ảnh hưởng của tuổi gà mái và khối lượng trứng lên tỉ lệ ấp nở của gà ross 308

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA NÔNG NGHIỆP & SINH HỌC ỨNG DỤNG




NGUYỄN THỊ KIM YẾN




ẢNH HƯỞNG CỦA TUỔI GÀ MÁI VÀ KHỐI
LƯỢNG TRỨNG LÊN TỈ LỆ ẤP NỞ CỦA GÀ
ROSS 308






LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH: CHĂN NUÔI – THÚ Y

CẦN THƠ, 2013

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA NÔNG NGHIỆP & SINH HỌC ỨNG DỤNG




NGUYỄN THỊ KIM YẾN






ẢNH HƯỞNG CỦA TUỔI GÀ MÁI VÀ
KHỐI LƯỢNG TRỨNG LÊN TỈ LỆ ẤP NỞ
CỦA GÀ ROSS 308






LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH: CHĂN NUÔI - THÚ Y

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
PGs. Ts. NGUYỄN NHỰT XUÂN DUNG



CẦN THƠ, 2013


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA NÔNG NGHIỆP & SINH HỌC ỨNG DỤNG




ẢNH HƯỞNG CỦA TUỔI GÀ MÁI VÀ KHỐI
LƯỢNG TRỨNG LÊN TỈ LỆ ẤP NỞ CỦA
ĐÀN GÀ ROSS 308



LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGÀNH: CHĂN NUÔI - THÚ Y

Cần Thơ, Ngày Tháng Năm Cần Thơ, Ngày Tháng … Năm ……

Giáo viên hướng dẫn: DUYỆT BỘ MÔN




PGs. TS. Nguyễn Nhựt Xuân Dung ………………………….



Cần Thơ, Ngày Tháng … Năm……
DUYỆT CỦA KHOA NÔNG NGHIỆP VÀ SINH HỌC ỨNG DỤNG
………………………………



i
LỜI CẢM TẠ
Trải qua những năm học ở giảng đường Cần Thơ, dưới sự tận tâm hướng dẫn,
truyền dạy những kiến thức và những kinh nghiệm quý báu của thầy cô cùng
với sự nổ lực của bản thân, hôm nay tôi đã hoàn thành xong luận văn tốt
nghiệp. Trước khi rời khỏi mái trường thân yêu để chuẩn bị hành trang bước
vào đời, tôi xin gửi đến mọi người lời cảm tạ chân thành và sâu sắc nhất.
Con xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến cha mẹ kính yêu – người đã sinh ra,
nuôi nấng, dạy dỗ và lo cho con ăn học đến ngày hôm nay.
Quý thầy cô trường Đại học Cần Thơ, đặc biệt là quý thầy cô trong bộ môn
Chăn nuôi - Thú y, Khoa Nông nghiệp và Sinh học ứng dụng.
Tôi không bao giờ quên công ơn to lớn của cô Nguyễn Nhựt Xuân Dung đã

dẫn dắt tôi từng bước, hết lòng động viên tôi trong suốt khóa luận văn.
Xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn và chỉ bảo tận tình của Cô cố vấn học tập
Nguyễn Thị Kim Đông đã dành cho tôi trong suốt thời gian học tập và thực hiện
đề tài này.
Tôi xin chân thành biết ơn kỹ sư Nguyễn Thanh Phi Long, kỹ sư Cao Văn
Thương, kỹ sư Trần Thanh Phú Cường và các anh em công nhân tại nhà máy ấp
Phước Tân đã giúp tôi có nhiều kinh nghiệm thực tiễn quý báu và luôn tạo điều
kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cám ơn Thạc sĩ Ngô Thị Minh Sương đã tận tình giúp đỡ và
động viên tôi suốt quá trình làm luận văn.
Cuối cùng xin gửi lời cảm ơn đến các bạn lớp Chăn Nuôi - Thú Y khóa 36A đã
động viên, giúp đỡ chia sẽ những kinh nghiệm trong thời gian học tập ở trường.
Đặc biệt, tôi xin gửi lời cám ơn đến bạn Nguyễn Kim Ba đã giúp đỡ tôi rất
nhiều khi thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn Hội đồng đánh giá luận văn đã đóng góp ý kiến để luận
văn thật sự có giá trị khoa học.
Cuối lời xin chúc tất cả mọi người dồi dào sưc khỏe và thành công.
Xin trân trọng cảm ơn và kính chào!








ii
TÓM LƯỢC

Đề tài “Ảnh hưởng của tuổi gà mái và khối lượng trứng lên tỉ lệ nở

của gà Ross 308” để đánh giá ảnh hưởng của tuổi gà mái đẻ và khối lượng
trứng lên tỉ lệ ấp nở của đàn gà Ross 308 dòng nuôi thịt.
Thí nghiệm được thực hiện trên 2 đàn gà, đàn thứ nhất có tuổi từ tuần
30-35 (đàn nhỏ), đàn thứ hai từ 52-57 tuần (đàn lớn). Cả hai đàn đều được bố
trí hoàn toàn ngẫu nhiên, theo thể thức thừa số 2 nhân tố. Nhân tố một là tuổi
gà mái đẻ; đàn nhỏ có 3 hạng tuổi: tuần tuổi 30-31 (T
30-31
), 32-33 (T
32-33
) và
34-35 (T
34-35
); đàn lớn có 3 hạng tuổi: từ tuần 52-53 (T
52-53
), 54-55 (T
54-55
) và
56-57 tuần (T
56-57
). Nhân tố hai là khối lượng trứng; đàn nhỏ có 3 loại khối
lượng: <60 g, 61g-65g và >66g; đàn lớn có 3 loại khối lượng: 60g-68g, 69g-
73g và >74 g). Thí nghiệm được lập lại 6 lần tương ứng với 6 đợt ấp trứng.
Các chỉ tiêu theo dõi gồm có khối lượng trứng ấp, khối lượng trứng ấp 18
ngày, tỉ lệ nước bốc hơi, khối lượng gà 1 ngày tuổi, tỉ lệ trứng có phôi, tỉ lệ
trứng không phôi, tỉ lệ trứng chết phôi, tỉ lệ trứng thối, tỉ lệ trứng bể, tỉ lệ
trứng sát, tỉ lệ trứng loại và tỉ lệ nở.
Đối với đàn gà nhỏ, tuổi gà mái và khối lượng trứng có ảnh hưởng đến tỉ
lệ nở. Trứng có khối lượng nhỏ (52g-60g) có tỉ lệ nở cao (85,08-94,25%). Tuy
nhiên trứng có tỉ lệ nở cao nhất (88,96-94,15%) là trứng có khối lượng vừa
(61g-65g). Còn những trứng có khối lượng to (>66g) thì có tỉ lệ nở thấp nhất

(78,77-89,88%).
Đối với đàn gà lớn, tuổi gà mái và khối lượng trứng không ảnh hưởng
đến tỉ lệ nở. Tỉ lệ nở của đàn gà nhỏ có sự khác biệt với tỉ lệ nở của đàn gà
lớn. Tỉ lệ nở của trứng nhỏ, trứng vừa và trứng to lần lượt là 86,21-90,48%;
86,31-87% và 80,36-82,14%.
Tỉ lệ nở của đàn gà Ross 308 chịu ảnh hưởng của tuổi gà mái đẻ và khối
lượng trứng ấp. Trứng vừa và trứng nhỏ có tỉ lệ nở cao hơn trứng to.











iii

LỜI CAM ĐOAN
Kính gửi: Ban lãnh đạo Khoa Nông Nghiệp & Sinh Học Ứng Dụng và các
thầy cô trong bộ môn Chăn Nuôi.
Tôi tên: Nguyễn Thị Kim Yến (MSSV: 3108167) là sinh viên lớp Chăn Nuôi –
Thú Y Khóa 36 (2010–2014). Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu
của chính bản thân tôi. Đồng thời tất cả các số liệu, kết quả thu được trong thí
nghiệm hoàn toàn có thật và chưa công bố trong bất kỳ luận văn, tạp chí khoa
học khác. Nếu có gì sai trái tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Khoa và
Bộ môn.
Cần Thơ, ngày….tháng….năm 2013

Sinh viên thực hiện


Nguyễn Thị Kim Yến

















iv
MỤC LỤC
LỜI CẢM TẠ i

TÓM LƯỢC ii

LỜI CAM ĐOAN iii

MỤC LỤC iv

DANH MỤC HÌNH vii

DANH MỤC BẢNG viii

DANH SÁCH CHỮ VIẾT TẮT ix

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1

CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2

2.1 Thành phần cấu tạo của trứng 2

2.1.1 Vỏ trứng 3

2.1.2 Lòng trắng trứng 3
2.1.3 Lòng đỏ 4

2.2 Quá trình phát triển của phôi trong qua trình ấp trứng 4

2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển của phôi và tỉ lệ ấp nở 6

2.3.1 Ảnh hưởng của nhiệt độ 6

2.3.2 Ảnh hưởng của ẩm độ 7

2.3.3 Ảnh hưởng độ thông thoáng 8

2.3.4 Ảnh hưởng của việc đảo trứng 9

2.3.5 Ảnh hưởng do di truyền 9

2.3.6 Ảnh hưởng của việc thu lượm trứng 10

2.3.7 Bảo quản trứng ấp và thời gian trữ trứng 10

2.3.8 Khối lượng trứng 11

2.3.9 Dinh dưỡng 12

2.3.10 Những ảnh hưởng khác 13

2.4 Ấp trứng nhân tạo 14

2.4.1 Tiếp nhận, chọn, xếp, sát trùng, bảo quản trứng ấp 14

2.4.2 Đưa trứng vào máy ấp 16

2.4.3 Quy trình ấp nở và chế độ ấp nở 16

2.4.4 Đảo trứng và thông thoáng 16

2.4.5 Chuyển từ máy ấp qua máy nở 17
2.4.6 Ra gà và đánh giá chất lượng gà nở 17

2.5 Sơ lược về gà Ross 308 18

2.5.1 Khả năng sinh trưởng, phát triển của gà Ross 308 bố mẹ 19

2.5.2 Khả năng sinh sản của gà Ross 308 20

2.6 Vệ sinh sát trùng trạm ấp 20

2.6.1 Nội quy vệ sinh sát trùng tại trạm máy ấp 20

2.6.2 Vệ sinh sát trùng khu vực trong trạm ấp 21



v
2.6.3 Vệ sinh sát trùng khu vực trong phòng ấp 21

2.6.4 Vệ sinh khu vực ngoài trạm ấp 22

2.6.5 Vệ sinh kho và máy móc 22

2.7 Một số bệnh lý thường gặp ở gà 1 ngày tuổi bằng phương pháp ấp trứng
công nghiệp 23

2.7.1 Ấp trứng đã qua bảo quản lâu ngày 23

2.7.2 Bệnh chân, cánh ngắn (Micromelia) 23

2.7.3 Bệnh khoèo chân hay perosis 23

2.7.4 Bệnh động kinh (atexia) 23

2.7.5 Bệnh gà con bị dính bết khi nở 24

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 25

3.1 Phương tiện 25

3.1.1 Thời gian thí nghiệm 25

3.1.2 Địa điểm thí nghiệm 25

3.1.3 Giống gà thí nghiệm 26

3.1.4 Trứng gà thí nghiệm 26

3.1.5 Nhà máy ấp 26

3.1.6 Máy ấp thí nghiệm 26

3.1.7 Máy nở thí nghiệm 27

3.1.8 Phòng trữ 27

3.1.9 Dụng cụ thí nghiệm 28

3.2 Phương pháp thí nghiệm 28

3.2.1 Bố trí thí nghiệm 28

3.2.2 Quy trình ấp trứng 29

3.3 CÁC CHỈ TIÊU THEO DÕI 31

3.3.1 Tỉ lệ trứng không phôi (TLTKP), % 31

3.3.2 Tỉ lệ trứng có phôi (TLTCP), % 31

3.3.3 Tỉ lệ trứng chết phôi (TLTCP), % 32

3.3.4 Tỉ lệ nước bốc hơi (TLNBH), % 32

3.3.5 Tỉ lệ trứng sát (TLTS), % 32

3.3.6 Tỉ lệ trứng nở (TLTNở) ,% 32

3.4 Xử lí số liệu 32

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 33

4.1 Nhận xét tổng quát 33

4.2 Kết quả thí nghiệm 33

4.2.2 Ảnh hưởng của tuổi gà mái và khối lượng trứng lên các chỉ tiêu ấp nở
của đàn gà nhỏ (gà Ross 308 giai đoạn từ 30-35 tuần tuổi) 33

4.2.2.1 Ảnh hưởng của tuổi gà mái lên các chỉ tiêu ấp nở của đàn gà nhỏ 33



vi
4.2.3 Ảnh hưởng của tuổi gà mái và khối lượng trứng (g) lên các chỉ tiêu ấp nở
gà lớn (gà Ross 308 giai đoạn từ 52–57 tuần tuổi) 39

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 45

5.1 Kết luận 45

5.2 Đề xuất 45

TÀI LIỆU THAM THẢO
PHỤ CHƯƠNG

vii
DANH MỤC HÌNH

Hình 2.1 Cấu tạo trứng gia cầm 2
Hình 2.2 Đưa trứng vào máy ấp 16
Hình 2.3 Chuyển trứng từ máy ấp qua máy nở 17
Hình 2.4 Ra gà con 18
Hình 2.5 Gà Ross 308 19
Hình 2.6 Cổng sát trùng và phòng sát trùng 21
Hình 3.1 Tổng quan trại máy ấp 25
Hình 3.2 Sơ đồ tổng quan trại máy ấp 25
Hình 3.3 Máy ấp 26

Hình 3.4 Máy nở 27
Hình 3.5 Phòng trữ trứng 27
Hình 3.6 Dụng cụ thí nghiệm 28
Hình 3.7 Nhận trứng .29

Hình 3.8 Sang trứng vào vĩ trắng 29
Hình 3.9 Cân khối lượng trứng 30
Hình 3.10 Đánh dấu trứng thí nghiệm 30
Hình 3.11 Trứng trong xe ấp 30
Hình 3.12 Soi trứng bằng tay 30
Hình 3.13: Khay gà trong máy nở 30
Hình 3.14: Ra gà máy nở 30
Hình 3.15: Chọn và phân loại gà 31
Hình 3.16: Cân khối lượng gà con 31
Hình 4.1 Biểu đồ thể hiện ảnh hưởng của tuổi gà mái lên tỉ lệ nở của đàn
gà Ross 308 giai đoạn từ 30-35 tuần tuổi 34
Hình 4.2 Biểu đồ thể hiện ảnh hưởng của khối lượng trứng lên tỉ lệ nở của
đàn gà Ross 308 giai đoạn từ 30-35 tuần tuổi 36
Hình 4.3 Biểu đồ thể hiện ảnh hưởng của tuổi gà mái lên tỉ lệ nở của đàn
gà Ross 308 giai đoạn từ 52-57 tuần tuổi 40
Hình 4.4 Biểu đồ thể hiện ảnh hưởng của khối lượng trứng lên tỉ lệ nở của
đàn gà Ross 308 giai đoạn từ 52-57 tuần tuổi 42

viii
DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1 Tỉ lệ thành phần của trứng gà 2
Bảng 2.2 Thành phần hóa học chung của trứng gà 2
Bảng 2.3 Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tỉ lệ ấp nở của trứng gà 7
Bảng 2.4 Kết quả ấp nở theo các mức khối lượng khác nhau 11
Bảng 4.1 Ảnh hưởng của tuổi gà mái lên các chỉ tiêu ấp nở của đàn gà
Ross 308 giai đoạn từ 30-35 tuần tuổi 34
Bảng 4.2 Ảnh hưởng của khối lượng trứng lên các chỉ tiêu ấp nở của đàn
gà Ross 308 giai đoạn từ 30-35 tuần tuổi 36
Bảng 4.3a Ảnh hưởng tương tác giữa tuổi gà mái và khối lượng trứng lên
các chỉ tiêu ấp nở của đàn gà Ross 308 giai đoạn từ 30-35 tuần tuổi 37
Bảng 4.3b Ảnh hưởng tương tác giữa tuổi gà mái và khối lượng trứng lên
các chỉ tiêu ấp nở của đàn gà Ross 308 giai đoạn từ 30-35 tuần tuổi 38
Bảng 4.4 Ảnh hưởng của tuổi gà mái lên các chỉ tiêu ấp nở của đàn gà
Ross giai đoạn từ 50-57 tuần tuổi……………………………………………40
Bảng 4.5 Ảnh hưởng của khối lượng trứng lên các chỉ tiêu ấp nở của đàn
gà Ross 308 giai đoạn từ 52-57 tuần tuổi ……………………………………42
Bảng 4.6a Ảnh hưởng tương tác giữa tuổi gà mái và khối lượng trứng lên các
chỉ tiêu ấp nở của đàn gà Ross 308 giai đoạn từ 52-57 tuần tuổi…………….43
Bảng 4.6b Ảnh hưởng tương tác giữa gà mái và khối lượng trứng lên các chỉ
tiêu ấp nở của đàn gà Ross 308 giai đoạn từ 52-57 tuần tuổi……………… 44

ix
DANH SÁCH CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
SEM Sai số chuẩn của số trung bình
KL
Khối lượng
TLTKP Tỉ lệ trứng không phôi
TLTNở
TLTS
TLTCP
TLTP
TLNBH
P

Tỉ lệ trứng nở
Tỉ lệ trứng sát
Tỉ lệ trứng chết phôi
Tỉ lệ trứng có phôi
Tỉ lệ nước bốc hơi
Giá trị xác suất

1
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
Ấp trứng là giai đoạn quan trọng trong quá trình sinh sản của gia cầm, là
khâu cuối cùng trong chăn nuôi đàn gà giống. Với tốc độ phát triển ngày càng
nhanh của ngành chăn nuôi, trứng giống và kỹ thuật ấp trứng gia cầm phải
được nâng cao nhằm đẩy mạnh sản xuất hàng loạt gà con giống với số lượng
lớn, chất lượng cao, đồng đều, phù hợp với phương thức chăn nuôi quy mô
lớn, làm tăng tỉ lệ ấp nở, tăng sức sống của gà con, bảo đảm vệ sinh, cách ly gà
con xa môi trường có dịch bệnh (Chu Thị Thơm et al., 2006).
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng lên tỉ lệ trứng có phôi và tỉ lệ nở của trứng.
Trong đó kỹ thuật ấp trứng đóng vai trò quan trọng nhất là ấp trứng theo
phương pháp công nghiệp với qui mô sản xuất lớn. Nhiệt độ, ẩm độ không phù
hợp sẽ ảnh hưởng đến tỉ lệ trứng chết phôi, trứng sát và tỉ lệ nở. Tuổi gà mái
có ảnh hưởng rất lớn đối với tỉ lệ nở của gà (Fasenko et al., 1992). Ngoài ra
khối lượng trứng cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả ấp nở
của gà (Abiola et al
.,2008).

Để góp phần cải thiện quy trình ấp trứng, nâng cao kết quả ấp nở và đảm
bảo chất lượng cho đàn giống do đó tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Ảnh
hưởng của tuổi gà mái và khối lượng trứng lên tỉ lệ ấp nở của gà Ross
308”.
Mục tiêu của việc nghiên cứu trên là đánh giá ảnh hưởng của tuổi gà mái
đẻ và khối lượng trứng lên tỉ lệ trứng có phôi, tỉ lệ loại thải, và tỉ lệ nở của
trứng qua các tuần tuổi khác nhau của gà mái đẻ, để lựa chọn những quả trứng
đem ấp có tuần tuổi và khối lượng phù hợp nhằm mang lại hiệu quả ấp nở cao.
Bên cạnh đó, cũng nghiên cứu sự khác biệt về tỉ lệ nở của trứng của đàn gà
nhỏ (gà Ross 308 giai đoạn từ 30-35 tuần tuổi) và trứng của đàn gà lớn (gà

Ross 308 giai đoạn từ 52-57 tuần tuổi).










2
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1 Thành phần cấu tạo của trứng
Theo Nguyễn Đức Hưng (2006), trứng gà là tế bào sinh dục phức tạp
được biệt hoá rất cao, cấu tạo của nó gồm các phần: lòng đỏ, lòng trắng trứng
được tiết ra bởi bộ máy sinh sản và vỏ bảo vệ bên ngoài cung cấp những
khoáng chất cho phôi phát triển.
Trứng cấu tạo gồm 3 phần: phần vỏ vôi, phần lòng trắng, phần lòng đỏ.
Mỗi phần của chúng dều có chức năng riêng biệt. Tỉ lệ tương đối (%) và tuyệt
đối (g) giữa các thành phần tùy thuộc vào loài gia cầm.

Hình 2.1: Cấu tạo trứng gia cầm

Bảng 2.1: Tỉ lệ thành phần của trứng gà
Chỉ tiêu
Trứng gà
Lòng trắng (%)
58,62
Lòng đỏ (%)

31,04
Vỏ (%)
10,34
Nguồn: Bạch Thị Thanh Dân và Nguyễn Quý Khiêm (2001)

Bảng 2.2: Thành phần hóa học chung của trứng gà
Chi tiêu Trứng gà
Nước (%) 73,6
Protein (%) 12,8
Mỡ (%) 11,8
Khoáng (%) 1,09
Nguồn: Bạch Thị Thanh Dân và Nguyễn Quý Khiêm (2001)

Tỉ lệ thành phần của trứng thay đổi tùy thuộc giống, tuổi, mùa vụ, chế độ
dinh dưỡng,…



3
2.1.1 Vỏ trứng
Theo Nguyễn Đức Hưng (2006), trong tử cung của gia cầm có tuyến vô
tiết ra một dịch nhờn và trắng, dịch này tạo ra từ cacbonatcanxi và các bó
protein. Chất này nhanh chống cứng lại và tạo thành lớp vỏ bao quanh trứng.
Vỏ trứng được tạo thành từ 93,5% muối canxi (cacbonatcanxi); 4,09% protein;
0,14% chất béo; 1,2% nước; 0,5% oxit magie; 0,25% photpho; 12% dioxit
silic; 0,03% natri; 0,08% kali và các chất sắt, nhôm. Chức năng của nó là là
bảo vệ các thành phần bên trong của trứng, đồng thời là nguồn cung cấp canxi,
photpho cho phôi để tạo xương.
Thời gian tạo vỏ là một quá trình kéo dài từ 9-12 giờ. Để hình thành
xương phôi nhận 75% canxi từ vỏ, còn lại 25% lấy từ lòng trắng. Trên bề mặt

của vỏ có các lỗ khí có kích thước rất nhỏ. Có khoảng 7000-7600 lỗ khí trên
bề mặt vỏ trứng. Độ dày vỏ trứng tùng loại gia cầm không giống nhau. Vỏ
trứng gà có độ dày từ 0,2-0,4mm. Trứng có vỏ dày chịu lực cao hơn trứng có
vỏ mỏng.
2.1.2 Lòng trắng trứng
Theo Nguyễn Đức Hưng (2006), lòng trắng trứng bao bọc bên ngoài lòng
đỏ, lòng trắng gồm nhiều lớp có độ quánh khác nhau. Lòng trắng trứng chứa
nhiều chất dinh dưỡng và nước cung cấp cho nhu cầu phát dục của phôi. Chất
dinh dưỡng chủ yếu trong lòng trắng là đường vitamin B
2
. Lòng trắng trứng
gồm 4 lớp (tính từ ngoài vào trong):
Lớp lòng trắng loãng ngoài chiếm 23,2% khối lượng lòng trắng.
Lớp lòng trắng đặc ngoài chiếm 57,3% khối lượng lòng trắng.
Lớp lòng trắng loãng trong chiếm 16,8% khối lượng lòng trắng.
Lớp lòng trắng đặc trong, lớp này dính chặt vào màng lòng đỏ và chiếm
khoảng 2,7% khối lượng lòng trắng.
Lòng trắng đặc ngăn cản không cho lòng đỏ dính vào vỏ trứng bằng cách
hạn chế sự di động của lòng đỏ. Trong lòng trắng có dây chằng albumin giữ
cho lòng đỏ nằm giữa quả trứng và giữ cho lòng đỏ không chuyển động.
Thành phần hóa học chủ yếu của lòng trắng là albumin hòa tan trong
nước và trong muối trung tính. Lòng trắng chứa 80-90% là nước, protein 11-
12%, lipit 0,03%-0,08%, đường 0,9%-1,2%, khoáng 0,6%-0,8%, còn lại là các
chất dinh dưỡng như vitamin B2, đường cung cấp năng lượng cho nhu cầu
phát triển của phôi. Nếu B
2
bị thiếu, phôi thai sẽ bị chết vào tuần thứ hai của
giai đoạn ấp. Chức năng của lòng trắng là cung cấp năng lượng, cung cấp
nước, khoáng… cho sự phát triển của phôi.

4
2.1.3 Lòng đỏ
Theo Nguyễn Đức Hưng (2006), lòng đỏ là một tế bào trứng đặc biệt có
cấu tạo không đồng nhất mà bao gồm nhiều màu đồng tâm đạm nhạt khác
nhau. Lòng đỏ được bao bọc bằng màng lòng đỏ, màng có tính đàn hồi cao
nhờ đó mà lòng đỏ không lẫn vào lòng trắng mà luôn giữ được hình tròn.
Trứng để lâu tính đàn hồi mất dần, lúc đó màng bị rách, lòng đỏ, lòng trắng
tan dần vào nhau. Trên bề mặt lòng đỏ là đĩa phôi. Lòng đỏ là phần giàu chất
dinh dưỡng nhất. Thành phần hóa học của lòng đỏ: protein 16%-17%, đường
0,8%-1,1%, lipit 30-36%, khoáng 1,1%-1,8%, nước 40-50% và các vitamin.
2.2 Quá trình phát triển của phôi trong qua trình ấp trứng
Theo Phạm Tấn Nhã (2010), trứng được thụ tinh ở phần đầu của ống dẫn
trứng và di chuyển xuống tiếp các phần tiếp theo. Trong quá trình đó phôi
phân chia, diễn ra quá trình phát dục nhanh hơn trước khi đẻ ra ngoài cơ thể
mẹ.
Ngoài cơ thể mẹ, dưới 20
0
C được xem là “độ không sinh lý” của phôi gia
cầm. Ở nhiệt độ này phôi ngừng phát dục trong vài ngày. Trứng gia cầm đẻ ra,
đặt trong những điều kiện thích hợp phôi sẽ tiếp tục phát triển và hình thành
gia cầm con.
Ngày đầu: 6 giờ sau khi ấp phôi dài 0,5mm, hình thành nếp thần kinh
trên dây sống nguyên thủy. Sau 24 giờ nếp thần kinh tạo thành ống dẫn thần
kinh và hình thành 5-6 đốt thân.
Ngày thứ 2: phôi tiếp tục phát triển và hình thành hệ thống mạch máu
bên ngoài bào thai. Bắt đầu xuất hiện mầm tim. Mạch máu bao quanh lòng đỏ
(noãn hoàng). Chất dinh dưỡng của noãn hoàng cung cấp cho phôi.

Ngày thứ 3: bắt đầu hình thành đầu, cổ và ngực của phôi. Từ đó màng ối,
màng nhung phân thành 2 màng túi, màng ngoài là màng nhung, màng trong là
màng ối. Hai màng này dính liền nhau. Qua 3 ngày hình thành gan và phổi.
Ngày thứ 4: phôi có dạng như bào thai của động vật bật cao. Độ dày phôi
8mm.
Phôi phát triển tăng dần có chiều dài 12mm. Nhìn bề ngoài bên ngoài có
hình dáng của loài chim.
Ngày thứ 6: kích thước phôi đạt 16mm. Mạch máu phủ nhiều trên phôi
trông như mạng nhện, ngày này tiến hành kiểm tra sinh học lần thứ nhất để
loại bỏ trứng chết phôi và trứng không phôi.
Ngày thứ 7: vòng rốn biểu mô màng ối biến thành da phôi. Trong màng
ối hình thành huyết quan. Thành màng ối xuất hiện cơ trơn để có thể co bóp
được. Phôi phát dục trong môi trường nước của màng ối. Nước ối vừa chứa


5
chất dinh dưỡng vừa chứa ammoniac và axit uric do phôi thai thải ra. Đã hình
thành ống dẫn mật và dạ dày, chất dinh dưỡng đã qua đó.
Ngày thứ 8: cánh và chân đã rõ nét, phần thân đã phủ xuống ức, lông đã
nhú ở lưng, phôi dài 18mm.
Ngày thứ 9: lông mọc nhiều ở vùng lưng, phía ngoài đùi và cánh. Lòng
trắng thu nhỏ lại ở phía đầu nhọn của trứng.
Ngày thứ 10: chất dinh dưỡng bắt đầu hấp thu vào ống ruột.
Ngày thứ 11: phôi dài 25mm, đã mang hình dáng của gà con, mỏ, móng
chân sừng hóa hoàn toàn, phần thân lớn nên cân đối hơn. Lòng trắng thu nhỏ ở
đầu nhỏ của trứng, túi phôi hoàn thiện tiết enzyme chuyển hóa albumin và
canxi thành chất dễ hấp thu để nuôi phôi, hấp thu oxi qua vỏ trứng để cung cấp
cho phôi. Đồng thời thải CO
2
và chất thải của thận chuyển ra và đổ vào xoang

niệu nang thành dạng khí ra ngoài qua các lỗ khí của vỏ trứng.
Ngày thứ 12: huyết quan của tuyến noãn hoàng phát triển mạnh, chuyên
vận chuyển chất dinh dưỡng đến phôi. Thời kỳ này là quá độ của hô hấp túi
niệu. Tế bào cơ, gân phân bố khắp thành niệu nang.
Ngày thứ 13: trên đầu phổi gà xuất hiện lông tơ, chân và mỏ hình thành
vây.
Ngày thứ 14: phôi lớn chiếm gần hết xoang trứng, phôi đã cử động được,
lông phủ kín toàn thân.
Ngày thứ 15 và 16: kích thước của niệu nang tăng lên tương ứng với kích
thước của phôi. Protein được phôi tiêu thụ gần hết. Sự hô hấp vẫn nhờ mạch
máu tuần hoàn niệu nang.
Ngày thứ 17, 18 và 19: phôi chiếm toàn bộ khối lượng trứng, trừ buồng
khí.
Ngày thứ 20: mỏ của phôi gà mỏ thủng buồng khí. Lúc này gà con lấy
oxy từ không khí qua hệ thống lỗ khí trên bề mặt vỏ trứng qua đường hô hấp,
phổi và mạch máu. Gà con mỏ thủng vỏ trứng.
Ngày thứ 21: vào đầu của ngày này gà bắt đầu chui ra khỏi vỏ. Kết thúc
thời kỳ ấp trứng. Ở các loại gia cầm khác do thời gian phát dục của phôi khác
nhau, nên hình thành các cơ quan tương ứng sẽ kéo dài hoặc ngắn hơn thời
gian phát dục của phôi gà. Trong quá trình ấp trứng cần lưu ý tính đặc thù để
điều chỉnh chế độ ấp trứng thích hợp mới cho tỉ lệ ấp nở cao.
Trong 4 ngày đầu của sự phát triển phôi, cacbohydrate là nguồn cung cấp
năng lượng chủ yếu cho phôi. Protein được sử dụng thay cho cacbohydrate,
đồng thời cũng làm tăng sản phẩm phân giải ure từ 4 đến 9 ngày ấp. Mỡ sẽ là
nguồn năng lượng chính của phôi vào thời gian còn lại của quá trình ấp trứng.
Canxi từ vỏ trứng được sử dụng, nhưng trước hết lấy từ lòng đỏ trứng trong
giai đoạn đầu.


6

2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển của phôi và tỉ lệ
ấp nở
2.3.1 Ảnh hưởng của nhiệt độ
Theo Võ Bá Thọ (1996), tỉ lệ nở của trứng sẽ bị ảnh hưởng rất lớn nếu
như nhiệt độ và ẩm độ trong thời gian ấp không đáp ứng được điều kiện để
trứng nở.
2.3.1.1 Ảnh hưởng của nhiệt độ ấp quá cao (thừa nhiệt)
Theo Võ Bá Thọ (1996), nhiêt độ trong máy ấp vượt quá 41
0
C sẽ gây
chết phôi hàng loạt vào bất cứ thời điểm nào.
Nếu nhiệt độ cao trong 2 ngày đầu ấp tiên sẽ gây biến dị vùng đầu.
Nếu nhiệt độ cao từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 5 thường gây hiện tượng hở
xoang bụng.
Những trứng khi ấp tù 6 đến 8 ngày bị nhiệt độ cao tác động, nếu phôi
chưa chết, khi soi thấy phôi phát triển không đều, một số thích nghi được thì
phát triển nhanh, phôi to chìm sâu, khó quan sát.
Nhiệt độ tăng cao vào giữa thời kỳ ấp cũng gây tình trạng chết phôi
nhiều. Phôi bị tụ huyết, xuất huyết lấm tấm dưới da, có khi thấy ở tim, não.
Mạch máu của màng túi niệu chứa đầy máu.
Vào ngày thứ 19 soi kiểm tra cũng thấy sự phát triển của phôi cũng khác
nhau. Phần lớn phôi phát triển nhanh cũng có màu nâu sậm, thấy cổ phôi nhô
lên buồng khí. Một số trứng ở đầu nhọn đã tối đen, nhưng phần lớn trứng còn
lại đầu nhọn vẫn còn sáng, vì lòng trắng chưa bị tiêu hết, có màng túi niệu với
hệ thống mạch máu bọc ngoài. Có cả những trứng phôi phát triển chậm và quá
chậm.
Gà con mổ vỏ (khảy mỏ) sớm ở ngày ấp thứ 18-19. Trứng nở sớm hơn
bình thường.
Gà con nở ra nhỏ nhưng lanh lẹ. Lông thưa, xơ xác, ngắn và bẩn. có
nhiều gà con hở rốn, để lại một mẫu nhỏ hoặc một phần lồng đỏ bên ngoài.

Rốn có vết máu khô thành vảy. Máu ở rốn là dấu hiệu đặc trưng của
nhiệt độ cao.
2.3.1.2 Ảnh hưởng của nhiệt độ ấp quá thấp (thiếu nhiệt)
Theo Võ Bá Thọ (1996), phôi trứng bắt đầu chậm phát triển từ 27
0
C. Ở
nhiệt độ thấp này đĩa phôi lớn lên nhưng không hình thành được phôi và hệ
thống mạch máu. Do đó sự phát triển của phôi bị dừng lại.
Nếu rơi vào tình trạng nói trên, cho dù ta nâng nhiệt độ lên đúng yêu cầu,
phôi cũng không còn khả năng phát triển bình thường.


7
Thiếu nhiệt trong những ngày ấp đầu tiên sẽ giảm hẳn sự phát triển của
phôi.
Đến ngày ấp 19 ta thấy buồng khí còn nhỏ, cổ phôi chưa nhô lên buồng
khí. Nhứng trứng này sẽ nở với tỉ lệ thấp và chất lượng gà con kém.
Khi nở gà con khảy mỏ chậm và không đồng loạt. Vết mổ nằm gần đầu
lớn nhưng không đều nhau. Có tình trạng mổ vỏ ngắt quãng và nghĩ rất lâu.
Gà con phá được vỏ trứng chui ra ngoài rất khó khăn, thường nằm lại rất lâu
trong vỏ trứng. Nếu thiếu nhiệt không nhiều gà con nở ra lông dài, rốn kín,
không có vết sẹo, túi lòng đỏ bé, bụng mềm, nhưng nói chung yếu, gà hay
nằm, đứng không vững.
Trong trường hợp thiếu nhiệt kéo dài, gà con nở ra nặng bụng do túi lòng
đỏ lớn và chứa đầy dịch lòng đỏ loãng. Gà con thường bị tiêu chảy.
Nếu thiếu nhiệt trầm trọng và kéo dài, ta mới thấy lòng đỏ nằm ngoài
xoang bụng một phần hoặc toàn phần. Trong trường hợp này túi lòng đỏ có
màu tái xanh hoặc có màu xanh lá cây.
Phôi chết trong tình trạng thiếu máu, nhợt nhạt. Ruột có thể chứa đầy
chất lòng đỏ loãng màu vàng nhạt hoặc các chất cặn bã (phân non). Đặc biệt

ruột già chứa căng đầy đến mức gồ lên từng cục. Tim thiếu máu, nhão và to
hơn bình thường.
Bảng 2.3: Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tỷ lệ ấp nở trứng gà
Nhiệt độ
(
o
C)
Tỷ lệ nở
(%)
Thời gian kéo dài
(ngày)
35,6 10 -
36,1 50 22,5
36,7
70
21,5
37,2 80 21,0
37,8
88
21,0
38,3 85 21,0
38,9 75 19,5
39,4 50 19,5

Nguồn: Petkova (1978)
2.3.2 Ảnh hưởng của ẩm độ
2.3.2.1 Ảnh hưởng của ẩm độ quá cao (thừa ẩm)
Theo Võ Bá Thọ (1996), trường hợp ẩm độ cao và kéo dài, gà sẽ nở rất
chậm, chậm một vài ngày so với bình thường. Quá trình nở kéo dài.
Do phôi phát triểm chậm, đến lúc nở màng túi niệu vẫn chưa khô. Nếu

tách vỏ trứng cho gà ra ngoài sẽ làm đứt các mạch máu, gây tình trạng chảy
máu ở rốn, không chết cũng thành gà loại II.


8
Ẩm độ cao vào nửa sau giai đoạn ấp còn tai hại nhiều hơn, nhất là trứng
của gà cha mẹ ăn khẩu phần thiếu vitamin nhóm B. Gà con thường bị chết sau
đó.
Có trường hợp phôi còn sống cử động hỗn loạn làm rách túi lòng đỏ,
thấy phôi chết chìm trong dịch đày chất lỏng đỏ.
Suốt dọc ống tiêu hóa của phôi đều căng phồng và chứa đầy dịch lỏng.
Đây là dấu hiệu đặc trưng của ẩm độ cao và kéo dài.
2.3.1.2 Ảnh hưởng của ẩm độ thấp (thiếu ẩm)
Nói chung, ẩm độ thấp có tác dụng ngược lại với ẩm độ cao, đồng thời
hậu quả tương tự như trường hợp thừa nhiệt.
Theo Võ Bá Thọ (1996), ẩm độ thấp trong những ngày ấp đầu tiên làm
trứng bốc hơi nhanh, mất nhiều nước, gây tỉ lệ chết phôi cao.
Ẩm độ thấp còn làm cho màng túi niệu phát triển nhanh và khép kín so
với bình thường. Soi đầu nhọn của trứng ta dễ dàng quan sát hiện tượng này.
Đến ngày ấp thứ 19, khi chuyển trứng sang máy nở ta thấy phôi phát
triển nhanh thông qua hiện tượng gà khảy mỏ sớm và nở sớm.
Dấu hiệu đặc trưng của ẩm độ thấp là mảng vỏ trứng (vỏ lụa nằm dưới
lớp vỏ cứng) khô và rất dai. Khi gà mỏ vỏ ta thấy mảnh vỏ rơi ra nhưng màng
vỏ không bị rách,…Quá trình nở rất chậm.
Gà con nở ra trong trường hợp ẩm độ thấp bao giờ cũng nhỏ, nhanh
nhẹn, lông tốt. Ở các giống gà lông trắng sẽ có màu hơi vàng, thậm chí hơi nâu
nhạt.
Đôi khi gà nở quá sớm, trong lúc màng túi niệu hoạt động, các mạch máu
vẫn còn nhiều máu, ta có thể thấy hiện tượng quanh mỏ gà dính máu.
2.3.3 Ảnh hưởng độ thông thoáng

Theo Nguyễn Đức Hưng (2006), thông thoáng không khí là một vấn đề
hết sức quan trọng trong máy ấp công nghiệp. Độ thông thoáng khí ảnh hưởng
trực tiếp đến cân bằng nhiệt, nồng độ O
2
và CO
2
trong máy.
Phạm Tấn Nhã (2010), độ thông thoáng là tốc độ hút không khí sạch ở
ngoài vào và tốc độ đẩy không khí bẩn (chứa nhiều CO
2
, H
2
S…), khí nóng
trong máy ra ngoài. Đảm bảo thông thoáng khí là đảm bảo cung cấp lượng oxi
cần thiết cho phôi hô hấp và phát triển, đồng thời loại khí độc CO
2
.
Máy ấp máy nở thiếu sự thông thoáng, nếu nồng độ CO
2
vượt cao hơn
0,2-0,3%, nồng độ khí O
2
giảm dưới 21% cũng có thể làm cho phôi chết hàng
loạt.


9
Dấu hiệu phôi chết ngạt thường thấy ở phôi của trứng được ấp sau 9-12
ngày tất nhiên còn có thể kết hợp một số nguyên nhân khác như trứng bị bẩn
lấp hết lỗ thông khí trên mặt vỏ trứng.

Tốc độ gió yếu sẽ gây ra tình trạng phân tán nhiệt độ, ẩm độ không đều ở
các vùng khác nhau trong máy. Ta có thể nhận biết trong cùng lô trứngđặt ở
các vị trí khác nhau. Chính vì vậy khi kiểm tra sinh học phải kiểm tra trứng ở
các vị trí khác nhau để so sánh mới có thể phát hiện tình trạng quạt quay thiếu
tốc độ.
Để đảm bảo độ thông khí, thì những hệ thống quạt hút, quạt đẩy phải làm
việc liên tục chạy đủ tốc độ.
2.3.4 Ảnh hưởng của việc đảo trứng
Theo Nguyễn Hữu Hưng (2006), đảo trứng nhằm đảm bảo phôi phát
triển thuận lợi, không sát vào vỏ, nằm đúng vị trí theo yêu cầu phát triển của
chúng.
Theo Phạm Tấn Nhã (2010), trứng xếp vào khay ấp ở ngày đầu phải để
đầu to (chứa buồng khí) lên trên, đầu nhọn xuống dưới, nếu xếp ngược lại, thì
tuy phôi phát triển bình thường, nhưng vào cuối chu kì ấp đầu phôi gà ở phía
đầu nhọn (đầu trứng không có buồng khí) sẽ không có không khí thở, bị chết
ngạt. Có thể đặt trứng nghiêng 45
o
cũng không ảnh hưởng đến sự ấp nở. Nếu
đảm bảo đầu to lên trên. Khi sang máy nở, thì trứng không phải xếp như trên
mà đặt trứng nằm ngang, vì lúc này đầu gà con đã ngóc lên buồng khí rồi hơn
nữa để trứng nở dễ dàng.
Theo Võ Bá Thọ (1996), trứng trong khay ấp khi còn trong máy phải
được đảo nghiêng (trái, phải) theo chu kì 1-2 giờ/lần.Ở máy ấp tự động, tùy
vào loại máy cứ 1-2 giờ máy tự vận hành đảo trứng 1 lần.
Trong những ngày ấp đầu tiên, nếu không đảo trứng phôi sẽ bị lòng đỏ
ép vào vỏ, sự phát triển bị ngừng lại và phôi bị chết. Khi soi trứng sẽ thấy vết
đen dính vào vỏ.
Điều này cũng có thể xảy ra khi trong máy ấp có nhiệt độ và độ ẩm cao,
tốc độ quạt gió lớn.
2.3.5 Ảnh hưởng do di truyền

Theo Bùi Xuân mến (2007), các yếu tố di truyền có ảnh hưởng đến khả
năng ấp nở có thể kể như sau:
Nhân giống cận huyết: không có sự chọn lọc nghiêm ngặt cho khả năng
nở, đã cho thấy kết quả ấp nở thấp.


10
Lai giống và lai gần: dù rằng những kết quả của lai giống thuần hoặc
phương pháp cận lai trong các giống sẽ phụ thuộc vào đặc tính hoặc gen được
mang bởi đàn cha mẹ, việc lai giống như vậy sẽ dẫn đến kết quả ấp nở tăng.
Gen gây chết và nửa gây chết: có hơn 30% gen gây chết và nửa gây chết
được biết trong gia cầm. Những gen này sẽ gây chết trong quá trình phát triển
của phôi trước cuối thời kỳ ấp hoặc ngay khi gà nở.
Sản xuất trứng: trứng gà mái có tỉ lệ đẻ cao sẽ có phôi cao hơn trứng gà
mái có tỉ lệ đẻ thấp.
Các yếu tố gây chết có tầm quan trọng lớn, ảnh hưởng của chúng biểu
hiện ở chỗ gà con có thể không nở ra được hoặc chết trong giai đoạn phát triển
đầu của phôi. Điều này làm khó khăn cho việc tìm ra nguyên nhân của sự chết.
Phần lớn các yếu tố gây chết di truyền dưới dạng lặn được thể hiện trong giao
phối cận huyết.
2.3.6 Ảnh hưởng của việc thu lượm trứng
Theo Bùi Xuân Mến (2008), khi ở nhiệt độ bình thường, thu lượm trứng
3-4 lần trong ngày là đủ. Tuy nhiên khi ở nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh,
trứng ấp phải được thu lượm hàng giờ. Thu lượm trứng thường xuyên sẽ làm
giảm khả năng và nguy cơ nhiễm do tiếp xúc với các chất gây hại trong ổ ấp từ
phân và ngăn ngừa quá trình đông lạnh trong mùa đông và nhiệt độ quá nóng
vào mùa hè.
Theo Hồ Văn Giá (1969), nếu không thu lượm trứng sau mỗi khi gà vào
đẻ, gà sẽ nằm lên trứng. Gặp nhiệt độ của gà chuyển sang mầm của trứng sẽ
tượng hình. Đến khi đẻ xong gà rời ổ, trứng nguội trở lại. Mầm trứng vừa

tượng hình, rơi vào hoàn cảnh không phù hợp thì chết hoặc bị yếu đi. Khi đem
ấp, trứng không nở, chết phôi ở giai đoạn đầu hoặc nở yếu đi.
Theo Lê Hồng Mận và Hoàng Hoa Cương (1999), việc thu nhặt trứng
ngay có lợi:
Trứng ít bị nhiễm khuẩn (do thời gian tiếp xúc với tạp chất ít). Trong
vòng 2 giờ sau khi ra khỏi cơ thể gà mái, trứng có khả năng ngăn cản sự xâm
nhập của vi khuẩn vào bên trong trứng. Trứng không bị nóng lên khi gà khác
vào nằm đẻ - nhất là vào mùa hè.
2.3.7 Bảo quản trứng ấp và thời gian trữ trứng
Theo Phạm Tấn Nhã (2010), kết quả ấp nở không chỉ phụ thuộc vào thời
gian bảo quản mà còn phụ thuộc vào phương thức bảo quản trứng ấp. Thời
gian bảo quản càng dài thì kết quả ấp nở càng giảm.
Nguyễn Duy Hoan (1999), trứng sau khi đẻ ra gặp nhiệt độ môi trường
thấp hơn so với nhiệt độ cơ thể mẹ, quá trình phát triển của phôi bị ngừng lại.


11
Để bảo quản trứng ấp có hiệu quả cao nhất nên trữ trứng nơi thoáng mát, tránh
ánh sáng trực tiếp hay mưa ẩm. Khi nhiệt độ cao sẽ tạo điều kiện cho phôi
phát triển, song nếu nhiệt độ không thích hợp sẽ gây chết phôi. Ngoài ra khi
bảo quản trứng sẽ bị bốc hơi nước. Muốn hạn chế sự bốc hơi nước của trứng
phải tăng ẩm độ môi trường. Độ ẩm càng cao thì tỉ lệ mất nước càng thấp
nhưng không được phép để ẩm độ tăng đến 90-100% vì ở mức ẩm độ này sẽ
tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển.
Ngoài ra nhiệt độ cao còn làm lòng trắng và lòng đỏ bị phân giải và tạo
thành khí CO
2
. Khi nhiệt độ lên cao 27
o
C thì trứng bắt đầu phát triển phôi,

nhưng phôi lớn không đều và bị chết sớm.
Theo Bùi Hữu Đoàn (2009), nhiệt độ tốt nhất cho việc bảo quản trứng ấp
là 15-18
o
C với ẩm độ tương đối là 75-80%. Trứng ấp mùa hè không nên để lâu
quá 7 ngày, tốt nhất là 5 ngày trở lại. Nhiệt độ cao quá 30
o
C còn gây ra tình
trạng phôi phát triển sớm rồi chết nửa chừng.
Không dự trữ trứng ấp lâu hơn 4-5 ngày, nếu để lâu khả năng ấp nỡ sẽ
kém. Trong thời gian bảo quản ngày thứ 5-7, mỗi ngày tỷ lệ nở giảm đi 1%,
đến ngày thứ 8-14, tỷ lệ nở đó sẽ là 2-3%.
2.3.8 Khối lượng trứng
Theo Nguyễn Duy Hoan (1999), những quả trứng quá to hoặc quá bé có
tỉ lệ các thành phần không cân đối và đặc biệt là chế độ ấp không phù hợp với
những trứng có khối lượng ấp nằm ngoài giới hạn (quá to hoặc quá bé). Vì
những quả trứng có khối lượng lớn đòi hỏi nhiệt nhiều hơn để sưởi nóng, nếu
nhiệt độ không đủ thì sự phát triển của phôi sẽ chậm lại.
Bảng 2.4: Kết quả ấp nở theo mức khối lượng khác nhau
KL trứng (g) Tỷ lệ ấp nở (%) Tỷ lệ gà loại I(%)

KL gà con 1 ngày
tuổi (g)
44-48 63,0 61,0 30,2
49-52 74,0 73,0 34,1
53-56 81,0 80,7 36,4
57-60 86,1 85,1 39
61-64 86,5 85,7 40,9
65-70 76,7 74,7 44,9
Bùi Đức Lũng và Nguyễn Thị San (1993).

Khối lượng trứng đã được nghiên cứu rộng rãi trong thời gian qua. Một
vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng khối lượng trứng có thể ảnh hưởng trên cả đàn
gà bố mẹ và trứng của chúng. Williams 1994 đã nghiên cứu mối quan hệ giữa
khối lượng trứng và chất lượng gà con đã đưa ra kết quả chưa rõ ràng. Các tác


12
giả khác báo cáo rằng khối lượng trứng thường ảnh hưởng mạnh đến khối
lượng nở hơn chỉ số hình dáng.
2.3.9 Dinh dưỡng
Dinh dưỡng: trứng ấp thiếu dinh dưỡng là trứng có chất lượng kém
sẽ không cho tỉ lệ nở cao, gia cầm con nở ra sẽ không thể khỏe mạnh bình
thường được. Nguồn gốc của trứng thiếu dinh dưỡng là do gia cầm sinh sản
không được cung cấp đầy dủ các chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn hàng
ngày.
Sự thiếu một số vitamin và khoáng trong trứng (chính là thiếu chúng
trong thức ăn của gà đẻ) đã ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của phôi và quá
trình ấp nở, cũng như chất lượng của gà con.
Thiếu vitamin B (Thiamin): đặc trưng khi trong trứng thiếu vitamin B
1
là
gà con nở ra có hiện tượng viêm đa thần kinh (Polineurist). Gà đi ngật
ngưỡng, loạng choạng, một số con có thể bị liệt. Cần tăng vitamin B
1
trong
thức ăn.
Thiếu vitamin B
2
(Riboflavine): khi thiếu vitamin B
2

làm phôi chậm phát
triển, phôi chết nhiều vào giữa và cuối thời kì ấp. Từ 9-14 ngày sau khi ấp ở
những phôi chết thường thấy hiện tượng chân ngắn, ngón cong, mỏ trên ngắn.
Cần bổ sung vitamin B
2
vào thức ăn cho gà đẻ…
Thiếu vitamin H (Biotin): khi thiếu vitamin H trong thức ăn của gà đẻ,
gây chết phôi. Những phôi chết thấy biến dạng - đầu to, mỏ dưới ngắn, mỏ
trên quặp xuống, các xương đùi, bàn chân ngắn lại. Gà con ngữa đầu vào lưng
và quay tròn đến khi chết, gà bị bệnh thần kinh.
Thiếu vitamin B
12
(Cobalamine): khi thiếu vitamin B
12
tỷ lệ chết phôi
tăng, thận sưng, xung huyết và đọng nhiều muối urat màu trắng ngà. Gà và vịt
con nở ra mắt nhắm nghiền, có nhiều mắt dữ, da chân khô.
Thiếu vitamin D
3
(Cholecalcipherol): khi thiếu vitamin D
3
thì chất lượng
trứng giảm, tỷ lệ nở giảm. Trứng bị dị hình nhiều, vỏ mỏng, do đó nước trong
trứng bay hơi mạnh. Khả năng sử dụng Calci, Photpho của phôi kém. Gây tỉ lệ
chết phôi cao trong giai đoạn cuối thời kì ấp. Tuy nhiên thừa D
3
cũng làm
giảm tỉ lệ ấp nở.
Thiếu Calci, Photpho làm vỏ trứng mỏng, dị hình, tỷ lệ trứng có phôi và
ấp nở kém, phôi chết nhiều. Gia cầm nở ra bị khuyết tật ở các bộ phận xương

chân, đầu, cánh…
Thiếu Mangan làm giảm chất lượng vỏ trứng: phôi phát triển kém và dị
hình như chân ngắn, đầu to, mỏ vẹt, đùi cong. Gia cầm con đầu gục vào bụng.
Điển hình gia cầm con nở ra bị sưng khớp xương, đi lại khó khăn, bị liệt (bệnh
Perosis).


13
Nói tóm lại khi sự phát triển của phôi và gà con nở ra kém phát triển, bị
khuyết tật, tỷ lệ chết phôi cao, gà con một ngày tuổi bị loại thải nhiều cũng
còn bởi nguyên nhân khác, nhưng nguyên nhân quan khối là thức ăn cho gà
sinh sản thiếu dinh dưỡng, vitamin và khoáng. Cần bổ sung chúng vào thức ăn
cho đủ.
2.3.10 Những ảnh hưởng khác
Theo Bùi Quang Toàn (1981), tỉ lệ nở của trứng ấp không những đơn
thuần phụ thuộc vào những yếu tố nhiệt, ẩm độ, đảo trứng…mà còn phụ thuộc
vào các yếu tố sau:
Ảnh hưởng của gia cầm trống và cơ cấu đàn lên tỉ lệ ấp nở: qua nhiều kết
quả nghiên cứu, người ta thấy rằng trứng ở những con gà ghép đôi giao phối
khác tuổi có tỷ lệ thụ tinh cao hơn là trứng ở những con gà bố mẹ cùng tuổi.
Khi thời tiết nóng cũng trong thời gian thay lông của gà trống thì khả năng thụ
tinh của trứng cũng giảm đi.
Tuổi của gà trống càng tăng thì tỉ lệ thụ tinh càng giảm. Ở những con gà
trống thành thục thì tỉ lệ thụ tinh cao hơn những con gà trống chưa thành thục.
Chất lượng đàn giống: đàn gia cầm sinh sản bị mắc bệnh có nhiều bệnh
truyền nhiễm mà mầm bệnh có thể xâm nhập vào trứng. Trứng bị nhiễm bệnh
từ trong cơ thể mẹ mắc bệnh ẩn tính, mãn tính hoặc trong những gà mái mang
mầm bệnh. Mặt khác trứng cũng bị nhiễm bệnh trong lúc thu lượm trứng, bảo
quản trứng.
Phôi bị nhiễm khuẩn có thể chết bất cứ giai đoạn nào, tỷ lệ nở thấp, gia

cầm con nở ra có triệu trứng mắc bệnh này hay bệnh khác. Theo Đào Đức
Long và Trần Long (1993), con đực tốt trứng có phôi cao, sức sống của phôi
thai cũng tốt hơn. Những con đực bị bệnh hoặc nuôi theo chế độ ăn kém cũng
ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi thai. Những trứng ấp của những đàn gà
mái nuôi thiếu dinh dưỡng sẽ không cho tỷ lệ nở cao, một số phôi thai có thể
phát triển rồi chết nửa chừng hoặc nở ra bị dị hình.
Việc bảo quản và vận chuyển trứng cũng gây ra những ảnh hưởng nhất
định. Trứng bẩn do nhiễm khuẩn dễ làm phôi chết nửa chừng.
Đặc biệt với những gia cầm có bệnh, trứng ấp sẽ kém, nhiều gà con nở ra
yếu đuối, dị hình hoặc chúng có thể chết trước khi sinh nở ra. Quan sát những
phôi thai không nở ra được ta có thể nhận biết một số nguyên nhân đã gây ảnh
hưởng đến sự phát triển của phôi gà.