Luận văn: Tản văn viết về Hà Nội của Đỗ Phấn
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (567.46 KB, 115 trang )
LUN VĂN: TN VĂN VIT V H NI CA Đ PHN
LỜI CẢM ƠN
!"#$%& !'"()*+, *
/0/12.'2'"3
4%56+7'PGS.
TS Lê Thời Tân86/9.8:;<21+=*
+>?@$13
AB56C*8'%
A/86D8.E C86/+1F+,
+>&%&G%+C'?/76'H03
Xin chân thành cảm ơn!
EC)IJK"LJMN
E'?
MỤC LỤC
2222
22
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
1.13E COA"P/$+Q8$+*"'"'
B>9$86:% 3 +)+,H>'!
/5'R$:C3E C98B+,C+S.
0)/B86&Q@+,C(++)+>.:H
?8T8U3VB'1W+RC9?Q'X+S.$E
C+,/UY@Q2'"%ZZ[
P\51"'"'!*]^&G/?.
!.7+_85+,?E C'X+S.+4/8/?
%GR+8`3A/:_+Q8&*U+'HRa+S.^&G
/(4'HC'X+S.%++'2)3A_"
:%.7.86E CB:()+^)%+
/3.+>Q)%9/%H!C']/6
**3/=C0)2Q)'B6+RQ8`C
7$86:.7+8`3 89./=B+=
G>4/$R3C/\+8`1WR!/\B
C4Qb+3 \.7Q..7+*&&86
&*6+=0!1Q3C/)
41)?:+Q+()9+R1&*='*6
!3EQ):):@&'X+S.:)?:?+>8&\.*.3E7
&&*+8`1Q)CE C1)?/8`
c[A/7!Q/d+RRZ'"eQ3
1.2.D/'?UE CeQ)?E C+Hc
:]+R<)333f?E C?//0?
+QS?eQQ)g;'7Q)?&
86''"R@5+):(\)+^'R.(.3
D7)/?0?8$1>-*Q)h3E C)
33
C+*+-Q.2.8eQ';Q)Hà Nội vắng. "
9'$a+S.1:\?+>8&)G9'
Q186&+>&%'2Q?*iA.7$*+R0_+R
8;3+B<Q)C:86+*+4/
&Rg]\3V+CE C1)?Q.9Ui
eQ+,R'>(/5+6868'Y
)d$86%Z*+,a:)?'%.'"83
j]9a:)?C/C+68eQ+,R!+RR.
+&='"83V</6*+,/+6
.d..-'>=3A/+R&*=&*
2.'"''>E C$*3 8U==)'/)%
$eQ&>86&*G'1'X\Y$R1
&+''"+,1+8`@->+?3EQ)U+R
!1+,H4.+,H+0'@&8869
9+=kHc8eQ3 6/'"$*Q)
!'21:\)/?+QEABR=+S.'C+
'2)3E8+8`7'Y-*"+8`Q)'X+S.
C68UH8+,+Q3Q)C.(C7
$/+RO!86'1)+'6,0?+!
!/\+G9$C73V2.'"$eQ8C7
dc 86='>E C+8`C(7'E C
'>E C$C6&*'?)?9'>+Q&&1
"'"'23
1.33 /-*?@'"''>E C$eQ'1
G+4+='9$='"3
A'"C=+)+,R!*'+RR.
?!=&3)B=+8`'"/X9
'5%>Q3!+4/8'8/?%Q/7
Q..7$6+))'"+,R'\/Ge+@Q+\3 R
44
+.@+8`()c-$86%Z'7:Z1+R+,
/Q..-(.RC=8'"R=UR
/Y3E%)+,R>*/1?@1='>=
'"'B+,R/Q>2a'>'"$eQ8';
8RC*/1992./&@'"''>E C$e
Q3 86'2Q)+)99C/7-(Q.+()+=
R1:%'>'"+8+8R'$e
QR/?3eQ99C86%Z+3l&*<86
Z'"9g3"9$1''!
R/\eQ+,+8`28UEC'"E C"LJMK3)
)->@S$*!Y?@/\'
!86)?'"83
1.43?@+>)-R?C1'>%.
'"83"8&*<:!'"+8`+
R=:Q@+78`<(RY$
86%Z'RCQ//C'+6[E!&?@
'"''>E C$eQWQ)+8`9"$'"8&
Ya.>%2'+==%@/+:$C73
A/>'"8/8eQ+,R>)-Q
''>E C8AP )mA )m#"D[A
.d$99!7H+=0k8!'X+S.$E CC
63;$+*E C"'"'2+R8&+'"$e
QQ+,CU3VC7*?)+^3E C
8:]+S.++B&*=!,C:%RB:(.
)+^_+=.]`.'C7%+3/C)'(+RE
C8</&G@3''"$eQ-&*<1
+8`!&G@+R+8`7'E C$)*)$6
&%3
55
1.53n4&1='"''>E C$eQ/:
@''>E C-WR?1:%'>E CWQ)
+8`9.7$%'"/'%1!Y!a+S.
$$+*E CR/?'/\/)>7$:CR3
VG'1!G:/?86'2Q)?@Tản văn viết về
Hà Nội của Đỗ PhấnW>kZ93nC4-R
?!&@'>'"=!+4/8$=)Q)
+8`'\/G$'"/7%+3.(+R+8`:
)$'"''>E CB8'\/G$2.'"'>E C$
eQ/:@+R3E!&?@+>)
-W">4$86%ZeQ=+8`Q
$!86+,/'RC+6'$+*)?:Q3A2.
'"$eQ8C2./'>E CU+RY:CY-
*"+,+8`&g0!+86a!13
2. Lịch sử vấn đề
2.1. Tình hình nghiên cứu tản văn của Đỗ Phấn
A_:@''>A"POE C+MopN+)
eQ+,/+6>2.'"R]$+>3V.d$*
.(+,&0+8`:%$E C/&G@'/7C
2.3E(+>2+8`!6&_`H+C'!
+G9H.?13!*+,++8`eQ
@+'%: '"E C3
2.1.1. Những ý kiến đánh giá về sáng tác của Đỗ Phấn
eQ+8`': '"E CU</6G
H-(-)*+,'MI7Y>)''"3(
+>''>E C8qDằng dặc triền sông mưa; Hà Nội thì
không có tuyết; Rừng người; Ông Ngoại hay cười; Gần như là sống; Chảy qua
bóng tối[AQ+>R@Q.:;'R/?/+C3
66
eQ''>E Cr)/$1?86+
&*&R+=2/1@$C86EA:
+Q)?3*<Y-Q)9&aa/
:gH$'"3VR=RGeQ*!RC@
7'8`/&"=+$R3A2&*0&'G*
86luyện kim ngôn ngữ3eQ5:g!&aa'1&*
&a1'*5:g/C3V$'"
eQ:]&*RC!RE C886+';2
/hHU$.71"\5)3VR86+,HRq'
!86&*R=/r*86^C+6b+
+/&cE C3 8/?9eQ86+/Q>R=:
GQ*'%$86ZBR=:>+?:\*+,
+4>+Q0?8&32)/8U$
'"eQE C**+2a'R&*1R=)
+8`3VG'1W+R!86)?'"8)?E C/QG1+
.d$*+=++=]?%3
r/&*&^+C$Hội sách Hà Nội năm 2014'$+>
st%uJ"v.RA$+*wMoNKxLJMKyz#^@+,UC^
8'ZO'"eQ3#^8+R+,-+*+
'".?1'"'+C3CBE8 Xq“Tôi
đến đây từ rất sớm để được giao lưu với nhà văn Đỗ Phấn. Từng đọc qua một số
tác phẩm đã xuất bản, thấy rằng những tác phẩm của ông ghi lại nhiều dấu ấn gắn
với tuổi thơ của mình. Là người con sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, trước sự thay đổi
chóng mặt của một đô thị hiện đại, khi đọc văn của ông, tôi cảm nhận và tìm thấy
chút gì đó trong tuổi thơ được lồng ghép qua câu chuyện đời thường” [54]3
V'" )m%E2q“Khi đọc tiểu thuyết đầu tay Vắng
mặt của Đỗ Phấn, tôi thấy Đỗ Phấn như đoạn phố chiều muộn, đoạn phố ấy có vài
cô gái ăn sương, vài ba công chức, vài biệt thự dở dang chia năm xẻ bảy…z[54].
'"?q“Tốc độ lao động chữ của Đỗ Phấn phải nói là phi thường.
77
Bây giờ, lúc nào tôi cũng “gặp” Đỗ Phấn. Không phải qua cuộc “bia hơi phố cổ”,
không phải qua bức tranh. Tôi gặp Đỗ Phấn qua những bài tản văn nho nhỏ của
ông trên nhiều tờ báo lớn. Đều đặn và cần mẫn, Đỗ Phấn từng bước gieo vào lòng
người đọc những tản văn về một Hà Nội cũ, một thời bao cấp”3lBR!
1:+C+'>eQq“Anh như lão cao bồi già lang thang, đi đi về về
trên những đoạn phố cũ. Nơi ấy thấp thoáng bóng dáng dăm ba tay công chức,
những biệt thự dở dang bảng lảng trong chiều muộn - một không gian đậm chất Hà
thành”.
.?1 )mE R!+&-'\'>'"
8eQq“Khi người Hà Nội viết về Hà Nội, trong đó có ký ức và chính ký
ức mới ăn tiền”[55]3/r&*.2.'"*G86
8eQ+2q“Sau này, nếu lịch sử văn học Việt Nam ghi nhận
Đỗ Phấn thì tôi không nghĩ là ở giá trị văn xuôi, mà là ghi nhận một con người kể
chuyện về Hà Nội khi sống và chứng kiến thành phố qua rất nhiều thay đổi” [55]
.?1{ )?xV$\EC '"E C12
!/'$eQ".'..QCeY3V-'W
?CE C?'?sd8z!!a\$0&@'
'X]1Y>$C+*\+)=1?g%)3|+ReQ
/r/:):@'8'`?7:2)!/\/)>73
R'> '"eQ .?1 )mE X?: “Ít
có tác giả nào khi sáng tác chất tự truyện lại thấm đẫm trong văn chương, trong cả
sự nghiệp sáng tác như Đỗ Phấn. Đọc văn của ông không chỉ đơn thuần là đọc một
cuốn sách, một cuốn tiểu thuyết mà đang đọc chính con người ông” [55].
8'2)R=Q)(k&+>H2"B8
!/'"+C+$'"eQ3A1=$*+C
WR!/%-'\]\.7$+QEA8B
8)3
88
2.1.2. Ý kiến của chính Đỗ Phấn về sáng tác
#?2a$?@.?1eQBR>
.==%12'>'"8B8'>C7*
+H)/03
V-+?^$eQ/8'8Z3 !
8UC''"8+>R!)?(/?$H'GR?
08921&*8'2)3eQ9*(-'W+,
KJ"/Z'9Z2BRC'*cc+8`&
_/+'&5%''"8*Q)q“Vẽ tưởng không
liên quan đến văn chương, nhưng thực ra liên quan rất nhiều”,“Tôi viết dựa trên nền
tảng ký ức về hình ảnh. Tôi viết bắt đầu bằng hình ảnh, kết thúc cũng bằng hình ảnh.
Hình ảnh làm nên cách viết của tôi” [47]3>)+8`=%/h/
$eQQ2.'"'>E C3E(8.dB%!
C131/&G@%'>&1$
GC7862+:m/3neC@/'>C7
U+R2./1'3
|!.=&*BRR89'>1/
$1q“Đúng là tôi chưa bao giờ có nhật ký hay bất kỳ ghi chép nào
bằng chữ nghĩa. Trước hết, tôi là người cầm bút vẽ 40 năm rồi. Do đặc thù nghề
nghiệp, tôi có cách ghi tài liệu bằng hình ảnh: ký họa hoặc chụp ảnh. Với tôi, hình
ảnh gợi nhớ hơn chữ nghĩa rất nhiều” [46].
A/@$eQE C/&G@R.(?+>C
CHà Nội trẻ. k@+2Q'*'>6?G1
$+%3V+%"8'&?_&_$R
*)7&**qHà Nội mất đi những toa tàu điện với tôi là
mất đi một vùng ký ức sâu đậm nhất thời niên thiếu. Tàu điện Hà Nội không đơn
thuần chỉ là phương tiện giao thông mà là nét văn hóa rất đặc sắc. Ở đấy diễn ra
khá nhiều sinh hoạt, mất tàu điện là mất đi tất cả nét sinh hoạt ấy [46]3A.d
Leng keng tàu điện+8`/+68C9`7:2)!&G@+R3
99
E C/Y@$*?+>'//X?1E C%
e+C*YQ)?3 )81]>!8U
8"';1))B+^)+3eQRNgày
xưa chùa ở Hà Nội cổng tam quan rất bé, êm đềm, đúng vị trí, đúng quy tắc. Bây
giờ, có những chùa như chùa Vân Hồ chẳng hạn, cổng tam quan rộng như một đơn
vị cỡ cấp sư đoàn, trong khi ở trong sư sãi chỉ chưa đến nửa tiểu đội” [46].
E C./=!R86BQ+B+>Q)3e
Q<).71:\?,\%.$E C8+
:(\C3 1?R'X886E C)6&*Q)
2+/\8B3A)?';!\:BE C
+7@!1.7Q)>86+,2/(.!1a+S.
8+R3eQ“một ngày không xa lắm, Hà Nội sẽ quay lại mạnh mẽ hơn với
nếp sống thanh lịch, trật tự, tao nhã như ngày nào”[46].
4>'E C$)eQ/rq“Chúng ta có
nhiều cách để níu kéo, lưu giữ lại những hình ảnh ngói nâu, tường cũ ấy. Đó là hội
họa với tranh vẽ của Bùi Xuân Phái hay với văn chương, những vẻ đẹp xưa cũ của
Hà thành hiện lên qua những con chữ” [31]. eQ)=>(-
B'1!8)3j]eQRQ+?+(+
"!186+';R=1:/r+6eQ<'C
7:)Qx7'>E C3l9q “Với tôi, Hà Nội còn quá
nhiều thứ cần phải viết như một lời tri ân” [46].ne.d$eQC
R0c*7/+Q)?EA3
2.1.3. Những ý kiến đánh giá tản văn về Hà Nội của Đỗ Phấn
eQ8'>'"'C=8U:m8/Q&Rq
'"3+6eQ';/r'"@&RQ+c>!
ZQ3 R8'2)8eQ';G=%-$1'
=2.*)3A=%"9rC=8+7&R
8eQ+,+8`>*+&=3@'+>+4+
=eQ+,/+6>2.'"+8`+C)?G'+R2
1010
8qPhượng ơi, Ông ngoại hay cười, Chuyện vãn trước gương['+4%2.
Hà Nội thì không có tuyết3}?2.'"Hà Nội thì không có tuyết+,Q.:;
+C)H+>.d3E C1&*R)8'2)3
>)B/h8%-R=='>+Q/Y?
"'"'2)iVR>+>/C7@T/r+,=
89Q@<8C8:8+:8?*3
'"$eQW2/'X+S.$E C';!+>GdQ)
+8`?])C'"90'1)?$e863e
Q)?E CRW'1E C/H/'"$*+S.'
C+'2)3
2a'"'>E C$eQ )mA%/rq“Viết
muôn mặt của Hà Nội, nhưng trong tản văn của Đỗ Phấn có nhiều nét riêng, giàu
hình ảnh. Ở đó, cốt cách con người Hà Nội chính là đề tài xuyên suốt trong những
sáng tác của ông” [54]. .?1E BRk89&R'>
'"$eQ/2.'"q“Không nên tìm Đỗ Phấn ở việc làm
mới một cái gì cả, anh chỉ là người kể chuyện, kể lại những gì đã chứng kiến” [47]3
eQHR*/'?/?+QA"P@&!
+^s(7z$$+*/%'QG9+^)$E CH
1.7+)?83VBU*''>E Cr
!Y@?%$G138>86';2a:]
%.'"$eQ</'C+>E C1_E :
“mỗi cuốn sách của anh vẫn là một thế giới khácz3ne.d$*99
CRc'>E CC9&.@&*.CE C4.
++%X3
R'>'"$eQnCn?B+eQ+,+>
&RrQ1qsSau gần chục năm “tay ngang” sang văn chương, Đỗ
Phấn đã thử qua truyện ngắn, tiểu thuyết, tản văn. Thế nhưng, điều khó nhằn nhất
với ông chính là: Tản văn. Ông bắt đầu viết tản văn, cũng là bắt đầu bằng thứ vừa
khó nhất, vừa dễ nhất.” [54]. 2)@(+>+4eQR!
1111
.d/+6'+8`+"/?6.G3*.'
R+=+"+R99!+@($'"3
!2.'"Q)Q)9/7<<$86%Z/'%9
*H13nee!9&^*+=7
'86$+Q$+*3#U'"$eQ&
86+G-'1+8`g.4/C+()R8
@&*."1/!!**3
'"'>E C$eQ )m%E+,R!0
&qsĐỗ Phấn khi viết văn vẫn có cái nhìn của một họa sĩ, tinh tế và kỹ
lưỡng trong quan sát. Anh đặc biệt mạnh về chi tiết, những nhấm nhót đời thường,
tất cả được vẽ bằng chữ nghĩa giàu màu sắc và đường nét, về một Hà Nội gồ ghề,
xù xì, đắm đuối, trằn trọc… đủ mọi cung bậc cảm xúc. Anh day dứt về một Hà Nội
xưa đã phôi pha những vẻ đẹp uyên áo, và cũng chấp nhận cái bộn bề của Hà Nội
thời ẩm ương đầu thế kỷ này…” [55].
86+8/2aQ+4&W'*Q'>'"'86e
Q.&=?@e A73A/'“Nghĩ về tản văn
của Đỗ Phấn”*Rq“Nếu trưng bày tất cả các tác phẩm văn chương của Đỗ
Phấn thì sẽ thấy một bức tranh thật phong phú và chân thực về Hà Nội. Hà Nội xưa
và nay. Tôi chưa tìm hiểu được nhiều về tranh, xem Đỗ Phấn vẽ Hà Nội thế nào.
Nhưng chỉ riêng qua những trang văn, anh đã rất thành công trong việc khắc họa
một Hà Nội vừa quen thuộc, gần gũi, vừa có gì đó rất riêng trong cách nhìn của Đỗ
Phấn”3l</!a+4g=/'"$'"eqsVới
tôi, những bài tản văn-phiếm đàm của Đỗ Phấn thật đặc sắc. Hàng trăm bài rất
ngắn gọn, hầu hết là viết về Hà Nội; lướt qua tưởng vụn vặt, nhỏ nhoi nhưng đó
chính là những phác họa nhanh về đời sống - một đời sống thực, hết sức chi tiết,
gần gũi, không tô vẽ, không hư cấu tưởng tượng; thêm vào đó là những nhận xét,
những lời bàn khi thông minh, hóm hỉnh; lúc chua chát, xót xa của chính người
viết; buộc người đọc cũng phải bâng khuâng, day dứt; phải bận tâm và nhìn lại
chính mình”.
1212
E!e A7+CQ)+8`7?%!'"
8'860'"$eQqsĐọc tản văn của Đỗ Phấn, tôi hình
dung rất rõ hai con người trong anh. Một nghệ sĩ Đỗ Phấn yêu Hà Nội da diết, đắm
say và một công dân thủ đô Đỗ Phấn luôn cau mày, buồn bã, lắc đầu, bực dọc với
những đổi thay ngang ngược đang làm cho vẻ đẹp Hà Nội héo úa, tàn phai”.
.2'"$eQ-R=?%>+>'>C
78: “Tản văn của Đỗ Phấn thể hiện rất rõ tư tưởng: văn minh không phải
bao giờ cũng đồng hành với văn hóa. Nhiều thứ văn minh đang giết chết văn hóa”.
~'$1e A7(`&_7'+C+
$'"eQ8&*.'1'2)*&*</!+=
3AZ+R!+!G+=C)-/8U
3e A7Rq “Đỗ Phấn viết nhanh, viết khỏe, viết rất nhẹ
nhàng; những tưởng nhìn cái gì anh cũng cảm thấy và phát hiện ra được nghĩa lý
của chúng. Đấy là ưu điểm nhưng cũng chính là nhược điểm ở một số bài tản văn
của Đỗ Phấn”3E>&'8g3nC'":]R"+?
)%++B&*/&c!-R31'2)'"
$eQR!eđơn thuần chỉ là kể lại, tả lại, tái hiện lại y nguyên sự
vật hiện tượng mà không nhìn ra được nghĩa lý của sự sống được gửi gắm trong đó
1-B,)=+'1C7'7:Z/Q.@.&*.-
BZG+8`3
2.2. Nhận xét chung về các ý kiến
2a?@'"•j8+,&0
+8`!a+4/8??^'"eQq“Đỗ Phấn giàu có hơn
các nhà văn khác ở mẫn cảm nghệ thuật mà hội họa đã trao tặng. Có mẫn cảm ấy, văn
Đỗ Phấn như cánh diều gặp được gió lớn để thăng hoa các xúc cảm nghệ thuật…”[8].
)k&?=Q +CR1^0'>86'9
%.'"8eQ3•j8+,/9.H2"9/?
%B8+RR.$'"eQ''"83Vk&&
1B+,</+8`+4/87''@G/$
1313
eQ3A)?+)';8R*/1?@A'"'>
E C$eQC+C2.'/'S3 ?@'"8eQ
&*?@&!'"'>E C$*WC+>
R+=R=1:C@/.7.86E CB8@
/:'>86%ZsYz3VG'1'2)2'"$-*
8?@+>Tản văn viết về Hà Nội của Đỗ Phấnr%@
/+R'</!a+4?@Q.:;$'"eQ3 !
k&+$?@`k!G+=-*/=&+>
C:%'%73
3. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
?@+>Tản văn viết về Hà Nội của Đỗ Phấn-*)'
W</+8`!1&.X$eQ&''>+>E
COC+>8UH+,00_C3 /-*7]
+.(+RQ)+8`9+%$86%Z/'"
eQ3)Ba?9&%$*''"&3D9
&`.+4%)+, eQs"z/%2'"83
3.2. Đối tượng nghiên cứu
)8?+>+,R+78`?@$-*Tản văn
viết về Hà Nội của Đỗ Phấn3Vg=-*W&'"$e
Q+=?@'>qU1+>'\/G2.'"$eQ
/'"'>E C@/E C'a+4'>%2
=%3
3.3. Phạm vi nghiên cứu
A/.'2'"-*$)&+>Tản văn viết về
Hà Nội của Đỗ Phấn02.'"qHà Nội thì không có tuyết, Phượng ơi,
Ông ngoại hay cười 'R?%'C7'"&$eQ/?
/3./3
1414
4. Phương pháp nghiên cứu
?@+>)-*&a`.5:g.8..q
4.1. 8..?@.d_+4/8=
4.2. 8..?@+7
4.3. 8..\5x%7
5. Đóng góp của luận văn
?@+>)-*7R.C.(c*@
''%%+C'>eQ'8C'"E C+,R
>+RR.+&='RC'\/GQ+\?!*
/%2C34%2'"W 86+Q)+8`!
+RR.X$eQ/'%:9@/*4$.7
.86E C3~+RBQ)+8`9.7$%'"/
'%1!Y!a+S.$$+*E CR/?'/\
/)>7$:CR3
/2'"R..(&b+\(0/''\/G$
'"/7%+ +C='>:)$'"''>E
CB8'\/G2.'"$eQ/:@+R3
6. Cấu trúc luận văn
.(U+('&22'"YI8q
Chương 1qVU1+>E C''\/G$Hà Nội thì không có
tuyếtPhượng ơiÔng ngoại hay cười/'"'>E C$
eQ3
Chương 2q#@/E C0!a'W*H$ZO'"
eQ3
Chương 3q4%2/Hà Nội thì không có tuyết, Phượng ơi
' Ông ngoại hay cười
PHẦN NỘI DUNG
1515
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ HÌNH THÀNH ĐỀ TÀI HÀ NỘI VÀ VỊ TRÍ CỦA H NI THÌ
KHÔNG CÓ TUYT, PHƯỢNG ƠI, ÔNG NGOẠI HAY CƯỜI TRONG MẢNG
TẢN VĂN VỀ HÀ NỘI SÁNG TÁC CỦA ĐỖ PHẤN
1.1. Cơ sở hình thành đề tài Hà Nội trong tản văn của Đỗ Phấn
1.1.1. Hà Nội – tình yêu trọn đời của nhà văn Đỗ Phấn
A"POE C/)?8>9$86:%
3/e-B+>RE C$/?13 86
)?E C'1a+S./?.^&G€86G'X+S.\,
4$!86+)€BR86)+Q)'1@7
"/$C.7/X[ne86C)?8Q+>Y
)+3VG'1+,R&*G!6'()`'>
+Q&&1"'"3 Z-~+,2'>CE
CC,+,+()'\qs•E C.7/ A_]
/ A_]!/ V+86'/1/8c/ ‚+R6R
h'>z (Em ơi Hà Nội phố)3 VA* 8V'ZA/(
~PC&&6+`&1'X+S.$]E
CqsAA]&U'8</ AH+C6+8
(/ VR._]E C/ A^.8B+1…z
(Có phải em, mùa thu Hà Nội).
*.;?E CRC'\/G+4%/e
863A29% &E C+8`1C/!
+=+-Q"LJMN3VRW>'"R'&$
86E C+,?@-8'2)3"E C78C
@/+S.8&*:m=?B7C(+8`&.'
.gi+,+8`/%'&..H2sE C+S.
2ƒz3E C&*<+S.'>>'"R+S.'1Q!
!“kí ức ăn tiền”'!)+8`/'?/?+Q
?+>>,CU3
1616
A"POE CO$+*R>/(G'"R3>:)\
5/?1"^E CH/U=8`/\'"R
$:C3 E C-ZC.7\/
/,43 .7.$!86+)+>?
'X\%.>,0k3X+S.Q)+,+':8
C/\'ZrqsVbB=„j;&*\B
86A/‚z3V7$86E C:868s!9?8z3
*(Y&_W&*(*6<(186
E C7'B+$=3VR&*G'"+,
8`@7$!!+=8!!a+S.+R3V<C*
88H"4+5<+%C$*j(/
.dHàng nước cô Dần$AP+,?9C.8
8B/Q+e,\9$86E CqsV*B4q*
4C@B:\'++8*% 3A/
Q))86Q)*&C-'Q'&"
//4'4Wz)1sz$*: s9
0+0-*R'Q0(Y*
/*B80$*'2)z3*.@&/?86
!C/.ggQ'R\3D9\%.:\
:$C86.:&GQ$86Q)?)>&+
<g86R:)?"485B4
8!*8R/?B+$3 R+E C-
&*=0?!86E C78\:\:+r
4C1)?0?881E>/.dMột người Hà
Nội$'" )m3A/0+C"/($+Q8
!868E>';!+8`a+S.'"R$86E Cq\
,*b'9/B/Q&?7
'/C8`3D9>,\!G+8`+-H+6
'/Ua+S.?=86:$+*3
1717
R'>'"R$A"PxE C&*<+R3
86E C\+)?B8TC8E CR@-
U'1>'"R+:'..-U+)3E CR'\/G+\G
+4%r/']^*EY+8`.]TY
+.+Q+87?+)B/U/&G/\$
83*;?+@'PGV*…d/6+*HEP8/
A"POE C3VGsU'/$/6+Q€+8`
/YC^Y3,+-*+*)€%81*
:9-3\/Cr€+Q+3j8&c\&7
&^2.g*'2B/Q9..-78[zwChiếu dời đôy +,
&'R0)+\0/'RkZ+R3+QA"P
xE C&Q)+,+8`+\s7Cg/)$7.8+Q
8€B&+*2Q$+'8*+6z38`98$
R'86E C/U']+Q./=!<
23'"RBH+R./=)+^?XV`BH+R
+8`13QXV`rU8'9*q* \*A*
* 8?R>)>3E+C/?:8)>
&(Q+4$']>B+8`Cg'>+)3RBG:
'1E CR>R'2+'2)3#'2$
']>+,+8`E Cs2.8z'^Y86E C'+R+=?
'2+4/8$13 P/'"R$>#H>&t
+'E CR=1Q)'8U@!R"$>']+Q
&8d9E CBR!a/?%q V7
+8`!86:$*]?C02V(vQ)+4/8
U]'7AA/1+8`Ha
/c86Q)[4%R.U3)R"/Q.^U
% 8.UE CR!+4/8/?3†9E
C@:&.72G+':g!8/)>&.
:qsV7nmA/13A8(-P1z
1818
sj8P-P_#8#(„ 8/*(Daz
s#7AA/1:1w:)y~vz3 a+4/8$'"Rd
9E CR"&*<+2+:8'\8U@R
"Q)B.Rs%2z12)$/6+Q
B8Y$86E C+8`5/HR"3
nC'"+,H' “mỗi thành phố đều có gương mặt và cuộc đời
riêng”.=R==')?+QQ)RW.-k+s84z'
sC+6z$R3!E CQ)$+*"^';%?
'!a8CU!)/?H.7!
0c??';8>EYA)';8988[
/rsKhi đến với một thành phố ta thường tìm kiếm tâm hồnz8n_
/+,HR1&/%'E CQ)E C8C*+S.
'Y..-3AYQ)8!+ 2A
~#8/9/TY//>@73VBR&!
'/C$!-'_Q?!/8F/')3P-
!`R&WY&a_!8/-7+86+3
*&8!Y:/&..7[
R'//&G/\'"RE C8/$
8.2!)0'"RH/Yc8`
/&31'"RE C^)78C2.
:.CUU+=?A"POE
CC']+QC$)C'Cg'"R'*]..-'+
:3AQ!+>/?sđã làm ra chất lịch lãm Tràng An, sang và tinh tế, mà
ý nghĩa của nó là tôn trọng các giá trị tinh thần, đạo lí văn hóa tronng làm ăn, ứng
xử, sinh hoạt lành mạnh…”[35].
n)/'?/?+Q$+*E CeQB8
86&:0?811)?)c;
&G??3D75+686U.7eQ+,/Ulão
cao bồi già8UH8Q=E C+H&WR3A^
1919
$*R/Q>&<%+S.'C61:\?+?$E C8
&3 )Q)*H/EYv84/@/]'>qs )c*_
BH.G+86P?AA^/.4+8`/Q>/@/]U
+Q)3n'>'QG+^d?+=Q.3 U/!'2g
+cG)z3V)<1B/X.7/$//>+?
*EYqsPB/X/.7)<1/6+?+^:3A1c
3{7+?+?!g+Qa\'>.7
.2.[z[35, 231])/'!:788q
sj]R)8`R3)83}(/(
:8+-8Y/?_+%8`:7[/X)
Q)7@#)8`+8`_+.86)/$+.8`:7E
2?(j2[z[35, 217]. Ve&+'>eQB/Q
@'1qs[1)aB/Q+`A3A/8+8`<+
38`"7])k0'&d.()3VR=+8`40(
3:Z?/-0(-B,:%Rr8
0.a./H.?dA$+1z [35, 27].
n4:]7/6&1s6R<RCAR+,07
+8`_U+()+$.(/hcQ)z[35, 111]8^
$eQ86>'3VR!-/X)Q)+8`
s!+F:(g.777+'_3 40_&_/?#6EYC
!Y'_[z [35, 127]. &*=&*&=
!@0:,8QH'B/X&+RqsB/X.71
0_CQ'-&S&a&S*G()/
*/7':([>&*&=[z[35, 191]3A/"
/.87'6&1_..2a
eQ)Q)bQ)G-&..6+`qsA*Ha/Q
a.3nS++2.gB/5+@+C'.-/Y5
e86+@3n?>@'><Q)*.+2
/-0(z [35, 197]3~)8`6&78"/8
2020
'2$/XE CB2:\.8qs7'B/XE C
7g"'>/8EYA)8C'2+=:3*.-
B6"-EYA):]bQ+[#'2EYA)
86<+8`:FX"-e"'([z[35, 225]3 V!
&G@+S.+W&$^(?'H)R.7E C'(
8+>+8`eQ7:2)/'"$13
D/'?R&*)?8&G'0?8$
1qs~?8]&„V/Fe)„~?8
+86+„V'>/`.8')z…A^$eQBH
8'2)3A'!@0:\$0?8.-'
!//X[#Q)?)?8Q)?&<%+>'+Q
(?E C3 1C7$e861+R>&G@3VR
&G@.-8BR&G@)+3e
QE C/*&*b'?G8B
!s'2z*7//!13R8
!&<%7-r!!3
eQ)?0?81+::)c3 !&<%8B
*%!//&7R$86%Z+)3vG
1)?'+Q$+*eQRq“Chẳng biết may hay rủi, gia đình tôi
được sống ở mảnh đất này cũng đã nhiều đời. Thực ra tôi không có một quê hương
thứ hai nào khác để yêu dấu. Ngoại trừ mấy năm ở lính phải sống xa Hà Nội còn
lại suốt 60 năm tôi chỉ quanh quẩn ở nơi này” [22]. f?0?8?/
/&G@?eQ717+8`0)'>!)
8B3 8+YYR6+8`3A_6@+>
)+^R!@./='BR!@?Q3A)
?RC+>/r&G@'>E C'>0?8)?W
,//$C,Y8eQ3VG'171
!&G@+S.+W7R.4-1+R+=8!Y7$:C'
B7.:X$CE C/X*+,1+'
2121
'"83A1)?0?8]9/"/U'>E C/6+Q
+>+8`&G'/!2.'"$eQ3>+RB:m=
U5+686eQ+,R'0?8:)Q$1*“buồn
ở đây và vui cũng ở đây. Buồn nhiều hơn vui. Hà Nội tôi ví như mặt nước Hồ Tây
và con người sống ở đây như những giọt mực. Không có cách nào khác người ta
phải hòa nhập vào nhau. Loãng ra. Nhạt. Tôi hình như thích viết về sự nhạt nhẽo
của đời sống thị dân. Có thể cái viết của tôi làm cho Hà Nội bớt nhạt nhẽo đi
chăng?z[22]3VRW'7E CW++%
*+,)=H%(>(-'BR='1sông tìm đến
với văn chương không phải với mục đích làm một điều gì to tát, điều gì đó mới mẻ
cho văn chương mà chỉ đơn giản để kể lại cộc đời mình gắn với mảnh đất Hà Nội
mà ông luôn yêu thương, trăn trở” [22]
E CO0?8:Q)?$eQW,Y@Q2
Y/*3_8*RR=_Q
7$*<8C.dUR]C+>C&*
E C3*B&*Rk+\1GQ/'%)=
+>31!@eQ.'/1RB.Q%/C
73*'86E C0>@+=*.'8C
>/+Q)?$13
1.1.2. Hà Nội – ẩn ức của một tâm hồn khi ngoái nhìn quá khứ và so sánh
với hiện tại
n4:]C7$eQ'E C “buồn nhiều hơn vui”
8R=Q)+R!eY+!&<%+7Q
0,6&E C';!+8`!a?+>1:\3A)?
'7+C+*\R&*H8%)E C)/U?;3
)'!86+,H7"U+)8eQBQ)
s.7z/?0?8$13
P86(-'W78"eQ+8`@&!)
+^(7$E C&*</?'>4&/-'>@5$
2222
863>)&C86E CB8eQQ)*
Y'R-R73A&8U,/$Z#]{
'>E CB>86_:mYY/+Ci"E CR
86B/C^=)7?+>>.2/,+=9
'Q'8/86'''-86+'*e8)
6in4:]'2)'eQe7'>C1E C+S.+W?+>
/86>7'>C'"R@5$86E
C3RC+@,)'Z'm&*=+8`!&:7"'
'C2.88)63 86E C8S\
?11'5$86:$+*%)86&*&c_
qsA)$+*/'"R$% 8C79&%'"R
^@UE C(+)+,)/>9'%+-k+=1'g.
$86E CPmC+:m/!$+*"LJJ‡[ '"
#"D.=qˆA*Q)Y'Q^3 86E CQE C+3
#?"CUPUAEVn&*./';!
+8`+)7]ˆ[53]3 !'g'%/?+,:Q)?R.+7
WH:828/?.8%*+-+4c
'>ˆ'"R86A/‚ˆ/6+))3 VRC9-&*
=.$2:868'"R@5$86:E C%)++
8`>'9./=$>&3"8&*.-
B+&F'"R3
.71:\?+>8&B\?'.+48
&*_/29>7*Ye.3VR&>@CZ/+6
/?.7'")&!\:>8eQ.286
3V86'1.7+H)):+^\R'X'"+Q)
8921iQ/8/_/?C+F:
+86P?EY=*/]a/?YE'")3
}Y/H86&*H+@]]+^/4+@+86.7'
6+=qs}H)/H863V4).7+0C/H)3G
2323
?&4./H863V_-+30['03}H
86Q2[z(Rừng người)3 V867/+*\Q)8!)
x86\c_Q.\'\7+C&*9$'
)/U?'G13E C\75&*
8U!&7?*a.+7'!,Y!:
*!/>+?8`c['"$eQ86Q)/hC
+*\+)1+^:/\'"R+r/C+=
+\13|+R=:868.\QU!"..3
eQ4.1!86E C8B'.7\,
.a.6+)/U?&*@&*`.63A/'"$*
B:m&86+Z+!&X*8U)%+7'&G
'/\+,+8`+\1+8`'+./""86+)e
/U!@+>(.\:3;E C';
+Q0?8)?$e;&i 7CE C
&**Y4&G@';Z/8!e^$'"
+*\3
}QG86_+^'+*\12'Q+>$+*\C
4&W'.GRC<<8eQ3AQB+>Q.H
C1)?'0?8'C/&7R*///"/U
/893 Z'>0&@eQ/QQ6&2Q)^$1U
E C)+,/U0&@3lQ)R/Q>+>(.''>C0
&@8Q)&7+C)+^'g"'H/Y'/""
/8+R3:]eQR''>$'"R\:8+
'"$*Q)*:>)'-9+=''>+7/
'9Q)3R1!867U+*\)78
!86$+*\/8&5+3E+,0
!'TR$0&@3E!'99C77C
7@5R.(h!)*)*YQ23 !\:
Y7'C712/,23
2424
8'2)R=&b+\G:+='"eQE C
+>)?7$1:1)?'+Q
&&1"]e>/"/U/89+^)$CE C/X3ne
/'"C&G@Ce>&'Q+>+=2>:8
/+C3
1.2. Vị trí của Hà Nội thì không có tuyết, Phượng ơi và Ông ngoại hay
cười trong mảng tản văn viết về Hà Nội
1.2.1. Khái lược về tản văn
,HR6'"\,0?2G'"&*>+8`
'"^+3R=<:!'"&*
)?!)-%.:8&==')%c&7''
\&Y&Q)86:m''"3 8/+6
7C\.*)-86+7)%
1!/'"RkZ8!SH
)) 86])Z?%'>!.-
)86c0?.-$1c0?)GQZ'>C
+6UC/Q[PWQ?-)'"+,RC'\/G
Q+\3
1.2.1.1. Về tên gọi
VR&>0%&'>='"3+)
'"';8+8`7Q'>CkZ3A/k2'"
A/~7^'"'7+8`:]+=<C='"*8+79:
.%''2'"w'"'(y'>'"w'"R+*+"+7y3{a_
?G1@Q)'"R=Q%)H6A?A('!
.d:8Tả truyện, Chiến quốc sách, Luận ngữ, Mạnh Tử, Nam Hoa
kinh[A)?86A/~7G:]&%s'"z86:]
&%s.'"z3|+Q)$'"5A/~7C
.'"+,Q%qA/(CA-~n 8`nA;‰
86AAHn2j[AQ?.'"+s?0(
2525
