Văn học việt nam từ đầu thế kỷ xx đến cách mạng tháng 8 năm 1945


ĐÀI Ti NG NÓI Vi T NAMẾ Ệ

TRƯ NG CAO Đ NG TRUY N HÌNH Ờ Ẳ Ề
2
KHOA BÁO CHÍ
L P 12CDBC2Ớ
NHÓM :
-TR N M NG VÀNGẦ Ộ
-LÊ UYÊN THANH H OẢ
-NGUY N TH NG C NGOANỄ Ị Ọ
-HOÀNG TH HuỊ Ệ
1. Văn h c đ i m i theo hư ng hi n đ i hóaọ ổ ớ ớ ệ ạ
T đ u th k 19 đ n Cách m ng tháng 8 năm 1945 là ừ ầ ế ỉ ế ạ
1 th i kì r t quan tr ng trong l ch s dân t c nói chung ờ ấ ọ ị ử ộ
và l ch s văn h c nói riêng. V i không đ y n a th k , ị ử ọ ớ ầ ử ế ỉ
xã h i Vi t Nam đã có nh ng bi n đ i sâu s c chưa ộ ệ ữ ế ổ ắ
t ng th y. Vư t lên s ki m hãm c a `các th l c th c ừ ấ ợ ự ề ủ ế ự ự
dân phong ki n, hòa nh p v i s l n m nh c a dân ế ị ớ ự ớ ạ ủ
t c,n n văn h c nư c nhà đã phát tri n theo hư ng ộ ề ọ ớ ể ớ
hi n đ i hóa,v i t c đ r t nhanh và đ t đư c nh ng ệ ạ ớ ố ộ ấ ạ ợ ữ
thành t u to l n.ự ớ
. Sau 2 cu c khai thác thu c đ a (l n th nh t t năm 1897 đ n 1914, l n th 2 ộ ộ ị ầ ứ ấ ừ ế ầ ứ
t năm 1919 đ n năm 1929)cơ c u xã h i VN có nh ng bi n đ i sâu s c.Nhi u ừ ế ấ ộ ữ ế ổ ắ ề
thành ph ,khu công nghi p ra đ i.Xu t hi n nhi u t n l p, giai c p xã h i m i:tư ố ệ ờ ấ ệ ề ầ ớ ấ ộ ớ
s n, ti u tư s n,công nhân, dân nghèo thành th …xu t hi n ngày càng đông đ o. ả ể ả ị ấ ệ ả
M t s t ng l p công chúng có đ i s ng tinh th n và th hi u m i đã hình thành và ộ ố ầ ớ ờ ố ầ ị ế ớ
dòi h i 1 th văn chương m i. ỏ ứ ớ

T đ u th k XX,văn hóa VN d n thoát kh i nh ừ ầ ế ỉ ầ ỏ ả
hư ng c a văn hóa phong ki n Trung Hoa, b t đ u m r ng t p xúc v i văn hóa ở ủ ế ắ ầ ở ộ ế ớ
phương Tây mà ch y u là văn hóa Pháp.Lu ng văn hóa m i thong qua t ng l p trí ủ ế ồ ớ ầ ớ
th c tây h c (ch y u là t ng l p ti u tư s n) ngày càng th m sâu vào tâm h n và ý ứ ọ ủ ế ầ ớ ể ả ấ ồ
thưc ngư i c m bút cũng như ngư i đ c sách.ờ ầ ờ ọ
Đ u th k XX ch qu c ng ra đ i thay th ch Hán,ch Nôm,t hành chính t i ầ ế ỉ ữ ố ữ ờ ế ữ ữ ừ ớ
văn chương ngh thu t .Ch qu c ng đư c ph bi n r ng rãi t o đi u ki n cho ệ ậ ữ ố ữ ợ ố ế ộ ạ ề ệ
công chúng ti p xúc v i sách báo.Nhu c u văn hóa c a công chúng đã làm n y ế ớ ầ ủ ả
sinh nh ng ho t đ ng kinh doanh văn hóa,làm cho ngh in,ngh xu t b n,ngh lam ữ ạ ọ ề ề ấ ả ề
báo theo kĩ thuât hiên đ i phat tri n khá m nh.Vi t văn cũng tr thành m t ngh ạ ể ạ ế ở ộ ề
ki m s ng tuy r t khó khan,ch t v tế ố ấ ậ ậ
Nh ng nhân t trên t o đi u ki n cho văn h c Vi t Nam đ i m i theo hư ng hi n ữ ố ạ ề ệ ọ ệ ổ ớ ớ ệ
đ i hóa .Hi n đ i hóa đây đư c hi u là quá trình làm cho văn h c thoát ra kh i h ạ ệ ạ ở ợ ể ọ ỏ ệ
th ng thi pháp văn h c trung đ i và đ i m i theo văn h c phương tây,có th h i ố ọ ạ ổ ớ ọ ể ộ
nhâp v i n n văn h c hi n đ i th gi i.ớ ề ọ ệ ạ ế ớ
Đây là giai đo n chu n b các ạ ẩ ị
đi u ki n c n thi t cho công cu c ể ệ ầ ế ộ
hiên đ i hóa văn h c.Ch qu c ạ ọ ữ ố
ng ph bi n r ng rãi.Cùng v i ữ ổ ế ộ ớ
báo chí ,phong trào d ch thu t ị ậ
mà ch y u là d ch ti u thuy t c ủ ế ị ể ế ổ
đi n ,Tân thư Trung Qu c,ti u ể ố ể
thuy t và k ch Phát,cũng có tác ế ị
đ ng khá quan tr ng t i vi c hình ộ ọ ớ ệ
thành và phát tri n c a n n văn ể ủ ề
xuôi Qu c ng .ố ữ
T cu i th k XIX, B c kì và ừ ố ế ỉ ở ắ
Trung kì,cùng v i s l n m nh ớ ự ớ ạ
c a dòng văn h c trào phúng .Ví ủ ọ
d như “Câu cá mùa thu” c a ụ ủ

Nguy n Khuy n,”Thương v ”c a ễ ế ợ ủ
Tú Xương.
Nam kì xu t hi n m t s sang tác văn Ở ấ ệ ộ ố
xuôi vi t b ng ch Qu c ng .Ví d như ế ằ ữ ố ữ ụ
truy n n g n “Th y ệ ắ ầ
La_Za_rô_Phi n”(1887) c a Nguy n ề ủ ễ
Tr ng Qu n_là m t trong nh ng áng văn ọ ả ộ ữ
xuôi qu c ng đ u tiên đư c coi là tác ố ữ ầ ợ
ph m m đ u cho truy n ng n hi n đ i ẩ ở ầ ệ ắ ệ ạ
Vi t Nam.ệ
N n văn h c c a nư c ta giai đo n ề ọ ủ ớ ở ạ
này đã đ t đư c m t s thành t u đáng ạ ợ ộ ố ự
ghi nh n trong quá trình hi n đ i ậ ệ ạ
hóa,làm cho văn h c có tính hi n ọ ệ
đ i.Tuy nhiên,nhi u y u t c a văn h c ạ ề ế ố ủ ọ
trung đ iv n còn t n t i ph bi n ạ ẫ ồ ạ ổ ế ở
m i th lo i t n i dung đ n hình th c.ọ ể ạ ừ ộ ế ứ
Văn h c Vi t Nam th i kì này đã hình ọ ệ ờ
thành hai b ph n : công khai và không ộ ậ
công khai.
Văn h c công khai là văn h c h p pháp, ọ ọ ợ
t n t i trong phòng pháp lu t cu chính ồ ạ ậ ả
quy n th c dân phong ki n. Văn h c ề ự ế ọ
không công khai b đ t ra ngoài vòng ị ặ
pháp lu t, ph i lưu hành bí m tậ ả ậ


Văn h c lãng m n và văn h c hi n th c ọ ạ ọ ệ ự
cùng t n t i song song, v a đ u tranh ồ ạ ừ ấ
v i nhau, v a nh hư ng, tác đ ng qua ớ ừ ả ở ộ
l i, có khi chuy n hóa l n nhau. Hai xu ạ ể ẫ
hư ng văn h c này luôn trong quá ớ ọ ở
trình di n bi n, đ i thay, gi a chúng ễ ế ổ ữ
không có ranh gi i th t r ch ròi, ớ ậ ạ
không đ i l p nhau v giá tr . Xu ố ậ ề ị
hư ng văn h c nào cũng có nh ng cây ớ ọ ữ
bút tài năng và nh ng tác ph m xu t ữ ẩ ấ
s c.ắ

Trong b ph n văn h c không công khai có thơ ộ ậ ọ
văn cách m ng, tiêu bi u nh t là thơ văn sáng tác ạ ể ấ
trong tù. Văn h c cách m ng cũng có lúc đư c lưu ọ ạ ợ
hành công khai và ch y u v n b đ t ra ngoài ủ ế ẫ ị ặ
vòng pháp lu t c a ch đ phong ki n và đ i s ng ậ ủ ế ộ ế ờ ố
văn h c bình thư ng. H coi thơ văn là m t th vũ ọ ờ ọ ộ ứ
khí s c bén chi n đ u ch ng k thù dân t c, là ắ ế ấ ố ẻ ộ
phương ti n đ truy n bá tư tư ng yêu nư c và ệ ể ề ở ớ
cách m ng.ạ

M c dù ra đ i trong hoàn c nh vô cùng khó khăn ặ ờ ả
nhưng văn h c cách m ng đánh th ng vào b n ọ ạ ẳ ọ
th ng tr th c dân cùng b n bè lũ tay sai, nói lên ố ị ự ạ
khát v ng đ c l p , đ u tranh đ gi i phóng dân ọ ộ ậ ấ ể ả
t c, th hi n tinh th n yêu nư c n ng nàn và ộ ể ệ ầ ớ ồ

ni m tin vào tương lai t t th ng c a cách m ng. ề ấ ắ ủ ạ
Ví d : Nh t kí trong tù ( H Chí Minh ), T y ụ ậ ồ ừ Ấ
( Tô H u)ữ

b ph n văn h c công khai này, quá trình hi n Ở ộ ậ ọ ệ
đ i hóa g n li n v i quá trình cách m ng hóa văn ạ ắ ề ớ ạ
h c ọ

Nhìn chung, gi a các b ph n văn h c ( công ữ ộ ậ ọ
khai và không công khai ) gi a các xu hư ng ữ ớ
văn h c có s khác bi t và đ u tranh v i nhau ọ ự ệ ấ ớ
v tư tư ng và quan đi m ngh thu t. Nhưng ề ở ể ệ ậ
trong th c t , chúng ít nhi u v n tác đ ng, ự ế ề ẫ ộ
th m chí có khi chuy n hóa l n nhau đ cùng ậ ể ẫ ể
phát tri n. Đi u đó đã t o nên tính ch t đa ể ề ạ ấ
d ng, phong phú, ph c t o c a th i kì này.ạ ứ ạ ủ ờ

Cùng v i s chuy n bi n v xã h i, văn ớ ự ể ế ề ộ
h c th i kì t đ u th k XX đ n1945 ọ ờ ừ ầ ế ỉ ế
phát tri n v i m t t c đ đ c bi t kh n ể ớ ộ ố ộ ặ ệ ẩ
trương, mau l . Đi u đó đư c th hi n ẹ ề ợ ể ệ
qua s phát tri n v s lư ng tác gi ự ể ề ố ợ ả
và tác ph m, s hình thành và đ i m i ẩ ự ổ ớ
các th lo i văn h c và đ k t tinh ể ạ ọ ộ ế ở
nh ng tác gi và tác ph m tiêu bi u.ữ ả ẩ ể

Tư tư ng yêu nư c g n li n v i dân :” ở ớ ắ ề ớ
Dân là dân nư c, nư c là nư c dân” ớ ớ ớ
( Phan B i Châu ).Trong các sáng tác ộ

c a Nguy n Ái Qu c, T H u và nh ng ủ ễ ố ố ữ ữ
nhà thơ cách m ng vô s n khác ,thì ạ ả
ch nghĩa yêu nư c g n v i lí tư ng xã ủ ớ ắ ớ ở
h i ch nghĩa và tinh th n qu c t vô ộ ủ ầ ố ế
s n.ả

Thành t u cu các th lo i văn xuôi đư c k t tinh ti u ự ả ể ạ ợ ế ở ể
thuy t và truy n ng n.ế ệ ắ

Câu văn qu c ng gi n d , trong sáng, có kh năng di n t ố ữ ả ị ả ễ ả
chính xác, tinh t tùy ý nghĩ, tình c m, c m xúc, đ n c m ế ả ả ế ả
giác mong manh, mơ h nh t, tuy v sau l i tr thành ki u ồ ấ ề ạ ở ể
cách sáo mòn.

Năm 1936,các nhà ti u thuy t hi n th c ti p t c đưa ra công ể ế ệ ự ế ụ
cu c cách tân ti u thuy t lên m t t m v i m i.ộ ể ế ộ ầ ớ ớ

Truy n ng n phát tri n m nh m , nhanh chóng,nh t là trong ệ ắ ể ạ ẽ ấ
giai đo n 1930-1945.ạ

Phóng s là th lo i văn h c ra đ i t nh ng năm 30. Thành ự ể ạ ọ ờ ừ ữ
t u cùa phóng s đư c ghi nh n trong nh ng sáng tác c a ự ự ợ ậ ữ ủ
Tam Lang, Vũ Tr ng Ph ng…ọ ụ

Thơ ca th i kì cũng phát tri n m nh m và đ t đư c nh ng ờ ể ạ ẽ ạ ợ ữ
thành t u to l n.Phong trào thơ m i ra đ i đã đem l i s thay ự ớ ớ ờ ạ ự
đ i sâu s c cho n n thơ dân t c.ổ ắ ề ộ

Lí lu n phê bình văn h c th i kì này cũng đ t đư c nh ng ậ ọ ờ ạ ợ ữ
thành t u đáng ghi nh n và góp ph n phát tri n m nh m .ự ậ ầ ể ạ ẽ