ứng dụng gis vào công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố cao lãnh, tỉnh đồng tháp

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA MÔI TRƢỜNG & TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
BỘ MÔN QUẢN LÝ MÔI TRƢỜNG & TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN






LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG


ỨNG DỤNG GIS VÀO CÔNG TÁC QUẢN LÝ
CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT
TẠI THÀNH PHỐ CAO LÃNH, TỈNH ĐỒNG THÁP



Sinh viên thực hiện
PHẠM NGỌC THỦY 3103778



Cán bộ hướng dẫn
ThS. BÙI THỊ BÍCH LIÊN


Cần Thơ, tháng 12/2013
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA MÔI TRƢỜNG & TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

BỘ MÔN QUẢN LÝ MÔI TRƢỜNG & TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN












LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG




ỨNG DỤNG GIS VÀO CÔNG TÁC QUẢN LÝ
CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT
TẠI THÀNH PHỐ CAO LÃNH, TỈNH ĐỒNG THÁP

Sinh viên thực hiện
PHẠM NGỌC THỦY 3103778



Cán bộ hướng dẫn
ThS. BÙI THỊ BÍCH LIÊN


Cần Thơ, tháng 12/2013



LỜI CẢM ƠN
Trong sut thi gian hc ti Trng i hc Cn Th, tôi xin trân trng bày t
lòng cm n n quý Thy, Cô Trng i hc Cn Th ã tn tình ging dy và
truyn t nhiu kin thc, kinh nghim quý báu cho tôi trong sut thi gian hc tp
và nghiên cu di mái trng i hc. Qua sut thi gian thc hin tài lun vn tt
nghip, tôi xin chân thành gi li bit n n:
Cô Bùi Th Bích Liên - B môn Qun lý Môi trng và Tài nguyên Thiên
nhiên, ã tn tình chdy và quan tâm giúp tôi hoàn thành tt lun vn tt nghip.
Quý Thy, Cô Bmôn Qun lý Môi trng & Tài nguyên Thiên nhiên, Khoa
Môi trng & Tài nguyên Thiên nhiên, trng i hc Cn Thã nhit tình giúp 
và to mi iu kin thun li cho tôi trong quá trình nghiên cu và hoàn thành lun
vn này.
 
 , -, 
,  cung c 
tôi .
Cui cùng tôi xin bày tlòng bit n n gia ình, nhng ngi thân và tt c

các bn bè ã ng viên, chia s, htrvà giúp tôi trong sut quá trình
hc tp trên ging ng i hc và hoàn thành lun vn tt nghip.
Trong bài còn nhiu sai sót tôi rt mong nhn c s óng góp ý kin ca
Thy, Cô bài lun vn hoàn chnh hn.
Xin chân thành cm n!
Cn Th, ngày tháng nm 2013
Sinh viên thc hin







TÓM TẮT
 

                   
33,76%. 

  
sinh.


 -C

        

phát sinh.




và 
lý cht thi rn sinh hot, hn ch n mc thp nht nhng do cht thi rn
sinh hoi vi ti thành ph Cao Lãnh, tng
Tháp. 


          CSDL  

ê báo cáo 




MỤC LỤC
Trang



 i
 iii
  iv
  1
1.1.  1
1.2.  2
1.2.1.  2
1.2.2.  2
1.3.  2
  3

2.1.  3
2.1.1.  3
2.1.2.  4
2.1.3.  5
2.1.4.  8
2.2.  10
2.2.1.  10
2.2.2.  11
2.2.3.  12
2.3.  13
2.3.1.  13
2.3.2.  15
2.3.3.  16
2.3.4.  18
2.3.5.  19
2.4.  21
2.4.1.  21
2.4.2. -  24




  31
3.1.  31
3.1.1.  31
3.1.2.  31
3.2.  31
3.2.1. p s liu 31
3.2.2.  32
3.2.3. o sát tha 32

3.3.   32
  33
4.1. 
 33
4.1.1.  35
4.1.2.  39
4.1.3.  42
4.1.4.  45
4.2. 
 47
4.2.1.  47
4.2.2.  51
4.2.3.  51
4.3.  . 52
4.3.1. Trình bày các thao tác th 52
4.3.2.  56
4.3.3.  68
4.3.4.  70
  72
5.1.  72
5.2.  72
 74




i
DANH MỤC HÌNH
16
Hình 2.2: Mô hình d báo mc và chL 20

 cng trong ENVIMAP 2.0.21
22
34
Hình 4.2: Thu g 35
 .35
Hình 4.4: Quy trình thu gom rác 36
Hình 4.5.37
Hình 4.6.38
Hình 4.7.39
Hình 4.8:  40
Hình 4.9 40
Hình 4.10 43
Hình 4.11 44
Hình 4.12 46
Hình 4.13 46
Hình 4.14.48
Hình 4.15 .48
Hình 4.16 49
Hình 4.1750
Hình 4.18a ..51
Hình 4.19 52
Hình 4.20 53
Hình 4.21 54
Hình 4.22Set Field Properties.54
Hình 4.23.55
Hình 4.24
 Cao Lãnh..56


ii

Hình 4.2557
Hình 4.26u .58
Hình 4.2759
Hình 4.28 60
Hình 4.29.61
Hình 4.30.62
Hình 4.31.63
Hình 4.32.64
Hình 4.3365
Hình 4.34Create Points 66
Hình 4.35Choose Projection 66
Hình 4.36.67
Hình 4.37 67
Hình 4.3869
Hình 4.39 69
Hình 4.40 70
Hình 4.41 70


iii
DANH MỤC BIỂU BẢNG
Bng 2.1: Trng riêng và  các thành phn c6
 - 
(2006-2010) 25
41
45

 56
57
  58

 59
 60
 61
 62
63
64
65


iv
DANH MỤC KÝ HIỆU – TỪ VIẾT TẮT
BCL : Bãi chôn lp
C : Cacbon
Ca : Canxi
CH
4
: Mêtan
CMT8 
CN 
C/N 
CO
2
: 
CP 
CPI 
CSDL :  d liu
DO : 
DS : 
CTR : 
CTRSH : 

DV : 
 : ng bng sông Cu Long
 : 
 : 
GDP : Gross Domestic Product 
GIS : Geographic Information System (
GPS : 
H : 
H
2
CO
3
: onat

H
2
S : 
K : Kali
KCN : 
 : 
Km
2
: Kilomet vuông
M : Mét
Mg : Magiê
MT : 
 : 


v

MTV : 
N
2
: 
 : 
NH
3
: Amoniac
NO
x
: 
O : Oxy
ODA :
PVC : Polyvinylclorua
 : 
S : nh
SO
2
: 
TCRM : 

TNHH : 
TP 
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
UBND : 
WRI : World Resources Institute 


1
CHƢƠNG 1

GIỚI THIỆU
1.1. Giới thiệu
 


Tuy nhiên, ngày nay khi xã hi phát trin, dân s u
cuc si nâng ng cht thi rn phát sinh ngày càng nhiu và 
n mp trung nhanh vào khu v, cùng vi tin b
khoa hc k thut, các sn phm to ra ngày càng phong phú. Bên cnh 
to
ng rác thng c v ng và cht. S
  nhiên.
 , có

        
 
ng hành vi s phát
trin v sn xut, dch v ca thành ph là nhng áp lc v ô nhing phát
sinh do nhiu loi cht thi,  c th rn, lng và khí. T yu là cht thi rn
sinh ho 



u i trong c qun lý c
quan có thm quyn song vn còn nhiu v cn phn lý không
thng nht, x lý s liu không kp thi, công tác thu gom, vn chuyn, x lý rác thi
ng bt cp này là khó tránh khi trong s chênh lch cao gia quá
trình phát trin kinh t - xã hi quá nhanh và s ng c h tng và dch
v ng còn hn chây là v cp thit i phi gii quyt trong thi
gian sp ti.

Vii và phát trin nhanh chóng ca khoa hc b, h thng thông tin
a lý GIS (Geographic Information System) p nht, phân tích, tng hp,
qun lý, truy xut thông tin d dàng nhanh chóng, t có cái nhìn tng th 
nhn bit nhanh, rõ ràng và chính xác nhi cng theo không gian
và thi gian, h tr các nhà qun lý ra quynh sau cùng. Nhn thy nhng li ích và
tính kh thi do các ng dng ca GIS mang l tài “Ứng dụng GIS vào công tác
quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp” 
  


2
cht thi rn sinh hot, hn ch n mc thp nht nhng do
cht thi rn sinh hoi vng và i ti thành ph Cao Lãnh,
tng Tháp.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu tổng quát
 
.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
 
.


nfo 10.5  
.
1.3. Nội dung nghiên cứu
- - 

-                


- 

-               
công c tr giúp qun lý cht thi rn sinh hot hiu qu  áp dng a
bàn thành ph Cao Lãnh, tng Tháp.


3
CHƢƠNG 2
LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU
2.1. Tổng quan về chất thải rắn
2.1.1. Định nghĩa và phân loại chất thải rắn
2.1.1.1. 
Cht thi rn (rác thi) là tt c các cht thi  dng rn sn sinh do các hot
ng ci và sinh vt liu hay hàng hóa không còn s dng
c hay không còn hu di vi s hu nó nên b b  c cht thi
ca các hong sng ca sinh vt (Lê Hoàng Vit, Nguyn Hu Chim, 2013).
Theo Lê Huy Bá (2000) thì rác thi là các cht thi rn b loi ra trong quá trình
sng, sinh hot, hong sn xut cng vt.
Ngoài ra, cht thi r các vt chc con
i loi b trong các hong kinh t-xã hi ca mình (bao gm các hong sn
xut, các hong sng hay duy trì s tn ti ca cng
nht là các loi cht thi sinh ra t các hong sn xut và hong sng (Trn
Hiu Nhu Qun Th Kim Thái 2001).
2.1.1.2. Phân loi cht thi rn
Vic phân loi cht thi rn s nh các loi khác nhau ca cht thi
rc sinh ra. Khi thc hin vic phân loi cht thi rn s 
kh  và tái s dng li các vt liu trong cht thi hiu qu kinh t
và bo v ng.
 Phân loi theo ngun phát sinh

Cht thi sinh hot là nhng cht th   n các h ng ca con
i, ngun to thành ch yu t ng hc, các trung
tâm dch vi. Cht thi rn sinh hot có thành phn bao gm kim loi, sành
s, thy tinh, gch ngói vt do, thc pha hoc quá hn
s dng vt, tre, g
Cht thi rn công nghip là cht thi phát sinh t các hong sn xut công
nghip, tiu th công nghip. Các ngun phát sinh cht thi công nghip gm: ph thi
t vt liu trong quá trình sn xut công nghip, tro, x, trong các nhà máy nhin;
ph thi t nguyên nhiên liu phc v cho sn xun ph
Cht thi xây dng là các ph thng; gch
ngói, bêtông v khi tháo d 
Cht thi nông nghip là nhng cht thi sinh ra t các hong nông nghip
ng trt, thu hoch các loi cây trng, các sn phm thi ra t ch bin sa, lò
git m


4
 Phân loi theo m nguy hi
Cht thi nguy hi bao gm các loi hóa cht d gây phn c hi, cht
thi sinh hc thi ra, các cht d cháy, n hoc các cht phóng x, các cht thi nhim
khu a ti sc khng vng.
Ngun phát sinh cht thi ch yu t các hong y t, công nghip và nông nghip.
Cht thi không nguy hi là các cht thi không cha các cht và các hp cht
có tính cht nguy hng là các cht thi phát sinh trong sinh ho
th.
 Theo thành phn hóa hc, vt lý
Phân bit theo các thành phn hu c, vô c, cháy c, không cháy c, kim
loi, phi kim loi, da, cao su, cht d
 Phân loi theo v trí phát sinh
Phân bit rác hay cht thi rn trong nhà, trên ng ph, ch

2.1.2. Nguồn gốc, thành phần chất thải rắn
Rác thi xut hin t nhiu ngun khác nhau. Tng trng có th có mt s
ngun sau:
Rác nông nghip: bao gm các loi nông ph hng (lúa, bp, khoai sùng
th) cht thi cây tr, xác cây nông nghi
Rác công nghip: tùy dây chuyn công ngh mà to ra các loi cht thi khác
nhau: công nghip hóa cht thng thc hi; công nghip thc ph hp
rác thi là các cht hi, hoc lon, bao bì h; công nghip nha có
các cht th nha.
i, ch: bao gm các loi rác thc phm tha, ôi thiu, rau c
loi b vc trong khi làm th
Rác khu xây dng: vt liu xây dng b loi thi trong quá trình xây dng trang
trí ni th yu là xà bn.
: bao gm rt nhiu loi rác tr rác nông nghip.
Rác khu dân c: bao gm thc phm tha, tro bp, giy v 
b v hng, bc nilon, giày dép, qu  (Lê Huy Bá,2000). Ngun phát
sinh cht thi rn có th khác nhau   thành phn và s
lng, v kích thc, phân b v       ng ca con
ngi.



5
Thành phn cht thi rc th hin theo t l ph khng mi yu
t riêng bit cu to nên cht thi trên tng th. Hoc có th c biu din
gm 2 thành phn chính:
- Có kh y sinh h c, thc phm
- Không có kh   y sinh h  y, nha, thy tinh, thùng
cac
Thành phn cht thi r i rt nhiu

kin kinh t, xã hm h thng qun lý cht thi rn hin ti c
Thông tin v thành phn cht thi rng trong via
chn thit b, quy trình x  hoch qun lý
cht thi rn.
2.1.3. Tính chất của chất thải rắn
   



2.1.3.1. 
 
Là khng cht thi rn trên m th tích, tính bng kg/m
3
. Trng
ng riêng ca cht thi rn  r:  t
nhiên không cha trong thùng, cha trong thùng và không nén hay cha trong thùng
và nén. ó, s liu trng riêng ca cht thi rn  phc ghi chú
nh. Thêm na, trng riêng ca cht thi rn   khác
nhau tùy theo v a lý, mùa 


6
Bảng 2.1: Trọng lượng riêng và ẩm độ các thành phần của rác đô thị
Thành phn
Trng riêng lb/yd
3


Khong bin
thiên

Giá tr tiêu
biu
Khong bin
thiên
Giá tr tiêu
biu
Thc n tha
220 - 810
490
50 - 80
70
Giy
70  220
150
4 - 10
6
Carton
70 - 135
85
4 - 8
5
Nha
70 - 220
110
1 - 4
2
Vi
70 - 170
110
6 - 15

10
Cao su
170 - 340
220
1 - 4
2
Da
170 - 440
270
8 - 12
10
Lá và cành
cây
100 - 380
170
30 - 80
60
G
220 - 540
400
15 - 40
20
Thy tinh
270 - 810
330
1 - 4
2
Lon thic
85 - 270
150

2 - 4
3
Nhôm
110 - 405
270
2 - 4
2
Các kim loi
khác
220 - 1.940
540
2 - 4
3
Bi, tro,
g
540 - 1.685
810
6 - 12
8
m  ca
rác ô th


15 - 40
20
Ghi chú: lb/yd3 * 0.5933 = kg/m3(Ngun: Lê Hoàng Vit, Nguyn Hu Chim, 2013)
 
m  là mt thông s quan trng cho các quá trình x lý (t,  phân compost,
khng ch nc r có, sau khi ã phân loi và nh lng các thành
phn ca rác chúng ta cn xác nh m  tng i bng cách em tng thành phn

sy khô  105
0
C trong 1 gi, sau ó em i cân li và tính % m .  m là mt


7
thông s quan trng cho các quá trình x lý (t,  phân compost, khng ch nc r
 m ca rác ô th bin thiên t 15 - 40% ph thuc vào thành phn rác, mùa
trong nm, m  không khí, thi tit (ma).
 
Kh  c ca cht thi rn là mt tiêu chun quan trng trong tính
c rò r t bãi rác. Kh nng gi nc ca rác là tng lng
nc mà rác có kh nng gi li trong mu rác sau khi ã cho nc chy xung t do
theo tác ng ca trng lc. Kh nng gi nc ca rác là mt c tính tng i quan
trng trong vic chôn lp rác vì có liên quan n vic to nên nc r ca rác khi rác
em chôn có lng nc trong rác vt quá kh nng gi nc ca nó. Kh nng gi
nc ca rác ph thuc vào thành phn rác, trng thái phân hy, áp sung
hn hp rác ca khu dân c và khu mu dch (không nén) có kh nng gi nc
t 50 - 60%.
2.1.3.2. Tính cht sinh hc
Ngoài nha, cao su, da, các thành phn ha cht thi rn có th c
phân loi thành:
- Các cht có th ng, tinh bt, amino acid và nhiu
loi acid h
- Hemicellulose và các hp cht to thành t ng ng 6 carbon.
- Cenllulose và các hp cht to thành t ng 6 carbon.
- Cht béo, du, sáp là nhng este ca alcohols và axit béo mch dài.
- Lignin và các cht cao phân t có cha .
- Lignocellulose là kt hp ca lignin và cellulose.
- Protein là s kt hp ca các chui amino acid.

Tính cht quan trng nht ca cht thi rn là hu ht các thành phn h
trên có th c chuyn hoá sinh hc thành khí, các cht hnh và các cht

2.1.3.3. Tính cht hóa hc
Cht hu c: ly mu, nung  950
0
C. Phn bay hi i là cht hu chay còn
gi là tn tht khi nung, thông thng cht hu cdao ng trong khong 40 - 60%.
Trong tính toán ly trung bình là 53% cht hu c.
m nóng chy ca tro: là nhi mà to thành t t
cháy cht thi b nóng chy và kt dính to thành dng rn (x). Nhi nóng chy
  i vi x t   t cht thi r  ng trong khong
t 1100 1200
0
C.


8
Hàm lng cacbon c nh: là lng cacbon còn li sau khi ã loi các cht vô
ckhác không phi là cacbon trong tro, hàm lng này thng chim khong 5 - 12%,
trung bình là 7%. Các cht vô ckhác trong tro bao gm thy tinh, kim loi vi
cht thi r, các cht này có trong khong 15 - 30%, trung bình là 20%.
Phân tích các thành phn nguyên t nh thành
phn pha các nguyên t C, H, O, N, S và tro. Kt qu 
rt quan trng trong vinh t s C/N nht thi rn có thích hp
cho quá trình chuyn hoá sinh hc hay không.
Nhit tr ca cht thi rng nhit cháy hoàn toàn m
v khng cht thi rnh bng m
- S dng nng.
- S dng bom nhing trong phòng thí nghim.

- Tính toán theo thành phn các nguyên t hoá hc.
2.1.4. Ảnh hƣởng của chất thải rắn sinh hoạt đối với con ngƣời và môi trƣờng
2.1.4.1. 




t



            








2.1.4.2. 

 thông, rác



9


   



2.1.4.3. 


0


2
S, CO
2
, NH
3
, CH
4

        
2
và CH
4
     

4

2
, N
2





Quá trìn

a 


2

CH
4

2

2



2
CO
3


2+

CaCO
3
+ H
2
CO
3

 Ca
2+
+ 2HCO
3
-

2.1.4.4 
Tác hi ca rác thi lên sc khi thông qua ng ca chúng lên
các thành phng b ô nhim tt yu s n sc khe
i thông qua chui thi các bãi rác, nu không áp dng các k thut
chôn lp và x lý thích hp thì bãi rác tr    i, mui, là mm
mng lan truyn dch b n cht thc hi t
gây các bnh hii v i khi tin sc khe cng
ng xung quanh.


10
2.2. Khái quát về hệ thống quản lý chất thải rắn sinh hoạt
2.2.1. Thu gom, phân loại
2.2.1.1. 

ung









 
2.2.1.2. Phân loi cht thi rn
Phân loi rác ti ngun nhm tn dng c các ph liu có th tái sinh, tái ch,
hn ch các nguy cphát tán dch bnh t rác thi sinh hot, không gây mt m quan
ô th vì các bãi rác l thiên, góp phn xã hi hóa công tác qun lý cht thi rn và
gim gánh nng cho ngân sách nhà nc v các khon công tác v sinh ng ph,
vn chuyn và x lý cht thi rn.
 c phát trin, phân lo nên khá ph bin. Rác
thi sinh hoc tn dng mt cách hp lí va mang li li ích va làm sch môi
ng.
 Nht Bn rác sinh hoc phân thành hai loc và rác không
 riêng trong nhng túi có màu sc khác nhau. N
phân loi rác s b pht tic s  tn
dng nguc cho vào máy ép nh
rt. Mc tiêu lâu dài ca Nht Bn không ch là gim
ng rác thi y mnh công tác phân loi rác nh s cng tác ci dân.
 Vit Nam, mt s thành ph ng th nghim phân loi rác ti ngun,
 H Chí Minh, Hà Nng kt qu nht
 h tng v t b thu gom
phân lom tp kt và trung chuy h tng cho công tác tái ch, tái s
d tái ch cht thi, nhân l
trình nhm nâng cao thc tham gia ci dân. Kinh phí cho công tác tuyên truyn
vn khi kt thúc d  duy trì nên các
d án ch dng  m.


11
2.2.2. Trung chuyển, vận chuyển
2.2.2.1. 
               




- 

             

- 
-3 ngày, sau
 


- 


 
 
 
 
2.2.2.2. 


-ten--ten-







12
2.2.3. Xử lý chất thải rắn
2.2.3.1. 
Tái s dng: s dng li cht thi rn cho mu hay m
khác mà không phi ch bin, phân hy thành các hp phn nguyên liu. Ví
d: dùng li v chai bia.
Tái ch: là hong thu hi li t cht thi các thành phn có th s dc
 ch bin thành các sn phm mi s dng li cho các hong sinh hot và sn
xu khác bit so vi tái sinh  ch cht thc thu gom mt
cách riêng bii dng hn ht lic ch bin qua
nhi c sn phm.
2.2.3.2. 
t là phn ng hóa hc gia oxy và cht hu ccó trong cht thi rn to
thành các hp cht b oxy hóa cùng vi s phát sáng và ta nhit. Nu không khí cung
cp dvà di iu kin phn ng lý tng, quá trình t cht hu ccó trong cht
thi rn có th biu din theo phng trình phn ng sau:
Cht hu c+ không khí (d) _ CO
2
+ H
2
O + không khí d+ NH
3
+ SO
2
+
NO
x
+ Tro + Nhit
Lng không khí c cp dnhm m bo quá trình cháy xy ra hoàn toàn.

Sn phm cui cùng ca quá trình t cháy cht thi rn bao gm khí nóng cha CO
2
,
H
2
O, không khí d(O
2
và N
2
) và phn không cháy còn li (gi là tro). Trong thc t,
ngoài nhng thành phn này còn có mt lng nh các khí NH
3
, SO
2
, NO
x
và các khí
vi lng khác tùy theo bn cht ca cht thi.
2.2.3.3. 


ng



cho 

- 
- 


13

- m: nh cht thi, c ch và tiêu dit mm bnh, ci tt trng
và cung cp chng cho cây trng, làm khô bùn.
- m: cn din tích ln, gây mt v m quan và to mùi hôi, phân
t tin lc m
2.2.3.4. 





Phân loi bãi chôn lp hp v sinh:
- Loi 1: bãi chôn lp rác thi ô th, loi bãi này òi hi có h thng thu gom
và x lý nc rò r; h thng thu gom nc b mt, thu hi khí to thành;
- Loi 2: bãi chôn lp cht thi nguy hi, loi bãi này òi hi phi có nhiu
u tv qun lý và c kim soát nghiêm ngt trong quá trình thi công và
vn hành;
- Loi 3: bãi chôn lp cht thi ã xác nh, thng chôn lp các loi cht thi
ã c xác nh trc nhtro sau khi t, các loi cht thi công nghip
khó phân hy
2.3. Tổng quan về GIS và các ứng dụng trong quản lý môi trƣờng
2.3.1. Khái niệm về GIS
H thng thông a lý ra i vào thp k 70 ca th k trc và ngày càng
phát trin trên nn tng ca tin b công ngh máy tính,  ha máy tính, phân tích d
liu không gian và qun lý d liu. H tha lý u tiên c ng dng
trong công tác qun lý tài nguyên  Canada vi tên g   
m các thông tin v nông nghip, lâm nghip, s dng t

và ng vt hoang dã.T nhng nm 80 tr li ây, công ngh GIS ã có s nhy vt
v vt cht, tr thành mt công c hu hiu trong công tác qun lý và tr giúp ra quyt
nh.
Tùy theo cách tip cn mà có nhi 
mt s a mt vài tác gi:
Theo ESRI: GIS là tp hp có t chc bao gm phn cng, phn mm máy tính,
d liu a lý và con ngi, c thit k nhm mc ích nm bt, lu tr, cp nht,
iu khin, phân tích và kt xut tt c nhng dng thông tin liên quan n v trí a lí.


14
Theo Dueker (1979): GIS là mng hc bit ca h thng thông tin vi
 d liu gm nhng, nhng hong hay nhng s kin phân b trong
c biu ding, vùng trong h thng máy tính.
GIS x lý, truy vn d ling, vùng, phc v cho nhng h
c bit.
Theo Pavlidis (1982): H tha lý là mt h thng có ch
a lý nhm phc v vic quy hoch, tr giúp ra quynh trong mt
c chuyên môn nhnh.
Theo Burrough (1986): GIS là mt công c m u tr, truy vn tùy
ý, bii và hin th d liu không gian t th gii thc cho nhng mc bit.
Theo Canlkins và Tomlinson (1977), Marble (1984) và Star and Ester (1990):
GIS là mt h thng thông tin bao gm mt ph h có kh i d lia lý
thành nhng thông tin có ích.
Theo Gilbert H.Castle (1993): H tha lý là mt h thng bao gm
các phn mm, phn cng máy tính và m d li 
thp, cp nht, qun tr và phân tích, biu din d lia lý phc v gii quyt lp
rng ln các bài toán ng dng có liên quan ti v a lý trên b mt.

- G: Geographic  

vùng);
- I: Information  

- S: System             


 
    

              


 Trung, .