MỘT VĂN BẢN VỀ SỰ KIỆN TIỂU ĐOÀN 3 LÍNH THÁI RA HÀNG BỘ ĐỘI TA Ở CHIẾN DỊCH ĐIỆN BIÊN PHỦ CHƯA ĐƯỢC CÔNG BỐ

MỘT VĂN BẢN VỀ SỰ KIỆN TIỂU ĐOÀN 3
LÍNH THÁI RA HÀNG BỘ ĐỘI TA Ở CHIẾN DỊCH
ĐIỆN BIÊN PHỦ CHƯA ĐƯỢC CÔNG BỐ


Nguyễn Văn Hoà
Nguyên Trưởng Tiểu Ban Dân - Địch vận
Ban Chính trị
Đoàn 80 Bộ đội tình nguyện Việt Nam ở Lào


Ngày 1 tháng 5 năm 1977, tôi được nghiên cứu các văn bản chữ Thái lưu giữ tại
Bảo tàng Quân đội nhân dân Việt Nam, tôi đã sưu tầm được nguyên bản.

QUAM TÔ
Pi nọng lính Tay dú ba-tay-dông thứ xam chọm au căn lụp mư khửu vang xia lôn Bản
Kéo ók ma xú bổ đội Chính phủ mự 17 căm bươn xam pi nị (1954)…
Dịch từ nguyên bản chữ Thái cổ:
LỜI KỂ
Anh em lính Thái ở Tiểu đoàn thứ 3 vừa cùng nhau buông tay bỏ bồn Bản Kéo ra
hàng bộ đội Chính phủ ngày 17 tháng 3 năm nay (1954).
Chúng tôi ở đại đội 10, 11 CP272 và CCB trong tiểu đoàn 3 đóng ở Bản Kéo phía
Thanh Bắc cùng nhau buông tay bỏ đồn ra với Chính phủ, bộ đội. Chúng tôi xin kể sự
kiện như sau:
Chúng tôi là những thanh niên ở Tuần Giáo, Mường Lay và Sơn La bị giặc Pháp bắt
đi lính. Từ khi về đóng ở Bản Kéo, giặc Pháp bắt làm nhiều việc hại dân, trong một
tháng, thằng quan ba sừng sỏ bắt chúng tôi bắn giết 50 con trâu của dân, phá nhà dân Bản
Kéo, Bản Pe đem về dựng đồn, cướp của cải của dân, hiếp đàn bà con gái, đánh đập dân.
Bởi chúng tôi là lính Thái, lính Pháp coi khinh lắm. Là đội Thái cũng bị thằng lính
Pháp quèn chửi mắng, đánh đập. Thằng Pháp bày ra nhiều điều, nhiễu lẽ để ăn cướp
không tiền lương của lính Thái. Sơ xuất một tý chúng cũng phạt khấu lương. Quân dụng ai

đánh mất đi thứ gì dù nhỏ cũng bị phạt từ 50$ đến 200.000$. Bữa nào cũng không được ăn
no.
Trong mấy ngày, từ hôm bộ đội đánh đồn Hin Đăm và đồn Bản Mắư ở trong đồn
chúng tôi ai cũng run sợ, kể từ thằng quan ba đến tên đội xếp đều khóc vì sợ chết. Chính
thằng quan hai Mi-sen cầm búa đi đập phá súng máy, súng đại bác đi. Khẩu súng cối B1
cũng vứt đi. Nó bảo đồn này không thể giữ được đâu, đừng bắn nữa, Việt Minh bắn pháo
tới sẽ chết mất thôi! Còn thằng quan ba thì không dám ra khỏi công sự, ỉa đái tại chỗ.
Lính khát cũng không cho đi múc nước về uống. Lính ở trong đồn chỉ lo sợ đạn pháo của
bộ đội. Thấy bộ đội qua trước đồn chúng tôi cũng không dám bắn. Mỗi lần nghe tiếng
pháo bộ đội bắn chúng tôi chen nhau chạy xuống hầm. Có lần đạn pháo bắn trúng giữa
đồn chết 5 - 3 người. Bởi thế ai cũng lo cho thân phận của mình. Ai cũng sẵn sàng ra
hàng bộ đội. Ai cũng giấu tờ giấy thông hành của bộ đội kêu gọi trong người, đợi khi có
dịp thuận thì sẽ ra hàng bộ đội. Người Pháp sợ lính Thái trốn, đêm ngày chúng kèm cặp
không cho lính Thái đi đâu.
Đến chiều ngày 16, chúng tôi đã phải nhịn đói hai bữa rồi, bèn đem súng đến đòi ăn
cơm với thằng quan hai. Nó sợ liền chạy đến nói với thằng quan ba. Thấy vậy, bọn Pháp
sợ chạy tan tác. Lúc đó, chúng tôi liền gọi nhau ra hàng bộ đội. Khi ấy, pháo của bộ đội
bắn trúng vào các đồn chẳng khác nào đã yểm trợ cho chúng tôi ra khỏi đồn về với bộ
đội.
Chúng tôi đến với bộ đội được tiếp đón niềm nở hơn cả anh em ruột thịt gặp nhau.
Chúng tôi vui mừng, hả dạ vô cùng.
Anh em bộ đội bớt phần cơm cho ăn, giải thích cho chúng tôi biết đường lối và
chính sách khoan hồng của cụ Hồ Chí Minh. Bộ đội phóng thích cho chúng tôi được trở
về nhà. Chúng tôi không quên ơn cụ Hồ Chí Minh, Chính phủ và bộ đội đã cứu chúng tôi
ra khỏi cõi chết.
Từ nay trở đi chúng tôi tin tưởng và nguyện vâng lời dạy bảo của Chính phủ, ra sức
lao động góp sức vào sự nghiệp đánh thắng giặc Pháp.
Chúng tôi có lời kêu gọi các anh em binh lính Thái còn đi theo giặc Pháp, hãy mau
mau tìm đường ra hàng bộ đội mới thoát khỏi chết, trở về với cha mẹ, vợ con, gia đình ta
thôi anh em ơi!

Cuối cùng, kính chúc cụ Hồ Chí Minh sống lâu và kính chúc bộ đội dũng mãnh, anh
hùng, đánh tan hết giặc Pháp.
Ngày 18 tháng 3 năm 1954
Những anh em thay mặt lính Thái tiểu đoàn 3 của Pháp
Những người ký tên:


Quàng Văn Chơ
Tòng Văn Nương
Quàng Văn Hom
Quàng Văn Muôn
Quàng Văn So
Lò Văn Lăm
Tòng Văn Hương
Lương Văn Mẹo
Lò Văn Xôm
Lò Văn Cu
Lương Văn Han
Hịnh Phúc

Bản sao này mang ký hiệu 3067-488 K18 Bảo tàng Quân đội nhân dân Việt Nam
Tôi nghĩ rằng văn bản này không phải anh em lính Thái đồn Bản Kéo ra hàng bộ
đội rồi tự ghi mà sau khi được giải thích biết rõ chính sách khoan hồng của Chính phủ và
Chủ tịch Hồ Chí Minh rồi anh em mới kể lại mọi sự kiện và được bộ đội ta cho ghi lại để
12 người đại diện ký tên. Vậy văn bản này được ghi lại kịp thời và chính xác.
Tôi nghĩ rằng đây là một chi tiết có mấy ai đã nhớ tới mỗi khi kỷ niệm chiến thắng
lịch sử Điện Biên Phủ vĩ đại, chấn động địa cầu 7/5/1954. Tuy là chi tiết nhưng lại là sự
biểu hiện chí căm thù quân xâm lược và lòng ngưỡng mộ của người Thái về với Tổ quốc
Việt Nam do Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo.
Tôi mong rằng mỗi lần nhớ đến chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ oai hùng, chúng

ta cũng sẽ không bỏ qua sự kiện chi tiết này.