PHÒNG CHỐNG VŨ KHÍ HỦY DIỆT LỚN

BÀI GI NGẢ
BÀI GI NGẢ
PHÒNG CH NG VŨ KHÍ H Y DI T L NỐ Ủ Ệ Ớ
PHÒNG CH NG VŨ KHÍ H Y DI T L NỐ Ủ Ệ Ớ
Giảng viên: Thượng tá Nguyễn Khắc Đắc
Giảng viên: Thượng tá Nguyễn Khắc Đắc
TRƯỜNG QUÂN SỰ QUÂN KHU 5
TRUNG TÂM GDQP – AN ĐÀ NẴNG


Phần 1. VŨ KHÍ HẠT NHÂN
Phần 2. VŨ KHÍ HOÁ HỌC
Phần 3. VŨ KHÍ SINH HỌC
Phần 4. VŨ KHÍ CHÁY


M Đ UỞ Ầ
M Đ UỞ Ầ


Ph n 1. VŨ KHÍ H T NHÂNầ Ạ
Ph n 1. VŨ KHÍ H T NHÂNầ Ạ


I. KHÁI NI M CHUNGỆ
I. KHÁI NI M CHUNGỆ
A. KHÁI NIỆM VỀ
A. KHÁI NIỆM VỀ
VŨ KHÍ HẠT NHÂN

VŨ KHÍ HẠT NHÂN
Vũ khí hạt nhân là
Vũ khí hạt nhân là
loại vũ khí hủy diệt lớn
loại vũ khí hủy diệt lớn
có tác dụng sát thương
có tác dụng sát thương
phá hoại dựa trên cơ sở
phá hoại dựa trên cơ sở
sử dụng nguồn năng
sử dụng nguồn năng
lượng của phản ứng hạt
lượng của phản ứng hạt
nhân.
nhân.
Hai quả bom nguyên tử Little
Boy và Fat man Mỹ thả xuống
Hirosima và Nagadaki năm 1945
Làm 35.0000 người chết.


B. KHÁI NI M Ệ
B. KHÁI NI M Ệ
V PH N NG H T NHÂNỀ Ả Ứ Ạ
V PH N NG H T NHÂNỀ Ả Ứ Ạ
1. Khái niệm
1. Khái niệm


Phản ứng hạt nhân là sự tương tác giữa hạt

Phản ứng hạt nhân là sự tương tác giữa hạt
nhân với hạt nhân hoặc với hạt cơ bản để tạo
nhân với hạt nhân hoặc với hạt cơ bản để tạo
thành hạt nhân mới.
thành hạt nhân mới.
7
7
N
N
14
14
+
+
2
2
He
He
4
4
=
=
8
8
O
O
17
17
+
+
1

1
H
H
1
1


n +
n +
7
7
N
N
14
14
=
=
6
6
C
C
13
13
+
+
1
1
H
H
1

1


Phản ứng hạt nhân bao gồm phản ứng hạt nhân
Phản ứng hạt nhân bao gồm phản ứng hạt nhân
tự nhiên và phản ứng hạt nhân nhân tạo.
tự nhiên và phản ứng hạt nhân nhân tạo.


2. Phản ứng hạt nhân tự nhiên
2. Phản ứng hạt nhân tự nhiên
Là những phản ứng tự xảy ra trong trái đất,
Là những phản ứng tự xảy ra trong trái đất,
trong khí quyển, trên mặt trời và các vì sao.
trong khí quyển, trên mặt trời và các vì sao.
γ++=+
γ++=+
3
1
12
6
14
7
1
1
17
8
4
2
14

7
HCNn
HOHeN


3. Phản ứng hạt nhân nhân tạo
3. Phản ứng hạt nhân nhân tạo
- Là phản ứng hạt nhân do con người thực hiện.
- Là phản ứng hạt nhân do con người thực hiện.
Được Rơ de pho tiến hành vào năm 1919 bằng cách
Được Rơ de pho tiến hành vào năm 1919 bằng cách
dùng hạt an pha bắn vào hạt nhân ni tơ.
dùng hạt an pha bắn vào hạt nhân ni tơ.


7
7
N
N
14
14
+
+
2
2
He
He
4
4
=

=
8
8
O
O
17
17
+
+
1
1
H
H
1
1


- Có hai loại phản ứng hạt nhân ứng dụng để
- Có hai loại phản ứng hạt nhân ứng dụng để
chế tạo vũ khí hạt nhân.
chế tạo vũ khí hạt nhân.
Phản ứng hạt nhân phân hạch.
Phản ứng hạt nhân phân hạch.
Phản ứng hạt nhân nhiệt hạch.
Phản ứng hạt nhân nhiệt hạch.


C. KHÁI NI M V PH N NG H T Ệ Ề Ả Ứ Ạ
C. KHÁI NI M V PH N NG H T Ệ Ề Ả Ứ Ạ
NHÂN PHÂN H CH – NGUYÊN LÝ C U Ạ Ấ

NHÂN PHÂN H CH – NGUYÊN LÝ C U Ạ Ấ
T O VŨ KHÍ NGUYÊN T .Ạ Ử
T O VŨ KHÍ NGUYÊN T .Ạ Ử
1. Khái niệm về phản ứng phân hạch.
1. Khái niệm về phản ứng phân hạch.
Là phản ứng phân chia các hạt nhân phóng xạ
Là phản ứng phân chia các hạt nhân phóng xạ
nặng có số P
nặng có số P
≥
≥
81, bằng cách dùng các hạt nơ tơ
81, bằng cách dùng các hạt nơ tơ
ron bắn phá, để tạo thành những hạt nhân mới
ron bắn phá, để tạo thành những hạt nhân mới
có số khối lượng trung bình, kèm theo giải
có số khối lượng trung bình, kèm theo giải
phóng một số hạt nơ tơ ron và năng lượng.
phóng một số hạt nơ tơ ron và năng lượng.


PHƯƠNG TRÌNH PHẢN ỨNG PHÂN HACH
PHƯƠNG TRÌNH PHẢN ỨNG PHÂN HACH
MeV203n3KrBaU
88
36
145
56
n
235

92
+++→
SƠ ĐỒ PHẢN ỨNG HẠT NHÂN PHÂN HẠCH
n
U
Ba
Kr
n
n
n


2. Đặc điểm các sản phẩm tạo thành sau phản ứng
2. Đặc điểm các sản phẩm tạo thành sau phản ứng
- Hạt nhân mới
- Hạt nhân mới


Đều mang tính phóng xạ, có chu kỳ bán rã
Đều mang tính phóng xạ, có chu kỳ bán rã
dài, tồn tại lâu dài gây ô nhiễm môi trường.
dài, tồn tại lâu dài gây ô nhiễm môi trường.
Zn,Ga
Zn,Ga
- Nơ tơ rơn tức thời
- Nơ tơ rơn tức thời


Có năng lượng cao, có khả năng đâm xuyên
Có năng lượng cao, có khả năng đâm xuyên

mạnh gây bệnh phóng xạ nặng cho sinh vật và
mạnh gây bệnh phóng xạ nặng cho sinh vật và
có khả năng phân hạch dễ dàng hạt nhân
có khả năng phân hạch dễ dàng hạt nhân
phóng xạ ở gần nó.
phóng xạ ở gần nó.
- Năng lượng giải phóng ra cực kỳ lớn
- Năng lượng giải phóng ra cực kỳ lớn


3. Khái ni m v ph n ng phân h ch dây ệ ề ả ứ ạ
chuy nề
Là phản ứng phân hạch liên tiếp nhờ những
Là phản ứng phân hạch liên tiếp nhờ những
n
n


sinh ra ở phản ứng trước đó.
sinh ra ở phản ứng trước đó.
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n

U
Ba
Kr
U
Ba
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
U
Ba
Kr
U
U
U
Ba
Ba
Kr
Kr
Kr
SƠ ĐỒ PHẢN ỨNG HẠT NHÂN DÂY CHUYỀN


4. Điều kiện phản ứng dây chuyền

a. Không cho tạp chất hấp thụ nơ tơ ron
Phải làm giàu chất phân hạch.
b. Không cho nơtơrơn bay ra ngoài
Phải có khối chất nổ hạt nhân lớn hơn khối
lượng tới hạn.



5. Nguyên lý cấu tạo vũ khí nguyên tử
Vũ khí hạt nhân được cấu tạo dựa trên cơ sở
Vũ khí hạt nhân được cấu tạo dựa trên cơ sở
sử dụng nguồn năng lượng của phản ứng hạt
sử dụng nguồn năng lượng của phản ứng hạt
nhân phân hạch gọi là vũ khí nguyên tử.
nhân phân hạch gọi là vũ khí nguyên tử.
Ký hiệu A.
Ký hiệu A.


Được chế tạo ở nhiều dạng như: Bom, đạn,
Được chế tạo ở nhiều dạng như: Bom, đạn,
mìn,
mìn,


PHƯƠNG PHÁP
PHƯƠNG PHÁP
CHẬP NHIỀU KHỐI CHẤT NỔ HẠT NHÂN
CHẬP NHIỀU KHỐI CHẤT NỔ HẠT NHÂN
Nơ tơ ron nguồn

Chất nổ hạt nhân
92
U
235

Tầng phản xạ nơ tơ ron
Chất nổ thường TNT
Vỏ bom đạn
Chất nổ hạt nhân
92
U
235



PH NG PHÁP ƯƠ
PH NG PHÁP ƯƠ
TĂNG M T Đ CH T N H T NHÂNẬ Ộ Ấ Ổ Ạ
TĂNG M T Đ CH T N H T NHÂNẬ Ộ Ấ Ổ Ạ
235
92
U
235
92
U
Bác học Anhxtanh
Ch t n h t nhânấ ổ ạ
92
U
235

Ch t n ấ ổ C c m nhự ạ
V bom đ nỏ ạ
Ch t n h t nhânấ ổ ạ
92
U
235



D. KHÁI NIỆM
D. KHÁI NIỆM
VỀ PHẢN ỨNG NHIỆT HẠCH VÀ NGUYÊN
VỀ PHẢN ỨNG NHIỆT HẠCH VÀ NGUYÊN
LÝ CẤU TẠO VŨ KHÍ KHINH KHÍ
LÝ CẤU TẠO VŨ KHÍ KHINH KHÍ
1. Khái ni m v ph n ng nhi t h chệ ề ả ứ ệ ạ
1. Khái ni m v ph n ng nhi t h chệ ề ả ứ ệ ạ
Là phản ứng tổng hợp các hạt nhân nhẹ
Là phản ứng tổng hợp các hạt nhân nhẹ
thành hạt nhân nặng hơn.
thành hạt nhân nặng hơn.
Phương trình phản ứng:
Phương trình phản ứng:
MeV4,22n)H(2HLi
MeV5,17nHHH
4
2
3

1
6
3
4
2
3
1
2
1
++=+
++=+


2. Đặc điểm các sản phẩm tạo thành
2. Đặc điểm các sản phẩm tạo thành
a. Hạt nhân mới
a. Hạt nhân mới


Là những hạt nhân không phóng xạ.
Là những hạt nhân không phóng xạ.
b. Nơ tơ rôn tức thời
b. Nơ tơ rôn tức thời


Có năng lượng cao gấp 3
Có năng lượng cao gấp 3
÷
÷
5 lần so với

5 lần so với
n
n
của
của
phản ứng phân hạch.
phản ứng phân hạch.
c. Năng lượng giải phóng
c. Năng lượng giải phóng


Cao gấp 5 lần so với phản ứng phân hạch.
Cao gấp 5 lần so với phản ứng phân hạch.


3. Điều kiện phản ứng
3. Điều kiện phản ứng
Cần nhiệt cao > 1 triệu độ C.
Cần nhiệt cao > 1 triệu độ C.
- Để tạo nhiệt độ cho phản ứng nhiệt hạch của
- Để tạo nhiệt độ cho phản ứng nhiệt hạch của
vũ khí khinh khí có 3 cách:
vũ khí khinh khí có 3 cách:
+ Dùng đầu đạn nguyên tử làm mồi nổ.
+ Dùng đầu đạn nguyên tử làm mồi nổ.
+ Dùng xung la de.
+ Dùng xung la de.
+ D
+ D
ùng ch t n c c m nhấ ổ ự ạ

ùng ch t n c c m nhấ ổ ự ạ


4. Nguyên lý c u t oấ ạ
4. Nguyên lý c u t oấ ạ
A
A
Đầu đạn NT
Vỏ bom đạn
Chất nổ NH
Chất nổ NH
Đầu đạn NT
Vỏ bom đạn
Lớp
92
U
238
Lo i 2 phaạ
Lo i 3 phaạ


E. ĐƯƠNG LƯ
E. ĐƯƠNG LƯ
Ợ
Ợ
NG NỔ
NG NỔ
Là đại lượng xác định sự tương đương giữa
Là đại lượng xác định sự tương đương giữa
năng lượng được giải phóng của vũ khí hạt nhân

năng lượng được giải phóng của vũ khí hạt nhân
với năng lượng của khối chất nổ TNT khi nổ.
với năng lượng của khối chất nổ TNT khi nổ.
Ký hiệu: q, đơn vị tính là: Tấn, ki lô tấn, mê ga
Ký hiệu: q, đơn vị tính là: Tấn, ki lô tấn, mê ga
tấn.
tấn.
Vũ khí hạt nhân q = 20 Kt gọi là bom chuẩn
Vũ khí hạt nhân q = 20 Kt gọi là bom chuẩn


II. PHÂNLOẠI, PHƯƠNG TIỆN SỬ DỤNG
II. PHÂNLOẠI, PHƯƠNG TIỆN SỬ DỤNG
VÀ CÁC PHƯƠNG THỨC NỔ CỦA VKHN.
VÀ CÁC PHƯƠNG THỨC NỔ CỦA VKHN.
A. PHÂN LOẠI
A. PHÂN LOẠI
Hiện nay người ta phân loại vũ khí hạt nhân theo
Hiện nay người ta phân loại vũ khí hạt nhân theo
3 cách sau:
3 cách sau:
1. Theo đương lượng nổ
1. Theo đương lượng nổ
Loại
Loại
Cực
Cực
nhỏ
nhỏ
Nhỏ

Nhỏ
Vừa
Vừa
Lớn
Lớn
Cực
Cực
lớn
lớn
Q = Kt
Q = Kt
< 1
< 1
1 - <10
1 - <10
10 -<100
10 -<100
100 - 1000
100 - 1000
> 1 Mt
> 1 Mt


2. Theo nguyãn lyï näø
2. Theo nguyãn lyï näø
a. Loại gây nổ
a. Loại gây nổ
Vũ khí hạt nhân được phân thành 3 loại:
Vũ khí hạt nhân được phân thành 3 loại:
+ Vũ khí hạt nhân thế hệ 1 (còn gọi là vũ khí phân

+ Vũ khí hạt nhân thế hệ 1 (còn gọi là vũ khí phân
hạch hoặc vũ khí nguyên tử), ký hiệu là A
hạch hoặc vũ khí nguyên tử), ký hiệu là A
+ Vũ khí hạt nhân thế hệ 2 (còn gọi là vũ khí nhiệt
+ Vũ khí hạt nhân thế hệ 2 (còn gọi là vũ khí nhiệt
hạch hoặc vũ khí khinh khí), ký hiệu là H
hạch hoặc vũ khí khinh khí), ký hiệu là H
+ Vũ khí hạt nhân thế hệ 3 (còn gọi là vũ khí nơ tơ
+ Vũ khí hạt nhân thế hệ 3 (còn gọi là vũ khí nơ tơ
ron, thực chất là vũ khí khinh khí loại cực nhỏ, ký hiệu
ron, thực chất là vũ khí khinh khí loại cực nhỏ, ký hiệu
là N.
là N.
b. Loại không gây nổ
b. Loại không gây nổ


+ Chất phóng xạ chiến đấu
+ Chất phóng xạ chiến đấu


3. Theo muỷc õờch sổớ duỷng
3. Theo muỷc õờch sổớ duỷng
a. Vuợ khờ haỷt nhỏn chióỳn thuỏỷt
a. Vuợ khờ haỷt nhỏn chióỳn thuỏỷt


Coù õổồng lổồỹng nọứ tổỡ loaỷi cổỷc nhoớ õóỳn loaỷi vổỡa coù
Coù õổồng lổồỹng nọứ tổỡ loaỷi cổỷc nhoớ õóỳn loaỷi vổỡa coù
thóứ tỏỷp kờch vaỡo caùc muỷc tióu coù tờnh chióỳn thuỏỷt,

thóứ tỏỷp kờch vaỡo caùc muỷc tióu coù tờnh chióỳn thuỏỷt,
chióỳn dởch nhổ: SCH, THL, õọỹi hỗnh chuớ yóỳu cuớa
chióỳn dởch nhổ: SCH, THL, õọỹi hỗnh chuớ yóỳu cuớa
bọỹ binh, trỏỷn õởa phoỡng ngổỷ then chọỳt, sỏn bay, õỏửu
bọỹ binh, trỏỷn õởa phoỡng ngổỷ then chọỳt, sỏn bay, õỏửu
mọỳi giao thọng quan troỹng, kho taỡng
mọỳi giao thọng quan troỹng, kho taỡng
b.
b.


Vuợ khờ haỷt nhỏn chióỳn lổồỹc
Vuợ khờ haỷt nhỏn chióỳn lổồỹc


Coù õổồng lổồỹng nọứ tổỡ loaỷi lồùn õóỳn cổỷc lồùn, coù thóứ
Coù õổồng lổồỹng nọứ tổỡ loaỷi lồùn õóỳn cổỷc lồùn, coù thóứ
tỏỷp kờch vaỡo caùc muỷc tióu coù tờnh chióỳn lổồỹc nhổ:
tỏỷp kờch vaỡo caùc muỷc tióu coù tờnh chióỳn lổồỹc nhổ:
Trung tỏm kinh tóỳ, chờnh trở, quỏn sổỷ, caùc phổồng
Trung tỏm kinh tóỳ, chờnh trở, quỏn sổỷ, caùc phổồng
tióỷn sổớ duỷng vaỡ chọỳng vuợ khờ haỷt nhỏn chióỳn lổồỹc.
tióỷn sổớ duỷng vaỡ chọỳng vuợ khờ haỷt nhỏn chióỳn lổồỹc.


B. PHÆÅNG TIÃÛN SÆÍ DUÛNG
B. PHÆÅNG TIÃÛN SÆÍ DUÛNG
1. Máy bay
1. Máy bay

Máy bay mang bom,
Máy bay mang bom,
tên lửa hạt nhân có tầm
tên lửa hạt nhân có tầm
hoạt động từ vài chục
hoạt động từ vài chục
km đến hàng nghìn
km đến hàng nghìn
km, được chia thành
km, được chia thành
hai loại máy bay chiến
hai loại máy bay chiến
lược và chiến thuật.
lược và chiến thuật.