i
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
INH TH THÚY HNG
LA CHN CHIN LC U T C
PHIU PHÙ HP VI TH TRNG
CHNG KHOÁN VIT NAM
Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
GS.TS. NGUYN THANH TUYN
TP. H Chí Minh – Nm 2012
ii
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “La chn chin lc đu t c phiu phù hp vi
th trng chng khoán Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi, đc thc
hin di s hng dn khoa hc ca GS.TS. Nguyn Thanh Tuyn.
Lun vn là kt qu ca vic nghiên cu đc lp, không sao chép công trình
nghiên cu ca bt k ai. Các thông tin, d liu trong lun v
n đc s dng t các
ngun hp pháp và đáng tin cy, các ni dung trích dn đu đc ghi rõ ngun gc.
TP. H Chí Minh, ngày tháng nm 2012
Tác gi lun vn
inh Th Thúy Hng
iii
MC LC
Trang ph bìa i
Li cam đoan ii
Mc lc iii
Danh mc các ký hiu, ch vit tt vi
Danh mc các biu đ và bng biu vii
Li m đu ix
CHNG I: 1
C S LÝ LUN V CÁC CHIN L
C U T C PHIU 1
1.1. Khái lun v chin lc đu t c phiu: 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. Vai trò ca chin lc đu t c phiu trong hot đng ca th trng
chng khoán 1
1.2. Các chin lc đu t c phiu: 2
1.2.1. Chin lc đu t
tng trng (Growth Investing) 2
1.2.2. Chin lc đu t giá tr (Value Investing) 4
1.2.3. Chin lc đu t theo đà tng trng (Momentum Investing) 6
1.2.4. Chin lc đu t k thut (Technical Investing) 9
1.2.5. Các chin lc đu t khác: 14
1.2.5.1. Chin lc đu t t trên xung di 14
1.2.5.2. Chin lc giao dch ni b 15
1.2.5.3. Chin lc mua và gi 15
1.2.5.4. Chin lc đu t trái ngc 16
1.2.5.5. S dng giá tr vn hóa th trng nh mt chin lc đu t 16
1.2.6. Các chin lc đu t nâng cao: 17
1.2.6.1. Chin lc bán khng (Short-selling) 17
1.2.6.2. Chin lc đu t th trng trung lp 17
1.2.6.3. Chin lc đu t toàn c
u 18
1.3. Ý ngha ca vic la chn chin lc đu t c phiu đi vi nhà đu t 18
iv
1.4. Nhng bài hc kinh nghim la chn chin lc đu t c phiu ca các nhà
đu t ni ting trên th gii 20
Kt lun Chng I 23
CHNG II: 24
NG DNG CÁC CHIN LC U T C PHIU TRÊN TH TRNG
CHNG KHOÁN VIT NAM 24
2.1. Th
c trng th trng chng khoán Vit Nam t nm 2000 đn 2011: 24
2.1.1. Giai đon t nm 2000 đn nm 2005 24
2.1.2. Giai đon nm 2006 –2011 28
2.2. ng dng các chin lc đu t c phiu trên th trng chng khoán Vit
Nam: 33
2.2.1. Chin lc đu t tng trng 34
2.2.2. Chi
n lc đu t giá tr 40
2.2.3. Chin lc đu t theo đà tng trng 45
2.2.4. Chin lc đu t k thut 51
2.2.5. u đim và nhc đim ca các chin lc đu t c phiu khi ng dng
vào TTCK VN 55
Kt lun Chng II 59
CHNG III: 60
NHNG GII PHÁP LA CHN CHIN LC U T C PHIU PHÙ
HP VI TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM 60
3.1. nh hng la chn chin lc đu t c phiu phù hp vi TTCK VN 60
3.2. Mc tiêu la chn chin lc đu t c phiu phù hp vi TTCK VN: 61
3.2.1. Nhà đu t có th d dàng la chn c phiu đ đu t 61
3.2.2. Nhà đu t có th tách bit cm xúc vi vic đa ra quyt đnh đu t 61
3.2.3. t đc li nhun k vng và hn ch thua l 61
3.3. D báo 61
3.4. La chn chin lc đu t c phiu phù hp v
i TTCK VN: 63
3.4.1. Các yu t tác đng đn TTCK VN trong giai đon hin nay 63
3.4.2. Nhng yu t tiêu cc nh hng đn TTCK VN trong thi gian ti 70
3.4.3. La chn chin lc đu t c phiu phù hp vi TTCK VN 71
v
3.5. Gii pháp la chn chin lc đu t c phiu phù hp vi TTCK VN 73
3.5.1. Trau di kin thc, hc hi kinh nghim và quan sát th trng 73
3.5.2. La chn và xây dng chin lc đu t c phiu phù hp vi tng giai
đon phát trin ca TTCK VN và bn thân nhà đu t 73
3.5.3. Tuân th theo chin lc đu t c phiu đã l
a chn 76
3.5.4. Xây dng và tuân th theo các mc tiêu li nhun và ct l 77
Kt lun chng III 79
KT LUN 80
TÀI LIU THAM KHO 81
PH LC
vi
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
- EPS : Thu nhp trên mi c phiu
- HN : Hà Ni
- HNX : S giao dch chng khoán Hà Ni
- HOSE : S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
- ROE : T sut li nhun trên vn ch s hu
- SGDCK : S giao dch chng khoán
- TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
- TTCK : Th trng chng khoán
- TTGDCK : Trung tâm giao dch chng khoán
- UBCKNN : y ban chng khoán nhà nc
- VN : Vit Nam
vii
DANH MC CÁC BIU VÀ BNG BIU
Danh mc các biu đ
- Biu đ 2.1: Bin đng ca VN-Index và khi lng giao dch giai đon 2000 –
2005
- Biu đ 2.2: S lng tài khon nhà đu t giai đon 2000 – 2005
- Biu đ 2.3: S lng công ty niêm yt, công ty chng khoán và công ty qun lý
tham gia trên TTCK VN giai đon 2000 – 2005
- Biu đ 2.4: Bin đng ca VN-Index và khi lng giao dch giai đon 2006 –
2011
- Biu đ 2.5: Bin đng ca HNX-Index và khi lng giao dch giai đon 2006 –
2011
- Biu đ 2.6: S lng nhà đu t giai đon 2006 – 2011
- Biu đ 2.7: S lng công ty niêm yt, công ty chng khoán và công ty qun lý qu
giai đon 2006 – 2011
- Biu đ 2.8: Bin đng giá và khi lng giao dch ca c phiu VNM t tháng
07/2010 đn tháng 08/2011
- Biu đ 2.9: Bin đng ca VN-Index và khi lng giao dch t tháng 07/2010 đn
tháng 08/2011
- Biu đ 2.10: Bi
n đng giá và khi lng giao dch ca c phiu PNJ t tháng
04/2009 đn tháng 06/2011
- Biu đ 2.11: Bin đng giá và khi lng giao dch ca c phiu PNJ t tháng
09/2009 đn tháng 09/2011
Danh mc các bng biu
- Bng 2.1: Thng kê giá tr giao dch, vn hóa th trng và % so vi GDP giai đon
2000 – 2005
- Bng 2.2: Thng kê giá tr giao dch, vn hóa th trng và % so vi GDP giai đon
2006 – 2011
viii
- Bng 2.3: Các ch tiêu kt qu hot đng kinh doanh ca Vinamilk t nm 2006 đn
nm 2010
- Bng 2.4: Bng đánh giá c phiu KTS vi các tiêu chun la chn c phiu ca
Benjamin Graham
- Bng 2.5: Các ch tiêu kt qu hot đng kinh doanh ca Vinamilk t nm 2006 đn
nm 2010
- Bng 2.6: Thay đi t l s hu ca c đông ln ca Vinamilk ti thi
đim 31/12 ca
nm tài chính
ix
LI M U
Vi 11 nm hình thành và phát trin, TTCK VN ngày càng thu hút đc s quan
tâm ca các nhà đu t. Hin nay, s lng tài khon nhà đu t tham gia TTCK đã
tng đn con s hn 1 triu tài khon. iu đó cho thy sc hp dn ca TTCK rt
mnh m. Nh th mà TTCK đã đm nhn khá tt vai trò quan trng trong vic huy
đng vn trung, dài hn trong và ngoài nc đ to đng lc cho các doanh nghi
p
phát trin đa đt nc thc hin đng li công nghip hóa hin đi hóa, duy trì nhp
đ tng trng kinh t bn vng và chuyn dch mnh m c cu kinh t theo hng
nâng cao hiu qu và sc cnh tranh.
Các nhà đu t đn vi TTCK ai cng đt ra mc tiêu li nhun và ngh mình có
th đánh bi th trng. Nhng thc t, TTCK là m
t ni rt khc nghit, ch có nhng
ai có kin thc và chin lc đu t hiu qu thì mi có th đt đc li nhun k
vng, ngc li, s b thua l. V lý thuyt không h có công thc và các tiêu chun la
chn c phiu c th cho tng chin lc đu t. Do đó, vic nghiên cu, hc tp kinh
nghim ca các nhà đu t thành công s giúp nhà đu t có th xây dng mt phng
pháp la chn c phiu cho riêng mình. Thông qua vic tng hp nghiên cu các chin
lc đu t c phiu ca Thomas Rowe Price, Benjamin Graham, William J. O’Neil,
Lý thuyt Dow – lý thuyt nn móng ca phân tích k thut ca Charles H. Dow và các
chin lc đu t c phiu khác ng dng vào TTCK VN đ các nhà đu t nu cha
tham gia ho
c đã và đang tham gia trên th trng có th tham kho và la chn đc
chin lc đu t phù hp vi tng giai đon ca th trng và bn thân nht. ó cng
chính là mc tiêu khi tôi la chn thc hin đ tài “La chn chin lc đu t c
phiu phù hp vi th trng chng khoán Vit Nam”.
1. Mc tiêu nghiên cu:
Th nht, gii thiu v các chin lc đu t c phiu ca:
- Thomas Rowe Price đc xem là “cha đ ca đu t tng trng”.
- Benjamin Graham là đng tác gi cun sách Security Analysis, cun sách đt nn
tng cho trng phái đu t giá tr.
x
- William J. O’Neil là mt trong nhng ngi đ xng chin lc đu t theo đà tng
trng.
- Chin lc phân tích k thut đc đt nn móng nghiên cu bi Lý thuyt Dow.
Th hai, ng dng các tiêu chun la chn c phiu ca các nhà đu t ni ting trên
vào TTCK VN đ t đó la chn chin lc đu t c phiu phù hp.
2. i tng và phm vi nghiên cu: là các mã c phiu niêm yt trên SGDCK
TP.HCM, SGDCK HN và ch s VN-Index vi d liu trong khong thi gian t nm
2000 đn cui nm 2011.
3. Phng pháp nghiên cu:
Các phng pháp nghiên cu chính đc s dng trong lun vn là phng pháp tng
hp, kt hp quan sát, phân tích và đánh giá. Bên cnh đó, lun vn có s dng phn
mm MetaStock đ h tr
trong vic phân tích các c phiu.
4. Ý ngha và gii hn ca đ tài nghiên cu:
Lun vn đc thc hin vi ý ngha giúp nhng nhà đu t cá nhân có th la chn
đc chin lc đu t c phiu phù hp vi giai đon TTCK VN hin nay cng nh
phù hp vi kh nng chu đng ri ro và s thích ca bn thân. Tuy nhiên, gii hn
ca đ tài nghiên cu là TTCK VN có rt nhiu c phiu đc niêm yt nên vic tác
gi la chn các c phiu đ phân tích trong phn ng dng các chin lc đu t c
phiu ca các nhà đu t ni ting vào TTCK VN còn nhiu khía cnh cha đc
nghiên cu đánh giá ht.
5. Kt cu ca lun vn: Lun vn bao gm 3 chng
- Chng I: C s lý lun v các chin lc đu t c phiu
- Chng II: ng dng các chin lc đu t c phiu trên TTCK VN
- Chng III: Nhng gii pháp la chn chin lc đu t c phiu phù hp vi TTCK
VN.
Mc dù, tác gi đã n lc chnh sa nhiu ln nhng lun vn cng khó tránh khi
nhng thiu sót. Kính mong nhn đc s góp ý ca Quý Thy Cô đ lun vn đc
hoàn chnh hn.
1
CHNG I:
C S LÝ LUN V CÁC CHIN LC U T C PHIU
1.1. Khái lun v chin lc đu t c phiu:
1.1.1. Khái nim:
- Khái nim chin lc:
Chin lc xut hin đu tiên trong ngh thut quân s. Chin lc là phng
cách đ chin thng mt cuc chin tranh.
Chin lc là chng trình hành đng, k hoch hành đng đc thit k đ đt
đc mt mc tiêu c th, là t hp các mc tiêu dài hn và các bin pháp, các cách
thc đt đn các mc tiêu đó.
- Khái nim chin lc đu t c phiu:
Chin lc đu t c phiu là toàn b k hoch, cách thc đu t c phiu ca
nhà đu t trong mt khong thi gian nht đnh đ đt đc mc tiêu li nhun.
Chin lc đu t c phiu ph thuc r
t nhiu vào mc tiêu đu t và kh nng
chp nhn ri ro ca mi nhà đu t.
đt đc mc tiêu li nhun mi nhà đu t đu la chn cho mình mt chin
lc đu t c phiu thích hp. Chin lc đu t c phiu đc thit lp t trc khi
thc hin đu t, th hin s đánh giá ca nhà đu t trên khp các lnh vc, nó th
hin ý chí và mong mun ca nhà đu t và nhà đu t s theo đui chin lc này
trong sut mt khong thi gian dài.
1.1.2. Vai trò ca chin lc đu t c phiu trong hot đng ca th trng chng
khoán:
Th nht, chin lc đu t c phiu giúp nhà đu t đt đc li nhun k vng
và hn ch thu l. Mt nhà đu t khi tham gia vào TTCK mà không có chin lc đu
t c phiu thì vic xác đnh c phiu tt đ đu t cng nh xác đnh thi đim mua
bán c phiu là rt khó khn và quá trình đu t ch đc thc hin theo cm tính. Nh
vy, kt qu
đu t ca nhà đu t đó s khó thành công. Còn đi vi mt nhà đu t
nu thiu tính k lut, kiên trì và s t tin vào phán đoán trong chin lc đu t c
2
phiu thì s trong tình th luôn luôn thay đi chin lc đu t đ tìm kim mt chin
lc đu t tt nht. Va mi áp dng chin lc này nhng cha thy thành công thì
nhà đu t li có khuynh hng b qua đ áp dng chin lc đu t khác. Khi đó, nhà
đu t có th s ri vào mt trong 3 trng hp:
- Trng hp xu nh
t, nhà đu t thng xuyên thua l vi nhng s thay đi.
Trong s nhng chin lc mà nhà đu t thc hin và cm thy tht bi có th có
chin lc thích hp vi ngi khác, nhng không thích hp vi h, hoc có nhng
chin lc cn có thi gian đ sinh li. Vic vi vã thay đi chin lc đu t, đôi khi
s cun m
t nhà đu t vào chui thua l ni tip nhau.
- Trng hp kh quan hn, nhà đu t có th thng nhiu hn thua. Vì th, kt
qu đu t ca nhà đu t chc chn không cao bng nhà đu t vi mt chin lc đu
t c đnh, do vic liên tc thay đi chin lc dn đn s thay đi danh mc, làm tng
chi phí giao dch, tng khon thu phi np… s làm gim hiu qu đu t.
- Trng hp kh quan nht, nhà đu t luôn thng khi áp dng các chin lc
đu t khác nhau, mc dù h cng không bit rõ ti sao h thng. Nhng đó ch là may
mn tm thi, nu kéo dài, chc chn h cng s ri vào 1 trong 2 trng hp trên.
Nh vy, vi
c không có mt quan đim đu t, mt s suy xét phán đoán và nht
quán v th trng nên phi thay đi t chin lc đu t này sang chin lc đu t
khác, nhà đu t đã xem vic đu t ca mình nh s may ri. Trong khi đó, vi mt
hay hai phng thc đu t nht quán, vi s t tin, tính k lut và kiên đnh vi quan
đ
im, nhn đnh ca mình, nhà đu t có th thành công.
Th hai, nu mi nhà đu t đu xác đnh và kiên trì thc hin theo các chin lc
đu t c phiu ca mình thì hot đng ca TTCK s có th phát trin lành mnh mà
không gp phi nhng hong lon không cn thit khi có nhng thông tin tiêu cc tác
đng gây xáo trn th trng.
1.2. Các chin lc đu t c phi
u:
1.2.1. Chin lc đu t tng trng (Growth Investing):
Trong chin lc đu t tng trng, các nhà đu t luôn sn sàng tr bt c mc
giá nào đ s hu nhng công ty đang tng trng nhanh nht trên th trng. Các
3
công ty có tc đ tng trng cao đc đo bng li nhun tính theo doanh thu trên mt
c phiu. Các nhà đu t tng trng hy vng bng vic mua và nm gi nhng c
phiu nh vy trong khong thi gian dài, giá ca nhng c phiu đó s tng, t đó s
kéo theo danh mc đu t tng trng cng s tng.
Khi nhc đn chi
n lc đu t tng trng, Thomas Rowe Price đc xem là
"cha đ ca đu t tng trng".
Trit lý qun lý đu t ca Thomas Rowe Price da trên k lut đu t, s kiên
đnh trong quá trình và phân tích c bn. Ông đi tiên phong trong phng pháp đu t
vào c phiu tng trng bng cách tp trung vào nhng công ty đc qun lý tt trong
nhng lnh vc có kh nng sinh li cao hn l
m phát ca toàn b nn kinh t. John
Train, tác gi cun "The Money Masters", cho rng Price tìm nhng công ty tng
trng có các đc đim sau:
- Hot đng nghiên cu phát trin sn phm và th trng vt tri.
- Không b cnh tranh quá gay gt.
- Tng đi ít b trói buc bi các quy đnh ca Chính ph.
- Nhân viên đc tr lng tt nhng tng chi phí lao đng không cao.
- T sut li nhun trên vn đ
u t đt ít nht 10%, t sut li nhun trên doanh thu
cao và bn vng, tng trng li nhun trên mi c phiu vt tri.
Price và công ty ca ông đã rt thành công nh s dng chin lc đu t vào c
phiu tng trng. Cho đn nm 1965, ông đã tri qua gn 30 nm đi theo trit lý c
phiu tng trng. Vào thi đim đó, r
t nhiu c phiu đc ông a chung đã đc
bit đn vi bit hiu "c phiu T.Rowe Price". Tuy nhiên, cui thp niên 1960, ông
bt đu đ ý đn s phn khích mt cách vô c ca th trng vi c phiu tng trng
và ông cm thy đã đn lúc các nhà đu t nên thay đi đnh hng ca mình. Ông
ngh s tng giá đã đ
n mc vô lý và cho rng th trng giá lên kéo dài đã đn lúc kt
thúc. ây chính là thi đim ông bt đu bán c phn ca mình trong T. Rowe Price
Associates.
Nm 1973 - 1974, điu Price d liu đã thành hin thc và nhng c phiu tng
trng nht đng lot rt giá nhanh và mnh. Công ty mang tên ông ch còn có th hot
4
đng cm chng. Rõ ràng, thut ng "irrational exuberance - s di dào mt cách bt
hp lý" cha h có khi đó, nhng Thomas Rowe Price đã thy rt rõ nhng nh hng
mang tính tàn phá ca nó.
1.2.2. Chin lc đu t giá tr (Value Investing):
Nhà đu t giá tr (value investor) đc đnh ngha mt cách đn gin là nhng
ngi tìm kim c phiu “giá hi”. “Hi” đây có ngha là th trng đnh giá c
phiu thp hn giá tr ca nó. C v mt lý thuyt và thc t, chin lc đu t giá tr là
chin lc có đ ri ro thp nht trong các chin lc đu t c phiu.
Benjamin Graham, ngi thành công trong nhiu vai trò nh nhà phân tích tài
chính, nhà đu t, ging viên, là đng tác gi cun sách “Security Analysis”. ây là
cun sách đt nn tng cho trng phái đu t giá tr và là sách gi
đu ging cho
nhng nhà đu t dài hn. Trong cun sách này, Benjamin Graham đã đa ra 10 tiêu
chun đ chn c phiu:
1 - T s li nhun/th giá (E/P) cao gp đôi lãi sut trái phiu xp hng AAA
(AAA là hng mc tín dng cao nht dành cho trái phiu ca các công ty).
2 - P/E ca c phiu thp hn hoc bng 40% so vi P/E ca toàn th trng.
3 - T sut c tc/giá ca c
phiu (dividend yield) ln hn 2/3 ca lãi sut trái
phiu xp hng AAA.
4 - Giá tr vn hóa ca công ty nh hn 2/3 giá tr s sách ca tài sn hu hình.
5 - Giá tr vn hóa ca công ty nh hn 2/3 giá tr tài sn lu đng ròng.
6 - T s n/vn ch s hu theo giá tr s sách nh hn 1.
7 - Tài sn ngn hn ln hn n ngn hn ít nht 2 l
n.
8 - Toàn b n nh hn 2 ln giá tr tài sn lu đng ròng.
9 - T sut li nhun trên c phiu (EPS) tng trng 7%/nm tr lên trong vòng
10 nm qua.
10 - Công ty có s tng trng li nhun hàng nm ít nht 7 ln trong vòng 10
nm qua.
Ngoài 10 tiêu chun chn lc trên, Benjamin Graham còn có 8 phng châm v
đu t giá tr và mt công thc tính giá tr c phiu mang du n riêng ca ông. Tác gi
5
Janet Lowe, trong cun sách vit v tiu s ca Benjamin Graham, đã tng kt 8
phng châm nh sau:
1 - Hãy là mt nhà đu t, đng là mt nhà đu c. Benjamin Graham đnh ngha
nhà đu t là ngi mua và s hu c phiu dài hn, trong khi nhà đu c tìm kim li
nhun ngn hn.
2 - Quan trng nht là mua vi giá bao nhiêu. Mua c phiu ca mt công ty tt
nht th trng v ho
t đng, v các ch s tài chính vn có th là mt đu t sai hoc
không hiu qu nu chúng ta mua vi giá quá cao.
3 - Truy tìm nhng c hi giá hi. Th trng s luôn có li trong vic đnh giá c
phiu.
4 - Luôn thn trng vi nhng con s tài chính do công ty cung cp. Thnh thong
vn có nhng công ty c tình không đo đc.
5 - a dng hoá đu t. ng quá tp trung vào mt s
ít c phiu.
6 - Hãy thc hin quyn c đông ca mình. Nhiu nhà đu t đã không thc hin
quyn c đông ca mình mà b ng công ty cho các nhà điu hành. Nhà điu hành đôi
khi hành đng theo li ích ca h, hay li ích ca mt nhóm c đông nào đó, mà không
hot đng vì li ích ca c công ty.
7 - Hãy kiên nhn. Phng châm này cng c phng châm 1.
8 - Phi có tính k lu
t. Ch mua c phiu khi th giá thp hn giá tr đc xác
đnh theo công thc sau:
Giá tr = EPS x (2 x tc đ tng trng nm + 8,5) x Lãi sut trái phiu chính
ph/lãi sut trái phiu AAA
Ví d: Mt c phiu có EPS là 3 USD, tng trng 10%/nm, trong khi đó, lãi
sut trái phiu chính ph là 5% và lãi sut trái phiu ca công ty xp hng tín dng
AAA là 6%. Giá tr ca c phiu này s là:
Giá tr = 3 x (2 x 10 + 8,5) x 5/6 = 71,25 USD
Theo Benjamin Graham, chúng ta ch nên mua c phi
u này khi th giá thp hn
71,25 USD.
6
1.2.3. Chin lc đu t theo đà tng trng (Momentum Investing):
Trong chin lc đu t theo đà tng trng, các nhà đu t tìm kim và đu t
vào nhng c phiu đang tng trng. Hu ht các c phiu đu có giai đon bùng n
tng trng hay còn gi là đà tng trng. iu lý tng nht đi vi các nhà đu t
theo đà t
ng trng là bt kp nhng đt sóng ln nht, lt trong khong thi gian
“hoàn ho” và rút lui vào thi đim “hoàn ho” – thi đim ngay trc khi đà tng
trng đo chiu hoc kh thi hn là ngay sau khi đà tng trng đo chiu.
Chin lc đu t theo đà tng trng cha đng rt nhiu ri ro, bi vì các c
phiu đ
ang có đà tng trng thng đã đi đc chng đng dài nht và có tc đ
tng nhanh nht. Các c phiu này s đt đn k lc mi và nhng điu chnh tt yu
có th đn rt nhanh và gây ra nhiu hu qu khôn lng.
William J. ONeil là mt trong nhng ngi đ xng chin lc đu t theo đà
tng trng. Khi nghi
p bng ngh k toán viên, ông nhanh chóng b cun vào cn
st c phiu trên TTCK, đ ri vi nhng công thc đu t ca riêng mình, ông đã tr
thành mt nhà “phù thu” ti Wall Street khi thu v hàng triu USD li nhun mi nm
t c phiu.
300 USD là khon tin đu tiên William đu t vào TTCK vi c phiu ca
Procter & Gamble khi còn phc v trong Không lc hoàng gia. Có trong tay tm bng
c nhân tài chính c
a i hc Southern Methodist, William khi đng s nghip đu t
ca mình trên cng v mt nhà môi gii chng khoán ti Los Angeles. Bit kinh
nghim còn ít i, William đã dành rt nhiu thi gian đ nghiên cu v thành công ca
các “bc tin bi” trên TTCK. Và ri, n lc ca ông đã đc đn đáp. William nghiên
cu và đúc kt đc 7 yu t cn thit đ nhn dng nh
ng c phiu hin còn ít đc
gii đu t chú ý nhng li chính là nhng tài sn sinh li ln trong tng lai. By yu
t đó đc bit đn vi cái tên CANSLIM.
* Nguyên tc thành công ca William J. ONeil:
- Mua c phiu khi nó đang lên giá. ng bao gi đi c phiu xung giá và có
v nh r mi mua. Mua khi giá đang lên và bán khi giá đt đc mc 20-25% giá đã
mua.
7
- Luôn phi nhn bit mc nào là đnh đim và bán ngay c phiu trc khi nó
đn đnh và chun b xung dc. Phi quyt đoán và bán c phiu khi đang b l ít.
ng bao gi chn ch, vì mc thua l s ngày càng ln hn. Hãy quyt đoán và ct l
càng sm càng tt. ng bao gi đ mc thua l lên đn 8%.
- ng quan tâm đn nhng ch s
ca các nhà phân tích c bn, đu t theo giá
tr. ng quan tâm đn t s giá c trên li nhun ca c phiu, c tc, giá tr s sách.
- Xác đnh t l li nhun và thua l c đnh. Ví d nh bn chn t l li nhun-
thua l là 3-1. Ngha là nu bn b thua l mt c phiu là 3%-5%, thì hãy đt li nhun
t c phiu khác mc gp 3 ln tc là 9%-15%.
- Không phi nhà phân tích k thut nào cng thành công, nhng điu đó không
có ngha là công c phân tích k thut là không hiu qu. Ngc li, đ th biu th giá
và lng giao dch là mt công c tuyt vi trong kinh doanh c phiu. Bn hãy hc k
nng đc đ th và t đó tp xác đnh phán đoán xu h
ng giá ca c phiu. Khi đã
thành tho k nng này, chc chn kt qu kinh doanh ca bn s kh quan hn rt
nhiu.
Là cha đ ca phng pháp phân tích và la chn c phiu hiu qu CANSLIM,
William J. ONeil đã mang li tc đ tng trng bình quân 40%/nm cho các tài khon
đu t cá nhân đc ông t vn. Nhiu chuyên gia đánh giá đây là mt trong nhng
phng pháp hiu qu
nht trong vô vàn các công c phân tích chng khoán hin nay.
“CANSLIM th hin s kt hp hài hoà gia phng pháp phân tích c bn vi
phng pháp phân tích k thut đu t chng khoán”- John Neff, mt cây đi th ca
ph Wall, cho bit.
CANSLIM là tp hp by ch cái đu tiên ca by yu t mà theo William là rt
hiu qu khi đánh giá c phiu và thi đim thun li đ mua vào:
C: Current Quaterly Earnings (Li nhun quý hin ti)
Hãy so sánh li nhun ca công ty trong quý nm nay so vi cùng k nm trc.
Chú ý đn nhng c phiu có mc tng trng 18% - 20%/nm. Nhng công ty tuyt
vi đôi khi có mc tng trng li nhun quý lên đn 50% - 70%. Ngoài phn trm,
chúng ta còn phi chú ý đn con s tuyt đi. Công ty vi mc li nhun 100 triu đô
8
tng trng 20% s có ý ngha hn công ty có li nhun 10 triu đô tng trng 30%.
Mt điu quan trng na là xem xét xem s tng trng này có tính bn vng không.
A: Annual Earnings Increases (S gia tng li nhun ròng hàng nm)
Nên đu t vào công ty có li nhun nm tng trng tng nm trong 5 nm va
qua. Mc tng trng ti thiu là 25%. Kim tra tính xác thc ca tng trng b
ng
vic xem xét ROE - t sut li nhun trên vn ch s hu. ROE phi đt ít nht 15%;
lý tng nht là trong khong 20 - 25%.
N: New Products, New Management, New Highs (Sn phm mi, s qun lý
mi, mc giá trn mi)
Yu t mi. Khi công ty có yu t mi, chng hn nh sn phm mi, th trng
mi, ban điu hành mi.
S: Supply and Demand (Ngun cung và cu)
Khi giá dao đng lên xu
ng mà khi lng giao dch nh thì cng không nói đc
điu gì. Khi giá lên xung kèm theo khi lng giao dch ngày càng tng thì đó mi
thc s là du hiu quan trng.
L: Leader and Laggard (C phiu dn đu ngành và c phiu phát trin kém)
Theo ONeil, nhà đu t ch nên mua 2 hay 3 c phiu tt nht trong nhóm nhng
c phiu dn đu ngành vào thi đim hin ti, còn li nên dành tin cho nhng c
phiu có kh nng sinh li trong tng lai. Ðc bit, các nhà đu t cn tránh mua
nhng c phiu có mc tng trng cao nhng không bn vng, chng hn nh c
phiu lên giá theo trào lu, theo s kin ni bt… bi vì các c phiu này đc đánh
giá là nhng c phiu phát trin kém nên giá ca chúng cng s nhanh chóng st gim.
I: Institutional Sponsorship (S ng h c
a các nhà đu t t chc)
Nên mua c phiu mà các nhà đu t t chc có ít nht 25% s hu. Lý do th
nht, đó là nhà đu t t chc không bao gi mua c phiu mà không nghiên cu điu
tra tình hình kinh doanh cng nh nng lc ca ban điu hành ca công ty đó. Lý do
th hai, khi chúng ta mun bán, thì đã có mt th trng ln sn sàng mua. Chúng ta có
th bán vi giá l nhng ng
c li chúng ta không b ri ro thanh khan đi vi nhng
c phiu này. Tuy nhiên, mt s lng quá ln các t chc nm gi c phiu li tr
9
thành yu t bt li, vì điu đó đng ngha vi vic ngun cung s b hn ch bi các t
chc ít khi mun bán tng phn c phiu ca mình, đy tính thanh khon ca c phiu
xung thp.
M: Market Direction (Xu hng th trng)
Th trng luôn luôn đúng và là ngi duy nht đúng. Do đó, nhng ngi kinh
doanh thành công không nên bao gi tìm cách đi ngc l
i th trng. Và đ kinh
doanh c phiu thành công, vic nm bt xu hng ca th trng là cc k quan trng.
Các nhà đu t hãy theo dõi tin tc, đc nhng báo cáo phân tích chuyên nghip đ
nm vng xu hng th trng. Lch s đã minh chng rng nhng đc gi thng
xuyên ca nhng t báo chuyên v đu t chng hn nh t Investor Business Daily đã
tránh
đc đc nhng bong bóng IT thi gian va qua.
Cho dù nhà đu t hoàn toàn chính xác khi nhn đnh v c 6 tiêu chí k trên,
nhng đn tiêu chí đnh hng th trng li mc phi sai lm thì s có đn 5 trong s 7
c phiu nhà đu t mua s mt giá và dn đn thua l. Yu t th trng là rt quan
trng bi nó nh hng mnh m đn giá c phiu. Khi hàng lot các c phiu cùng
ngành trên th trng b mt giá, thì giá c phiu ca công ty mà nhà đu t la chn
chc chn cng s st gim theo. Ngc li, nu giá c phiu ca các công ty này tng
theo s phát trin ca th trng thì c phiu nhà đu t mua vào cng s tng theo
nhng ch s tích cc đó. Do đó, William nhn mnh đn tm quan tr
ng ca vic
nghiên cu các đ th bin đng giá chng khoán theo ngày, theo tun và theo tháng
trc mi quyt đnh đu t c phiu.
1.2.4. Chin lc đu t k thut (Technical Investing):
Trong chin lc đu t k thut, các nhà đu t luôn tin tng rng tt c thông
tin v mt công ty đu đc th hin qua giá c phiu. Các nhà đu t k thut cho
rng các bn báo cáo li nhun, kt qu đt đc trong nhóm ngành, tin tc mi nht,
thm chí các con s d đoán, tin đn v kh nng sáp nhp hay mua li đu đc phn
ánh trong giá c phiu, do đó, h ch quan tâm ti các chi tit trong biu đ c phiu,
đc bit là xu hng tng và xu hng gim.
10
Các nhà đu t k thut ngn hn thng s dng nhng công c đa ra du hiu
mua vào và bán ra trong ngn hn. Ngc li, các nhà đu t k thut dài hn ch quan
tâm ti kh nng bin đng có c s trong xu hng dài hn.
* Nhng gi đnh c s ca vic áp dng phân tích k thut vào TTCK:
Phân tích k thut là s nghiên cu bi
n đng ca th trng, ch yu thông qua
vic s dng các đ th nhm mc đích d đoán các xu th bin đng ca giá trong
tng lai.
Thut ng “bin đng ca th trng” ám ch ba yu t bin đng chính cung cp
thông tin cho quá trình phân tích k thut là giá, khi lng giao dch và s lng hp
đng cha tt toán (open interest).
Có 3 gi đnh làm c
s cho vic tip cn phân tích k thut:
- Bin đng th trng phn ánh tt c
- Giá dch chuyn theo xu th chung
- Lch s s t lp li
Bin đng th trng phn ánh tt c:
ây có th coi là nn tng ca phân tích k thut. Mi lý thuyt, phân tích khác
mun đc chp nhn thì trc tiên phi hiu và chp nhn gi đnh này. Các nhà phân
tích k thut cho rng bt c yu t nào có kh nng nh hng đn giá nh tâm lý,
chính tr hay các yu t tài chính ca doanh nghip, t chc… đu đ
c phn ánh rõ
trong giá th trng. Do đó, có ngi cho rng vic nghiên cu bin đng ca giá là tt
c nhng gì nhà đu t cn và thc s không th phn đi li ý kin này.
Trên c s nhn thc chung v vic giá phn ánh nhng bin đng trong cung
cu, các nhà phân tích k thut ch ra rng khi giá tng dù vì bt k lý do gì thì cu phi
vt cung và th trng t
ng giá. Chúng ta cng đu bit và đng ý rng đng lc
chính ca cung và cu là nhng yu t kinh t cn bn, chúng làm hình thành nên Bull
Market hay Bear Market, còn đ th thì không t nó làm cho th trng dch chuyn lên
hay xung. th ch có th phn ánh tình hình th trng mà thôi.
Giá vn đng theo xu th:
11
Khái nim v xu th là khái nim vô cùng quan trng trong phân tích k thut do
đó cn hiu k v gi đnh này trc khi mun tìm hiu sâu thêm v nó. Mc đích ca
vic xác lp đ th mô t nhng bin đng giá trên th trng là nhm xác đnh đc
sm nhng xu th giá, t đó s tham gia giao dch trên c s nhng xu th này. Trên
thc t, nhng k
thut đây đu mang tính lp li nhng xu th giá có t trc tc là
mc đích ca phân tích k thut là nhm xác đnh s lp li ca nhng dng bin đng
ca giá đã xut hin trong quá kh đ có th tn dng kinh nghim và đa ra nhng
quyt đnh phù hp.
T gi đnh này chúng ta còn có mt h qu là “mt xu th
giá đang vn đng s
tip tc theo xu th ca nó và ít khi có đo chiu”. H qu này rút ra t đnh lut 1 v
s vn đng ca Newton, do đó, có cách phát biu khác nh sau: “mt xu th đang vn
đng s tip tc theo xu th ca nó cho đn khi nó đo chiu”. Nhìn chung tt c nhng
nghiên cu nhm tip cn theo các xu th đ đi theo nhng xu th giá hi
n ti cho đn
khi có du hiu đo chiu.
Lch s s t lp li:
Phn ln ni dung ca phân tích k thut và vic nghiên cu bin đng th trng
đu phi nhm vào nghiên cu tâm lý con ngi. Chng hn nh nhng mô hình giá,
nhng mô hình này đã đc xác đnh và chng minh t hn 100 nm nay, chúng ging
nh nhng bc tranh v đ th bin đng giá. Nhng bc tranh này ch ra tâm lý ca th
trng đang đà lên giá hay xung giá. Vic áp dng nhng mô hình này đã phát huy
hiu qu trong quá kh và đc gi đnh rng s vn tip tc có hiu qu trong tng
lai bi chúng da trên phân tích nghiên cu tâm lý con ngi mà tâm lý con ngi thì
thng không thay đi. Nh th gi đnh này có th đc phát biu là : “Chìa khóa đ
nm bt tng lai nm trong vic nghiên cu quá kh” hay “tng lai ch là s l
p li
ca quá kh”.
i vi nhng nhà phân tích k thut, phân tích k thut là mt ngh thut trong
vic nhìn nhn và d báo mt vn đ da trên nhng gì đã din ra trong quá kh.
Phân tích k thut ra đi rt lâu ti các th trng phát trin nh: M, Nht,
c…ây là công c rt quen thuc đi vi nhng nhà phân tích nc ngoài, nhm d
12
báo giá chng khoán trong tng lai và thi đim la chn giao dch sao cho ti u
nht da vào nhng ch s và nhng công c trong phân tích k thut mà nn tng
chính xut phát t lý thuyt Dow ca Charles H. Dow, Lý thuyt Sóng Elliot ca R.N.
Elliot và Dãy s Fibonacci và các công c phân tích khác. Trong đó, lý thuyt Dow là
nn móng cho vic nghiên cu v phân tích k thut. Hu ht các nhà phân tích k
thut và chuyên viên nghiên cu th trng đu công nhn rng ph
n ln nhng gì
đc gi là phân tích k thut ngày nay đu bt ngun t nhng lý thuyt ca Dow.
* Lý thuyt Dow:
Nhng bin đng th trng vi mi xu hng đu có th đc d đoán trc trên
c s bin đng giá trên các biu đ.
- Gi đnh ca Dow:
+ Phn ln các chng khoán tuân theo xu hng c bn ca th trng.
+ Xu th
c bn ca th trng đc hiu là “ch s giá bình quân” - phn ánh xu
th chung ca mt s c phiu đi din cho th trng.
- Các tin đ:
+ Ch s dng giá đóng ca: Giá phn ánh là giá đóng ca, có th d đoán đc,
và tác đng đn mi quan h cung cu ca th trng.
+ S dng ch s trung bình: Ch s trung bình là trung bình hoá tt c:
Các bin đng tng ngày
Các điu kin tác đng lên cung - cu các c phiu
Nhng quyt đnh đu t bt ng không d đoán đc.
- Gii thích lý thuyt Dow:
Lý thuyt Dow đc xây dng da trên 6 nguyên lý c bn:
Nguyên lý 1: Giá phn nh tt c hành đng ca th trng.
Gm mi thông tin: các yu t v kinh t
, chính tr, các yu t tâm lý, kh nng
tng trng li nhun ca công ty.
Tt c các kin thc ca tt c nhng ngi tham gia vào th trng (nhà giao
dch, nhà đu t, nhà qun tr danh mc…)
Nguyên lý 2: Th trng có 3 s chuyn dch:
13
S dch chuyn chính: (primary movement)
+ Trong th trng đu c giá lên (bull market): Là s dch chuyn lên trên mt
cách rng ln, ít nht là 18 tháng.
+ Th trng đu c giá xung (bear market): Là mt s gim giá kéo dài và s
ngng li khi có nhng s phc hi đáng k trong giá c phiu.
Nhng phn ng th cp:
+ Là s st gim quan trng trong th trng đu c giá lên ho
c mt s tng giá
quan trng trong th trng đu c giá xung.
+ Khong thi gian dch chuyn nhìn chung thoái lùi t 33% - 66% (1/3 đn 2/3).
+ Kéo dài t 3 tun đn nhiu tháng, thông thng 3 tháng.
+ Nó ch quan trng trong vic hình thành nên mt phn ca s dch chuyn chính
cng nh dch chuyn th cp.
Nhng s dch chuyn nh (minor movements): s dch chuyn này th hin
nh
là mt bin đng nh trong giá qua các ngày giao dch, thi gian din ra rt ngn.
Nguyên lý 3: Nhng đng xu hng ch ra s dch chuyn.
Mi xu hng thng xy ra trong ba giai đon riêng bit:
- Trong th trng giá lên có 3 giai đon:
+ Giai đon tích lu: th hin vic mua có hiu bit các nhà đu t tinh thông.
+ Giai đon tham gia công chúng: xy ra khi các mc giá bt đu gia tng mt
cách nhanh chóng và nhng tin t
c kinh doanh s đc ci thin.
+ Giai đon phân phi: khi nhng tin tc kinh t tr nên tt hn và khi khi
lng có tính cht đu c và s tham gia công chúng gia tng.
- Trong th trng giá xung có 3 giai đon:
+ Giai đon phân phi
+ Giai đon hong lon
+ Giai đon bán bt buc
Nguyên lý 4: Các mi quan h giá và khi lng to ra nn tng c bn.
- M
i quan h c bn là khi lng tng khi giá phc hi và thu hp khi giá gim.
14
- Nu khi lng tr nên đng khi giá tng và gia tng khi giá gim, cnh báo
rng xu hng chính sm b đo ngc.
Nguyên lý 5: Hành đng giá xác đnh xu hng.
Du hiu tng giá đc đa ra khi s tng giá liên tip to ra các đnh cao hn và
s gim giá xen vào to thành các đáy cao hn. Và ngc li đi vi du hiu gim giá.
Nguyên lý 6: Danh mc phi xác đnh.
Phi bi
t kt hp ch s ca các ngành tng h cho nhau:
- Ch s bình quân ngành công nghip: là trung bình giá ca 20 c phiu công
nghip ca M.
- Ch s bình quân ngành giao thông vn ti (Transportation): là trung bình giá
ca 12 c phiu ngành giao thông vn ti M.
- Trong mt nn kinh t phát trin khi ngành công nghip phát trin thì ngành giao
thông vn ti cng phát trin theo nên 2 ch s bình quân ngành công nghip và bình
quân ngành giao thông vn ti s cng c ln nhau.
1.2.5. Các chi
n lc đu t khác:
Các chin lc đu t khác có th s dng kt hp vi bt k phng thc đu t
chính và ph.
1.2.5.1. Chin lc đu t t trên xung di:
Trong chin lc đu t t trên xung di, các nhà đu t s tìm kim c phiu
theo trình t:
- Th nht, xem xét phm vi rng l
n là đt nc, dành cho các nhà đu t ni
đa. i vi các nhà đu t toàn cu, có th là bt k quc gia nào có nn kinh t hot
đng tt nht ti thi đim hin ti.
- Th hai là th trng c phiu.
- Th ba là khu vc kinh doanh, nhng khu vc ln ca nn kinh t bao gm:
chm sóc y t, nng lng và công ngh. Các khu vc thng xuyên thay phiên nhau
d
n đu tùy theo tình hình nn kinh t và nhiu yu t khác.
- Th t là nhóm ngành. Khi nhà đu t tìm thy khu vc có kt qu hot đng tt
nht, hãy tìm nhng nhóm ngành có kt qu hot đng tt nht trong khu vc đó.
15
- Th nm là c phiu. Khi đã xác đnh đc đt nc, th trng c phiu, khu
vc và nhóm ngành có kt qu hot đng tt nht, nhà đu t s thc hin tìm kim
nhng c phiu tt nht trong nhóm hoc các nhóm ngành phù hp vi phng thc
đu t ca mình.
Chin lc đu t t trên xung di v c b
n da trên s dn đu luân phiên
ca các khu vc và nhóm ngành. S luân phiên đc a chung ca khu vc và nhóm
ngành có quan h mt thit vi dòng chy ca dòng tin do các t chc đu t vào.
1.2.5.2. Chin lc giao dch ni b:
Trong chin lc giao dch ni b, các nhà đu t s làm theo quyt đnh mua ca
ca nhng thành viên trong công ty. Quyt đnh mua vi s lng ln c
a thành viên
trong công ty cho thy giá c phiu trong tng lai s đi theo chiu hng tt. c bit
chú ý ti quyt đnh mua ca nhng v lãnh đo cp cao ca công ty. Các nhà đu t
không quan tâm nhiu đn quyt đnh bán ni b. Quyt đnh bán c phiu ca thành
viên trong công ty không đc coi là du hiu d báo kh nng thay đi giá chng
khoán nh quyt đnh mua bi vì lý do h bán c phiu thng không liên quan nhiu
đn tng lai ca công ty. Tuy nhiên, khi nhng c đông quan trng nh ch tch hi
đng qun tr hay CEO bán hu ht c phn ca h thì đó là mt quyt đnh rt quan
trng và có th là du hiu ca s gim giá c phiu. ôi khi nhng s vic không
lng trc có th xy ra vt ra khi tm kim soát c
a ban qun lý công ty, nh áp
lc cnh tranh bt ng, s tht bi ca sn phm,… khin giá c phiu st gim nên
quyt đnh mua ca thành viên trong công ty không phi là mt công c d báo hoàn
ho.
1.2.5.3. Chin lc mua và gi:
Trong chin lc mua và gi, các nhà đu t xây dng mt danh mc đu t c
phiu và gi chúng trong nhiu nm, b qua nhng bin đng c
a th trng. xây
dng mt danh mc đu t c phiu, các nhà đu t cn phi dành nhiu thi gian và
n lc cho quá trình la chn c phiu n đnh, vng chc có trin vng tng trng
trong dài hn tt. Chin lc mua và gi vn tn ti ri ro khi nhà đu t mc sai lm
trong quá trình la chn c phiu ho
c gp phi nhng ri ro h thng.