Bài giảng tiếp cận đánh giá chuẩn đầu ra trong đào tạo nghề nguyễn quang việt

07/2014
Nguyễn Quang Việt – Phó Viện trưởng
Viện Nghiên cứu Khoa học Dạy nghề
TIẾP CẬN ĐÁNH GIÁ CHUẨN ĐẦU RA
TRONG ĐÀO TẠO NGHỀ
Khái niệm, Đặc điểm, Nhận diện vấn đề,
Kỹ năng chung, Đánh giá và công nhận
Vướng víu thuật ngữ
2
2
Tiêu
chuẩn
đào tạo
Chuẩn
đầu ra
Tiêu chuẩn
năng lực
KNN
Khung
trình độ
quốc gia
Tiêu
chuẩn
nghề
TRÌNH
ĐỘ
Mục tiêu
đào tạo
Khung
trình độ
khu vực

Văn
bằng
Mục tiêu đào tạo - Việt Nam
3
Khái niệm
Chuẩn đầu ra:
 “Sự khẳng định của những điều kỳ vọng, mong muốn một
người tốt nghiệp có khả năng LÀM được nhờ kết quả của
quá trình đào tạo” (Jenkins and Unwin).
 “Lời khẳng định của những điều mà chúng ta muốn sinh viên
của chúng ta có khả năng làm, biết, hoặc hiểu nhờ hoàn
thành một khóa đào tạo” (Univ. New South Wales, Úc).
 Một bản diễn giải rõ ràng về những thứ mà người học kỳ
vọng được biết, hiểu và/ hoặc làm như là kết quả của một
quá trình học tập.
4
Khái niệm
Trình độ là gì?
5
Khái niệm
Một văn bằng chính thức do một đơn vị chính thức phát
hành, để công nhận rằng một cá nhân đã được đánh giá
là đạt kết quả học tập hoặc năng lực theo tiêu
chuẩn đã qui định cho loại trình độ đó, thường là
một loại chứng chỉ sơ cấp, bằng trung cấp, cao đẳng
hoặc đại học. Việc học tập và đánh giá một trình độ có
thể được thực hiện thông qua kinh nghiệm làm việc và/
hoặc một chương trình học tập. Một trình độ thể hiện sự
công nhận chính thức về giá trị trên thị trường lao động
và cho bậc giáo dục và đào tạo cao hơn”. (OECD, 2005).

6
Khái niệm
Năng lực là gì?
7
Khái niệm
Năng lực là
khả năng thực hiện được các hoạt
động (nhiệm vụ, công việc) trong nghề theo các
tiêu chuẩn đặt ra đối với từng nhiệm vụ, công
việc đó
.
8
9
Khái niệm
Năng lực (hành nghề) là thuộc tính tâm
sinh lý và trình độ chuyên môn để hoàn
thành được một hoặc nhiều công việc
theo các tiêu chuẩn tương ứng và trong
môi trường hoạt động thực tế của nghề.
10
Khái niệm
-
Tiêu chuẩn năng lực
là
“những chuẩn mực đã được
thiết lập sẵn về năng lực thực hiện các công việc,
nhiệm vụ trong một nghề”.
11
Khái niệm
Tiêu chuẩn kỹ năng nghề:

Quy định về kiến thức
chuyên môn, năng lực thực hành và khả năng ứng
dụng kiến thức, năng lực đó vào công việc mà
người lao động cần phải có để thực hiện công việc
theo từng bậc trình độ kỹ năng của từng nghề.
(Luật Việc làm 2013).
12
Đặc điểm đào tạo theo năng lực
Đặc điểm của đào tạo theo năng lực là định hướng
đầu ra.
Hai thành phần chủ yếu của hệ thống đào tạo theo
năng lực là:
- Dạy và học các năng lực
- Đánh giá và xác nhận các năng lực.
13
Đặc điểm đào tạo theo năng lực
Về cấu trúc của chương trình đào tạo
: cấu trúc
thành các mô đun.
Mô đun là gì?
Mô đun là đơn vị học tập được tích hợp giữa kiến
thức chuyên môn, kỹ năng thực hành và thái độ
nghề nghiệp một cách hoàn chỉnh nhằm giúp cho
người học nghề có năng lực thực hành trọn vẹn một
công việc của một nghề.
14
Đặc điểm đào tạo theo năng lực
Đặc trưng của mô đun là:
- Định hướng vấn đề cần giải quyết -
năng lực thực

hiện công việc;
- Định hướng trọn vẹn vấn đề -
Tích hợp nội dung
;
- Định hướng làm được -
Theo nhịp độ người học
;
- Định hướng đánh giá liên tục, hiệu quả;
- Học tập không rủi ro;
- Định hướng cá nhân hoặc nhóm nhỏ người học;
- Định hướng lắp ghép phát triển.
15
Đặc điểm đào tạo theo năng lực
Về tổ chức, quản lí quá trình dạy học theo NL:
- Hoàn thành chương trình đào tạo khi chứng tỏ là đã thông
thạo tất cả các NL được xác định trong chương trình, không
phụ thuộc vào thời lượng (số giờ hay tiết học) thực học;
- Người học có thể học theo khả năng và nhịp độ của riêng
mình và không phụ thuộc vào người khác. Do vậy, người học
có thể vào học và kết thúc việc học ở những thời điểm khác
nhau;
- Hồ sơ học tập của người học được ghi chép, lưu trữ. Người
học được phép chuyển tiếp hoặc ra khỏi chương trình mà
không cần học lại những năng lực mà họ đã thông thạo, được
công nhận và tích luỹ bằng các tín chỉ (credits).
16
Đặc điểm đào tạo theo năng lực
Đào tạo theo năng lực đặt trọng tâm vào :
- Việc giải quyết vấn đề, hơn là tập trung vào giải
quyết nội dung.

- Việc đánh giá kết quả học tập của học viên dựa vào
các tiêu chí và tiêu chuẩn nghề trong công nghiệp.
- Sự thành công của chương trình được đánh giá
theo tỉ lệ người học tìm được việc làm đúng nghề,
hơn là dựa trên tỷ lệ học sinh tốt nghiệp đạt khá giỏi.
17
Vấn đề của chúng ta …
18
Giáo dục và phát triển nhân lực
 Báo cáo World Bank 2013
 Báo cáo Eurocham Việt Nam 2013
 Báo cáo Manpower Group 2014
19
World Bank 2013
 Phần lớn học sinh và lực lượng lao động của Việt Nam
có kỹ năng đọc, viết và tính toán và tỷ lệ này cao hơn
nhiều nước khác, kể cả các nước giàu có hơn Việt Nam.
 Trong khảo sát STEP về phần kỹ năng đọc, người lao
động Việt Nam có kết quả trội hơn những đồng nghiệp
của mình không chỉ ở Lào là đất nước nghèo hơn, mà
còn tốt hơn so với Bolivia và Sri Lanka là các quốc gia
giàu có hơn.
 Học sinh Việt Nam ở các lứa tuổi khác nhau học toán tốt
hơn so với học sinh cùng tuổi ở Ấn Độ, Ethiopia và Pêru
(Rolleston, James and Aurino, sắp phát hành).
20
World Bank 2013
 Tuy nhiên, người sử dụng lao động ở Việt Nam cũng rất vất
vả tìm kiếm người lao động phù hợp cho các công việc hiện
đại. Nhiều công ty Việt Nam vẫn nói rằng khó khăn trong

việc tìm kiếm những người lao động có kỹ năng phù hợp là
trở ngại đáng kể trong hoạt động của doanh nghiệp.
 Thiếu hụt kỹ năng là một vấn đề nghiêm trọng với các ứng
viên tìm kiếm việc làm trong các lĩnh vực kỹ thuật, chuyên
môn và quản lý, là những công việc thường đòi hỏi người lao
động phải thực hiện các nhiệm vụ có tính chất phân tích, phi
thủ công và không phải thường quy.
21
World Bank 2013
22
Mô hình giản lược về quá trình
hình thành kỹ năng
23
World Bank 2013
- Quá trình phát triển kỹ năng bắt đầu từ khi con người
sinh ra và tiếp tục trong bậc giáo dục mầm non và tiểu học,
lên đến trung học và tiếp đến bậc giáo dục nghề và đại
học, và tiếp tục cho đến đào tạo tại chỗ trong công việc.
- Do đó, chiến lược phát triển kỹ năng của Việt Nam cần có
một cách tiếp cận tổng hợp và hướng đến việc làm thế nào
trang bị tốt nhất cho từng cá nhân những kiến thức và kỹ
năng phù hợp cho cả cuộc đời của mỗi người.
- Báo cáo này nghiên cứu việc học hỏi các kỹ năng nhận
thức và hành vi từ giai đoạn tuổi thơ và giáo dục phổ
thông, cũng như việc học hỏi kỹ năng kỹ thuật ở bậc giáo
dục nghề và đại học, và đào tạo tại chỗ trong công việc.
24
Eurocham Việt Nam 2014
- “Phong cách giáo dục đã thấm sâu vào văn hóa, tạo
ra chuỗi vòng lặp lại theo đó thế hệ này dạy thế hệ

tiếp theo đúng phương pháp cũ mà không có những
tiến triển nào. Tác động của phong cách đào tạo này
khiến tất cả học sinh đều có một cách hành xử và tác
động giống nhau thể hiện rõ tại nơi làm việc, kết quả
là nhân viên thường không có sáng kiến hay lối tư
duy tích cực nào.”
- Trong khối ASEAN Việt Nam nằm ở nửa cuối của
bảng xếp hạng đánh giá về phát triển nguồn nhân
lực.
25