B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
PHM NGC NGUYÊN LINH
MT S GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăNNGăLC
CNH TRANH CA CÔNG TY TNHH MTV
CHIU SÁNG CÔNG CNG TP.HCM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh ậ Nm 2015
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
PHM NGC NGUYÊN LINH
MT S GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC
CNH TRANH CA CÔNG TY TNHH MTV
CHIU SÁNG CÔNG CNG TP.HCM
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh - Hng ngh nghip
Mã s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. TRNG QUANG DNG
TP. H Chí Minh – Nm 2015
LIăCAMăOAN
TôiăxinăcamăđoanălunăvnăthcăsăắMt s giiăphápănơngăcaoănngălc
cnh tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cngăTP.HCM” là kt
qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hcăđc lp và nghiêm túc ca tôi. Các
s liu trong lunăvnăđc thu thp t thc t, có ngun gcărõărƠng,ăđángătinăcy,
đc x lý trung thc,ăkháchăquanăvƠăchaătngăđc công b trong bt c công
trình nào.
Tác gi
Phm Ngc Nguyên Linh
MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOANă
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH
PHN M U 1
1. Lý do chnăđ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 3
3.ăiătng và phm vi nghiên cu 3
4.ăPhngăphápănghiênăcu 3
5.ăụănghaăthc tin caăđ tài 4
6. Kt cu ca lunăvnă 4
CHNG 1:ăCăS LÝ THUYT V NNGăLC CNH TRANH 5
1.1. Khái quát v cnhătranhăvƠănngălc cnh tranh 5
1.1.1. Khái nim cnh tranh 5
1.1.2. Li th cnh tranh 6
1.1.3. Khái nimănngălc cnh tranh 7
1.1.4. Tm quan trng ca vicănơngăcaoănngălc cnh tranh 8
1.2. Các yu t cuăthƠnhănngălc cnh tranh ca doanh nghip 9
1.2.1. Ngun nhân lc 11
1.2.2.ăNngălc tài chính 12
1.2.3.ăTrìnhăđ trang thit b và công ngh 12
1.2.4.ăNngălc cnh tranh ca sn phm và dch v 13
1.2.5.ăThngăhiu và uy tín ca doanh nghip 14
1.2.6.ăNngălc nghiên cu và phát trin 15
1.2.7. H thngăthôngătinăvƠăcăs d liu 15
1.2.8.ăNngălc qun tr doanh nghip 16
1.3. Ma trn hình nh cnh tranh 16
Tóm ttăchngă1ă 18
CHNGă 2:ă THC TRNGă NNGă LC CNH TRANH CA CÔNG TY
TNHH MTV CHIU SÁNG CÔNG CNG TP.HCM 19
2.1. Gii thiu v Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cng TP.HCM 19
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 19
2.1.2. Sn phm và dch v ca công ty 19
2.1.3.ăCăcu t chc qun lý 20
2.1.4. Tình hình hotăđng SXKD ca công ty 20
2.2. Thit k nghiên cu và thit k khoă sátă nngă lc cnh tranh ca Công ty
TNHH MTV Chiu sáng Công cng TP.HCM 21
2.2.1. Thit k nghiên cuănngălc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu
sáng Công cng TP.HCM 21
2.2.2. Thit k khoăsátănngălc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu
sáng Công cng TP.HCM 22
2.2.2.1. Gii thiu v cácăđi th cnh tranh 22
2.2.2.2. Xây dngăthangăđoănngălc cnhătranhătrongălnhăvc dch v công
ích chuyên ngành chiu sáng công cng 24
2.2.2.3.ăXácăđnh mu nghiên cu 25
2.2.2.4.ăPhngăphápăx lý d liu 26
2.3. Thc trngănngălc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công
cng TP.HCM 27
2.3.1. Ngun nhân lc 27
2.3.2.ăNngălc tài chính 29
2.3.3.ăTrìnhăđ trang thit b và công ngh 35
2.3.4.ăNngălc cnh tranh ca sn phm và dch v 37
2.3.5.ăThngăhiu và uy tín ca doanh nghip 40
2.3.6.ăNngălc nghiên cu và phát trin 43
2.3.7. H thngăthôngătinăvƠăcăs d liu 45
2.3.8.ăNngălc qun tr doanh nghip 48
2.4.ă ánhă giáă nngă lc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công
cng TP.HCM qua ma trn hình nh cnh tranh 52
2.5.ăánhăgiáăchungă 54
2.5.1. Nhng thành công cn phát huy 54
2.5.1.1.ăTrìnhăđ trang thit b và công ngh 54
2.5.1.2.ăThngăhiu và uy tín ca doanh nghip 54
2.5.1.3.ăNngălc nghiên cu và phát trin 55
2.5.1.4. H thngăthôngătinăvƠăcăs d liu 55
2.5.2. Nhng tn ti, hn ch cn khc phc và ci thin 55
2.5.2.1. Ngun nhân lc 55
2.5.2.2.ăNngălc tài chính 56
2.5.2.3.ăNngălc cnh tranh ca sn phm và dch v 56
2.5.2.4.ăNngălc qun tr doanh nghip 56
Tóm ttăchngă2ă 57
CHNGă3:ăMT S GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăNNGăLC CNH TRANH
CA CÔNG TY TNHH MTV CHIU SÁNG CÔNG CNG TP.HCM 58
3.1. Mc tiêu phát trin và đnhăhngănơngăcaoănngălc cnh tranh ca Công ty
TNHH MTV Chiu sáng Công cng TP.HCM 58
3.1.1. Mc tiêu phát trin ca công ty 58
3.1.2.ănhăhngănơngăcaoănngălc cnh tranh ca công ty 59
3.2. Mt s giiă phápă nơngă caoă nngă lc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV
Chiu sáng Công cng TP.HCM 60
3.2.1. Gii pháp v Ngun nhân lc 60
3.2.2. Gii pháp v Nngălc tài chính 62
3.2.3. Gii pháp v Trìnhăđ trang thit b và công ngh 63
3.2.4. Gii pháp v Nngălc cnh tranh ca sn phm và dch v 65
3.2.5. Gii pháp v Thngăhiu và uy tín ca doanh nghip 69
3.2.6. Gii pháp v Nngălc nghiên cu và phát trin 71
3.2.7. Gii pháp v H thngăthôngătinăvƠăcăs d liu 73
3.2.8. Gii pháp v Nngălc qun tr doanh nghip 75
Tóm ttăchngă3 78
KT LUN 79
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1: Dàn bài tho lun nhóm
PH LC 2: Danhăsáchăchuyênăgiaăđưătho lun nhóm
PH LC 3: Phiu kho sát ý kin chuyên gia
PH LC 4: Danhăsáchăchuyênăgiaăđưăkho sát
PH LC 5: Phiu kho sát ý kin khách hàng
PH LC 6: Tng hp kt qu ly ý kin chuyên gia v tm quan trng ca các
yu t cuăthƠnhănngălc cnh tranh
PH LC 7: Tng hp kt qu ma trn hình nh cnh tranh
PH LC 8: Ngành, ngh đngăkỦăkinhădoanhăca Công ty TNHH MTV Chiu
sáng Công cng TP.HCM
PH LC 9: Să đ t chc ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cng
TP.HCM
PH LC 10: Báo cáo kt qu kinh doanh ca Công ty t nmă2011-2014
PH LC 11: iăxeăcăgii và thit b thi công
DANH MC CÁC T VIT TT
CPH C phn hóa
CTNN CôngătyănhƠănc
DTBD Duy tu boădng
DVCI Dch v công ích
KTTT Kinh t th trng
MTV Mt thành viên
NXB Nhà xut bn
QLVH Qun lý vn hành
QTKD Qun tr kinh doanh
SXKD Sn xut kinh doanh
TNHH Trách nhim hu hn
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
UBND y ban nhân dân
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bngă1.1: Khungăđánhăgiáăcácănngălcăcnhătranh 17
Bngă2.1: Trìnhăđălaoăđngăcaăcôngăty 27
Bngă2.2: BngăđánhăgiáăngunănhơnălcăcaăCôngătyăTNHHăMTVăChiuăsángă
CôngăcngăTP.HCMăviăcácăđiăthăcnhătranh 28
Bngă2.3: Bngăcơnăđiăkătoánăca côngătyătănmă2011-2014 31
Bngă2.4: CácăchătiêuănngălcătƠiăchínhăcaăcôngătyătănmă2011-2014 32
Bngă2.5: BngăđánhăgiáănngălcătƠiăchínhăcaăCôngătyăTNHHăMTVăChiuăsángă
CôngăcngăTP.HCMăviăcácăđiăthăcnhătranh 34
Bngă2.6: BngăđánhăgiáătrìnhăđătrangăthităbăvƠăcôngănghăcaăCôngătyăTNHHă
MTVăChiuăsángăCôngăcngăTP.HCMăviăcácăđiăthăcnhătranh 36
Bngă2.7: Bng đánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăsnăphmăvƠădchăvăcaăCôngă
tyăTNHHăMTVăChiuăsángăCôngăcngăTP.HCMăviăcácăđiăthăcnhă
tranh 39
Bngă2.8: Bngăđánhăgiáăthngă hiuăvƠăuyătínă caă doanhă nghipăcaăCôngătyă
TNHHă MTVă Chiuă sángă Côngă cngă TP.HCMă viă cácă điă thă cnhă
tranh 41
Bngă2.9: BngăđánhăgiáănngălcănghiênăcuăvƠăphátătrinăcaăCôngătyăTNHHă
MTVăChiuăsángăCôngăcngăTP.HCMăviăcácăđiăthăcnhătranh 44
Bngă2.10: BngăđánhăgiáăhăthngăthôngătinăvƠăcăsădăliuăcaăCôngătyăTNHHă
MTVăChiuăsángăCôngăcngăTP.HCMăviăcácăđiăthăcnhătranh 48
Bngă2.11: Bngă đánhă giáă nngă lcă qună tră doanhă nghipă caă Côngă tyă TNHHă
MTVăChiuăsángăCôngăcngăTP.HCMăviăcácăđiăthăcnhătranh 50
DANH MC CÁC HÌNH
Trang
Hình 1.1: Quyătrìnhă xơyădngătiêuă chíăđánhăgiáănngălcăcnhătranhătrongălnhă
vcăDVCIăchuyênăngƠnhăchiuăsángăcôngăcng 10
Hình 1.2: CácăyuătăcuăthƠnhănngălcăcnhătranhătrongălnhăvcăDVCIăchuyênă
ngƠnhăchiuăsángăcôngăcng 11
Hình 2.1: Doanhă thuă quaă tngă thiă kă caă Côngă tyă TNHHă MTVă Chiuă sángă
CôngăcngăTP.HCM 20
Hình 2.2: Quyătrìnhănghiênăcuă nngălcăcnhătranhăcaăCôngătyăTNHHăMTVă
ChiuăsángăCôngăcngăTP.HCM 21
1
PHN M U
1. Lý do chnăđ tài
tăncătaăđangăxơyădng nnăKTTTăđnhăhng xã hi ch ngha,ăcùngă
vi vic tham gia sâu rng vào kinh t quc t đưăđaăđn nhng thách thc không
nh trong cnhătranhăđi vi nhiu ngành ngh kinhădoanhăcngănhănhiu doanh
nghipătrongănc. Quy lut cnh tranh s khin nhng doanh nghip yu kém b
đƠoăthi trong nnăKTTTăđy khc lit. Các doanh nghip ch có th đng vng và
phát trin nu có kh nngăcnh tranh tt. Chính vì vy, doanh nghip phi không
ngngănơngăcaoănngălc cnh tranh caămìnhăđ đápăng các nhu cu thc t, tuân
theo quy lut cnhătranhăcngănhăphc v li ích ca doanh nghip.
Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cng TP.HCM, tin thân là Công ty
Chiu sáng Công cngăTP.HCMăđc thành lp ngày 26/01/1993, là CTNN hot
đng công ích vi nhim v: hotăđng QLVH, duy tu, sa cha h thng chiu
sáng công cng,ăđènătínăhiu giao thông, camera quan sát giao thông, bng thông tin
giaoăthôngăđin t trênătoƠnăTP.HCM.ăCôngătyăcóănngălc chuyên môn v thit k,
thi công xây lp, QLVH và duy tu, sa cha các h thngăchuyênăngƠnh.ănătrc
nmă2010,ăcôngătyălƠădoanhănghip 100% vnănhƠănc, hotăđng ch yu da trên
vicăđc giao k hochăhƠngănm.
Nmă 2010,ă côngă tyă đc chuyn thành Công ty TNHH MTV Chiu sáng
Công cng TP.HCM do UBND TP.HCM làm ch s hu theo Ngh đnh s
25/2010/N-CP v chuynăđiăcôngătyănhàănc thành công ty trách nhim hu hn
mt thành viên và t chc qun lý công ty trách nhim hu hn mt thành viên do
Nhàănc làm ch s hu,ăđnănmă2013ăchuyn giaoăchoăCôngătyăđuătătƠiăchínhă
nhƠănc TP.HCM (HFIC) làm ch s hu và hotăđngăchoăđn nay. Công ty hin
nay hotăđng ch yu da trên vicăđc ch đuătălƠăcácăcăquanănhƠănc (Các
Khu QunălỦăGiaoăthôngăôăth, Trung tâm qunălỦăđng hm sông SƠiăGòn)ăđt
hàng hocăđu thu cung cp sn phm,ăDVCI.ăNgoƠiăraăcngăthamăgiaăđu thu
mt s công trình xây lp vi các ch đuătăkhácănhau,ăc tănhơnălnănhƠănc,
2
tuy nhiên t l trúng thu khá thp. CnhătranhătrongăngƠnhăđangăngƠyăcƠngăgayăgt
khi vic cung cp sn phm,ăDVCIăđangădn chuynăsangăđu thu rng rãi theo
Ngh đnhă130/2013/N-CP ngày 16/10/2013 v sn xut và cung ng sn phm,
DVCI. Th phnăđưăb chia s vi nhiu doanh nghip khác, doanh thu ca công ty
đưăst gim dn. Nhiu CTNN cngănhătănhơnăkhácăcngăbtăđuăđngăkỦăthêmă
ngành ngh kinhădoanhăđ tham gia vào hotăđngămƠătrcăđơyăch mình công ty
đc giao thc hin.ăCôngătyăcngăđưăbc l mt s hn ch trong công tác qun lý
và kh nngăcnh tranh vi các doanh nghip khácăkhiăthamăgiaăđu thu cung cp
sn phm,ăDVCIăcngănhăđu thu xây dng công trình.
Doanh thu caăcôngătyătrongă10ănmăquaăđtăđnhăcaoălƠănmă2012ăvi 711 t
đng, tuy nhiên vi s cnh tranh khc lit,ădoanhăthuănmă2013ăđưăst gimăđángă
k ch còn 437 t đng,ănmă2014ăcóătngălênămt chút 454 t đng (nhngăvn
chaăbngănmă2011ălƠă525 t). Li nhun caăcôngătyăcngăđtăđnhăcaoănmă2012ă
vi 104 t đng và st gim mnhănmă2013ăcònă72ăt đng,ătngăli nh nmă2014
lên 73 t đngă(cngăchaăbng li nhunănmă2011ălƠă95ăt đng). D liu trên cho
thy kt qu kinhădoanhănmă2013,ă2014ăcaăcôngătyăđưăst gim nhiu so viănmă
2011, 2012.
Hină nay,ă côngă tyăđangă trongă quáă trìnhă hoƠnă thin các th tcă phápă lỦă đ
CPHătrongănmă2015ătheoătin trình mà Th tng Chính ph đưăch đo theo Ngh
đnh s 59/2011/N-CP v chuyn doanh nghip 100% vnănhàănc thành công ty
c phn. Vnăđ cnh tranh theo KTTT s còn tr nên gay gtăhn.ăCôngătyăs phi
đngătrc nhiu áp lc vi nhiu thách thcăhnătrc.
Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cng TP.HCM có th tn ti và
phát trin trong nn KTTT thì vicăđánhăgiáăthc trngănngălc cnhătranhăvƠăđ ra
Giiăphápănơngăcaoănngălc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công
cng TP.HCM là vic ht sc cn thit. Xut phát t nhng vnăđ trên, tác gi
chnăđ tài ắMt s giiăphápănơngăcaoănngălc cnh tranh ca Công ty TNHH
MTV Chiu sáng Công cngăTP.HCM” đ thc hin lunăvnăca mình.
3
2. Mc tiêu nghiên cu
- Xácăđnh các yu t cu thành các yu t cu thƠnhănngălc cnh tranh
trongălnhăvc DVCI chuyên ngành chiu sáng công cng.
- Phơnătíchăđánhăgiáăthc trngănngălc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV
Chiu sáng Công cng TP.HCM.
- a ra nhng gii pháp hiu qu đ nơngăcaoănngălc cnh tranh ca Công
ty TNHH MTV Chiu sáng Công cng TP.HCM.
3. iătng và phm vi nghiên cu
iătng nghiên cu: iătng nghiên cu ca lunăvnălƠănngălc cnh
tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cng TP.HCM.
Phm vi nghiên cu:
- Thi gian nghiên cu ca lun vnă gii hn t nmă 2011ă đn ht tháng
04/2015.
- Không gian nghiên cu ca lună vn:ă Côngă tyă TNHHă MTVă Chiu sáng
Công cng TP.HCM.
4. Phngăphápănghiênăcu
Tác gi s dngăphngăphápănghiênăcuăđnhătínhăvƠăphngăphápănghiênă
cuăđnhălng trong quá trình nghiên cu.ăTrongăđó:
- Nghiên cuăđnhătính:ăgiúpăxácăđnh các yu t cuăthƠnhănngălc cnh
tranhăvƠăthangăđo.ăTácăgi da trên lý thuyt các yu t cuăthƠnhănngălc cnh
tranh ca doanh nghip và kinh nghim thc t ti doanh nghipăđ đ xut các yu
t cuăthƠnhănngălc cnhătranhătrongălnhăvc DVCI chuyên ngành chiu sáng
công cng.ă Sauă đó,ă tácă gi tin hành tho lun nhóm viă 10ă chuyênă giaă đ hiu
chnh các yu t cuăthƠnhănngălc cnhătranhăvƠăthangăđoăđ đm boăđyăđ, phù
hp.ăơyălƠăcăs xây dng bng câu hiăđ phc v nghiên cuăđnhălng.
4
- Nghiên cuăđnhălng: T bng câu hi xây dngăđc t nghiên cuăđnh
tính, nghiên cuăđnhălngăđc s dngăđ phân tích thc trngănngălc cnh
tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cngă TP.HCM,ă phngă phápă
thng kê s dng là thng kê mô t. Phiu kho sát đc phát trc tip ti 2 nhóm
điătng:ăNhómăđiătngăchuyênăgiaăvƠăNhómăđiătng khách hàng.
- Ngoài ra, d liu phc v cho nghiên cuăđnhălng còn da vào các s
liu th cpă đc thu thp t các báo cáo ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng
Công cng TP.HCM.
5. ụănghaăthc tin caăđ tài
T kt qu nghiên cu, tác gi munăthôngătinăđn các nhà qun lý bităđc
thc trngănngălc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cng
TP.HCM, t đóăđ xut mt s giiăphápănơngăcaoănngălc cnh tranh ca Công ty.
6. Kt cu ca lunăvn
Ngoài phn m đu và kt lun, kt cu ca lunăvnăgmăcóă3ăchng:
Chngă1:ăCăs lý thuyt v nngălc cnh tranh
Chngă2:ăThc trngănngălc cnh tranh ca Công ty TNHH MTV Chiu
sáng Công cng TP.HCM
Chngă 3:ă Mt s giiă phápă nơngă caoă nngă lc cnh tranh ca Công ty
TNHH MTV Chiu sáng Công cng TP.HCM
5
CHNGă1
CăS LÝ THUYT V NNGăLC CNH TRANH
1.1. Khái quát v cnhătranhăvƠănng lc cnh tranh
1.1.1. Khái nim cnh tranh
Cnh tranh là quy lut vn hành ca nn KTTT. Nó xut hin trong miălnhă
vc caăđi sng xã hiămƠătrongăđóăhotăđng SXKD là mtălnhăvc quan trng.
Có nhiu cách hiu khác nhau v khái nim cnh tranh và s cnhătranhăcngăchiaă
ra các cpăđ khác nhau, có th cp quc gia, ngành, doanh nghip hay sn phm.
Cnh tranh là s ganhăđua,ăđu tranh gay gt giaăcácănhƠătăbn nhm giành
git nhngăđiu kin thun li trong sn xutăvƠătiêuădùngăhƠngăhóaăđ thu đc li
nhun siêu ngchă(CácăMác,ă2004),ănghaălƠăs tn ti caăcácăđi th cnh tranh là
miăđeăda ti li nhun ca các nhà kinh doanh. T đóădn ti vic hình thành các
hành vi hn ch cnh tranh và cnh tranh không lành mnh vi mcăđíchătrit h các
đi th cnh tranh giành ly th trng, khách hàng và li nhun. Khái nim cnh
tranhănƠyăđcănhìnădiăgócăđ khá tiêu cc, cnhătranhăkhôngăbìnhăđng, nu mt
bên có li thì bên kia chu thit.ăTuyănhiênănóăcngănóiălênăvaiătròăca cnh tranh là
đi mi sn xut, phát trin kinh t thông qua n lc cnh tranh caăcácănhƠătăbn.
Theo t đin bách khoa ca Vit Nam (T in Bách Khoa, 1995) thì cnh
tranh (trong kinh doanh) là hotăđngătranhăđuaăgiaăngi sn xut hàng hóa, gia
cácăthngănhơn,ăcác nhà kinh doanh trong nn KTTT, chi phi quan h cung cu,
nhmăgiƠnhăcácăđiu kin sn xut, tiêu th và th trng có li nht.
Cnh tranh (kinh t) là giành ly th phn. Bn cht ca cnh tranh là tìm
kim li nhun, là khon li nhunăcaoăhnămc li nhun trung bình mà doanh
nghipăđangăcóă(MichaelăE. Porter, 1980). Kt qu ca quá trình cnh tranh là s
bình quân hóa li nhun trong ngành theo chiuăhng ci thin sâu dnăđn giá c
có th gimăđi.
6
Nhă vy, cnhă tranhă cóă tácă đngă thúcă đy sn xut, lƠă đng lcă đ tngă
trng kinh t.ăTrongăđiu kin cnh tranh lành mnh, buc các doanh nghip phi
thc hin tt li ích ca mình và li ích ca khách hàng, li ích ca cngăđng, li
ích ca xã hi, chính vì vy, nn kinh t không ngngăđcăđi mi, phát trin,
nâng cao mc sngăchoăngi dân.
Mi tác gi có mt khái nim khác nhau v cnhătranhănhngăcácăkháiănim
nƠyăđu tu trung mtăỦătng: Cnh tranh là s ganhăđuaăgia các ch th kinh
doanh cùng mt loi sn phm hàng hóa và cùng tiêu th trên mt th trngăđ đt
đc mcăđíchăcui cùng là tiăđaăhóaăli nhun.
1.1.2. Li th cnh tranh
Theo tác gi Nguyn Hu Lam thì li th cnh tranh là nhngănngălc phân
bit caă côngăty,ă trongă đóă nhngă nngă lc phân bită nƠyă đc khách hàng xem
trng, đánhăgiáăcaoăvìănóăto ra giá tr cao cho khách hàng (Nguyn Hu Lam và
cng s, 2011).
Vy li th cnh tranh là nhngănngălc phân bit ca doanh nghipăđc
th trngăđánhăgiáăcao,ăquaăđóădoanhănghip toăraăđc s vt tri so viăcácăđi
th cnh tranhăkhácătrongăngƠnh,ătrongăđóănngă lc phân bitălƠăđim mnh ca
doanh nghip so vi các doanh nghip khác.
Li th cnh tranh xut phát ch yu t giá tr mà doanh nghip có th to ra
cho khách hàng, li th đóăcó th di dng giá c thpăhnăđi th cnh tranh
(trong khi liăíchăchoăngi mua là tngăđng) hoc cung cp nhng liăíchăvt
tri so viăđi th khină ngi mua chp nhn thanh toán mt mcă giáă caoăhn
(Michael E. Porter, 1985).
tn tiătrongămôiătrng cnh tranh, công ty phi to raăđc li th cnh
tranh. Theo Micheal E. Porter, tu trung li có 2 loi li th cnh tranh mà doanh
nghip có th s hu: chi phí thp hoc khác bit hóa.
7
- Chi phí thp: to ra sn phm có chi phí thpăhnăđi th cnh tranh, giúp
chimălnhăth trng rng, mang li cho doanh nghip hiu qu caoăhnăvƠăcóăkh
nngăchng li vic gim giá bán sn phm ttăhn.
- Khác bit hóa: sn phm có s khác bit,ălƠmătngăgiáătr choăngi tiêu
dùng, hoc làm gim chi phí s dng sn phm, hoc nâng cao tính hoàn thin khi
s dng sn phm. Li th này giúp doanh nghip có kh nngăbuc th trng chp
nhn mcăgiáăcaoăhnămc giá caăđi th.
Khi doanh nghip có li th cnh tranh, doanh nghip s cóăcáiămƠăcácăđi
th khácăkhôngăcó,ănghaălƠăhotăđng ttăhnăđi th, hocălƠmăđc nhng vic
mƠăđi th không th lƠmăđc. Li th cnh tranh là nhân t cn thit cho s thành
công và tn ti lâu dài ca doanh nghip.
1.1.3. Khái nim nng lc cnh tranh
Nngă lc cnhătranhăđc xem xét cácă gócă đ khác nhau nhănngălc
cnh tranh qucăgia,ănngălc cnh tranh doanh nghip,ănngălc cnh tranh ca sn
phm và dch v Trong lunăvnănƠyăs ch yuăđ cpăđnănngălc cnh tranh
ca doanh nghip.ăChoăđnă nayăcngă cóănhiu khái nim khác nhau v nngă lc
cnh tranh.
NngăsutălaoăđngălƠăthcăđoăduyănht v nngălc cnh tranh (Michael E.
Porter, 1980). Michael E. Porter cho rngănngălc cnh tranh là kh nngăsángăto
ra nhng sn phm có quy trình công ngh đcăđáoăđ to ra giá tr giaătngăcao,ă
phù hp vi nhu cu khách hàng, có chi phí thp,ă nngă sut cao nhmă tngă li
nhun.
Nngălc cnh tranh ca doanh nghipă lƠănngălc duy trì và m rng th
phn, thu li nhun ca doanh nghipă(VăTrng Lâm, 2006). Quan nim này khá
ph bin ti các doanh nghip hinănay,ănngălc cnhătranhătheoăđóăđc din gii
là kh nngătiêuăth hàng hóa, dch v và kh nngăthuăli nhun ca các doanh
nghip so viăđi th.
8
DinăđƠnăcaoăcp v cnh tranh công nghip ca T chc Hp tác và Phát
trin kinh t (OECD,ă2002)ăđnh nghaănngălc cnhătranhăđngănghaăviănngă
sutălaoăđng, là sc sn xutăcaoătrênăcăs s dng hiu qu yu t sn xutăđ
phát trin bn vngătrongăđiu kin cnh tranh.
Nngălc cnh tranh ca doanh nghip là kh nngăduyătrìăvƠănơngăcaoăli th
cnh tranh ca doanh nghip trong vic tiêu th sn phm, m rng mngăli tiêu
th, thu hút và s dng có hiu qu các yu t sn xut nhmăđt li ích kinh t cao
và bn vng (Nguyn Hu Thng, 2008).
Tóm li t nhng khái nimătrênăthìănngălc cnh tranh ca doanh nghip là
kh nngădoanhănghip tn dng nhng ni lcăbênătrongăcngănhăkhaiăthácănhng
thun li caămôiătrngăbênăngoƠiăđ to ra li th cnh tranh giúp doanh nghip
tn ti và phát trin trên th trng.
Nngălc cnh tranh ca doanh nghip mang tính tng hp ca nhiu yu t
cu thành khác nhau và có th xácăđnh cho nhóm doanh nghip hay cho tng doanh
nghip,ătuyănhiênăđ phân tích thc trngănngălc cnh tranh ca doanh nghip thì
cn phi xem xét các yu t cuăthƠnhănngălc cnh tranh ca doanh nghip.
1.1.4. Tm quan trng ca vic nâng cao nng lc cnh tranh
Cnh tranh tn tiănhămt quy lut khách quan trong nn KTTT và do vy
vicănơngăcaoănngălc cnhătranhăluônăđcăđtăraăđi vi các doanh nghip giúp
doanh nghip tn ti và phát trinătrongămôiătrng cnh tranh ngày càng gay gt và
quyt lit, nht là trong bi cnh hi nhp kinh t hin nay.
Th trng ngày càng xut hin nhiuăcácăđi th cnh tranh vi tim lc
mnh v tài chính, công ngh, qun lý và có sc mnh th trng.ăNơngăcaoănngă
lc cnh tranh cho doanh nghip là mtăđòiăhi cpăbáchăđ doanh nghipăđ sc
cnh tranh mt cách lành mnh và hpăphápătrênăthngătrng. Các doanh nghip
cn phi có các chinălc và giiăphápăđ nơngăcaoănngălc cnh tranh nhmăvt
tri so viăcácăđi th.ăiu này s giúp quytăđnh s sng còn ca doanh nghip.
9
Nngălc cnh tranh ca doanh nghip bao gm kh nngăbùăđp chi phí, duy
trì li nhună vƠă đcă đoă bng sn phm và dch v ca doanh nghip trên th
trng. Doanh nghip phiătngă cngănngălc cnh tranh ca chính mình bng
vicăthúcăđy nghiên cu và áp dng công ngh,ănơngăcaoătrìnhăđ ngun nhân lc,
tngăhiu qu hotăđngătƠiăchính,ăđaădng hoá và nâng cao chtălng sn phm, h
giá thành sn phm.
Nơngăcaoănng lc cnh tranh ca doanh nghip không ch đemăli li ích
cho doanh nghip, mà còn góp phn vào s tngătrng ca ngành và s phát trin
ca c quc gia.
1.2. Các yu t cuăthƠnhănngălc cnh tranh ca doanh nghip
Có nhiu tác gi đaăraălỦăthuyt v các yu t cuăthƠnhănngălc cnh tranh
ca doanh nghip. Mi tác gi có nhngăquanăđimăkhácănhauătuyănhiênăcngăcóă
nhiuăđim chung.
Nngălc cnh tranh ca doanh nghip ch bao hàm các nhân t ch quan,
phn ánh ni lc ca doanh nghip, không bao hàm các nhân t khách quan, các
yu t môiătrng kinh doanh (Phan Minh Hot, 2004).
i viăđ tài này, tác gi ch tp trung phân tích các yu t bên trong là yu
t cuăthƠnhănênănngălc cnh tranh ca doanh nghip, còn các yu t bên ngoài
đc xem nhăto ra thách thc và c hi nh nhau cho mi doanh nghip trong
ngƠnh.ăDoăđó,ătácăgi ch tpătrungăđn các yu t bên trong cuăthƠnhănênănngălc
cnh tranh ca doanh nghip, t đóăphơnătíchăđánhăgiáăthc trngăvƠăđ ra các gii
phápăđ nơngăcaoănngălc cnh tranh ca doanh nghip.
xácăđnh các yu t cuăthƠnhănngălc cnhătranhătrongălnhăvc DVCI
chuyên ngành chiu sáng công cng ti VităNam,ătrc ht lunăvnăcnăc vào lý
thuyt các yu t cuă thƠnhănngălc cnh tranh ca doanh nghip nói chung và
nghiên cu các yu t cuăthƠnhănngălc cnhătranhătrongălnhăvc DVCI chuyên
ngành chiu sáng công cng ca Công ty TNHH MTV Chiu sáng Công cng
10
TP.HCMănóiăriêng.ăTrênăcăs đóăđ hìnhăthƠnhăđ cngătho lun nhóm vi các
chuyên gia (xem Ph lc 1). Cuiăcùng,ătrênăcăs tho lun nhóm vi các chuyên
gia hình thành các yu t cuă thƠnhă nngă lc cnhă tranhă trongă lnhă vc DVCI
chuyên ngành chiu sáng công cng ti Vit Nam (xem Hình 1.1).
Ngun: Tng hp ca tác gi
Hình 1.1: Quy trìnhăxơyădngăyuătăcuăthƠnhănngălcăcnhătranhătrongălnhă
vcăDVCIăchuyênăngƠnhăchiuăsángăcôngăcng
Qua kt qu tho lun nhóm viă10ăchuyênăgiaătrongălnhăvc DVCI chuyên
ngành chiu sáng công cng (danh sách các chuyên gia tham gia tho lun xem Ph
lc s 2), tác gi xácăđnhăđc 8 yu t cuăthƠnhănngălc cnhătranhătrongălnhă
vc DVCI chuyên ngành chiu sáng công cng Vit nam, bao gm:
1/ Ngun nhân lc;
2/ăNngălc tài chính;
3/ăTrìnhăđ trang thit b và công ngh;
4/ăNngălc cnh tranh ca sn phm và dch v;
5/ăThngăhiu và uy tín ca doanh nghip;
6/ăNngălc nghiên cu và phát trin;
7/ H thngăthôngătinăvƠăcăs d liu;
8/ăNngălc qun tr doanh nghip.
Các yu t cu thành
nngălc cnh tranh
ca Cty TNHH MTV
Chiu sáng Công
cng TP.HCM
Lý thuyt các yu t cu
thành nngălc cnh tranh
ca doanh nghip
cngătho lun
nhóm vi các
chuyên gia
Các yu t cu thành nngălc
cnhătranhătrongălnhăvc DVCI
chuyên ngành chiu sáng công
cng
Tho lun
vi các
chuyên gia
11
Ngun: Tng hp ca tác gi
Hình 1.2: Các yuătăcuăthƠnhănngălcăcnhătranhătrongălnhăvcăDVCIă
chuyênăngƠnhăchiuăsángăcôngăcng
1.2.1. Ngun nhân lc
Nhân lc là mt yu t có tính quytăđnh ca lcălng sn xut, có vai trò
rt quan trng trong sn xut xã hi nói chung và trong cnh tranh kinh t hin nay.
Trong doanh nghip, nhân lc va là yu t đu vào va là lcălng trc tip s
dngăphngătin, thit b đ sn xut ra sn phm hàng hóa và dch v (Nguyn
Minh Tun, 2010).
Nhân lc còn là lcălng tham gia tích cc vào quá trình ci tin k thut,
hp lý hóa quá trình sn xut và góp sc vào nhng phát kin và sáng ch ầăDoă
vy,ătrìnhăđ ca ngun nhân lcătácăđng rt lnăđn chtălngăvƠăđ tinh xo ca
sn phm, nhăhng lnăđnănngăsut và chi phí ca doanh nghip.ăơyălƠămt
yu t tácăđng trc tipăđnănngălc cnh tranh ca doanh nghip.
Trìnhăđ ngun nhân lc phn ánh s phát trin ca doanh nghip, nu mt
doanh nghip có ngun nhân lc thp kém thì doanh nghipăđóăkhôngăth tn ti.
đánhăgiáătrìnhăđ ngun nhân lc, phi xem xét v nngăsut công vic, nhng
yêu cu k nng,ăđƠoăto, các k hoch tuyn dng,ăđiu kin làm vic. Mt doanh
nghip có ngun nhân lc mnh s là mt doanh nghip mnh bi yu t conăngi
Ngun nhân lc
Nng lc tài chính
Trìnhăđ trang thit
b và công ngh
Nngălc cnh
tranh ca sn phm
và dch v
Nngălc cnh
tranhătrongălnhă
vc DVCI chuyên
ngành chiu sáng
công cng
Thngăhiu và uy tín
ca doanh nghip
Nngălc nghiên cu
và phát trin
H thng thông tin và
căs d liu
Nngălc qun tr
doanh nghip
12
là quan trng trong mi doanh nghip. Sc mnh ca mt doanh nghip không ch
tn ti trong mt s cá nhân hay mt nhóm mà trong s đoƠnăkt, nht trí ht mình
vì s sng còn ca doanh nghip nên mtămôiătrng làm vic tt, mt tinh thn
làm vic vì tp th s toăđng lc mnh m cho s phát trin ca doanh nghip.
1.2.2. Nng lc tài chính
Nngălc tài chính ca doanh nghipăđc th hin quy mô vn, kh nngă
huyăđng và s dng vn có hiu qu,ănngălc qun tr tƠiăchínhầătrongădoanhă
nghip.ăNngălc tài chính gn vi vn là mt yu t sn xutăcăbn và lƠăđu vào
ca doanh nghip.ă Doă đó,ă s dng vn có hiu qu, quay vòng vn nhanh có ý
nghaărt ln trong vic làm gim chi phí vn, gim giá thành sn phm.ăng thi,
vn còn là tinăđ đi vi các yu t sn xut khác. Vicăhuyăđng vn kp thi
nhmăđáp ng vtăt,ănguyênăliu, thuê nhân công, mua sm thit b, công ngh, t
chc h thng bán l ầ(Nguyn Minh Tun, 2010).
Nhăvy,ănngălc tài chính phn ánh sc mnh kinh t ca doanh nghip, là
yêu cu bt buc phi có nu mun doanh nghip thành công trong kinh doanh và
nơngăcaoănngălc cnhătranh.ăNngălc tài chính là yu t chínhăđ doanh nghip
phát trin m rng quy mô hotăđng, toăđiu kin thun li cho s phát trin ca
doanh nghip c hin tiăvƠătngălai.ăVìăvy,ănngălc tài chính có tm quan trng
rt ln trong vicănơngăcaoănngălc cnh tranh ca doanh nghip.
1.2.3. Trình đ trang thit b và công ngh
Trìnhăđ trang thit b và công ngh ca mt doanh nghip là biu hin yu
t vt cht cn thit, ti thiuăđi vi quá trình SXKD. S lng, chtălng, trình
đ k thutăvƠătínhăđng b ca các loi trang thit b và công ngh là yu t quyt
đnhăđn s lng và chtălng sn phm mà doanh nghip sn xutăra.ăNghaălƠă
kh nngăcnh tranh và thu li nhun ca doanh nghip ph thuc mt cách trc
tip và có tính cht quytăđnh vào các yu t này.
13
Thit b, công ngh sn xut là yu t rt quan trng, nhăhng rt lnăđn
nngălc cnh tranh ca doanh nghip. Công ngh phù hp cho phép rút ngn thi
gian sn xut, gim mc tiêu hao nngă lng,ă tngă nngă sut, h giá thành sn
phm, nâng cao chtălng sn phm, to ra li th cnhătranhăđi vi sn phm ca
doanh nghip (Nguyn Minh Tun, 2010).
Công ngh cònătácăđngăđn t chc sn xut ca doanh nghip, nâng cao
trìnhăđ căkhíăhóa, t đng hóa ca doanh nghip.
1.2.4. Nng lc cnh tranh ca sn phm và dch v
Khiăđ cpăđnănngălc cnh tranh ca mt doanh nghip cung cp dch v
thì không th không bàn tiănngălc cnh tranh ca sn phm, dch v do doanh
nghipăđóăcungăcp. Mt doanh nghipăcóănngălc cnh tranh thì mt yu t rt
quan trng là hàng hóa dch v do doanh nghipăđóăcungăcp phiăcóănngălc cnh
tranh.
Nngălc cnh tranh ca sn phm, dch v th hinănngălc ca sn phm,
dch v đóăcóăs khác bităvt tri so vi mt sn phm, dch v khác có th do
chtălng sn phm, dch v hoc giá c sn phm, dch v hoc c hai.
Chtălng sn phm và dch v luôn là vnăđ quan trngăđi vi tt c các
doanh nghip. Tùy theo mc tiêu mà các doanh nghip có th có nhng góc nhìn
khác nhau v chtălng xut phát t ngi sn xut,ăngi tiêu dùng, t sn phm
hay t đòiăhi ca th trng. Doanh nghip nào có sn phm và dch v chtălng
tt s to nên hình nh ca doanh nghip ttăhnătrongătơmătríăkháchăhƠng,ălà li th
cho doanh nghip tn ti và phát trin bn vng.
Chtălng sn phm và dch v là mt phm trù rt rng và phc tp, phn
ánh các ni dung k thut, kinh t và xã hi.ăTrìnhăđ k thut chính là các ch tiêu
an toàn, v sinh, công dng, chi phí sn xut, chtălng, chi phí s dng và chi phí
môiătrng. Chtălng có th đc xem xét hai khía cnh là chtălng chun
14
mc và chtălngăvt tri. Sn phm và dch v luônăđi mi s to ra chtălng
vt tri t đóăto ra s khác bit so viăđi th cnh tranh.
Giá c sn phm và dch v là yu t đu tiên to li th cnh tranh cho
doanh nghipătrongăxuăhng toàn cu hóa hin nay, doanh nghip tit kim chi phí
trong thu mua hàng hóa s gim thiuăđcăchiăphíăchoăhƠngăhóaăkhiăđóăs có giá c
dch v thpăhnăsoăviăđi th cnh tranh. Giá c sn phm và dch v luôn là vn
đ mà các doanh nghip dành s quanătơmăhƠngăđu.
Giá là mt yu t quytăđnhănngălc cnhătranhănênăkhiăđnh giá, các doanh
nghip không th b qua các thông tin v giá thành, giá c và các phn ng v giá
caăcácăđi th cnh tranh. Bi vì giá là mt trong nhng yu t rt nhy cm và s
thayăđi v giá s d dnăđn cuc cnh tranh giá c. Vic quan trng ca các nhà
qun tr là phi nm btăđcăthôngătinăđyăđ v giá c th trng và chi phí sn
xut ra sn phm ca doanh nghipăđ t đóătínhăđc mc giá phù hp viăngi
tiêu dùng mà vnăđm bo mc li nhun mong mun cho doanh nghip.
1.2.5. Thng hiu và uy tín ca doanh nghip
Thngăhiu ậ theoăđnhănghaăca T chc s hu trí tu th gii (WIPO) là
mt du hiu (huăhìnhăvƠăvôăhình)ăđc bităđ nhn bit mt sn phm hàng hóa
hay mt dch v nƠoăđóăđc sn xutăhayăđc cung cp bi mt cá nhân hay mt
t chc.
Thngăhiu còn là mt thut ng ph binăthngăđc s dngăkhiăđ cp
ti Nhãn hiuăhƠngăhóaă(đi viăthngăhiu Sn phm),ăTênăthngămi ca t
chc,ăcáănhơnădùngătrongăkinhădoanhă(đi viăthngăhiu Doanh nghip) hoc là
Các ch dnăđa lý và tên gi xut x hàng hóa.
Thngăhiu là trung tâm ca chinălcămarketing.ăThngăhiu mnh s
mang li cho doanh nghipăcăhiăthuăđc mcăgiáăcaoăhnăt khách hàng so vi
sn phm cùng loi, cng c tính bn vng cho doanh nghip và to ra khách hàng
trungăthƠnh.ăThngăhiu và uy tín ca doanh nghip là kt qu ca mt quá trình
15
hotăđng kinh doanh. To dngăđcăthngăhiu và uy tín trong tâm trí khách
hàng thì doanh nghip s có ch đng vng chc trên th trng.ăDoăđóăđ nâng cao
nngălc cnh tranh thì doanh nghip cn có ý thc xây dngăthng hiu.
1.2.6. Nng lc nghiên cu và phát trin
Nghiên cu và phát trin là chină lc dài hn cho doanh nghip, doanh
nghipănƠoăđuătătt cho nghiên cu và phát trin doanh nghipăđóăs phát trin
bn vngătrongă tngălai.ăNghiênăcu và phát trin hu hiu s to ra sc mnh
trongăđi mi công ngh,ăcóăuăth trong vic gii thiu sn phm mi thành công,
đaădng sn phm dch v giúpănơngăcaoănngălc cnh tranh.
Nngălc nghiên cu và phát trin ca doanh nghip là yu t tng hp gm
nhiu yu t cuăthƠnhănhănhơnălc, nghiên cu, thit b, tài chính cho hotăđng
nghiên cu và ng dng công ngh, kh nngăđi mi sn phm ca doanh nghip.
Nngălc nghiên cu và phát trin có vai trò quan trng trong ci tin công ngh,
nâng cao chtălng sn phm,ăthayăđi muămư,ănơngăcaoănngăsut, hp lý hóa
sn xut. Do vy,ănngălc nghiên cu và phát trin ca doanh nghip là yu t rt
quan trng nhăhng mnh tiănngălc cnh tranh ca doanh nghip.ăNngălc
này càng quan trngătrongăđiu kin cách mng khoa hc công ngh din ra mnh
m trên th gii hin nay (Nguyn Minh Tun, 2010).
1.2.7. H thng thông tin và c s d liu
Ngày nay Công ngh thôngătinăđưătr thành mt phn ca mi doanh nghip
và là dn lái then cht cho kinh t. Vic s hu mt h thng thông tin qun lý hiu
qu s giúp doanh nghip khai thác tiăđaăsc mnh ca Công ngh thông tin và
thúcăđy doanh nghip phát trin. H thng thông tin qun lý là h thng cung cp
thông tin cho công tác qun lý ca t chc. H thng bao gm con ngi, thit b và
quy trình thu thp,ăphơnătích,ăđánhăgiáăvƠăphơnăphi nhng thông tin cn thit, kp
thi, chính xác cho nhngăngi son tho các quytăđnh trong t chc.