CÔNG TÁC CHẤM ĐIỂM TÍN DỤNG VÀ XẾP HẠNG KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI SỞ GIAO DỊCH I - NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM

Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam từ khi thành lập đến nay đã
từng bước hoàn thiện và trưởng thành đáp ứng được những đòi hỏi và nhu cầu
cấp bách của nền kinh tế thị trường. Với chức năng là các trung tâm tài chính
và kinh doanh tiền tệ, các ngân hàng thương mại đã góp một phần không nhỏ
vào sự phát triển của đất nước.
Là một trong những ngân hàng thương mại lớn trong hệ thống ngân
hàng Việt Nam, với mạng lưới rộng khắp toàn quốc, Vietin Bank đã xây
dựng và củng cố được uy tín của mình từ khi thành lập năm 1988 đến nay.
Qua quá trình thực tập giữa khoá tại phòng Khách hàng 2, Sở Giao
dịch I, em đã được tiếp xúc trực tiếp qui trình tác nghiệp các nghiệp vụ
ngân hàng, trong đó có công tác chấm điểm tín dụng.
Trong giới hạn báo cáo thực tập, em xin đề cập đến qui trình thực hiện
nghiệp vụ này tại Sở giao dịch Ngân hàng Công Thương và đưa ra một số nhận
định cũng như kiến nghị về cách thức thực hiện.
Lần đầu tiếp xúc, kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn chưa nhiều, nên
báo cáo có thể còn nhiều thiếu sót, em rất mong nhận được sự góp ý của giáo
viên hướng dẫn và các thầy cô trong khoa.
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Thu Chung
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
PHẦN 1
TỔNG QUAN VỀ
SỞ GIAO DỊCH I - NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM
1. Tổng quan về Sở giao dịch I – Ngân hàng Công Thương Việt Nam
(Vietin Bank )
1.1. Sự ra đời
Trước năm 1998, Ngân hàng Công thương Việt Nam là một bộ phận của
Ngân hàng Nhà nước, có chức năng thực hiện nhiệm vụ tín dụng với các đơn vị

kinh doanh công thương nghiệp. Sau năm 1998, hệ thống Ngân hàng Việt Nam
chuyển từ một cấp sang hệ thống Ngân hàng hai cấp, tách bạch chức năng quản
lý và kinh doanh và theo nghị định 59/CP năm 1998, bộ phận này trở thành một
Ngân hàng quốc doanh độc lập hoạt động như một Ngân hàng thương mại
mang tên Ngân hàng Công thương Việt Nam. (NHCTVN).
NHCTVN được chính thức thành lập theo quyết định số 42/CT ngày
14/11/1990 của Chủ tịch hội đồng bộ trưởng ( nay là Thủ tướng Chính Phủ ) và
được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ký quyết định số 285/QĐ-NH5 ngày
21/09/1996 thành lập lại theo mô hình tổng công ty nhà nước theo ủy quyền
của Thủ tướng Chính phủ, tại quyết định số 90/TTG ngµy 07/03/1994 nhằm
tăng cường tập trung, phân công chuyên môn hoá và hợp tác kinh doanh để
thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao, nâng cao khả năng và hiệu quả của các đơn
vị thành viên và toàn hệ thống NHCTVN, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế.
Là một trong số 3 Sở Giao dịch của Ngân hàng Công Thương Việt Nam,
Sở giao dịch I - Ngân hàng công thương Việt Nam có trụ sở chính tại số 34,
đường Hai Bà Trưng, Hà Nội, có tên giao dịch quốc tế là Industrial and
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Comercial Bank of Viet Nam – Transaction Office No.1, được thành lập theo
quyết định số 83/NHCT-QĐ CTHĐQT vào ngày 30/3/1995.
Ngày 30/12/1998, Chủ tịch HĐQT NHCTVN ký quyết định số 134/QĐ-
HĐQT-NHCT1 sắp xếp tổ chức hoạt động Sở giao dịch I - Ngân hàng công
thương Việt Nam theo điều lệ tổ chức và hoạt động của NHCTVN.
Ra đời từ bộ phận kinh doanh tại Hội sở chính NHCT nhưng trong thời
kỳ 1995 – 1998, Sở Giao Dịch I chưa thực sự là một chi nhánh bởi ngoài việc
thực hiện các chức năng kinh doanh nó còn làm đầu mối thanh toán quan trọng
cho các chi nhánh NHCT ở miền Bắc cũng như một số nhiệm vụ khác của một
hội sở.
Bắt đầu từ ngày 1/1/1999, đầu mối thanh toán được chuyển về hội sở
NHCT, Sở Giao Dịch I bắt đầu hoạt động như một chi nhánh tuy nhiên Sở Giao

Dịch I còn làm đầu mối thanh toán cho các chi nhánh phía Bắc trong thanh toán
ngoại tệ theo ủy quyền của NHCT.
Sở giao dịch I một mặt có chức năng như một chi nhánh của NHCT
thực hiện đầu đủ các hoạt động của một Ngân hàng thương mại. Mặt khác, nó
thể hiện là một Ngân hàng trung tâm của NHCT, nơi nhận quyết định, chỉ thị
đầu tiên, thực hiện thí điểm các chủ trương, chính sách chính của NHCTVN,
đồng thời điều vốn cho các chi nhánh khác trong hệ thống NHCTVN.
Theo điều lệ của NHCT Việt Nam, Sở giao dịch I là đại diện ủy quyền
của NHCT Việt Nam, có quyền tự chủ trong kinh doanh, chịu sự ràng buộc về
nghĩa vụ và quyền lợi đối với NHCT Việt Nam. Sở giao dịch I có con dấu và
mở tài khoản tại Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng khác.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam, NHCT Việt Nam và Sở
giao dịch I nói riêng đã có những bước phát triển khả quan, đạt và vượt chỉ tiêu
kế hoạch về tín dụng, huy động vốn, lợi nhuận, trích lập dự phòng rủi ro. Trong
nhiều năm qua, sở giao dịch I luôn đóng vai trò quan trọng trong hệ thống
NHCT Việt Nam..
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.2. Cơ cấu tổ chức Sở giao dịch I
Sở giao dịch gồm 11 phòng ban chức năng, hoạt động theo nhiệm vụ,
chức năng riêng đã được phân công theo sự điều hành của Ban giám đốc. Ban
giám đốc gồm 1 giám đốc và 4 phó giám đốc.
1.2.1. Phòng khách hàng I (Doanh nghiệp lớn)
Là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách hàng là các doanh
nghiệp lớn, để khai thác vốn bằng VNĐ và ngoại tệ; thực hiện các nghiệp vụ
liên quan đến tín dụng, quản lý các sản phẩm tín dụng phù hợp với chế độ, thể
lệ hiện hành và hướng dẫn của NHCT Việt Nam. Trực tiếp quảng cáo, tiếp thị,
giới thiệu và bán sản phẩm dịch vụ ngân hàng cho các doanh nghiệp lớn.
1.2.2. Phòng khách hàng II (Doanh nghiệp vừa và nhỏ)
Là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách hàng là các doanh

nghiệp vừa và nhỏ, để khai thác vốn bằng VNĐ và ngoại tệ. Thực hiện các
nghiệp vụ liên quan đến tín dụng, quản lý các sản phẩm tín dụng phù hợp với
trình độ, thể lệ hiện hành và hướng dẫn của NHCT Việt Nam. Trực tiếp quảng
cáo, tiếp thị, giới thiệu và bán các sản phẩm dịch vụ ngân hàng cho các doanh
nghiệp vừa và nhỏ.
1.2.3. Phòng khách hàng cá nhân
Là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách hàng là các cá nhân, để
khai thác vốn VNĐ và ngoại tệ. Thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến tín
dụng, quản lý các sản phẩm tín dụng phù hợp với chế độ, thể lệ hiện hành và
hướng dẫn của NHCT Việt Nam. Trực tiếp quảng cáo, tiếp thị, giới thiệu và
bán các sản phẩm dịch vụ ngân hàng cho các khách hàng cá nhân.
1.2.4.Phòng quản lý rủi ro
Phòng quản lý rủi ro có nhiệm vụ tham mưu cho Giám đốc chi nhánh về
công tá quản lý rủi ro và quản lý nợ xấu, nợ đã xử lý rủi ro; Quản lý giám sát
thực hiện danh mục cho vay, đầu tư đảm bảo tuân thủ các giới hạn tín dụng cho
từng khách hàng. Thẩm định hoặc tái thẩm định khách hàng, dự án, phương án
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đề nghị cấp tín dụng. Thực hiện chức năng đánh giá, quản lý rủi ro trong toàn
bộ các hoạt động ngân hàng theo chỉ đạo của NHCT Việt Nam. Là đầu mối
khai thác và xử lý tài sản bảo đảm tiền vay theo quy định của nhà nước.
1.2.5. Phòng kế toán giao dịch
Là phòng nghiệp vụ thực hiện các giao dịch trực tiếp với khách hàng; các
nghiệp vụ và các công việc liên quan đến công tác quản lý tài chính, chỉ tiêu
nội bộ tại chi nhánh; cung cấp các dịch vụ ngân hàng liên quan đến nghiệp vụ
thanh toán, xử lý hạch toán các giao dịch. Quản lý và chịu trách nhiệm đối với
hệ thống giao dịch trên máy, quản lý kho tiền và quỹ tiền mặt đến từng giao
dịch viên theo đúng quy định của Nhà nước và NHCT Việt Nam. Thực hiện
nhiệm vụ tư vấn cho khách hàng về sử dụng các sản phẩm Ngân hàng.
1.2.6. Phòng kế toán tài chính

Phòng kế toán tài chính là phòng nghiệp vụ giúp cho Giám đốc thực hiện
công tác quản lý tài chính và thực hiện nhiệm vụ chi tiêu nội bộ tại chi nhánh
theo đúng quy định của Nhà nước và của NHCT Việt Nam.
1.2.7. Phòng thanh toán xuất nhập khẩu
Thực hiện nghiệp vụ về thanh toán xuất nhập khẩu, phối hợp với các
phòng khách hàng số 1 (Doanh nghiệp lớn), phòng khách hàng số 2 (doanh
nghiệp vừa và nhỏ) để thực hiện nghiệp vụ chiết khấu bộ chứng từ, nghiệp vụ
biên lai tín thác, bao thanh toán, bao thanh toán tuyệt đối; phát hành, thông báo
(bao gồm cả sửa đổi, bảo lãnh) bảo lãnh trong nước và nước ngoài trong phạm
vi được ủy quyền, phối hợp với các phòng khách hàng theo dõi các khoản cho
vay bắt buộc liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu.
1.2.8. Phòng tiền tệ kho quỹ
Phòng tiền tệ kho quỹ là phòng nghiệp vụ quản lý an toàn kho quỹ, quản
lý quỹ tiền mặt theo quy định của NHNN và NHCT Việt Nam, ứng và thu tiền
cho các Quỹ tiết kiệm, các điểm giao dịch trong và ngoài quầy, thu chi tiền mặt
cho các doanh nghiệp có thu, chi tiền mặt lớn.
1.2.9. Phòng tổ chức – hành chính
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Phòng Tổ chức hành chính là phòng nghiệp vụ thực hiện công tác tổ
chức cán bộ và đào tạo tại chi nhánh theo đúng chủ trưong chính sách của Nhà
nước và quy định của NHCT Việt Nam. Thực hiện công tác quản trị và văn
phòng phục vụ hoạt động kinh doanh tại chi nhánh, thực hiện công tác bảo vệ,
an ninh an toàn chi nhánh.
1.2.10. Phòng thông tin điện toán
Thực hiện công tác quản lý, duy trì hệ thống thông tin điện toán tại chi
nhánh. Bảo trì bảo dưỡng máy tính đảm bảo thông suốt hoạt động của hệ thống
mạng, máy tính của chi nhánh.
1.2.11. Phòng Tổng hợp
Phòng tổng hợp là phòng nghiệp vụ tham mưu cho Giám đốc chi nhánh

dự kiến kế hoạch kinh doanh, tổng hợp, phân tích đánh giá tình hình hoạt động
kinh doanh, thực hiện báo cáo hoạt động hàng năm của Sở Giao dịch I.
1.3. Thành tựu đạt được
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam, NHCT Việt Nam và Sở
giao dịch I nói riêng đã có những bước phát triển khả quan, đạt và vượt chỉ tiêu
kế hoạch về tín dụng, huy động vốn, lợi nhuận, trích lập dự phòng rủi ro. Trong
nhiều năm qua, sở giao dịch I luôn đóng vai trò quan trọng trong hệ thống
NHCT Việt Nam. Điều này được thể hiện trong một số chỉ tiêu cơ bản:
- Là đơn vị đứng đầu về tỷ lệ huy động vống trong toàn hệ thống Công
thương, lợi nhuận trung bình trong 3 năm gần đây đạt trên 300 tỷ đồng.
- Dư nợ và đầu tư luôn dẫn đầu trong cả hệ thống.
- Sở giao dịch I luôn là nơi được chọn thực hiện thí điểm các sản phẩm
dịch vụ mới của NHCT Việt Nam. Đây là đầu mối cho các chi nhánh NHCT
trên địa bàn để triển khai các chương trình do NHCT Việt Nam phát động.
Tổng kết kết quả hoạt động của Sở giao dịch I - Ngân hàng công thương
Việt Nam trong 3 năm gần đây (2005 – 2007).
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
(Đơn vị: Tỷ đồng)
Chỉ tiêu 2005
200
6 2007
Lợi nhuận hạch toán nội bộ 347,5 343 331,5
(Nguồn: Báo cáo tổng kết của SGD I - NHCT VN)
Trong 3 năm qua, hoạt động của Sở giao dịch I đạt kết quả tốt, lợi nhuận
cuối năm luôn vượt kế hoạch đề ra. Trong đó, tổng nguốn vốn huy động cuối
năm 2007 nguồn vốn huy động đạt 16.718 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 11% trên
tồng nguồn vốn của toàn hệ thống NHCT; Dư nợ cho vay và đầu tư đến
31/12/2007 đạt 4.360 tỷ đồng, tăng 11% so với năm 2005 và đạt tốc độ tăng
bình quân hàng năm trên 10%; đồng thời các hoạt động dịch vụ khác cũng

được Sở đẩy mạnh phát triển toàn diện với nhiều sản phẩm như: Cho thuê két
sắt, kiều hối, Eden, dịch vụ du học trọn gói, dịch vụ điện tử qua mạng, dịch vụ
thẻ, giải ngân các dự án ODA, …Doanh số hoạt động thanh toán năm 2007 đạt
716.000 tỷ đồng, bình quân hàng năm tăng 19%, doanh số thanh toán XNK
2007 đạt 297 triệu USD, bình quân hàng năm tăng 26%.
1.4. Mô tả công việc kiến tập tại Phòng khách hàng II - Sở giao dịch I-
NHCTVN.
Phòng Khách hàng II có nhiệm vụ khai thác nguồn vốn bằng VNĐ và
ngoại tệ từ khách hàng là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Trong quá trình thực tập, em đã có điều kiện nghiên cứu một số tài liệu
ngân hàng và tiếp xúc trực tiếp quá trình thực hiện các nghiệp vụ tại đây, cụ thể
là:
- Việc thực hiện tiếp thị, hỗ trợ, chăm sóc khách hàng, tư vấn cho khách
hàng về các sản phẩm dịch vụ của NHCT Việt Nam: tín dụng, đầu tư, chuyển
tiền, mua bán ngoại tệ, thanh toán xuất nhập khẩu, thẻ.
- Thực hiện nghiệp vụ tín dụng và xử lý giao dịch:
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
+ Nhận và xử lý đề nghị vay vốn, bảo lãnh và các hình thức cấp tín dụng
khác.
+ Thẩm định khách hàng, dự án, phương án vay vốn, bảo lãnh và các
hình thức cấp tín dụng khác theo thẩm quyền và quy định của NHCT Việt
Nam.
- Thực hiện chấm điểm xếp hạng tín nhiệm đối với khách hàng có nhu cầu
quan hệ giao dịch và đang có quan hệ giao dịch tín dụng với chi nhánh.
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
PHẦN 2
CÔNG TÁC CHẤM ĐIỂM TÍN DỤNG VÀ XẾP HẠNG KHÁCH HÀNG
DOANH NGHIỆP TẠI SỞ GIAO DỊCH I - NGÂN HÀNG CÔNG

THƯƠNG VIỆT NAM
2.1. Quy trình công tác chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng
doanh nghiệp
Cán bộ chấm điểm tín dụng thực hiện theo các bước sau:
2.1.1. Thu thập thông tin
2.1.2. Xác định ngành nghề lĩnh vực sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp
Chấm điểm và xác định quy mô của doanh nghiệp
Bảng chấm điểm quy mô doanh nghiệp
STT Tiêu chí Trị số Điểm
Từ 50 tỷ đồng trở lên 30
Từ 40 tỷ đồng đến dưới 50 tỷ đồng 25
Từ 30 tỷ đồng đến dưới 40 tỷ đồng 20
Từ 20 tỷ đồng đến dưới 30 tỷ đồng 15
Từ 10 tỷ đồng đến dưới 20 tỷ đồng 10
Dưới 10 tỷ đồng 5
Từ 1500 người trở lên 15
Từ 1000 người đến dưới 1500
người
12
Từ 500 người đến dưới 1000 người 9
Từ 100 người đến dưới 500 người 6
Từ 50 người đến dưới 100 người 3
Dưới 50 người 1
3 Doanh thu thuần Từ 200 tỷ đồng trở lên 40
Từ 100 tỷ đồng đến dưới 200 tỷ
đồng
30
Từ 50 tỷ đồng đến dưới 100 tỷ đồng 20
Từ 20 tỷ đồng đến dưới 50 tỷ đồng 10

Từ 5 tỷ đồng đến dưới 20 tỷ đồng 5
9