sự phân hủy yếm khí chlorpyrifos ethyl bởi hệ vi khuẩn từ nền đất chuyên canh lúa tại cai lậy tiền giang và phụng hiệp hậu giang

I HC C
KHOA NÔNG NGHIP VÀ SINH HC NG DNG





HUNH TH CM MY

S PHÂN HY YM KHÍ CHLORPYRIFOS ETHYL
BI H VI KHUN T NT CHUYÊN CANH
LÚA TI CAI LY-TIN GIANG
VÀ PHNG HIP-HU GIANG




LUT NGHII HC
NGÀNH NÔNG NGHIP SCH

C4

I HC C
KHOA NÔNG NGHIP VÀ SINH HC NG DNG


HUNH TH CM MY


S PHÂN HY YM KHÍ CHLORPYRIFOS ETHYL
BI H VI KHUN T NT CHUYÊN CANH

LÚA TI CAI LY-TIN GIANG
VÀ PHNG HIP-HU GIANG

LUT NGHII HC
NGÀNH NÔNG NGHIP SCH
MSSV: 3108291


ng dn khoa hc:
N

C14
i


 u khoa hc ca bn thân và
thng dn. Các s liu, kt qu c trình bày trong luc và
c ai công b trong bt c tài li
ng dn Tác gi lu
Ký tên Ký tên


n Hunh Th Cm My

ii



 
 

Quê quán 


E-mail:
 
- 

- 1

-     
T
 -           

Cần Thơ, ngày 17 tháng 7 năm 2014












iii


 c thành qu này, tôi xin gi li cn th

Vin, thy Nguyn Kh   Th     ng dn,
truyt cho tôi nhiu kin thc mi và nhng kinh nghim quý báu giúp tôi hoàn
c lu
Tôi xin c  thy cô thuc khoa Nông
Nghip và Sinh Hc ng Dt tình ging dy cung cp cho tôi nhng
kin thc nn tng vng chc.
Chân thành c Nguyn Th T Quyên, anh Nguy tr tôi
v nhiu mt trong quá trình tôi thc hi tài.
C và các bn trong phòng thí nghim Sinh Hp
th lp Nông Nghip Sch K36, nh tôi trong
sut thi gian qua.
Cui cùng, tôi xin gi li tri ân sâu snh và to
mu kin thun li cho tôi hoàn thành tt khóa hc này.
Hunh Th Cm My
iv

MC LC
Trang
L i
LÝ LCH CÁ NHÂN ii
LI C iii
DANH SÁCH BNG vii
T VIT TT viii
C ix
M U 1
C KHO TÀI LIU 2
o v thc vt 2
c v lch s s dng ca thuc bo v thc vt 2
1.1.2 Mi nguy hi do s dng thuc BVTV 5
1.1.3 Mt s ng chuyn hóa thung 6

 7
1.2.1 Tình hình s dng thu gii 7
1.2.2 Tình hình s dng Chlorpyrifos ethyl trên các mô hình canh tác 8
1.2.3 Tính cht ca Chlorpyrifos ethyl 9
1.2.4 S phân hy và chuyn hóa ct 12
 15
              
 18
1.4.1 Phn ng chui Polymerase 18
n di bi cp DGGE 19
 21
n 21
2.1.1 Thi gian m thí nghim 21
2.1.2 Thit b thí nghim 21
2.1.3 Hóa cht dùng trong thí nghim 21
ng pháp 22
2.2.1 B trí thí nghim kho sát kh y Chlorpyrifos ethyl 22
2.2.2 Kia dng ca h vi khun kh chlor yt 25
2.2.3 ng kê x lí s liu 27
KT QU VÀ THO LUN 28
v

3.1 Mt s t ti khu vc thu mu 28
3.2. Kho sát kh y ym khí Chlorpyrifos ethyl ca các h vi khun
t 28
3.2.1 Kt qu  y ym khí Chlorpyrifos ethyl
ca 4 h vi khun 28
3.2.2 Kho sát s hình thành các sn phm trung giang ca Chlorpyrifos ethyl 32
ng vi khun ym khí phân ht 34
KT LUN VÀ KIN NGH 38

4.1 Kt lun 38
4.2 Kin ngh 38
TÀI LIU THAM KHO 39


vi


DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 1.1. V chai thuc BVTV b vt bng rung 5
   ng ca thuc       ng m  a
thuc 6
Hình 1.3. Công thc cu to ca Chlorpyrifos ethyl 10
Hình 1.4.Mt s ch phm có chc s dng ph bin ti
Vit Nam 11
ng chuyn hóa tng quát ca Chlorpyrifos ethyl 15
Hình 1.6. Quá trình cho nhn n t trong kh chlor Dioxins 16
Hình 1.7. Thit b PCR
18
Hình 2.1. B trí thí nghim ym khí 23
Hình 2.2. Trích và làm sch dch trích bng ct Alumina 25
Hình 2.3. Trích DNA bng b Kit PowerSoil
(R)
DNA Isolation 25
Hình 3.1. Kh y Chlorpyrifos ethyl ca h vi khun CL01 và CL02 . 29
Hình 3.2. So sánh t  phân hy Chlorpyrifos ethyl trên 1 ngày gia các
nghim thc ca h vi khun CL01 và CL02 thm 300-350 ngày 30
Hình 3.3. Kh y Chlorpyrifos ethyl ca h vi khun PH01 và PH02 30
Hình 3.4. So sánh t  phân hy Chlorpyrifos ethyl trên 1 ngày gia các

nghim thc ca h vi khun PH01 và PH02 thm 300-350 ngày 31
Hình 3.5. T phân hy Chlorpyrifos ethyl trên 1 ngày  nghim thc b sung
acid hvà không b sung acid hn 330-350 ngày 32
    chuyn hóa ca Chlorpyrifos ethyl trong nghim thc
b sung acid h 33
   chuyn hóa ca Chlorpyrifos ethyl trong nghim thc không b
sung acid h 33
Hình 3.8.  sn phm PCR ca nhóm vi khun kh chlor Chloroflexi trong
các nghim thc mu t PH01 vi cp mi 338F/1101R 35
 sn phm PCR ca nhóm vi khun kh chlor Chloroflexi trong
các nghim thc mu t PH01 vi cp mi 341F-GC/534R 35
 sn phm PCR (DGGE) ca các nghim thc mu t PH01
36
 ng ca các vi khun nhóm Chloroflexi trong mu t PH01
37

vii


Trang
Bng 1.1. Phân lo c ca thuc BVTV 4
Bc theo WHO 4
Bng 3.1. Mt s c tính lý hóa ca các lot s dng trong thí nghim ……28

viii

























2,4-D
2,4-Dichlorophenoxyacetic acid
AchE
Acetylcholinesterase

Bp
Base pair
BVTV

CDPR
California Department of Pesticide

CL



DCM
Dichloromethane
DDT
Dichlodiphenyl trichloetan
DGGE
Denaturing Gradient Gel Electrophoresis
DNA
Deoxyribonucleic acid
GC/MS
Gas Chromatography Mass Spectometry
HP/LC
High Performance Liquid Chromatography
LC
50

Medium lethal concentrate
LD
50

Lethal Dose 50
LT
50

Medium lethal time
PCR
Polymerase Chain Reaction
PH

TCP
3,5,6 - trichloro  2-pyridinol
TMP
VSV
rRNA
3,5,6- trichloro-2-methoxypiridyne

Ribosomal ribonucleic acid
WHO
World Health Organization
ix

Hunh Th Cm My, 2014. “Sự phân hủy yếm khí Chlorpyrifos ethyl bởi hệ vi
khuẩn từ nền đất lúa thuộc Cai Lậy-Tiền Giang và Phụng Hiệp-Hậu Giang”.
Lut nghip k ngành Nông Nghip Sch, khóa 36, khoa Nông Nghip
và Sinh Hc ng Dng, i Hc C
Cán b ng dn khoa hc: n.
TÓM C
Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm so sánh khả năng phân hủy Chlorpyrifos ethyl
khi có và không có bổ sung acid hữu cơ trong điều kiện yếm khí bởi các hệ vi khuẩn
trên nền đất thâm cánh lúa tại Cai Lậy-Tiền Giang và Phụng Hiệp-Hậu Giang. Thí

nghiệm được bố trí trong microcosms chứa 30 mL dung dịch khoáng tối thiểu, 10 g
mẫu đất và 35 ppm Chlorpyrifos ethyl (tính theo dung dịch) trong 450 ngày trong
điều kiện yếm khí. Kết quả cho thấy bốn hệ vi khuẩn ký hiệu CL01, CL02, PH01 và
PH02 đều có khả năng phân hủy tốt Chlorpyrifos ethyl ở tất cả các nghiệm thức.
Sau 60 ngày ủ, nồng độ Chlorpyrifos ethyl còn lại trong các nghiệm thức dao động
từ 3-82% của nồng độ thuốc ban đầu. Tốc độ phân hủy thuốc đã được gia tăng sau
lần bổ sung Chlorpyrifos ethyl thứ hai. Nồng độ thuốc còn lại sau 350 ngày ở các
nghiệm thức biến động từ 4-68% của nồng độ thuốc ban đầu. Khi so sánh về tốc độ
phân hủy Chlorpyrifos ethyl sau 350 ngày thí nghiệm cho thấy không có sự khác
biệt thống kê giữa 2 nghiệm thức bổ sung và không bổ sung acid hữu cơ. Mặt khác,
hệ vi khuẩn ký hiệu PH02 có tốc độ phân hủy Chlorpyrifos ethyl cao hơn các hệ vi
khuẩn còn lại trong cùng điều kiện có bổ sung acid hữu cơ. Trong khi đó tốc độ
phân hủy giữa các hệ vi khuẩn thử nghiệm là như nhau trong điều kiện không bổ
sung acid hữu cơ. Sản phẩm trung gian sinh ra trong tiến trình phân hủy
Chlorpyrifos ethyl bởi hệ vi khuẩn đất được xác định là: O,O-dietyl-3, 6-dichlo-2
pyridil photphorothioat, 3,5,6 trichloro-2 pyridinol (TCP) và O,O-diethyl-O (3,5,6-
trichloro-2-pyridyl) phosphate (Chlorpyrifos oxon). Kết quả thực hiện phản ứng
PCR và điện di biến tính tăng cấp DGGE đối với mẫu đất PH01 để phân tích gene
16S rRNA của nhóm vi khuẩn Chloroflexi cho thấy sự đa dạng về cấu trúc của hệ vi
khuẩn giữa các nghiệm thức bổ sung, không bổ sung acid hữu cơ và nghiệm thức
đối chứng (không bổ sung Chlorpyrifos ethyl) có độ tương đồng cao, khoảng 90-
96%. Như vậy, đã có sự hiện diện của nhóm vi khuẩn yếm khí có khả năng phân hủy
được Chlorpyrifos ethyl, mở ra tiềm năng cải thiện đất ô nhiễm bằng biện pháp sinh
học
1


Chlorpyrifos ethyl là hot cht có tác dng tr sâu, ry ph rng thuc nhóm lân
h  c s dng khá ph bin t ng Bng Sông C  
       ng s dng Chlorpyrifos ethyl quá liu

 dng cao gp 15 ln so vi khuyn cáo (Nguyn Th Lan
 Chlorpyrifos ethyl là hot chng c ch thn kinh cao, gây
n sc khi và mt s ng vt máu nóng khác. Công
thc phân t ca Chlorpyrifos ethyl có 3 gc chlor và 1 gc lân trên vòng pyridine.
Nu các gc chlor hoc gc lân b loi b  bu ca
Chlorpyrifos ethyl s gi     ng ym khí các hp cht có
cha chlor có th b kh thông qua quá trình hô hp  mt s nhóm vi khun khác
u nghiên cu trên th gii v vic phân hy các hp cht có cha
t qu nghiên cu cho thy, các hp cht này
có kh   y tt bi mt s loài vi khun  u kin ym khí. 
ng ngu
kin thun li cho các loài vi khun ym khí tham gia vào chu trình bing và
phân hc cht h  c ngm. Vì vy, gi
thuyt ra là  có kh y tc cht
h  , khi có ngun acid h  b sung.     n t mà vi
khun s d kh chlor trong phân t Chlorpyrifos ethyl.  S
phân hy ym khí Chlorpyrifos ethyl bi h vi khun t nt chuyên canh
lúa ti Cai Ly-Tin Giang và Phng Hip-Hu Giangc thc hin vi mc
tiêu: Kho sát s phân hy ym khí Chlorpyrifos ethyl ca các h vi khun trong
u kin có và không có ngun carbon b sung (acid h




2






Thuc bo v thc vt (BVTV) hay còn gc, là nhng hp cht
c có ngun gc t nhiên hoc tng hp hóa h phòng và tr sâu, bnh,
c di, chut hi cây trng và nông sc gi chung là sinh vt hi cây trng
và nông sn (Trn Quang Hùng, 1999). Có nhi phân loi thuc
BVTV, di ng tác dng, thuc chia thành thuc tr sâu,
thuc tr bnh, thuc tr cvà thuc tr ng vt (chut, tuyn trùng, nhn, c
.
T lâu, các bin pháp hóa bo v thc vi bin và áp
dng. Theo Trch s i ca chúng có th chia thành 3 giai
n :
c th k XVIII:  canh tác còn lc hu nên quá trình
sn xut trong ch nhiu vào s may r khoa hc. Bin pháp BVTV
n này ch yu da vào chc có sn trong t 
nh có trong tro núi la hoc các loc t có sn t cây c  phòng
tr bnh.
T th k  phòng tr dch hi tr nên quan
trt c mt s thành tu ý 
Benediet Prevost (1807)chc rng nc sôi trong nng có tính
i vi bào t nm gây bUstilaginalesu quc
gia thu        phòng tr sâu Lepitinotasa
decemlineata hi khoai tây. Millardet nghiên cu s dng hn hp gi ng
sulphate và vôi to thành hn hp Bordeaux có tác dng phòng tr bnh 
trên nho trong nh-1887 (Tr Tuy nhiên các hp cht
hóa hn này ch yu là các hp ch
i, gia súc và cây trng.
T n nay, khi nghiên cu v DDT (Dichlodiphenyl trichloetan)
c ông Muller công b thì vic s dng thui vi vic phòng tr sâu
bnh chuyn bin mu s i ca hàng lot các thuc
tr dch hi h : Chlor h, Polyclopynen, P
pyrethroid tng hp (Cypermethrin, Deltamethrin, P 

(Naptincarbamat, Mipcin, F) và lân hMethyl Parathion, Sumithion,
3

B   huc tr sâu nhóm lân h   t trong nhng loi
thuc ph rng, có ng rt nhanh (tính tip xúc, v c, xôt mnh),
c cp tính ng c ch thn kinh mnh. Thuc tr sâu lân h
i và c s dng vào 
et alc dn bi Singh và Walker, 2006). Hin nay hp cht lân h
loi thuc tr c s dng ph bin nhc tính khong 34% tng
thuc tr c bán trên toàn th gii vi nm bi ta dùng nhiu
hp cht hng hhiocarbamate, hp cht thy ngân hp
cht Bi vi c di, bin pháp hóa hc chú ý vi
s i ca thuc tr c n
này, thuc khai thác  mc ti ng gii
quyt mi v bng bin pháp hóa hc. Tuy nhiên, t ng khuyt
m ca thuc BVTV dn c bc l n  c thay th bng các loi
thuc có ngun gc sinh hc, hiu qu n an toàn vi và môi
ng. Mc dù nh sau ngày càng có nhiu loi thui.
Tuy nhiên, th ng thuc BVTV hin nay vn rt phc tp, chng loi hóa cht
ng và không ngng v bt cp v s dng thuc
còn tn ti và gây nhiu hu qu c.
  c ca mt cht, khái nim v lic c s
dng. Liu lng chc c c mng nhnh
 sinh v µg/kg, mg/kg, g/kg). Theo Triu
c có th bao gm nhiu m 
- Ling gây cht trung bình (LD
50
- Medium lethal dose) là li ng
ch c trong nh u kin nh nh gây cht cho 50% cá th dùng
trong nghiên cu.

- Lic là li lâm vào tình trng x
gây ht óng mt, nhn t vong.
- Ling gây cht là liu chc nh nht có th  nhng
bii không th phc hc, dn t vong. Lic càng nh
c ca chc càng ln.
Mt s ch   c ca mt ch
- N gây cht trung bình (LC
50
- Medium lethal concentrate) là n
ch c trong nh u kin nh nh gây cht cho 50% cá th dùng
trong nghiên cu. LC
50
c tính bng mg/L, g/m
3
.
- Thi gian gây cht trung bình (LT
50
- Medium lethal time) là thi gian gây
cht cho 50% s cá th dùng trong nghiên cu, ti mt n  hay liu
4

ng nhnh. LT
50
c tính bng phút, gi. Tuy nhiên, ch yu da vào
giá tr LD
50
 c ca mt chc chia làm 4 m ng 1.1 và
1.2.
 

Tr s LD
50
ca thuc (mg/kg)
Dng lng
Dng rn
Qua ming
Qua da
Qua ming
Qua da
Rc




c
20  200
40  400
5  50
10  100
c trung bình
200  2.000
400  4.000
50  500
100  1.000
c
>2.000

> 4.000
> 500
>1.000
(Nguồn Nguyễn Trần Oánh, 2007)
 
Phân nhóm và ký
hiu
Bing
c
c tính cp LD
50
(mg/kg) chut nhà
LD
50
qua da (mg/kg)
LD
50
qua ming (mg/kg)
Th rn
Th lng
Th rn
Th lng
Rc (I)
(Ch 
)

u lâu

n
trng
10
40
50
200
c cao (II)
(Ch  
   i
vàng)
Ch th 
chéo trên nn
trng
10-100
40-400
50 -500
200-2.000
c trung bình (III)
(Ch  
   i
c bin)
V
không liên tc
trên nn trng
100-
1.000
400-
4.000

500-2.000
2.000 -3.000
c nh (IV)
(Ch n th
   i
xanh lá cây)
Không có biu
ng
1.000
4.000
>2.000
>3.000
(Nguồn: Lê Văn Khoa, 2010)
5

BVTV
Mc dù phi tha nhn rng thuc BVTV có vai trò rt quan trng và khó có
th thiu trong quá trình canh tác. Tuy nhiên, vic lm dng thu
nhiu hu qu , gây mt cân bng sinh thái
và phát sinh loài kháng thuc. Vào gia nh
m và vi khun kháng thuc, 19 loài c di kháng 17 loi thuc
(Trn Quang Hùng, 1999).
c bit, thung ô nhing hin nay.
Khi phun thuc lên cây tr thuc phun ra b 
k ng thuc bón trc tit (Trn Quang Hùng, 1999). Thuc BVTV
có th gây ô nhing do b rò r trong quá trình vn chuyn, ct gi và s
dng, do vic tiêu hy, x lý cht thm bo an toàn, do tâm lí s
dng thuc quá ling gp nhiu ln so vi khuyn cáo. i dân
li hay có thói quen ra dng c phun thuc ngay ti rung, vt b chai l, bao bì
ho trc ting thua sau khi phun xung kênh rch. c

n thuu khó tránh khi.







Hình 1.1. 
Thu   i và các loài ng vt máu nóng khác.
Thuc BVTV xâm nhi bng, qua
da, qua hô hp, gây ng c và có th dn t vong. Các triu chng gp
u, chóng mt, bun nôn, gim kh  lc, khó th hay suy hô hp.
ng thuc cao có th gây bt tnh hoc co gin chã có không ít cht ô
nhim xâm nhc, trái cây và các loi rau xanh. Mt qu
kim tra 25 mu rau ca cc BVTV ti các tnh phía Bc cho thy có ti 44% mu
ng thuc cht t quá gii hn cho
phép. Kim tra 35 mu ti các tn 54% m
ng thu8,6% mt quá mc cho phép. 
6

c ta, hi b nhic thuc BVTV. Riêng vi
n Tre t -i b nhi
i cht;  Tii b nhii cht (H
   Ph          
2013).
1.1.3 M
Thuc BVTV khi luân chuyn ng s c cây hp thu hay có tác
dng lên nhiu loài côn trùng khác nhau. Tuy nhiên, phn lng thuc còn li b
hao hng. m ca thuc tr c, xu

ng hp th t, s bn b ca thuc tính cng sét,
cát và cht h là nhng thông s quan tr ng thái ca thuc
ng (Anoymous, 2009 trích dn t
Osman Tiryaki, 2010
). ng thái
ca thuc tr t b chi phi bi mt lot các quá trình vt lý, hóa
hc và sinh hc phc tp, bao gm c s hp th-phóng thích thuc t t
phân hy sinh hc, phân hy hóa hc và hp th bi cây trng. Ngoài ra, thuc
BVTV còn b rò r, ra trôi và xói mòn do gió. Các quá trình này trc tip kim soát
vic vn chuyn thuc tr sâu, chuyt, c, không khí và th
(Arias-Estevez et al.,2008).











Hình 1.2. 

Các yu t quan trng góp phn làm gim n  thuc BVTV trong môi
ng là các yu t phi sinh hc và sinh hc. Các yu t phi sinh hc gm s oxi
hóa, s kh, s thy phân và s quang phân khi gp ánh sáng mt tri. Còn yu t
sinh hc có th do s phân hy tvi sinh vt (VSV) t m, vi khun
t
Thuc bo v

thc vt

Thc vt
Không khí
c
Thc phm
ng vt
i


T
7

hay nh vào mt s quá trình din ra trong thc vng hòa loãng sinh
hc và chuyn hóa thuc trong cây. S hoà loãng sinh hc s làm gim kh 
bo v ca thung chc có trong sn phm, gim
 i và gia súc. Mt khác, thuc BVTV i tác
dng ca enzyme có th b chuyn hoá theo nhi thành nhng hp cht mi
có cu trúc n hay phc t, t  i hot tính sinh hc ban
u ca thuc. Ví d c tr sâu và tr nm gc lân h phân gii
qua tc và sn phm cui cùng là acid phosphoric vi nm bnh
và côn trùng (Nguyn Trn Oánh, 2007). Tuy nhiên, yu t sinh hc làm gim nng
 thuc quan trng vn là s phân hy sinh hc ca VSVVSV t rt phc
tp, trong u loài có kh  các cht hoá hc. Theo Brown
(1978), mt loi thuc BVTV có th b mt hay mt s loài VSV phân hu. Chng
hm Trichoderma viridi có kh  nhiu loi thuc tr sâu gc
chlor h, lân he và thuc tr c (Matsumura & Boush,1968).
i vi thuc tr c 2,4-n 7 loài vi khun và 2 loài x khun cùng phân hu.
Khi dùng liên tc nhit loi thuc tr c trên mt lot thì thi gian tn
ti ca thu  t ngày càng ngn. Nguyên nhân ca hi   c

Kaufman và Kearney (1976) gihi thuc mi tip xúc vt, các
t có s t u chnh, nhng VSV không có kh n dng thuc
tr c làm ngun th b thung, nên b hn ch s ng hay ngng
hn không phát trin nc li, nhng loài VSV có kh  phát trin
thun li và gia  ng nhanh chóng (Nguyn Trn Oánh, 2007). Kh 
phân hy thucBVTV nói chung và thuc gc lân h
th. Khi VSV s dng thungun th chc tính ca
thuc s gim m.


T i, thung và không ngng gia
 s ng và chng loc tính mrên toàn cu có 4,6 triu tn
thuc tr sâu hóa hc ng. Doanh thu cho thuc tr sâu ca toàn th
git l thuc tr sâu li giu các
nhóm thu 1960 doanh thu thuc tr t 310 triu USD chim
36,5% tng doanh thu bán hóa cht nông nghi       USD
 USD (34,7%). K t ng dùng thuc
tr sâu có du hiu gi so vi các nhóm thuc khác, còn 27,9% và 25%
ng 7,6 và 7,8 t USD.
Châu Âu hin nay là khu vc tiêu th thuc tr sâu ln nht th ging th hai
8

là Châu Á. C Trung Quc, Hoa K, Pháp, Brazil và Nht Bn là nhng
c sn xu dng thuc tr sâu ln hin nay (Zhang và ctv., 2011).
Ti mt s quc gia Châu Á tiêu bic, trong nh
n nhsn xut ch yu các loi thuc tr sâu gc chlor h
h thuc tr sâu carbamate. T n xut
thuc lân hc lân h
  cm s dng 
quc gia này. Ti Nht Bn, thuc tr sâu ch yu s dng cho sn xut lúa (chim

40%). Hu ht các loi thuc tr c xut kh
Á và Trung Quc.
Tng rãi 
 

, 2002). 

   et al., 2008         
 1987-1999 (USEPA, 2000; Donaldson et
al.,  
  ,
 e et al., 2011).
               
(Gebremariam, 2012).

c gc lân h dng
ph bin nhc ta. Chlorpyrifos ethyl có th c áp dng trên nhing
cây trng  các mô hình canh tác khác nhau. Theo kt qu u tra ca Nguyn Th
 tình hình s dng Chlorpyrifos ethyl trên mô hình màu ti
mt s huyn thung Bng Sông Cu Long   Mi-An Giang, Bình
Minh-y-Tin Giang) cho thy s ng s dng Chlorpyrifos
ethyl không nhiu, ch khong 10% trên tng din tích khu tra. Tuy nhiên,
ling thuc mà nông dân s dng gp nhiu ln so vi khuyn cáo.
i thuc God 550EC, nông dân s dng ling cao gp 15 ln so vi
khuyn cáo và gp 6 li vi thuc Vitashield 18EC. Ti Cai Ly-Tin Giang,
ling s dng Pertrang 650EC và Dragon 650EC cao gp 3 và 4 ln so vi
khuyn cáo.
Trên mô hình chuyên lúa, kt qu u tra thc trng s dng thuc BVTV t
 bnh conazole là loc  dg n
9

n,8%. Theo sau là thuc tr sâu nhóm cúc tg hyrethroids, nhóm
Biopesticides, Carbamates và nhóm kháng sinh     l là 9,8,
8,8, 6,9 và 5,9%. Các lo thuc thuc nhóm lân hu 
           rofenofos và
Chlorpyrifos ethy. Tit
trong 3 loi thuc tr sc s dng nhiu -2010. V 
(2009-2010) và v Hè Thu (2010) thuc có cha hot cht Chlorpyrifos ethyl chim
9,19 % và 10,6% trong tng các loi thuc s dng trên toàn tnh (Chi
Cc BVTV Cc vi các tu tra tình hình s
dng thun 2010-2011) trên 120 h ti huyn Yên Châu-
cho th    c s dng ph bin. Din tích s dng
i 1% vào các v xuân 2010, v mùa 2010 và v xuân 2011.
Riêng vi v mùa 2011 Chlorpyrifos ethyl c s dng khá nhin 18,54 %
diu tra có s dng thu dng
thuc quá liu. Tiêu bic s dp 2-3 ln,
Vict gp 5 lt t 6-8 ln so vi
khuyn cáo (Nguy
y, ti Vit Nam hin vt thng kê hoàn chnh v tình hình
s dng Chlorpyrifos ethyl.  m khác nhau, Chlorpyrifos ec s
dng ít hay nhiu tùy theo tình hình sâu b la chn ca nông dân v
loi thuc cn phòng tr. Hu ht nông dân u s dng thuc quá li ng
khuyn cáo. u tra c (2013) i
ng có nguy c cao b nh ng sc khe do i nhim Chlorpyrifos ethyl
trong quá trình s dng và phun thuc trc tip bng bình phun tay. Nguy ci
nhim g lên do dng c bo h lao ng nghèo nàn, còn thiu ý thc trong vic
s dng, bo qun và tiêu hy hóa cht mt cách an toàn. Thc t, theo kt qu
nghiên ccho thy m sau ri ng 33% sc khe i vi nông
dân tham gia trc tip phun ri Chlorpyrifos ethyl.


Mt s c tính vt lí và hóa hc ca Chlorpyrifos ethyl:
Chlorpyrifos ethyl là hot cht dit côn trùng gc lân hcòn có tên gi
khác  Lorsban, Dursban, Sanpyriphos,ng gi theo IUPAC là: O,O-
dietyl-3,5,6-trichloro-2 pyridyl photphorothioat. Chlorpyrifos ethyl có trng
phân t 350,62, công thc phân t là C
9
H
11
Cl
3
NO
3
PS.



10






Hình 1.3. 
Chlorpyrifos ethyl có dng tinh th màu trng, có mùi hydrosulfua nh
t   a các hp cht sulfua có trong trng thi, hành, ti và chn hôi.
Chlorpyrifos ethyl có nhi nóng chy 42-45
o
C, áp su 1,87x10
-5

mmHg 
25
o
C. Do kh hlorpyrifosethyl c cho là có kh 
gây ô nhi b rn các khu
vc lân cn. c gc lân hChlorpyrifos ethyl tan rt ít
c (1,4mg/L  25
o
C). Theo CDPR, thuc tr  tan 3mg/L có tim
m thu vào mc ngm, ny Chlorpyrifos ethyl có ti
ô nhic ngm thp. Tuy nhiên, ô nhic ngm vn có kh y ra do
s khác nhau c u ki    c tính c t (Atac Tuli, 2013).
Chlorpyrifos ethyl tan tt trong các loi dung môi h  tan trong benzen là
7900 g/kg, acetone 6500 g/kg, chloroform 6300 g/kg, cacbondisunfua 5900 g/kg,
dietyl ete 5100 g/kg và   thy phân ca Chlorpyrifos ethyl
  có mt ca ion Cu
2+
 thy
phân ca thuc ng và ctv, 2005).
ng s dng:
Chlorpyrifos ethyl thuc II ng nhanh, tính tip xúc, v c,
t mnh, không có tính ni hp và c thn kinh  m cao do tác
dng kìm hãm s tng hp enzyme Acetylcholinesterase (AchE). Thuc có ph tác
dng rng, có th dic nhiu loi côn trùng ming nhai và ming chít hút hi
lá, thân, hoa qu i cây trng bao gm cây có múi, cây cho ht, rau
màu, khoai tây, c c ng, cây king,  n trng c hoc lâm nghip.
Chlorpyrifos ethyl  c s dng dng hn hp vi Cypermethrin,
Dimethoat,Ngoài ra, nó c dùng cho kh trùng gia dng (gián hi nông
sn, rui nhà, mi, mu loài vt nuôi.

11







Hình 1.4. 
Nam
Tác hi ca Chlorpyrifos ethyl
Vic s dng Chlorpyrifos ethyl ph bim không khí, ô nhim
tc mt, sông sui và ao, h. ng thuc phát hin trong bi nhà
ti Tiu Bang Washington  nhng n  khác nhau, t  n 400 mg/kg
(Fenske et al. 2002). Tn s phát hin cht chuyn hóa ca Chlorpyrifos ethyl 
TCP trong mc tic thu thp t i dân sng  M  82% (n
= 1.000) et al., 1995; Barr
et al., 2005). Các triu chng nhic cp tính bao gm nhu, nhc m
mt s ng hp có th dn t vong. Ngoài ra, thu gây n
h thng sinh sn  nam gii (Cox,1995trích dn t Nguyn Th 13).
i vi thai nhi có các du hiu nhi gim s hóa m phát trin
và gim trng bào thai. Tuy nhiên, nhng du hiu này ch xy ra khi thuc
 liu ho  ng  gây nhng du hiu nhi c rõ ràng  i
m(Tuli,2013).
   ng vt có vú, Chlorpyrifos ethyl nhanh chóng chuyn hóa
thành 3,5,6  trichlor- 2- pyridinol ri thc tiu (Cox, 1995 dn

b c cp tính  mc nh n trung bình vi giá tr
LD
50
qua ming t 60-2000 mg/kg (Barron và Woodburn, 1995). LD
50
qua ming
i vi chut t 135-163 mg/kg và th t 1.000-2.000 mg/kg. Chlorpyrifos ethyl
c vi chim, LD
50
qua mii vi vt tri là 490 mg/kg.
Chlorpyrifos ethyl  i vng vt t (ong mt, ong bp
cày, b rùa, b cánh cngcòn làm i thành phn ca h vi khun sinh
vt phù du  n rt thp 100 ng/L c bin (Tagatz et al., 1982). Trong
cây ci, thuc không có tác dng ni hp qua mô r
ng tìm thy trong mô cây là cht chuyn hóa 3,5,6  triclo  pyridin  2 ol. Mt
s nghiên ci vi cây trng có th chm hình thành ht, d
12

dng trái và phân chia t bào bng khi tip xúcvi Chlorpyrifos ethyl trong
thi gian dài (Cox, 1995 dn bi Ranjan và Malik, 2008).

t, Chlorpyrifos ethyl có th phân hy và chuyn hóa theo
nhi      p ph  t, thm thu xung m c
ngm, bc có th b cây trng hp thu và phân hy bi
VSV t s m ca thuc luân chuyn vào
t.
S hp th/phóng thích ct:
Theo báo cáo ca Gebremariam và ctv. (2011), s hp th t ca
Chlorpyrifos ethyl không ph thuc nhi   t, kh   i cation
(CEC) mà có liên quan chc ch vng ht.  hp thu vào

t ca thuc ng giá tr K
d
và K
oc
. Giá tr K
d
n vi s gia
ng hng hn
n s hp thu hoàn toàn ca Chlorpyrifos ethyl t dung dt. Giá tr
K
d
ng t 13,4 L/kg vt nghèo hKanazawa, n 1.813 L/kg
t sét than t  Ohio (Spieszalski et al., 1994).
S ng có ít các nghiên cu liên
quan. Laabs và Amelung (2005) tin hành trích các m t sau khi phun
Chlorpyrifos ethyl cho thy n thuc gim dn qua thi gian.
Giá tr K
oc
 2-3 ln tronc li, theo báo cáo ca Ciglasch
et al., (2008) n t trng thái cân bng trong 24 gi và
không có s phóng thích thuc tron theo dõiy, vi nhng
lot khác nhau s có s hp th  mc
 khác nhau.
S b t
Thuc tr     t là kt qu v s   a hp ph và
phóng thích thuc t các ht và cht h khuych
tán vào trong không khí. Chlorpyrifos ethyl có áp su mc trung bình 1,8-
2,0x10
-5
mmHg  25

o
C (Racke, 1993). Quá trình b   t ph thuc vào
nhi ng và tính cht ct. T l Chlorpyrifos ethyl 
   t phù sa. T   u tiên sau khi phun, có 2,6 và 9,3%
Chlorpyrifos ethyl   trong vòng mt tháng sau khi phun (Racke, 1993).
Whang et al. (1993u s ba mt s thuc tr sâu bao gm
Chlorpyrifos ethyl, Fonofos và A t rung không có s cày xi b
mt. Nghiên cy mt na 
13

tc 26 ngày sau khi phun.

S thy phân
Quá trình thy phân ca Chlorpyrifos ethyl i khi hp
ph vào b mt thy tinh hoc khi có hiu kin vô trùng,
s thy phân din ra chi vt có tính acid trung bình (chu kì bán rã t
92-341 ngày), c lng kim quá trình này din ra -
200 ngày) thy phân ca thuc có th p nhiu ln khi có cht xúc tá
ion Cu
2+
hoc có s hin din ca mt s t (NRA, 2000).  n
 s phân hy thuc chm rõ rt, c cho là do
 tan ca Chlorpyrifos ethyl thp, vi cùng mu kin pH s thy phân trong
t  chm ch. Mt s sn phm chuy
Chlorpyrifos oxon có t  th    u so v c tính ca
u.
S quang phân
Quá trình quang phân Chlorpyrifos ethyl không thc s i vt
b mt, mc dù có s hình thành sn phm chuyi s chiu sáng ca
ánh nng mt tri. N TCP trong nghim thc chiu sáng không có s

khác bit so vi nghim thc  trong bóng ti (Havens et al., 1992). Tuy nhiên,
trong dung dch quá trình quang phân din ra rt nhanh chóng. Chu kì bán rã ch
trong mu kin nng nóng mùa hè.
S phân hy sinh hc
t, s phân hy Chlorpyrifos ethyl bng thy
phân và quang phân là khá chm. Vì vy, VSV t vai trò ht sc quan trng
 y s phân hy thuc. n nay u nghiên cu v vic
phân h các công trình nghiên cu tp trung
vào v phân hu kin hiu khí. Mt s nghiên cu
ni bt v phân hy hiu c
l c vi khun Enterobater ch    dòng Alcaligenes faecalis
DSP3 có kh   y c Chlorpyrifos ethyl và sn phm ph  c
Yang và ctv. nghiên cu thành công. Mt nghiên cu khác c
2007    c dòng Klebsiella sp. Ngoài ra, còn có công trình ca
Anwar c vi khun Bacillus pumilus 
có kh   y Chlorpyrifos ethyl và TCP. Dòng này phân hn 90%
TCP  n 300 ppm ch sau 8 ngày nuôi .
14

Ngoài nhng kt qu v phân lp vi khun, vic phân lp nm có kh 
d c quan tâm nghiên cu. N , hai 
     os ethyl       Aspergillus
niger 2,3% và Trichoderma viride trong 14
   (Irani và Madhuban, 1996).   Kulshresthavà ctv  
  Acremonium sp.    3,9% Chlorpyrifos ethyl
 ppm 
-
 hlorpyrifos. 
 Trichoderma harznaium và Rhizopus nodosus
-80% Chlorpyrifos ethyl và E




thàn

S chuyn hóa ca Chorpyrifos ethyl trong t
ng phân hy, chuyn hóa tng quát ca Chlorpyrifos ethyl trong môi
c nghiên cu bi Racke (1993). t vai trò
quan trng trong s phân hy thuc. Các nhân t  m ct ng
 n t l phân hy.  n cao, s phân hy Chlorpyrifos ethyl
cht nhiu, vi chu k bán rã trong bt  n 1.000 mg/kg dao
ng t n 335 ngày, riêng vt cát ti Florida có th n 1.575
ngày. Theo Getzin (1981), các dng chuyn hóa chính ca Chlorpyrifos ethyl là s
phân hy to thành 3,5,6 trichloro-2 pyridinol (TCP) i thành
3,5,6 trichloro-2-methoxypiridyne (TMP) và CO
2
. Mc khác, t l khoáng hóa to
thành TCP khác nhau  các lot, vi 47%  t sét và 8% t t mùn sau 8 tun
. Mt thí nghiy có t 68,n 100% Chlorpyrifos ethyl
chuyng TCP tip tc chuyn hòa thành TMP vi t
l 10,n 16,2%.