- 1 -
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGUYN TRN THANH THO
XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH NGÂN
HÀNG QUC T VIT NAM (VIB) N NM
2020
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH – Nm 2011
- 2 -
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGUYN TRN THANH THO
XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH NGÂN
HÀNG QUC T VIT NAM (VIB) N NM
2020
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. NGUYN MINH TUN
TP H CHÍ MINH – N
- 3 -
LI CM N
Trong quá trình thc hin Lun vn, tác gi đã nhn đc s quan tâm, giúp
đ nhit thành t phía Quý thy cô, bn bè và tp th cán b, viên chc Ngân hàng
Quc t Vit Nam (VIB).
Xin trân trng cm n TS. Nguyn Minh Tun, ging viên hng dn khoa
hc, đã tn tình hng dn và giúp đ tác gi v mi mt đ hoàn thành Lun vn.
Xin chân thành cm n Quý thy cô khoa Qun tr kinh doanh, khoa Sau đi
hc đã giúp đ tác gi trong quá trình thc hin Lun vn.
Xin trân trng cm n Quý thy cô trong Hi đng chm lun vn đã góp ý v
nhng thiu sót ca tác gi, giúp hoàn thin Lun vn c v ni dung ln hình thc
trình bày.
Xin trân trng cm n Ban lãnh đo và các anh, ch, em đng nghip ti Ngân
hàng Quc t Vit Nam (VIB), các tác gi Th Kim Luyn, Nguyn Th Minh
Hng, Lê Nguyên Thin, Trn Th Phng Tho đã cung cp nhiu thông tin quý báu
giúp tác gi hoàn thành tt Lun vn này.
Xin cm n gia đình thân yêu và bn bè, nhng ngi đã ng h v tinh thn,
giúp tác gi có thêm đng lc vt qua mi khó khn đ hoàn thành Lun vn.
Cui cùng, tác gi xin gi li cm n sâu sc đn tt c Quý thy cô Trng
i hc Kinh t Tp.HCM đã truyn đt nhng kin thc quý báu trong thi gian tác
gi hc tp và nghiên cu ti trng.
- 4 -
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan tt c nhng ni dung ca Lun vn này hoàn toàn đc
hình thành và phát trin t nhng quan đim ca chính cá nhân tôi, di s hng
dn khoa hc ca TS. Nguyn Minh Tun. Các s liu và kt qu có đc trong Lun
vn tt nghip là hoàn toàn trung thc.
Tác gi Lun vn
NGUYN TRN THANH THO
- 5 -
MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CM N
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU
DANH MC CÁC S , BIU
PHN M U 01
CHNG 1:C S LÝ LUN V XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH
CA NGÂN HÀNG 04
1.1.Khái nim chin lc kinh doanh và xây dng chin lc kinh doanh 04
1.1.1. Khái nim v chin lc kinh doanh 04
1.1.2. Khái nim xây dng chin lc 05
1.1.3. Các loi chin lc kinh doanh 05
1.1.3.1. Nhóm chin lc v tng trng 05
1.1.3.2. Nhóm chin lc thu hp hot đng 07
1.1.3.3. Nhóm chin lc n đnh hot đng 07
1.1.3.4. Nhóm chin lc phi hp 07
1.1.4. Các bc xây dng chin lc kinh doanh 08
1.1.4.1. Xác đnh s mng và mc tiêu kinh doanh 08
1.1.4.2. Phân tích các yu t bên ngoài 08
1.1.4.3. Phân tích tình hình ni b 09
1.1.4.4. Phân tích và la chn chin lc kinh doanh 09
1.1.5. Vai trò ca xây dng chin lc kinh doanh đi vi t chc 10
1.2. Công c xây dng chin lc kinh doanh theo các giai đon hình thành mt chin
lc kinh doanh 10
1.2.1. Giai đon thu thp và h thng hóa thông tin 11
- 6 -
1.2.1.1. Ma trn các yu t bên ngoài (EFE) 11
1.2.1.2. Ma trn hình nh cnh tranh 11
1.2.1.3. Ma trn các yu t ni b (IFE) 12
1.2.2. Giai đon kt hp – Ma trn SWOT 12
1.2.3. Giai đon quyt đnh – Ma trn PSQM 14
1.3 Xây dng chin lc kinh doanh cho các ngân hàng thng mi Vit Nam trong
tin trình hi nhp quc t 15
1.3.1. C hi cho các ngân hàng thng mi Vit Nam 15
1.3.2. Thách thc cho các ngân hàng thng mi Vit Nam 16
1.3.3. im mnh ca các ngân hàng thng mi Vit Nam 17
1.3.4. im yu ca các ngân hàng thng mi Vit Nam 18
1.3.5. Chin lc cho các ngân hàng thng mi Vit Nam 19
Tóm tt chng 1 20
CHNG 2: THC TRNG HOT NG VÀ MÔI TRNG KINH
DOANH CA NGÂN HÀNG QUC T VIT NAM 21
2.1. Gii thiu tng quan v Ngân hàng Quc T Vit Nam (VIB) 21
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng Quc T Vit Nam 21
2.1.2. Sn phm, dch v ca ngân hàng 23
2.1.3. Kt qu kinh doanh ca Ngân hàng Quc T giai đon 2006 – 2010 25
2.2. Phân tích các yu t bên ngoài nh hng đn chin lc kinh doanh ca Ngân
hàng Quc t Vit Nam 29
2.2.1 Các yu t tác đng t môi trng v mô 29
2.2.1.1. Môi trng kinh t 29
2.2.1.2. Môi trng chính tr, pháp lut 30
2.2.1.3. Môi trng công ngh 30
2.2.1.4. Môi trng vn hoá, xã hi
31
2.2.2 Các yu t tác đng t môi trng vi mô 31
2.2.2.1. Khách hàng 31
2.2.2.2. Môi trng cnh tranh 32
2.2.2.3. i th tim n 35
- 7 -
2.2.2.4. Sn phm thay th 37
2.3. Phân tích các yu t bên trong nh hng đn chin lc kinh doanh ca Ngân
hàng Quc t Vit Nam 37
2.3.1. Thng hiu và dch v 37
2.3.2. Cu trúc qun tr, điu hành 38
2.3.3. Ngun lc tài chính 39
2.3.4. Môi trng làm vic 40
2.3.5. Vn hóa t chc 40
2.3.5.1. Phng châm hot đng 40
2.3.5.2. Cam kt ca ngân hàng 41
2.3.5.3. Giá tr ct lõi ca ngân hàng 41
2.3.6. Ngun nhân lc 43
2.3.7. Công ngh thông tin 44
2.4. ánh giá các nhóm nhân t nh hng đn chin lc kinh doanh ca Ngân hàng
Quc t Vit Nam 44
2.4.1. C hi 44
2.4.1.1. C hi t môi trng v mô 44
2.4.1.2. C hi t môi trng vi mô 45
2.4.2. Nguy c 46
2.4.2.1. Nguy c t môi trng v mô 46
2.4.2.2. Nguy c t môi trng vi mô 46
2.4.3. im mnh 48
2.4.3.1. Công tác qung bá thng hiu 48
2.4.3.2. Cu trúc qun tr, điu hành tp trung, qun lý ri ro và hng đn
khách hàng 49
2.4.3.3. Ngun lc tài chính lành mnh và n đnh 49
2.4.3.4. Môi trng làm vic dân ch, minh bch 50
2.4.3.5. Vn hóa t chc đc hình thành và phát trin 50
2.4.3.6. Ngun nhân lc tr vi trình đ cao 51
2.4.3.7. ng dng thành tu công ngh thông tin 51
- 8 -
2.4.4. im yu 52
2.4.4.1. Thng hiu cha mnh 52
2.4.4.2. Mng li kênh phân phi cha rng ln 53
2.4.4.3. Th phn kinh doanh nh 53
2.4.4.4. Sn phm dch v cha đa dng 54
2.5. Xây dng ma trn các nhóm nhân t nh hng đn chin lc kinh doanh ca
Ngân hàng Quc t Vit Nam 55
2.5.1. Ma trn các yu t bên ngoài (EFE) 55
2.5.2. Ma trn các yu t ni b (IFE) 58
Tóm tt chng 2 61
CHNG 3: XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
QUC T VIT NAM N NM 2020 62
3.1. nh hng xây dng chin lc ngành ngân hàng đn nm 2020 62
3.1.1. nh hng 62
3.1.2. Nhng nhân t chi phi xu hng phát trin ngành ngân hàng đn nm
2020 64
3.1.3. D báo vin cnh ngân hàng đn nm 2020 65
3.2. Chin lc kinh doanh ca Ngân hàng Quc T Vit Nam đn nm 2020 66
3.2.1. Tm nhìn, s mng và mc tiêu ca VIB đn nm 2020 66
3.2.2. Xây dng và la chn chin lc kinh doanh ca Ngân hàng Quc t Vit
Nam đn nm 2020 68
3.2.2.1. Hình thành chin lc qua phân tích ma trn SWOT 68
3.2.2.2. La chn chin lc kinh doanh cho Ngân hàng Quc t Vit Nam
đn nm 2020 71
3.3. Gii pháp thc hin chin lc kinh doanh ca Ngân hàng Quc t Vit Nam đn
nm 2020 80
3.3.1. Nhóm gii pháp cho chin lc tng trng tp trung 80
3.3.1.1. Gii pháp nâng cao cht lng sn phm, dch v ngân hàng 80
3.3.1.2. Gii pháp to s khác bit hóa và đa dng hóa sn phm 82
3.3.1.3. Gii pháp xây dng thng hiu 84
- 9 -
3.3.2. Nhóm gii pháp cho chin lc tng trng m rng 85
3.3.2.1. Gii pháp hoàn thin công ngh 85
3.3.2.2. Gii pháp m rng kênh phân phi 87
3.3.3. Nhóm gii pháp cho chin lc liên doanh 88
3.3.3.1. Gii pháp nâng cao nng lc tài chính 88
3.3.3.2. Gii pháp phát trin và qun lý ngun nhân lc 89
3.3.3.3. Gii pháp nâng cao nng lc qun lý ri ro 90
3.4. Kin ngh 91
3.4.1. Kin ngh đi vi Chính ph 91
3.4.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 91
3.4.3. Kin ngh đi vi Ngân hàng Quc t Vit Nam 92
Tóm tt chng 3 93
KT LUN CHUNG 94
TÀI LIU THAM KHO.
PH LC.
- 10 -
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
APEC : Din đàn hp tác kinh t Châu Á Thái Bình Dng.
ASEAN : Hip hi các quc gia ông Nam Á.
ATM : Máy rút tin t đng (Automatic Teller Machine).
ACB : Ngân hàng Thng mi C phn Á Châu.
CBA : Commonwealth Bank of Australia.
CSTT : C s thông tin
EFE : Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài.
EXIMBANK : Ngân hàng Thng mi C phn Xut nhp khu Vit Nam.
IFE : Ma trn đánh giá các yu t ni b.
NHNN : Ngân hàng nhà nc.
NHTM : Ngân hàng Thng Mi.
QSPM : Ma trn hoch đnh chin lc có kh nng đnh lng.
SACOMBANK : Ngân hàng Thng mi C Phàn Sài Gòn Thng Tín.
SWOT : Ma trn đánh giá đim mnh - đim yu - c hi - thách thc.
TCTD : T chc tín dng.
VIB
: Ngân hàng Thng mi C phn Quc T Vit Nam.
VN : Vit Nam.
WTO : T chc Thng mi Th gii.
- 11 -
DANH MC CÁC BNG, BIU
Trang
Bng 1.1: Ma trn SWOT 13
Bng 2.1: Tình hình tài chính VIB qua các nm 26
Bng 2.2: So sánh VIB vi mt s ngân hàng cnh tranh ch yu 35
Bng 2.3: Ma trn hình nh cnh tranh ca VIB 36
Bng 2.4: Ma trân các yu t bên ngoài EFE ca VIB 57
Bng 2.5: Ma trân các yu t bên trong IFE ca VIB 60
Bng 3.1: Ma trn SWOT ca VIB 68
Bng 3.2: Ma trn QSPM nhóm S/O 72
Bng 3.3: Ma trn QSPM nhóm S/T 74
Bng 3.4: Ma trn QSPM nhóm W/O 76
Bng 3.5: Ma trn QSPM nhóm W/T 78
- 12 -
DANH MC CÁC S , BIU
Trang
Biu đ 2.1: Tng tài sn 33
Biu đ 2.2: Huy đng vn 33
Biu đ 2.3: D n 34
Biu đ 2.4: Th phn huy đng vn ca các ngân hàng 54
Biu đ 2.5: Th phn d n ca các ngân hàng 54
- 13 -
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Th trng tài chính Vit Nam hin nay đang ngày càng phát trin c v qui mô,
hình thc, cht lng và cu trúc tham gia th trng. Xu hng toàn cu hóa đang
din ra rng khp. Bên cnh đó, theo cam kt hi nhp WTO, nm 2010, Vit Nam
đã thc hin m ca hoàn toàn th trng dch v ngân hàng. Vì th, bên cnh
nhng c hi phát trin các ngân hàng ni có th s gp nhiu khó khn khi có
s tham gia ca các tp đoàn tài chính đa quc gia vi th mnh v qui mô vn, k
thut, công ngh, và trình đ qun lý…
Thc t cho thy, h thng ngân hàng Vit Nam sau mt thi gian gia nhp
WTO đã có nhng bc phát trin mnh và rt nhanh, tuy nhi
ên, so vi các ngân
hàng nc ngoài, h thng NHTM Vit Nam còn yu kém v nhiu mt nh ngun
vn, kinh nghim qun lý, kinh doanh, công ngh k thut, cht lng và loi hình
dch v, cng nh kh nng chng đi ri ro. Thêm vào đó là s cnh tranh ca các ngân
hàng ni đang din ra ngày càng gay gt c v cht lng dch v ln quy mô t chc.
iu này đòi hi mi NHTM buc phi xây dng cho mình chin lc riêng vi
nhng bc đi ch đng, sáng to và đnh hng phát trin n đnh, tng trng
bn vng, làm ch đc th trng tài chính trong nc và vn ra th trng tài
chính quc t.
Ngân hàng TMCP Quc T Vit Nam (VIB) có quá trình thành lp và phát
trin gn 15 nm nhng thc s chuyn mình và bt phá trong vòng nhng nm gn
đây. Da vào đng li điu hành đúng đn, s dng rt hiu qu ngun nhân lc ni
ti và bit nm bt các c hi t th trng ca Ban điu hành, Hi đng qun tr và
toàn b cán b nhân viên, vì vy cho đn nay, ngân hàng TMCP Quc T Vit Nam
có đc tc đ phát trin khá cao qua các nm và đc đng trong top 10 các ngân
hàng TMCP hàng đu Vit Nam.
Tham gia hi nhp, cng nh các NHTM Vit Nam khác, ngân hàng TMCP
Quc T Vit Nam cng không tránh khi cuc cnhh tranh gay gt trên, buc VIB
phi nhn din đc đim mnh, đim yu, c hi và nguy c t đó đnh hng xây
- 14 -
dng chin lc phát trin kinh doanh đ tip tc vn lên trong giai đon khó khn
này, c th là 10 nm ti. Là mt nhân viên trong mái nhà VIB, tôi xin chn cho mình
đ tài: “Xây dng chin lc kinh doanh ca Ngân hàng Quc T Vit Nam đn
nm 2020” vi mong mun góp phn vào s phát trin bn vng ca Ngân hàng Quc
T Vit Nam (VIB) trên th trng ni đa và trong xu th hi nhp nn kinh t toàn
cu và khu vc.
2. Mc đích nghiên cu
Mc đích nghiên cu ca lun vn là xây dng chin lc kinh doanh ca
Ngân hàng Quc T Vit Nam đn nm 2020 và đ xut các gii pháp thc hin chin
lc kinh doanh này nhm góp phn đa Ngân hàng Quc T Vit Nam tr thành mt
trong nhng ngân hàng thng mi c phn dn đu th trng trong thi gian ti.
3. i tng nghiên cu
- Nghiên cu c s lý lun ca chin lc kinh doanh ca mt t chc.
- ánh giá thc trng và các yu t môi trng nh hn
g đn hot đng
ca Ngân hàng Quc T Vit Nam (VIB). Qua đó, xây dng chin lc kinh doanh
ca Ngân hàng Quc T Vit Nam đn nm 2020.
4. Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu ca lun vn gii hn trong vic phân tích hot đng mt
t chc (Ngân hàng Quc T Vit Nam) trong mi tng quan vi môi trng bên
ngoài và môi trng bên trong nhm xây dng chin lc kinh doanh ca t chc. Vì
vy, phm vi ng dng ca lun vn ti mt t chc c th, đin hình là mt t
chc hot đng trong mt ngành đc thù – ngành ngân hàng.
Do gii hn v thi gian nghiên cu cng nh đ dài ca lun vn, không
đi sâu vào các tính toán chi tit hay xây dng các quy trình thc hin chin lc c
th,
lun vn ch dng li các lý lun và các phng pháp mang tính đnh hng và ng
dng. ây cng là nhc đim ca lun vn mà tác gi rt mong mun trong tng
lai có th tip tc thc hin các nghiên cu chi tit và sâu hn liên quan đn chin
lc kinh doanh ca ngân hàng.
5. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu ca lun vn ch yu s dng các mô hình lý thuyt
- 15 -
v xây dng chin lc kinh doanh ca mt t chc và ng dng c th vào vic xây
dng chin lc kinh doanh ca ngân hàng TMCP Quc T Vit Nam đn nm
2020. Ngoài ra, lun vn còn s dng c s lý lun ca các môn hc: qun tr kinh doanh,
qun tr marketing, qun tr ngân hàng, qun tr nhân s và kt hp kin thc thc t.
Phng pháp thu thp thông tin bao gm:
-Thông tin th cp bao gm các s liu qua các nm v môi trng, thông tin
xã hi và các s liu tài chính ca ngành cng nh ca các ngân hàng đc thu thp
thông qua các tp chí thng kê, tp chí ngành và các báo cáo thng niên ca các
ngân hàng.
-Thông tin s cp đc thu thp thông qua nhng cuc phng vn, tho lun và
tham kho ý kin chuyên gia ca VIB.
Vic phân tích và x lý s liu s dng các phng pháp so
sánh và tng hp
s liu, phân tích thng kê mô t.
6. B cc ca lun vn:
B cc ca lun vn bao gm các ni dung chính sau :
Ngoài phn m đu, phn kt lun, ph lc và danh mc các tài liu tham
kho, lun vn bao gm cá chng sau:
Chng 1. C s lý lun v chin lc kinh doanh ca mt t chc.
Chng 2. Phân tích thc trng hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP
Quc T Vit Nam (VIB) t nm 2006 đn nay.
Chng 3. Xây dng chin lc kinh doanh ca Ngân hàng Quc T Vit
Nam đn nm 2020.
- 16 -
CHNG I: C S LÝ LUN V XÂY DNG CHIN LC
KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
1.1 Khái nim chin lc kinh doanh và xây dng chin lc kinh doanh
1.1.1 Khái nim v chin lc kinh doanh
Chin lc kinh doanh ca mt doanh nghip là mt chng trình hành đng
tng quát hng ti vic thc hin nhng mc tiêu ca doanh nghip. Chin lc
không nhm vch ra mt cách c th làm th nào đ có th đt đc nhng mc
tiêu vì đó là nhim v ca vô s các chng trình h tr, các chin lc chc nng
khác.
Chin lc kinh doanh – liên quan ti vic làm th nào mt doanh nghip có
th cnh tranh thành công trên mt th trng c th. Nó liên quan đn các quyt
đnh chin lc v vic la chn sn phm, đáp ng nhu cu khách hàng, giành li
th cnh tranh so vi đi th, khai thác và to ra đc các c hi mi
Cho đn hin nay, có rt nhiu nhng khái nim khác nhau v chin lc
kinh doanh tùy thuc vào cách tip cn nghiên cu khác nhau :
Theo Fred R.David: “Chin lc kinh doanh là mt khoa hc ngh thut và
khoa hc thit lp, thc hin và đánh giá các quyt đnh liên quan nhiu chc nng
cho phép mt t chc đt đc nhng mc tiêu đ ra”. (Fred David, 2006, Khái lun
v qun tr chin lc”, NXB Thng kê, Hà Ni).
Theo Johnson G. và Scholes K., “Chin lc là đnh hng và phm vi ca
mt t chc v dài hn, nhm dành li th cnh tranh cho t chc thông qua vic đnh
dng các ngun lc ca nó trong môi trng thay đi, đ đáp ng nhu cu th trng
và tha mãn mong đi ca các bên hu quan”. (Fred David, 2006, Khái lun v qun
tr chin lc”, NXB Thng kê, Hà Ni).
Chin lc kinh doanh chính là phng tin đt ti nhng mc tiêu dài hn.
ó là cách chp thi c, huy đng ngun lc đ tha mãn s mong đi ca khách
hàng, đng thi
tip tc phát trin ngun lc doanh nghip cho tng lai, đt v trí
cnh tranh cao.
- 17 -
1.1.2 Khái nim xây dng chin lc:
Theo nhà nghiên cu lch s qun lý Afred D.Chandler: “Xây dng chin
lc là vic xác đnh nhng đnh hng và mc tiêu dài hn c bn ca t chc và
đa ra phng án hành đng và s phân b các ngun lc cn thit đ đt đc
nhng đnh hng, mc tiêu đó”. (TS. Nguyn Th Liên Dip, ThS. Phm Vn Nam,
2006, Chin lc và chính sách kinh doanh, NXB Lao đng – Xã hi, Tp. HCM).)
Theo các tác gi Garry D.Smith, Danny R.Arold và Bobby R.Bizzel: “Xây
dng chin lc là quá trình nghiên cu các môi trng hin ti cng nh tng lai,
hoch đnh các mc tiêu ca t chc; đ ra, thc hin, kim tra vic thc hin các
quyt đnh nhm đt đc các mc tiêu đó trong môi trng hin ti cng nh trong
tng lai”.
Dù theo khái nim nào đi na thì nhìn chung xây dng c
hin lc chính là
quá trình thit lp chin lc mt cách có h thng, n đnh nhng mc tiêu và xác
đnh bin pháp tt nht đ thc hin nhng mc tiêu đó. Xây dng chin lc
nhm đa ra các phân tích đnh hng có xu hng dài hn. Quá trình xây dng
chin lc s đc xem xét trên tng th doanh nghip hoc trên mi b phn quan
trng bên trong doanh nghip.
1.1.3. Các loi chin lc kinh doanh
Tùy theo tiêu thc phân loi, ngi ta có th chia chin lc kinh doanh thành
nhiu loi.
1.1.3.1 Nhóm chin lc v tng trng
Nhóm chin lc kinh doanh này nhm tng thêm mc đ hot đng ca
doanh nghip v s lng và cht lng. Chin lc này đc s dng khi trong
kinh doanh có nhng thách thc mi hoc có s xut hin ca
nhng đi th mi nào
đó trong cnh tranh. Nhóm này có hai chin lc chính:
Chin lc tng trng tp trung: ây là loi chin lc trên c s các dch
v hoc th trng hin có s thc hin vic ci tin hoc m rng thêm mà không
làm thay đi bt k yu t nào. Có th k ra nh sau:
- Chin lc thâm nhp th trng: tìm kim th phn tng lên cho các sn
phm hin ti và các dch v trong các th trng hin có qua nhng n lc tip th
- 18 -
nhiu hn.
- Chin lc phát trin th trng: đa các sn phm hin có vào các khu
vc mi.
- Chin lc phát trin sn phm: tng doanh s bng vic ci tin hoc sa
đi các sn phm hoc dch v hin có.
Chin lc tng trng m rng: ây là loi chin lc đt trng tâm vào
vic đa thêm các dch v tài chính mi đ to thêm th trng mi hay m rng
các lnh vc phi tài chính khác. Chin lc này đòi hi phi m rng qui mô ngun
lc, kin thc v nhiu lnh vc ngành ngh khác.
- Chin lc đa dng hóa đng tâm: nhm thêm vào các dch v mi đ to
ra th trng mi xoay quanh các nhu cu v tài chính (nh các dch v liên quan
đn lnh vc chng khóan, các dch
v tài chính phái sinh,…)
- Chin lc đa dng theo khi: phát trin kinh doanh sang các lnh vc mi
khác không liên quan đn các nhu cu v tài chính nh dch v du lch, vn
chuyn hàng hóa
Chin lc sáp nhp: Tin hành hp nht vi mt doanh nghip khác to
thành doanh nghip mi v tên gi, phát hành c phiu mi, c cu t chc mi và
nhiu thay đi khác.
Chin lc mua li: Doanh nghip mua li mt doanh nghip khác bng
cách mua li c phn đ nm quyn kim soát doanh nghip đó nhng vn gi tên
gi và c cu t chc nh c hoc mua li các công ty tài chính, chng khóan hay
tín thác đ b sung thêm vào danh mc dch v mi. Các đn v đc mua li là
chi nhánh hay công ty thành viên ca doanh nghip.
Chin lc
liên doanh: Chin lc này din ra khi hai hay nhiu doanh
nghip hp lc đ thc thi mt vn đ mà mt doanh nghip riêng l không làm
đc. Có nhiu hình thc đ tin hành liên doanh: liên doanh quc t đ vt qua
rào cn chính tr và vn hóa đ có th hp pháp cnh tranh trên th trng quc t,
cho vay đng tài tr là ph bin
- 19 -
1.1.3.2 Nhóm chin lc thu hp hot đng
ây là nhóm chin lc nhm gim mc đ hot đng ca doanh nghip,
đc áp dng trong điu kin nn kinh t đang b khng hong, suy thóai hoc môi
trng hot đng kinh doanh bin đi theo chiu hng bt li cho doanh nghip
hoc trc đây doanh nghip đã áp dng chin lc phát trin nhng không mang
li hiu qu, mt s lnh vc kinh doanh thua l.
Ct gim chi phí: nhm sp xp li hot đng kinh doanh cho hiu qu hn
khi mt s b phn nào đó có nng sut kém làm cho chi phí quá cao hoc do
nhng khó khn tm thi liên quan đn điu kin môi trng kinh doanh.
Ct gim mt s lnh vc kinh doanh: áp dng khi
doanh nghip mun thu
hi vn đu t nhng b phn kinh doanh không còn sinh li hay mun tp trung
vn cho mt s hot đng, lnh vc hay các trung tâm đang sinh li cao, có trin
vng lâu dài, doanh nghip s nhng bán hoc đóng ca mt s c s kinh doanh
trc
thuc.
Chin lc thu hoch: là vic tìm cách ti đa hóa đng tin thu v vì mc
đích trc mt, bt chp hu qu sau này. Chng hn, tp trung thu hi các khon
n vay, ngng huy đng vn và cho vay, bán các tài sn ca doanh nghip đ tn
thu ngun vn đn cùng.
Chin lc gii th: đây là chin lc bt buc cui cùng, ngng toàn b hot
đng kinh doanh
,
chi tr li tin gi cho công chúng và các khon n đ chp nhn
s tht bi hoàn toàn.
1.1.3.3
Nhóm chin lc n đnh hot đng
Nhóm chin lc này không to ra thay đi đáng k trong hot đng ca
doanh nghip, chin lc này đc xây dng đ cng c nhng ngun lc mà
doanh nghip đang có, to nn tng đ doanh nghip thc hin chin lc kinh doanh.
1.1.3.4 Nhóm chin lc phi hp
ây là nhóm chin lc ph bin nht hin nay nhm thc hin nhiu chin
lc k trên cùng mt lúc các b phn khác nhau ca doanh nghip hoc s dng
chúng trong nhng thi gian khác nhau.
- 20 -
1.1.4. Các bc xây dng chin lc kinh doanh
Xây dng (hoch đnh) chin lc kinh doanh là giai đon đu trong quá
trình qun tr chin lc.
Xây dng chin lc kinh doanh là quá trình thit lp s mnh kinh doanh,
thc hin điu tra nghiên cu môi trng bên trong đ xác đnh các mt mnh, mt
yu; nghiên cu môi trng bên ngoài đ xác đnh c hi và nguy c, t đó, đ ra
các mc tiêu dài hn, xây dng và chn la các chin lc thay th. Quy trình xây
dng chin lc ca mt doanh nghip bao gm 4 bc: xác đnh nhim v kinh
doanh; phân tích môi trng bên ngoài; phân tích tình hình ni b; phân tích và la
chn chin lc. Mi bc s bao gm các công
vic ch yu nh sau:
1.1.4.1. Xác đnh s mng và mc tiêu kinh doanh
Peter Drucker cho rng vic đt câu hi: “Công vic kinh doanh ca chúng ta
là gì?” đng ngha vi câu hi: “S mng (nhim v) ca chúng ta là gì?”. Bng
s mng kinh doanh nhm tuyên b lý do tn ti ca mt t chc doanh nghip.
ây là c s quan trng đ thit lp mc tiêu kinh doanh và qun tr các chin
lc có hiu
qu.
Mc tiêu kinh doanh là nhng kt qu kinh doanh mà doanh nghip mun
đt ti. Mc dù nhng mc tiêu xut phát t s mng, chúng phi đc riêng bit và
c th hn. Có hai loi mc tiêu: dài hn và ngn hn. Mc tiêu dài hn cho thy
nhng kt qu mong mun trong mt thi gian
dài. Nó thng thit lp cho nhng
vn đ: kh nng kim li, nng sut, v trí kinh doanh, phát trin nhân viên, quan
h nhân viên, trách nhim xã hi…Mc tiêu ngn hn là bit lp và đa ra nhng
kt qu nhm đt ti mt cách chi tit. Chúng là nhng kt qu riêng bit mà
doanh nghip có ý đnh phát sinh trong vòng chu k quyt đnh k tip
1.1.4.2. Phân tích các yu t bên ngoài
Tt c các doanh nghip đu chu nh hng ca các yu t môi trng bên
ngoài. Có th chia các yu t này thành 5 loi chính: (1) Môi trng kinh t; (2)
Vn hóa, xã hi, đa lý, nhân khu;
(
3
)
Lut pháp, chính ph và chính tr; (4) Công
ngh; (5) Môi trng cnh tranh.
- 21 -
Phân tích các yu t bên ngoài s cho phép doanh nghip nhn din rõ: đâu
là c hi (O) mà doanh nghip có th tn dng và đâu là nguy c hay thách thc (T)
mà doanh nghip phi đng đu.
Nhn din và đánh giá các c hi và nhng nguy c t môi trng bên ngoài
nh hng đn doanh nghip s cho phép doanh nghip xây dng đc nhim v
kinh doanh rõ ràng, xác đnh mc tiêu dài hn kh thi, thit k đc chin lc phù
hp và đ ra các chính sách hp lý nhm đt đc các mc tiêu mà đn v đt ra
hàng nm.
Vic phân tích các yu t bên ngoài mang nhiu màu sc tính cht đnh tính,
trc giác, khó hình dung. Trong qun tr chin lc, các nhà nghiên cu đã đa ra
hai công c cho phép doanh nghip chm đim và đnh l
ng hóa các nh hng
ca môi trng đn hot đng ca doanh nghip. ó là: Ma trn đánh giá các yu t
bên ngoài (EFE) và ma trn hình nh cnh tranh.
1.1.4.3. Phân tích tình hình ni b
Tình hình ni b ca doanh nghip thng đc đánh giá qua các b phn
kinh doanh chc nng ca doanh nghip, thng bao gm 6 b phn ch yu sau:
(1) Qun tr; (2) Marketing; (3) Tài chính k toán; (4) Sn xut/ tác nghip; (5)
Nghiên cu và phát trin; (6) H thng thông tin.
Vic phân tích ni b doanh nghip s cho phép nhn din nhng đim mnh
(S) và đim yu (W) ca doanh nghip. T đó, các chin lc kinh doanh đc la
chn cn phát huy ti đa các đim mnh và khc phc các đim yu ca doanh
nghip.
Cng tng t nh trong k thut phân tích
các yu t bên ngoài, nhm đnh
lng hóa các phân tích ni b doanh nghip, ngi ta dùng “Ma trn đánh giá các
yu t bên trong” (IFE).
1.1.4.4. Phân tích và la chn chin lc kinh doanh
Bn cht ca vic phân tích và la chn chin lc kinh doanh là thit lp
các mc tiêu lâu dài, đ ra các chin lc kinh doanh có kh nng thay th và la
chn chin lc kinh doanh cho doanh nghip đ hoàn thành nhim v và mc tiêu
ca mình.
- 22 -
1.1.5. Vai trò ca xây dng chin lc kinh doanh đi vi t chc
Vic xây dng chin lc kinh doanh đã t lâu đc xem là bc khi đu
ca mt quá trình kinh doanh. Trong giai đon hin nay, vi c ch th trng, và
hi nhp quc t thì công tác xây dng chin lc kinh doanh tr nên quan trng
bc nht do vai trò ca nó trong s tn ti và phát trin ca các doanh nghip.
Th nht, công tác xây dng chin lc kinh doanh gi vai trò đnh hng
cho hot đng doanh nghip trong điu kin áp lc cnh tranh gay gt hin nay. Vi
xu th hi nhp thì s m rng ca th trng v mt quy mô và yêu cu ca khách
hàng ngày càng tng v cht lng sn phm, dch v. iu này làm cho các
doanh nghip phi chuyn t đnh hng sn phm sang đnh hng khách hàng,
tìm mi bin pháp đ tha
mãn nhu cu ca khách hàng. Do vy, các nhà qun tr
doanh nghip buc phi xác đnh mc tiêu và chin lc kinh doanh phù hp vi
môi trng bên ngoài và môi trng ni b ca doanh nghip trc khi ra quyt đnh
c th nhm tránh sai lm, hn ch ri ro, tìm kim c hi kinh doanh mi.
Th hai, đây là cu ni gia hin ti vi tng lai ca doanh nghip, qua
vic thit lp nhng mc tiêu ngn hn và dài hn vi nhng bc đi c
th nhm hng ti mc tiêu đ ra.
Th ba, là kim ch nam giúp nhà qun tr có th nhn ra và tn dng các c
hi sn có cng nh có th thích nghi và ng phó vi nhng thay đi ca môi trng
kinh doanh.
Th t, là đnh hng giúp cho doanh nghip xác đnh đc phng hng
hot đng ca mình, lnh vc nào là ch yu cn tp trung cao sc lc và lnh vc
nào là th yu.
Th nm, là công c đ kim tra hot đng qun tr ca
doanh nghip. Hiu
qu ca công tác qun tr, nhà điu hành doanh nghip phi đc đo lng và đánh
giá đ tìm ra nguyên nhân nh hng đn hot đng kinh doanh. Và hiu qu ca
công tác qun tr có đc khi doanh nghip hot đng hiu qu.
1.2. Công c xây dng chin lc kinh doanh theo các giai đon hình thành mt
chin lc kinh doanh
Công c xây dng chin lc kinh doanh đc c th hóa trong ba giai đon
- 23 -
hình thành nên mt chin lc kinh doanh và mi giai đon s dng nhng công c
khác nhau.
1.2.1. Giai đon thu thp và h thng hóa thông tin
Giai đon này tóm tt các thông tin c bn đã đc thu thp và h thng hóa
đ hình thành nên các chin lc kinh doanh. Giai đon này s dng ba công c là
xây dng ma trn EFE, ma trn hình nh cnh tranh và ma trn IFE.
1.2.1.1. Ma trn EFE (Ma trn các yu t bên ngoài)
Ma trn EFE đc thit lp tun t theo 5 bc sau
:
- Lp danh mc các yu t bên ngoài có vai trò quyt đnh trong ngành ngh
mà doanh nghip đang kinh doanh.
- ánh giá mc đ quan trng ca tng yu t theo thang đim t 0,0 đn 1,0
(mc đ quan trng tng dn) vi tn
g s đim ca tt c các yu t bng 1. Mc
đ quan trng này da vào đc đim ca ngành kinh doanh mà doanh nghip đang
hot đng.
- Chm đim t 1 đn 4 cho tng yu t vi s đim th hin mc đ phn ng
ca doanh nghip đi vi yu t này. im 4 là phn ng tt. im 3 là phn ng
trên trung bình. im 2 là phn ng trung bình và đim 1 là phn ng ít.
- Xác đnh tng s đim quan trng cho mi yu t (bng tích s ca các
đim có đc bc 2 và bc 3).
- Xác đnh tng s đim v tm quan trng ca doanh nghip (bng tng s
ca các đim có đc bc 4).
Tng đim cao nht là 4 và thp nht là 1. Trung bình là 2,5 đim. im càng
cao cho thy doanh ngh
ip càng phn ng tt vi các yu t bên ngoài. Nói cách
khác, doanh nghip đang ti đa hóa các c hi và ti thiu hóa nh hng ca nguy
c.
1.2.1.2 Ma trn hình nh cnh tranh
Ma trn này nhn din nhng đi th cnh tranh ch yu ca doanh
nghip, ma trn này là s m rng ca ma trn EFE vi các mc đ quan trng ca
các yu t, ý ngha đim s ca tng yu t và tng s đim quan trng là có cùng ý
ngha.
- 24 -
Ma trn hình nh cnh tranh khác ma trn EFE ch: có mt s yu t bên
trong có tm quan trng quyt đnh cng đc đa vào đ so sánh. Tng s đim
đánh giá các đi th cnh tranh s đc so sánh vi doanh nghip đc chn làm
mu.
1.2.1.3 Ma trn IFE (Ma trn các yu t ni b)
Vic thit lp ma trn IFE cng theo 5 bc ging nh đi vi vic thit lp
ma trn EFE bao gm:
- Lp danh mc các yu t bên trong có vai trò quyt đnh.
- ánh giá mc đ quan trng ca tng yu t theo thang đim t 0,0 đn 1,0
(mc đ quan trng tng dn) vi tng s đim ca tt c các yu t bng 1. Mc
đ quan trng này da vào tm quan trng ca các yu t đó đi vi doanh nghip,
không phân bit
yu t này đang là đim mnh hay là đim yu ca doanh
nghip.
- Chm đim t 1 đn 4 cho tng yu t vi s đim th hin đc đim ni b
ca doanh nghip đi vi yu t này. im 1 là đim yu ln nht, đim 2 là
đim yu nh nht, đim 3 là đim mnh nh nht, đim 4 là đim mnh ln nht.
- Xác đnh tng s đim quan trng cho mi yu t (bng tích s ca các
đim s bc 2 và bc 3).
- Xác đnh tng s đim v tm quan trng ca doanh nghip (bng tng các
đim có đc bc 4).
Tng s đim cao nht là 4 và thp nht là 1. Trung bình là 2,5. S đim quan
trng thp hn 2,5 cho thy doanh nghip yu v ni b, đim cao hn 2,5 cho thy
doanh nghip mnh v ni
b.
1.2.2 Giai đon kt hp - Ma trn SWOT
Giai đon này la chn, sp xp, kt hp các yu t bên trong, bên ngoài đ
đa ra ra các chin lc kh thi có th la chn. K thut s dng trong giai đon này
là xây dng ma trn SWOT.
Ma trn SWOT là công c kt hp các đim mnh (S), đim yu (W), c hi
(O) và thách thc (T) đ hình thành 4 loi chin lc:
- Chin lc SO: s dng nhng đim mnh trong ni b doanh nghip đ
- 25 -
khai thác các c hi ca môi trng bên ngoài.
- Chin lc WO: tn dng nhng c hi bên ngoài đ ci thin nhng đim
yu bên trong. Nhng đim yu này ngn cn doanh nghip khai thác các c hi, do
đó doanh nghip cn khc phc đim yu càng nhanh càng tt.
- Chin lc ST: s dng nhng đim mnh ca doanh nghip đ tránh hay
gim các mi đe da t môi trng bên ngoài.
- Chin lc WT: đây là nhng chin lc phòng th nhm làm gim đi
nhng đim yu bên trong và tránh nhng mi đe da t bên ngoài. Mt doanh
nghip gp phi nhng mi đe da bên ngoài kt hp vi các đim yu ni ti đang
đng trc nhng ri ro rt ln, có kh
nng phi liên kt, sáp nhp, hn ch chi
tiêu, hay thm chí phi phá sn.
S kt hp các yu t quan trng bên trong và bên ngoài là nhim v khó khn
nht ca vic phát trin mt ma trn SWOT. Nó đòi hi phi có s phán đoán tt, kt
hp hp lý và ti u các yu t bên trong và bên ngoài. Nu không vic phát trin các
chin luc s không đem li kt qu mong mun. Mt ma trn SWOT đc minh ho
bng các ô nh sau:
Bng 1.1: Ma trn SWOT
(Ô luôn đ trng)
O: Nhng c hi
Lit kê nhng c hi (3)
T: Nhng nguy c
Lit kê nhng nguy c (4)
S: Nhng đim mnh
Lit kê nhng đim
mnh (1)
Các chin lc SO
S dng các đim mnh đ
tn dng c hi
(1+3)
Các chin lc ST
Vt qua nhng nguy c
bng tn dng nhng đim
mnh (1+4)
W: Nhng đim yu
Lit kê nhng đim yu
(2)
Các chin lc WO
Hn ch nhng mt yu đ
tn dng nhng c hi
(2+3)
Các chin lc WT
T
i thiu hóa nhng đim y
u
và tránh khi các nguy c
(2+4)
Ngun: Chin lc & chính sách kinh doanh, PGS. TS. Nguyn Th Liên Dip [1]