GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CON NGƯỜI, ĐẤT NƯỚC HÀN QUỐC SAU CHIẾN TRANH

Website: Email : Tel : 0918.775.368

LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay có rất nhiều nước đã thành công trong việc phát triển kinh
tế của mình. Trong chuyên đề này chúng tôi đề cập đến Hàn Quốc là một
trong những nước đi đầu trong trào lưu công nghiệp hoá ở Đông Á. Hàn
Quốc đã tập trung cao độ những công ty lớn và những mục tiêu đầy tham
vọng nhất.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế sau thời kỳ mở cửa
Việt Nam đang triển khai kinh nghiệm và vận dụng sáng tạo chúng phù hợp
với hoàn cảnh chúng ta hiện nay.
Tôi hy vọng chuyên đề này có thể được sử dụng làm tài liệu tham
khảo, phục vụ tốt công tác nghiên cứu góp phần vào quá trình hoạch định
chính sách, xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng phồn thịnh.

1
Website: Email : Tel : 0918.775.368

I. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CON NGƯỜI, ĐẤT NƯỚC HÀN
QUỐC SAU CHIẾN TRANH
Cuộc chiến tranh Triều Tiên, có lẽ được xem là cuộc chiến mang tính
huỷ diệt nhất trong lịch sử thế giới, đã tàn phá Nam Triều Tiên cũng như
Bắc Triều Tiên. Seoul đã đổi chủ đến bốn lần, mỗi lần là một cuộc chiến
khốc liệt. Chỉ có một phần nhỏ của xứ sở, ở miền đông nam, là không bị
phương Bắc xâm phạm. Trong số hai mươi triệu người Nam Triều Tiên khi
chiến tranh chấm dứt vào năm 1953, khoảng 1/4 là những người phiêu tán
không cửa không nhà, hầu như không có của cải. Trên 1 triệu thường dân và
320.000 binh sĩ ở miền Nam đã hy sinh. Một đại đa số những người tử vong
là những người trai tráng mà nếu còn sống họ sẽ đóng góp cho lực lượng lao
động và cho thu nhập của gia đình họ.
Vào năm 1953, Nam Triều Tiên có một cơ sở công nghiệp thậm chí

còn èo oặt hơn của Đài Loan năm 1949. Nam Triều Tiên đã không đạt được
mức tổng sản lượng quốc dân GDP là 100 USD một năm cho đến năm 1963.
Tại Triều Tiên, người Nhật đã thuần hoá sông Yalu vào thập niên 1930 bằng
cách xây dựng những nhà máy thuỷ điện cực lớn, cung cấp 90% điện năng
của cả nước Triều Tiên. Nhưng khi đất nước bị phân đôi tất cả những
phương tiện này đã thuộc về Bắc Triều Tiên.
Tại Nam Triều Tiên, đường biên giới mới tại vĩ tuyến thứ 38 đã phân
cách giả tạo đất nước thành hai nửa mà dưới thời cai trị của người Nhật đã
phát triển như một nền kinh tế bổ túc nhau. Các nhà lãnh đạo chính trị đã bắt
đầu phát triển các mối liên kết đất nước vào cuối thập niên 1940, giờ đây lại
phải xây dựng một căn bản chỉ trong miền Nam. Các công ty đã phải định
hướng lại những tuyến cung cấp và thị trường của mình.
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368

II. QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ
1. Xây dựng nền tảng cho cuộc công nghiệp hoá
1.1 Sự đoàn kết.
Các nhà lãnh đạo thực dân Nhật Bản không hề dành cho người Triều
Tiên có dịp để ngoi lên những vị trí lãnh đạo đích thực. Syngman Rhee
người đã nắm nền chính trị của Nam Triều Tiên từ cuối thế chiến thứ hai
cho tới năm 1960, là một nhà nhà ái quốc đã qua thử thách. Ông đã bị tù đày
từ năm 1898 đến 1904 vì hoạt động yêu nước, và từ lâu đã bảo vệ chính
nghĩa của Triều Tiên các cơ quan quốc tế như Hội Quốc Liên.
Kể từ hậu bán thế kỷ 19, Triều Tiên đã bị xâu xé vì những cuộc nổi
dậy ở một mức độ to lớn. Các phong trào phản kháng thường đề xuất chuyện
công bằng xã hội và chính quyền nhân đạo nhưng lại chẳng hề kêu gọi các
nhà đầu tư xét đến chuyện xây dựng hay khuếch trương các nhà máy. Vào
mùa xuân 1919, người Nhật đã thẳng tay đàn áp phong trào đòi quyền độc
lập.

Vào cuối thập niên 1950, những cuộc dấy động của công chúng chống
lại Syngman Rhee đã tăng cho đến khi họ lật đổ được chính quyền của ông
ta vào tháng 4 năm 1960. Phác Chính Hy đã nắm được quyền lực vào năm
1961 thông qua một cuộc đảo chính quân sự và đã củng cố quyền hành của
mình bằng sự đàn áp đối lập mạnh mẽ. Nhiều người đã lo sợ rằng sự mất
đoàn kết sẽ khiến cho miền Nam dễ làm mồi cho cuộc tiến công của miền
Bắc.
Sau khi đất nước bị phân đôi, miền Bắc đã bắt đầu bằng một cơ sở
công nghiệp khá đồ sộ, có được nguồn viện trợ của Liên Xô. Quyết định
giảm bớt viện trợ kinh tế của Mỹ trong thập niên 1960, tiếp đó là sự ra đời
của học thuyết Nixon trong thập niên 1970 nhằm làm giảm sự hiện diện về
quân sự của Mỹ tại Châu Á và việc Caacter tỏ ý muốn rút quân đội Mỹ ra
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368

khỏi Triều Tiên đã kích thích mạnh mẽ cho Nam Triều Tiên tìm kiếm một
căn bản kỹ nghệ độc lập thích đáng hỗ trợ cho những nỗ lực phòng thủ đất
nước của riêng mình.
1.2. Nguồn nhân lực có động cơ và có kỷ luật.
Trong những nỗ lực để công nghiệp hoá, Nam Triều Tiên ngoài diện
tích rộng lớn còn có lợi thế dân chúng rất có kỷ luật, một ý thức dân tộc rất
sắc nét, và một sức sống dân tộc rất mạnh mẽ.
Quyết tâm và sức sống của người Triều Tiên có thể là khó đo lường
chính xác, nhưng dẫu sao những điều đó cũng là có thực. Quyết tâm của xứ
sở này rõ ràng là đã được tôi luyện do chế độ thực dân áp bức của Nhật Bản
trước kia và cuộc chiến tranh Triều Tiên khốc liệt, và nó lại càng kiên cố
hơn khi người Nam Triều Tiên đạt được niềm tin từ sự thành công kinh tế
của họ. Ở thời điểm đỉnh cao của tốc độ phát triển của tốc độ phát triển của
Nhật Bản, người Nhật Bản trung bình chưa bao giờ làm việc đến 50 giờ một
tuần. Trong suốt thời phát triển nhanh chóng của Nam Triều Tiên, tuần làm

việc đã lên tới mức 60 giờ một tuần, và vào cuối thập niên 1980 tuần làm
việc vẫn tiếp diễn ở mức bình quân 55 giờ, nhiều hơn 10 giờ một tuần so với
bất kỳ một nước công nghiệp hoặc đang công nghiệp hoá nào khác. Hàn
Quốc đã bắt đầu xúc tiến công nghiệp hoá trong năm 1965 với trình độ công
nghệ và đồng lương khá thấp hơn nhiều so với Nhật Bản năm 1955 và thế là
đã đạt được sức cạnh traanh kỹ nghệ bằng các nỗ lực cá nhân rất lớn. Trong
các đề án xây dựng ở Trung Đông, các công nhân Triều Tiên là vô địch về
mức sẵn sàng làm việc nhiều giờ dưới một khí hậu nóng như thiêu đốt.
Trong những năm gần đây, nhiều người Nhật tiếc cho sự suy tàn về đạo đức
lao động của người Mỹ, nhưng những lời bình của họ về Triều Tiên thì lại
giống y như các than phiền của người Mỹ về người Nhật " Người Triều
Tiên, một số người Nhật nói, làm việc dai đến độ không ngờ nổi, như là
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368

người máy vậy. Họ có một " tinh thần khao khát " và không ngớt cuỗm mất
những bí mật công nghiệp của ta ".
Người Hàn Quốc tiếp cận với học vấn cũng với lòng sốt sắng tương
tự. Vào thời điểm độc lập, gần nửa dân số Triều Tiên là mù chữ, nhưng
không có xứ nào lại có bước tiến nhanh về học vấn hơn họ, đặc biệt là trong
học vấn đại học. Và cũng không có thanh niên nước nào sốt sắng bằng họ
trong việc theo đuổi tri thức và thông tin, chủ yếu là từ Mỹ và từ Nhật Bản
lẫn từ Châu Âu. Các sinh viên không hề thua kém bất kỳ ai trong chuyện
chuẩn bị các kỳ thi vào đại học. Số lượng các sinh viên trong các trường đại
học tại Mỹ và Nhật Bản gộp lại nhiều hơn bất kỳ nước nào khác, và một
phần lớn đã quay trở về đất mẹ của họ, đặc biệt trong những năm gần đây
khi kỹ năng của họ đang có nhu cầu lớn. Người Hàn Quốc đã thu thập thông
tin không chỉ trong khoa học kỹ thuật, mà cả trong kinh tế học và các khoa
học xã hội khác, lẫn trong các khoa nhân văn. Thế là họ đã thu được, không
chỉ thông tin chuyên biệt, mà cả một cảm thức rộng rãi về sự phát triển của

lịch sử.
1. 3. Kiến thức về Nhật Bản.
Không có nước nào bằng Hàn Quốc hiểu cặn kẽ về chính quyền
doanh nghiệp, kỹ thuật học và thậm chí ngôn ngữ của người Nhật. Dưới thời
cai trị của người Nhật, người Triều Tiên đã không nắm được các chức vụ
hàng đầu trong chính quyền hay trong những công ty lớn, nhưng một số đã
học được về tổ chức lớn trong khi đang giữ những chức vụ thấp hơn, và một
số khác đã đứng đầu các công ty nhỏ làm ăn với các công ty của Nhật.
Trong năm 1990, 250. 000 học sinh trung học là đang học tiếng Nhật, chiếm
xấp xỉ 70% tổng số học sinh trung học không phải là người Nhật trên toàn
thế giới đang học tiếng Nhật. Pắc Chung Hy người đã cai trị Nam Triều Tiên
từ 1961 đến 1979, từng theo học một học viện quân sự của người Nhật và đã
phục vụ 2 năm trong quân đội Mãn Châu trong thế chiến thứ 2 với cấp bậc
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368

trung uý. Ông ta và nhiều người đồng thế hệ với ông không chỉ có mối thiện
cảm với sự tổ chức của người Nhật, mà còn duy trì cả những quan hệ mật
thiết tại nước Nhật. Sau cuộc phát triển kinh tế bắt đầu vào giữa thập niên
1960 cộng với chuyện miền Pusan của Hàn Quốc gần sát với Shimonoseki
của Nhật Bản, và phát thanh truyền hình, ấn phẩm của Nhật Bản đã đầy rẫy,
thì sự giao tiếp với khoảng 600. 000 đến 700. 000 người Triều Tiên vẫn
đang sống ở nước Nhật đãgiúp cho người Triều Tiên tiếp cận tốt với thông
tin của người Nhật Bản.
Bởi cả độ sâu thấm nhuyễn của người Nhật Bản lẫn chất áp bức của
chủ nghĩa thực dân Nhật, mà Hàn Quốc đã có một tình cảm vừa yêu vừa
ghét sâu đậm. Trong bất cứ tình huống nào, trong từng lĩnh vực một không
có nước nào hưởng lợi từ việc hiểu được sự thành công của Nhật Bản cho
bằng Hàn Quốc
1. 4. Nông nghiệp có hiệu năng.

Sau khi thoát khỏi sự cai trị của người Nhật Bản, Nam Triều Tiên đã
thực thi cuộc cải cách ruộng đất, và với sự hỗ trợ của người Mỹ, đã tiến
hành một chương trình năng động để canh tân nông nghiệp. Năm 1961 khi
cuộc công nghiệp hoá bắt đầu, gần 2/5 tổng sản lượng quốc gia của Hàn
Quốc là xuất phát từ nông nghiệp và nông nghiệp vẫn xoay quanh chuyện
trồng lúa vào những năm sau chiến tranh Triều Tiên, sản xuất nông nghiệp
đã gia tăng cực nhanh hơn cả thời kỳ trước thế chiến thứ 2. Vào thập niên
1970, Hàn Quốc đã đạt được năng suất lúa trên mỗi hecta cao nhất, so với
bất kỳ nước nào trên thế giới. Năng suất nông nghiệp không chỉ giúp họ
không phải nhập khẩu lương thực mà còn cho phép một số nông gia mở các
xưởng công nghiệp nữa.
2. Cách tiếp cận công nghiệp hoá của nhà nước
Cuộc gấp rút hướng đến công nghiệp hoá của Hàn Quốc đã khởi đầu
nghiêm chỉnh từ năm 1961. Nỗ lực của Hàn Quốc để công nghiệp hoá đã
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368

dựa vào một số nhà lãnh đạo quân sự mạnh muốn dồn sức cho việc phát
triển kinh tế, một số sĩ quan quân đội trẻ có đầu óc kinh doanh, một giới thư
lại thiếu kinh nghiệm nhưng lại có tài, một cơ sở rộng rãi gồm những thương
nhân có kỷ luật sẵn sàng làm việc để xây dựng một căn bản kinh tế cho cuộc
phòng vệ chống miền Bắc và một quyết tâm của đất nước muốn bắt kịp các
thành công của người Nhật.
Khi Phác Chung Hy nắm quyền vào tháng 5 năm 1961, ông đã quyết
định rằng sau khi không còn viện trợ của Mỹ nữa thì Hàn Quốc cần phải có
năng suất hàng hoá cần thiết cho cuộc phòng thủ đất nước. Ông muốn cải
thiện đời sống của dân chúng đang chịu cảnh nghèo đói, và ông đã nhận
thức rằng mình cần đến sự tiến bộ kinh tế để bảo vệ vị trí chính trị của mình
chống lại những ai xem việc nắm quyền của ông là bất hợp pháp. Ông đã
xem sự tiến bộ kinh tế là một sứ mệnh. Trong 100 ngày đầu tiên của mình

ông đã thành lập một Uỷ ban hoạch định kinh tế để điều phối việc triển khai
nhanh chóng và công bố kế hoạch 5 năm lần thứ nhất sẽ bắt đầu vào tháng 1
năm 1962.
Hăm hở phát triển kỹ nghệ và biết rằng khi người Mỹ bắt đầu rút
khỏi, Hàn Quốc sẽ phải xuất khẩu để mua trang thiết bị nhằm sản xuất ra
hàng hoá của riêng mình. Phác vào năm 1961 đã tức thời bắt đầu khuyến
khích sản xuất công nghiệp cho xuất khẩu. Hàn Quốc trong sự gấp rút của
mình đã tức thời lao ngay vào việc phát triển công nghiệp định hướng cho
việc xuất khẩu trong khi việc thay thế nhập khẩu vẫn còn ở những bước ban
đầu. Chính phủ bắt đầu đề ra các chỉ tiêu xuất khẩu cho các công ty và cung
ứng tài nguyên cần thiết để giúp họ thực hiện những chỉ tiêu đó và các công
ty đã làm việc theo đó. Năm 1962, Hàn Quốc đã xuất khẩu tổng giá trị hàng
hoá là 42 triệu USD và chỉ có 9 triệu USD là hàng chế biến. Vào năm 1970,
Hàn Quốc đã xuất khẩu 1 tỷ USD giá trị hàng hoá, và vào những năm 1981
là 21 tỷ USD gần như hoàn toàn là hàng chế tạo.
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Đỉnh quyền lực Phác đã tuyển một nhóm gồm các nhà điều hành
doanh nghiệp có khả năng và các kỹ trị gia kinh tế họp đều đặn với ông.
Ông cũng bắt đầu gặp gỡ với một nhóm khoảng 50 cố vấn học giả, nhưng
khi thấy rằng một số lời khuyên của họ thiếu thực tiễn, chẳng lâu sau ông đã
giải tán nhóm này và thuê một ít người trong số họ làm phụ tá trong Hội
đồng tối cao của ông. Ông nổi tiếng là người biết nghe lời khuyên của
những người hiểu biết, mau chóng học hỏi và làm những gì cần phải làm
cho nền kinh tế. Chính quyền thì nhỏ nên các quyết định vẫn được tập quyền
cao độ. Nếu Tưởng Giới Thạch giống như một vị chủ tịch hội đồng cho
phép các siêu kỹ trị gia của mình quyền tự trị đáng kể trong việc phát triển
kinh tế, thì Phác Chung Hy lại giống như một viên tướng đang ở tại trận
tiền, tự mình đưa ra những quyết định quan trọng.

Một số những người ủng hộ sớm nhất của Phác Chung Hy là những
viên tướng quân sự, gốc từ Bắc Triều Tiên đã từng phục vụ chung với ông
trong quân đội Mãn Châu. Nhưng ông ta và những người thuộc số đang trở
thành những cộng sự những doanh gia lẫn những viên chức quân sự thân cận
nhất của ông ta đều có gốc từ Kyongsang-do, miền đông nam của bán đảo
Triều Tiên. Phác đã lớn lên gần Taegu, trạm dừng chính đầu tiên ở phía Bắc
cảng Pusan trên tuyến đường sắt quan trọng đi Seoul, do người Nhật xây
dựng và về sau đã mở rộng sang Mãn Châu. Và vào lúc Phác trưởng thành,
miền này đã được thương mại hoá hoàn toàn, chịu ảnh hưởng sâu đậm của
người Nhật, thế là ông ta và bè bạn mình đã lớn lên với một sự hiểu biết
rành về phát triển kinh tế hơn so với hầu hết lớp trẻ ở những miền khác.
Phác thường thông qua các bạn bè để lựa chọn những cố vấn mà ông có thể
tin được, nhưng không như Syngman Rhee, ông ta đủ mạnh để kháng lại
những bạn bè kém khả năng vốn chỉ muốn được khen thưởng thôi, và tuyển
những ai có thể làm được việc.
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Các cố vấn kinh tế ngoại quốc chính yếu cho Hàn Quốc từ cuối chiến
tranh Triều Tiên cho đến 1965 là người Mỹ. Người Mỹ góp một vai trò
trong việc canh tân nông nghiệp và trong việc xây dựng lại đường xá cầu
cống, trong việc củng cố các bờ sông làm tăng điện năng và nhập khẩu công
nghệ mới. Vào giữa thập niên 1960 khi Hoa Kỳ dần kết thúc chương trình
viện trợ và khi Phác bắt đầu bình thường hoá quan hệ với Nhật Bản, vai trò
của Nhật nhanh chóng trở nên quan trọng. Nhật Bản bắt đầu mở rộng các
khoản cho vay và Phác cùng với cộng sự của mình đã quay sang Nhật Bản
để tìm kiếm công nghệ, thiết bị sản xuất và một mô hình toàn cục cho sự
phát triển. Tuy nhiên chuyện các tình cảm bài Nhật nổi lên năm 1965, khi
các sinh viên biểu tình chống Phác vì quay lại bang giao với Nhật, đã khiến
cho các viên chức chính quyền không tiện nói hết về mức gần gũi đích thực

của các quan hệ kinh tế của Nam Triều Tiên với Nhật.
Hàn Quốc bắt đầu công nghiệp hoá với một căn bản kỹ thuật và một
mức sống cực kỳ thấp kém. Bởi có ít kỹ nghệ ngoại trừ ngành dệt ở miền
Nam trước chiến tranh Triều Tiên, nên Hàn Quốc đã thiếu những kỹ sư và
những nhà quản trị có kinh nghiệm để giúp cho việc tái thiết. Quyết tâm tiến
bước với tốc độ nhanh nhất có thể được, chính phủ Hàn Quốc đã vay của
nước ngoài rất nhiều. Người Hàn Quốc lao vào các dự án ngay khi các kế
hoạch hoặc kỹ thuật học cần thiết đều chưa sẵn sàng hẳn đâu vào đó và rồi
ứng biến, làm việc đến hết sức chịu đựng để giải quyết bất kỳ vấn nạn nào
phát sinh. Đôi khi sự hành động mau chóng là cần thiết và trong những tình
huống như thế Hàn Quốc đã được lợi từ đẳng cấp tập quyền của mình và
một vị tổng thống tích cực, một con người hành động dứt khoát và đã thi
hành các kế hoạch mà không hề trì hoãn.
Đường lối tiếp cận của Hàn Quốc bắt đầu bằng cuộc hiện đại hoá
bằng cách củng cố nông nghiệp và cơ sở hạ tầng rồi chuyển sang sản xuất
nông nghiệp. Vào đầu thập niên 1960 Hàn Quốc đã nhanh chóng chuyển
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368

sang sản xuất phân bón nhằm thay thế nguồn cung cấp mà trước kia lấy từ
miền Bắc hay từ nước ngoài. Họ cũng bắt đầu sản xuất ra máy móc nông
nghiệp và tăng cường các cơ sở hạ tầng bằng cách canh tân các xa lộ, các
cảng và phương tiện giao thông. Với công cuộc đô thị hoá, đất nước đã bắt
đầu phát triển một cơ sở hạ tầng đô thị, và khi sản lượng công nghiệp đã
vượt qua sản lượng nông nghiệp, họ đã hướng đến trong các thập niên 60 và
70, việc tổ chức các cộng đồng nông thôn để khuyến khích phát triển nông
thôn mà không đè nặng lên ngân sách quốc gia. Trong lĩnh vực hàng tiêu
dùng Hàn Quốc đã cố gắng nhanh chóng sản xuất hàng hóa của chính mình
cho tiêu dùng thường nhật hơn là dựa vào nhập khẩu, và trước năm 1961 họ
đã đạt được sự tiến bộ lớn trong việc giảm bớt tỷ lệ hàng tiêu dùng nhập

khẩu và tăng tỷ lệ những hàng được dùng để mở rộng năng suất công
nghiệp. Họ đã khuyến khích sản xuất vải vóc, quần áo, giày thể thao và về
sau là hàng điện tử để xuất khẩu. Với một nền kinh tế nhỏ bé hơn của Nhật
Bản, Hàn Quốc không thể dựa vào thị trường quốc nội, và đã trở nên phụ
thuộc khá nhiều vào xuất khẩu so với Nhật. Họ đã cố gắng nâng cấp công
nghệ để vừa mở rộng quy mô xuất khẩu lẫn để cải tiến năng suất, nhằm
kiếm cách giữ được sức cạnh tranh quốc tế đồng thời tăng được mức lương
lên.
Lúc đầu, do Hàn Quốc không thể tự làm ra được thiết bị sản xuất, và
tự mình chế biến các nguyên liệu thô nên đã nhập khẩu thiết bị công nghệ từ
Nhật Bản. Trong ngành dệt, chẳng hạn sợi hoá học hoặc phẩm dầu hoả để
chế sợi lúc đầu là phải nhập. Hăm hở vươn tới trước nhưng thiếu công nghệ
riêng của mình, các ngành máy móc và điện tử của Hàn Quốc thường bắt
đầu bằng việc lắp ráp các bộ phận được sản xuất từ Nhật Bản. Khi người
Triều Tiên bắt đầu đóng tàu, không chỉ các thanh truyền mà còn nguyên cả
khối máy là đều nhập từ Nhật. Nhưng người Triều Tiên đã học càng học
càng tốt, càng làm ra nhiều bộ phận cho những sản phẩm mà họ đã lắp ráp
10