Vận tải container - thực trạng và phương hướng phát triển tại Việt Nam

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Vận tải Container - thực trạng
và phơng hớng phát triển tại Việt Nam
Lời mở đầu
Ngày nay, do hợp tác kinh tế phát triển, khối lợng hàng hóa ngoại thơng
trao đổi giữa các nớc trên thế giới với tốc độ đáng kể. Đi liền với các nớc trên
thế giới với tốc độ đáng kể. Đi liền với khối lợng hàng hóa vận chuyển tăng
nhanh trên thế giới các phơng tiện đờng biển, đờng bộ, hàng không cũng đạt
đợc những tiến bộ vợt bậc. Đặc biệt là việc sử dụng rộng rãi cont vào việc vận
chuyên chở hàng hóa đã tạo ra nhiều thay đổi sâu sắc về nhiều mặt, không
những trong bản thân ngành vận tải mà cả trong các ngành kinh tế khác có
nhu cầu chuyên chở hàng hóa. Vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu đóng
trong cont bằng các phơng tiện chuyên dùng thông qua phơng thức giao nhận
"door to door" đang là xu thế phát triển tất yếu và sẽ trở thành phơng thức
kinh doanh vận tải chủ yếu trong các năm tới.
Việt Nam trong tiến trình phát triển đất nớc theo hớng công nghiệp hóa,
hiện đại hóa cũng không nằm ngoài xu thế đó. Chuyên chở hàng hóa bằng
cont ở Việt Nam đợc bắt đầu vào những năm đầu của thập kỷ 80 và những
năm gần đây loại hình vận tải này đã có những bớc tiến đáng kể, góp phần
đáp ứng phần với nhu cầu vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu. Tuy nhiên,
vận chuyển hàng hóa đóng trong cont đang là một phơng tiện thiếu vận
chuyển còn rất mới mẻ ở nớc ta. Bên cạnh đó, cùng với sự tăng trởng về kinh
tế - xã hội, Việt Nam đang là một thị trờng hấp dẫn với giới kinh doanh và các
công ty vận chuyển nớc ngoài. Theo xu hớng chuyên môn hóa trong ngành
Kinh tế thơng mại, đại lý và môi giới đã đóng một vai trò tích cực không thể
thiếu đợc trong hoạt động thơng mại và vận tải đờng không, đờng biển. Việc
phát triển hoạt động đại lý ở nớc ta không những góp phần mở rộng phạm vi
buôn bán, tăng khối lợng hàng hóa xuất nhập khẩu mà còn giúp ta tiếp tục đ-
ợc kinh nghiệm của những nớc có hệ thống vận tải cont phát triển. Để hiểu rõ
thêm lĩnh vực này, em chọn đề tài: "Vận tải Container - Thực trạng và ph-
ơng hớng phát triển tại Việt Nam".

Xin cảm ơn!
Chơng I
Container và hệ thống vận tải Container
I. Lịch sử phát triển của cách vận chuyển hàng hóa
cont.
1. Lịch sử phát triển của cách vận chuyển hàng hóa cont.
Vận chuyển hàng hóa bằng cont là việc xếp dỡ, chuyên chở và bảo quản
hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển bằng cách sử dụng (Freight
Container) một loại thùng chứa hàng hóa đặc biệt, có kích thớc đợc tiêu chuẩn
hóa, có sức chứa hàng hóa lớn và có kết cấu bền chắc cho phép đợc sử dụng
nhiều lần.
Vận chuyển hàng hóa bằng cont bắt nguồn và ra đời từ những nghiên
cứu, tìm kiếm và thực nghiệm phơng thức kết hợp những kiện hàng nhỏ, riêng
lẻ thành một hàng lớn, nhằm mục đích tạo thuận lợi cho việc xếp dỡ, chuyên
chở và bảo quản hàng hóa từ cảng gửi hàng đến cảng nhận hàng, do đó nâng
cao hiệu quả kinh tế vận tải.
Lịch sử phát triển của vận chuyển hàng hóa bằng cont cho đến nay có
thể phân ra thành 3 giai đoạn.
1.1. Giai đoạn 1 từ năm 1920 đến 1955:
Là giai đoạn bắt đầu áp dụng vận chuyển hàng hóa bằng cont tại một Xí
nghiệp đờng sắt của Mỹ (1921) và sau đó tại Anh và các nớc trên lục địa châu
Âu (1929). Trong và sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, vận chuyển đờng biển,
trớc tiên, giữa các vùng giữa nớc Mỹ, Nhật Bản, Tây Âu và sau đó đến các
vùng kinh tế khác, Phòng vận tải Quốc tế về Container đợc thành lập tại Paris
năm 1933 đánh dấu sự quan tâm và những nỗ lực tìm kiếm giải pháp về kinh
tế, kỹ thuật, luật pháp nảy sinh trong cách vận chuyển mới mẻ đầy triển vọng
này. (1. Phòng vận tải Quốc tế về Container - Bureau International des
Conteneurs) gọi tắt là BIC đợc thành lập tại Paris năm 1933 theo sáng kiến
của Phòng Thơng mại Quốc tế và Liên đoàn đờng sắt châu Âu nhằm mục đích
2

nghiên cứu trao đổi về vấn đề kinh tế kỹ thuật, pháp luật ... về vận chuyển
Pallet và Container.
1.2. Giai đoạn 2 từ 1956 đến 1966:
Là giai đoạn tiếp tục thực nghiệm và hoàn thiện cách vận chuyển hàng
hóa bằng Container. Loại cont có kích thớnc lớn đợc sản xuất và tăng nhanh
số lợng. Chiếc tầu chuyên dùng chở cont đầu tiên (Full cont Ship) "Fairland"
của Công ty "Sea Land Service Ineoporation" đợc đongts vào năm 1966 và
chuyên chở cont giữa Bắc Mỹ châu Âu là một bớc tiến đáng ghi nhớ về lịch
sử cont hóa (containerization) của ngành Vận tải đờng biển Quốc tế.
1.3. Giai đoạn 3 từ 1967 đến nay:
Là giai đoạn t mạnh mẽ, toàn diện về chiều rộng cũng nh chiều sâu của
vận chuyển hàng hóa bằng cont trên phạm vi quốc tế. Kiểu loại và kích thớc
cont đợc thống nhất và tiêu chuẩn hóa, nhiều cảng bến đợc trang bị công cụ
bốc dỡ chuyên dùng dành cho vận chuyển hàng hóa bằng cont, đợc xây dựng
và đa vào sử dụng (cont Terminals), các tàu chở cont (cont sliep) thuộc thế hệ
đầu tiên, trọng tải trung bình 14.000 TPW, có sức chứa khoảng 600 - 1000
TEU (Twenty feet Equiralert Untt) cũng nhanh chóng đợc cải tiến và bổ xung
bằng những cont tàu thuộc thế hệ 2, 3 và 4, trọng tải 30.000 - 40.000 TDW
(có sức chứa khoảng 3.000 - 4.000 TEU).
Các biến đổi có ý nghĩa trọng đại nói trên (ngời ta gọi đó là cuộc cách
mạng mới về chuyên chở) tạo cơ sở tất yếu vững chắc cho việc hình thành
mạng lới vận chuyển cont thế giới, bắt đầu t việc vận chuyển cont giữa Bắc
Mỹ - Châu Âu, Bắc Mỹ - Nhật Bản, Châu Âu - Nam Bắc á, Châu Âu/ úc và
dần dần mở rộng đến các nớc khác ở Trung Đông, Châu Phi, Trung và Nam
Mỹ.
Tuyến thơng mại Australia đã đợc cont hóa vào năm 1959, tuyến Châu
Âu - Bắc Mỹ 1996, sau đó tuyến Viễn thông - Bắc Mỹ 1967. Kể từ 1971, khi
tuyến Châu Âu - Viễn thông đợc cont híoa, cả 3 tuyến đờng thơng mại chính
đã đợc cont hóa.
2. Những mốc phát triển của ngành Vận tải Cont thế giới.

3
Tháng 4/ 1956 đợc coi là một thời gian có ý nghĩa bớc ngoặt - Công ty
Lealand của Mỹ lần đầu tiên đa tàu "Idead 10" vào vận chuyển cont trên tuyến
đờng từ New York đến Houston, mở ra kỷ nguyên mới của ngành Cont nói
riêng và ngành Vận tải nói chung.
- Năm 1964 - Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) trong hoạt động
của mình, lần đầu tiên công bố với thế giới về tiêu chuẩn cont (dài 20 feet, 40
feet, cao 8 feet).
- Năm 1965 - 1966 - Các hãng vận tải ở Anh công bố thành lập 2 công
ty Liên doanh vận tải cont, đó là Công ty Cont Hải ngoại và Công ty vận tải
Liên hợp.
- Năm 1966 - Công ty Sea Land của Mỹ mở tuyến vận tải cont đầu tiên
trên biển Đại Tây DƯơng, tàu đã ghé vào cảng New York, Rotlerdan,
Grangemouth.
Công ty tàu cont Đại Tây Dơng ACL đợc thành lập:
- Năm 1967 - Công ty vận tải Mai - Shun lần đầu tiên mở tuyến thơng
mại vợt Thái Bình Dơng.
Một số công ty xếp dỡ ở Hà Lan tổ chức thành lập Công ty cầu cảng cont
Châu Âu (ECT).
- Năm 1968 - Công ty vận tải cont Orient Oversea Container Lines
(OOCL) đợc thành lập ở Hồng Kông và trở thành công ty vận tải biển đầu tiên
ở Châu á hoạt động kinh doanh vận tải cont trên Thái Bình Dơng.
- Năm 1969 - Ông Y.F. Chang hiện là Chủ tịch Tập đoàn Erergreen đã
sáng lập ra Công ty vận tải biển Erergrecor tại Đài Loan.
- Năm 1970 - Công ty cont toàn cầu xây dựng một cảng công ty chuyên
dụng ở New York.
- Năm 1917 - Một số hàng vận tải của Châu Âu và Châu á thành lập Tập
đoàn TKIO đầu tiên của 2 châu lục.
- Năm 1972 - Công ty vận tải Isarel mở tuyến vận tải chạy giữa Địa
Trung Hải, Châu á và Mỹ.

4
Công ty Seatrain lần đầu tiên thành lập mạng vận tải xuyên đại lục từ bờ
biển Tây Mỹ đi phía Đông Mỹ và khu vực Vịnh Mếch - xích.
- Năm 1973 - Hội nghị Thơng mại và Phát triển của Liên hiệp quốc
(UNCTAD) đa vào Nghị trình thảo luận và phê chuẩn điều khoản phân phối
hàng hóa 40 : 40 : 20 (nhng mãi đến năm 1983 mới có hiệu lực).
- Năm 1975 - Uỷ ban Hàng hải Liên bang Mỹ đã thuyết phục Công ty
vận tải biển BAltic đình chỉ việc giảm giá cớc trên tuyến Đại Tây Dơng.
Sáu công ty đờng sắt phá sản của vùng Đông Bắc Mỹ đợc quốc hữu hóa
và thành lập Công ty đờng sắt Liên hợp.
- Năm 1977 - Công ty vận tải cont tuyến Châu Âu - Nam Mỹ (SEACS)
thực hiện cont hóa.
- Năm 1978 - Marklin đã cùng 110 triệu USD mua lại Công ty tàu Lines
của Mỹ (USL).
- Năm 1979 - Công ty vận tải biển Evergrẻe với t cách phi hội viên tham
gia tuyến Châu á - Bắc Mỹ.
- Năm 1981 - Bẩy công ty vận tải biển vợt Đại Tây Dơng trong một vụ
kiện chống ................ đã bị Tòa án Mỹ phạt 51 triệu USD.
Cảng Rotterdam đã thay thế vị trí cảng New York và trở thành cảng cont
lớn nhất thế giới.
- Năm 1982 - Công ty tàu Liner Mỹ đặt đóng các tàu cont hoàn cầu cỡ
lớn.
- Năm 1984 - Công ty vận tải biển Irergreen bắt đầu kinh doanh tuyến
hoàn cầu, các công ty tàu Liner của Mỹ cũng dùng 12 tàu "Kinh tế" để chạy
tuyến hoàn cầu của mình. Năm 1984 Quốc hội Mỹ xây dựng Luật vận tải
biển.
- Năm 1986 - Cộng đồng châu Âu áp dụng quy tắc công hội 4056 và 3
pháp lệnh cạnh tranh khác. Công ty tàu Liner Mỹ phá sản.
- Năm 1987 - Công ty vận tải biển DSR - Senator bắt đầu kinh doanh
tuyến hoàn cầu.

- Năm 1988 - Công ty đóng tầu của Đức đã đóng chiếc tầu cont Panamax
5
đầu tiên cho Công ty APC của Mỹ.
- Năm 1989 - Cảng Hồng Kông thay thế vị trí cảng Rotterdam và đã trở
thành cảng cont lớn nhất thế giới. 13 công ty vận tải bắt đầu thực hiện Hiệp
định "ổn định hóa" tuyến Thái Bình Dơng.
- Năm 1990 - Công ty thuê cont lớn nhất thế giới là Genstai mua lại một
số công ty thuê cont khác.
- Năm 1991 - Công ty Sea Land và Công ty Maersk hợp nhất tuyến Thái
Bình Dơng của họ và thiết lập quan hệ hơpj tác lâu dài.
30 công ty vận tải Châu á sáng lập Hiệp định "Hiệp thơng trong khu vực
Châu á (IADA).
- Năm 1992 - 18 công ty vận tải trong công hội và phi công hội đã xác
lập "Hiệp nghị tuyến Âu - á" tuyên bố "Hiệp định vợt Đại Tây Dơng" do 12
công ty vận tải kinh doanh Đại Tây Dơng sáng lập bắt đầu có hiệu lực.
- Năm1993 - "Niên giám cont hóa quốc tế" công bố lợng cont thông qua
cảng của toàn thế giới, lần đầu tiên vợt qua "cửa ải" 100 triệu TEU.
- Năm 1994 - Lợng cont thông qua hàng năm của cảng Hồng Kông và
cảng Singapore cùng vợt qua con số 10 triệu TEU/năm.
- Năm 1995 - Công ty American President Lines, Công ty Mitsui OSK
Lines, Công ty Ned Lloyd, Công ty Orcent Oversea Container Lines cùng
nhau thành lập Tập đoàn "Liên minh toàn cầu" đầu tiên trên thế giới.
- Năm 1998 - Thiết lập liên minh toàn cầu mới (NOL + APL) sự sáp
nhập công ty vận tải biển để đáp ứng nhu cầu mới của thị trờng với đội tầu
gồm 113 tàu cont, liên minh tập trung kinh doanh ở khu vực Atlantre và Nam
Mỹ.
Ngày nay, các công ty vận tải biển lớn có xu hớng liên minh lại với
nhau, đáp ứng các nhu cầu cho thập kỷ mới. Liên minh sẽ tạo ra những phơng
pháp làm việc mới, cho phép trong thời gian nhất định. Dịch vụ vận tải vòng
quanh thế giới với những con tầu lớn 3000 - 4000 TEUS đợc khai thác trên

những tuyến dịch vụ chính không cho phép những con tàu này ghé vào nhiều
6
cảng để bốc, dỡ, xếp những số lợn hàng nhỏ, xu hớng cho những tàu này là
ghé vào những cảng lớn đợc lựa chọn trong khu vực.
Chính vì vậy, cùng với sự phát triển của đội tàu vanạ tải cont, các cảng
lớn xếp hàng trong khu vực mới Container đợc tập trung từ các cảng nhỏ
thông qua tàu Feeder cũng đợc xây dựng thiết lập - Năm cảng trung chuyển
lớn nhất thế giới phục vụ cho các tuyến thơng mại chính xuyên khắp thế giới
là:
II. Lợi thế của việc vận chuyển hàng hóa bằng
Container.
Vận chuyển bằng cont từ khi ra đời đã phát triển nhanh tróng vì nói đem
lại nhiều lợi ích cho ngời chuyên trở cũng nh ngời thuê sử dụng.
Đối voí ngời chuyên chở, vận chuyển hàng hóa bằng cont rút ngắn thời
gian tàu đậu tại cảng để xếp dỡ hàng, tăng nhanh vòng quay khai thác tàu, tạo
thuận lợi cho cách vận chuyển có chuyển tải và cách vận chuyển đa phơng
thức, do đó ngời chuyên chở tận dụng đợc trọng tải và dung tích của tàu, nâng
cao hiệu quả khai thác.
Đối ví ngời thuê chuyên chở, ngời chủ hàng, cách vận chuyển này cũng
mang nhiều lợi ích vì:
- Hàng hóa đợc bảo vệ phòng chống tổn thất, h hại mất mát tốt hơn nhờ
có vỏ bọc bền chắc của cont che chở.
- Chi phí bao bì ít hao tốn hơn, tiết kiệm hơn.
- Giảm bớt và đơn giản hóa các khâu thao tác trung gian trong quá trình
vận chuyển do đó hạ thấp đợc chi phí lu thông trong đó có cớc vận tải nội địa.
- Hàng hóa kèm theo giá trị của nó đợc luân chuyển tiện lợi, nhanh
chóng, tạo điều kiện kinh doanh đạt hiện quả cao hơn.
III. Cơ sở vật chất - kỹ thuật của hệ thống vận tải cont.
1. Tàu chuyên dùng trở cont.
1.1. Đặc điểm tàu chuyên dụng:

Tàu Container là loại tàu chuyên dùng đợc thiết kế theo tính năng kỹ
thuật riêng nhằm phục vụ cho chuyên chở Container là công cụ vận tải chủ
7
yếu, không thể thiếu trong hệ thống vận chuyển cont.
Tuỳ theo đặc điểm của đối tợng chuyên chở, có thể phân tàu cont thành 2
loại.
1.1. Loại tàu cont nữa chuyên dùng (Semi cont ship).
Những hầm chứa hàng giữa thân tầu này đợc thiết kế và trang bị đặc biệt
để chở cont và những hầm hàng còn lại ở đầu và cuối thân tầu đợc sử dụng để
chở các loại hàng thông thờng khác (bách hóa, ô tô ...) nh các loại tàu phổ
thông. Đại bộ phận loại tàu cont nửa chuyên dùng đợc trang bị cần cẩu, bốc
dỡ cont.
1.1.2. Loại tàu Container chuyên dùng (Full cont ship).
Toàn bộ các hầm hàng và cả phần trên của boong đều đợc thiết kế và
trang bị để chở cont. Loại tàu này có trọng tải lớn từ 30.000 - 40.000 TPW, tốc
độ cao từ 20 - 25 hải lý/ giờ và hoạt động đều đặn giữa các cảng trọng yếu
nằm trên tuyến chuyên chở, trong hệ thống vận chuyển cont.
2. Container.
2.1. Đặc điểm cont:
Container là một thùng chứa hàng đặc biệt khác với các loại thùng chứa
hàng thông thờng bằng gỗ, cát - tông, hoặc kim loại đợc dùng làm bao bì có
tính chất tạm thời, không bền chắc, không có kích thớc, trọng lợng đợc tiêu
chuẩn hóa trong quá trình chuyên chở.
Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hóa gọi tắt là ISO định nghĩa Container là
một dụng cụ vận tải.
- Có tính bền chắc, đáp ứng đợc yêu cầu sử dụng nhiều lần.
- Có cấu tạo riêng biệt thuận lợi cho chuyên chờ hàng bằng một hoặc
nhiều phơng thức vận tải mà không phải dỡ hàng ra và đóng gói lại ở dọc đ-
ờng.
- Đợc thiết kế thuận tiện, dễ dàng cho việc đóng hàng và rút hàng ra khỏi

cont.
- Có thể tích chứa hàng bên trong 1m3 hoặc hơn.
Cont tổng hợp có hình chữ nhất, chịu đợc ảnh hởng của thời tiết, dùng để
8
chuyên chở và chứa đựng một số loại hàng có bao bì đợc đóng thành kiện, gọi
hoặc loại hàng chở rời không có bao bì, nó giữ gìn và bảo vệ hàng hóa chống
mất mát h hỏng, nó có thể tách rời khỏi phơng tiện vận tải nh một đơn vị
chuyên chuyển và đợc chuyên tải mà không cần phải dỡ hàng ra đóng gói lại.
2.1. Cách sử dụng cont:
2.2.1. Cont bách hóa (General Gargo Cont):
Là loại cont thờng sử dụng chở hàng khi có bao bì nên đôi khi đợc gọi là
cont hàng khô (Dry Cargo Cont, là loại hàng không đòi hỏi phải khống chế
nhiệt độ bên trong cont ở mức nhất định. Hình dáng loại cont tựa nh một toa
thùng xe có cửa đóng mở và có mui, nó chiếm số lợng lớn nhất trong các
kiểu, loại cont.
2.2.2. Cont bảo ôn (Thermal Cont):
Đợc thiết kế dành chuyên chở các loại hàng đặc biệt đòi hỏi khống chế
nhiệt độ bên trong cont ở mức nhất định. Do đó, vách rà mái loại này thờng
bọc phủ bọt xốp nhằm ngăn cách nhiệt độ bên trong cont tiếp xúc và chịu ảnh
hởng nhiệt độ bên ngoài. Có 3 loại cont bảo ôn:
a/ Cont lạnh (Refrigerated on Reefer Container).
Đợc thiết bị dành chuyên chở các loại hàng cần giữ độ lạnh cao nh thịt,
cá, tôm ...
b/ Cont cách nhiệt (Insulated cont).
Đợc thiết kế dành để chở rau quả, thực phẩm ... có kết cấu cách nhiệt.
c/ Cont thông gió (Ventilated Cont).
Đợc thiết kế có những lỗ thông gió ở thành vách dọc hoặc thành vách
mặt trớc cont giữa hàng hóa bên trong trao đổi không khí.
2.2.3. Cont đặc biệt (Special Cont):
Là loại cont đợc thiết kế dùng chuyên chở một số loai hàng đặc biệt,

gồm có các kiểu sau:
a/ Cont hàng khô rồi (Dry Bulk Cont).
Đợc thiết kế đặc biệt để chở hàng khô, rồi nh: ngũ cốc, phân bón, hóa
chất ... Hàng chuyên chở đợc rót vào qua 2 hoặc 3 miệng quầy (Loading
9
Hatch) bố trí trên mái cont và đợc thoát ra miệng quầy (Discharging Hatch)
bố trí ở tầm cửa cont nhờ tác dụng của trọng lực.
b/ Cont bồn (Tark Cont).
Đợc thiết kế nh một khung đồ và một bồn chứa để chuyên chở chất lỏng
nh: rợu, hóa chất, thực phẩm ...
Hàng chuyên chở đợc rót vào trong qua miệng bồn (Manhok) bố trí trên
mái cont và đợc thoát ra từ van xả (Oullet Valve) nhờ tác dụng của trọng lực
hoặc đợc thoát ra từ miệng bồn bố trí trên các mái cont nhờ sức hút của máy
bơm. Nó có thể đợc lắp thêm thiết bị nâng hoặc hạ nhiệt độ bên trong phù hợp
với điều kiện đòi hỏi do tính chất hàng hóa (chất lỏng thông thờng, khí, nén
lỏng, dầu nặng, chất lỏng dễ cháy, nổ hay độc hại).
c/ Cont mái mở (Open Top Container).
Thiết kế thuận lợi cho việc đóng hàng vào và rút hàng ra qua mái cont.
Khi đã đóng hàng vào trong, mái sẽ đợc phủa kín lại bằng vải dầu. Loại cont
này dùng để chuyên chở máy móc nặng hoặc gỗ có thân dài.
d/ Cont mặt bằng (Platform Cont).
Thiết kế tiện lợi cho việc đóng hàg rào.
Đợc thiết kế không vách, không mái mà chỉ có mặt bằng vững chắc,
chuyên dùng vận chuyển hàng nặng (thiết bị máy, sắt thép).
e/ Cont mặt bằng có 2 vách đầu (Platform Based Cont).
Phần đáy là mặt bằng vững chắc, ở hai đầu thiết kế có vách ngang cố
định hoặc có thể tháo lắp. Dọc theo xà dọc dới có thể trang bị thêm cột chống
(Stabchion) để che chở hàng tránh va đập.
g/ Cont vách mở dọc (Side Open Cont).
Đợc thiết kế với vách dọc mở, qua đó dễ dàng đa hàng và lấy hàng ra

khỏi cont, lúc bốc dỡ bằng xe nâng hoặc công cụ bốc dỡ tơng tự. Khi đóng
hàng vào, có thể dụng cốt chống dóc theo vách để gia cố và phủ lên một tấm
vải dầu ngăng ngừa nớc xâm nhâpj.
h/ Cont trở ô tô (Car Cont).
Cấu trúc đơn giản gồm một bộ khung liên kết với mặt sàn, không cần
10
vách với mái tre bọc. Loại này dùng để chuyên chở ô tô, có thể xếp bên trong
cont 1 or 2 tầng tuỳ theo chiều cao của xe.
f/ Cont chở súc vật (Livestock/ Pen Cont).
Thiết kế đặc biệt để chở thúc or gia súc. Vách dọc or vách mặt trớc có
gắn cửa lới nhỏ để thông hơi Phần dới của vách dọc, có bố trí lô thoát bẩn khi
dọn vệ sinh.
t/ Cont chở gia sống (Hade Cont).
Thiết kế chở gia thú sống là loại hàng có mũi nặng và độ ẩm cao, đòi hỏi
điều kiện vệ sinh cao. Do đó bên trong cont đợc bọc lót một lớp nhựa pha sợi
thuỷ tinh FRP để chống nhiễm mùi, dày bẩn và tiện lợi cho việc dọn vệ sinh
sau khi rút hàng.
i/ Con sức chứa lớn (High Cubic Cont).
Thuộc loại cont phổ thông nhng có chiều cao đợc thiết kế lớn hơn chiều
cao cont phổ thông nhằm tăng thể tích chứa hàng trong khi vẫn giữ nguyên
định mức tổng trọng lợng tối đa. Loại này dùng để chuyên chở loại hàng cồng
kềnh, có hệ số xếp dỗ (M/W) cao.
3. Cảng, bãi cont và các thiết bị phụ trợ.
3.1. Cấu trúc và hệ thống thiết bị khu cảng bốc đổ cont.
Khu cảng bốc dỗ cont (Cont Termiral) là một khu vực nằm trong địa giới
một cảng đợc bố trí và thiết kế xây dựng dành riêng cho việc đón nhận tàu
cont từ phơng thức vận tải đờng biển sang phơng thức vận tải khách (đờng bộ,
hàng không, đờng sông ...).
Khu cảng cont là cơ sở vật chất kỹ thuật không thể thiếu trong toàn bộ
hệ thống chuyên chở cont, có tác dụng rút ngắn thời gian bốc dỡ hàng tại khu

cảng, góp phần đẩy nhanh quá trình chuyên chở và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Cấu trúc và hệ thống thiết bị máy móc của nó bao gồm:
3.1.1. Bên tàu Cont (Whart):
Là nơi đậu của tàu cont có cấu trúc "ke" hoặc cầu quay (Quay of Pier).
Chiều dài và độ sâu của bến tàu tuỳ thuộc vào số lợng và kích cỡ của con tầu
ra vào. Trung bình một con tầu cont trở 2 - 3 nghìn TEU đòi hỏi bến đậu có
11
chiều dài 250 - 300 mét và độ sâu 8 - 10 mét.
3.1.2. Thềm bến (Apron).
Là khu vực bề mặt ke hoặc cầu tầu (Quay surtace) - sát liền với bến tàu,
có chiều rộng 20 - 30 mét, phù hợp với chiều ngang của chân đế giàn cầu
khung hoặc loại công cụ bốc dỡ khác. Thềm bến đợc xây dựng chắc chắn,
trên mặt thềm có trải nhựa hoặc láng xi măng. Thông thờng, 2 giàn cẩu khung
đợc bố trí hoạt động dọc theo bến sâu và có năng lực bốc, dỡ đạt 40 - 50 chiếc
cont / giờ.
3.1.3. Bãi chứa cont (Cont Yard).
Là nơi tiếp nhận và lu chứa cont (CY). Bãi cont có thể phân thành một số
khu vực. Khu vực bố trí cont chuẩn bị bốc xuống tầu, khu vực dành tiếp nhận
cont từ tàu dỡ lên bờ, khu vực giữa cont rồng. Tuỳ theo số lợng cont đi đến, lu
chứa mà diện tích bãi chứa có quy mô lớn nhỏ. Thông thờng, tơng đơng với
chiều dài 300 mét ke, diện tích bãi chứa chiếm khoảng 105.000 m
2
.
3.1.4. Khu vực tiếp nhận, chất xếp cont (Marshalling Yark).
Là khu vực đợc bố trí bên thềm biển, để tiếp nhận cont đi hoặc đến. Tại
đây ngời ta có thể sử dụng cẩu bồ để di chuyển hoặc xếp chồng cont lên nhau
thành một số tầng nhất định.
Tại địa điểm dành riêng cho chất xếp cont chờ bốc xuống tàu, ngời ta có
thể kẻ từng ô chứa cont có đánh số để tiện cho việc nhận dạng và tiến hành
bốc xếp.

3.1.5. Trạm cont làm hàng lẻ (Cont Freight Station).
Là nơi tiến hành nghiệp vụ chuyên chở hàng lẻ, có chức năng:
- Tiếp nhận các lô hàng của chủ hàng từ nội địa, lu kho, phân loại, đóng
hàng vào cont, hoàn thành thủ tục gửi vào giao hàng xuống tàu.
- Tiếp nhận các công ty hàng lẻ, rút hàng ra, phân loại, tái đóng hàng vào
cont và tửi tiếp hàng đến đích.
Trạm cont hàng lẻ (CFS) thờng đợc bố trí bên ngời, sát bãi chứa cont, tại
nơi cao ráo và có khu chứa tạm có mái tre, thuận lợi cho việc làm hàng: đóng
hàng vào và rút hàng ra khỏi cont, dới sự kiểm soát của hải quan.
12
3.1.6. Trung tâm kiểm soát (Cibtnol Centre).
Có nhiệm vụ kiểm soát và giám sát tình hình bốc dỡ cont tình hình hoạt
động và các thao tác nghiệp vụ khác trong bãi chứa cont. Nó thờng đợc bố trí
ở địa điểm thuận lợi cho việc quan sát và đợc trang bị đầy đủ các phơng tiện
thông tin liên lạc (điện thoại hữu tuyến, vô tuyến, máy ghi hình ...).
3.1.7. Cổng cảng (Gate).
Là cửa đa cont và hàng hóa ra vào, có sự kiểm soát chặt chẽ theo quy
chế, thủ tục xuất nhập khẩu do nhà cầm quyền địa phơng đặt ra.
Theo tập quán quốc tế, cổng cảng đợc xem nh mức phân định rang giới
trách nhiệm giữa một bên là đại lý thay mặt ngời chuyên chở một bên là ngời
gửi hàng hoặc ngời nhận hàng hoặc ngời vận tải đờng bộ.
3.1.8. X ởng sửa chữa cont (Maintenanu Shop).
Đợc đặt cho một nơi dành cho việc sửa chữa, dung tu các cont bị h hỏng
đột xuất hoặc đến định kỳ duy tu về kinh tế. Tuỳ quy mô và yêu cầu nghiệp
vụ của khu cảng, mà có thể bố trí tại đây xí nghiệp sửa chữa to nhỏ để duy tu,
sửa xe tải, trắc - tơ v.v...).
3.1.9. Các trang thiết bị khác.
Khu cảng cont còn có thể tuỳ yêu cầu nghiệp vụ mà còn thêm một số
trang thiết bị khác nh: trạm cung cấp điện năng, trạm cung cấp nhiên liệu,
thực phẩm và nớc ngọt cho tàu, thiết bị chiếu sáng, tổ chức y tế, phòng cháy,

chữa cháy, thiết bị thông tin.
3.2. Hệ thống bốc dỡ khu cảng cont.
Căn cứ vào đặc điểm trang thiết bị chuyên chở và cách bốc dỡ cont, ngời
ta phân làm 3 loại hệ thống bốc dỡ.
- Hệ thống bốc dỡ cont giá xe (Clastic System): mọi di chuyển của cont
tại khu cảng đều dùng giá xe (Clasio) tren đó đặt những cont.
- Hệ thống bốc dỡ cont bằng xe nâng bên trong (Straddle Carrier
System).
Loại xe chuyên dùng này có nhiều lợi thế, vừa vận chuyển cont vừa xếp
chồng nó lên thành nhiều tầng.
13
- Hệ thống bốc dỡ cont bằng cầu di động (Trantainer Syst). Loại cầu này
vừa vận chuyển cont vừa xếp chồng nó lên thành nhiều tầng cao hơn cả loại
xe nâng bên trong khung (5 tầng).
Mỗi loại hệ thống bốc dỡ đều có chỗ lợi và chỗ bất lợi đối với việc đầu t
sắm sửa trang thiết bị, việc sử dụng nhâng công, việc xây dựng bãi chứa cont
và phơng thức vận tải khác nhau (đờng sắt, ô tô, hàng không).
Hiện nay, ngời ta đang tiếp tục nghiên cứu rút kinh nghiệm về việc cải
tiến việc bốc dỡ chất xếp và vận chuyển cont tại các khu cảng, tiến hành bán
tự động hơn và tự động hóa quá trình thao tác vào máy vi tính là một trợ thủ
đắc lực (thử nghiệm hệ thống bốc dỡ ở Hoa Kỳ, hệ thống cần cẩu di động
nhanh trên bãi cont của Nhật v.v...).
3.2.1. Hệ thống bốc dỡ cont trên giá xe.
Cont đợc dỡ từ tàu xuống bằng giàn khung cần trục (Gantry Grane or
Wlart Crane) hoặc cần trục di động và đợc đặt thẳng trê giá xe xếp dọc theo
bến tàu. Máy kéo sẽ kéo các giá xe vào bãi và xếp thành hàng ngắn nắp, trật
tự.
Hệ thống bốc dỡ này có lợi cho cách liên vận biển - đờng bộ vì các máy
kéo dễ dàng vận chuyển nối tiếp trên bộ mà không cần sử dụng thêm thiết bị
vạan tải khác hỗ trợ do đó tiết kiệm thao tác bốc dỡ cũng nh chi phí có liên

quan.
Chỗ bất lợi của hệ thống bốc dỡ này là không xếp chồng các cont vì lý
do an toàn. Do đó, hệ thống bốc dỡ này đòi hỏi diện tích bãi chứa phải rộng,
đủ chỗ để bố trí giá xe.
2.2. Hệ thống bốc dỡ cont bằng xe nâng bên trong.
Hệ thống bốc dỡ này còn đợc gọi là hệ thống bốc dỡ Matson vì do ông
Matson phát minh và đa vào sử dungj tại Honlulu.
Cont đợc dỡ từ tàu bằng giàn khung cần trục hoặc của di động, sau đó đ-
ợc các xe nâng cont bên trong chuyển vận vào bãi chứa và xếp chồng thành 2
- 3 tầng (cont đợc kịp giữ ở khoảng trống giữa 4 bánh xe nâng. Hệ thống bốc
dỡ này có lợi vì cont đợc xếp thành tầng, do đó sẽ chiếm ít diện tích bãi chứa.
14