Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

Ngày soạn://200
Đọc văn : Tiết 67
Hng Đạo Đại Vơng Trần Quốc Tuấn
(Trích "Đại Việt sử kí toàn th")
- Ngô Sĩ Liên -
A. Mục tiêu cần đat:
Thông qua bài học giúp học sinh:
- Hiểu, cảm phục và t hào về tài năng, đức độ của ngời anh hùng dân tộc Trần
Quốc Tuấn, đồng thời thấy đợc những bài học đạo lý quý báu cũng nh bài học làm
ngời mà ông để lại cho đời sau.
- Thấy đợc cái hay, sức hấp dẫn của môt tác phẩm lịch sử đậm chất văn học
qua nghệ thuật kể chuyện và khắc hoạ chân dung nhân vật lịch sử của tác giả và cũng
hiểu đợc thế nào là "văn, s bất phân".
B. Ph ơng tiện thực hiện:
- SGK, SGV
- Thiết kế bài học
C. Cách thức tiến hành:
Kết hơp các hình thức đọc sáng tạo, trao đổi, nêu vấn đề, gợi mở, thảo luận..
D. tiến trình lên lơp:
1. Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi: Nêu quá trình phát triển của lịch sử tiếng Việt?
2. Giới thiệu bài mới:
Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt
-Giới thiệu vắn tắt về nhà sử
học Ngô Sĩ Liên ?
-Nêu những hiểu biết của em
về tác phẩm "Đại Việt sử kí
toàn th"?
I. Tiểu dẫn:
1. Vài nét về Ngô Sĩ Liên:
+ Cha rõ năm sinh, năm mất

+ Quê quán: Làng Chúc Lý, huyện Chơng
Đức, nay thuộc xã Chúc Sơn, huyện Chơng
Mỹ, tỉnh Hà Tây.
+ Đỗ tiến sĩ năm 1442, đợc cử vào viện hàn
lâm và giữ nhiều chức vụ cao.
+ Hoàn thành bộ" Đại Việt sử kí toàn th "
năm 1479.
2. Vài nét về tác phẩm :
+ Là bộ lịch sử mới nhất Việt Nam thời
trung đại.
+ Gồm 15 quyển ghi lại lịch sử dân tộc từ
thời Hồng Bàng đến 1428.
+ Đợc biên soạn dựa trên hai cuốn sách
"Đại Việt sử kí" của Lê Văn Hu và "Sử kí
-Lai lịch cua Trần Quốc
Tuấn đợc giới thiệu nh thế
nào?
-Phẩm chất nổi bật nhât của
Hng Đạo Đại Vơng là gì?
-Đức độ lớn lao của Hng Đạo
Đại Vơng thể hiện ở những
điểm nào?
tục biên" của Phan Phu Tiên.
+Tác phẩm vừa có giá trị sử học vừa có giá
trị văn học.
II. Đọc - hiểu:
1. Phẩm chất của H ng Đạ o Vơng Trần
Quốc Tuấn:
- Là con của An Sinh Vơng thuộc dòng dõi
quý tộc.

-Lớn lên dung mạo khôi ngô, thông minh
hơn ngời, hiểu biết, có tài văn võ.
-Trớc khi mất cha ông để lại cho ông một
lời dặn khó xử giữa việc nhà và việc nớc.
-Sau này ông trở thành ngời mà" vận nớc
trong tay, quyền quân quyền nớc đều do ở
mình".
*Phẩm chất nổi bật nhất của Hng Đạo
Đại Vơng là:
-Trung quân ái quốc.
-Phẩm chất này thể hịên rõ ở những điểm
sau:
+Hết lòng lo kế sách giúp vua giữ nớc an
dân
+Bỏ qua hiềm khích khích giữa cha ông
và Trần Thái Tông, đặt chữ trung lên trên
chữ hiếu, nợ nớc lên trên tình nhà.
+Vì nớc ông sẵn sàng lắng nghe ý kiến
của gia nô và con cái,song cũng sẵn sàng
trừng trị những ngời thân chỉ có lòng "hiếu"
một cách cá nhân mà quên đi việc nớc cao
cả.
+Vì dân ông quan tâm, lo lắng một cách
sâu sắc đến họ.
+Sử dụng hết tài năng và mu lựoc để làm
nên nhiều "công nghiệp hiếm có", sẵn sàng
quên thân vì nớc( Bệ hạ chém đầu tôi trớc rồi
hãy hàng).
*Đức độ lớn lao của Hng Đạo Đại Vơng
thể hiên rât rõ ở:

-Đối với vua: một lòng một dạ, dốc hết tam
t và suy nghĩ để tìm kế sách an dân và giữ n-
ớc.
-Tài năng lỗi lạc của Hng
Đạo Đại Vơng đợc thể hiện ở
những điểm nào?
-Chân dung nhân vật Trần
Quốc Tuấn đợc tác giả làm
sámg tỏ qua những mối quan
hệ nào?
CHNC: Theo em trong đoạn
trích câu nói nào của Trần
Quốc Tuấn có ý nghĩa sâu sắc
nhất trong việc giữ nớc và dng
nớc?Về sau Nguyễn Trãi và
Hồ Chí Minh có những câu
nói nào tơng tự?
CHNC: Sự hiển limh của H-
ng Đạo Đại Vơng qua chi tiết
"tráp đựng có tiếng kêu"có ý
nghĩa nh thế nào?
-Đối với nớc: sẵn sàng quên thân và mang
hết tài năng để cầm quân dẹp giặc.
-Đối với dân: chủ trơng "an dân", quan tâm
lo lắng đến dân một cách sâu sắc.
-Đối với tớng sĩ dới quyền: tận tam dạy bảo,
soạn sách rèn luyện, khích lệ và tiến cử ngời
tài.
-Đối với con cái: nghiêm khắc giao dục.
*Tài năng lỗi lạc :

- Có một vốn kiến thức sâu rộng và vững
chắc về mọi phơng diện.(thể hiện trong lời lẽ
phan tích với vua về lịch sử Trung Hoa và
Việt Nam từ thời cổ đại đến thời hiện tại về
phep dùng quân và lí tởng an dân).
- Có tài nhìn ngời dùng ngời.
- Có tầm nhìn xa trông rộng, lo phòng hậu
sự.
- Đặc biệt đầy tài năng mu lợc trong quân
sự.
- Có khả năng trớc tác lập ngôn
*Chân dung của Hng Đạo Đại Vơng đợc
tác giả làm rõ qua các mối quan hệ:
- Các mối quan hệ: vua - tôi, đất nớc - công
đân, quan - dân, tớng - quân, cha - con, bản
thân.
- Các tình huống có thử thách: tình huống
mâu thuẫn giũa trung và hiếu; tình huống
giặc mạnh kéo sang; tình huống nhà vua thử
lòng.
- "Khoan th sức dân để làm kế sâu rễ bền
gốc, đó là thợng sách giữ nớc vậy".
- Nguyễn Trãi sau nàycũng đã tiếp nối
truyền thống đó và khẳng định: "Việc nhân
nghĩa cốt lom trừ bạo".
-Hồ Chí Minh cũng có quan niệm rõ ràng:
"Lấy dân làm gốc".
- Thể hiện lòng cảm phục và ngỡng mộ sâu
sắc của nhân dân đối với Hng Đạo Đại V-
ơng, đến mứ họ đã thần thánh hoá ông,

đồng thời khẳng định sức mạnh ý chí, tinh
thần của ông trong việc giúp dân cứu nớc
-Nhận xét về nghệ thuật khắc
hoạ nhân vật và nghệ thuật kể
chuyện?
- Thể hiện nổi bật tấm lòng yêu nớc thơng
dân và khí phách anh hùng bất tử của Hng
Đạo Đại Vơng.
2. Nghệ thuật khắc hoạ nhân vật và nghệ
thuât kể chuyện :
- Nghệ thuật khắc hoạ nhân vật:
Nhân vật đợc xây dựng ở nhiều mối quan
hệ và đặt trong những tình huống có thử
thách làm nổi bật những phẩm chất cao quý
của ông.
- Nghệ thuật kể chuyện: không đơn điệu ở
trình tự thời gian mà thể hiện ở nhiều chiêu
mạch lạc, khúc chiết, điêu luyện và đạt hiệu
quả cao.
II. Củng cố, h ớng dẫn HS học bài ở nhà:
- Soạn bài : Thái s Trần Thủ Độ (Trích "Đại
Việt sử kí toàn th" của Ngô Sĩ Liên).