skkn các biện pháp cơ bản trong việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học và trung học cơ sở dân hóa, minh hóa, quảng bình

MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Đât nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mơi toàn diện. Trong chiến lược
phát triển kinh tế - xã hội, cùng với việc đẩy mạnh phát triển các ngành kinh tế
mũi nhọn. Đảng và nhà nước ta đặc biệt chú trọng và quan tâm hàng đầu sự
nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo. Giáo dục và đào tạo được xem là “ Quốc
sách hàng đầu” trong giai đoạn Cách mạng mới của nước ta.
Trên đà đổi mới đó, Hội nghị Trung ương 4 khóa 7 của Đảng cộng sản
Việt Nam đã quyết định đưa đất nước ta tiến vào một thời kỳ phát triển theo
hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, để tiến hành sự nghiệp đổi mới
này Đảng và nhà nước ta hết sức coi trọng nhân tố con người không phải từ bây
giờ mà ngay từ buổi đầu của cuộc Cách mạng được Đảng và Bác Hồ kính yêu
đặc biệt chú trọng đến công việc đổi mới con người, coi đó là cơ sở là nền tảng
để xây dựng và phát triển đất nước. Nghị quyết Trung ương 2 khóa 8 lại một lần
nữa Đảnh ta khẳng định “Giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu”. Điều đó
chứng tỏ rằng đường lối phát triển của đất nước đã được Đảng và nhà nước ta
xác định đúng đắn.
Như vậy, Giáo dục và đào tạo có vai trò quan trọng trong sự phát triển
kinh tế xã hội mà nòng cốt và yêu tố của sự phát triển ấy là nguồn nhân lực.
“ Muốn tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa thắng lợi phải phát triển
mạnh giáo dục và đào tạo, phát huy nguồn lực con người là yếu tố cơ bản của
sự phát triển nhanh và bền vững” (Nghị quyết Trung ương 2 khóa 8). Một trong
những nhiệm vụ cơ bản của giáo dục đào tạo hiện nay là hình thành phát triển
nhân cách học sinh toàn diện theo mục tiêu phát triển nguồn nhân lực phục vụ
sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đề tạo ra những con người có
tài năng có phẩm chất đạo đức tốt là trách nhiệm to lớn của hệ thống giáo dục
nói chung và nhà trường phổ thông nói riêng. Muốn có một nền giáo dục tiên
tiến thì phải có một cơ sở vững chắc, cơ sở này chính là hệ thống giáo dục Tiểu
học. Nếu không có một hệ thống giáo dục quốc dân vững chắc thì không thể có
hệ thống giáo dục quốc dân lành mạnh. Muốn có hệ thống giáo dục quốc dân
lành mạnh thì phải chú ý tới việc rèn luyện đạo đức, nhân cách học sinh tiểu

học, bởi vì bậc tiểu học có vị trí trọng yếu là bậc học nền tảng của hệ thống giáo
dục quốc dân, là bậc học có nhiệm vụ hình thành ở học sinh những cơ sở ban
đầu cho sự phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa,
cho mục tiêu giáo dục.

1


Vì vậy đội ngũ giáo viên tiểu học là một bộ phận rất quan trọng, khác với
các bậc học khác, công tác chủ nhiệm lớp là một trong những nhiệm vụ không
thể thiếu được của mỗi một người giáo viên tiểu học, vì mỗi giáo viên phải đảm
nhiệm một lớp vừa làm công tác giảng dạy vừa làm công tác chủ nhiệm luôn ở
lớp đó. Vì vậy, vai trò phụ trách lớp ở tiểu học rất to lớn, nó quyết định đến chất
lượng giáo dục toàn diện của học sinh. Là người thay mặt hiệu trưởng làm công
tác quản lý và giáo dục học sinh của một lớp, là người chịu trách nhiệm trước
hội đồng giáo dục về chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh lớp mình và là
một thành phần rất quan trọng trong mạng lười thông tin của nhà trường nhằm
giúp người quản lý nắm được tình hình thực hiện kế hoạch cũng như những
thông tin cơ sở để người quản lý ra được những quyết định đúng đắn và chính
xác.
Nhà trường hiện nay đang tự phấn đấu vươn lên để giảm thiểu những tác
động tích cực từ bên ngoài vào học đường trong đó có các tệ nạn ma túy…Mỗi
nhà trường cần phải xây dựng để thực sự là trung tâm văn hóa, là nơi giáo dục
và đào tạo thế hệ trẻ. Muốn vậy, việc xây dựng và quản lý một đội ngũ giáo viên
phụ trách lớp có năng lực tổ chức, có nghiệp vụ sư phạm và say mê công việc là
việc làm cần thiết cho các nhà quản lý trường học, bởi họ chính là thành phần
chủ đạo của nhà trường. Thực tế cho thấy rằng, ở nơi nào, lớp nào giáo viên phụ
trách lớp có năng lực, có trình độ, có tinh thần trách nhiệm cao thì lớp đó có chất
lượng giáo dục tốt hơn.
Với mục đích và mong muốn góp phần nâng cao công tác chỉ đạo đội ngũ

giáo viên chủ nhiệm lớp có hiệu quả cao, đáp ứng được nhiệm vụ mục tiêu giáo
dục trước mắt và tiền đề lâu dài trong trường Tiểu học, đã thôi thúc bản thân tôi
chọn vấn đề nghiên cứu: “ Các biện pháp cơ bản trong việc chỉ đạo công tác
chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa, Minh Hóa,
Quảng Bình” làm đề tài cuối khóa, lớp bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục.
2. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỊ NGHIÊN CỨU.
2.1 Mục đích: Nghiên cứu đề tài này để tìm ra những biện pháp có tính khả thi
về chỉ đạo công tỏc chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học nhằm nâng cao chất lượng
và phát triển nhân cách cho học sinh tiểu học.
2.2 Nhiệm vụ: Đề tài thực hiện 3 nhiệm vụ chính sau đây:
2.2.1 Nghiên cứu những lý luận có liên quan đến đề tài.
2.2.2 Tìm hiểu thực trạng về công tác chỉ đạo đội ngũ giáo viên làm công tác
chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học.

2


2.2.3 Trên cơ sở lý luận và thực tiễn để tiến hành đề xuất những biện pháp có
tính khả thi về công tác chỉ đạo đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp ở
trường Tiểu học, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh.
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.
3.1 Khách thể: Công tác chỉ đạo của người hiệu trưởng, công tác chủ nhiệm
lớp.
3.2 Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp cơ bản trong việc chỉ đạo công tác
chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học.
4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Nếu các biện pháp cơ bản trong việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp ở
trong nhà trường thực hiện động bộ: Tổ chức phân công giáo viên một cách hợp
ly; Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng chương trình, kế hoạch chủ nhiệm
lớp; Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thực hiện công tác chủ nhiệm lớp;

Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên xây dựng lớp học thân thiện trong trường Tiểu
học; Hiệu trưởng chỉ đạo việc bồi dưỡng phương pháp công tác chủ nhiệm lớp;
Hiệu trưởng kiểm tra công tác chủ nhiệm lớp; Xây dựng môi trường, điều kiện
hoạt động thuận lợi tạo động lực nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm lớp trong trường Tiểu học…..thì có thể đem lại hiệu quả cao trong công
tác chủ nhiệm lớp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo toàn diện
ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa, Minh Hóa, Quảng Bình.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Để nghiên cứu đề tài này tôi sử dụng các nhóm phương pháp sau:
* Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu bài giảng, tài liệu đã được
học về công tác quản lý trường học; các văn bản, chỉ thị của Đảng và nhà nước
của ngành giáo dục và đào tạo về công tác quản lý chỉ đạo ở trường tiểu học.
* Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp điều tra, khảo sát thực
tế về chất lượng công tác chủ nhiệm lớp và thực tế công tác quản lý trương học
của hiệu trưởng.
- Phương pháp phỏng vấn, trao đổi.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
6. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.
Đề tài tập trung nghiên cứu các biện pháp cơ bản trong việc chỉ đạo công
tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa. Do thời gian
và điều kiện có hạn nên đề tài tôi chỉ đi sâu nghiên cứu “Các biện pháp cơ bản
trong việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp ở cấp Tiểu học”.

3


Chương 1
NHỮNG CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC CHỦ
NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
1. CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN.

1.1 Bậc Tiểu học.
Bậc Tiểu học là cấp học nền tảng, đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành,
phát triển toàn diện nhân cách của con người, đặt nền móng vững chắc cho giáo
dục phổ thông và cho toàn bộ hệ tống giáo dục quốc dân.
1.2 Quản lý giáo dục Tiểu học.
Quản lý giáo dục Tiểu học là một chuỗi tác động hợp quy luật (có mục
đích, có hệ thống, có kế hoạch) mang tính tổ chức sư phạm của chủ thể quản lý
đến tập thể giáo viên và học sinh, đến những lực lượng trong và ngồi nhà
trường, huy động họ cùng hợp tác, phối hợp, tham gia vào mọi hoạt động của
nhà trường, nhằm đạt được những mục tiêu đề ra.
1.3 Quản lý trường Tiểu học.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, trường Tiểu học là một đơn vị cơ sở
tương đối độc lập và hoàn chỉnh. Quản lý trường Tiểu học vừa mang tính đặc
thù chung của quản lý giáo dục, vừa thể hiện nét riêng do bản chất của hoạt
động dạy học và giáo dục của cấp Tiểu học quy định.
Chủ thể quản lý của trường Tiểu học chính là bộ máy quản lý giáo dục
trường học (hiệu trưởng, phó hiệu trưởng).
Quản lý ở trường Tiểu học chủ yếu quản lý các mặt: Quản lý quá trình
giáo dục đào tạo; Quản lý trường lớp; quản lý nhân sự; quản lý chương trình,
sách giáo khoa; quản lý chất lượng; quản lý cơ sở vật chất - thiết bị; quản lý tài
chính, hành chính; quản lý môi trường…
1.4 Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ.
Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là một nhiệm vụ
vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài nhằm thực
hiện thành công chiến lược phát triển giáo dục. Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán
bộ quản lý giáo dục phải đảm bảo đủ số lượng, nâng cao chất lượng, cân đối về
cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.
2. TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN.
2.1. Vị trí và nhiệm vụ của trường Tiểu học.
- Điều 2, Điều lệ trường Tiểu học xác định: “Trường Tiểu học là cơ sở

của bậc giáo dục Tiểu học, bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân.
Trường Tiểu học có tư cách pháp nhân và con dấu riêng”.
4


- Điều 3, Điều lệ trường Tiểu học nêu rõ: Nhiệm vụ của trường Tiểu học
là tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động giáo dục đạt chất lượng theo mục
tiêu, chương trình giáo dục tiểu học do Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo ban
hành.
- Điều 22 của Luật giáo dục (2005) ghi rõ: Giáo dục Tiểu học là cấp học
bắt buộc đối với mọi trẻ em từ 6 đến 11 tuổi, được thực hiện trong năm năm học,
từ lớp 1 đến lớp 5, tất cả các đối tượng đều được đến trường không phân biệt,
bắt đầu vào lớp 1 là 6 tuổi. Thực hiện kế hoạch phổ cập giáo dục và chống mù
chữ trong cồng đồng.
2.2. Mục tiêu và nội dung của giáo dục Tiểu học.
Điều 23, Luật giáo dục (2005) khẳng định: “Giáo dục Tiểu học nhằm
giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và
lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh
tiếp tục học lên Trung học cơ sở”.
Mục tiêu chung của cấp Tiểu học trong giai đoạn mới là: “ Xây dựng bậc
học lành mạnh, đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển bền vững về cơ bản đạt trình
độ tiên tiến”.
- Xây dựng và đánh giá trường Tiểu học theo chuẩn quốc gia ( mức độ 1
và 2).
- Xây dựng các điều kiện đảm bảo cho việc giáo dục và đào tạo học sinh
về các mặt: đức, trí, thể, mỹ và các kỹ năng cơ bản trong đó chú trọng giáo dục
kỹ năng sống cho học sinh.
3. ĐẶC TRƯNG CỦA NGƯỜI CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TIỂU HỌC.
3.1. Vai trò của người hiệu trưởng trong trường Tiểu học.
Hiệu trưởng với tư cách vừa là nhà sư phạm, vừa là người quản lý nhà

nước với thiết chế giáo dục, vừa là thủ trưởng, vừa là thủ lĩnh của nhà trường, là
nhà hoạt động xã hội đối với đời sống cồng đồng.
Hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm về toàn bộ các hoạt động của nhà
trường; phụ trách tập thể giáo viên, viên chức, thực hiện các chức năng quản lý:
kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra. Người hiệu trưởng đóng vai trị then chốt, là
nhân tố chú yếu quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường. Vai trò của
người hiệu trưởng được thể hiện rõ trên các lĩnh vực sau:
- Hiệu trưởng là người điều hành các hoạt động của nhà trường trên cơ sở
hiến pháp và pháp luật của nhà nước và các văn bản chỉ đạo của các cơ quan
hữu quan.

5


- Hiệu trưởng là người quyết định trong việc phối hợp, huy động các lực
lượng giáo dục để thực hiện nguyên lý “ Nhà trường gắn liền với xã hội, xã hội
hóa sự nghiệp giáo dục”. Từ đó, có biện pháp khả thi để sử dụng nhân tài, vật
lực phục vụ cho hoạt động giáo dục, giảng dạy ở trường Tiểu học.
- Là thủ lĩnh, người đứng đầu nhà trường, chỉ đạo mọi hoạt động trong đó
hoạt động chuyên môn là chính, bởi vậy người hiệu trưởng phải có trách nhiệm
trong việc tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ, tổ chức hội thảo, đổi
mới phương pháp dạy học để nâng cao năng lực sư phạm, trình độ chuyên môn
cho đội ngũ giáo viên trong trường.
3.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của hiệu trưởng ở trường Tiểu học.
Hiệu trưởng trường Tiểu học có những nhiệm vụ quyền hạn cơ bản theo
mục 3 điều 18 của Điều lệ trường Tiểu học do Bộ giáo dục và đào tạo ban hành.
4. NGƯỜI GIÁO VIÊN TIỂU HỌC.
4.1. Vị trí, chức năng nhiệm vụ của người giáo viên tiểu học:
- Trường tiểu học là một tổ chức xã hội nằm trong hệ thống giáo dục quốc
dân. Đội ngũ giáo viên và đặc biệt là chất lượng đội ngũ giáo viên thực sự là

nguồn động lực thúc đẩy mức độ và chỉ tiêu hoàn thành mục tiêu giáo dục của
nhà trường. Lao động sư phạm của người giáo viên tiểu học mang tính khoa học,
tính nghệ thuật và đòi hỏi sự kỳ công. Thầy cô giáo tiểu học chính là hình ảnh
trực quan sinh động và hoàn thiện để các em học sinh noi theo và học tập, góp
phần phát triển nhân cách của mình. Vai trò của giáo viên tiểu học đã được xác
định là lực lượng giáo dục chính, giữ vai trò chủ đạo trong mọi hoạt động giáo
dục. Nghề dạy học ở bậc Tiểu học là nghề “đậm đặc tính sư phạm, nó có những
điểm giống nghề dạy học ở các bậc học khác nhưng có đặc thù riêng về mặt sư
phạm mà người làm nghề dạy học ở các bậc học khác không cần hoặc không có
được”.
- Chức năng của người giáo viên tiểu học ngày nay không chỉ là việc
truyền thụ kiến thức mà chức năng chủ yếu là người hướng dẫn, tổ chức các
hoạt động nhận thức, lao động, vui chơi của học sinh một cách phù hợp với đặc
điểm và trình độ phát triển của hoc sinh.
- Nhiệm vụ của người giáo viên Tiểu học đã được xác định rõ trong Điều
31 Điều lệ trường Tiểu học:
+ Giảng dạy, giáo dục đảm bảo chất lượng theo đúng chương trình giáo dục, kế
hoạch dạy học; soạn bài, lên lớp, kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh, quản lý
học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt

6


động của tổ chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giảng dạy và
giáo dục…
+ Tham gia công tác phổ cập giáo dục tiểu học ở địa phương.
+ Rèn luyện đạo đức, học tập văn hóa, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để
nâng cao chất lượng và hiệu quả giảng dạy và giáo dục.
+ Thực hiện nghĩa vụ công dân, các quy định của pháp luật, các quyết định của
hiệu trưởng, nhận nhiệm vụ do hiệu trưởng phân công, chịu sự kiểm tra của hiệu

trưởng và của các cấp quản lý giáo dục.
Giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo, gương mẫu trước học
sinh, thương yêu, tôn trọng học sinh, đối xử công bằng với học sinh, bảo vệ các
quyền lợi và lợi ích chính đáng của học sinh, đoàn kết giúp đỡ các bạn đồng
nghiệp.
+ Phối hợp với Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Sao nhi đồng, với gia
đình học sinh và các tổ chức xã hội có liên quan trong hoạt động giảng dạy và
giáo dục.
4.2. Những nội dung cơ bản của công tác chủ nhiệm lớp trong trường Tiểu
học:
4.2.1. Quản lý tổ chức và giáo dục tập thể học sinh.
- Người giáo viên Tiểu học phải tìm hiểu phân loại đối tượng học sinh,
biết rõ về hoàn cảnh lý lịch, hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm sinh lý nhất là
những em có điểm nổi bật về tính cách, năng khiếu, hạn chế khuyết điểm…
Ngoài ra giáo viên còn phải tìm hiểu phong tục tập quán, trình độ dân trí của dân
cư nơi trường đúng.
- Xây dựng và phát triển tập thể học sinh.
4.2.2. Liên kết với các lực lượng giáo dục trong và ngồi nhà trường trong quá
trình giáo dục học sinh.
- Kết hợp với Chi đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh lớp mình phụ trách
thực hiện tốt “Năm điều Bác Hồ dạy”.
- Phối hợp với các giáo viên khác trong nhà trường.
- Cộng tác với Ban đại diện cha mẹ học sinh trong công tác giáo dục, giúp cha
mẹ học sinh hiểu rõ mục đích và nội dung giáo dục ở bậc Tiểu học nói chung và
ở khối lớp nói riêng.
Nội dung công tác chủ nhiệm lớp ở bậc Tiểu học rất phong phú và phức tạp.
Điều đó đòi hỏi người giáo viên Tiểu học phải có nhận thức đúng đắn về vị trí,
tầm quan trọng cũng như nội dung, hình thức, phương pháp để tổ chức tốt công
tác này góp phần vào việc hoàn thiện nhân cách của học sinh.
7

5. NHỮNG YÊU CẦU CƠ BẢN VỀ PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC CỦA
NGƯỜI GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC.
5.1. Về phẩm chất.
- Phẩm chất chính trị:
+ Có quan điểm, lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, hiểu biết đường lối
chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nước.
+ Có trách nhiệm trong việc tuyên truyền, thuyết phục động viên cán bộ giáo
viên và cộng đồng, chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương đường lối, chính sách
của Đảng và pháp luật của nhà nước.
+ Có thái độ nhiệt tâm tích cực yêu nghề mến trẻ, thích ứng với cái mới, cái tiến
bộ; kiên quyết đấu tranh chống những biểu hiện sai trái, tiêu cực, bảo vệ lẽ phải.
+ Có ý thức chấp hành kỷ luật lao động cao.
- Phẩm chất đạo đức:
Người giáo viên Tiểu học phải là người trong sáng, gương mẫu trong lối
sống, thực sự là nhà giáo dục, có uy tín cao với tập thể sư phạm, với nhân dân
đặc biệt là đối với học sinh. Xây dựng tốt mối quan hệ giữa nhà trường với môi
trường giáo dục. Thực hiện tốt nếp sống văn hóa nhà trường, “Dân chủ, kỹ
cương, tình thương, trách nhiệm”.
- Phẩm chất trí tuệ:
Người giáo viên Tiểu học phải có trình độ lý luận, nắm vững tâm sinh lý
lứa tuổi của học sinh. Có khả năng phân tích, tổng hợp, nhạy bén trong việc nắm
bắt xử lí thông tin một cách kịp thời, đầy đủ chính xác trong công tác chủ nhiệm
và giáo dục học sinh, giúp hiệu trưởng có những quyết định quản lý phù hợp
trong công tác chỉ đạo mang lại hiệu quả cao không chỉ trước mắt mà còn cho
lâu dài.
5.2. Về năng lực.
- Năng lực chuyên môn:
Là người giáo viên giảng dạy vừa làm công tác chủ nhiệm lớp nhất định

phải có trình độ chuyên vững vàng, có khả năng giảng dạy tốt các môn bắt buộc
ở cấp Tiểu học; nắm vững nội dung, chương trình, phương pháp đặc trưng các
môn học ở Tiểu học. Thường xuyên nêu cao ý thức tự học, tự rèn luyện, tự bồi
dưỡng, không ngừng nâng cao trình độ về mọi mặt, luôn tiếp cận, nhạy bén
trong việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học nhằm đáp ứng được nhu cầu
phát triển của bậc Tiểu học trong giai đoạn hội nhập và phát triển của đất nước
qua từng thời kỳ. Có khả năng bồi dưỡng nâng cao tay nghề góp phần nâng cao
chất lượng và hiệu quả giáo dục và đào tạo.
8


- Năng lực chủ nhiệm:
Là người giáo viên vừa giảng dạy vừa làm công tác chủ nhiệm có một vai
trò hết sức quan trọng, vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải năng động linh hoạt
trong quản lý tập thể học sinh. Có tầm hiểu biết nhìn xa, bao quát tổng thể tập
thể học sinh, hiểu biết tận tường từng đối tượng. Có kỹ năng quan sát, nhận
định, phân tích tổng hợp đặc biệt là kỹ năng ứng xử sư phạm, kỹ năng giao tiếp.
Người giáo viên chủ nhiêm luôn gây ấn tượng và có thiện cảm với tất cả mọi
học sinh không đối xử phân biệt, luôn tạo cho học sinh có niềm tin vào bản thân.
6. HIỆU TRƯỞNG VÀ VẤN ĐÊ XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC.
6.1. Tính tất yếu của việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
lớp trong giai đoạn hiện nay:
Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới, thời cơ có nhiều nhưng thách
thức cũng vụ vạn, giáo dục không thể đứng ngoài cuộc, mà giáo dục phải tự
chuyển mình trước yêu cầu đòi hỏi đổi mới của xã hội và trước những thời cơ và
thách thức mới. Trách nhiệm quan trọng và nặng nề của giáo dục là phải đào tạo
cho xã hội những con người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để vững vàng
bước vào công cuộc hội nhập, làm chủ vận hội mới. Chính vậy, cán bộ quản lý
trường Tiểu học nói chung và đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp nói riêng, cần

phải gắn chặt hoạt động giáo dục vào thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, chính
trị của địa phương, của đất nước để đáp ứng yêu cầu “Nâng cao dân trí, đào tạo
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. Đòi hỏi đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở
trường Tiểu học phải luôn cập nhật trình độ chính trị, trình độ chuyên môn, trình
độ nghiệp vụ và trau dồi phẩm chất, năng lực sư phạm cho phù hợp với tình hình
và yêu cầu phát triển chung của đất nước. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng đội
ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học là một yêu cầu tất yếu trong thời
đại mới.
6.2. Hiệu trưởng và việc xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
lớp ở trường Tiểu học:
Hiệu trưởng là người quản lý chỉ đạo mọi hoạt động của nhà trường theo
chế độ thủ trưởng, chịu trách nhiệm trước Đảng, nhà nước về các hoạt động
trong trường học. Giáo viên chủ nhiệm được hiệu trưởng phân công nhằm giúp
hiệu trưởng quản lý tổ chức dạy học, chỉ đạo mọi hoạt động của tập thể lớp.
Giáo viên chủ nhiệm là đội ngũ đắc lực giúp hiệu trưởng trực tiếp quản lý tập
thể lớp, chịu trách nhiệm trước hiệu trưởng trước nhiệm vụ đã phân công, đồng
thời cũng chịu trách nhiệm liên đới trước Đảng, Nhà nước trong công việc của
9


mình. Bởi vậy, đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp không chỉ có nhận nhiệm vụ
phân công từ hiệu trưởng mà còn phải biết tham mưu cho hiệu trưởng về công
tác chủ nhiệm, giúp hiệu trưởng triển khai tốt mọi hoạt động trong nhà trường
đạt hiệu quả cao nhất.
Nội dung cơ bản của việc xây dưng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp của
hiệu trưởng trường Tiểu học bao gồm:
- Tuyển chọn, bố trí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Kiểm tra, giám sát, đánh giá đội ngũ giáo viên chủ nhiệm.

10


Chương 2
THỰC TRẠNG VIỆC CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP CỦA
HIỆU TRƯỞNG Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ DÂN
HÓA, MINH HÓA, QUẢNG BÌNH.
2.1. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI Ở ĐỊA BÀN XÃ
DÂN HÓA.
Dân Hóa là một xã vùng sâu vùng xa, trải dài theo quốc lộ 12A khoảng 30
km (nay thuộc quốc lộ xuyên Á: Việt Nam, Lào, Thái Lan….), cách trung tâm
huyện Minh hóa khoảng 65 km về phía Đông, phía Bắc giáp với xã Trọng Hóa
huyện Minh Hóa, phía Nam giáp với xã Hóa Sơn huyện Minh Hóa, phía Tây
giáp với nước bạn Lào. Dân Hóa có diện tích tự nhiên là 1.527,6 ha, dân số
2.879 người, có 4 đơn vị hàng chính trực thuộc. Dân Hóa có Cửa khẩu quốc tế
Cha Lo, là khu trung tâm kinh tế mở, tiện lợi cho việc giao lưu kinh tế, văn hóa
tầm cỡ Quốc tế. Vì vậy, Dân Hóa có một vị trí quan trọng không chỉ về kinh tế
của huyện nhà mà cả về chính trị, an ninh quốc gia biên giới.
Khí hậu địa bàn Dân Hỉa mang đậm nét điển hình của vùng khí hậu nhiệt
đới gió mùa. Sự khắc nghiệt của khí hậu kết hợp với sự phức tạp của địa hình
thường xuyên gây ra lũ lụt, hạn hạn, giá rét,… gây ảnh hưởng không nhỏ đến
sản xuất, sinh hoạt của nhân dân xã Dân Hóa.
Dân Hóa còn là vùng đất có truyền thống cách mạng trong hai cuộc kháng
chiến chống Pháp và chống Mỹ. Đồng bào Dân Hóa có hơn 95% là người dân
tộc ít người gồm (Khùa, Mày, Sách). Người dân nơi đây có truyền thống cần cù,
chịu thương, chịu khó trong lao động sản xuất. Đoàn kết, tương thân tương ái
đùm bọc lẫn nhau trong cuộc sống.
Trong những năm qua cùng với xu thế phát triển, đổi mới của xã hội. Mặc
dù còn nhiều khó khăn vất vả, sông được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước Dân

Hóa đã có nhiều khởi sắc đáng kể về kinh tế - văn hóa xã hội. Đặc biệt là trình
độ dân trí được nâng lên, nhân dân thấy được tầm quan trọng của sự nghiệp giáo
dục và đào tạo là huyết mạch của sự phát triển kinh tế - văn hóa xã hội trên địa
bàn.
2.1.1. Vài nét về đặc điểm giáo dục và đào tạo tại xã Dân Hóa:
Dân Hóa gồm có 01 trường Mầm non, 01 trường Tiểu học, 01 trường Tiểu
học và Trung học cơ sở. Cơ sở vật chất tương đối đảm bảo cho hoạt động giáo
dục. Bước đầu đã có sự quan tâm của toàn xã hội, sự phấn đấu của nhà trường,
đến tại thời điểm 2005 đã hoàn thành đạt chuẩn phổ cập giáo dục Tiểu học và

11


Trung học cơ sở, hiện nay đang phấn đấu đạt chuẩn phổ cập giáo dục Tiểu học
đúng độ tuổi.
Về đội ngũ: Tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên trên địa bàn toàn xã có 102
người trong đó có 98 biên chế và 04 hợp đồng, 35% giáo viên đạt chuẩn, 65%
đạt trên chuẩn. Trong đó: trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa: 45
người; trường Tiểu học Bãi Dinh: 37 người; trường Mầm non Dân Hóa: 20
người. Cán bộ giáo viên, nhân viên công tác trên địa bàn tuy khó khăn nhưng đã
có nhiều cố gắng tự học, tự rèn luyện, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, đặc
biệt là ý thức phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trong
giảng dạy thể hiện độ vững vàng về phương pháp, kiến thức, trình độ chuyên
môn và khả năng vận dụng các phương tiện công nghệ thông tin trong quá trình
lên lớp.
2.1.2. Đặc điểm giáo dục Tiểu học của Trường Tiểu học và Trung học cơ sở
Dân Hóa.
2.1.2.1. Về số lượng học sinh.
Năm học 2010 - 2011 của trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa,
tổng số học sinh: 386 em /27 lớp, trong đó, Khối Trung học cơ sở: 165 em/6 lớp.

Khối Tiểu học: 221 em/21 lớp.
Công tác phát triển mạng lưới trường lớp cấp Tiểu học của trường Tiểu
học và Trung học cơ sở Dân Hóa hợp lý với đặc thù của địa bàn tạo điều kiện
thuận lới cho việc thu nhận học sinh cũng như việc con em đến trường lớp. Tuy
nhiên, vẫn còn những khó khăn gây ảnh hưởng đến công tác quản lý cũng như
phân công đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp đó là:
- Địa bàn rộng và dài, trường phân tán theo địa hình dân cư gồm có 01 điểm
chính và 04 điểm lẻ, đường giao thông đi lại một số điểm còn gian nan vất vả
như: Điểm trường Ba Lóoc, giáo viên về cơ sở công tác phải đi bộ hàng giờ
đồng hồ, cơ sở vật chất ở điểm trường này còn tạm bợ.
2.1.2.2. Về chất lượng đào tạo.
Thông qua việc tổ chức thực hiện dạy đúng, đủ tất cả các môn học theo
chương trình hiện hành đã góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh. Việc giáo
dục học sinh qua từng chủ điểm, chủ đề, sinh hoạt chuyên đề, hoạt động ngoại
khóa đã được nhà trường chú trọng và có tác dụng tích cực.
- Các hoạt động Đội, sao nhi đồng, thi văn nghệ, giúp đỡ bạn nghèo học giỏi,
phong trào đền ơn đáp nghĩa, áo lụa tặng bà, chăm sóc khu tượng niệm, thăm
hỏi gia đình thương binh, liệt sỹ,…được nhà trường phát triển tốt, góp phần

12


quan trọng tạo môi trường lành mạnh, hấp dẫn nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện cho học sinh.
Dưới sự chỉ đạo của ngành, trường đã tích cực đẩy mạnh việc đổi mới
phương pháp dạy học ở tất cả các khối lớp. Chất lượng dạy và học ngày được
nâng lên, tỷ lệ học sinh khá, giỏi được phát huy.
2.1.2.3. Vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ giáo viên.
Thường xuyên chú trọng công tác bồi dưỡng tư tưởng chính trị cho cán bộ
giáo viên. Chi bộ, ban giám hiệu nhà trường đã nhận thức đầy đủ các quan điểm,

đường lối của Đảng, Pháp luật của nhà nước, làm cho cán bộ giáo viên đặc biệt
là đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp nhận thức đúng đắn các quan điểm đường lối
của Đảng nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm, không ngừng phát huy tinh thần
“Dạy tốt, học tốt” của mỗi cán bộ giáo viên.
Tiểu học là cấp học nền móng, đặt nền tảng vững chắc cho cấp học tiếp
theo. Do đó, vấn đề xây dựng đội ngũ giáo viên Tiểu học nói chung và giáo viên
chủ nhiệm lớp nói riêng đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, đồng bộ về cơ cấu
luôn được nhà trường hết sức chú trọng. Các biện pháp tuyển mới giáo viên, bồi
dưỡng nâng cao trình độ cho giáo viên thông qua nhiều hình thức: bồi dưỡng,
đào tạo tại chỗ, gửi đi đào tạo nâng cao ở các trường sư phạm được triển khai
thường xuyên.
Năm học 2010 - 2011, tổng số cán bộ giáo viên cấp Tiểu học là 23 người
trong biên chế 22, hợp đồng 01.
So với nhu cầu hiện nay, biên chế giáo viên theo tiêu chuẩn còn thiếu 06
người. Các chức danh phụ trách:
Thiết bị, thư viện, kế toán, văn phòng đáp ứng được nhu cầu phục vụ cho
công tác đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay.
Trình độ của đội ngũ giáo viên Tiểu học được nâng lên hàng năm. Năm
học 2010 - 2011 toàn trường có 17 giáo viên có trình độ trên chuẩn và 06 giáo
viên có trình độ đạt chuẩn.
Nhìn chung, cán bộ giáo viên, nhân viên xác định rõ vai trò trách nhiệm
của mình trước Đảng, Nhà nước và ngành, luôn an tâm công tác, tận tâm yêu
nghề, thường xuyên học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm;
có tinh thần trách nhiệm cao, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; qua công tác
thanh kiểm tra, đại đa số giáo viên đạt trình độ chuyên môn khá, giỏi.
Đội ngũ quản lý cấp Tiểu học có đầy đủ trình độ năng lực, phẩm chất đạo
đức tốt, nhiệt tình, tâm huyết với sự nghiệp giáo dục, đáp ứng được nhu cầu phát
triển giáo dục trong thời kỳ đổi mới.
13

2.1.2.4. Cơ sở vật chất.
Trước đây trường Dân Hóa là đơn vị khó khăn, cơ sở vật chất thiếu thốn.
Song mấy năm trở lại đây, được sự quan tâm của Đảng, nhà nước và chính
quyền địa phương, sự đóng góp hỗ trợ của các tổ chức trong và ngoài nước,
công tác xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật trường học đã được đầu tư xây dựng
khang trang đảm bảo đủ về số lượng phòng học, phòng chức năng, kể cả các
điểm lẻ, đáp ứng được nhu cầu cho việc dạy và học của nhà trường.
Hiện cấp tiểu học có: 17 phòng học trong đó phòng kiên cố: 12; có 05
phòng học tạm.
* Đánh giá chung về tình hình giáo dục của trường Tiểu học và Trung học
cơ sở Dân Hóa.
- Mặt mạnh: Cùng với sự nỗ lực phấn đấu của tập thể thầy và trị trường Dân
Hóa, ngành giáo dục Minh Hóa. Công tác quản lý giáo dục, xã hội hóa giáo dục
mang lại hiệu quả thiết thực, cơ sở vật chất được tăng cường, kỷ cương nề nếp
ngày được ổn định, đa số hoc sinh ngoan, lễ phép, mạnh dạn tự tin trong hoạt
động và trong giao tiếp, chăm chỉ chịu khó học tập, chất lượng được cải thiện
nâng lên rõ rệt. Đội ngũ giáo viên được chuẩn hóa, phần lớn giáo viên có tay
nghề vững vàng, phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, yêu nghề mến trẻ.
- Hạn chế: + Mạng lưới trường lớp phân tán, học sinh phân bố không đồng đều.
+ Chất lượng giáo dục còn có sự chênh lệch giữa trung tâm và các
điềm lẻ.
+ Cơ sở vật chất ở điểm lẻ còn tạm bợ.
+ Một số bộ phận nhân dân chưa thực sự đầu tư quan tâm chăm lo
việc học của con em, còn có quan điểm phó mặc cho nhà trường.
2.2. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở
TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ DÂN HÓA.
2.2.1. Về đội ngũ: (Giáo viên Tiểu học).
Năm học 2010 - 2011 tổng số 23 giáo viên. Trong đó chính thức 22, hợp đồng
ngắn hạn 01.

Bố trí giáo viên chủ nhiệm lớp 21/ 21 lớp.
- Về trình độ chuyên môn:
+ Đại học Tiểu học: 10 người, đạt tỷ lệ: 43,5%
+ Cao đẳng tiểu học: 7 người, đạt tỷ lệ: 30,4%
+ Trung cấp:
6 người, đạt tỷ lệ: 26,1%
2.2.2. Thực trạng về phẩm chất và năng lực của đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm lớp ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa.
14


- Về phẩm chất chính trị:
Có lập trường tư tưởng vững vàng, kiên định. Chấp hành nghiêm chỉnh
chủ trương đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nước. Tích cực
tuyên truyền cồng đồng làm việc theo hiến pháp; có ý thức xây dụng khối đại
đoàn kết nội bộ, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao.
- Về phẩm chất đạo đức:
Hầu hết đội ngũ giáo viên chủ nhiệm luôn gương mẫu, có lối sống giản dị,
tận tụy với công việc, có ý thức tiết kiệm, chống lãng phí, quan liêu. Thường
xuyên chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, động viên khích lệ học sinh đến
trường lớp.
Phần lớn đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp là tấm gương tiêu biểu của tập
thể sư phạm nhà trường, biết tôn trọng mọi người, có ý thức xây dựng khối sư
phạm đoàn kết, đồng thời tạo được mối quan hệ tốt đẹp giữa nhà trường, gia
đình và xã hội.
Mặc dù vẫn còn một số nhỏ giáo viên chủ nhiệm lớp chưa thực sự là tấm
gương sáng về đạo đức, lối sống, thiếu kiên quyết với biểu hiện tiêu cực, thiếu
kỷ cương của đơn vị và cá nhân.
Tuy nhiên, để phát huy tốt mặt mạnh, khắc phục những hạn chế, người

giáo viên chủ nhiệm phải luôn phấn đấu, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo
đức, không ngừng học hỏi trong suốt quá trình công tác cũng như trong cuộc
sống đời thường.
- Về năng lực chuyên môn và năng lực quản lý của đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm lớp.
Nhìn chung đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp của trương Tiểu học và
Trung học cơ sở Dân Hóa, có trình độ chuyên môn, hiểu biết và nắm vững nội
dung, chương trình sách giáo khoa mới cũng như phương pháp đặc trưng của
các môn học. Nắm được những quy định vê nội dung giảm tải, chế độ đánh giá
cho điểm (Thông tư 32). Hầu hết đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có ý thức vươn
lên, chịu khó tự học, tự bồi dưỡng để hoàn thiện mình, tích cực trong đổi mới
phương pháp dạy học.
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp có hiểu biết về chức năng quản lý và
phát huy được vai trò của người giáo viên chủ nhiệm. Những năng lực được
đánh giá cao là khả năng quản lý tập thể học sinh, xây dựng tập thể học sinh
đoàn kết; năng lực ứng xử, xử lý tình huống và giáo tiếp để vận dụng phối hợp,
hợp tác giữa các lực lượng giáo dục trong và ngồi nhà trường, biểu hiện cụ thể:
15


Mối quan hệ giữa các tổ chức Đảng, Công đoàn, Đoàn thanh niên, Đội thiếu
niên,… hoạt động đồng bộ và có hiệu quả. Sự kết hợp giữa nhà trường với các
tổ chức đoàn thể, chính trị ở địa phương đặc biệt là mối quan hệ giữa nhà trường
với hội cha mẹ học sinh ngày càng gắn bó cùng cồng đồng, trách nhiệm của
cồng đồng trong công tác giáo dục thế hệ trẻ.
2.3. THỰC TRẠNG XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ DÂN HÓA.
2.3.1. Thực trạng bố trí giáo viên chủ nhiêm lớp:
Trong thực tế hiệu trưởng có nhiều hình thức bố trí phân công giáo viên
chủ nhiệm lớp.

- Trong những năm học qua thực tế cho thấy việc phân công đội ngũ giáo viên
chủ nhiêm lớp ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa nói riêng cũng
như trên địa bàn huyện Minh Hóa nói chung còn nhiều bất cập. Đội ngũ giáo
viên Tiểu học theo định biên của Bộ giáo dục và đào tạo là 1,4 giáo viên trên
một lớp, nhưng trong thực tế ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa lại
chưa đảm bảo, giáo viên còn thiếu trầm trọng. Nên trong quá trình phân công bố
trí giáo viên chủ nhiệm lớp, hiệu trưởng không có nhiều lựa chọn, đôi lúc phân
công mang tính cào bằng, vì vậy dẫn đến chất lượng của đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm lớp không cao, nên kéo theo chất lượng giáo dục của lớp còn thấp.
Thực tế việc phân công, bố trí giáo viên chủ nhiệm lớp trong những năm
qua hiệu trưởng dựa trên những hình thức sau:
- Hình thức thứ nhất: Hiệu trường thường chọn về các tiêu chí như; thâm niên
giảng dạy, tác phong mẫu mực, sức khỏe tốt, có trình độ chuyên môn, có năng
lực giảng dạy, trên cơ sở đó hiệu trưởng ra quyết định. Đây là hình thức thích
hợp để bố trí giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Hình thức thứ hai: Cho giáo viên tự đăng ký chọn lớp chủ nhiệm ở các tổ
chuyên môn, đồng thời phải có cam kết đảm bảo về chất lượng và các tiêu chí
đặt ra của nhà trường trên cơ sở đó hiệu trưởng xem xét và ra quyết định phân
công giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Hình thức thứ ba: Thông qua thực tế và điều kiện của địa bàn, Ban giám hiệu,
Chi bộ, Công đoàn, Tổng phụ trách đội tiến hành thảo luận và thống nhất nhân
sự và hiệu trưởng ra quyết định phân công giáo viên chủ nhiệm lớp cho phù hợp.
Tóm lại: Trong quá trình lựa chọn, phân công giáo viên chủ nhiệm lớp. Hiệu
trưởng nên căn cứ vào đặc điểm của nhà trường để lựa chọn hình thức phân
công giáo viên chủ nhiệm lớp cho phù hợp với yêu cầu đặt ra, đảm bảo được sự
tôn trọng ý kiến của tập thể sư phạm. Giáo viên được phân công chủ nhiệm cảm
16


thấy tự tin khi nhận nhiệm vụ, có như thế giáo viên chủ nhiệm mới thực hiện

công việc một cách có hiệu quả.
2.3.2.Công tác kiểm tra của hiệu trưởng đối với giáo viên chủ nhiệm lớp.
Phần lớn các ý kiến đều đồng ý tán thành nên kết hợp hai hình thức kiểm
tra định kỳ theo kế hoạch và kiểm tra đột xuất. Điều này chứng tỏ lãnh đạo nhà
trường luôn chú trọng đến công tác kiểm tra nhằm phát hiện, điều chỉnh, uốn
nắn, sủa chữa nhưng sai lệch để giúp giáo viên chủ nhiệm lớp hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao. Do đó công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên chủ nhiệm là
vấn đề cần thiết và đảm bảo tính thường xuyên, nhằm góp phần nâng cao hiệu
quả của công tác chủ nhiệm đem lại kết quả giáo dục cao.
2.3.3 Các biện pháp xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp
của hiệu trưởng trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa.
- Về bố trí, phân công đội ngũ giáo viên chủ nhiệm: Cán bộ quản lý đã chú trọng
đến việc phát hiện những giáo viên có năng lực để bố trí phân công giáo viên
chủ nhiệm lớp cho phù hợp. Do đó, những năm gần đây chất lượng của đội ngũ
giáo viên nói chung và giáo viên chủ nhiệm lớp nói riêng đã được nâng lên rõ
rệt, mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp đều phát huy được vai trò trách nhiệm của
mình nhằm đem lại hiêu quả hoạt động cao, góp phần nâng cao chất lượng dạy
và học của nhà trường.
- Về công tác đào tạo, bồi dưỡng: Hàng năm hiệu trưởng có kế hoạch cụ thể, sắp
xếp, động viên, tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên đi học tập nâng cao trình độ
chuyên môn theo các hình thức: học từ xa, tại chức. Tổ chức triển khai cho giáo
viên học tập các Nghị quyết, Chỉ thị, chủ trương đường lối, chính sách của
Đảng, Nhà nước.
- Về sử dụng: Lựa chọn những giáo viên có năng lực, phẩm chất để bố trí công
tác chủ nhiêm lớp cho phù hợp, có chế độ kiểm tra, quản lý, nắm được hoàn
cảnh, phẩm chất năng lực của từng ngươi. Tuy nhiên, việc xây dựng bồi dưỡng
đội ngũ giáo viên chủ nhiêm lớp của hiệu trưởng vẫn còn gặp nhiều hạn chế.
+ Hiệu trưởng chưa thực sự chú trọng mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng công tác
chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên.
+ Một số giáo viên chủ nhiệm lớp còn hạn chế về năng lực, trình độ chuyên môn

nhưng vẫn chưa được điều chỉnh kịp thời dẫn đến hậu quả là chất lượng của lớp
còn thấp.
+ Chưa có nội dung và các biện pháp bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm lớp cụ thể, thiếu tính khả thi, đặc biệt là công tác bồi dưỡng tại trường
thông qua các hoạt động.
17


2.4. NHỮNG NHẬN ĐỊNH, ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG ĐỘI
NGŨ VÀ VIỆC XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở
TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ DÂN HÓA.
2.4.1. Nhận định, đánh giá chung về thực trạng.
* Ưu điểm: Nhìn chung đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở
Dân Hóa, có phẩm chất chính trị tốt, tận tụy với công việc, gương mẫu trong
công tác, chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương đường lối, chính sách của Đảng
và pháp luạt của nhà nước.
Nêu cao ý thức tự học, tự rèn luyện, có kinh nghiệm trong công tác chủ
nhiệm lớp và quản lý tập thể học sinh, phát huy tinh thần trách nhiệm trong công
tác.
Công tác quy hoạch đội ngũ trong những năm qua có dấu hiệu tốt, đi đúng
hướng theo tinh thần của Nghị quyết Trung ương 2 khóa 8, Nghị quyết Trung
ương 4 khóa 7.
- Về nhận thức: Cán bộ quản lý đã xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của đội
ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp nói riêng. Từ đó,
tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp phát huy hết năng
lực sở trường trong công tác góp phần đưa chất lượng giáo dục ngày một đi lên.
Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp thực sự là sứ mệnh là linh hồn của nhà trường Tiểu
học, thắt chặt mối liên hệ giữa ban giám hiệu nhà trường và hội cha mẹ học sinh
cũng như cồng đồng dân cư trên địa bàn trường đúng.
* Những hạn chế và bất cập:

- Một số đồng chí giáo viên chủ nhiệm lớp còn thiếu kinh nghiệm trong công tác
quản lý và điều hành tập thể học sinh.
- Ban giám hiệu bố trí, phân công giáo viên chủ nhiệm lớp chưa hợp lý với năng
lực của từng giáo viên.
- Một bộ phận giáo viên chưa quyết tâm phấn đấu học tập, thiếu kiên trì chịu
khó, tìm tòi, cập nhật kinh nghiệm của anh chị đi trước cũng như cập nhật tri
thức mới.
- Bên cạnh đó, một số giáo viên chủ nhiệm tuổi đời cao, giảng dạy nhiều năm
hay rập khuôn máy móc, ngại đổi mới, thiếu nhạy bén trong công tác chủ nhiệm,
đôi khi còn bảo thủ làm giảm hiệu quả công việc.
Việc xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của hiệu trưởng trường Tiểu
học con gặp nhiều khó khăn và hạn chế do chưa có sự chỉ đạo thống nhất chung
về phương thức hoạt động, điều hành đội ngũ. Vấn đề này đặt ra cho các cấp

18


quản lý giáo dục cần có các giải pháp thực thi về công tác bố trí, phân công và
chỉ đạo đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp trong nhà trường Tiểu học.
2.4.2. Nguyên nhân thực trạng.
Công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giáo
viên củ nhiệm lớp nói riêng chưa kịp thời với yêu cầu phát triển của sự nghiệp
giáo dục và đào tạo ở địa phương. Chỉ tiêu về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ còn
thấp so với nhu cầu.
Chính sách ưu đãi cho đội ngũ giáo viên còn nhiều bất cập, chậm chạp.
Công tác tuyển dụng và tuyển chọn giáo viên còn mang tính hình thức chưa có
chất lượng.
Công tác kiểm tra, đánh giá, bố trí đội ngũ đôi lúc còn lúng túng, nặng về
cơ cấu, chưa mạnh dạn tuyển và bố trí những giáo viên trẻ có năng lực. Những
hạn chế trên đây trong công tác quản lý chỉ đạo đội ngũ giáo viên cũng như đội

ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học đã ảnh hưởng không nhỏ đến
chất lượng giáo dục Tiểu học trên địa bàn xã Dân Hóa cũng như chất lượng giáo
dục Tiểu học của trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa. Chính vì thế,
hơn ai hết người hiệu trưởng cần phải xác định được thực trạng của địa bàn,
những khó khăn trước mắt và những thách thức lâu dài, để tìm ra các biện pháp
khả thi để chỉ đạo đôi ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trường Tiểu học và
Trung học cơ sở Dân Hóa trong giai đoạn hiện nay, nhằm đáp ứng yêu cầu sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

19


Chương 3
CÁC BIỆN PHÁP CƠ BẢN TRONG VIỆC CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC CHỦ
NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ DÂN
HÓA.
3.1. CĂN CỨ VÀO THỰC TRẠNG CỦA ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ
NHIỆM VÀ VIỆC CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG
TIỂU HỌC.
Quản lý chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp là trách nhiệm của người hiệu
trưởng.
Trong những năm trở lại đây, trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân
Hóa đã tiến hành quy hoạch lại mạng lưới trường lớp một cách hợp lý. Được
quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền đặc biệt là sự quan tâm của ngành,
đã tập trung xây dựng các điều kiện cần thiết cho cơ sở giáo dục, đội ngũ giáo
viên đồng bộ về cơ cấu và có chất lượng.
Thực tế trong những năm qua, hiệu trưởng đã có những biện pháp quản
lý, chỉ đạo đội ngũ trong công tác chủ nhiệm lớp nâng cao chất lượng giáo dục
trong nhà trường. Tuy vậy, trong chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp của hiệu trưởng
vẫn còn bọc lộ những hạn chế và bất cập như: chưa có những biện pháp đột phá,

chiến lược dài hạn, thiếu cụ thể mà chủ yếu là các biện pháp chung chung; chưa
xây dựng được đội ngũ giáo viên chủ nhiệm phụ trách môn năng khiếu, đào tạo
học sinh mũi nhọn, điều kiện đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ
chưa chú trọng đúng mức, chưa thực sự đầu tư hỗ trợ kinh phí cho việc đào tạo,
bồi dưỡng đội ngũ; chưa có phương pháp quản lý tốt công tác chủ nhiệm lớp,
còn có quan điểm công tác chủ nhiệm lớp là trách nhiệm của người giáo viên mà
chưa coi đó là trách nhiệm của người hiệu trưởng…
* Phương hướng chung vế chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu
học và Trung học cơ sở Dân Hóa.
Về quan điểm, phải coi công tác quản lý đội ngũ nói chung và chỉ đạo
công tác chủ nhiệm lớp là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa thiết thực và quyết
định chất lượng giáo dục và đào tạo. Công tác này phải được thực hiện thường
xuyên, lâu dài, có kế hoạch và định hướng bước đi cụ thể, có thống nhất giữa
quản lý ngành và quản lý lãnh thổ. Nâng cao chất lượng đội ngũ phải phù hợp
với thực tiễn của sự phát triển kinh tế - văn hóa của địa phương.
Muốn chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học có hiệu quả, trước
hết người hiệu trưởng cần phải bám sát định hướng và mục tiêu phát triển giáo
dục và đào tạo của Đảng, nhà nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hỉa
20


đất nước. Bên cạnh đó phải nắm vững định hướng phát triển giáo dục của địa
bàn xã Dân Hóa; cần phải căn cứ vào thực trạng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm,
các biện pháp chỉ đạo đội ngũ của hiệu trưởng ở trường Tiểu học, sát thực với
mục tiêu của cấp học và phải phục vụ cho mục tiêu của cấp học đó.
Trên cơ sở phương hướng chung về chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp của
hiệu trưởng ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa là:
- Tập trung chỉ đạo và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo. Có quy hoạch cụ
thể việc phân công, bố trí, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cho đội ngũ giáo viên
chủ nhiệm.

- Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có bản lĩnh chính trị, phẩm
chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn vững vàng, có năng lực quản lý, chỉ
đạo tập thể học sinh, có sức khỏe, có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ được
giao, đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục Tiểu học và
yêu cầu phát triển của cấp học trong giai đoạn mới.
- Khuyến khích đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tích cực tự học, tự rèn luyện để
nâng cao trình độ đào tạo, trình độ ngoại ngữ và sử dụng vi tính, áp dụng phần
mềm trong dạy học.
Xây dựng mối quan hệ trong tập thể và kỹ năng hợp tác trong công việc
cho đội ngũ giáo viên chủ nhiêm lớp.
3.2. CÁC BIỆN PHÁP CỤ THỂ TRONG VIỆC CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC.
3.2.1.Tổ chức phân công giáo viên chủ niệm một cách hợp lý:
Phân công giáo viên là quyền hạn và trách nhiệm của người hiệu trưởng.
Đây chính là việc sắp xếp, bố trí giáo viên phụ trách các lớp, đòi hỏi người hiệu
trưởng phải có suy nghĩ nghiêm túc, thận trọng và phải đảm bảo nguyên tắc:
- Tuân thủ các quy định nhiệm vụ và quyền hạn của người giáo viên trong Luật
giáo dục, Điều lệ trường Tiểu học và các văn bản hướng dẫn thực hiện của các
cấp quản lý đó là:
+ Phù hợp với trình độ đào tạo của giáo viên.
+ Phù hợp với năng lực sư phạm của giáo viên.
+ Xuất phát từ yêu cầu đảm bảo chất lượng đào tạo và lợi ích của người học.
+ Đảm bảo tính kế thừa, sự ổn định trong phân công trong thời gian nhất định.
* Trong thời gian qua hiệu trưởng thường áp dụng một số cách phân công sau:
+ Phân công chuyên, đó là: mỗi giáo viên chuyên phụ trách một khối, lớp nhất
định. Cách này đảm bảo sự ổn định về tổ chức và tổ chuyên môn, giáo viên có
thể nâng cao chất lượng giáo dục trong khối, lớp. Tuy nhiên, nếu giáo viên nhiều
21

năm chỉ dạy một khối, lớp sẽ hạn chế việc tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao kiến
thức cho bản thân hoặc khi hiệu trưởng phân công khối lớp cao hơn thì giáo viên
rất ngại và lúng túng trong khâu tổ chức lớp cũng như trong giảng dạy.
+ Phân công theo thứ tự từ lớp 1 đến lớp 5: Cách phân công này thuận lợi cho
giáo viên trong việc giáo dục học sinh, thầy trò hiểu nhau, gắn bó với nhau hơn.
Nhưng suốt 5 năm liền học sinh chỉ học được một giáo viên nếu giáo viên đó
không tự đổi mới về phương pháp giáo dục cũng dễ tạo sự nhàm chán cho học
sinh.
+ Phân công ưu tiên: Phân công những giáo viên có kinh nghiệm, giáo viên dạy
giỏi phụ trách hai lớp, đầu cấp và cuối cấp. Cách phân công này thể hiện tính
định hướng và xác định được tầm quan trọng của lớp 1 và lớp 5. Vì dạy hay
công tác chủ nhiệm ở hai lớp này rất khó, nên giáo viên hay từ chối. Trong
trường hợp này, hiệu trưởng cần có những biện pháp động viên, khuyến khích
nâng cao tinh thần trách nhiệm của giáo viên trước nhà trường và xã hội.
+ Phân công theo địa dư: Đây là cách phân công phù hợp với thực trạng của địa
bàn trường Tiểu học và Trung học cơ sở Dân Hóa. Vì trường có 5 điểm trong đó
1 điểm chính và 4 điểm lẻ.
+ Phân công theo mục đích kèm cặp: Tức là phân công giáo viên giỏi có kinh
nghiệm dạy cùng một khối với giáo viên mới thiếu kinh nghiệm.
Mỗi cách phân công trên đều có những ưu điểm và hạn chế, do đó trong
quá trình phân công hiệu trưởng cần phải kết hợp hài hòa những cách phân công
trên sao cho phù hợp với thực tế giáo viên của trường mình đảm bảo tính hiệu
quả cao.
* Các bước tiến hành khi phân công giáo viên:
+ Tìm hiểu nhu cầu cá nhân đề đạt nguyện vọng:
+ Tổ chuyên môn trao đổi bàn bạc trên cơ sở đánh giá năng lực giáo viên ở năm
học trước để đưa ra cách phân công có lý có tình để thực hiện tốt mục tiêu nhà
trường đề ra chứ không vì lý do cá nhân nếu không chính đáng. Dựa trên cơ sở
đó để hiệu trưởng quyết định phân công.
3.2.2. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng chương trình kế hoạch chủ

nhiệm lớp:
Kế hoạch công tác chủ nhiệm là điều kiện tiên quyết để tổ chức thành
công quá trình giáo dục học sinh, do vậy hiệu trưởng cần chỉ đạo giáo viên chủ
nhiệm xây dựng chương trình kế hoạch chủ nhiệm một cách khoa học, chi tiết,
cụ thể. Trong quá trình xây dựng kế hoạch hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên dựa
vào kế hoạch chung của nhà trường, kế hoạch Liên đội trong năm học. Mặt khác
22


cần tìm hiểu đặc điểm tình hình của lớp, những thuận lợi, khó khăn về đạo đức,
văn hóa, văn nghệ, thể thao. Tìm hiểu đặc điểm gia cảnh gia đình học sinh và
nhân dân xã Dân Hóa.
Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch chủ nhiệm theo các
nội dung sau:
- Điều tra cơ bản học sinh theo các thông tin trong bảng mẫu của Sở giáo dục và
Phòng giáo dục quy định.
- Lập kế hoạch theo các mục:
+ Đặc điểm tình hình của lớp. Căn cứ vào kết quả của năm học trước, những
thuận lợi, khó khăn của lớp.
+ Nội dung hoạt động và các chỉ tiêu phấn đấu. Xác định nội dung giáo dục về
đạo đức, văn hóa, thẩm mỹ, thể chát, lao động, ngoài giờ lên lớp, chỉ tiêu phấn
đấu cho từng mặt giáo dục một cách cụ thể.
+ Các biện pháp thực hiện:
+ Lập kế hoạch hàng tháng, tuần. (Hàng tháng, tuần có sơ kết, rút kinh nghiệm)
Trước khi giáo viên đưa kế hoạch hóa vào thực hiện, hiệu trưởng phải duyệt kế
hoạch vào đầu tháng 10 và có ý kiến bổ sung, điều chỉnh từng phần cho bản kế
hoạch (nếu có).
3.2.3. Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thực hiện công tác chủ
nhiệm lớp.
- Chỉ đạo việc tìm hiểu và phân loại học sinh: Giáo viên chủ nhiệm lớp tiến hành

điều tra cơ bản học sinh ngay từ đầu năm học: nghiên cứu lý lịch học sinh để
biết hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp bố mẹ, thu nhập của gia đình…; xem kết
quả học tập và rèn luyện của học sinh thông qua học bạ, sổ ghi điểm, tìm hiểu
qua giáo viên chủ nhiệm năm trược, cần trao đổi trực tiếp với học sinh, đặc biệt
là những học sinh cá biệt…Việc tìm hiểu học sinh là một việc làm thường xuyên
liên tục vừa có tính cấp bách trong những khoảng thời gian nhất định, vừa thực
hiện theo từng giai đoạn:
Giai đoạn 1: Tiến hành điều tra cơ bản về tình hình học sinh cả lớp và từng cá
nhân.
Giai đoạn 2: Theo dõi và thực hiện kiểm tra tính đúng đắn của sự phân loại đối
tượng giáo dục ở giai đoạn 1 để có sự điều chỉnh.
Giai đoạn 3: Hoàn chỉnh việc phân loại tìm hiểu học sinh, tiến hành quan sát
học sinh qua các hoạt động, qua kết qủa học tập rèn luyện, qua sự đánh giá của
tập thể.
- Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng tập thể học sinh tự quản.
23


+ Lựa chọn đội ngũ cán bộ lớp đủ uy tín và có năng lực tự quản tập thể lớp.
+ Tổ chức hướng dẫn đội ngũ cán sự lớp: Giúp các em hiểu rõ mục đích ý nghĩa
của việc xây dựng tập thể học sinh tự quản, chức năng nhiệm vụ của ban cán sự
lớp. Giáo viên giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ lớp và yêu cầu các em phối
hợp thực hiện các nhiệm vụ của mình.
+ Tổ chức bồi dưỡng cho tập thể lớp về các yêu cầu của tập thể tự quản:
- Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
nhằm tăng cường giáo dục phẩm chất đạo đức cho học sinh.
- Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm liên kết với các lực lượng giáo dục
trong và ngồi nhà trường để giáo dục học sinh.
+ Phối hợp mật thiết với giáo viên Tổng phụ trách đội: Bởi vì hoạt động Đội
trong trường Tiểu học là hoạt động không thể thiếu được, nó góp phần giáo dục

và phát triển toàn diện về nhân cách cho học sinh. Chính vì vậy người giáo viên
chủ nhiệm lớp còn là một phụ trách Chi đội…
- Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp phối hợp với các giáo viên khác
trong nhà trường để giáo dục học sinh.
- Hiệu trưởng hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm phối hợp với cha mẹ học sinh
trong việc giáo dục.
3.2.4. Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên xây dựng lớp học thân thiện trong
trường Tiểu học.
- Trên cơ sở hưởng ứng phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực”. Hiệu trưởng cụ thể hóa, chi đạo giáo viên xây dựng môi
trường lớp học thân thiện, học sinh tích cực là vấn đề thiết thực nhất.
* Để xây dựng được lớp học thân thiện, hiệu trưởng cần chỉ đạo giáo viên thực
hiện những yếu tố sau:
+ Xây dựng môi trường vật chất: Bố trí không gian diễn ra quá trình học tập của
học sinh, sắp xếp, bố trí phòng học hợp lý, thuận lợi cho học sinh. Phòng học
thoáng mát, trang trí thu hút, lôi cuốn được cảm nhận của học sinh.
- Tận dụng không gian phòng học (trang trí tranh ảnh, đồ dùng dạy học, sản
phẩm của học sinh được bố trí hợp lý, sắp xếp bàn ghế phù hợp, trang trí cây
cảnh,…) là một yếu tố quan trọng để kích thích lôi cuốn các em đến trường lớp
và học tập có hiệu quả.
- Không gian phòng học cần được thay đổi thường xuyên, tạo nên nét tươi mới,
sức hấp dẫn đối với học sinh và đảm bảo phù hợp với từng môn học và từng thời
gian sử dụng.

24


- Sự an toàn cho trẻ cũng rất cần được chú ý (vật treo phải chắc chắn, không rơi,
trưng bày cần gọn gàng, không cản trở hoạt động của học sinh).
- Không gian lớp học luôn sạch sẽ, ngăn nắp, giữ gìn được những đồ vật trang

trí, hiệu trưởng cần chỉ đạo giáo viên phân công cụ thể công việc đến từng tổ;
hướng dẫn động viên khuyến khích các em làm việc vừa sức, đồng thời qua hoạt
động các em thấy được trách nhiệm của bản thân trước tổ và lớp. Qua đó rèn
được kỹ năng sống, kỹ năng làm việc tập thể, áp dụng được những kiến thức học
tập vào cuộc sống hàng ngày.
+ Xây dựng môi trường tinh thần: Là thái độ ứng xử giữa người với người được
biểu hiện cụ thể trong mối quan hệ giữa học sinh với những người trong gia
đình, giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với học sinh,…Để xây dựng
được môi trường tinh thần mang tính thân thiện, hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên
cần lưu ý một số điểm sau:
- Trước tiên giáo viên phải hiểu được hoàn cảnh của học sinh: Vào đầu năm học
giáo viên cần kết hợp việc tìm hiểu hoàn cảnh của học sinh thông qua giáo viên
chủ nhiệm lớp trước và tự tìm hiểu. Trong năm học giáo viên phải tranh thủ thời
gian đi thăm các gia đình học sinh, quan tâm đến những học sinh có hoàn cảnh
khó khăn, khuyết tật, học lực yếu, để cùng phụ huynh bàn bạc, phối hợp giáo
dục các em. Qua đó để đề xuất những hỗ trợ cho học sinh có hoàn cảnh khó
khăn; vận động cha mẹ học sinh tham gia vào quá trình xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực.
- Giáo viên cần nắm vững tổng thể nội dung chương trình của cả năm học, từng
kỳ học, từng tháng, từng tuần của khối lớp mình phụ trách đồng thời phải biết
tiếp thu và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực. Một trong những yếu tố
quan trọng để tạo nên môi trường học tập thân thiện, học sinh tích cực là: Giáo
viên sử dụng có hiệu quả các phương pháp và hình thức dạy học mới. Phương
pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, hướng dẫn học sinh thảo luận nhóm,
đóng vai, tham gia trò chơi học tập,… nhằm mang lại hiệu quả cao, góp phần tạo
cơ hội cho học sinh tham gia tích cực, chủ động, sáng tạo vào quá trình học tập.
Điều quan trọng trong quá trình sử dụng các phương pháp dạy học tích cực là:
Giáo viên đặc biệt quan tâm đến đối tượng học sinh yếu, học sinh khuyết tật,…
giúp các em cùng được tham gia vào quá trình học tập của lớp một cách tích
cực.

- Giáo viên phải khơi gợi ở học sinh nhu cầu, hứng thú, tình cảm, khai thác kinh
nghiệm sống của học sinh để áp dụng vào bài học. Thực tế cho thấy: Trải

25