Giẫm Thiïíu Ri Ro
Bng Phất Dõch Bïånh
Àưång Vêåt Thu Sẫn
THẤNG 5-2004
7
Giûä àấy ao ûúát trûúác khi bốn vưi àïí cố tấc
dng tưët hún. Kiïím tra àưå pH (àưå chua), hóåc
tham khẫo cấn bưå khuën ngû àïí quëát àõnh loẩi
vâ lûúång vưi cêììn dng. Nïëu àậ biïët àưå pH hậy theo
bẫng dûúái àêy, nhûng khưng nïn chó dng vưi
nung mâ dng hưỵn húåp sệ tưët hún.
8
Ngay sau khi bốn vưi, àùåt đt nhêët 2 têìng lûúái tưët
tẩi ngìn nûúác cêëp vâ lêëy nûúác vâo ao vúái àưå sêu
đt nhêët lâ 1m. Dng lûúái sệ ngùn rấc rûúãi vâ nhûäng
àưång vêåt bïn ngoâi vâo trong ao. Nhûäng àưång vêåt
nây cố thïí mang bïånh, hóåc ùn tưm hay ùn thûác ùn
ca tưm.
9
10 àïën 15 ngây trûúác khi thẫ giưëng, bốn phên
cho ao àïí tẫo phất triïín tưët (mâu xanh hóåc mâu
nêu) vâ tẩo mưi trûúâng tưët hún cho con giưëng. Bốn
phên vúái hâm lûúång phosphate (phưët phất) cao àïí
gêy mâu nûúác dïỵ hún. Hoâ tan phên bốn vúái nûúác àïí
bốn xëng ao. Cố thïí sûã dng 30-50kg superphos-
phate (su pe phưët phất) hóåc NPK (5:10:3) cho 1 ha.
Nïëu sau 3 ngây mâ nûúác vêỵn chûa cố mâu tưët thò bưí
sung thïm 2-3kg phên bốn cho 1ha vâ chúâ thïm 2-3
ngây nûäa. Sau àố cûá 2-3 ngây lẩi tiïëp tc bưí sung 2-
3kg phên bốn cho 1 ha, cho àïën khi nûúác ao cố mâu
tưët.
10
Khi nûúác ao cố mâu xanh hóåc mâu nêu lâ ao
cố thïí thẫ giưëng.
pH ca àêët Kg bưåt àấ/ha Kg vưi nung/ha
> 6 1000 500
5 àïëán 6 2000 1000
< 5 3000 1500
Do TS Pornlerd Chanratchakool & TS Flavio Corsin
thûåc hiïån. Vúái sûå gip àúä ca : Trêìn Qëc Thânh
(Súã Thu sẫn Nghïå An) Trêìn Vùn Liïåu, Àùång Thu
Hoân (Súã Thu sẫn Hâ Tơnh) vâ Phẩm Vùn Khang.
Soẩn thẫo cho ngûúâi dên Nghïå An vâ Hâ Tơnh
TÚÂ 1
10 bûúác chín bõ
ao ni tưm
(Bưå àêìy à gưìm 4 túâ)
Download» Download»
1
Ao cêìn phẫi ûúát àïí kiïím tra xem àấy ao cố bêín hay
khưng. Nïëu ao khư, hậy lâm ûúát àấy ao vâ giûä cho
àấy ao ûúát đt nhêët lâ 3 ngây. Nïëu ao ngêåp nûúác thò phẫi
xẫ hïët nûúác.
2
Kiïím tra xem àêët úã àấy ao cố bõ mâu àen hóåc cố
mi khố chõu khưng. Nïëu àêët cố mâu àen hóåc cố
mi khố chõu lâ àấy ao bõ bêín.
3
Cưë gùỉng bỗ hïët phêìn àêët bõ àen, àùåc biïåt lâ úã khu
vûåc cho tưm ùn. Nïëu dng ao ûúng, thò lâm cho ao
ûúng sêu hún diïån tđch côn lẩi trong ao, vò nûúác sêu sệ
tưët hún cho tưm giưëng. Àêët bêín bỗ ài, nïn àïí ra phđa
ngoâi ao, khưng àïí trïn búâ ao.
4
Nïëu àêët cố phên hóåc nïëu àấy ao hay nûúác ao cố
mâu vâng, vấng thò rûãa ao 2 - 3 lêìn àïí loẩi bỗ phên.
Cây ao cố àêët phên sệ lâm tùng tđnh phên trong àêët. Vò
vêåy, àưëi vúái ao cố àêët phên khưng nïn cây mâ chó rûãa
ao, giûä ûúát ao vâ sau àố tiïëp tc tûâ bûúác 7.
5
Nïëu khưng thïí bỗ toân bưå phêìn àêët cố mâu àen,
hậy bỗ hïët tẫo mổc úã àấy ao trûúác, sau àố cây
àấy ao khi côn ûúát hóåc giûä cho àấy ao ûúát đt nhêët lâ
3 ngây sau khi cây khư. Cây àêët ûúát lâm cho àêët cố
mâu àen trúã thânh mâu nêu vâ sẩch.
6
Phúi ao 1 tìn vâ kiïím tra xem àêët àấy ao côn
bõ àen nûäa khưng. Nïëu àêët vêỵn côn àen thò giûä
ao ûúát vâ cây lẩi cho túái khi mâu àen gêìn nhû mêët
hùèn (xem hònh ẫnh dûúái àêy).
Download» Download»
Giẫm Thiïíu Ri Ro
Bng Phất Dõch Bïånh
Àưång Vêåt Thu Sẫn
THẤNG 5-2004
TÚÂ 2
10 bûúác chín bõ
thẫ tưm
vâ chổn giưëng tưët
(Bưå àêìy à gưìm 4 túâ)
7
Cng tûâ 15 tưm giưëng nây kiïím tra xem nïëu
mưåt trong sưë chng cố cấc sinh vêåt khấc bấm
vâo vâ gêy bêín, nïëu cố thò phẫi tòm mễ giưëng khấc.
8
Kiïím tra tûúng tûå trïn 15 tưm giưëng nây, xem
nïëu mưåt sưë tưm cố nhiïìu chên bõ hỗng (bõ gậy
vâ bõ àen) hóåc bõ mêët, thò cêìn tòm mễ giưëng khấc
tưët hún (xem hònh bïn).
9
Nïëu cố thïí, lêëy 15 tưm giưëng khấc tûâ cng mễ
giưëng, bỗ vâo ti bống vâ mang túái phông thđ
nghiïåm àïí kiïím tra vi rt MBV. Trong quấ trònh
kiïím tra cêìn giûä cho tưm vêỵn sưëng. Nïn chó lêëy
nhûäng mễ giưëng khưng bõ nhiïỵm vi rt MBV.
10
Lêëy 60 tưm giưëng khấc tûâ mễ giưëng vâ cho
chng vâo trong mưåt lổ nhỗ cố cưìn 95 àưå vâ
àem túái phông thđ nghiïåm PCR àïí kiïím tra vi rt
àưëm trùỉng. Nïn chó lêëy nhûäng mễ giưëng khưng bõ
nhiïỵm vi rát àưëm trùỉng.
Bêín
Sẩch
Khưng tưët
Do TS Pornlerd Chanratchakool,TS Flavio Corsin
vâ TS Matt Briggs thûåc hiïån. Xin chên thânh cẫm
ún GS. Timothy Flegel àậ cung cêëp nhiïìu hònh ẫnh
sûã dng trong tâi liïåu nây. Vúái sûå gip àúä ca : Trêìn
Qëc Thânh (Súã Thu sẫn Nghïå An) Trêìn Vùn
Liïåu, Àùång Thu Hoân (Súã Thu sẫn Hâ Tơnh) vâ
Phẩm Vùn Khang.
Soẩn thẫo cho ngûúâi dên Nghïå An vâ Hâ Tơnh
Download» Download»
1
Mưỵi v ni chó nïn thẫ mưåt lêìn. Tưí chûác thẫ giưëng
sao cho toân bưå ngûúâi dên trong cẫ khu vûåc cng
thẫ trong khoẫng 3 - 4 ngây. Àưëi vúái cấc ao cẩnh nhau
cưë gùỉng thẫ giưëng cng mễ.
Cấc hûúáng dêỵn sau àêy sệ gip cho viïåc chổn àûúåc
giưëng cố chêët lûúång tưët nhêët trong nhûäng àiïìu kiïån cố
thïí àûúåc.
2
Kiïím tra xem trẩi giưëng cố àûúåc cêëp chûáng chó cho
con giưëng tưët khưng. Nïëu cố thò chó mua giưëng tûâ
nhûäng ti giưëng cố dấn nhận ca trẩi giưëng (xem hònh
dûúái àêy). Cưë gùỉng mua giưëng tûâ nhûäng trẩi giưëng cố
dấn nhận hiïåu àố.
3
Lûåa chổn cấc mễ giưëng cố sûác khoễ tưët. Àïí lâm
àûúåc àiïìu nây, lêëy mêỵu tûâ àấy bïí. Cho tưm giưëng
vâo chêåu lúán vâ khëy nhanh nûúác trong chêåu. Nïëu
hêìu hïët tưm giưëng têåp trung úã giûäa chêåu thò cố nghơa
chng lâ nhûäng tưm giưëng ëu vâ mễ giưëng àố xêëu
(xem hònh bïn).
4
Lûåa chổn cấc mễ giưëng cố nhiïìu tưm giưëng cng
cúä nhû nhau. PL15 nïn cố chiïìu dâi khoẫng 12mm.
Nïëu chng nhỗ hún, cố thïí chng chûa àẩt tiïu chín
àïí thẫ. Nïëu kđch cúä tưm giưëng cố sûå chïnh lïåch lúán thò
mưåt sưë tưm giưëng cố thïí bõ bïånh, bõ àối vâ chêët lûúång
kếm.
5
Kiïím tra sûác khoễ tưm bùçng sưëc vúái nûúác ngổt
hóåc formol (phoốc mưn). Sưëc nûúác ngổt: lêëy 20-30
tưm giưëng khấc tûâ cng mễ giưëng, thẫ vâo 1 cấi cưëc,
cho thïm mưåt lûúång nûúác ngổt tûúng àûúng vâo vâ
chúâ trong thúâi gian 1 tiïëng. Nïëu hún mưåt phêìn tû sưë
giưëng chïët thò phẫi tòm mễ giưëng khấc tưët hún.
Sưëc formalin (phoốc ma lin): lêëy 100 tưm giưëng cho
vâo 10 lđt nûúác vâ thïm 2ml formol (sc khđ) sau 60
pht, nïëu sưë tưm chïët nhiïìu hún 10% thò àố la giưëng
khưng tưët va cố thïí tòm bïí khấc tưët hún.
6
Nïëu cố kđnh lp, thò lêëy
15 tưm giưëng tûâ cng
mễ giưëng vâ xem qua kđnh
lp, nïëu gan ty vâ råt
ca chng khưng tưët (nhỗ
hóåc rưỵng) thò phẫi tòm mễ
khấc tưët hún.
Nïëu trẩi giưëng cố kđnh hiïín vi thò u cêìu hổ gip àúä
dng kđnh hiïín vi àïí kiïím tra giưëng rộ râng hún
(bûúác 7 vâ 8). Nïëu àiïìu kiïån khưng cố kđnh hiïín vi
thò tiïëp tc bûúác 9.
Khưng tưët
Tưët
Khưng tưët
Tưët
Download» Download»
Giẫm Thiïíu Ri Ro
Bng Phất Dõch Bïånh
Àưång Vêåt Thu Sẫn
THẤNG 5-2004
TÚÂ 3
10 bûúác
àïí quẫn l tưët
ao ni tưm
(Bưå àêìy à gưìm 4 túâ)
8
Liïn tc kiïím tra àêët xung quanh khu vûåc cho
ùn. Nïëu àêët cố mâu nêu hóåc đt nhêët cố mưåt lúáp
mỗng mâu nêu ngay trïn bïì mùåt lâ àûúåc.
Nïëu àêët cố mâu àen lïn têån trïn bïì mùåt thò cưë gùỉng
rẫi àïìu thûác ùn xa búâ hún (dng thuìn nïëu cố
thïí), giẫm búát lûúång thûác ùn khoẫng chûâng 2 ngây
vâ thay khoẫng 15-20 cm nûúác.
9
Nïëu lâ àêët phên hóåc nûúác cố mâu vâng thò bốn
vưi dổc theo búâ ao vâ tiïëp tc bốn vưi sau khi cố
mûa.
10
Trong àiïìu kiïån bònh thûúâng (khưng cố tưm
bïånh) thò sau khi cho tưm ùn khoẫng 2 tiïëng
thu mưåt vâi mêỵu tưm vâ kiïím tra xem råt tưm cố
àêìy khưng. Nïëu råt tưm khưng àêìy thò bưí sung
thïm lûúång thûác ùn.
Do TS Pornlerd Chanratchakool & TS Flavio Corsin
thûåc hiïån. Vúái sûå gip àúä ca: Trêìn Qëc Thânh
(Súã Thu sẫn Nghïå An) Trêìn Vùn Liïåu, Àùång Thu
Hoân (Súã Thu sẫn Hâ Tơnh) vâ Phẩm Vùn Khang.
Soẩn thẫo cho ngûúâi dên Nghïå An vâ Hâ Tơnh
Tưët
Tưët
Khưng tưët
Download» Download»