Giảm nguy cơ tim mạch trong đái tháo đường típ 2 bằng can thiệp vào đường huyết sau ăn

PGS.TS.BS NguyễnThị Bích Đào
Bộ môn Nội tiết- ĐH YD Tp HCM


Giảm nguy cơ tim mạch trong Đái tháo đường típ 2
bằng can thiệp vào đường huyt sau ăn:
khi nào và như th nào?


Các câu hỏi chủ yếu
 Q1: ĐH sau ăn có ảnh hưởng đến CVD như thế nào?
 Q2: Điều trị ĐH sau ăn có lợi ích trong cải thiện các kết cục
lâm sàng trên CVD không?
 Q3: Can thiệp khi nào và như thế nào?

Oxidative
Stress
Cellular
Dysfunction
AGE Formation
Cell
Damage
Hexosamine
Pathway
ROS
ROS
Glucose
Peripheral & Autonomic Neuropathy
Nephropathy
Retinopathy
Vascular

Damage
Different complications (eye, kidney, nerve, blood vessels) arise from limited number of
triggers perturbing a limited number of metabolic pathway(s)
(Brownlee, 2001)

Mối liên quan giữa đường huyt và CVD
BG, blood glucose; AUC, area under the curve; CGM continuous glucose monitoring curve; SMBG, self-monitored blood glucose.
Borg R, et al. Diabetologia 2011;54:69-72.
Upper bar, type 1 diabetes, lower bar, type 2 diabetes, middle bar, both.
Ảnh hưởng của tăng đường huyết sau ăn


 Yếu tố nguy cơ độc lập của bệnh lý mạch máu lớn
 Tăng sớm và tăng nhanh hơn ĐH khi đói
 Góp phần nhiều hơn mức đường huyết đói vào sự hình thành
HbA1c khi HbA1c < 8.5%
 Yếu tố làm giới hạn kiểm soát ĐH tốt.
5

Blood coagulation
 Fibrinolysis
Platelet adhesion
 Oxidative stress
 IMT
Endothelial dysfunction
( NO release)
 Insulin resistance
CVD and MI
Postprandial
hyperglycaemia

Ảnh hưởng của đường huyết sau ăn
trên tim mạch và các marker
CVD: cardiovascular disease; IMT: intima-media thickness; MI: myocardial infarction; NO: nitric oxide.
DECODE
2001
2
Pacific and
Indian Ocean
1999
3
Funagata
Diabetes Study
1999
4
Whitehall, Paris and
Helsinki Study 1998
5

Diabetes
Intervention Study
1996
7
Rancho Bernardo
Study 1998
6
Postprandial
hyperglycaemia
Honolulu
Heart Program
1987

8
Cardiovascular
mortality
CHD: coronary heart disease; CVD: cardiovascular disease; DECODA: Diabetes Epidemiology, Collaborative Analysis of Diagnostic Criteria in
Asia; DECODE: Diabetes Epidemiology, Collaborative Analysis of Diagnostic Criteria in Europe
1. Nakagami T, et al. Diabetologia 2004;47:385–94. 2. DECODE. Arch Intern Med 2001;161:397–405.
3. Shaw J, et al. Diabetologia 1999;42:1050–54. 4. Tominaga M, et al. Diabetes Care 1999;22;920–24.
5. Balkau B, et al. Diabetes Care 1998;21:360–67. 6. Barrett-Connor E, et al. Diabetes Care 1998;21:1236–39.
7. Hanefeld M, et al. Diabetologia 1996;39:1577–83.
8. Donahue R. Diabetes 1987;36:689–92.
DECODA
2004
1
Liên hệ giữa đỉnh ĐH sau ăn
và tử vong do CHD
PPG & 2hPG kết hợp với nguy cơ biến cố CVD và
tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn so với FPG.
<6.1 6.1–6.9 7.0
11.1
7.8–11.0
<7.8
Fasting plasma glucose (mmol/l)
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
Hazard ratio
Adjusted for age, center, sex

DECODE Study Group. Lancet 1999;354:617–621
Relative risk for death increases with 2-hour blood glucose
irrespective of the FPG level

9

Đường máu sau ăn dự báo biến cố tim mạch
trong thời gian 5 năm (chỉ ĐH sau ăn trưa)
During the 5-year follow-up, 77 subjects (14.6%) experienced CVD events (19% m, 9.4% f)

Tỷ lệ nguy cơ
CI: 1.45 - 21.20
(n=23)
CI: 1,04 – 4,32
(n=54)
2,12
5,54
0
1
2
3
4
5
6
Nam Nữ
Cavalot, et al J Clin Endocrinol Metab 2006;91:813-819
(hazard ratio of 3
rd
tertile vs 1
st

and 2
nd
tertiles greater in women than in men (5.54, CI 1.45-21.20 and
2.12, CI 1.04-4.32, respectively, P <0.01).
“The observations also extend to people with diabetes with PPG being a
stronger predictor of CV events than FPG in T2DM, particularly in women
48
,
data which have been confirmed in a longer follow-up
61
.”
Down loaded from IDF home page: www.idf.org. / [48] J Clin Endocrinol Metab 2006;91:813-819 / [61] Diabetes Care 2011;34:2237–2243
Blood glucose control parameters were categorized according to achievement of ADA 2010
therapeutic targets. In model 1, the five blood glucose parameters were considered independently.
CIMT = carotid-intima-media thickness.

Tăng đường huyết sau ăn có gây hại không?
Tăng đường huyết sau ăn là yếu tố nguy cơ độc lập đối với bệnh
lý mạch máu lớn.
[Level 1+]
Tăng đường huyết sau liên quan tới
• Gia tăng nguy cơ bệnh lý võng mạc, tăng CIMT, giảm thể tích
máu / dòng máu đến cơ tim, tăng nguy cơ ung thư, suy giảm
chức năng nhận thức ở người già.

• Phát triển oxidative stress, viêm, và rối loạn chức năng nội
mạc mạch máu.

[Level 2+]
Kết luận

Mức độ
bằng chứng
Điều trị nào ảnh hưởng đn kiểm soát đường huyt
sau ăn?

Basal glucose
level
HbA
1c

Đường huyt sau ăn
HbA
1c
= glycated haemoglobin;
FPG = fasting plasma glucose.
ĐH đói
Average long-term
glucose level
“Bộ ba đường huyt”
Trong quản lý Đái tháo đường
Điều trị nào ảnh hưởng đn kiểm soát đường huyt sau
ăn?
Chế độ ăn với chỉ số tải đường thấp thì hiệu quả trong
cải thiện kiểm soát đường huyết.
[Level 1+]
Một số loại dược phẩm có tác dụng làm giảm glucose
sau ăn.
[Level 1++]
IDF
Mức độ

bằng chứng
Down loaded from IDF home page: www.idf.org.
Các thuốc ảnh hưởng đến đường huyết sau ăn:

• α-glucosidase inhibitors
• glinides (rapid-acting insulin secretagogues)
• short-acting SU
• insulins: rapid-acting human insulins/insulin analogues - biphasic [premixed]
human insulins/ insulin analogues

Các thuốc thế hệ mới ảnh hưởng đến ĐH sau ăn:
• GLP-1 derivatives
• DPP-4 inhibitors
Glucobay acts non-systemically to delay
carbohydrate absorption
1

Upper small
intestine
Lower small
intestine
Without
Glucobay
Carbohydrate
absorption
Carbohydrates
Stomach
With
Glucobay
Carbohydrate

absorption
1. Glucobay Summary of Product Characteristics.

Bischoff H. Clin Invest Med 1995;18:303–11.
PPI
Breakfast
Lunch Dinner
Blood glucose (mg/dL)
Without
Glucobay
With
Glucobay

8 9 10 11 12 13 14 15 17 18 19 20
150
140
120
100
80
Time of day (h)
Glucobay reduces postprandial blood glucose surges
Van de Laar F, et al. Diabetes Care 2005;28:166–75.
30 randomised,
placebo-controlled trials
0
–0.5
–1.0
–1.5
0
–1.0

–2.0
–3.0
–4.0
−2.3
−0.8
Change in plasma glucose
(mmol/L)
Change in HbA
1c
(%)
(CI 95%: −0.90,−0.64)

(n=2,831)
(CI 95%: −2.73, −1.92)

(n = 2,238)
−1.1
(CI 95%: −1.36, −0.83)

(n = 2,838)
Fasting Postprandial
Glucobay monotherapy provided glycaemic control in
patients with type 2 diabetes compared with placebo
HbA
1c
-->