đặc sắc nghệ thuật trong tiểu thuyết đẹp và buồn của tác giả kawabata yasunari

1
TR
TR
TR
TRƯỜ
ƯỜ
ƯỜ
ƯỜNG
NG
NG
NGĐẠ
ĐẠ
ĐẠ
ĐẠI
I
I
IH
H
H
HỌ
Ọ
Ọ
ỌC
C
C
CC
C
C
CẦ
Ầ
Ầ

ẦN
N
N
NTH
TH
TH
THƠ
Ơ
Ơ
Ơ
KHOA
KHOA
KHOA
KHOAKHOA
KHOA
KHOA
KHOAH
H
H
HỌ
Ọ
Ọ
ỌC
C
C
CX
X
X
XÃ
Ã

Ã
ÃH
H
H
HỘ
Ộ
Ộ
ỘI
I
I
IV
V
V
VÀ
À
À
ÀNH
NH
NH
NHÂ
Â
Â
ÂN
N
N
NV
V
V
VĂ
Ă

Ă
ĂN
N
N
N
B
B
B
BỘ
Ộ
Ộ
ỘM
M
M
MÔ
Ô
Ô
ÔN
N
N
NNG
NG
NG
NGỮ
Ữ
Ữ
ỮV
V
V
VĂ

Ă
Ă
ĂN
N
N
N
L
L
L
LÊ
Ê
Ê
ÊTH
TH
TH
THỊ
Ị
Ị
ỊL
L
L
LỆ
Ệ
Ệ
ỆTI
TI
TI
TIÊ
Ê
Ê

ÊN
N
N
N
MSSV:
MSSV:
MSSV:
MSSV:6106358
6106358
6106358
6106358
ĐẶ
ĐẶ
ĐẶ
ĐẶC
C
C
CS
S
S
SẮ
Ắ
Ắ
ẮC
C
C
CN
N
N
NỘ

Ộ
Ộ
ỘI
I
I
IDUNG
DUNG
DUNG
DUNGV
V
V
VÀ
À
À
ÀNGH
NGH
NGH
NGHỆ
Ệ
Ệ
ỆTHU
THU
THU
THUẬ
Ậ
Ậ
ẬT
T
T
T

TRONG
TRONG
TRONG
TRONGTI
TI
TI
TIỂ
Ể
Ể
ỂU
U
U
UTHUY
THUY
THUY
THUYẾ
Ế
Ế
ẾT
T
T
T
ĐẸ
ĐẸ
ĐẸ
ĐẸP
P
P
PV
V

V
VÀ
À
À
ÀBU
BU
BU
BUỒ
Ồ
Ồ
ỒN
N
N
N
C
C
C
CỦ
Ủ
Ủ
ỦA
A
A
AT
T
T
TÁ
Á
Á
ÁC

C
C
CGI
GI
GI
GIẢ
Ả
Ả
ẢKAWABATA
KAWABATA
KAWABATA
KAWABATAYASUNARI
YASUNARI
YASUNARI
YASUNARI
Lu
Lu
Lu
Luậ
ậ
ậ
ận
n
n
nv
v
v
vă
ă
ă

ăn
n
n
nt
t
t
tố
ố
ố
ốt
t
t
tnghi
nghi
nghi
nghiệ
ệ
ệ
ệp
p
p
pđạ
đạ
đạ
đại
i
i
ih
h
h

họ
ọ
ọ
ọc
c
c
c
Ng
Ng
Ng
Ngà
à
à
ành
nh
nh
nhNg
Ng
Ng
Ngữ
ữ
ữ
ữV
V
V
Vă
ă
ă
ăn
n

n
n
C
C
C
Cá
á
á
án
n
n
nb
b
b
bộ
ộ
ộ
ộh
h
h
hướ
ướ
ướ
ướng
ng
ng
ngd
d
d
dẫ

ẫ
ẫ
ẫn:
n:
n:
n:TR
TR
TR
TRẦ
Ầ
Ầ
ẦN
N
N
NV
V
V
VŨ
Ũ
Ũ
ŨTH
TH
TH
THỊ
Ị
Ị
ỊGIANG
GIANG
GIANG
GIANGLAM

LAM
LAM
LAM
C
C
C
Cầ
ầ
ầ
ần
n
n
nTh
Th
Th
Thơ
ơ
ơ
ơ,
,
,
,2013
2013
2013
2013
2
ĐỀ
ĐỀ
ĐỀ
ĐỀC

C
C
CƯƠ
ƯƠ
ƯƠ
ƯƠNG
NG
NG
NGT
T
T
TỔ
Ổ
Ổ
ỔNG
NG
NG
NGQU
QU
QU
QUÁ
Á
Á
ÁT
T
T
T
ĐÈ
ĐÈ
ĐÈ

ĐÈT
T
T
TÀ
À
À
ÀI:
I:
I:
I:ĐẶ
ĐẶ
ĐẶ
ĐẶC
C
C
CS
S
S
SẮ
Ắ
Ắ
ẮC
C
C
CN
N
N
NỘ
Ộ
Ộ

ỘI
I
I
IDUNG
DUNG
DUNG
DUNGV
V
V
VÀ
À
À
ÀNGH
NGH
NGH
NGHỆ
Ệ
Ệ
ỆTHU
THU
THU
THUẬ
Ậ
Ậ
ẬT
T
T
TTRONG
TRONG
TRONG

TRONG
T
T
T
TÁ
Á
Á
ÁC
C
C
CPH
PH
PH
PHẨ
Ẩ
Ẩ
ẨM
M
M
M
ĐẸ
ĐẸ
ĐẸ
ĐẸP
P
P
PV
V
V
VÀ

À
À
ÀBU
BU
BU
BUỒ
Ồ
Ồ
ỒN
N
N
N
C
C
C
CỦ
Ủ
Ủ
ỦA
A
A
AT
T
T
TÁ
Á
Á
ÁC
C
C

CGI
GI
GI
GIẢ
Ả
Ả
ẢKAWABATA
KAWABATA
KAWABATA
KAWABATA
PH
PH
PH
PHẦ
Ầ
Ầ
ẦN
N
N
NM
M
M
MỞ
Ở
Ở
ỞĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U

U
U
1.Lídochọnđềtài
2.Lịchsửvấnđềnghiêncứu
3.Phạmvinghiêncứu
4.Mụcđíchnghiêncứu
5.Phươngphápnghiêncứu
PH
PH
PH
PHẦ
Ầ
Ầ
ẦN
N
N
NN
N
N
NỘ
Ộ
Ộ
ỘI
I
I
IDUNG
DUNG
DUNG
DUNG
CH

CH
CH
CHƯƠ
ƯƠ
ƯƠ
ƯƠNG
NG
NG
NG1.
1.
1.
1.M
M
M
MỘ
Ộ
Ộ
ỘT
T
T
TS
S
S
SỐ
Ố
Ố
ỐV
V
V
VẤ

Ấ
Ấ
ẤN
N
N
NĐỀ
ĐỀ
ĐỀ
ĐỀCHUNG
CHUNG
CHUNG
CHUNG
1.1.Giớithuyếtvềtiểuthuyết
1.1.1.Kháiniệmtiểuthuyết
1.1.2.Đặcdiểmtiểuthuyết
1.2.CuộcđờivàsựnghiệpsángtáccủatácgiảKawabataYasunari
1.2.1.Vàinétvềcuộcđời
1.2.2.Sựnghiệpsángtác
1.3.Tácphẩm“Đẹpvàbuồn”
1.3.1.VịtrítácphẩmtrongsựnghiệpsángtácKawabata
1.3.2.Tómtắtnộidung
CH
CH
CH
CHƯƠ
ƯƠ
ƯƠ
ƯƠNG
NG
NG

NG2.
2.
2.
2.ĐẶ
ĐẶ
ĐẶ
ĐẶC
C
C
CS
S
S
SẮ
Ắ
Ắ
ẮC
C
C
CN
N
N
NỘ
Ộ
Ộ
ỘI
I
I
IDUNG
DUNG
DUNG

DUNGC
C
C
CỦ
Ủ
Ủ
ỦA
A
A
AT
T
T
TÁ
Á
Á
ÁC
C
C
CPH
PH
PH
PHẨ
Ẩ
Ẩ
ẨM
M
M
MĐẸ
ĐẸ
ĐẸ

ĐẸP
P
P
PV
V
V
VÀ
À
À
ÀBU
BU
BU
BUỒ
Ồ
Ồ
ỒN
N
N
N
2.1.ThiênnhiêntrongtácphẩmĐẹpvàbuồn
2.1.1.Vẻđẹpcủathiênnhiên
2.1.2.Mốigiaocảmgiữaconngườivàthiênnhiên
2.2.Vănhóatruyềnthốngđượcthểhiệntrongtácphẩm
2.2.1.Nétvănhóatruyềnthốngtronglễhội
2.2.2.Nétvănhóatruyềnthốngtrongnghệthuật
2.3.TìnhyêutrongtiểuthuyếtĐẹpvàbuồn
2.3.1.Tìnhyêuthủychung
3
2.3.2.Tìnhyêuchiếmhữu
2.3.3.Tìnhyêuhờihợt

2.3.4.Tìnhyêuđồngtính
2.4.Bikịchtrongnghệthuậtcủangườinghệsĩ
2.4.1.Bikịchvềkhátvọngchínhđángcủangườinghệsĩkhôngthựchiệnđượcở
hiệntại
2.4.2.Bikịchcủangườinghệsĩẩntrongcuộcsốngcủachínhhọ
CH
CH
CH
CHƯƠ
ƯƠ
ƯƠ
ƯƠNG
NG
NG
NG3.
3.
3.
3.ĐẶ
ĐẶ
ĐẶ
ĐẶC
C
C
CS
S
S
SẮ
Ắ
Ắ
ẮC

C
C
CNGH
NGH
NGH
NGHỆ
Ệ
Ệ
ỆTHU
THU
THU
THUẬ
Ậ
Ậ
ẬT
T
T
TC
C
C
CỦ
Ủ
Ủ
ỦA
A
A
AT
T
T
TÁ

Á
Á
ÁC
C
C
CPH
PH
PH
PHẨ
Ẩ
Ẩ
ẨM
M
M
MĐẸ
ĐẸ
ĐẸ
ĐẸP
P
P
PV
V
V
VÀ
À
À
ÀBU
BU
BU
BUỒ

Ồ
Ồ
ỒN
N
N
N
3.1.Nghệthuậtxâydựngtìnhhuốngtruyện
3.2.Khônggianvàthờigiannghệthuật
3.3.Nghệthuậtkếtcấu
3.4.Nghệthuậtxâydựngnhânvật
PH
PH
PH
PHẦ
Ầ
Ầ
ẦN
N
N
NK
K
K
KẾ
Ế
Ế
ẾT
T
T
TLU
LU

LU
LUẬ
Ậ
Ậ
ẬN
N
N
N
1
PH
PH
PH
PHẦ
Ầ
Ầ
ẦN
N
N
NM
M
M
MỞ
Ở
Ở
ỞĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U

U
1.
1.
1.
1.L
L
L
Lí
í
í
ído
do
do
doch
ch
ch
chọ
ọ
ọ
ọn
n
n
nđề
đề
đề
đềt
t
t
tà
à

à
ài
i
i
i
KawabataYasunarilàmộttácgiảlớntrongnềnvănhọcNhậtBảnnóiriêngvàcủa
vănchươngthếgiớinóichung.ĐặcbiệtsaukhinhậngiảiNobel,cáitênKawabata
Yasunaricàngtrởnênquenthuộcvớiđộcgiảthếgiới,trongđócóđộcgiảViệt.Tác
phẩmcủaKawabataYasunaridầntrởthànhxuhướnglựachọntrongthưởngthứcvăn
chươngcủanhiềuđộcgiả.TừsaugiảiNobelnăm1968,nhữngnhànghiêncứuvăn
chươngcũngbắtđầucónhiềubàiviếtvềtácgiảnày.TìmhiểuvềKawabataYasunari,
ngườiviếtbắtgặpnhữngmốiliênquangiữacuộcđờivàphongcáchvănchươngcủaông.
Cuộcđờibấthạnhkhiphảitừgiãdầnnhữngngườithânsangthếgiớibênkia,Kawabata
phảisốngnhữngkhoảngdàicủacuộcđờitrongcảnhcôđơnvàthiếuthốntìnhthương.
Vănchươngcủaôngvìvậyẩnchứanhữngnétusầuthểhiệnquacảnhvậtcũngnhưqua
từngnhânvật.Cáiusầuđótạonênnhữnghứngthúkìlạchosựtiếpcận.Saukhiđọcmột
sốtácphẩmcủaKawabataYasunari,ngườiviếtpháthiệnnhữnghứngthúkìlạđóvàcó
nhucầuđivàotìmhiểuvàlígiải.
Thêmvàođó,KawabataYasunariđượcbiếtđếnnhưlàmộtlữkháchusầuđitìmcái
đẹp.Cáiđẹplạilàvấnđềmuônthuởcủaconngườinênnhữngsángtáccủaôngdễdàng
thuhútđượcsựchúýcủađộcgiả.SángtáccủaKawabataYasunarimangmộtphầntriết
lícuộcsốngrấtsâusắc,phầntriếtlíẩnđằngsaunétđẹpcủaconngườivàcảnhvật.Cái
đẹpđócóthểtồntạitrongcảnhvậtcũngcónhữngcáiđẹpthâmthúyquacuộcđờimỗi
nhânvật.NhữngnộidungđótrongsángtáccủaKawabataYasunaricóthểtạocảmgiác
khóhiểukhivừađọcquanhưngcũnglànộidungđángđượckhámpháđểcóthểnâng
caotrìnhđộthưởngthứccáiđẹpvàtìmđượcýnghĩatừchínhnhữngđiềubìnhdịnhất
trongcuộcsống.
Hơnthếnữa,cáiđẹptrongsángtáccủaKawabatalàsởtrườngvàcũnglàcáiluôntồn
tạitrongsángtáccủanhàvăn.
Đẹ

Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
làmộttiểuthuyếtnóivềtìnhyêuvớinhững
quanniệmyêukhácnhautạonênsựđốilậpvàđặtravấnđềcáiđẹptrongtìnhyêu.
2
Nhữngtìnhtiếttrongtácphẩmxảyrakhábấtngờtạonênsựhứngthúrấtlớnkhiđọctác
phẩm.Vìvậy
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp

p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
kíchthíchnhucầutìmhiểu,nghiêncứu.
Tácphẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và

à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
cungcấpnhữngnộidungkháthiếtthựctrongcuộcsống.Với
nhữngtrảinghiệmcủabảnthân,Kawabatanêulênnhữngbàihọctriếtlíkhásâusắctrong
tácphẩmnày.Ngườiviếtđivàotìmhiểunhữngđặcsắcnộidungcủatácphẩmcũnglàđể
làmrõhơnnhữngýnghĩaẩnđằngsaucuộcđờimỗinhânvật.Đồngthời,ngườiviếtxem
xéttácphẩmởmặtnghệthuậtđểchỉranhữngcáchsửdụngthủphápnghệthuậtkhéoléo
gópphầnvàosựthànhcôngcủatiểuthuyếtnày.Xoáysâuvàonhữngđặcsắcnghệthuật
cũnglàcáchlàmrõnộidungtácphẩm.Ngoàichứcnănghỗtrợquátrìnhthưởngthức,
tìmhiểuvềnhữngnétnghệthuậtđặcsắccũnglàkhámphánhữngcáihaytrongkĩthuật
viếtvăn.Mặckhác,nghiêncứuvềnghệthuậtlàtrảlờichocâuhỏitácphẩmhayởđâu?
nhưthếnào?vàtạisao?Giảiđápnhữngcâuhỏiđólàcôngviệccầnlàmcủamộtsinh
viênngànhvăn.Vấnđềnghiêncứuđặtranhữngcơhộivậndụngkiếnthứcđãhọc.
2.
2.
2.
2.L
L
L
Lị

ị
ị
ịch
ch
ch
chs
s
s
sử
ử
ử
ửv
v
v
vấ
ấ
ấ
ấn
n
n
nv
v
v
vấ
ấ
ấ
ấn
n
n
nđề

đề
đề
đề
MộttrongnhữngnhàvănđạtgiảiNobeldanhgiá,KawabataYasunaricónhữngđóng
góplớnchonềnvănchươngNhậtBảnnóiriêngvàvănchươngthếgiớinóichung.
NhữngtácphẩmcủaKawabataYasuanaritừlâuđãđếnvớiđộcgiảthếgiớivớimộtniềm
đammêsâusắc.TácphẩmcủaKawabatagiàuýnghĩatriếtlívàthậtsựhấpdẫntrong
mộtthếgiớinghệthuậtđộcđáo.SaugiảiNobelnăm1968,nhiềunhànghiêncứubắtđầu
cónhữngbàiviếtvềKawabataYasunari.
ỞViệtNam,nhữngtácphẩmcủaKawabataYasunarithườngđượcđưavàonghiên
cứulà:
X
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứtuy
tuy
tuy
tuyế
ế
ế
ết
t
t
t
,
Ng
Ng

Ng
Ngà
à
à
àn
n
n
nc
c
c
cá
á
á
ánh
nh
nh
nhh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạc
c
c
c
và
Ng
Ng
Ng

Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
iđẹ
đẹ
đẹ
đẹp
p
p
psay
say
say
sayng
ng
ng
ngủ
ủ
ủ
ủ
.Tiêubiểuchonhữngcôngtrình
nàylàhaibàinghiêncứu:
Đọ
Đọ
Đọ
Đọc
c
c

c“
“
“
“X
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứtuy
tuy
tuy
tuyế
ế
ế
ết
t
t
t”
”
”
”suy
suy
suy
suyngh
ngh
ngh
nghĩ
ĩ
ĩ

ĩv
v
v
về
ề
ề
ềc
c
c
cá
á
á
ái
i
i
inh
nh
nh
nhì
ì
ì
ìn
n
n
nhuy
huy
huy
huyề
ề
ề

ền
n
n
nả
ả
ả
ảo
o
o
oc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
aKawabata
Kawabata
Kawabata
Kawabata
Yasunari
Yasunari
Yasunari
Yasunari
củatácgiảĐàoNgọcChươngintrêntạpchíVănnăm2001vàbàiviết
Th
Th
Th

Thủ
ủ
ủ
ủ
ph
ph
ph
phá
á
á
áp
p
p
pt
t
t
tươ
ươ
ươ
ương
ng
ng
ngph
ph
ph
phả
ả
ả
ản
n

n
ntrong
trong
trong
trongtruy
truy
truy
truyệ
ệ
ệ
ện
n
n
nNg
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
iđẹ
đẹ
đẹ
đẹp
p
p
psay
say

say
sayng
ng
ng
ngủ
ủ
ủ
ủ
củatácgiảKhươngViệtHàintrên
tạpchívănhọcnăm2004.NhữngtácphẩmcònlạicủaKawabatathườngđượcnghiên
cứutronghệthốngmộtsốtácphẩmđểchỉranhữngnétchungtrongsángtáccủa
Kawabata.Trongđó,mộtvàicôngtrìnhcónhắcđếntiểuthuyết
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ

ồn
n
n
n
.
3
Ngayởnhanđềtácphẩm,
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
đãnêulênmộtquanniệmthẩmmĩcủa

Kawabata.Vìvậy,nhữngbàiviếtphântíchnhiềunhấtvềtácphẩmnàyvẫnlàcácbàiviết
chỉraquanniệmthẩmmĩtruyềnthốngbiểuhiệntrong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
.
Bàinghiêncứu
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp

p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
ntrong
trong
trong
trongquan
quan
quan
quanni
ni
ni
niệ
ệ
ệ
ệm

m
m
mth
th
th
thẩ
ẩ
ẩ
ẩm
m
m
mm
m
m
mỹ
ỹ
ỹ
ỹc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
aYasunari
Yasunari
Yasunari
YasunariKawabata

Kawabata
Kawabata
Kawabata
của
tácgiảVũThịThanhHoàiđisâutìmhiểuvềcáiđẹptrongtácphẩmcủaKawabata.Bài
viếtkhảosátmộtsốtácphẩmnổibậtcủaKawabatanhư
X
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứtuy
tuy
tuy
tuyế
ế
ế
ết
t
t
t
,
C
C
C
Cố
ố
ố
ốĐô

Đô
Đô
Đô
,
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
.
Ngoàikhíacạnhcáiđẹp,VũThịThanhHoàicũngđềcậpđếncáibuồntrongcáctiểu
thuyếtnày.Trongcôngtrìnhnghiêncứunày,nhữngnétđẹpvànétbuồntrongtácphẩm
Đẹ

Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
đượcchỉrõ.Quađó,tácgiảphântíchcáiđẹplàcáiđẹpcủathiênnhiên,
“
TrongĐẹpvàbuồn,mỹcảmtinhtếcủaKawabatađãpháchoạranhữngmảngmàu
tuyệtvờicứnhưmộthoạsĩthựcthụ.TâmhồnmẫncảmcủaKawabatađãpháthiệnra
nhữngvẻđẹpdiệukỳ,huyềnbícủatựnhiêntrongcảnhtrăngrằm,cảnhchùaĐáRêu,
cảnhnúinon,khulăngmộcổ Thiênnhiênbìnhdị,quenthuộcnhưngdướingòibútnhà
vănlạimangmộtvẻđẹpđếnngỡngàng.
”[24]Songsongđó,nétbuồncủatácphẩmcũng
đượcphântíchquacuộcđờiđaukhổcủanhânvậtOtokovàcuộcsốngnộitâmkhông

phútnàoyênổncủanhânvậtOki,“
Mới16tuổi,côgáinhỏOtokôđãvướngvàotìnhyêu
đammêmàngangtráivớiOki,ngườiđãcógiađình,đểrồihaithángsaukhiđẻnonvà
toantựvẫn,nàngphảivàonhàthươngđiên.Haimươinămsaunàngvẫncònámảnhbởi
kýứcđaubuồnvềđứaconsinhnon,chếtyểucủamình.Okisốngcảđờitrongdàyvò,ân
hậnvìsựhènnhát,vìđãpháhoạicuộcđờingườicongáinhỏvàtácphẩmnổitiếngnhất
củaông,viếtvềtìnhyêuvớinàng,cũnglàmnànglỡlàngbaocơhộinhânduyên
”[24]
Tổnghợplạitrongphầnkếtcủacôngtrìnhnày,VũThịThanhHoàichỉramốiquanhệ
giữađẹpvàbuồnđượclígiảidựatrênquanniệmcủangườiNhậtvềcáichết,“
Tuynhiên,
chết,buồnmàvẫnđẹp.Vẻđẹpẩnhiệntrongtâmhồnconngười,trongcáchlựachọn
giữaSốngvàChếtmangđậmtínhcáchNhật.Cáichết,đốivớingườiNhật,dườngnhư
tượngtrưngchocáiđẹpmangtínhtuyệtđối.Họnóiđếncáichếtkhôngphảivớisựsợhãi,
màlànóiđếnmộttháchthứcmỹlệ.Chạmđếncáichếtlàchạmđếntậncùng,cáikhông
aicóthểvượtquađược
.”[24]
Cũngkhaitháchaikhíacạnhđẹpvàbuồnsonghànhvớinhau,tácphẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à

àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
trởthànhđốitượngnghiêncứucủamộtsốcôngtrìnhkhác.Cùngvớiviệcphântíchhai
4
tácphẩm
Ng
Ng
Ng
Ngà
à
à
àn
n
n
nc
c
c
cá
á
á
ánh
nh

nh
nhh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạc
c
c
c
vàX
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứtuy
tuy
tuy
tuyế
ế
ế
ết
t
t
t,trongluậnvăntốtnghiệp
H
H
H

Hì
ì
ì
ình
nh
nh
nht
t
t
tượ
ượ
ượ
ượng
ng
ng
ngng
ng
ng
ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
iph
ph
ph
phụ
ụ
ụ

ụ
n
n
n
nữ
ữ
ữ
ữtrong
trong
trong
trongm
m
m
mộ
ộ
ộ
ột
t
t
ts
s
s
số
ố
ố
ốti
ti
ti
tiể
ể

ể
ểu
u
u
uthuy
thuy
thuy
thuyế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
aKawabata
Kawabata
Kawabata
KawabataYasunari
Yasunari
Yasunari
Yasunari
,NguyễnKimChọnđãphântích

cuộctìnhngangtráicủanhânvậtOtokovàtìnhyêuđồngtínhcủanhânvậtKeikođểlàm
sángtỏcholuậnđiểm“
Vẻđẹpluônsonghànhvớinỗibuồn
”Trongđó,tìnhyêucủanhân
vậtOtokovớiôngOkiđượcđánhgiálà“
yêusayđắm
”nhưngđồngthời,tácgiảbàiviết
cũngchỉrõ:“
Kếtcụcchomốitìnhnàylàmộthàinhirađờithiếuthángvàyểumệnh,
cuộcđờinàngsauđólànhữngthángngàyhồitưởngvềquákhứtrongsựcôđơn.
”[4;tr79]
RiêngtìnhyêuđồngtínhcủanhânvậtKeiko,NguyễnKimChọnnhậnđịnh:“
đâykhông
phảilàtìnhyêuđẹptheoýnghĩađíchthựccủanó
”[4;tr79]tuynhiên,tácgiảcũngbộclộ
quanđiểm:“
nhưngnhìntheogócđộkhácthìđấyvẫnlàmộttìnhcảmchânthànhcủacô
gáitrẻKeiko
”[4;tr79]
Ngoàira,chuyênluận
V
V
V
Vă
ă
ă
ăn
n
n
nh

h
h
hó
ó
ó
óa
a
a
aNh
Nh
Nh
Nhậ
ậ
ậ
ật
t
t
tB
B
B
Bả
ả
ả
ản
n
n
nv
v
v
và

à
à
àYasunari
Yasunari
Yasunari
YasunariKawabata
Kawabata
Kawabata
Kawabata
củatácgiảĐàoThị
ThuHằnglàmộtbàinghiêncứukháchitiếtvềcuộcđời,sựnghiệpcũngnhưnhữngđặc
điểmtrongsángtáccủaKawabata.Trongcôngtrìnhnày,ĐàoThịThuHằngđãchỉra
chấtawaretrongmộtsốsángtáccủaKawabata.Tácgiảđãdẫnra“
nỗibuồnsựvật
”tồn
tạitrong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu

bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
,“
Ởđây,nỗibuồnsựvậtvớiOtakathìnhiềutínhnữvàsựhisinh,
cònKeikothìngượclại.nàngđẹpnhưchồntinh,nặngsựchiếmhữu,tínhtìnhkìdị,mưu
mô,vànhiềuthùhận
.”[11;tr31]ĐàoThịThuHằngkhẳngđịnh:“
NhưngKawabata,
ngoàinhữngvẻđẹpbuồnthương,còncókhảnănggâybấtngờchongườiđọcvớimộtnỗi
niềmawarehếtsứcđặcbiệtthểhiệntrongtiểuthuyếtĐẹpvàbuồn
.”[11,tr31]Nhưvậy,
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu

bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
làmộttácphẩmtiêubiểutồntạichấtawarecủavănhọctruyềnthống.Tuy
nhiênchuyênluậnchỉnhắcđến
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn

n
n
n
ởchấtawaremàkhôngthấyxuấthiệntrong
nhữngphầnsaucủachuyênluận.
Ngoàitìmhiểuvềmốiquanhệgiữađẹpvàbuồntrongtácphẩm,
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
còn
đượckhaithácởgócđộnhữngnétvănhóatruyềnthống.Luậnvăntốtnghiệp

H
H
H
Hì
ì
ì
ình
nh
nh
nh
t
t
t
tượ
ượ
ượ
ượng
ng
ng
ngng
ng
ng
ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
iph
ph

ph
phụ
ụ
ụ
ụn
n
n
nữ
ữ
ữ
ữtrong
trong
trong
trongm
m
m
mộ
ộ
ộ
ột
t
t
ts
s
s
số
ố
ố
ốti
ti

ti
tiể
ể
ể
ểu
u
u
uthuy
thuy
thuy
thuyế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
aKawabata
Kawabata
Kawabata
KawabataYasunari
Yasunari

Yasunari
Yasunari
đãđặtravấnđề
“
HìnhảnhngườiphụnữluôngắnvớivănhóatruyềnthốngNhậtBản
”.Tuynhiên,đâylà
đềtàinghiêncứuriêngvềhìnhtượngngườiphụnữtrongsángtáccủaKawabata.
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
à
bu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n

cũngchỉlàmộttrongbatiểuthuyếtđượckhảosát.Vìthế,tácgiảchỉnhắcđếnmột
nétvănhóatruyềnthốnglàvườnđá.Trongbàinghiêncứu,ngoàinóilênýnghĩacủa
5
vườnđáđốivớicuộcsốngconngười,tácgiảlígiảimốiquanhệgiữacácnhânvậtnữvới
nétvănhóatruyềnthốngnày,“
Khixâydựngvườnđáđicùngcácnhânvậtnữtrongtiểu
thuyếtcủamình,phảichăngnhàvăncũngđãđanghướngngườiđọcđếnsựthánhthiện
trongtâmhồnngườiphụnữ,họtránhnhữngsựxungđộtvàtìmđếnsựgiảiquyếtthỏa
đángtrongêmthấm,đócũngphùhợpvớitínhthuậnhòađiềmđạm,bìnhtĩnhvốnluôn
hiệndiệntrongtínhcáchcủangườiphụnữNhật
.”[4;tr58]
Bêncạnhđó,mộtkhíacạnhcủatìnhyêutrong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ

ồn
n
n
n
cũngđãđượcphântích.
Đólàtìnhyêuchânchínhkhôngvụlợi.Vớinộidungnày,đềtàinghiêncứu
H
H
H
Hì
ì
ì
ình
nh
nh
nht
t
t
tượ
ượ
ượ
ượng
ng
ng
ng
ng
ng
ng
ngườ
ườ

ườ
ười
i
i
iph
ph
ph
phụ
ụ
ụ
ụn
n
n
nữ
ữ
ữ
ữtrong
trong
trong
trongm
m
m
mộ
ộ
ộ
ột
t
t
ts
s

s
số
ố
ố
ốti
ti
ti
tiể
ể
ể
ểu
u
u
uthuy
thuy
thuy
thuyế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a

a
aKawabata
Kawabata
Kawabata
KawabataYasunari
Yasunari
Yasunari
Yasunari
đượctácgiảNguyễn
KimChọndiễngiảibằngtìnhyêucủanhânvậtOtoko,“
Trởngạituổitáckhônglàmảnh
hưởngđếntìnhyêukiamàlàmchotìnhyêuấycàngtrởnênđẹp,nhưchínhtìnhyêucủa
nàngOtokovàOkitrongtiểuthuyếtĐẹpvàbuồn.Tìnhcảmxuấtpháttừlòngchânthành
sẽlàmconngườicảmthấyđượchạnhphúcthậtsựkhiyêuvàđượcyêu,chínhtìnhyêuđã
giúpconngườitrưởngthànhhơnvàbaodunghơn
”[4,tr86]Tuynhiên,đâychỉlàmột
trongsốnhiềucáchyêukhácnhautrong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu

bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
.
Nhìnchung,tácphẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn

n
n
n
thườngchỉxuấthiệntrongcácbàinghiêncứutìm
hiểuriêngvềmộtkhíacạnhnàođótrongsángtáccủaKawabata.
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
cùngvới
mộtsốtiểuthuyếtkháclàđốitượngnghiêncứucủamộtvàicôngtrìnhnhưngchưacó
nhiềubàiviếtnghiêncứuriêngvềtácphẩmnày.Khiđượcnghiêncứucùngmộtsốtác

phẩmkháccủaKawabata,
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
đượckhaithácnhiềuởphầnnộidung,đặcbiệtlà
mớiquanhệgiữađẹpvàbuồnđượcthểhiệntrongtácphẩm.
3.
3.
3.
3.M
M

M
Mụ
ụ
ụ
ục
c
c
cđí
đí
đí
đích
ch
ch
chnghi
nghi
nghi
nghiê
ê
ê
ên
n
n
nc
c
c
cứ
ứ
ứ
ứu
u

u
u
Mụcđíchchínhvẫnlàtìmhiểuđượcđặcsắcnộidungvàđặcsắcnghệthuậttrongtác
phẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
củatácgiảKawabataYasunari
NắmbắtnhữngnétcơbảntrongcuộcđờivàsựnghiệpsángtáccủanhàvănKawabata
Yasunari
Pháthiệnvàphântích,lígiảinhữngnộidungnổibậtmàtácphẩmthểhiện

Quanghiêncứu,hiểumộtcáchsâusắchơnvềnhữngthôngđiệptácgiảmuốnchuyển
tảiquatácphẩm,đặcbiệtlàvấnđềtìnhyêu
6
Chỉranhữngnétđặcsắcnghệthuậtđượcsửdụng,từđóthấyđượcmốiquanhệgiữa
nhữngnétnghệthuậtđộcđáođượcthểhiệnvớinộidungtácphẩm.
4.
4.
4.
4.Ph
Ph
Ph
Phạ
ạ
ạ
ạm
m
m
mvi
vi
vi
vinghi
nghi
nghi
nghiê
ê
ê
ên
n
n
nc

c
c
cứ
ứ
ứ
ứu
u
u
u
Vấnđềnghiêncứuđặtralàđặcsắcnộidungvànghệthuậttrongtiểuthuyết
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
à
bu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn

n
n
n
củaKawabataYasunarinênphạmvinghiêncứuxoayquanhtiểuthuyếtnày.
Vềvănbảntácphẩm,ngườiviếtdựavàoquyển
ĐẹpvàBuồn
doMaiKimNgọcdịch
vàNhàxuấtbảnVănhóaSàiGònpháthànhnăm2009.
Ngoàira,ngườiviếtthamkhảomộtsốluậnvăn,sách,tạpchívàmộtsốwebsitecó
cungcấpnộidungvềtácgiảKawabatacũngnhưtácphẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n

n
n
đểcócáinhìn
toàndiệnhơnvềtácphẩm.
Vềphạmviđètài,ngườiviếttậptrungvàotìmhiểuđặcsắcnộidungvànghệthuật
trongtácphẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
.NgườiviếtcũngtìmhiểuvềtácgiảKawabataYasunariđể
thấyđượcmốiliênhệgiữatácgiảvàtácphẩm,gópphầnhiểusâuhơnvềtácphẩm.

5.
5.
5.
5.Ph
Ph
Ph
Phươ
ươ
ươ
ương
ng
ng
ngph
ph
ph
phá
á
á
áp
p
p
pnghi
nghi
nghi
nghiê
ê
ê
ên
n
n

nc
c
c
cứ
ứ
ứ
ứu
u
u
u
Phươngpháplịchsửxãhộiđượcngườiviếtsửdụngtrongtìmhiểuvềcuộcđờivàsự
nghiệpsángtáccủatácgiả.Ngoàira,Phươngpháplịchsửxãhộiđượcvậndụngđểnắm
bắtrõvềthờiđạitácphẩmrađờiđểcómộtsựđánhgiátoàndiện.
Phươngpháptiểusửđượcsửdụngtrongchỉramốiquanhệgiữatácgiảvàtácphẩm
nóichungvàtácphẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu

buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
nóiriêng.
Phươngphápphântích–tổnghợpđượcsửdụngphốbiếntrongbàinghiêncứuđểlàm
sángtỏgiátrịnộidungvànghệthuậtcuảtácphẩm.
Ngoàira,trongquátrìnhnghiêncứu,ngườiviếtphốihợpmộtsốthaotácnhưsosánh,
bìnhluận,chứngminh,…đểtăngsứcthuyếtphụccủađềtàinghiêncứu.
7
PH
PH
PH
PHẦ
Ầ
Ầ
ẦN
N
N
NN
N
N
NỘ
Ộ
Ộ
ỘI
I

I
IDUNG
DUNG
DUNG
DUNG
CH
CH
CH
CHƯƠ
ƯƠ
ƯƠ
ƯƠNG
NG
NG
NG1.
1.
1.
1.M
M
M
MỘ
Ộ
Ộ
ỘT
T
T
TS
S
S
SỐ

Ố
Ố
ỐV
V
V
VẤ
Ấ
Ấ
ẤN
N
N
NĐỀ
ĐỀ
ĐỀ
ĐỀCHUNG
CHUNG
CHUNG
CHUNG
1.1.
1.1.
1.1.
1.1.Gi
Gi
Gi
Giớ
ớ
ớ
ới
i
i

ithuy
thuy
thuy
thuyế
ế
ế
ết
t
t
tv
v
v
về
ề
ề
ềti
ti
ti
tiể
ể
ể
ểu
u
u
uthuy
thuy
thuy
thuyế
ế
ế

ết
t
t
t
1.1.1.
1.1.1.
1.1.1.
1.1.1.Kh
Kh
Kh
Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ
ệ
ệ
ệm
m
m
mti
ti
ti
tiể
ể

ể
ểu
u
u
uthuy
thuy
thuy
thuyế
ế
ế
ết
t
t
t
Tiểuthuyếtthườngđượcbiếtnhưmộtthểloạivănhọcgiàuchấtlãngmạn.Ngườita
chotiểuthuyếtlànhữngcâuchuyệnxarờithựctế.Thếnhưng,đóhầunhưchỉlànhận
địnhcủanhữngngườitiếpcậnnhữngtiểuthuyếtmangtínhthịtrường.Nhữngtưtưởng
nhưthếnàybắtnguồntừtiểuthuyếtthờimớihìnhthành.Trongquyển
Kh
Kh
Kh
Khả
ả
ả
ảo
o
o
ov
v
v

về
ề
ề
ềti
ti
ti
tiể
ể
ể
ểu
u
u
u
thuy
thuy
thuy
thuyế
ế
ế
ết
t
t
t
doVươngTríNhànsưutầmvàbiênsoạn,tabắtgặpmộtquanniệmnhưthếvới
tiểuthuyết.Phần
Khảovềtiểuthuyết
vớimụccủaPhạmQuỳnhcóđịnhnghĩavềtiểu
thuyếtnhưsau:“
Tiểuthuyếtlàmộttruyệnviếtbằngvănxuôiđặtrađểtảtìnhtựngườita,
phongtụcxãhội,haylànhữngsựlạtíchkỳ,đủlàmchongườiđọccóhứng

thú.
”[18;tr123]Quanđiểmnàyhướngnhiềuđếnmặttiếpcậncủatiểuthuyết.Cứtheo
quanđiểmnàythìPhạmQuỳnhkhôngcósựphânbiệtgiữatruyệnngắn,kívớitiểuthuyết.
Ngaytronglờigiảithíchphíasauôngcũngnói:“
Nhưvậythìphạmvicủatiểuthuyết
rộnglắm:phàmsáchgìkhôngphảilàsáchdạyhọc,sáchlíluận,sáchkhảocứu,sáchthi
ca,thìlàtiểuthuyếtcả,màtiểuthuyếtcókhilạigồmđượccảlốikia,vìtrongmộtbộtiểu
thuyết,cũngcóchỗnghịluận,chỗkhảocứu,chỗngâmvịnh,chỗkhuyênrăn.
”[18;tr123]
TronglờidiễngiảitrênđâythìPhạmQuỳnhcũngkhôngxácđịnhđượcchínhxáctrong
địnhnghĩacủamình.Bởilẽ,khócóthểxácđịnhđượcvănbảnnàocókhảnăng“
đủlàm
chongườiđọccóhứngthú
”theolờicủaông.Thếnhưng,đócònlàquanniệmvềtiểu
thuyếttừthờithểloạinàymớirađờinhữngquanniệmcủaPhạmQuỳnhtrênđâyđãđược
intrênNamPhongtùngthưtừnăm1929.Thựctế,tiểuthuyếtviếtvềnhữngsựviệctừ
cuộcsốngvàđặtnhữngvấnđềgắnliềnvớimỗigiaiđoạnpháttriểncủaconngười.Mọi
sựviệctrongtiểuthuyếtđềulàhưcấunhưnglạihưcấuhợplogicvàsátvớithựctế.
Trongquyển
T
T
T
Từ
ừ
ừ
ừđ
đ
đ
đi
i

i
iể
ể
ể
ển
n
n
nthu
thu
thu
thuậ
ậ
ậ
ật
t
t
tng
ng
ng
ngữ
ữ
ữ
ữv
v
v
vă
ă
ă
ăn
n

n
nh
h
h
họ
ọ
ọ
ọc
c
c
c
doLêBáHán–TrầnĐìnhSử-Nguyễn
KhắcPhiđồngchủbiêncóđịnhnghĩatiểuthuyết:“
Tácphẩmtựsựcỡlớncókhảnăng
phảnánhhiệnthựcđờisốngởmọigiớihạnkhônggianvàthờigian.Tiểuthuyếtcóthể
8
phảnánhsốphậncủanhiềucuộcđời,nhữngbứctranhphongtục,đạođứcxãhội,miêu
tảcácđiềukiệnsinhhoạtgiaicấp,táihiệnnhiềutínhcáchđadạng.
”[21;328].Nhưvậy,
tacócơsởđểphânbiệtgiữatruyệnngắnvớitiểuthuyếtbằngcáchsosánhvềdunglượng
vànộidung.Dunglượngcủatiểuthuyếtlớnhơnvànộidungcủatiểuthuyếtphảnánhsố
phậncủanhiềucuộcđời.Trongquyển
L
L
L
Lí
í
í
ílu
lu

lu
luậ
ậ
ậ
ận
n
n
nv
v
v
vă
ă
ă
ăn
n
n
nh
h
h
họ
ọ
ọ
ọc
c
c
c(t
(t
(t
(tậ
ậ

ậ
ập
p
p
p2)
2)
2)
2)
doTrầnĐìnhSử,Phương
Lựu,NguyễnXuânNambiênsoạncũngcóđịnhnghĩatươngtự.Nhưvậy,tiểuthuyết
phânbiệtvớicácthểloạikhácởthểloạivăntựsự.Tiểuthuyếtthườnglàmộtcâuchuyện
kể,nhiệmvụkểlạicâuchuyệnđượctácgiảtrựctiếpthựchiệnhoặcgiaochomộtnhân
vậttrongtruyệntrầnthuậtlại.Đôikhi,nhiệmvụtrầnthuậtlạicâuchuyệnkhôngphảido
tácgiảhaymộtnhânvậttrongtruyệnmàlàmộtnhânvậtkhácẩnmình.Ngoàira,tiểu
thuyếtcònkhácvớinhữngdạngkháccủavăntựsựởdunglượnglớn.Vềnộidungtiểu
thuyếtghilạisốphậnnhiềucuộcđời,quađó,mộtphầnbộmặtxãhộicũngcóthểđượclộ
rõ.
1.1.2.
1.1.2.
1.1.2.
1.1.2.Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c
c
cđ
đ
đ
đi

i
i
iể
ể
ể
ểm
m
m
mc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
ati
ti
ti
tiể
ể
ể
ểu
u
u
uthuy
thuy
thuy
thuyế

ế
ế
ết
t
t
t
Trảiquamộtlịchsửhìnhthànhvàpháttriểnkhádài,tiểuthuyếtđãbộclộmộtsốđặc
điểmnổibật.Nhữngđặcđiểmấycòncóthểthayđổidầntheothờigiannhưngdừnglại
đểcómộtcáinhìnvềtiểuthuyết,nhữngđặcđiểmsauđâylàrõrệt.Tùythuộcvàoquan
điểmcủamỗinhànghiêncứucóthểphânchiatheonhiềutiêuchíkhácnhaunhưngcơ
bảnvẫngồmnhữngđặcđiểmsauđây:
Nhânvậttrongtiểuthuyếtđượcchútrọngđếnyếutốcánhân.Yếutốcánhâncủacon
ngườitrongtiểuthuyếtlàmứcđộbộclộthếgiớiriêngtưcủamỗinhânvậttrongtiểu
thuyết.Mộtnhânvậtxuấthiệnvàkếtthúckhôngchỉđểthựchiệnmộtnhiệmvụnàođó.
Khácvớisửthi,tiểuthuyếtthểhiệnconngườicónhữnghoạtđộngriêng,ýnghĩriêngdù
nhữnghànhđộngvàýnghĩđócóđingượclạivớicộngđồnghaykhôngthìvẫnhiểnhiện
nhưmộtthựcthểđộclập.Chấttiểuthuyếtphụthuộckhálớnvàoyếutốcánhânnày.Yếu
tốcánhâncủaconngườitrongtiểuthuyếtthểhiệnnhờvàonhânvậtsốngchocuộcsống
củamình.Trongtiểuthuyết,cuộcsốngcủamỗinhânvậtlàrạchròi,tácgiảphơibàycuộc
sốngcủamỗinhânvậtbằngnhữnghànhđộngvàsuynghĩ.Trongquátrìnhthưởngthức,
ngườiđọcrútraýnghĩacủacâuchuyệntừtổnghòacácmốiquanhệcủanhânvậtchứ
9
khôngchỉmộthànhđộngnổitrộicủanhânvật.Nhưvậy,ýnghĩacủamộttiểuthuyết
manglạicógiátrịtoànvẹn,đánhgiátronghệthốngmốiquanhệ.Bàihọcrútratrong
tiểuthuyết,vìvậygầngũi,thiếtthựcvàhợplí.Hơnthếnữa,nhânvậttrongtiểuthuyếtlà
nhữngconngườinếmtrải.Nhânvậttrongtiểuthuyếttrảiquanhữnggiaiđoạnkhácnhau
củamộtđờingườiđểtrưởngthành.Thôngthường,mộtbàihọcởcuốitruyênsẽđượcrút
rasaunhữngthăngtrầmcủacuộcđờinhânvật.Giốngnhưquátrìnhpháttriểncủamỗi
conngười,từngnhânvậttrongtiểuthuyếtcũngvượtquanhữnggiaiđoạnkhácnhaucủa
cuộcsốngđểtồntại.Nếumộtnhânvậttrongsửthihộitụsứcmạnhcủamộttậpthểthì

nhânvậttrongtiểuthuyếtcónhữnglợithếcủabảnthânnhưngcũngcónhữngđiểmyếu.
Nhânvậthiềnlànhtrongtruyệncổtíchthườngđượcsựgiúpđỡcủaôngbụthaymộtlực
lượngsiêunhiênthìnhânvậttrongtiểuthuyếtphảitựmìnhđốimặtvớinhữngchônggai.
Nóichung,nhânvậttrongcùngmộttiểuthuyếtkhôngcósựkhácbiệtlớnsovớinhững
nhânvậtkháccùngtồntạitrongtácphẩmvănhọcđóvànhânvậtcủatiểuthuyếtphảitự
thânđốimặtvớinhữngkhókhănmànhàvănsángtạora.Trongquátrìnhđó,nhânvậtcó
thểvấpngã,cóthểbịvùidậpbởinhữngsónggiócủacuộcđờihoặccóthểvượtquatấtcả
nhữngchướngngạivậtcủasốphậnnhưngquantrọnghơncả,nhânvậtphảitựđốimặt
vớichúng.Nhữngbikịchtrongcuộcđờimỗinhânvậtdậychochínhhọphảihànhsử
kháchẳnvớilốisốngvàlốinghĩcủahọtrướcđây.Trảiquanhữngsựviệctrongcuộc
sống,nhânvậthầunhưkhôngcònlàhọcủatrướckiamàlàmộtconngườiđãđượctôi
luyệnquanhữngchuyểnbiếncủađờithường.
Bêncạnhđó,mộtđặcđiểmkháccủatiểuthuyếtcóvaitròquantrọngphânbiệttiểu
thuyếtvớinhữngthểloạikháccũngnhưxáclậpmứcđộpháttriểncủatiểuthuyếtlàchất
vănxuôi.Chấtvănxuôicủatiểuthuyếtthểhiệnởtiểuthuyếtmiêutảđờisốngnhưđời
sốngvốncó.Nhữngsựkiện,tìnhtiếtvàcảnhữnghìnhảnhđượcsửdụngtrongtiểu
thuyếtcóthểđượcchọnlọckĩtừvôsốnhữngyếutốcùngloạitrongthựctếnhưngkhiđi
vàotiểuthuyết,nhữngthànhtốấyphảihiệndiệntrongtácphẩmthậttựnhiêntrongsự
phốihợpnhịpnhàngvớinhau.Nhữngsựviệcxảyraphảihợpvớilogiccuộcsống.Chất
vănxuôicủatiểuthuyếtcũnglànguyênnhândẫnđếnnhânvậttrongtiểuthuyếtphảilà
nhânvậtnếmtrải.Ngườiđọcsẽrấtkhóchấpnhậnmộttruyệnviếttheodạngtiểuthuyết
màmỗilầnnhânvậtgặpkhókhănlạigặpngayđượcsựgiúpđỡcủamộtnhânvậtnào
10
đấykhôngrõxuấtthân.Nhânvậtgiảicứuấy,nếucóxuấthiệncũngphảiđượcchuẩnbị
từtrướctrongnhữnghoàncảnhtrướcđóđểsựkiệnxảyrakhôngtrởnêngượnggạo.Tác
giảdùyêunhânvậtmìnhđếnđâucũngkhôngthểbảovệnổimạngsốngcủanhânvậtkhi
mọisựviệcdồnđếncảnhấy.
Ngoàira,khoảngcáchgiữangườitrầnthuậtvànộidungtrầnthuậtcũnglàmộtđặc
điểmquyđịnhchấttiểuthuyếtcủamộttácphẩmtựsự.Tiểuthuyết,nóichocùnglàmột
tácphẩmnghệthuật.Nhữngcuộcđờitrongtiểuthuyếtdùcóthậtđếnđâu,mộtcuộcđời

trongtiểuthuyếtkhôngthểđượcđồngnhấtvớimộtcuộcđờinàotrongcuộcsống.Tuy
nhiên,nhữngnhàsángtạovẫnmuốnsảnphẩmcủamìnhcànggiốngcuộcsốngcàngtốt.
Đócũnglàmộttrongnhữngtiêuchíđánhgiámứcđộhaydởcủamộttiểuthuyết.Muốn
nhưvậy,khoảngcáchgiữangườitrầnthuậtvànộidungtrầnthuậttrongtiểuthuyếtcàng
rútngắncàngtốt.Khikhoảngcáchđóđượcrútngắn,câuchuyệnxảyrasẽtrởnênthậtsự
sinhđộngvàhiệnhìnhnhưmộtcuộcsốngthựcngoàiđời.Độcgiảnhưđượcnhậpvào
câuchuyệntrongtiểuthuyết,sốngcùngcácnhânvậtquatừngtìnhtiết.
Khảnăngtổnghợpnhữngloạihìnhkháccủatiểuthuyếtlàmộtnétđặcbiệtmànhững
tácphẩmtheodạngnàycókhảnăngthựchiệnmànhữngthểloạikháckhóhoặckhông
thểthựchiện.Làmộttácphẩmtựsựcỡlớn,tiểuthuyếtcóthểbaogồmmộtsốloạihình
vănhọctrongnó.Thôngthường,trongcâutruyệnđượckểcủamộttiểuthuyếtsẽxuất
hiệnnhữngbứcthư,nhữngđoạnnhậtkí,cũngcóthểlàmộtđoạntruyệnngắnhaymột
đoạntiểuthuyếtnàokhác.Trongtiểuthuyếtcũngcócảnhữngđoạnthơ,đặcbiệtgặp
nhiềutrongsángtáccủaNguyễnHuyThiệp.Nhìnởmộtgócđộkháctiểuthuyếtphốihợp
vớimộtvàiloạivănhọckháctạothànhmộtdạngtiểuthuyếtriêng.Tiểuthuyết,đôikhi
sốngtronglònglịchsửnhưmộtcâuchuyệnđờithườngẩnmìnhsaunhữngcuộcđấu
tranhoanhliệttronglịchsử.Nhữngchuyệnđờithườngcódịplộdiệntrongnhữnggóc
khuấtcủalịchsửmàhầunhưngườiđờisauchỉcònbiếtđếnnhữngoaihùng.Nhữngtiểu
thuyếtnhư
Chi
Chi
Chi
Chiế
ế
ế
ến
n
n
ntranh
tranh

tranh
tranhv
v
v
và
à
à
àh
h
h
hò
ò
ò
òa
a
a
ab
b
b
bì
ì
ì
ình
nh
nh
nh
củaL.Tônxtôivà
M
M
M

Mẫ
ẫ
ẫ
ẫu
u
u
uth
th
th
thượ
ượ
ượ
ượng
ng
ng
ngNg
Ng
Ng
Ngà
à
à
àn
n
n
n
củaNguyễn
XuânKháchchođộcgiảcómộtgócnhìnrõhơnvềlịchsử.Khảnăngtổnghợpcủatiểu
thuyếtchophépđộcgiảcómộtcáinhìntoàndiệnvềmộtbứctranhmàmỗicuốntiểu
thuyếtmanglại.
11

1.2.
1.2.
1.2.
1.2.Cu
Cu
Cu
Cuộ
ộ
ộ
ộc
c
c
cđờ
đờ
đờ
đời
i
i
iv
v
v
và
à
à
às
s
s
sự
ự
ự

ựnghi
nghi
nghi
nghiệ
ệ
ệ
ệp
p
p
ps
s
s
sá
á
á
áng
ng
ng
ngt
t
t
tá
á
á
ác
c
c
cc
c
c

củ
ủ
ủ
ủa
a
a
aKawabata
Kawabata
Kawabata
KawabataYasunari
Yasunari
Yasunari
Yasunari
1.2.1.
1.2.1.
1.2.1.
1.2.1.V
V
V
Và
à
à
ài
i
i
in
n
n
né
é

é
ét
t
t
tv
v
v
về
ề
ề
ềcu
cu
cu
cuộ
ộ
ộ
ộc
c
c
cđờ
đờ
đờ
đời
i
i
i
KawabataYasunarisinhngày11tháng6năm1899.Nhàvăntêntuổinàychàođời
trongmộtlàngquêgầnthànhphốOsaka,Nhậtbản.Tuylàmộtysĩnhưngchacủaông
vốnlàmộtngườirấtyêuthíchvănchươngnghệthuật.Kawabatacómộtngườichịgáimà
saunàykhichamẹquađời,đãcùngnươngtựavớiKawabatasốngởnhàôngbà.Bikịch

bắtđầukhingườichacủaôngmất,lúcđóKawabatachưatrònbatuổi.Sauđóngườimẹ
cũngtừgiảcõiđờichỉcáchđókhoảngmộtnăm.Haiđứatrẻmồcôi,Kawabatavàchịgái
sauđó,phảisốngnhờvàosựđùmbọccủaôngbà.Nhưngmộtlầnnữavàonămbảytuổi,
Kawabataphảichứngkiếncáichếtcủamộtngườithântrongđời,ngườibàlàngườithân
thứbabỏôngmàđisaukhichamẹKawabatavừamấtcáchđómấynăm.Thếvẫnchưa
hếtchonhữngmấtmát,ngườichịgáiduynhấtcũnglìađờikhiKawabatalênchín.Cuộc
đờidườngnhưquábấthạnhvớituổithơđầynhữngđámtang,Kawabatađãphảitrưởng
thànhrấtsớmvàhẳncũnggánhchịunhữngámảnhkhálớntrongnhữngnămđầucủa
cuộcđời.Cuộcsốngbìnhyênvớingườiôngkéodàitrongvàinămsauđónhưngđếnnăm
Kawabatalêntuổimườilămthìsốmệnhcũngcướpđicủaôngngườithâncònlại.Năm
đólànăm1914,cũnglànămKawabataviết
Nh
Nh
Nh
Nhậ
ậ
ậ
ật
t
t
tk
k
k
kí
í
í
ítu
tu
tu
tuổ

ổ
ổ
ổi
i
i
im
m
m
mườ
ườ
ườ
ười
i
i
is
s
s
sá
á
á
áu
u
u
u
bêngiườngbệnhông
mình.ĐócũnglàkhituổithơkhôngmấyyênbìnhcủaKawabatakếtthúcvàbướcsang
mộtthờikìmớichomộtcuộcsốngtựlập.
Trảiquathờithơấuquádữdộivớinhữngcáichếtcủangườithân,KawabataYasunari
bắtđầutậptànhmọicôngviệcrấtsớm.Nhữngkhoảngthờigiansaukhingườiôngqua
đờicóthểđượcxemlàthờigianôngchínhthứcbướcvàocuộcsốngtựlập.Đâylàgiai

đoạnKawabatabắtđầutiếpxúcvớixãhộinhiềuhơnvàbướcnhữngbướcđầutiêntrên
conđườngvănchươngcủamình.TừthờitrunghọcKawabatađãcónăngkhiếutrong
lĩnhvựcnghệthuật.Ôngsớmcóướcmơtrỏthànhmộtnghệsĩtronglĩnhvựchộihọa
nhưngsaunàylạichọnvănchươngchosựnghiệpcảđờicủamình.Cólẽ,pháthiệnkhả
năngvănchươngcủamìnhtừ
Nh
Nh
Nh
Nhậ
ậ
ậ
ật
t
t
tk
k
k
kí
í
í
ítu
tu
tu
tuổ
ổ
ổ
ổi
i
i
im

m
m
mườ
ườ
ườ
ười
i
i
is
s
s
sá
á
á
áu
u
u
u
,Kawabataquyếtđịnhtheohọctại
ĐạihọcHoànggiaTokyođểbắtđầunhữngbướccơsởpháthuytàinăngvănchươngsẵn
12
cócủamình.Vớilợithếlàmộtngườiđãbướcconđườngđờivớiviệckiếmsốngtừrất
sớm,Kawabatatỏralàmộtsinhviênnăngđộngvàcótưchấtvănchương.Kawabata
cùngmộtsốngườibạnsánglậptạpchíTràolưumới(Sintio).Ngoàiraôngcũnglàthành
viêncủamộtsốtạpchíkhácnhưTạpchíVănnghệXuânthu(Bungeishunzui),Vănnghệ
thờiđại(BungeiJidai)vàmộtsốtạpchíkhác.Nhữngtruyệnngắnđầutiênmởđườngcho
vănnghiệpKawabatađăngtrênnhữngtạpchínày.Trongnhữngnămđạihọc,Kawabata
cómộtmốitìnhsâusắcghilạidấuấntrongsuốtcuộcđờivàcònlạiđâuđótrongtác
phẩmcủaông.Thờiấy,ôngyêuthathiếtmộtcôbémườilămtuổi.Tìnhyêuấythúcgiục
Kawabatađiđếnhônnhântrongtìnhtrạngtaytrắng.Tuynhiên,mộtsốnhàviếtkịchtên

tuổi,KikuchiKanhứagiúpđỡôngvềtàichínhvàchucấpmộtsốtiềnhằngthángcho
Kawabatasaukhikếthôn.Pháthiệntàinănghơnngườicủaông,KikuchiKanhứasẽgiới
thiệuKawabatavớinhữngtạpchílớnvàmộtsốnhàvăntêntuổibấygiờ.Tưởngchừng
nhưvỡòatrướchạnhphúc,mọichuyệnđềuđượcsắpxếpđâuvàođấy,Kawabatabấtngờ
nhậnđượcbứcthưtừchốihônướccủangườiyêu.Mọimôngướctanvỡ,Kawabatarơi
vàotâmtrạngsuysụptinhthầntrongmộtthờigianvàmốitìnhkhôngtrọnấyảnhhưởng
sâusắcđếnnhữngsángtáccủaôngsaunày.
Sausựhụthẫngkhitìnhyêutanvỡ,Kawabatabắtđầuchứngtỏtàinăngvănchương
củamìnhbằnghàngloạttruyệnngắn,đặcbiệtlàtruyệnngắntronglòngbàntay,bắtđầu
từkhoảngnăm1924kéodàinhiềunămsauđó.Từnăm1935,Kawabatabắtđầuviếttiểu
thuyết
X
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứTuy
Tuy
Tuy
Tuyế
ế
ế
ết
t
t
t
,làmộtkiệttáctrongsựnghiệpcủaông.Kawabatakhôngthamgiachiến
tranhthếgiớithứhainhưngtiếngnóicủaôngtronglĩnhvựcchínhtrịđượcmọingườirất
xemtrọng.Saukhitácphẩm

X
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứTuy
Tuy
Tuy
Tuyế
ế
ế
ết
t
t
t
đượcxuấtbảnnăm1947,Kawabatagiữchứcvụ
chủtịchHộivănbútNhậtBảntừnăm1948đến1965.Trongkhoảngthờigiannày
Kawabataviếtnhiềutiểuthuyếtkháctrongđócó
Ng
Ng
Ng
Ngà
à
à
àn
n
n
nc
c

c
cá
á
á
ánh
nh
nh
nhh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạc
c
c
c
và
C
C
C
Cố
ố
ố
ốđô
đô
đô
đô
.Bằngnhững
thànhtựulớntrênconđườngvănchương,KawabataYasunarinhậngiảiNobelnăm1968.

SaukhinhậngiảiNobelnăm1968,Kawabatacònviếtthêmmộtsốtiểuthuyếtvàviết
líluậnphêbình.Năm1970,Kawabatalạiđaubuồnchứngkiếncáikếtcủabạnông,nhà
vănMishimaYukio.Tuynhiên,ôngcũngcótháiđộkịchliệtphảnđốivớihànhđộngtự
tửcủaMishimaYukio.Thếnhưng,năm1972,ngườidânNhậtBản,đặcbiệtlànhữngđộc
giảyêuthíchsángtáccủaKawabatasửngsốttrướccáichếtbấtngờcủanhàvănnày.
13
Cuộcđờicủamộtnhàvănthiêntàikếtthúctrongmộtcănphòngchứađầykhígaznăm
1972.Ngượclạivớitháiđộcủaôngtrướcđó,Kawabatatựkếtthúcđờimìnhcũngbằng
mộthànhđộngtươngcáichếtcủaYukio.CáichếtđócủaKawabatađểlạiniềmtiếcnuối
vôhạnchotoànthểngườidânNhật.
1.2.2.
1.2.2.
1.2.2.
1.2.2.S
S
S
Sự
ự
ự
ựnghi
nghi
nghi
nghiệ
ệ
ệ
ệp
p
p
ps
s

s
sá
á
á
áng
ng
ng
ngt
t
t
tá
á
á
ác
c
c
c
KawabataYasunariđãthànhmộtcáitênquenthuộckhôngchỉtrongphạmviđấtnước
NhậtBảnmàtrêntoànThếgiới.NgườitabiếtđếnKawabatakhôngchỉvìôngtừngnhận
giảiNobelmàcònvìmộtsựnghiệpsángtáckháđồsộ.Kawabataviếtnhiều.Nhữngthể
loạimàôngviếtđemđếnchongườiđọcnhữngtrảinghiệmmớivềcuộcsống.Theođó,
thếgiớivănxuôitrongsángtáccủaKawabatabaogồmnhiềuthểloạivớisốlượngtác
phẩmlớn.Nhữngsángtáccủaôngdùlàtruyệnngắn,tiểuthuyếtcũngcónhữnggiátrị
thưởngthứcriêng.
TruyệnngắncóthểxemlàthểloạimởđầuchosựnghiệpsángtáccủaKawabata.
Trongmảngnày,Kawabatađặcbiệttậptrungvàonhữngtruyệnngắncódunglượngrất
nhỏmàônggọilàtruyệnngắntronglòngbàntay.Nhữngtruyệnngắnnàyđềcậpđến
nhữngsựviệcrấtđơngiảntrongcuộcsốngnhưngngườiđọccóthểrútrađượcmộtbài
họclớntrongcáchhànhxửcủaconngườivớixãhội.Truyệnngắntronglòngbàntay
trongsựnghiệpsángtácKawabatabắtđầukhoảngnăm1920vàkéodàinhữngnămsau

đó.Đếnnhữngnămcuốicủacuộcđờitavẫnthấyxuấthiệnnhữngsángtáckiểutruyện
ngắntronglòngbàntayvàokhoảngnăm1960.Nhanđềcủatruyệnngắndạngnàythường
mangýnghĩachìakhóađểmởranhữngtầngýnghĩacủacâuchuyện.Chẳnghạn,những
truyệnngắncótênnhư
C
C
C
Câ
â
â
ây
y
y
ym
m
m
mậ
ậ
ậ
ận,
n,
n,
n,Tuy
Tuy
Tuy
Tuyế
ế
ế
ết,
t,

t,
t,C
C
C
Câ
â
â
ây
y
y
ytr
tr
tr
trà
à
à
àhoa,
hoa,
hoa,
hoa,C
C
C
Câ
â
â
ây
y
y
yl
l

l
lự
ự
ự
ựu
u
u
u
hoặclà
C
C
C
Cỏ
ỏ
ỏ
ỏ,
,
,
,Vi
Vi
Vi
Viê
ê
ê
ên
n
n
nđá
đá
đá

đácu
cu
cu
cuộ
ộ
ộ
ội,
i,
i,
i,
Chi
Chi
Chi
Chiế
ế
ế
ếc
c
c
cnh
nh
nh
nhẫ
ẫ
ẫ
ẫn,
n,
n,
n,
…Trongtruyện

C
C
C
Câ
â
â
ây
y
y
ym
m
m
mậ
ậ
ậ
ận
n
n
n
,hìnhảnhcâymậngiàxuấthiệnđầuvàcuốitác
phẩmnhưchứngkiếnmộtcuộctranhcãi.
C
C
C
Câ
â
â
ây
y
y

ym
m
m
mậ
ậ
ậ
ận
n
n
n
làđềtàichotrậncãinhaunhưngcũng
làhìnhảnhkhiếncôgáitrongtácphẩmnhớvềcuộccãinhaucủachamẹ.Cuốitruyện,
hìnhảnhcâymậnlạixuấthiện.Đâycũnglàlúcbàihọcmởravềnhữngýnghĩacuộc
sống,sựgiớihạncủađờingười,giớihạncủamọithứtrênthếgianvànhữngsựviệc
khôngđánggâynênnhữngbấtđồngtrongcuộcsống.
14
Ngoàira,nhữngtácphẩmthuộcthểloạitruyệnngắncũnglàđónggópkhôngnhỏcho
sựnghiệpvănchươngcủanhàvănKawabataYasunari.Trongđó,nhữngtruyệnngắnnổi
bậtnhư:
L
L
L
Lễ
ễ
ễ
ễchi
chi
chi
chiê
ê

ê
êu
u
u
uh
h
h
hồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
,
V
V
V
Vũ
ũ
ũ
ũn
n
n
nữ
ữ
ữ
ữIzu
Izu
Izu

Izu
,
V
V
V
Về
ề
ề
ềchim
chim
chim
chimv
v
v
và
à
à
àth
th
th
thú
ú
ú
ú
hay
C
C
C
Cá
á

á
ánh
nh
nh
nhtay
tay
tay
tay
,…Nhữngtruyệnngắn
nàychịuảnhhưởngkhásâusắcbởicuộcđờibấthạnhthuởấuthơ.Tuổithơvớinhững
mấtmátngườithânđãảnhhưởngrấtsâusắcđếnvănnghiệpcủaKawabataYasunari.Bên
cạnhđó,vếtthươnglòngvềmộtmốitìnhthờisinhviênđãghidấutrongsángtáccủa
Kawabatabằngnhữnghìnhảnhngườiphụnữtrongtrắng,đẹpđếnmứcthanhkhiết.
V
V
V
Vũ
ũ
ũ
ũ
n
n
n
nữ
ữ
ữ
ữIzu
Izu
Izu
Izu

kểvềcâuchuyệnmộtanhchàngsinhviêntrênchuyếnđidulịchđãtìnhcờgặp
mộtcôvũnữ.Nétđẹpcủanànglànétđẹptrongsángcủamộtcôgáimườisáutuổi.Thế
nhưngtìnhcờ,chàngthanhniênpháthiệncôgáicóthânhìnhtrẻcon.Thấtvọngvớiphát
hiệnnàynhưnganhchàngvẫnvuivẻđitiếpđếnShimoda.Quađó,điềumàchàngsinh
viênđượcnhìnthấyởcôgáilàmộtvẻđẹptựnhiên,hoàntoànkhôngxuấtpháttừnhững
dụcvọngkháccủabảnthân.Côgáinhưmộtbônghoatỏahươngsắctrongthiênnhiên
nhưlàmộtphầncủatựnhiên.Ngoàithưởngthứcvàchiêmnghiệmvềmộtcâuchuyện
giàuýnghĩa,độcgiảcònđượcthỏasứcđấmmìnhtrongkhônggianmờảocủanúirừng
vànhữngthácnướcvớinhữngkhungcảnhtuyệtmỹcủathiênnhiên.Truyệnngắn
V
V
V
Vũ
ũ
ũ
ũn
n
n
nữ
ữ
ữ
ữ
Izu
Izu
Izu
Izu
rađờinăm1925đánhdấumộtsựkiệnquantrọngtrongvănnghiệpKawabata.Tác
phẩmnhưmộtkiệttácđầutiêncủaông,mởđườngchonhữngthànhcôngsaunày.
NhưngthànhcôngnhấttrongsựnghiệpsángtáccủaKawabataYasunarilạilàtiểu
thuyết.ThếgiớitiểuthuyếtcủaKawabatachìmđấmtrongnhữngnétđẹp,cáiđẹpcủa

cảnhthiênnhiênvàcáiđẹpcủaconngười.Kawabatathườngmiêutảnhữngnhânvậtnữ
củamìnhvớimộtvẻđẹprấttựnhiênvàtrongsáng.Đólànétđẹpđếnlạlùngcủanhân
vậtnữKeikotrong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
,côgáimànhânvậtShimamuirađãthấytrênchuyếntàu
củachàngtraikhichàngtìmđếnvớixứtuyếtcũngnhưnhữngnhânvậtnữkháctrongtiểu
thuyếtKawabata.Nhữngcâuchuyệnquasựsángtạocủanhàvănnàydườngnhưđược
baotrùmtrongnhữngnétđẹp.Nhữnggìđọnglạitronglòngngườiđọckhôngchỉlàbài
họctừcâuchuyệnmàcònlàmộtấntượngvềnhữngnétđẹphuyềndiệu.Câuchuyện

đượcbaophủbởimộtlànhơinướcmơhồ,đẹpcảtrongtừngýnghĩ.Nổibậtnhấttrong
thểloạitiểuthuyếtlàbộbatiểuthuyếtđãgiúpôngđạtgiảiNobel.Trongđó,tácphẩmra
đờisớmnhấtlà
X
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứtuy
tuy
tuy
tuyế
ế
ế
ết
t
t
t
,tácphẩmđượcviếttừnăm1935vàchínhthứcxuấtbảnnăm
15
1947.Sauđó,tiểuthuyết
Ng
Ng
Ng
Ngà
à
à
àn
n

n
nc
c
c
cá
á
á
ánh
nh
nh
nhh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạc
c
c
c
rađờinăm1951.Tiểuthuyếtcònlạicủabộba
tácphẩm
,
,
,
,C
C
C
Cố
ố

ố
ốđô
đô
đô
đô
rađờinăm1961.TrướckhinhậngiảiNobelnăm1968,tiểuthuyết
X
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứ
tuy
tuy
tuy
tuyế
ế
ế
ết
t
t
t
đoạtgiảiDiễnđànvănnghệnăm1937.Tiểuthuyết
Ng
Ng
Ng
Ngà
à
à

àn
n
n
nc
c
c
cá
á
á
ánh
nh
nh
nhh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạc
c
c
c
cũngđượctrao
giảithưởngcủaViệnHànlâmNghệthuậtNhậtBảnnăm1951.Bêncạnhđó,nhữngtiểu
thuyếtkháccủaKawabatacũnglànhữngtácphẩmkhôngkémphầnhấpdẫnvàthuhút
đượcsựchúýcủađộcgiảtrongvàngoàinước.Nhữngtiểuthuyếtcóthểkểđếnnhư:
C
C
C
Cá

á
á
ái
i
i
i
h
h
h
hồ
ồ
ồ
ồ
(1954),
Ti
Ti
Ti
Tiế
ế
ế
ếng
ng
ng
ngr
r
r
rề
ề
ề
ền

n
n
nc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
an
n
n
nú
ú
ú
úi
i
i
i
(1952),
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v

v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
(1960),
Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
iđẹ
đẹ
đẹ
đẹp
p
p

psay
say
say
sayng
ng
ng
ngủ
ủ
ủ
ủ
(1969),…
Ngoàisốlượngtácphẩmnghệthuậtđồsộ,KawabataYasunaricòncónhữngtiểuluận
phêbình.Năm1933,Kawabatacótiểuluận
C
C
C
Cá
á
á
ái
i
i
inh
nh
nh
nhì
ì
ì
ìn
n

n
ncu
cu
cu
cuố
ố
ố
ối
i
i
ic
c
c
cù
ù
ù
ùng
ng
ng
ng
.Khoảngthờigiansau
khiđạtgiảiNobel,Kawabatabắtđầutậptrungvàolĩnhvựcnày.Tiêubiểuchonhữngbài
viếtcủaônglàtiểuluận
S
S
S
Sự
ự
ự
ựs

s
s
số
ố
ố
ống
ng
ng
ngv
v
v
và
à
à
àkh
kh
kh
khá
á
á
ám
m
m
mph
ph
ph
phá
á
á
ác

c
c
cá
á
á
ái
i
i
iđẹ
đẹ
đẹ
đẹp
p
p
p
(1969).
1.3.
1.3.
1.3.
1.3.V
V
V
Và
à
à
ài
i
i
in
n

n
né
é
é
ét
t
t
tv
v
v
về
ề
ề
ềt
t
t
tá
á
á
ác
c
c
cph
ph
ph
phẩ
ẩ
ẩ
ẩm
m

m
m
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
1.3.1.
1.3.1.
1.3.1.
1.3.1.V
V
V

Vị
ị
ị
ịtr
tr
tr
trí
í
í
ít
t
t
tá
á
á
ác
c
c
cph
ph
ph
phẩ
ẩ
ẩ
ẩm
m
m
mtrong
trong
trong

trongs
s
s
sự
ự
ự
ựnghi
nghi
nghi
nghiệ
ệ
ệ
ệp
p
p
ps
s
s
sá
á
á
áng
ng
ng
ngt
t
t
tá
á
á

ác
c
c
cc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
at
t
t
tá
á
á
ác
c
c
cgi
gi
gi
giả
ả
ả
ả
KawabataYasunari
KawabataYasunari

KawabataYasunari
KawabataYasunari
Tácphẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
đượcsángtácvàokhoảngnăm1960.Đâylàkhoảngthờigian
trướckhiKawabatanhậngiảiNobel.Tiểuthuyếtrađờisauhàngloạttácphẩmnổitiếng
củaôngnhư
X
X

X
Xứ
ứ
ứ
ứtuy
tuy
tuy
tuyế
ế
ế
ết
t
t
t
(1947),
Ng
Ng
Ng
Ngà
à
à
àn
n
n
nc
c
c
cá
á
á

ánh
nh
nh
nhh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạc
c
c
c
(1951),
Ti
Ti
Ti
Tiế
ế
ế
ếng
ng
ng
ngr
r
r
rề
ề
ề
ền

n
n
nc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
an
n
n
nú
ú
ú
úi
i
i
i
(1952),
C
C
C
Cá
á
á
ái
i

i
ih
h
h
hồ
ồ
ồ
ồ
(1954).Sau
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n

n
,KawabatanhậngiảiNobelnăm1968vàhoànthànhtiểuthuyết
cuốicùngcủacuộcđời(
Ng
Ng
Ng
Ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
iđẹ
đẹ
đẹ
đẹp
p
p
psay
say
say
sayng
ng
ng
ngủ
ủ
ủ
ủ
)vàonăm1969.Nhưvậy,tácphẩm
Đẹ

Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
à
bu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
đượcsángtácvàokhoảngthờigiangầncuốicủacuộcđờiôngvàcũnglàmộttrong
nhữngtácphẩmcuốicùngkếtthúccuộcđờisángtácvănchươngcủaông.Tácphẩmra
đờikhitàinăngvănchươngKawabatađangnởrộ.
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p

p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
làmộttácphẩmhay
trongmộtdòngnhữngtiểuthuyếtkhácđượcxemlàkiệttáccủaKawabata.Tácphẩmtồn
tạitrongvănnghiệpKawabatanhưmộtsựbổsungchonhữngthànhcôngkếtiếpnhau
trênbướcđườngvănchương.
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v

và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
khôngquátiêubiểutrongnhữngsángtáccủaKawabata.Cóthể,sự
nghiệpvănchươngquálớnkhiếnngườitachỉthấynhữngtácphẩmthậttiêubiểu,chưa
quantâmnhiềuđếnmộttiểuthuyếtdạngnhư
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu

bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
.Chỉbộbatácphẩm
X
X
X
Xứ
ứ
ứ
ứtuy
tuy
tuy
tuyế
ế
ế
ết
t
t
t
,
Ng
Ng
Ng
Ngà

à
à
àn
n
n
nc
c
c
cá
á
á
ánh
nh
nh
nhh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạc
c
c
c
và
C
C
C
Cố
ố

ố
ốđô
đô
đô
đô
cũngđủđểtêntuổiôngvươnxa.Tuynhiên,
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
ngay
16

cảởnhanđềcũngchothấymộtphầnphngcáchsángtáccủaông.Tácphẩmcógiátrịlớn
trongthểhiệnnhữngnétđẹpmàôngluôntheođuổi.Tuyrằng,
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
khôngphải
làtácphẩmđưatêntuổiKawabatatrởnênnổitiếngnhưnglàtácphẩmcónhiềuýnghĩa,
thểhiệncáchnhìncuộcsốngvớimongmỏitìmkiếmnhữngnétđẹpđángđượcnângniu
vàgiữgìn,đặcbiệt,khiôngđangởmộtđộtuổivànhữnghọchỏitừcuộcsốnggiờđâycó
lẽđãquáđủ.Nhìntrongcảsựnghiệpsángtác,
Đẹ

Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
cólẽkhótìmđượcchỗđứng
nhưngkhinhìnvềphươngdiệnthểhiệnthìđâylạilàmộttácphẩmtiêubiểu.Theomột
dòngchungchonhữngsángtáccủaKawabata,
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p

pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
mangdángdấpcủamộttác
phẩmđiểnhìnhmàlạicónétriêngnổibật.NhữngtiểuthuyếtcủaKawabatađặcbiệtlưu
ýđếncáiđẹpthì
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à

à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
làtácphẩmthểhiệnrõđiềuđó.Nétđẹptrongtiểuthuyết
nàylạilànétđẹpcơbảnmàhầunhưmọitiểuthuyếtcủaKawabatathểhiện.Đólànét
đẹphoànmỹcủathiênnhiênnhưngluônphảnphấtmộtnétbuồn.
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ

ồ
ồ
ồn
n
n
n
thậtsựthể
hiệnđượctinhthầnấykhárõnét.Nhưng
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n

cònhayởnhữngtưtưởngtáobạo
vàđẹptrongsựtrầmlặngcầncócủangườiNhật.
1.3.2.T
1.3.2.T
1.3.2.T
1.3.2.Tó
ó
ó
óm
m
m
mt
t
t
tắ
ắ
ắ
ắt
t
t
tn
n
n
nộ
ộ
ộ
ội
i
i
idung

dung
dung
dung
CâuchuyệnbắtđầukhinhânvậtOkingồitrênchuyếntàuđếnKyoto.Chiếcghếxoay
làmnhữngcảmxúctrongôngdângtrào.OkinhớđếnmốitìnhvớinàngOtokokhiấychỉ
mớimườilăm.ĐólàmộtcâuchuyệntìnhbuồnkhiônggiàOkilúcđóvừabamươihai
tuổi.Lúcnày,nhânvậtôngOkiđãcóvợnhưnglạiyêucôbéOtokochỉmớimườisáu
tuổi.Chuyệntìnhdangdở,nhânvậtOtokomangthai,đứaconthiếuthángchếtngaysau
khisinh.Đaukhổcùngcựcđènặnglêncôgáitrẻ,nhânvậtOtokođãcólúcphảivào
bệnhviệntâmthần.Khônglâusauđó,nàngvàmẹđếnKyotosốngđểtránhnhữngtổn
thươngđãxảyra.LầnđếnKyotonày,ngòaimụcđíchnghetiếngchuôngchùa,ôngOki
cònmuốngặplạicôgáinày.NhânvậtOtokolúcnàyđãbốnmươi,hiệnlàmộtnghệsĩvẽ
tranhnổitiếng.Vớimongmuốngặplạingườiyêucũ,ôngOkicuốicùngcũngđãgặpvà
ăntốicùngvớiOtoko.Thếnhưng,buổitiệchômđókhôngchỉcóOkivàOtokomàcòn
cóthêmmộtnhânvậtkháclàKeiko.KeikolàhọctròcủaOtoko,hiệntạiđangsốngcùng
nhàvớicôgiáo.Cuộcgặpgỡnàylàbắtđầuchomọicâuchuyệnxảyrasauđóvớicông
cuộctrảthùcủaKeiko.
17
Saubuổitiệcđầunăm,côgáiKeikobắtđầucóýnghĩtrảthù.Nhânvậtnữnàymuốn
trảthùchocôgiáovìôngOkiđãđốixửvớicôgiáoOtokotệbạcđếnthế.Tuynhiên,việc
trảthùcònlàđểthỏalòngghentuôngvớicôgiáo.HainhânvậtOtokovàKeikosốngvới
nhaubằngtìnhyêuđồngtínhnênkhibiếtcôgiáovẫncòntìnhcảmdànhchoôngOki,
nhânvậtnữKeikoghenvớitìnhyêuđó.CâuchuyệntrảthùcủacôgáitrẻKeikochính
thứcbắtđầukhilầnđầutiêncôđếnnhàOki.LấycớtặngôngOkihaibứctranh,nàng
Keikonhâncơhộiđótìmhiểugiađìnhcủakẻthù.Tạiđây,côgáigặpnhânvậtnam
Taichiro,làcontraiôngOki.CôgiáxinhđẹpKeikoquyếnrũchàngTaichirobằngsắc
đẹpvànhữnglờinóingọtngào.CảhaichaconôngOkicuốicùngcũngbịnàngKeiko
mêhoặc.SaulầnngủvớiôngOkiởkháchsạn,Keikocảmthấykháhứngthúvớiviệctrả
thùcủamình.Côgáipháthiệnraônggiàmàcôgiáomìnhvẫnyêuthươngchẳngcógì
khácsovớinhữngthanhniênkhácthờicủacô.Mộtnỗithấtvọngdânglênnhưnglạitạo

nênmộtđiềulíthúkhác.LãogiàOki,lúcnày,nhưmộtmónđồchơichocôgáitrẻ.Ông
OkivàcontraiđềurơivàokếhoạchtrảthùcủanàngKeiko.Vớiýđịnhtrảthù,Keiko
đưaTachirođếnhồBiwa.Đâylànơinàngmuốnkếtthúcsốphậncủacảhaivàcũngkết
thúctấtcảthùhận,tìnhyêuvàlòngghentuông.Thếnhưngcôgáicònmuốnchocảgia
đìnhôngOkiphảigánhchịunỗiđautrongniềmtuyệtvọngvàbấtlực.Trướckhiđưa
chàngsinhviênTachirođếncáichết,Keikođãgọiđiệnthoạinóichuyệnvớimẹchàng
trai.Tuynhiên,gạtbỏmọilờikhuyênvàngăncảncủamẹ,Taichirovẫnquyếtđịnhởlại
vàđitàumáyvớiKeikotrênhồBiwa.
CâuchuyệnkếtthúcbằnghìnhảnhđôimắtđẫmlệcủaKeikotrêngiườngbệnhviện
vànỗiđaumấtconcủaFumiko,tứcmẹcủaTaichiro.Taichiromãimãirađisaukếhoạch
trảthùcủaKeikocòncôgáilúcnàykhôngđịnhhướngđượcgìchotươnglaisaunhững
sựviệcthậttrọnvẹnmàcôsắpđặt.Cuốitruyện,mọiviệctưởngnhưtrọnvẹnvớiKeiko,
thùđãtrả,tìnhyêumơướcđãtìmđượcnhưngnhữngngàythángtiếptheotrongtươnglai
thìkhôngaibiếtsẽthếnào.Kếtthúccủatruyệngợinhữngsuynghĩvềnhữngđược-mất
trongcuộcđời.
18
CH
CH
CH
CHƯƠ
ƯƠ
ƯƠ
ƯƠNG
NG
NG
NG2.
2.
2.
2.ĐẶ
ĐẶ

ĐẶ
ĐẶC
C
C
CS
S
S
SẮ
Ắ
Ắ
ẮC
C
C
CV
V
V
VỀ
Ề
Ề
ỀN
N
N
NỘ
Ộ
Ộ
ỘI
I
I
IDUNG
DUNG

DUNG
DUNGC
C
C
CỦ
Ủ
Ủ
Ủ
A
A
A
A
TI
TI
TI
TIỂ
Ể
Ể
ỂU
U
U
UTHUY
THUY
THUY
THUYẾ
Ế
Ế
ẾT
T
T

T
ĐẸ
ĐẸ
ĐẸ
ĐẸ
P
P
P
P
V
V
V
VÀ
À
À
ÀBU
BU
BU
BUỒ
Ồ
Ồ
ỒN
N
N
N
2.1.
2.1.
2.1.
2.1.Thi
Thi

Thi
Thiê
ê
ê
ên
n
n
nnhi
nhi
nhi
nhiê
ê
ê
ên
n
n
ntrong
trong
trong
trongt
t
t
tá
á
á
ác
c
c
cph
ph

ph
phẩ
ẩ
ẩ
ẩm
m
m
mĐẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
2.1.1.

2.1.1.
2.1.1.
2.1.1.V
V
V
Vẻ
ẻ
ẻ
ẻđẹ
đẹ
đẹ
đẹp
p
p
pc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
athi
thi
thi
thiê
ê
ê
ên

n
n
nnhi
nhi
nhi
nhiê
ê
ê
ên
n
n
n
Thiênnhiênhuyềnbímangđếnnhữngsựhấpdẫnriêngtrongđócócáiđẹp.Trong
tâmthứcvănhóangườiNhật,thiênnhiênvốnrằngđãđẹp.NgườiNhậtyêuthiênnhiên,
sốnggầngũivớithiênnhiênnhưmộtthểhòahợptrongtrờiđất.Đếnvới
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu

buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
,
nétđẹpcủathiênnhiênlàkhócóthểbỏqua.Nhữngnhânvậtcủa
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n

n
cũnglà
nhữngconngườisaysưathưởngthứcnhữngnétđẹpmàthiênnhiênbantặng.
Vẻđẹpcủathiênnhiêntrongtácphẩmchiếmmộtphầnkhálớndunglượng.Tuyrằng
nétđẹpcủathiênnhiênkhôngđượcnhắcđếnnhưmộtphầnquantrọngnhưnglồngvào
cuộcsốngcủacácnhânvậttathấyrằngthiênnhiêntồntạinhưmộtphầnkhôngthểthiếu
trongcuộcsốngconngười,lànguồncảmhứngbấttậnchotâmhồnngườinghệsĩ,là
ngườibạnđườngnhưcóthểthấuhiểunỗilòngconngười.Nhữngnhânvậttrongtác
phẩmlànhữngconngườichủđộngtìmđếnvớicáiđẹp.NhânvậtCôgiáoOtokovàcô
họctròKiekoluôncónhữngchuyếnđếnthămnhữngvùngthiênnhiêntươiđẹp,đểvẽmà
cũnglàđểthưởngthức,đểthưgiãn.
CáiđẹptrongsángtáccủaKawabatalàvôhạn.Kawabatađượcbiếtđếnnhưmộtnghệ
sĩluôntìmđếnvớicáiđẹp.Ônglàngườichịukhótìmtòi,sángtạovàgiớithiệunétđẹp
mớitrongnhữngsángtáccủamình.Tácphẩm
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ

ồ
ồ
ồn
n
n
n
cũngđượcôngđặcbiệtthể
hiện.VẻđẹpcủathiênnhiênđượcKawabatakhắchọatỉmỉvàcósựchămchútkĩlưỡng.
Nétđẹphiệnlênsinhđộngvớinhữngấntượngriêngnằmchungtrongthếtuyệtmĩcủa
thiênnhiên.Tácgiảpháthiệnnhữngnétđẹpghilạichúngvàđểchúngtựbộclộbảnthân
trướcđộcgiả.Nhiềukhônggianthiênnhiênđượcmiêutảnhưmộtcáchphôdiễnsắcđẹp
trướccuộcsốngvôvànbậnrộncủaconngười.
Vớinhữngcáchthểhiệnkhácnhau,thiênnhiêntrongtácphẩmđẹptrongsựcộng
hưởngcủacácthànhtố.TiêubiểuchonétđẹpnàylàcảnhngắmtrăngtrênnúiKuramar.
Ngắmtrăngnhưngcònlàngắmcảnhvậtxungquanh,trăngcókhiđẹpchỉtrongbátrượu
19
sakenhưngđôilúcnóđẹptrongsựphảnchiếuvớinhữngkhungcảnhlớnhơn.Nhưnhân
vậtKiekođãkhenmàusắctrongvườnhômnayđẹpquá.Mụcđíchchínhkhiđếnnúi
Kuramarlàngắmtrăngnhưnghaithầytròcònchúýthấyrằngcảnhthiêndướitrăngcòn
đẹphơn.“
Vườnhìnhbầudụcvàkhôngmĩthuậtcholắm,nhưngtốinaygầnnữavườndãi
trăngvànhữngbậcđángoàisánghaykhuấttrongtốicũngđổimàurấtđẹp.Mộtbụiđỗ
quyên,hoatrắngnhưnổitrênvũngđêm.Câyphongtíagầnthềmdùbóngtốilàmcho
xẫmmàu,vẫncònphôđượclánon.
”[12;tr74]Thiênnhiênkhôngđẹpriêngmìnhmà
trongsựhòaphốivớinhữngnétthiênnhiênkhác.Mộtcảnhthôinhưngcósựphatrộncủa
rấtnhiềumàusắckhácnhau,màutrắngcủahoađỗquyên,câyphongmàutíavàlạithêm
sựđậmnhạtkhiánhtrăngchiếuxuống.Trăngđẹpnhưngkhichiếuánhsángđếnmọithứ
tồntạigầnđó,trăngsẽcòntạonênnhữngnétđẹpkháctuyệtdiệuvàđángngắm.Bức
tranhthiênnhiênthậtđẹpvàđủmàusắctạonênbởisựchiếusoicủaánhtrăngtrênnhững

thânhìnhcâylávànhữnggóckhuấtcũngvìthếmàtạonênmộtmàusắcmớihòachung
vớinhữngloạimàusắctựnhiên.Thiênnhiênẩnhiệntrongsựsángtốicủaánhtrăng,đẹp
theomôtcáchriêngmàthiếuđisựchiếurọicủatrăngthìcảnhkhôngcònhiệnramộtnét
đẹpnhưthế.CũngchỉlàngắmtrăngnhưngnhânvậtKiekodườngnhưkhônghứngthú
vớiviệcngắmtrăngtrongchénrượusakemàđòihỏicủacôlàđượcngắmtrăngởmột
khônggianlớnhơnnhưhồ.CátínhmạnhmẽđãkhiếnKiekokhôngchấpnhậnánhtrăng
trongmộtgiớihạnnhỏbénhưthế.Nhưngcảnhthiênnhiênvớiánhtrăngcólẽcũnglàm
vừalòngmộtcôgáicócátínhmạnhđếnthếbởisựdiệukìcủanhữngmàusắclấplánh
dướiánhtrăng,sựbừngsángcủamọimàusắchòacùngbóngtốimờảo.Cảnhthiênnhiên
dướitrăngthậtsựthúvịvớinhữngsựcộnglạicủamọithứ,mọimàusắctạonênmộtnét
thậtcủathiênnhiênmàkhôngaicóthểtạonênđược.
Ngoàira,cảnhđẹpcònđượcthỏasứckhoesắctrongkhônggiancủanúiArashi.Mọi
sựvậttỏasứchấpdẫntrongmộtkhônggianchỉdànhriêngchonhữngấntượngvềcái
đẹp,“
Hoaanhđàonúinởlẫnvớilộcnon,vàmưalàmdịuđimàuxanhquátươicủanụ
lá.
”[12;tr155]
Cấtcôngtìmđếnvớinhữngnétđẹptrongsựquansáttinhtế,Kawabata
khôngchỉđemđếnchođộcgiảnétđẹpcủavùngnúiArashivớimàuláđỏnhưnhững
côngtydulịchthườngquảngbá.Nhữnghìnhảnhbìnhdịnhấtcũngtrởnênđẹpmộtcách
quyếnrũtrongsựcảmnhậncósựđồngcảmchânthànhvớithiênnhiên.Vìthếtrong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
p
20
v

v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
khônggiantrênnúiArashidườngnhưđượcphôbàyratrướcmắtmọingườinét
đẹptuyệtmỹcủathiênnhiên.“
ĐềnRêu
,
vàRyoan-Dicũngkhôngkémmỹmiều.Trong
đền,mộtbôngtràđỏrụngtrênthảmrêumàuxanhrựcrỡ.Giữanhữngbônghoadạinhỏ
trắng,bôngtrànhưtừrêunởra.CòntuviệnRyoan-Ji,đátrongvườnướtmưa,mỗihòn
lónglánhmộtcách.”
[12;tr155]Nhữngthứtưởngchừngnhưrấtđơngiảntồntạitrongtự
nhiênđềucóthểtrởthànhmộtđốitượngđểconngườingắmnhìngiúpgiảmbớtđinhững
nỗihỗnđộntrongcuộcsốngbộnbề.Nhữngđiềudiễnratrướcmắtmọingườinhưng
khôngphảiaicũngthấyđượcnétđẹptừchúngvànhữngthứrấtđơngiảnđôikhilạiđẹp
trongsựhiệndiệnbênnhữnghìnhảnhđơngiảnkhác.Núicóthểhiếmhoiởmộtsốvùng
nhưngmưahầunhưlàmộthiệntượngaicũngtừngrấtquenthuộc.Mưatrênnúilạilà
mộtpháthiệnkháđộcđáovềmộtvẻđẹpdịudàngtrongtựnhiên,“

Mưacònlàmdẫynúi
bênkiasôngmờđi,dángnúimềmmạivàđẹphơn
.”[12;tr155]
Cũngchínhbởimộthình
ảnhbìnhdịnhưnhữnghạtmưatrongtựnhiênmàconngườicóthểtìmđếnnhữngvẻđẹp
kháclunglinhvàlộnglẫykhôngkémnhữngvũhộinhộnnhịphaynhữngcungđiệnnguy
nga,“
KeikochưabaogiờthấygốmIga,nhưngngheOtokonói,côgáiđểýđếnnhững
giọtmưatrênláthôngdọcconđườngtrongkhuônviêntuviện.Nhữnggiọtmưanhỏlấp
lánhthànhnhữnghạtngọcđínhtạimỗimútlámảnhvàdàinhưcâykim,tựahồsương
mócnởhoa.Nhữngbônghoamưamảnhdẻnàychắcchẳngaibiếttới.Nhữngcâyphong
mànụláchưamởcũnglấplánhnhữnghạtnướcnhỏ
.”
[12;tr155-156]NhưngnúiArashi
cũngđẹptrongnétuynghiêmvàkiêuhãnhtronglầnOkiđiqua,“
Quảnúigiàđứnglặng,
câmnín.Dướichânnúi,sôngrộngrathànhmộtcáihồmàulụctrongvắt.Xaxavẳnglại
tiếnggỗsúctừđámbèvensôngđượcbốclênxetải.Cảnhtriềnnúichạythoaithoải
xuốngsôngnổitiếngđẹpgiờđâycònchìmtrongbóngtối,trừmộtdảinắngvắtngangvai
núitrênphíathượngnguồn
”[12;tr15]
Nhữnggìcủathiênnhiênmangđếnmộtcảmgiác
thưgiản,nhữngcảmxúcthậtcủanétđẹptựnhiênđơngiảnnhấtmàcũngđầythôithúc
khámphá.
Nétđẹpcủathiênnhiênngoàiraxuấthiệnkhánhiều,rảiráctrongtoàntácphẩm.Ở
đó,tatìmthấycáiđẹpcủasựphốihợpvàtồntạitrongthếhỗtrợnhau.Cóthểdễdàngbắt
gặpnhữngdòngmiêutảcảnhthiênnhiênnhư:“
Ngoàicửasổ,cánhrừngsươngphủdày
nhưkhóivùnvụttrôiqua.Trêncao,nhữngđámmâytrắngtắmtronglànánhsángnhẹ
21

nhưtừđấtchiếulên.Trờisángdầnvànắngtừcửasổrọixéovàotoa.Tầuquamộtđồi
thông,Okithấyrácthôngphủđầymặtđất.Rồiôngthấymộtlùmtrevàngúa.Xaxa
ngoàibiển,từnglànsóngbạcchạyvàobờ,tanthànhbọttrắngtrênmộtmỏmđámàu
thẫm
.”[12;tr9]
Đặcbiệt,trong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
,thiênnhiênthườngđượcmiêutảvớisựphối
hợpcủarấtnhiềumàusắcvàsựxuấthiệncủanhữngđườngnétlạilàmộttìmtòiđể

khungcảnhtrởnênđẹphơn.Hầunhưthiênnhiêntrong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
đềuxuấthiệntheo
cáchđó.Thứnhất,thiênnhiênđẹptrongsựhòaphốimàusắc,thứhai,thiênnhiênkhông
đẹpriêngởmộtđốitượngnàođómàtrongsựkếthợpvớinhữngchitiếtkhácgầnđấy
hoặcchồngchéo,đặtđểlênnhau,thứba,thiênnhiênluônxuấthiêncùngvớivẻđẹpcủa
nhữngđườngnét,“
Ôngngắmconsôngcongnhưdảibạcđãngảmàu,rồingẩnglênnhìn
lạiphíahoànghôn.Nhữngtianắngtrắnglạnhcuốingàylenlỏitrongkẽmâyđen,vương

vấnthêmítlâurồitắthẳn
.”[12;tr9]
Trong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
,Kawabatamiêutảthiênnhiênở
rấtnhiềuđoạn,mỗilầncảnhthiênnhiênxuấthiệnthìmộtkhônggianmờảo,đẹpđến
tuyệtdiệulạimởra.Nhữngchitiếtđơngiảnnhưngquakhảnăngtưởngtượngvàcách
nhìntinhtế,mọithứđềutrìnhdiễnđượcvẻđẹpcủamìnhtrongsựhỗtrợlẫnnhau,“
Phía

tây,trờimỗilúcmộtrựcđỏ.Màutíanhiềucungbựcđếnnỗiôngnghĩphảicólớpmây
mỏnghaysươngkhuếchxạmớiranhưvậy.Rángtrờihừnghựclàmlòngôngthaothức.
Rồimàunhạttốidầnchuyểnsangmàuđậm,nhòenhoẹtnhưaicầmcâycọlướttrênmặt
giấyướt.Ôngnghemùaxuânsắptới.
”[12;tr35]
Màusắccòncósựphatrộnxuấthiệnở
nhữngđoạnkhácnhư:“
Màutíacủamặttrờilặnbỗngnhườngchỗchomàuxanhlạnhvà
tối,chẳngmấychốcchuyểnthànhmàuxám.Mùaxuânvừachớmnhưđãvộinhườngchỗ
chomùađôngbănggiátrởvề.Mặttrờitrảichúthồnglácđáclêncảnhvậtrồilặn
hẳn.
”[12;tr61-62]CâymậngiàởnhàôngOkicũngtuântheomộtquyluậttươngtự:trên
mộtcànhxuấthiệnhaimàuhoakhácnhau.Dấuhiệuchonhữngsựkìbítrongtựnhiên
tạonênnhữngnétđẹpcósựkếthợprõnétgiữanhữngsặcsỡcủamàusắc.
Cáiđẹpcủathiênnhiêntồntạikháchquankhôngchủđíchvàchỉcónhữngcáiđẹp
nhưthếmớimanglạicảmgiácthưtháichoconngười.Cáiđẹptrướchếtphảilàmộtđối
tượngmàconngườicóthểnhậndiệnđược.Đócóthểlàmộtbônghoacómàusắcđỏtươi,
cóthểlàchiếcláxanhbiếchayhìnhdạnglạmắtcủanhữngchiếcnhamthạch.Cáiđẹp
hiệnlênmộtcáchtựnhiênmàconngườikhôngthểkiểmsoátđược.Thiênnhiêntrongtác
22
phẩmlànhữngkhungcảnhtuyệtmĩcủasựphốihợp.Cáiđẹpấylàhiệndiệnsẵnchomọi
thưởngthứccủaconngười.Bằngmắt,mỗingườicóthểnhìnthấyvẻđẹpấyvàcảmnhận
nóbằngtâmhồnởnhữnggócđộkhácnhautùymỗingười.Cáiđẹpcóthểrấtbìnhthường
vớingườinàynhưngcũngcóthểrấtthúvịvớingườikhác.Cũngnhưhìnhảnhánhtrăng
tronghồBiwavàánhtrăngtrongbátrượusake.TấtcảnúiArashi,đồichè,trăng,đềnRêu
đềulànhữngthứtồntạingoàitầmkiểmsoátcủaconngười.Đólànhữngđốitượngthuộc
vềthiênnhiên,chịusựchiphốicủaquyluậttựnhiên.Conngườikhócóthểcanthiệpđể
làmchúngkhácđi.NúiArashiđẹpvớihoaanhđào,lộcnon,láđỏngoàiracònlàdáng
núivàmưa,…Đồichèlạicónhữngđườngnétuốnlượn,màusắcđậmnhạtcủaláchè.
Còncảnhđêmtrănglạiđẹplênvớinhữngsắcmàucủacâylávàcủaánhtrăng.Những

biểuhiệnlộratrướcmắtmọingườilànhữngthứtựnhiên,vốnđãvậydùcómuốnlàm
khácđicũngkhókhăn.Trong
Đẹ
Đẹ
Đẹ
Đẹp
p
p
pv
v
v
và
à
à
àbu
bu
bu
buồ
ồ
ồ
ồn
n
n
n
cảnhthiênnhiênrấtđượcchúýmiêutả.Như
vậyđểnhấnmạnhsựtồntạikháchquancủacáiđẹp.
2.1.2.
2.1.2.
2.1.2.
2.1.2.M

M
M
Mố
ố
ố
ối
i
i
igiao
giao
giao
giaoc
c
c
cả
ả
ả
ảm
m
m
mgi
gi
gi
giữ
ữ
ữ
ữa
a
a
acon

con
con
conng
ng
ng
ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
iv
v
v
và
à
à
àthi
thi
thi
thiê
ê
ê
ên
n
n
nnhi
nhi
nhi
nhiê

ê
ê
ên
n
n
n
Thiênnhiêndùđẹpcũngẩnchứanhữngnétbuồn.Buồnlàmộtcảmxúcđượcchuyển
từngườisangvật.Nhưvậynétbuồncủacảnhvậtcũnglàmộtgócnhìnkháccủacon
ngườivềthiênnhiên.NétbuồntrongđồichècủaOtokolàmộtvídụ.Chấtawaretrong
cảnhsắcthiênnhiênđượcthểhiệntrongviệcthểhiệnranhgiớimỏngmanhcủacáiđẹp
vàsựlụitàn,“
Phíatây,trờimỗilúcmộtrựcđỏ.Màutíanhiềucungbựcđếnnỗiôngnghĩ
phảicólớpmâymỏnghaysươngkhuếchxạmớiranhưvậy.Rángtrờihừnghựclàmlòng
ôngthaothức.”
[12;tr35]Theoquyển
H
H
H
Hợ
ợ
ợ
ợp
p
p
ptuy
tuy
tuy
tuyể
ể
ể

ển
n
n
nv
v
v
vă
ă
ă
ăn
n
n
nh
h
h
họ
ọ
ọ
ọc
c
c
cNh
Nh
Nh
Nhậ
ậ
ậ
ật
t
t

tb
b
b
bả
ả
ả
ản
n
n
n–
–
–
–T
T
T
Từ
ừ
ừ
ừkh
kh
kh
khở
ở
ở
ởi
i
i
ith
th
th

thủ
ủ
ủ
ủy
y
y
yđế
đế
đế
đến
n
n
n
gi
gi
gi
giữ
ữ
ữ
ữa
a
a
ath
th
th
thế
ế
ế
ếk
k

k
kỉ
ỉ
ỉ
ỉXIX
XIX
XIX
XIX
,“
Awarelàcảmxúcxaoxuyến,bângkhuângtrướcvẻđẹpluônluônbiến
đổi,vôthườngcủasựvật(thiênnhiênvàconngười)
”[16;tr170]Vẻđẹpcủathiênnhiên
trongsựhòaphốimàusắcvàsựbiếnđổinhanhchóngcủachúngtạocảmxúcmạnhmẽ
nơingườithưởngthức.TâmhồnôngOkinhưhòavàovớicảnhvậtđểtrăntrởvềnhững
biếnđổivừadiễnra.Màuđỏrựccủarángchiềulàmcảmxúctronglòngôngdânglên.
Cảnhvậtđanghòachungvớinhữngmốibậntâmcủaônghayôngbắtgặpchínhtâmhồn
mìnhđangxaođộnghiệnhìnhnơicảnhvật.Cảnhđẹpcủathiênnhiênlàmtâmtrạngcon
ngườithayđổi.Mốitươnggiaogiữaconngườivàcảnhvậtthôngquamàusắcvàđường