Câu lạc bộ luân đôn

LỜI MỞ ĐẦU
Các nước đang phát triển đều có nên kinh tế với những đặc trưng cơ bản như: thu
nhập thấp, thị trường vốn kém phát triển…Điều này dẫn đến một hệ quả là nguồn
vốn tiết kiệm trong nước không đáp ứng được nhu cầu đầu tư. Vậy để kích thích
nền kinh tế tăng trưởng, các quốc gia này phải tiếp hành vay nợ nước ngoài.
Nhưng sau thời gian vay sẽ xuất hiện các con nợ mất khả năng thanh toán. Vậy
biện pháp nào để giải quyết tình trạng trên nhằm giảm tổn thất cho chủ nợ cũng
như tạo điều kiện cho con nợ trả được nợ? Đó là việc hình thành những tổ chức
thực hiện tái cơ cấu nợ mang tính chất quốc tế. Một trong những quá trình cơ cấu
nợ đó được đặt tên là Câu lạc bộ Luân Đôn. Đây cũng chính là nội dung tìm hiểu
chính của bài tiểu luận này.
1. Giới thiệu về câu lạc bộ Luân Đôn
Câu lạc bộ London bản chất của nó không phải là câu lạc bộ có cơ cấu tổ chức
chặt chẽ, cũng không có trụ sở đặt tại Lon don mà đó là một thuật ngữ được dùng
để mô tả quá trình đàm phán về tái cấu trúc nợ giữa các ngân hàng thương mại
phương Tây và chính phủ các nước đang phát triển vào cuối những năm 1970 đầu
những năm 1980. Quá trình tái cấu trúc nợ này có sự tham gia của 1000 ngân
1
hàng. Có 3 điểm đáng chú ý để cho biết nguồn gốc của cụm từ “Câu lạc bộ Luân
Đôn”:
- Có nhiều cuộc họp đã diễn ra tại Luân Đôn để bàn về vấn đề nợ của các nước
như Zaire, Thổ Nhĩ Kỳ, Sudan, Ba lan
- Luật pháp được lựa chọn là luật của nước Anh vì đây được xem là luật điều
chỉnh hầu hết các khoản vay tại thị trường tiền tệ Châu Âu
- Lãi suất liên ngân hàng Luân Đôn được sử dụng như là tiêu chuẩn để xác định lãi
suất vay của các khoản nợ quốc tế.
Các yếu tố cốt lõi của quá trình London Club là Ủy ban Ngân hàng tư vấn (BAC),
hoặc Ban chủ nợ. Các BAC là một nhóm các ngân hàng có từ 5-20 đại diện thay
mặt cho tất cả các ngân hàng bị ảnh hưởng bởi việc tái cơ cấu đứng ra thương
lượng với các chính phủ. Mục đích chính của nó một mặt là khắc phục vấn đề phối
hợp giữa hàng trăm ngân hàng cá nhân và mặt khác là để việc tái cơ cấu tập trung

nợ sẽ được các ngân hàng lớn và các cố vấn pháp lý và tài chính của họ dàn xếp.
Các thành viên của ủy ban ngân hàng thường là các quan chức cấp cao của các
ngân hàng lớn.Tuy nhiên, các ủy ban ngân hàng lớn chỉ chiếm 25-35 % tổng số nợ
nước ngoài của một quốc gia vay các ngân hàng thương mại trong những năm
1980 và 1990. Phần còn lại được phân tán bởi một nhóm t các ngân hàng thương
mại khác trong một loạt các quốc gia. Bảng số liệu sau cho thấy một cái nhìn tổng
quan về cấu trúc của BACS trong đàm phán lại nợ được lựa chọn, cũng như tổng
số ngân hàng trong mỗi hợp đồng.
2
3
2.Nguyên tắc hoạt động
Đàm phán London Club có xu hướng tiến hành như sau: Trong giai đoạn đầu của
khủng hoảng tài chính, chính phủ mắc nợ sẽ liên lạc với một hoặc hai chủ nợ lớn
nhất thường là các ngân hàng lớn để yêu cầu họ tổ chức và chủ trì một ban chỉ
đạo. Trong những năm 1970 và 1980, chính phủ mắc nợ dễ dàng xác định chủ nợ
lớn của họ, vì hầu hết hoạt động cho vay diễn ra thông qua các khoản vay hợp vốn
và có hầu như không có giao dịch trên thị trường thứ cấp. Ngoài ra, các ngân hàng
cũng thông báo về những người giữ các khoản nợ, vì vậy giao tiếp đó là dễ dàng
hơn so với các thị trường trái phiếu phân tán hiện nay.
Một khi các ủy ban của các ngân hàng lớn đã được thành lập, đại diện ngân hàng
sẽ gặp các quan chức chính phủ nước này một cách thường xuyên, thường trong
khoảng thời gian hàng tháng hoặc hàng tuần. Những cuộc đàm phán thường được
bao phủ toàn bộ các biện pháp giải quyết cuộc khủng hoảng, bao gồm cả việc cung
cấp các nguồn tài chính mới, hỗ trợ thanh khoản ngắn hạn thông qua hiệu ứng
Rollover hoặc đường dây tín dụng, cũng như việc tái cơ cấu các khoản vay có kỳ
hạn kéo dài. Các BACS là như vậy, đây chính là cứu cánh để giải quyết thanh
khoản và khả năng thanh toán cả các vấn đề của nợ vượt khả năng thanh toán
Một cột mốc quan trọng cho tái cơ cấu nợ trong quá trình London Club là "thỏa
thuận về nguyên tắc", mà đã được ký kết giữa các ngân hàng BAC đại diện và các
quan chức chính phủ, một khi các điều khoản cơ cấu lại chính đã được thống nhất.

Sau khi thỏa thuận nguyên tắc đã được ký kết, các điều khoản đã được gửi đến tất
cả các ngân hàng khác để phê duyệt. Trong bước này, nhất trí được yêu cầu cho
việc hoàn thành công việc tái cấu trúc.
Tuy nhiên, việc tranh chấp trong nội bộ chủ nợ là một vấn đề lớn trong thời kỳ tái
cơ cấu nợ ngân hàng của những năm 1980 và 1990. Theo dữ liệu thu thập được,
khoảng 30 % quá trình tái cơ cấu London Club bị tranh chấp trong nội bộ chủ nợ
đã dẫn đến sự chậm trễ của 3 tháng hoặc hơn trong việc thực hiện thỏa thuận này.
Trong hầu hết các trường hợp, vấn đề trên bị gây ra bởi nhóm các ngân hàng nhỏ
hơn, chẳng hạn như các ngân hàng khu vực tại Mỹ. Bên cạnh đó, trong một số
trường hợp, chủ nợ lớn cũng từ chối tham gia vào các hiệp định sắp xếp bởi một
4
nhóm đại diện (ví dụ, Bankers Trust ở Algeria vào năm 1992, Lloyds ngân hàng ở
Argentina vào năm 1982, Citibank tại Chile vào năm 1987 và tại Philippines vào
năm 1986). Một vấn đề nữa là lặp đi lặp lại bất đồng về thành phần và lãnh đạo
của Ủy ban nhân nợ (thí dụ, tại Algeria vào năm 1994, Cộng hòa Dominica vào
năm 1983, và Nam Phi vào năm 1985).
Vào cuối những năm 1980, nhiều nước đang phát triển đã các khoản nợ thương
mại với các ngân hàng nước ngoài. Họ đã cố gắng giải quyết tình trạng nợ nần trên
dựa các thỏa thuận gia hạn nợ với các chủ nợ ngân hàng của họ, cấp cứu trợ thanh
khoản ngắn hạn nhưng lại không có kết quả. Trong tình huống này, các kế hoạch
Brady thành một sự thay đổi lớn về chính sách, bởi vì khu vực chính thức bắt đầu
để khuyến khích giảm nợ hoàn toàn để phục hồi khả năng thanh toán của con nợ.
Kế hoạch này đã được thư ký Kho bạc Mỹ Nicholas Brady đầu tiên công bố tháng
3 năm 1989 và sau đó đã được hỗ trợ rộng rãi, bao gồm cả của IMF và Ngân hàng
Thế giới.
Các yếu tố chính của Kế hoạch Brady như sau:
- Trao đổi các khoản vay ngân hàng với trái phiếu Chính phủ: Kế hoạch Brady đã
nhìn thấy trước sự trao đổi của các khoản vay ngân hàng còn thiếu với trái phiếu
chính phủ mới, mà một phần đã được thế chấp bằng trái phiếu kho bạc Mỹ. Việc
phát hành các công cụ giao dịch mới lên tới vài tỉ đô la Mỹ đã tạo ra một thị

trường thứ cấp có tính thanh khoản cao cho thị trường trái phiếu Chính phủ, vốn
đã tồn tại cuối cùng trong những năm giữa hai trường mới nổi. Kế hoạch Brady do
đó có thể được xem như là sự khởi đầu của kỷ nguyên hiện đại, kinh doanh trái
phiếu chủ quyền.
- Tiếp cận các công cụ mới: chủ nợ tham gia đã cung cấp một danh mục tùy chọn,
cho phép chính phủ mắc nợ lựa chọn giữa các công cụ mới khác nhau, bao gồm cả
trái phiếu có giá trị thấp hơn mệnh giá, và trái phiếu với kỳ hạn dài và có lãi suất
thấp hơn lãi suất thị trường, nhưng không có chiết khấu. Các chủ nợ cũng có thể
chọn cách cung cấp khoản tín dụng mới cho các nước phát hành, trong trường hợp
này họ được chào bán dụng cụ mới có điều kiện tốt hơn, ví dụ như, lãi cao hơn
hoặc thời gian đáo hạn ngắn hơn.
5
-Lãi của nợ: nợ lãi cho các ngân hàng thương mại đã phần nào được cắt giảm,
nhưng một phần cũng được đầu tư vào một lượng trái phiếu mới với lãi suất thả
nổi ngắn hạn.
Tổng cộng, 17 giao dịch Brady đã được thực hiện trên cơ sở quốc gia của quốc
gia, bắt đầu với Mexico trong tháng 9 năm 1989 và kết thúc với thỏa thuận loại
Brady cuối cùng trong Côte d'Ivoire và Việt Nam trong năm 1997. Hầu hết các
nước Brady là ở châu Mỹ Latinh, cụ thể là Argentina, Bolivia, Brazil, Costa Rica,
Cộng hòa Dominican, Ecuador, Mexico, Panama, Peru, Uruguay và Venezuela.
Sáu khácnước là Bulgaria, Côte d'Ivoire, Jordan, Nigeria, Philippines, Ba Lan và
Vietnam.
Kế hoạch Brady được coi là một thành công. Các nước con nợ chấm dứt các 'thập
kỷ mất mát "của cuộc khủng hoảng nợ năm 1980 và bình thường hoá quan hệ của
họ với các chủ nợ lần đầu tiên sau nhiều năm kéo dài đàm phán lại nợ. Các thỏa
thuận cũng thúc đẩy một làn sóng mới của các dòng vốn vào thị trường mới nổi.
Tuy nhiên, không phải tất cả những hy vọng kết nối với các kế hoạch Brady đã
được ứng nghiệm. Vì việc trả lãi của các trái phiếu mới bị đe dọa ảnh hưởng đến
tính bền vững nợ của một số con nợ 10 năm sau đó, góp phần tạo nên rủi ro mặc
định là việc gia hạn nợ lại tiếp tục.

Trong thời gian gần đây, kinh nghiệm tái cơ cấu nợ ngân hàng đã bị pha trộn.
Những người Pakistan (1999) và Cộng hòa Dominica (2005) có thể được thực
hiện một cách nhanh chóng và chỉ sau một vài cuộc họp với đại diện ngân hàng
lớn. Ngược lại, tái cơ cấu khoản vay ngân hàng ở Iraq (2006) và Serbia và
Montenegro (2004) mất nhiều thời gian và được tranh chấp hơn. Iraq, ví dụ, phải
đối mặt với một nhóm chủ nợ bao gồm các ngân hàng, các chủ nợ thương mại, nhà
cung cấp, và một loạt các công ty tư nhân và nhà đầu tư. Cuối cùng, chính phủ đã
phải giải quyết hơn 13.000 yêu cầu cá nhân vào thời kỳ Saddam nợ, một quá trình
mất hơn hai năm. Một ví dụ khác của một cơ cấu lại phiền hà là Nga với những
thỏa thuận của những năm 1998-2000. Các ủy ban tái cơ cấu nợ trong nước của 19
ngân hàng quốc tế đã giải thể trong năm 1999, các chủ nợ chuyển đổi nợ của họ
trên cơ sở song phương. Ngoài ra quá trình chuyển dịch cơ cấu trái phiếu bên
6
ngoài đã bị trì hoãn nhiều tháng, một phần là do những bất đồng với một nhóm các
quỹ tương hỗ và quỹ phòng hộ là tổ chức nắm giữ đến 15% nợ nhưng không được
đại diện trong Ủy ban Ngân hàng.
Tất cả trong tất cả, tuy nhiên, quá trình BAC có thể được coi như một phương tiện
cơ cấu lại nợ thành công. Những năm 1980 và 1990 đã có hơn 100 tái cơ cấu nợ
theo dưa trên quá trình London Club và hầu hết đã được thực hiện mà không có
chướng ngại vật hoặc xung đột.
3. Ví dụ điển hình về quá trình tái cấu trúc nợ London Club của Nga
Kể từ sự sụp đổ của Liên bang Xô viết vào ngày 26 tháng mười hai năm 1991 và
Nga tuyên bố độc lập. Nợ nước ngoài của Nga khá lớn và vẫn như vậy cho đến
ngày nay. Lịch sử tín dụng mới của Nga có thể được chia thành bốn thời kỳ
1992 – 1994: Nga tiếp quản các khoản nợ cũ từ chính quyền Xô Viết với giá trị
100 tỷ USD, chiếm hơn 50% GDP.
1995- 1998: Những thỏa thuận phức tạp giữa Nga với các chủ nợ tại câu lạc bộ
Pari và câu lạc bộ Luân Đôn. Thực hiện việc vay vốn trong nước và nước ngoài
bằng cách phát hành trái phiếu kho bạc.
1998 – 2000: Khủng hoảng tài chính, nguy cơ mất khả năng thanh toán đối với

trái phiếu đã phát hành. Nga tiến hành các thương lượng với IMF, cũng như ký các
thỏa thuận mới với các chủ nợ tại Câu lạc bộ Pari và Luân Đôn.
2001 - nay: Nga hoàn tất việc gia hạn nợ, tất cả các khoản nợ sẽ được thanh toán
trong lúc tổng dự trữ đạt 85 tỷ USD. Nga lên kế hoạch phát hành trái phiếu trên thi
trường châu Âu vào năm 2005.
Các Vhesheconombank của Liên Xô (các VEB) đã tiến hành ký kết các hiệp định
vay vốn giữa Liên Xô và các thành viên của Câu lạc bộ London trước năm
1991.The VEB lâm vào tình trạng vỡ nợ đối với các khoản vay trong năm 1992.
Sau gần sáu năm đàm phán và trả một phần lãi và hoãn thanh toán khác nhau, thỏa
thuận về tái cấu trúc nợ được thống nhất lần đầu tiên vào cuối năm 1997. Vào thời
điểm đó, các khoản nợ của Nga từ London Club đứng ở mức khoảng 30 tỷ USD.
Các thỏa thuận cơ cấu lại lần thứ hai đã kết thúc vào năm 2000.
Trước đây, các khoản chính quyền Xô Viết nợ các chủ nợ tại câu lạc bộ Luân Đôn
sẽ được chứng khoán hóa. Các Vhesheconombank của Liên Xô đại diện nhà nước
Xô Viết phát hành trái phiếu và các hối phiếu nhận nợ.
7
Nga mất khả năng thanh toán khoản nợ trên vào năm 1998-1999. Và Nga gặp vấn
đề khó khăn nếu các chủ nợ đã đến tòa án, họ sẽ phải yêu cầu tòa án để vén bức
màn của VEB mà tổ chức này đã bị phá sản từ năm 1991. Việc làm này là một
điều không dễ dàng vì các Vhesheconombank của Liên Xô là ngân hàng đại diện
cho 1 đất nước chứ không phải của một tổ chức, cá nhân nào. Mặt khác các VEB
có một địa vị đặc biệt và hoạt động trên cơ sở Hiến chương và các nghị định do
Chủ tịch Hội đồng tối cao của Nga (một tiền thân của Nga hiện đại Quốc hội Liên
bang) và Tổng thống. Các VEB nợ nần chồng chất khi Liên Xô mặc định về nghĩa
vụ của mình thuộc về chính phủ Nga. Do đó Chính phủ Nga không thể không tái
cơ cấu khoản nợ khổng lồ này.
Bảng 2: Danh mục các khoản nợ được cơ cấu tại câu lạc bộ Luân Đôn của Xô
Viết và Liên Bang Nga
8
Những thỏa thuận mới năm 2000, đã cho phép Nga giảm đi một khoản nợ 13,5 tỷ

USD. Nhưng bù lại chính phủ Nga phải có những cam kết chắc chắn về viecj trả
nợ đối với các chủ nợ khi tiến hành phát hành trái phiếu năm 2010 và 2030.
KẾT LUẬN
Việc tái cấu trúc nợ giúp cho các chính phủ mắc nợ thoát khỏi tình cảnh
phải tuyên bố vỡ nợ, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín, lợi ích thương mại
quốc tế của các quốc gia con nợ. Mặt khác, nó giúp cho chủ nợ giảm thiểu
rủi ro cũng như tranh chấp về lợi ích. Tiến trình cấu trúc nợ của Luân Đôn
Club được hình thành cũng nhằm đáp ứng mục đích trên. Cùng với Câu lạc
9
bộ Pari, IMF và WB câu lạc bộ Luân Đôn đã góp phần tạo ra một cơ chế
điều chỉnh trên lĩnh vực tín dụng quốc tế.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Nguyễn Văn Tiến, Tài chính quốc tế, NXB Thống Kê, 2010
Các website:
- Quỹ tiền tệ thế giới: www.imf.org
- Ngân hàng thế giới : www.worldbank.org
10