Tỷ phú bán giày tony hsieh

T phú bán giày | Tony Hsieh

1 |



T phú bán giày | Tony Hsieh

2 |



Tony Hsieh
T PHÚ BÁN GIÀY
D án 1.000.000 ebook cho thit b di đng
Phát hành ebook:

To ebook: Tô Hi Triu
Ebook thc hin dành cho nhng bn cha có điu kin
mua sách.
Nu bn có kh năng hãy mua sách gc đ ng h tác
gi ngi dch và Nhà Xut Bn

T phú bán giày | Tony Hsieh

3 |


MC LC
T PHÚ BÁN GIÀY 2
Kỳ 1: Trang tri giun đt 7

Kỳ 2: Ln lên 10
Kỳ  Trng đi hc 20
Kỳ 4: Khi nghip 29
Kỳ 5: Phát trin nhanh chóng 42
Kỳ 6: Nhng cuc phiêu lu mi 49
Tôi có đc ý tng nh th nào 54
Tâm s ca Nick 54
Tâm s ca Fred 58
Kỳ 7: Bài Poker 60
Marketing và xây dng thng hiu: 64
Các vn đ tài chính: 65
Chin lc: 66
Tip tc hc hi: 68
Văn hoá 69
Kỳ 8: Hi ht 74
Tâm s ca Fred 75
Tâm s ca Fred 79
T phú bán giày | Tony Hsieh

4 |


Tâm s ca Tony 80
Kỳ 9: S kt ni 82
Kỳ cui: Tm nhìn 88
Trích đon ca tôi trong cun sách ca Ivanka Trump
89


T phú bán giày | Tony Hsieh

5 |


T( NG T CNG ĐNG MÊ ĐC SÁCH
Các bn thân mn!
Trong thi đi công ngh thông tin Internet ngày càng
phát trin nh hin nay Ebook nh là mt món ăn tinh
thn không th thiu ca cng đng mng và không ai có
th ph nhn nhng li ích mà nó mang li. Chúng tôi 
Cng đng Mê Đc Sách đã c gng s hóa cun sách này
vi hy vng mang đn cho các bn nhng tin ích nht
đnh khi s dng Ebook.
Đu tiên,
Cng đng Mê Đc Sách chân thành xin li Tác
Gi và NXB vì đã thc hin Ebook khi cha đc s đng ý
ca bên liên quan.
Tip đn, mong các bn s dng Ebook mt cách hp lí,
tránh in n, photo nhân bn đ gi gìn giá tr vn có ca
cun sách in. Nu các bn có ý đnh in hoc photo ebook
này hãy ra nhà sách gn nht và mua ngay 1 cun vì tin
mua sách ý nghĩa và r hn rt nhiu so vi vic bn
t in n và Photo
Vic s dng Ebook này là min phí Do đó
Cng đng Mê
Đc Sách không chu trách nhim v bt kỳ sai sót gì trong
quá trình biên tp Ebook.
Cui cùng, chúng tôi hy vng đc gi yêu sách nên s hu
cho mình cun sách in đ tri nghim và đánh giá đc tt
hn v Ebook ln sách in cũng nh ng h v mt tài

chính cho Tác Gi và NXB.
Chúng tôi xin gi li cm n trân trng đn Tác Gi, NXB
đã mang đn cho ngi đc nhng cun sách vô cùng giá
tr.
T phú bán giày | Tony Hsieh

6 |


Và xin cm n các đc gi đã ng h
Ti Sách Hay.
Trân trng!
T phú bán giày | Tony Hsieh

7 |


Kỳ 1: Trang tri giun đt
Đu tiên ngi ta không thèm đ ý đn bn sau đó
ngi ta ch nho bn, tip đn ngi ta tn công bn, ri
cui cùng thì bn thng (GANDHI).
Tôi tin rng Gandhi không h bit tôi là ai khi tôi mi chín
tui. Và chc chn tôi cũng chng bit ông ta là ai Nhng
nu Gandhi bit v nhng o tng và c m thi th u
ca tôi v vic kim tht nhiu, tht nhiu tin bng cách
nuôi và bán giun đt vi s lng ln ra th trng, thì có
l ông ta cũng s đa ra nhng câu răn tng t th này đ
khích l tôi tr thành ngi bán giun đt hàng đu th gii.
Nhng đáng bun là Gandhi li chng ghé qua nhà tôi đ
trao cho tôi li khuyên và s thông thái ca ông. Thay vào

đó trong ngày sinh nht ln th chín ca tôi, tôi nói vi b
m rng tôi mun h lái xe đa tôi ti ngôi nhà ca chúng
tôi  bc Sonoma, ti ni có nhà cung cp giun đt ni
ting nht c nc lúc by gi. Nhà cung cp y chng h
bit rng tôi đang p  gic m tr thành đi th ln nht
ca h.
B m tôi đã tr  đô-la cho mt chic hp đng bùn
cha khong  con giun đt. Tôi nh đã đc mt cun
sách nói rng khi ct đôi con giun thì hai phn đó s tip
tc sinh trng thành hai con giun Điu đó nghe có v thú
v nhng nh th có nghĩa là tôi s phi làm rt nhiu vic.
Vì vy thay vào đó tôi vch ra mt k hoch tt hn Tôi
t to ra "mt hp giun trong vn nhà mình, chic hp
v c bn ging nh chic hp cát có li thép mng di
đáy Thay vì đ cát tôi đ đy b‘n và cho hn mt trăm
con giun đt vào đó đ ch’ng đc thoi mái trn bò và
sinh sôi ny n.
T phú bán giày | Tony Hsieh

8 |


Hàng ngày, tôi ly mt ch’t lòng đ trng ri vùi xung
hp giun đt. Tôi cho rng điu đó s giúp cho nhng con
giun đt sinh sôi nhanh hn vì tôi thy nhiu vn đng
viên chuyên nghip thng ăn trng gà sng trong ba
sáng. B m tôi không tin vic bán giun đt có th giúp tôi
tr nên giàu có nh tôi m c nhng h vn đ tôi nuôi
giun đt bng lòng đ trng. Tôi cho rng lý do duy nht
cho vic đó là vì h không mun các con ăn lòng đ trng

cha nhiu cholesterol. Nu nhng con giun đt kia ăn
lòng đ trng thì có nghĩa là anh em tôi s ch ăn lòng
trng trng có lng cholesterol thp. M tôi luôn trông
chng đ ch’ng tôi không ăn nhng th có th làm tăng
lng cholesterol Tôi nghĩ bà đã đc đc bài báo nói v
cholesterol và đã khin bà lo st vó lên.
Sau ba mi ngày nuôi giun đt bng lòng đ trng gà, tôi
quyt đnh kim tra kt qu công vic ca mình. Tôi bi
lp b‘n lên đ xem có con giun con nào ra đi không.
Nhng chng có con giun con nào c. T hn tôi cũng
chng tìm thy bt c con giun to nào. Tôi mt mt gi đào
bi cn thn tt c các lp bùn trong hp. Nhng con giun
đt đã bin mt. Có th ch’ng đã bò ra ngoài qua các mt
li  di đáy hp Cũng có th chúng b chim ăn mt khi
chúng sà xung ăn lòng đ trng gà.
Công cuc làm giàu t giun đt ca tôi đã tht bi hoàn
toàn. Tôi nói vi b m rng nuôi giun chng có gì thú v,
nhng s tht là tôi rt bun vì đã tht bi. Nu Thomas
Edison còn sng, hn ông s dng li trc ca nhà tôi và
đng viên tôi bng quan đim ca ông v tht bi:
Con đng dn ti thành công ca tôi cũng đã tri qua
nhiu tht bi (THOMAS EDISON).
T phú bán giày | Tony Hsieh

9 |


Có v nh ông còn đang bn rn vi nhng phát minh,
sáng ch ca mình, vì th cũng ging nh Gandhi ông đã
không ghé nhà tôi hay cũng có khi h đang bn rn chi

vi nhau chăng
T phú bán giày | Tony Hsieh

10 |


Kỳ 2: Ln lên
TTO - B m tôi đã di c t Đài Loan sang M đ hc cao
hc ti Đi hc )llinois ni h gp nhau và kt hôn. Mc dù
tôi sinh ra ti )llinois nhng nhng ký c duy nht đng
li trong tâm trí tôi v quãng thi gian sng  đó là trò
nhy cu cao ba mét sáu và trò bt đom đóm
Nhng ký c thu nh thng rt m nht nhng tôi
chc rng hai ký c đó không liên quan đn nhau, vì tôi
không cho rng hi hai tui tôi có th bt đc mt chú
đom đóm khi đang l lng gia không trung.
Khi tôi lên năm b tôi xin đc vic  California, vì th, gia
đình tôi chuyn ti qun Marin County ni có cây cu
Cng Vàng bc qua, phía bc San Francisco. Chúng tôi sng
 thung lũng Lucas Nhà tôi cách trang tri Skywalker
Ranch hai mi ph’t đi xe ni George Lucas tng sinh
sng và làm vic.
B m tôi là nhng ngi M gc Á đin hình. B tôi là k
s hoá cho công ty Chevron còn m tôi là ngi làm công
tác xã hi. H đt kỳ vng rt ln vào thành tích hc tp
ca tôi cũng nh hai cu em trai. Andy kém tôi hai tui, và
bn năm sau khi ch’ng tôi chuyn ti California, cu em út
David ca tôi ra đi.
Không có nhiu gia đình ngi châu Á sinh sng ti Marin
County nhng bng cách nào đó b m tôi vn kt thân

đc vi mi gia đình  đây và các ông b bà m cùng
các con vn thng t tp c‘ng ăn ti và gii trí. Nhng
đa tr thì xem ti vi, còn các ông b bà m thì t tp trong
phòng khách và trò chuyn rôm r v thành tích ca con
mình Đó là mt nét văn hoá ca ngi châu Á: thành tích
T phú bán giày | Tony Hsieh

11 |


ca con cái đc các bc ph huynh s dng nh mt
thc đo thành công và đa v ca mình. Chúng tôi ging
nh nhng con bài trong tay các bc cha m vy.
Theo các bc cha m ngi châu Á thành tích đc chia
thành ba loi khác nhau.
Loi mt là các thành tích hc tp: có hc hàm hc v cao,
đc tng thng hay đc xã hi công nhn đt đc
đim SAT cao hay có tên trong đi tuyn toán ca trng.
Điu quan trng nht ca tt c nhng loi thành tích này
là con em h s ghi danh vào trng đi hc nào. Harvard
là trng đi hc mang li quyn "khoe con" ti thng.
Loi hai là các thành tích trong s nghip: tr thành bác sĩ
hay đt đc hc v Tin sĩ đc xem là thành tích cao
nht, vì trong c hai trng hp đó thì có nghĩa là bn s
tr thành "Tin sĩ (sieh hay Bác sĩ (sieh Loi ba là s
tinh thông âm nhc đa s tr em châu Á b buc phi hc
piano, violon hoc c hai. Và mi khi các gia đình t tp,
nhng đa tr phi chi nhc cho các ông b bà m nghe
sau ba ti. Hot đng này b ngoài có v nh là gi’p mi
ngi th giãn nhng thc cht đó chính là cách đ các

bc ph huynh so sánh con mình vi con ngi khác.
B m tôi cũng ging nh nhng ông b bà m châu Á
khác, rt nghiêm khc trong vic nuôi dy tôi đ chin
thng trong c ba loi thành tích trên. Tôi ch đc xem
tivi mt ting mi tun Đt đim A trong tt c các môn
hc là điu hin nhiên và mun tôi phi luyn các bài thi
SAT sut nhng năm hc trung hc và ph thông. SAT là
bài thi chun phi làm vào năm cui ph thông điu kin
đ vào đi hc Nhng b m mun tôi sm chun b cho
kỳ thi đó khi tôi mi ch hc lp sáu.
T phú bán giày | Tony Hsieh

12 |


 trng trung hc tôi chi bn loi nhc c: piano,
violon, kèn và trng. Trong sut nhng năm hc này, tôi
phi tp luyn mi loi nhc c ba mi phút t th hai
đn th sáu và mt ting vào th by và ch nht. Sut
m‘a hè tôi đã phi tp luyn mt ting mi ngày cho mi
loi nhc c đn ni tôi tin rng đó chính là hình pht tàn
ác nht cho nhng đa tr mun đc hng th phn
"ngh" trong "ngh hè".
Nhng tôi đã tìm ra mt cách đ vn có th tn hng
nhng ngày ngh cui tun và kỳ ngh hè. Tôi thc dy rt
sm, t 6 gi sáng, trong khi b m vn còn đang say gic.
Tôi đi xung nhà ni đt chic đàn piano Ri thay vì chi
piano tht s, tôi bt băng ghi âm bài nhc tôi đã chi t
trc Đn 7 gi, tôi tr lên phòng mình, khoá ca li và
bt băng ghi âm mt ting tôi tp violon. Không phi chi

đàn nên tôi có thi gian rnh đ đc tp chí Boys Life
(Cuc đi ca nhng cu bé).
Và chc bn có th hình dung, thy giáo dy piano và
violon ca tôi không th hiu ti sao tôi chng h tin b
chút nào. Có l h cho rng tôi là mt hc sinh chm tin.
Còn vi tôi, tôi không hiu vic hc cách chi nhng loi
nhc c này s mang li li ích gì.
(Hy vng m tôi không ni điên lên khi đc đc nhng
dòng này. Có l tôi nên tr li cho bà khon tin bà đã đu
t cho vic hc piano và violon ca tôi).
B m tôi đc bit là m tôi, vn luôn hy vng tôi s hc
trng Y hoc s ly bng tin sĩ ( tin rng giáo dc
chính thng là điu quan trng nht nhng vi tôi, hai
mi năm đu đi đc vch sn dng nh quá kim
soát và ngt ngt.
T phú bán giày | Tony Hsieh

13 |


Còn tôi li ch quan tâm ti vic kinh doanh và nghĩ ra
nhiu cách đ kim tin. Khi tôi ln lên, b m luôn bo tôi
không phi lo nghĩ gì v tin, ch cn tp trung vào hc
hành. H ha s chi tr toàn b hc phí cho đn khi tôi tr
thành bác sĩ hoc tin sĩ ( cũng ha s mua bt c loi
qun áo nào tôi mun. Tht may mn cho h là tôi chng
hng thú gì vi thi trang nên chng bao gi tôi xin tin
mua qun áo c.
Tôi luôn m mng ti vic kim tin, vì vi tôi tin s
mang li s t do đ làm bt c gì mình mun trong quãng

đi còn li Có công ty riêng cũng đng nghĩa là tôi đc
thoi mái sáng to và sng theo cách tôi mun.
Tôi đã t chc nhiu đt bán hàng "xôn" trong nhà xe sut
thi tiu hc Khi tôi đã bán ht nhng th đ b đi ca b
m, tôi hi bn bè xem liu h có th đ gì mun bán
không. Chúng tôi tp hp nhng th đó li và pha nc
chanh bán kèm 8 tng ca chúng tôi là, ngay c khi mi
ngi không mua gì, thì ít nht ch’ng tôi cũng vn bán
đc nc chanh cho h Ch’ng tôi đã kim đc tin t
vic bán nc chanh ch không phi t nhng món hàng
lt vt kia.
 trng trung hc, tôi li tìm cách khác đ kim tin. Tôi
tìm đc công vic giao báo nhng tôi nhanh chóng nhn
ra rng công vic này chính là cách các t báo đa phng
lách lut lao đng tr em. Sau khi tính toán, tôi thy mình
ch kim đc có  đô-la mi gi.
Tôi b vic giao báo và quyt đnh t làm bn tin. Mi bn
tin s dày hai mi trang gm nhng câu chuyn tôi vit,
nhng trò gii đ ô ch và truyn ci. Tôi in bn tin trên
nn giy vàng cam sáng đt tên là The Gobbler (Gà trng
T phú bán giày | Tony Hsieh

14 |


tây) và bán vi giá  đô-la Tôi đã bán đc bn bn cho
bn bè  trng. Tôi nhn ra mình cn phi có nhiu bn
bè hn nhng ngi có đ tin đ mua các bn tin, hoc
tôi cn tìm ra doanh thu t nhiu ngun khác na. Vì th,
khi đi ct tóc tôi đa cho ch’ th ct tóc mt t The

Gobbler và hi liu chú có mun mua c trang qung cáo
ca kỳ ti vi giá  đô-la hay không.
Khi chú y đng ý mua, tôi bit mình có th làm điu gì đó
hn th. Tt c nhng gì tôi cn làm là phi bán đc thêm
bn trang qung cáo na đ có  đô-la, s tin tôi cha
tng nhìn thy trong đi Đy t tin sau v làm ăn đu
tiên, tôi ti các ca hiu ngay cnh hiu ct tóc và hi liu
h có mun đăng qung cáo trên t bn tin sp ti ca tôi
hay không t tp chí s làm c nc choáng váng.
Nhng h đu t chi theo cách lch s nht có th. Vài
tun sau, tôi cho ra lò bn tin The Gobbler s th hai. Ln
này, tôi ch bán đc hai bn.

Tôi quyt đnh dng v kinh doanh này li.

Công vic thì quá nhiu mà bn bè tôi thì ht sch tin đ
mua ri.
Cu em Andy và tôi đã tng ch đi mi kỳ tp chí Boys
Life hàng tháng và đc nó không sót mt t. Mc yêu thích
ca tôi nm  gn cui cun tp chí  mc rao vt gi’p đt
mua nhng sn phm thú v tôi cha tng thy nhng tôi
bit mình mun có chúng vào mt ngày nào đó Có đ th
đ o thut và nhng vt dng mi ban đu tôi đã nghĩ
T phú bán giày | Tony Hsieh

15 |


khái nim "mi" là "thc s rt mi, rt ngu"), có c mt
b dng c đ bin mt chic máy hút bi thành mt chic

tàu đm khí nh.
Nhng điu khin tôi thích thú nht là trang qung cáo ln
 cui cun tp chí trng bày tt c các phn thng bn
có th nhn đc bng vic bán thip. Nghe có v rt đn
gin: ch đi do quanh nhà hàng xóm, bán thip Noel (loi
thip mà ai cũng cn, k c tôi), giành tht nhiu đim và
đi đim ly cái ván trt hay mt th đ chi nào đó tôi
cha tng có và gi rt mun có.
Vì th, tôi quyt đnh đt mua mt s thip và mt cun
catalog. Lúc này vn là kỳ ngh hè nên tôi có rt nhiu thi
gian đ gõ ca tng nhà và chào hàng Đim dng chân
đu tiên là nhà hàng xóm ngay cnh nhà tôi.
Tôi đa cho bà ch nhà cun catalog có tt c các mu
thip Noel. Bà y tr li tôi rng bây gi mi là tháng tám,
còn lâu bà mi cn đn thip Noel Tôi nghĩ bà y đ’ng Tôi
tht ngu ngc khi đi bán thip Noel vào tháng tám, th nên
đó cũng chính là đim dng chân cui cùng ca tôi.
Tôi tr v nhà, c gng nghĩ ra mt ý tng kinh doanh
nào đó ít yu t mùa v hn
 trng tiu hc, tôi có mt ngi bn thân tên là Gustav.
Ch’ng tôi thng làm mi vic cùng nhau, t tp  nhà và
din kch cho các bc ph huynh xe, dy cho nhau nhng
ngôn ng bí mt và mt mã và đn nhà nhau ng li mi
tun.
Mi ln tôi đn nhà Gustav chi cu ta li cho tôi mn
mt cun sách có tên Free Stuff for Kids Đ min phí cho
T phú bán giày | Tony Hsieh

16 |

tr Đó là cun sách tuyt nht t trc đn gi Trong đó
có hàng trăm vt dng min phí hoc có giá di  đô-la
mà tr em có th đt hàng, bao gm bn đ min phí, giy
dán tng giá 50 xu hoc nhng sn phm dùng th Đ có
đc mt sn phm, bn phi vit mt bc th b trong
phong bì và gi đn mt đa ch theo tôi đc bit đó là
phong bì có dán đa ch riêng), ngay c đi vi nhng sn
phm có giá di  đô-la, bn cũng phi làm nh vy.
Gustav và tôi đã xem ht lt cun sách và đt hàng tt c
các vt dng mà chúng tôi thy hp dn.
Sau mi ph’t đng chào bán thip Noel, tôi tr v nhà,
đc li nhng mc phân loi trong cun tp chí Boys Life
và nhìn thy mt b dng c làm khuy áo có giá  đô-la.
B dng c đó s giúp bn bin bt c mt tm hình hoc
mt mu giy nào nào thành mt chic khuy áo s mi Giá
đ làm mt chic khuy là 25 xu.
Tôi bc ti giá sách, lc ra tt c nhng cun sách đã
mn ca Gustav t nhng năm trc nhng cha tr li
cu y, ri tôi tìm xem trong nhng cun sách đó có vit v
công ty nào tng bán khuy áo làm t nh cha Chng có
công ty nào c.
Vi tâm trng vô cùng hng khi tôi đánh máy mt bc
th gi ti nhà xut bn ca cun sách, v rng tôi là mt
doanh nghip sn xut khuy áo và mun xut hin trong
ln xut bn năm ti ca cun sách Đ vic gi v này
ging tht hn tôi đã thêm vài ký hiu DeptFSFK vào đa
ch th ca mình. FSFK là mt mã ca tôi, cho cm t "Free
Stuff For Kids" (Vt dng min phí cho tr em Điu kin
ca tôi là bn tr phi gi mt bc hình, mt phong bì ghi

sn đa ch nhà và  đô-la. Tôi s làm mt chic khuy áo t
T phú bán giày | Tony Hsieh

17 |


tm hình và gi li cho chúng bng chic phong bì đã ghi
sn đa ch. Tôi lãi 75 xu cho mi đn đt hàng.
Hai tháng sau, tôi nhn đc hi âm ca nhà xut bn. H
nói rng đ ngh ca tôi đã đc chn đ xut hin trong
cun sách kỳ ti. Tôi nói vi b m rng tôi đã đt mua b
dng c làm khuy áo vi giá  đô-la, cng thêm  đô-la
na cho các ph tùng và tôi s tr li tin cho b m sau
mt trăm đn đt hàng đu tiên.
Tôi không cho rng b m tôi tin vào li ha đó Trc đây
h cũng tng nghe tôi nói s kim đc nhiu tin nh th
nào nu bán đc bn tin The Gobbler hay sau khi bán
đc hàng trăm tm thip Noel Nhng vì tôi vn đt hc
sinh gii nên tôi nghĩ h s cho phép tôi đt mua b dng
c và ph t‘ng làm khuy áo kia xem nh là phn thng
cho n lc ca tôi.
Hai tháng sau, tôi nhn đc mt cun sách Free Stuff For
Kids phiên bn mi. Cm xúc trào dâng khi thy đa ch
nhà mình đc in trong cun sách Tôi đa cun sách cho
b m và ch đi nhng đn hàng đu tiên trong lo lng.
Ngi đa th luôn đi trên mt con đng quen thuc.
Nhà tôi nm gn chân đi và ông y luôn bt đu hành
trình ca mình t chân đi nhng  phía bên kia đng đi
lên phía trên, r xung quanh và li xung chân đi. Vì th,
mi ln nghe thy ting xe ca ngi đa th  phía bên

kia đng, tôi bit rng hai mi ph’t sau ngi đa th
s đi đn nhà tôi tôi đng ch sn  bên ngoài đ nhn
th Thông thng th s đn vào khong 1 gi 36 phút
chiu.
T phú bán giày | Tony Hsieh

18 |


Hai tun sau khi cun sách xut bn, tôi nhn đc đn
đt hàng đu tiên. Tôi hi hp m phong bì ra, bên trong là
bc nh ca mt bé gái mi hai tui mc mt chic váy
sc vuông màu đ đang ôm mt chú cún xinh xn. Quan
trng hn c là bên trong còn có t  đô-la Tôi đã có v
làm ăn đu tiên! Tôi bin bc hình thành mt chic khuy
áo ri gi li cho cô bé bng chic phong bì đã ghi sn đa
ch nhà cô bé. Ti hôm đó tôi háo hc k cho b m nghe
v đn hàng này Tôi nghĩ h đã khá ngc nhiên thm chí
khi tôi ch nhn đc 1 đn đt hàng này Tôi đa cho h
t  đô-la và ghi vào nht ký rng khon n đã gim xung
ch còn  đô-la.
Ngày tip theo, tôi nhn đc hai đn hàng Qua mt đêm
mà doanh s đã nhân đôi Sut hn mt tháng sau, có
nhiu ngày tôi nhn đc ti hn mi đn hàng Cui
tháng đu tiên tôi đã kim đc hn  đô-la Tôi đã tr
ht n và kim đc khá nhiu tin  đ tui ca mình.
Tuy nhiên, tôi phi mt mt ting mi ngày đ làm nhng
chic khuy áo. Vào nhng ngày có nhiu bài tp v nhà, tôi
không có thi gian đ làm khuy áo nên có khi tôi đã đ đn
hàng dn đng ti cui tun. Sut nhng ngày cui tun,

tôi phi dành đn bn năm ting làm khuy áo. Kim đc
nhiu tin tht là tuyt nhng phi ngi lì trong nhà thì
chng thú v chút nào. Vì th, tôi quyt đnh đã đn lúc cn
đu t mua mt chic máy làm khuy bán t đng có giá
 đô-la đ nâng cao hiu qu và năng sut làm vic.
Công vic kinh doanh khuy áo ca tôi đã mang li khon
thu nhp n đnh  đô-la hàng tháng trong sut nhng
năm tôi hc trung hc. Bài hc ln nht mà tôi hc đc là
bn có th to ra mt doanh nghip thành công qua hình
thc đt hàng qua th mà không cn gp mt trc tip.
T phú bán giày | Tony Hsieh

19 |


Đôi l’c khi quá bn, tôi vn nh ti s tr giúp ca các cu
em. Tt nghip cp hai, tôi bt đu cm thy chán ngán
công vic làm khuy áo mi ngày, vì th tôi quyt đnh
nhng công vic kinh doanh cho cu em Andy L’c đó tôi
nghĩ rng tôi s bt đu mt công vic kinh doanh qua th
đt hàng khác mà tôi đam mê hn
Vào thi đim đó tôi không th tng tng đc rng
vic làm khuy áo sau này li tr thành công vic kinh
doanh ca gia đình tôi Vài năm sau Andy truyn ngh cho
cu em út ca ch’ng tôi David Vài năm sau ch’ng tôi
ngng đăng qung cáo trên cun sách Free Stuff For Kids
và kt thúc công vic kinh doanh. B tôi đc thăng chc
và ông phi chuyn đn Hng Kông, vì th ông đã đa m
tôi và cu em David đi theo Chng còn anh ch em rut nào
đ David truyn ngh na.

Gi nghĩ li, l ra chúng tôi nên có mt k hoch truyn
ngh tt hn
T phú bán giày | Tony Hsieh

20 |


Kỳ  Trng đi hc
TTO - Tôi đã np đn vào các trng đi hc Brown, UC
Berkeley, Stanford, MIT, Princeton, Cornell, Yale và
(arvard Tôi đc nhn vào tt c các trng này. S la
chn đu tiên ca tôi là Brown vì trng này có chuyên
ngành qung cáo, mt ngành có v liên quan nhiu ti kinh
doanh hn bt kỳ ngành hc nào  các trng khác.
Tuy nhiên, b m tôi li mun tôi hc trng Harvard vì
trng đó ni ting nht đc bit vi cng đng ngi
châu Á. Vì th, tôi quyt đnh theo hc trng này.
Th đu tiên tôi mua khi ti Harvard là tivi. Tôi không còn
b b m hn ch thi gian xem phim mt gi mi tun
nh trc na, vì th tôi đã xem tivi bn ting mi ngày
trong s t do mi. Tôi phát hin ra rng trong khi tôi
dành thi gian xem tivi thì nhng sinh viên khác trong ký
túc xá li đang bn rn vi nhng trò đ‘a nh tháo ht
giy v sinh trong nhà v sinh n hay đ đy nc trà
nóng vào bn tm ca giám th (v giám th này tt nhiên là
chng thy vui v gì).
Tôi sp xp lch đ ch phi lên lp t 9 gi sáng đn 1 gi
chiu vào th hai t sáu còn thì hoàn toàn rnh ri vào
th ba và th năm S sp xp này có v là mt ý tng
tuyt vi v mt lý thuyt nhng phi tr thành mt con

c’ đêm và tôi quyt đnh s theo mt lch biu kỳ l kéo
dài 48 ting. Theo lch đó tôi s thc 32 ting liên tc và
ri ng lin 16 ting sau đó
Vào nhng ngày phi lên lp, ting chuông báo thc lúc 8
gi sáng là th âm thanh khó chu nht trên th gii này.
Tôi s đp mnh vào cái nút báo chuông và t nh rng
T phú bán giày | Tony Hsieh

21 |


mình s trn tit hc đu tiên, ri s mn v nhng sinh
viên khác đ chép li bài. Mt ting sau đó tôi li thuyt
phc mình rng lp lun ban đu cũng đ’ng vi nhng tit
hc sau, vì th, tôi s trn luôn bui hc ngày hôm đó L’c
đó tôi đnh s đn hc tit th ba nhng tôi li lý lun
rng mình đã trn hai tit hc kia ri, b thêm mt vài tit
na có sao đâu Cui cùng, mi khi đnh đi hc, tôi li tìm
đc mt lý do nào đó đ trn. Li ích t vic đi hc
dng nh không đc tôi đánh giá cao
Vì th, v c bn tôi đã không đi hc trong sut năm th
nht. Vì tôi chng bao gi nhc ni mình dy đ’ng gi, tôi
quá li đ dy tm ra và đi hc trc gi ăn tra Tôi đã
ăn rt nhiu đ ăn đ cho c ngày và ngu nghin tt c các
tp phim Days of our lives (Nhng tháng ngày trong cuc
đi chúng ta).
Tôi đã dành phn ln thi gian năm th nht đ tham gia
các hot đng vi nhng ngi bn sng cùng ký túc, gi là
khu Canaday A Ch’ng tôi c‘ng nhau xem phim chi game
và tán chuyn. Có sn cm hng t nhng ngày làm bn tin

Gobbler tôi đã lp ra bn tin Canaday A. Chúng tôi có mt
nhóm nòng ct gm mi lăm ngi đoàn kt và gn bó.
Hu ht ch’ng tôi đu không kt bn ngoài nhóm và c
gng gn kt vi nhau trong sut bn năm đi hc.
Ging nh hi hc ph thông, tôi c gng kim nhiu tin
nht có th khi hc đi hc ít mà vn đt đc đim s cao.
Tôi tham gia mt s lp hc nh Ngôn ng ký hiu kiu
M, Ngôn ng hc và ting Quan thoi (tôi vn nói chuyn
vi b m bng th ting này Đ hoàn thành các môn
điu kin ct yu tôi đã ghi danh vào mt lp hc v Kinh
Thánh. Tin tt lành là môn hc này không có bài tp v nhà
T phú bán giày | Tony Hsieh

22 |


và cũng chng chm đim nên tôi đã chng bao gi đn
lp. Tin xu là vic xp loi ca tôi s da vào bài thi cui
kỳ nhng tôi li chng chun b gì cho nó, vì chng bao gi
tôi m bt c cun sách bt buc phi đc nào trong sut
khoá hc Tôi nghĩ rng k năng tôi đc mài giũa nhiu
nht trong trng chính là k năng trì hoãn
Hai tun trc khi làm bài thi cui kỳ giáo s phát mt
danh sách gm hàng trăm ch đ có th s là bài kim tra.
Ch’ng tôi đc thông báo rng năm trong s nhng ch
đ này s đc la chn ngu nhiên cho bài kim tra và
chúng tôi phi vit mt vài đon văn v nhng ch đ đó
Trong vòng hai tun tôi không có cách nào đc ht tt c
các cun sách đc yêu cu đc trong c mt hc kỳ, và
tôi cũng chng s b trt môn hc.

Nhng có câu cái khó ló cái khôn  Harvard, chúng tôi có
th s dng máy tính đ đăng nhp vào nhng nhóm tin
đin t electronic newsgroups tng t nh h thng
bng tin đin t (BBS) mà tôi tng kt ni thi trung hc.
Tôi gi mt tin nhn ti các nhóm tin đin t và mi tt c
các sinh viên (arvard cũng hc lp Kinh Thánh kia tham
gia vào mt cuc nghiên cu quy mô ln cha tng thy, vì
điu này s rt thit thc.
Đi vi nhng ngi quan tâm, tôi s giao cho mi ngi
nghiên cu k lng ba trong s hàng trăm ch đ có th
s đc la chn Sau đó mi ngi s gi qua email cho
tôi nhng đon văn h vit v ba ch đ có th là đ bài
trong kỳ thi cui kỳ. Tôi tng hp bài vit ca h, phô-tô,
đóng li thành tp ri bán vi giá  đô-la mi tp. Bn ch
có th mua mt tp nu bn đã đóng góp vào đó ba ch đ.
T phú bán giày | Tony Hsieh

23 |


Khi tin nhn đc gi đi có rt nhiu ngi quan tâm, vì
th tôi nhn đc rt nhiu câu tr li cho mi ch đ t
nhng sinh viên khác nhau. Chng cn phi đc bt c
cun sách nào hay t vit, tôi vn có đc nhng bài
nghiên cu đy đ nht t trc đn nay, và mi ngi
cũng nhn thy nó tht hu ích. The Crimson, t báo ca
trng ch’ng tôi đã vit mt bài v kinh nghim ca
nhóm nghiên cu thc tin này còn tôi thì đã hoàn thành
rt tt bài thi cui kỳ.
Tôi đã khám phá ra sc mnh ca ngun lc đám đông

(crowdsourcing (*).

Tôi còn làm nhiu vic khác nhau trong năm th nht đi
hc.
Tôi tham gia vào cng đng làm phim, kim tin bng cách
trình chiu các b phim ti các ging đng đi hc ri bán
vé cho sinh viên Tôi đn thăm trang tri ca mt ngi
bn, ban ngày thì hc cách vt sa đn ti thì b ngã và
phi khâu vt thng trên cm khi c hc trt băng Tôi
không chc vic vt sa bò hay my mũi khâu trong phòng
cp cu cái nào đáng s hn
Tôi giành đc vé xem bui hòa nhc đu tiên trên đài
phát thanh đa phng và xem bui biu din ca U2 trong
tua Zoo TV ca h. Tôi làm nhiu vic khác nhau trong
trng, bao gm vic ph bp cho các đám ci hoc phc
v  quy ru sau khi đã hoàn thành bn ting hc ti
Harvard Bartending School và ly đc chng ch
Mixology Tôi cũng tham gia nhiu công vic lp trình máy
tính khác nhau, bao gm nhng vic làm cho Hi sinh viên
T phú bán giày | Tony Hsieh

24 |


trng Harvard, làm vic ti công ty Spinnaker Software
và tham gia khóa thc tp mùa hè ti Microsoft.
Mt trong nhng công ty tôi đã làm là BBN ni đã phát
trin công ngh mà sau này tr thành xng sng ca
mng )nternet BBN đã ký hp đng vi các c quan chính
ph, vì th tôi phi tri qua mt cuc kim tra nhân thân

đ có đc bc Bí mt, thp hn Ti mt mt bc Dng
nh mc đ bo mt ca chính ph quá cao đn ni phi
phân loi tên ca ch’ng nh th này.
Phn ln công vic ca tôi ti BBN là vào trong mt căn
phòng ln và tách bit vi bên ngoài vi mc đ bo mt
rt cao, th hin  huy hiu đin t và nhng mã s bí mt
đ đi qua nhng cánh ca khác nhau Tôi không đc phép
mang bt c th gì ra ngoài căn phòng này đc bit là
nhng thit b đin t hay bt c d liu truyn thông đin
t nào khác.
Mt mùa hè, tôi quyt đnh băng qua con sông ni lin
Cambridge và Boston đ khám phá thành ph này. Tôi lang
thang qua nhng đa đim du lch ca Boston đn thăm
Guardian Angels (Thiên thn h mnh), t chc có nhim
v ngăn nga và chng li ti ác. Tôi quyt đnh tr thành
thành viên ca t chc này trong vài tháng vi công vic
tun tra h thng tàu đin ngm và các ngõ hm ca
Boston.
Tên ca tôi trong t chc là "Bí mt Ban đu tôi nghĩ
rng đó là vì tôi tng nhc ti công vic bí mt ca tôi ti
các t chc chính ph nhng sau đó tôi bit đc rng
mt trong nhng thành viên kỳ cu ca t chc mun đt
tên cho tôi là "Bí mt Trung Hoa c đi".
T phú bán giày | Tony Hsieh

25 |


Sut nhng năm hc đi cng và chuyên ngành  đi hc,
tôi nhn thy mình đã liên tc b l công vic kinh doanh,

vì th tôi đm nhim vic qun lý Quincy House Grille, mt
khu ăn ung, nm di tng trt ca ký túc xá Quincy
House. Toà nhà này có khong ba trăm sinh viên sinh sng
và Quincy (ouse Grille là ni sinh viên t tp chi bóng và
ăn đêm
Mt trong nhng ngi bn cùng phòng vi tôi, Sanjay,
ph trách quán cùng tôi. Chúng tôi chu trách nhim lên
thc đn và đnh giá đt hàng t các nhà cung cp, thuê
nhân viên và thng xuyên t chun b đ ăn
Vào thi gian đó thành ph ra ch th cm m nhng quán
ăn nhanh gn các trng đi hc, vì th tôi phi đi tàu đin
ngm đn trm gn nht có ca hàng McDonalds Tôi nói
chuyn vi ngi qun lý  đó và ông ta bán cho tôi mt
trăm chic bánh hamburger và bánh ngt McDonalds Tôi
dùng xe ti ch chúng v khu ký t’c Đó là hành trình
thng xuyên ca tôi trong vài tháng sau đó Vì chng có
ca hàng nào gn khu ký túc này bán bánh hamburger ca
McDonalds nên tôi có th bán vi giá  đô-la mt chic
trong khi ch mt  đô-la chi phí.
Nhng ri tôi cũng thy mt nhoài vi nhng chuyn đi
hàng ngày ti ca hàng McDonalds vì th tôi quyt đnh
tìm xem liu có cách nào chuyn sang kinh doanh bánh
pizza không. Tôi bit rng kinh doanh bánh pizza s thu
đc lãi rt ln. Ch mt cha đy  đô-la đ làm mt chic
bánh pizza c ln nhng li có th bán vi giá  đô-la
(thm chí còn cao hn na). Và thm chí, bán tng ming
bánh pizza cũng có th kim đc nhiu tin. Sau khi hi
han mt s ngi, tôi bit đc rng phi mt  đô-la