã xy ra nhng các bin
pháp này phi lp k hoch trc khi tn tht xy ra thì công vi
c mi có hiu qu.
14
Phân chia ri ro: K thut ct ri các ri ro đc lp nhau đ nu xy ra tn
tht chúng không xy ra hin tng dây chuyn. Mt s kin đn l s ít gây tn
tht nng n hoc làm nh hng ln đi vi hot đng ca t chc. Thí d, ngi
ta ngn rng thành tha, mi tha vài dm vuông tách ri nhau đ phòng khi có ha
hon s ch cháy ht tha đó thôi không cháy lan sang các tha khác.
Chuyn giao ri ro: To ra nhiu thc th thay vì phi mt mình gánh chu ri ro.
Mun vy nhiu khi phi chu mt khon phí nht đnh, vì vy, phi cân nhc hiu qu
ca hot đng này cng nh hu qu ca các ri ro tim tàng.
1.1.2.5. Tài tr ri ro
- Tài tr sau tn tht
+ Các ngun tài tr sn có sau tn tht:

Tin mt và đu t ngn hn: Vn đ tài tr sau tn tht ch đt ra khi công
ty quyt đnh tái đu t và có th có s ph thuc ln nhau gia quyt đnh tái đu
t và tài tr. Phí c hi ca vic không có tin đ tái đu t có quan h cùng chiu
vi t sut ni hoàn (IRR) ca vic tái đu t. Nng sut tái đu t li ph thuc vào
nng sut s dng vn trc tn tht và s tàn phá do tn tht gây ra.
N: Tài khon thu chi là mt khon vay doanh nghip đã đt trc vi ngân
hàng phòng khi hu s. Trong ngn hn hình thc vay này có giá tr nh tin mt v
phng din tính thanh khon ca doanh nghip và thng đc s dng nh mt
công c giúp gim bt s bin đng ca ngân lu hot đng.
Vn c phn: Phát hành c phiu mi đ tài tr tn tht là bin pháp thng
đc dùng nht. Lúc đó các điu khon phát hành ph thuc vào nhn đnh ca nhà
đu t v tng lai ca doanh nghip sau khi tn tht xy ra và tình hình th trng
c phiu lúc đó.
+ nh hng đn cu trúc vn
N có chi phí thp hn vn c phn:  v trí nhà đu t thì trái phiu ít ri
ro hn c phiu, vì vy, h sn sàng chp nhn mua trái phiu có li sut thp hn
c phiu. Trong khi doanh nghip li thy trái phiu là ri ro hn c phiu nên h
cng sn lòng tng li sut c phiu đ huy đng vn c phn. N r hn vn c
15
phn theo ngha li sut trung bình ca trái phiu hin nay thp hn li sut mà các
nhà đu t mong đi khi mua c phiu mi và chính li sut trung bình xác đnh giá
ca chng khoán phát hành.
Chi phí ca n và vn c phn tng theo t l n ca doanh nghip: Phát hành
n càng nhiu ri ro do v n ca doanh nghip càng ln, t đó li sut nhà đu t
càng cao.
+ Chi phí giao dch và tn tht do gián đon
Chi phí giao dch và tn tht do gián đon đu nh hng bt li đn hin giá
ca ngân lu t tái đu t. Chi phí giao dch bao gm các chi phí liên quan đn vic
phát hành chng khoán, chi phí v pháp lý, chi phí x lý h s trong công ty Các
chi phí này làm st gim ngân lu mong đi  nm tn tht xy ra và hi phc dn

v mc đ n đnh hn các nm sau.
- Tài tr trc tn tht bng bo him:
Bo him có 2 chc nng: Cung cp ngun tài chính tài tr cho tái đu t, n
đnh dòng thu nhp ca doanh nghip.
+ Phân tích trc tn tht ca bo him: Tài tr trc tn tht bng bo him
s tng thêm giá tr ca vn c phn so vi tài tr n sau khi tn tht xy ra.
+ Bo him và chi phí vn: Bo him s gim ri ro cho doanh nghip, vì
vy, nhà đu t sn lòng chp nhn mt li sut thp hn, t đó làm gim chi phí
vn ca doanh nghip.
+ Bo him v tn tht do gián đon: Tn tht do gián đon là tn tht thu
nhp sau khi ri ro xy ra và không khôi phc li đc bng bin pháp tái đu t.
Tuy nhiên, phng án tái đu t luôn đc la chn dù tài tr bng bo him hay
bng n vì lãi sut tái đu t. Tuy nhiên, tài tr bng bo him đc a thích hn vì
li sut mong đi ca c đông thp hn phng án tài tr bng n.
+ Bo him tài sn d tha: Trong quá trình hi nhp kinh t quc t, cnh
tranh gia các doanh nghip ngày càng cao, nhiu công ty lâm vào cnh phá sn. 
gim thiu ri ro khi công ty v n, bo him đã h tr mt cách hiu qu cho trái
16
ch. Phí bo him là tin ca c đông b ra nhng li ích t bo him thì đc
chuyn mt phn qua trái ch di hình thc làm gim ri ro v n.
1.2. Quá trình thc hin hp đng kinh doanh xut khu
1.2.1. Quá trình đàm phán, ký kt hp đng xut khu
1.2.1.1. Giai đon chun b
Giai đon chun b là khâu đu tiên và gi vai trò quan trng trong quá trình
đàm phán, ký kt hp đng xut khu. Trong giai đon này nhìn chung đ hp đng
đt hiu qu cao chúng ta cn phi chun b nhng vn đ nh: ngôn ng, thông tin,
nng lc ca ngi đàm phán và thi gian đàm phán. Tuy nhiên,  đây chúng tôi
ch đ cp vào khâu chun b thông tin. Ni dung ca nhng thông tin thì rt phong
phú nhng tác gi ch tp trung vào nhng thông tin c bn nh sau:
Thông tin v hàng hóa

Ngi đàm phán cn phi nm vng v nhng thông tin liên quan đn hàng
hóa nh cht lng hàng hóa nh th nào bao gm các tiêu chun c lý hóa, kh
nng cung cp hàng ca doanh nghip, ngoài ra còn có nhng yu t khác nh thi
v, v th lúc bán hàng, các qui đnh v qui cách, phm cht, bao bì.
Thông tin v th trng, giá c
Ngi đàm phán cn phi nm nhng thông tin d đoán xu hng bin đng
giá c trên c s phân tích tình hình cung cu, s khng hong, s lng tr kho và
s tham gia đu c ca các yu t th trng.
Tìm hiu đi tác
Nh lch s công ty, nh hng ca công ty trong xã hi, uy tín, tình hình tài
chính, mc đ trang b k thut, s lng, cht lng, chng loi sn phm, đnh
hng phát trin trong tng lai…
1.2.1.2. Giai đon đàm phán
Trong giai đon này cn lu ý nhng vn đ sau:
• Cn din đt chính xác ý kin ca mình, c gng làm cho li nói có tính
thuyt phc, nên dùng cách din gii chm rãi, rõ ràng thân thin đôi ch có pha
chút hài hc đ to bu không khí thân thin.
17
• Cn chú ý lng nghe ý kin ca đi tác, đng cp li h, đng vi vàng
đa ra nhn xét.
1.2.1.3. Giai đon kt thúc và ký kt hp đng
Trong giai đon này cn chú ý nhng đim sau:
• Cn tha thun vi nhau tt c nhng điu khon cn thit trc khi ký kt
hp đng.
• Hp đng thng do mt bên son tho, trc khi ký kt bên kia cn kim
tra k lng, đi chiu vi nhng tha thun đã đt đc trong đàm phán.
1.2.2. Quá trình thc hin hp đng kinh doanh xut khu
1.2.2.1. Thc hin nhng công vic bc đu ca khâu thanh toán
Nu thanh toán bng L/C, ngi bán cn:
• Nhc nh ngi mua m L/C theo đúng yêu cu.

• Kim tra L/C.
• Sau khi kim tra L/C nu thy phù hp vi hp đng thì tin hành giao
hàng còn không phù hp thì thông báo ngay cho ngi mua và ngân hàng m L/C,
đ tu chnh, cho đn khi phù hp thì tin hành giao hàng.
Nu thanh toán bng CAD, ngi bán cn nhc ngi mua m tài khon ký thác
đúng theo yêu cu, khi tài khon đã m cn liên h vi ngân hàng đ kim tra điu kin
thanh toán, cn chú ý tên các chng t cn xut trình, ngi cp, s bn… kim tra xong
nu thy phù hp thì tin hành giao hàng.
Nu thanh toán TT tr trc, nhc nh ngi mua chuyn tin đ và đúng
hn. Ch ngân hàng báo có ri mi tin hành giao hàng.
Còn các phng thc thanh toán khác nh TT tr sau, D/A, D/P thì ngi bán
phi giao hàng ri mi có th thc hin đc các công vic ca khâu thanh toán.
1.2.2.2. Chun b hàng hóa đ xut khu
Ngi xut khu cn phi đi gom hàng cho đ s lng và cht lng nh
trong hp đng. Ngoài ra còn chun b trc các vn đ nh bao bì đóng gói, ký mã
hiu, vn chuyn hàng hóa đn kho riêng hay đn ca khu.
1.2.2.3. Kim tra hàng hóa đ xut khu
18
Trc khi giao hàng, ngi xut khu có ngha v phi kim tra hàng v
phm cht, s lng và trng lng, nu hàng xut khu là nông, lâm, thy sn cn
phi kim tra kh nng lây lan (tc là kim dch).
Vic kim nghim, kim dch đc tin hành  hai cp: cp c s và cp ca
khu. Trong đó vic kim tra cp c s đóng vai trò quyt đnh còn vic kim tra 
cp ca khu có tác dng kim tra li  cp c s.
Vic kim nghim  cp c s có KCS ca đn v, còn vic kim dch và
kim đnh  cp ca khu có chi cc kim dch hoc các đn v kim dch đc lp
nh SGS, Vinacontrol hoc FCC hay Omic…
1.2.2.4. Làm th tc hi quan
Khai báo và np t khai hi quan.
Làm ngha v np thu, l phí xut khu.

1.2.2.5. Thuê phng tin vn ti
Nu hp đng xut khu qui đnh vic ngi bán thuê phng tin đ chuyên
ch hàng đn đa đim đích (điu kin c s giao hàng ca hp đng xut khu CIF,
CPT, CIP, DES, DEQ, DDU, DDP, DAF) thì ngi xut khu phi tin hành thuê
phng tin vn ti.
Còn nu hp đng qui đnh giao hàng ti nc ngi xut thì ngi nhp
khu phi thuê phng tin chuyên ch v nc (điu kin c s giao hàng là
EXW, FCA, FAS, FOB…). Tùy tng trng hp c th ngi xut khu có th thuê
tàu ch, tàu chuyn, tàu đnh hn.
1.2.2.6. Giao hàng cho ngi vn ti
Hàng xut khu ca ta ch yu giao nhn bng đng bin. Trong trng
hp này ch hàng phi làm các công vic sau:
Cn c vào các chi tit hàng xut khu, lp “bng kê hàng chuyên ch“
(cargo list) gm các mc ch yu sau: consignee, mark, B/L number, description of
cargos, number of packages, gross weight, measurement, named port of destination…
trên c s đó khi lu cc hãng tàu lp S/O (shipping order) và lên s đ xp hàng
19
lên tàu (cargo plan or stowage plan) làm cn c đ cng sp xp th t gi hàng và
tính chi phí liên quan.
1.2.2.7. Mua bo him cho hàng hóa xut khu
Khi xut khu theo điu kin CIF, CIP hoc nhóm D (Incoterms) thì ngi bán
phi mua bo him cho hàng hóa.  mua bo him cn làm nhng công vic sau:
• Chn điu kin mua bo him.
• Làm giy yêu cu bo him.
• óng phí bo him và ly chng th bo him.
1.2.2.8. Lp b chng t thanh toán
Sau khi giao hàng, ngi bán nhanh chóng lp b chng t thanh toán trình
khách hàng hoc ngân hàng đ đòi tin. Nu là thanh toán theo L/C thì phi làm
đúng nh yêu cu ca L/C; còn nu thanh toán theo các phng thc khác thì làm
chng t theo hng dn giao hàng ca khách hàng (shipping intrucstion). Mt b

chúng t thanh toán thng có nhng chng t nh sau: vn đn đng bin; giy
chng nhn bo him; hóa đn thng mi; giy chng nhn cht lng hàng hóa;
giy chng nhn trng lng hàng hóa; giy chng nhn xut x hàng hóa; phiu
đóng gói hàng hóa; giy chng nhn kim dch thc vt.
1.2.2.9. Gii quyt khiu ni nu xy ra
Khi nhn đc h s khiu ni ca ngi mua hoc các bên hu quan khác,
ngi bán cn nghiêm túc, nhanh chóng nghiên cu h s, tìm phng hng gii
quyt mt cách tha đáng.
1.3. Nhng bài hc kinh nghim v qun tr ri ro trong quá trình xut khu
thy sn  Vit Nam
1.3.1. Nhiu doanh nghip xut khu thy sn Vit Nam gp ri ro trong
thanh toán
V Th trng châu Âu (B Công thng) cho bit, mt s doanh nghip
Vit Nam ký hp đng xut khu cá ba sa và thy sn khác sang các công ty nc
ngoài nhng khi thanh toán tin hàng đã gp rt nhiu khó khn, thm chí có trng
hp đã giao hàng my nm nhng hin vn cha nhn đc tin thanh toán đin
20
hình nh Công ty Hoogland Foods BV và Công ty Star Procurement Inc (Starcom
Co Inc) ca Hà Lan.
Theo thông tin d liu ca Phòng Thng mi Hà Lan (c quan chu trách
nhim đng ký kinh doanh, thành lp doanh nghip và cung cp dch v thông tin v
doanh nghip Hà Lan), Công ty Hoogland Foods BV là công ty ca 1 ngi (ông
Gert.J Hoodlands), tr s công ty cng là nhà riêng và Công ty Procurement Inc có
gc là công ty ca mt nc châu Phi, đng ký kinh doanh ti Hà Lan. C quan trên
cho bit, ngi giao dch vi phía doanh nghip Vit Nam là ông Gert.J Hoodlands,
Giám đc Công ty Hoogland Foods BV, nhng khi ký hp đng thì thng ly t
cách pháp nhân là Công ty Star Procurement Inc. Trong giao dch vi các doanh
nghip Vit Nam, phía nc ngoài đu đ ngh phng thc thanh toán D/A (thanh
toán nh thu chp nhn chng t - ngi mua hàng s ký chp nhn lên hi phiu
và gi li cho ngân hàng nh thu). Tuy nhiên, sau khi giao hàng các “đi tác” nc

ngoài c ln la, chn ch, tìm cách không thanh toán. Trc tình hung trên, các
doanh nghip xut khu Vit Nam phi thuê lut s đ nh tòa án gi tài sn mi
thu đc tin hàng.
Theo V Th trng châu Âu, nhiu doanh nghip Vit Nam thng không
chú ý là giao dch vi mt ngi nhng khi ký hp đng li vi mt t cách pháp
nhân khác mà mình không rõ, đn khi không thu đc tin, tranh chp xy ra, đi
tác đng ra giao dch ch nhn là đi lý ca pháp nhân đng ra ký hp đng nhp
khu và không chu trách nhim pháp lý; liên h vi đi tác là pháp nhân đng tên
ký hp đng thì không liên lc đc, doanh nghip Vit Nam thng b thua thit.
“Vi nhng đi tác nc ngoài không nghiêm túc, phng thc thanh toán li
không chc chn mà ph thuc vào thin chí ca ngi mua thì vic đòi tin hàng
ch có th thc hin thông qua lut s đ tin hành các th tc gây sc ép hoc khi
kin ti tòa án Hà Lan”, V Th trng châu Âu nhn đnh.
 phòng tránh nhng ri ro không thu đc tin hàng khi giao dch vi đi
tác nc ngoài, V Th trng châu Âu khuyn cáo các doanh nghip xut khu ca
Vit Nam cn lu ý: