Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn

Đền Tr n-ầ Nam Định Đền Bảo Lộc – Nam Định
Đền Kiếp B¹c - Hải Dương Đền Trần – TP Hå ChÝ Minh

Ảnh Hưng Đạo Đại Vương
Trần Quốc Tuấn
Tượng đài Hưng Đạo Đại Vương
Trần Quốc Tuấn ở TP Nam Định

1. Tác giả: Ngô Sĩ Liên
- Người làng Chúc Lí, nay
thuộc Chương Mĩ, Hà Tây.
- Đỗ tiến sĩ năm 1442,
từng làm tư nghiệp Quốc Tử
Giám
- Là một trong những nhà
sử học nổi danh thời trung
đại.
- Là tác giả chính biên
soạn “Đại Việt sử kí toàn
thư”.
Hà Tây

Thánh Tông giao cho Ngô Sĩ Liên soạn bộ
“Đại Việt sử ký toàn thư”

2.
2.
Tác phẩm “Đại Việt sử kí toàn thư”:
Tác phẩm “Đại Việt sử kí toàn thư”:

-
Là bộ chính sử lớn nhất Việt Nam thời
Là bộ chính sử lớn nhất Việt Nam thời
trung đại, hoàn tất vào năm
trung đại, hoàn tất vào năm
1479.
1479.


-
Nội dung:
Nội dung:


ghi chép những lịch sử của nước ta từ
ghi chép những lịch sử của nước ta từ
thời Hồng Bàng khi Lê Lợi lên ngôi.
thời Hồng Bàng khi Lê Lợi lên ngôi.
- Giá trị:
- Giá trị:


+ thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ;
+ thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ;


+ vừa có giá trị sử học vừa có trị văn học
+ vừa có giá trị sử học vừa có trị văn học
cao
cao

Trang bìa cuốn “Đại Việt sử kí toàn thư”


- Bố cục: 3 phần
- Bố cục: 3 phần
+ Đoạn 1:
+ Đoạn 1:
Từ đầu đến
Từ đầu đến
“giữ nước vậy”
“giữ nước vậy”




Kế sách giữ nước của Trần Quốc Tuấn
Kế sách giữ nước của Trần Quốc Tuấn
+ Đọan 2:
+ Đọan 2:
Tiếp theo đến
Tiếp theo đến
“mới cho Quốc Tảng
“mới cho Quốc Tảng
vào viếng”
vào viếng”



Trần Quốc Tuấn thử lòng gia tướng và các
Trần Quốc Tuấn thử lòng gia tướng và các
con
con
+ Đoạn 3:
+ Đoạn 3:


Còn lại
Còn lại




Những đặc điểm, phẩm chất của Trần Quốc
Những đặc điểm, phẩm chất của Trần Quốc
Tuấn
Tuấn

1. Phẩm chất của Hưng Đạo Đại Vương TQT:
a. Kế sách giữ nước của TQT.
- Trong đánh giặc:
“Nó cậy trường trận … tùy thời tạo thế.”
 Nên tùy thời thế mà có sách lược phù hợp, binh
pháp chống giặc cần vận dụng linh hoạt, không nên
khuôn mẫu.
- “Có được … dùng được”
 Có tướng giỏi và có một đội quân đoàn kết
- Điều kiện quan trọng:
“Vả lại, phải biết … giữ nước vậy”

 phải “khoan thư sức dân” (giảm thuế má, không
phiền nhiễu dân, chăm lo cho dân).

Binh pháp chống giặc cần vận dụng linh hoạt





TQT không những là một vị tướng có tài
TQT không những là một vị tướng có tài
năng mưu lược có lòng trung quân, mà còn
năng mưu lược có lòng trung quân, mà còn
biết trọng dân, lo cho dân.
biết trọng dân, lo cho dân.

b. Trần Quốc Tuấn thử lòng gia tướng và các
b. Trần Quốc Tuấn thử lòng gia tướng và các
con:
con:
*
*
Thái độ của Trần Quốc Tuấn đối với lời cha dặn:
Thái độ của Trần Quốc Tuấn đối với lời cha dặn:


- Cha Trần Quốc Tuấn có hiềm khích với vua,
- Cha Trần Quốc Tuấn có hiềm khích với vua,
trước lúc mất căn dặn:
trước lúc mất căn dặn:

“
“
Con mà không … nhắm mắt được.”
Con mà không … nhắm mắt được.”




Đặt Trần Quốc Tuấn vào tình huống mâu thuẫn
Đặt Trần Quốc Tuấn vào tình huống mâu thuẫn
giữa
giữa
trung
trung
và
và
hiếu
hiếu
.
.
- Thái độ của Trần Quốc Tuấn:
- Thái độ của Trần Quốc Tuấn:
“
“
để điều đó trong lòng nhưng không cho là phải”.
để điều đó trong lòng nhưng không cho là phải”.



Đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích gia đình,
Đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích gia đình,
không hiểu chữ hiếu một cách cứng nhắc.
không hiểu chữ hiếu một cách cứng nhắc.

* Câu chuyện với gia nô và các con:
* Câu chuyện với gia nô và các con:


- Hỏi ý kiến của hai người gia nô:
- Hỏi ý kiến của hai người gia nô:




Muốn nghiệm lại chủ kiến của mình và tìm người
Muốn nghiệm lại chủ kiến của mình và tìm người
chia sẻ
chia sẻ


- Trước lời can gián của
- Trước lời can gián của
Dã Tượng và Yết Kiêu
Dã Tượng và Yết Kiêu
:
:
“cảm phục đến khóc và khen ngợi hai người”.
“cảm phục đến khóc và khen ngợi hai người”.





Thấy lòng trung nghĩa, cương trực của họ cũng
Thấy lòng trung nghĩa, cương trực của họ cũng
đúng với lòng mình.
đúng với lòng mình.


- Với câu trả lời của
- Với câu trả lời của
Hưng Vũ Vương
Hưng Vũ Vương
: khuyên
: khuyên
không nên giành ngôi vua
không nên giành ngôi vua




“
“
ngầm cho là phải”.
ngầm cho là phải”.


- Với câu trả lời của
- Với câu trả lời của
Quốc Tảng

Quốc Tảng
: khuyên cướp ngôi
: khuyên cướp ngôi




nổi giận rút gươm định trị tội và khi chết không
nổi giận rút gươm định trị tội và khi chết không
cho gặp mặt.
cho gặp mặt.

Sách truyện về Dã Tượng và Yết Kiêu





Là người hết lòng trung với vua với nước,
Là người hết lòng trung với vua với nước,
không tư lợi, thẳng thắn và nghiêm khắc
không tư lợi, thẳng thắn và nghiêm khắc
trong việc giáo dục con cái.
trong việc giáo dục con cái.

c. Những đặc điểm, phẩm chất của Trần
c. Những đặc điểm, phẩm chất của Trần
Quốc Tuấn:
Quốc Tuấn:
- Lòng trung quân ái quốc:

- Lòng trung quân ái quốc:


+ hết lòng trình bày kế sách giúp vua ngay
+ hết lòng trình bày kế sách giúp vua ngay
cả khi lâm bệnh
cả khi lâm bệnh


+ luôn có trách nhiệm cao trong việc đánh
+ luôn có trách nhiệm cao trong việc đánh
giặc giữ nước đã được vua ủy thác:
giặc giữ nước đã được vua ủy thác:
“
“
Quốc Tuấn … liên tiếp đánh bại chúng”
Quốc Tuấn … liên tiếp đánh bại chúng”


+ Khi thế giặc mạnh, nhà vua vờ bảo hàng,
+ Khi thế giặc mạnh, nhà vua vờ bảo hàng,
Quốc Tuấn trả lời:
Quốc Tuấn trả lời:
“
“
Xin bệ hạ chém đầu tôi trước rồi hãy
Xin bệ hạ chém đầu tôi trước rồi hãy
hàng!”
hàng!”

+ Gạt bỏ hiềm khích gia đình, đặt chữ
+ Gạt bỏ hiềm khích gia đình, đặt chữ
trung
trung
lên trên chữ
lên trên chữ
hiếu
hiếu

- Là một vị anh hùng, có công lớn đối với
- Là một vị anh hùng, có công lớn đối với
đất nước, vua ban cho nhiều quyền
đất nước, vua ban cho nhiều quyền
nhưng ông không bao giờ sử dụng
nhưng ông không bao giờ sử dụng
“
“
¤ng kÝnh cÈn gi÷ tiÕt lµm t«i nh vËy ®Êy“
¤ng kÝnh cÈn gi÷ tiÕt lµm t«i nh vËy ®Êy“
.
.




Khiêm nhường, cẩn thận.
Khiêm nhường, cẩn thận.
- Với các tướng sĩ dưới quyền:
- Với các tướng sĩ dưới quyền:

Dày công sọan sách dạy kinh nghiệm đánh
Dày công sọan sách dạy kinh nghiệm đánh
giặc, khích lệ và tiến cử người tài
giặc, khích lệ và tiến cử người tài




Tận tình
Tận tình
c. Những đặc điểm, phẩm chất của Trần
Quốc Tuấn:

Dày công sọan sách dạy kinh nghiệm đánh giặc

Khích lệ và tiến cử người tài

Khích lệ và tiến cử người tài

- Công đức vang dội khắp nơi:
- Công đức vang dội khắp nơi:
+
+
Trong nước:
Trong nước:
nhân dân khắp
nhân dân khắp
chốn phụng thờ

chốn phụng thờ
+
+
Ngoài nước:
Ngoài nước:
giặc không dám
giặc không dám
gọi tên, chỉ gọi là An Nam
gọi tên, chỉ gọi là An Nam
Hưng Đạo Đại Vương
Hưng Đạo Đại Vương
c. Những đặc điểm, phẩm chất của Trần
Quốc Tuấn:
 Là tấm gương sáng về đạo đức làm người.

2. Nghệ thuật kể chuyện và khắc họa nhân vật:
- Nghệ thuật khắc họa nhân vật:
- Nghệ thuật khắc họa nhân vật:
Đặt nhân vật
Đặt nhân vật
vào nhiều mối quan hệ để làm nổi bật
vào nhiều mối quan hệ để làm nổi bật
phẩm chất:
phẩm chất:


Với vua + Với nước + Với dân + Với tướng
Với vua + Với nước + Với dân + Với tướng
sĩ + Với các con + Với chính mình
sĩ + Với các con + Với chính mình





Tác giả đã thành công trong việc lựa
Tác giả đã thành công trong việc lựa
chọn
chọn
chi tiết đặc săc, có thật
chi tiết đặc săc, có thật
để khắc họa
để khắc họa
chân dung nhân vật.
chân dung nhân vật.

2. Nghệ thuật kể chuyện và khắc họa nhân vật:
- Nghệ thuật kể chuyện:
- Nghệ thuật kể chuyện:


+ Không đơn điệu theo trình tự thời gian
+ Không đơn điệu theo trình tự thời gian




Sinh động, hấp dẫn, làm nổi bật nhân vật
Sinh động, hấp dẫn, làm nổi bật nhân vật
được kể (
được kể (

là ai, có kì tích gì, phẩm chất gì
là ai, có kì tích gì, phẩm chất gì
?)
?)


+ Khéo léo lồng vào những lời nhận xét,
+ Khéo léo lồng vào những lời nhận xét,
bình luận
bình luận




Định hướng cho người đọc về nhân cách
Định hướng cho người đọc về nhân cách
của nhân vật.
của nhân vật.



Bằng nghệ thuật kể chuyện
Bằng nghệ thuật kể chuyện
hấp dẫn
hấp dẫn
, với những chi tiết
, với những chi tiết
chọn lọc và xúc động
chọn lọc và xúc động
,

,
đọan trích khắc họa
đọan trích khắc họa
đậm
đậm
nét
nét
hình ảnh Trần Quốc
hình ảnh Trần Quốc
Tuấn, một
Tuấn, một
nhân cách vĩ
nhân cách vĩ
đại, bất tử
đại, bất tử
trong lòng dân
trong lòng dân
tộc.
tộc.