Sự cố tràn dầu và ảnh hưởng của nó tới môi trường

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Cách mạng khoa học kỹ thuật đã đem lại cho con người nhiều lợi ích, đảm
bảo thỏa mãn cho con người về nhu cầu sống. Cùng với sự phát triển của
cách mạng khoa học kỹ thật là hàng loạt các vấn đề về môi trường phát sinh.
Bước sang thế kỷ 21 nền khoa học kỹ thuật của thế giới đạt ở trình độ cao,
tuy nhiên nguồn năng lượng mà con người sử dụng vẫn là các loại hóa thạch
để lại trong lòng đất, đại dương do đó chưa đảm bảo được về môi trường.
Việc khai thác dầu mỏ là hoạt động mang lại lợi ích rất lớn về kinh tế
cho các quốc gia giàu khoáng sản này. Bên cạnh lợi ích về kinh tế như vậy
thì quá trình khai thác, vận chuyển dàu mỏ cũng là hoạt động gây ra ô nhiễm
môi trường. Do đặc điểm dầu là một chất phức tạp, là một chất hữu cơ cao
phân tử nên khi xảy ra sự cố tràn dầu thì sẽ tác động làm ảnh hưởng đến môi
trường trong một thời gian dài và rất khó xử lý.
Trên thế giới hiện nay vấn đề tràn dầu rất được quan tâm. Việc tìm ra
hướng xử lý và khắc phục sự cố này là rất cần thiết, một mặt tránh gây lãng
phí trong thời điểm nguồn tài nguyên này đang bị cạn kiệt và quan trọng hơn
là tránh gây tổn hại tới môi trường.
Cùng với những kiến thức được học và từ những số liệu, tài liệu thứ
cấp thu thập được tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: "Sự cố tràn dầu và ảnh
hưởng của nó tới môi trường".
1
1.2 Mục đích nghiên cứu
- Tìm hiều hiện trạng của sự cố tràn dầu.
- Đánh giá tác động của tràn dầu tới môi trường.
- Đề xuất một số biện pháp nhằm giảm thiểu và phòng tránh sự cố tràn
dầu.
1.3 Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp: Dựa vào một số tài liệu nghiên
cứu đã được công bố, các bài báo tạp chí và một số trang web.
2

II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
2.1. Hiện trạng của sự cố tràn dầu
2.1.1 Khái niệm về tràn dầu
Sự cố tràn dầu xảy ra ngày càng nhiều và tác động của chúng ngày
càng lớn, không chỉ ở các quốc gia có hoạt động khai thác dầu mỏ mới có sự
cố tràn dầu mà ở các quốc gia không có hoạt động này đều có thể gặp sự cố.
Vậy tràn dầu là gì? Theo thông tư của bộ KHCN và MT số 2262/TT-MTG
ngày 29/12/1995: Tràn dầu là hiện tượng xảy ra trong các hoạt động tìm
kiếm, thăm dò, khai thác, vận chuyển, chế biến, phân phối, tang trữ dầu khí
và các sản phẩm của chúng. Ví dụ, các hiện tượng rò rỉ, phụt dầu, mở đường
ống, mở bể chứa, tai nạn đâm và gây thủng tàu, đắm tàu, sự cố tại các giàn
khoan dấu khí, cơ sở lọc dầu… làm cho dầu và sản phẩm dầu thoát ra ngoài
gây ô nhiêm môi trường ảnh hưởng xấu đến sinh thái và thiệt hại đến các
hoạt động kinh tế, đặc biệt là các hoạt động có liên quan đến khai thác và sử
dụng các tài nguyên thủy sản. Số lượng dầu tràn ra tự nhiên khoảng vài trăm
lít trở lên có thể coi là tràn dầu.
2.1.2 Tình hình tràn dầu trên thế giới và Việt Nam
* Trên thế giới: hiện nay trên thế giới đã và đang xảy ra những vụ tràn dầu
gây hậu quả nghiêm trọng. Đặc biệt là các vụ tràn dầu:
- Ngày 16/3/1978 tại biển PORTSALL của Pháp tàu chở dầu Amoco
Cadiz là tràn trên 68 triệu gallon.( 1gallon = 3,78541178 lít).
- Tiếp đó 3/6/1979 tại vịnh Mexico: Giếng tàu thăm dò IXTOC 1 bị vỡ,
tràn ra khoảng 80 triệu gallon dầu thô ra biển. Đến 1/11/1979 đã xảy ra
vụ va chạm giữa tàu BURMAH- AGATE với tàu chở hang Mimosa làm
2,6 triệu gallon dầu tràn ra biển.
- 25/11/1991 nam Kuwait: trong chiến tranh vùng vịnh, Iraq cố tình bơm
khoang 60 triệu gallon dầu thô vào vịnh Ba tư.
3
- 10/8/1993, vịnh Tampa: Xà lan Bouchard B155, tàu chở hàng Balsa 37
và Xà lan Ocean 255 va vào nhau làm tràn khỏang 336 gallon dầu.

- 15/2/1996 Biển xứ wales: Siêu tàu chở dầu Sea Empress va vào đất liền
tại vịnh Milford Haven, làm tràn 70 triệu lít dầu thô.
- 18/2/2000 ngoài khơi Rio de Janeiro, Brazil: đường ống dẫn dầu bị vỡ
làm tràn 343200 gallon dầu nặng vào vịnh Guanbara.
*Việt Nam: Không những trên thế giới, sự cố tràn dầu cũng đang là một
mối lo lớn cho Việt Nam. Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi
trường từ năm 1997 đến nay, Việt Nam đã xảy ra hơn 50 vụ tràn dầu tại
các vùng sông và biển ven bờ gây thiệt hại lớn về kinh tế cũng như ô
nhiễm nghiêm trọng và lâu dài trong môi trường. Điển hình là các sự cố
tàu Formosa one Liberia đâm vào tàu Petrolimex 01 của Việt Nam tại
vịnh Giành Rỏi – Vũng Tàu ( tháng 9-2001) làm tràn ra môi trường biển
ven bờ 1000 m3 dầu diezel, gây ô nhiễm nghiêm trọng một vùng lớn biển
Vũng Tàu .
Thống kê lượng dầu tràn một số năm ở Việt Nam
Nguồn Đơn vị tính Năm 1992 Năm 1995 Năm 2000
Giàn khoan ngoài khơi Tấn 200 270 550
Nguồn từ đất liền Tấn 4040 5300 7500
Sự cố hàng hải Tấn 500 500 1500
Tàu chở dầu Tấn 2300 3500 7500
Hoạt động cảng Tấn 340 450 600
Tổng số Tấn 7380 10020 17650
(Nguồn: Cục Môi trường, TRIMAR – AB, Thụy Điển, 1995)
4
Như vậy, không chỉ ở các nước có trữ lượng giàu mỏ lớn mới xảy ra
sự cố tràn dầu mà ở các nước có trữ lượng nhỏ cũng xảy ra sự cố tràn dầu.
Vậy những nguyên nhân nào dẫn đến sự cố tràn dầu?
2.1.3 Nguyên nhân tràn dầu
* Trên đất liền:
+ Rạn nứt các thể tích các ống dẫn dầu: có thế do động đất, các mối
hàn không đảm bảo chất lượng nên xảy ra trường hợp rạn nứt mối hàn…

khiến dầu bị tràn ra môi trường.
+ Do phụt bể chứa: Các bể chứa chỉ có một thể tích nhất định, khi
lượng dầu được xả vào bể quá mức sẽ gây ra hiện tưỡng tràn hoặc do sự
thay đổi thời tiết làm cho thể tích dầu tăng lên cũng là nguyên nhân làm
dầu từ các bể chứ trào ra.
+ Rò rỉ từ quá trình tinh chế, lọc dầu.
+ Rò rỉ từ quá trình khai thác, thăm dò trên đất liền.
* Trên biển:
+ Rò rỉ từ các tàu thuyền hoạt động ngoài biển và trong các vịnh: Các
tàu thuyền đều sử dụng nguồn nhiên liệu là dầu do đó khi các bình chứ
dầu của thuyền không đảm bảo chất lượng khiến dầu bị rò rỉ ra biển.
+ Rò rỉ từ các giếng khoan dầu trên vùng biển thềm lục địa: Công tác
xây dựng không đảm bảo làm cho dầu từ các giếng này đi ra môi trường.
+ Các sự cố tràn dầu do tàu và sà lan trở dầu bị đắm hoặc va đâm:
Đây là nguyên nhân rất nguy hiển không những tổn thất về mặt kinh tế,
môi trường mà còn đe dọa tới tính mạng con người.
5