Khai thác dữ liệu y tế phục vụ quản lý và điều trị trong chuyên ngành tim mạch

Khai thác dữ liệu y tế phục vụ quản lý và
điều trị trong chuyên ngành tim mạch
TS. Trần Tùng
Tổng quan
• Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật
trên thế giới
• Theo số liệu thống kê năm 2008
– 17,3 triệu người chết vì bệnh tim mạch (chiếm 30% trong tổng số trường hợp tử vong trên
toàn cầu).
– 80% các ca tử vong do bệnh tim mạch xảy ra ở các nước thu nhập thấp và trung bình
• Ước tính sẽ có khoảng 23,6 triệu người tử vong do bệnh tim mạch vào năm 2030
• Bệnh tim và đột quỵ là nguyên chính gây ra các trường hợp tử vong liên quan đến
bệnh tim mạch
• Phòng chống bệnh tim mạch bằng cách phòng ngừa và giảm thiểu các nguy cơ:
– Hút thuốc lá
– Chế độ ăn uống không điều độ
– Béo phì
– Luyện tập thể thao
– Cao huyết áp
– Tiểu đường
– …
/>Chương trình chiến lược của WHO
• Chương trình bệnh tim mạch của WHO tập trung
vào việc phòng chống, quản lý, theo dõi và giám
sát bệnh tim mạch trên thế giới. Mục tiêu là xây
dựng những chương trình chiến lược nhằm giảm
thiểu tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong của bệnh
tim mạch:
– Giảm thiểu các nguy cơ gây ra bệnh tim mạch
– Xây dựng các phương pháp, công cụ hiệu quả hỗ trợ
điều trị, chăm sóc và quản lý bệnh tim mạch

– Theo dõi, giám sát khuynh hướng và nguy cơ bệnh tim
mạch
Khai thác dữ liệu
• Công nghệ và kỹ thuật hỗ trợ
– Thu thập dữ liệu từ các nguồn khác nhau
– Xử lý dữ liệu
– Chuyển đổi dữ liệu
• Cung cấp các công cụ hữu ích
– Xây dựng kho tri thức
– Xây dựng hệ thống bằng chứng (evidence-based)
– Hỗ trợ các hệ thống thông tin y tế
– Hỗ trợ cho việc tiên lượng (dự đoán)
– Hỗ trợ chẩn đoán, điều trị, theo dõi
Khai thác dữ liệu
• Các công cụ khai thác dữ liệu được ứng dụng
trong những lĩnh vực:
– Tự động thu thập và phân tích dữ liệu
– Cảnh báo nguy cơ mắc bệnh
– Cảnh báo tương tác thuốc
– Nhắc lịch
– Đưa ra đề xuất hỗ trợ chẩn đoán, điều trị dựa trên
bằng chứng
– …
Quản lý và điều trị
suy tim mạn tính tại Úc
• Tháng 04/2013, Quỹ hỗ trợ tim Quốc gia Úc đã tổ
chức hội nghị nhằm thảo luận, xác định nguyên
tắc chủ yếu và đề xuất hoạt động thiết thực bảo
đảm công tác chăm sóc suy tim mạn tính:
– Mô hình chăm sóc suy tim mạn tính

– Khai thác dữ liệu phục vụ quản lý, điều trị, theo dõi,
kiểm tra định kỳ
– Kế hoạch thực hiện của các bên liên quan
– Nghiên cứu
A Systematic approach to chronic heart failure care: a
consensus statement, National Heart Foundation of Australia,
2013
Mô hình chăm sóc suy tim mạn tính
• Bộ Y tế và các Sở Y tế thiết lập mạng lưới phổ biến các định hướng
chiến lược nhằm nâng cao khả năng liên kết, hợp tác giữa các nhà
quản lý.
• Thiết lập mạng lưới chuyên gia y tế xây dựng khung năng lực
chuyên môn trong lĩnh vực tim mạch
• Những hoạt động thiết thực nhằm cải thiện hệ thống chăm sóc sức
khỏe và kết quả điều trị:
– Bồi dưỡng nâng cao nhận thức
– Tăng cường mối liên kết quan hệ giữa các đối tác cung cấp dịch vụ
chăm sóc sức khỏe (cấp cứu, tim mạch, khám chữa bệnh ban đầu, …)
– Tư vấn, tham mưu cho Chính phủ về kế hoạch, chính sách, cải cách lâm
sàng, và khung năng lực chuyên môn
– Cải thiện mối liên kết, kết nối các dịch vụ y tế giữa khu vực thành thị và
nông thôn, vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo
– Triển khai công tác chăm sóc sức khỏe dựa trên bằng chứng
– Tăng cường việc trao đổi thông tin trên toàn hệ thống mạng lưới y tế
Khai thác dữ liệu
phục vụ quản lý và điều trị
• Việc theo dõi, đo lường gánh nặng bệnh tật tại
Úc gặp rất nhiều khó khăn (thiếu dữ liệu)
• Các chuyên gia y tế của Úc hoàn toàn bị động
trong công tác

– Phòng chống bệnh
– Theo dõi người bệnh
– Phối hợp giữa các chuyên gia y tế bảo đảm đánh
giá và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp
Khai thác dữ liệu
phục vụ quản lý và điều trị (tt.)
• Triển khai hệ thống Hồ sơ y tế cá nhân (PCeHR)
– Bảo đảm tối ưu hóa quá trình chăm sóc sức khỏe
(công cụ khai thác thông tin/dữ liệu phù hợp cho từng
đối tượng)
– Xây dựng bộ dữ liệu quốc gia về suy tim mạn tính
– Tăng cường khả năng lưu giữ, xử lý, liên kết chia sẻ dữ
liệu và cung cấp cho cá nhân và chuyên gia y tế kịp
thời
– Thiết lập hệ thống giám sát và báo cáo kết quả chăm
sóc suy tim mạn tính
– Xây dựng bộ chỉ số quốc gia và tiêu chuẩn hỗ trợ đánh
giá, báo cáo và hoàn thiện hệ thống chăm sóc sức
khỏe.
Kế hoạch nguồn lực
• Tại Úc, 93% các chương trình dành cho người bệnh suy tim
mạn tính thường có trụ sở tại thành phố hoặc thủ đô (trong
khi đó 40% người bệnh suy tim mạn tính sống ở nông thôn
hoặc vùng sâu vùng xa)
• Việc xây dựng mạng lưới chăm sóc sức khỏe từ trung ương
đến địa phương phải được đánh giá dựa trên tỷ lệ người
bệnh ở từng khu vực. Lập kế hoạch:
– Nhân lực y tế xuyên suốt từ các bệnh viện lớn đến nơi khám
chữa bệnh ban đầu
– Kinh phí bảo đảm các dịch vụ chăm sóc suy tim mạn tính tại địa

phương
– Cơ chế kiểm tra, đánh giá bảo đảm các bác sĩ và chuyên gia y tế
cung cấp các dịch vụ chăm sóc suy tim mạn tính phù hợp
Công tác nghiên cứu
• Phổ biến các kết quả nghiên cứu về suy tim
mạn tính hiệu quả mang lại lợi ích về kinh tế
và phương pháp điều trị tốt hơn
• Thúc đẩy, giám sát và thực hiện nghiên cứu
bằng chứng y tế có chất lượng cao
• Cho phép truy xuất những dữ liệu nghiên cứu
hữu ích nhằm hỗ trợ việc quản lý, đánh giá, và
lập kế hoạch nguồn lực.
Những yếu tố mang lại thành công
• Chính phủ quan tâm đến việc thiết lập mạng
lưới y tế từ trung ương đến địa phương đảm
bảo mô hình chăm sóc sức khỏe dựa trên
bằng chứng.
• Mô hình chăm sóc người bệnh tim mạn tính
được phổ biến đến tận y tế cơ sở bảo đảm
người dân có thể tiếp cận được một cách dễ
dàng
Những yếu tố mang lại thành công
• Xây dựng hệ thống thông tin cùng với các công cụ
khai thác dữ liệu hỗ trợ
– Ra quyết định lâm sàng dựa trên bằng chứng
– Nhu cầu tiếp cận, chia sẻ thông tin dữ liệu
– Theo dõi, giám sát, đánh giá phục vụ lập kế hoạch
nguồn lực
– Dự báo các nguy cơ tiềm ẩn về bệnh suy tim mạn tính
– Tự theo dõi tình trạng bệnh suy tim bằng các kiểm tra

định kỳ
– Đào tạo
– Nghiên cứu
Hiệu quả
• Tăng cường việc liên kết, trao đổi và chia sẻ thông tin, kinh
nghiệm giữa các bác sĩ và chuyên gia y tế
• Tạo điều kiện thuận lợi cho các bác sĩ, chuyên y tế theo dõi
diễn biến bệnh một cách hiệu quả
• Tăng cường khả năng thu thập, phân tích và đánh giá dữ
liệu
• Tăng cường khả năng tự theo dõi tình trạng sức khỏe của
người bệnh, giảm thiểu tần suất đến bệnh viện
• Hỗ trợ hoặc cung cấp các hướng dẫn dựa trên bằng chứng
để các bác sĩ hoặc chuyên gia y tế đưa ra các quyết định
can thiệp kịp thời
• Nâng cao nhận thức và kiến thức của chuyên gia y tế, người
bệnh.