Nghiên cứu văn hóa an toàn người bệnh tại bệnh viện từ dũ luận văn thạc sĩ 2015

B
TR

GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG

I H C KINH T TP.HCM


TR N NGUY N NH

ANH

NGHIÊN C U
V N HÓA AN TOÀN NG
T I B NH VI N T

I B NH
D

CHUYÊN NGÀNH: KINH T PHÁT TRI N
MÃ S : 60310105

LU N V N TH C S KINH T

NG

IH

NG D N KHOA H C

TS. PH M KHÁNH NAM

TP.H CHÍ MINH-N M 2015


M CL C
TRANG PH BÌA
L I CAM OAN
M CL C
DANH M C CH

VI T T T

DANH M C B NG
DANH M C HÌNH
TÓM T T
CH

NG 1: T NG QUAN V
1.1.

TV N

TÀI .............................................................1

...............................................................................................1

1.2. TÍNH C P THI T C A

TÀI .......................................................................2

1.3. M C TIÊU NGHIÊN C U .............................................................................2
1.3.1. M c tiêu t ng quát........................................................................2
1.3.2. M c tiêu c th : ............................................................................3
1.4.

IT

1.5. PH

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U ........................................................3
NG PHÁP NGHIÊN C U .....................................................................3

1.6. K T C U C A
CH

NG 2: C

S

TÀI ..................................................................................4

LÝ THUY T ......................................................................5

2.1 AN TOÀN NG

I B NH ...............................................................................5

2.2. V N HÓA AN TOÀN NG
2.3.1

2.3.2 L

I B NH ..............................................................9

nh ngh a ......................................................................................9
c kh o các nghiên c u v Kh o sát v n hóa an toàn ng

i

b nh s d ng b câu h i HSOPSC ........................................................11
2.4. M I LIÊN H GI A AN TOÀN NG

I B NH VÀ NH NG THI T H I V NG

I

VÀ KINH T DO SAI SÓT Y KHOA VÀ L I H TH NG .....................................12

CH

NG 3: PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ................................................15

3.1. KHUNG PHÂN TÍCH.................................................................................15
3.2. THANG O NGHIÊN C U .........................................................................16


3.3. MÔ HÌNH KI M
TOÀN NG

NH S KHÁC BI T C A CÁC THÀNH PH N V N HÓA AN

I B NH THEO CÁC

C I M CH C DANH NGH NGHI P, CH C V

,

TH I GIAN CÔNG TÁC T I B NH VI N VÀ THU NH P ................................... 16

3.4. D LI U ......................................................................................................... 21
3.4.1 Các đ nh ngh a v d li u ............................................................ 21
3.4.2 S m u ......................................................................................... 22
3.4.3 Ph
CH

ng pháp ti n hành ............................................................... 22

NG 4 : T NG QUAN V V N HÓA AN TOÀN NG

B NH VI N T

I B NH T I

D .............................................................................................24

4.1 Gi i thi u B nh vi n T D .....................................................................24
4.2 HO T
CH

NG AN TOÀN NG

I B NH T I B NH VI N T

D ........................ 26

NG 5: K T QU NGHIÊN C U VÀ BÀN LU N .............................. 31
5.1 MÔ T M U: ............................................................................................ 31
5.2. ÁNH GIÁ THANG O V N HÓA AN TOÀN NG

I B NH B NG PH

PHÁP PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ (EFA) VÀ KI M

NH

NG

TIN

C YB NG PHÉP KI M CRONBACH’S ALPHA .............................................. 36

5.3 TH NG KÊ MÔ T XÁC

NH V N HÓA AN TOÀN NG

I B NH C A B NH

VI N ......................................................................................................... 42

5.4. K T QU PHÂN TÍCH H I QUI .................................................................. 53
5.5. TÓM T T CH
CH

NG 5 .............................................................................. 58

NG 6: K T LU N VÀ G I Ý CHÍNH SÁCH ..................................... 60
6.1. TÓM L

C PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ................................................. 60

6.2. CÁC KHÁM PHÁ CHÍNH C A NGHIÊN C U............................................... 60
6.3. HÀM Ý CHÍNH SÁCH .............................................................................. 61
6.4. H N CH C A NGHIÊN C U VÀ H
TÀI LI U THAM KH O
PH L C

NG M R NG ..................................... 62


DANH M C CH

VI T T T

Ch vi t t t

N i dung

AHRQ

Agency for Healthcare Research and Quality

ATNB

An toàn ng

BN

B nh nhân

BV

B nh vi n

DNA

Deoxyribo Nucleic Axit

EFA

Exploratory Factor Analyses

HPV

Human Papilloma Virus

HSOPSC

Hospital Survey on Patient Safety Culture

IOM

Institute of Medicine

ISBAR

K thu t truy n t i thông tin quan tr ng bao g m

i b nh

Introduction
Situation
Background
Assessment
Reccomendation
MLR

Multi Linear Regression

MRI

Magnetic Resonance Imaging

SUR

Seemingly Unrelated Regression

SYT

S YT

TP. HCM

Thành ph H Chí Minh


DANH M C B NG
B ng 2.5.1 T l tai bi n t i các n

c phát tri n ..................................................................13

B ng 3.3 Mô t các bi n trong mô hình H i qui d
B ng 5.1 S l

ng nh không liên quan ...................18

ng nhân viên theo kh i ...............................................................................32

B ng 5.2 Ch c danh ngh nghi p ........................................................................................32
B ng 5.3 Th i gian công tác t i B nh vi n ..........................................................................33
B ng 5.4 Th i gian công tác t i Khoa/Phhòng ....................................................................34
B ng 5.5 Công vi c tr c ti p ti p xúc v i ng

i b nh ........................................................34

B ng 5.6 Ch c v t i khoa/phòng ........................................................................................31
B ng 5.7 Thu nh p ...............................................................................................................35

B ng 5.8 ánh giá thang đo............................................................................................ ...36
B ng 5.9 Phân đ An toàn ng

i b nh ................................................................................41

B ng 5.10 Quan đi m t ng quát v An toàn ng

i b nh ....................................................41

B ng 5.11 T n su t ghi nh n s c /sai sót/l i......................................................................42
B ng 5.12 T n su t s c /sai sót/l i đ

c báo cáo ..............................................................43

B ng 5.13 Quan đi m và hành đ ng v an toàn ng

i b nh c a ng

i qu n lý..................44

B ng 5.14 Tính c i ti n liên t c và h c t p m t cách h th ng ...........................................45
B ng 5.15 Làm vi c theo ê kíp trong Khoa/phòng .............................................................45
B ng 5.16 Trao đ i c i m ..................................................................................................46
B ng 5.17 Ph n h i và trao đ i v sai sót/l i .......................................................................47
B ng 5.18 Không tr ng ph t khi có sai sót/l i…………………………………………….48
B ng 5.19 Nhân s ...............................................................................................................50
B ng 5.20 H tr v qu n lý cho An toàn ng

i b nh ........................................................50

B ng 5.21 Làm vi c theo ê kíp gi a các Khoa/phòng .........................................................51
B ng 5.22 Bàn giao và chuy n ti p..................................................................................... 52
B ng 5.23 K t qu phân tích h i qui ....................................................................................54


DANH M C HÌNH
Hình 3.1 Khung phân tích .................................................................................................... 15
Hình 4.1. S đ ho t đ ng Ban An toàn ng

i b nh ........................................................... 28

Hình 5.4 Khung phân tích – Mô hình sau hi u ch nh .......................................................... 53


TÓM T T
Tên đ tài: Nghiên c u v n hóa an toàn ng
An toàn ng
An toàn ng

i b nh t i B nh vi n T D

i b nh là tiêu chí hàng đ u trong công tác ch m sóc s c kh e.

i b nh nh m phòng ng a các sai sót có th gây nguy h i cho ng

i

b nh trong quá trình đi u tr và ch m sóc (WHO, 2002).Thách th c l n nh t đ
h

ng đ n m t h th ng y t an toàn chính là s thay đ i t n n v n hóa tr ng ph t

cá nhân ph m l i thành n n v n hóa an toàn; trong đó l i không đ

c xem là th t

b i c a cá nhân mà là c h i đ c i ti n h th ng và phòng ng a h u qu (IOM,
1999). T ch c nào có n n v n hóa an toàn thì
d ng trên s tin t

ng, m i ng

đó thông tin liên l c đ

c xây

i nh n th c v t m quan tr ng c a an toàn, và tin

c y tính hi u qu c a các bi n pháp phòng ng a. Vi c thi t l p v n hóa ATNB đ
xem là b
ch t l
ng

ng chuyên môn và nâng cao

ng ch m sóc đi u tr .Do v y,tác gi ti n hành nghiên c u “V n hóaan toàn

i b nh t i B nh vi n T D ” nh m phác th o b c tranh toàn c nh v v n hóaan

toàn ng

ng

c ngo c quan tr ng trong c i thi n môi tr

c

i b nh t i B nh vi n, vàlý gi i các y u t tác đ ng đ n v n hóaan toàn

i b nh nh m giúp nâng cao v n hóaan toàn ng

i b nh c a nhân viên y t công

tác t i B nh vi n T D .
B ng ph

ng pháp nghiên c u đ nh l

ng d a trên b d li uph ng v nb

câu h i HSOPSCđ n 2.118 nhân viên, s li u th ng kê cho th y v n hóa an toàn
ng

i b nh đ

c đánh giá tích c c nh t là l nh v c “Làm vi c theo ê kíp trong

khoa/phòng” v i đi m s trung bình là 4,18 đi m, ti p đ n là “Quan đi m và hành
đ ng v an toàn ng

i b nh c a ng

i qu n lý” v i đi m trung bình là 4,07; và l nh

v c nh n ph n h i tích c c th p nh t, ch kho ng 2,3 đi m là thành ph n “Bàn giao
và chuy n b nh” và “Không tr ng ph t khi có sai sót”.
Sau khi ki m đ nh tính giá tr và đ tin c y c a thang đo nghiên c u, v n hóa
an toàn ng

i b nh đ

c hi u ch nh t 12 thành ph n xu ng 10 thành ph n sau khi

lo i b 3 nhân t g m “C i ti n liên t c – h c t p h th ng”, “Quan đi m t ng qu t


v an toàn ng
c a ng

i b nh” và “Nhân s ”; trong khi l nh v c “Quan đi m và hành đ ng

i qu n lý đ

c phân b thành 2 nhóm là quan đi m và hành đ ng.K t qu

phân tích mô hình h i qui d

ng nh

không liên quan (Seemingly Unrelated

Regression – SUR)ch ng minhthành ph n “Không tr ng ph t khi có sai sót” ch u
s

nh h

ng c a các y u t ch c danh ngh nghi p, ch c v và th i gian công tác

t i b nh vi n v i s quan tâm c a h n 1.900 nhân viên có thâm viên công tác t i
b nh vi n trên m t n m. Thông tin bàn giao và chuy n b nh ch a chính xác c ng
nh t n su t ghi nh n s c c a nhóm n h sinh/đi u d
hành chính, k toán, th ký y khoa ... c n đ

ng và nhóm nhân viên

c chú tr ng vì có s khác bi t có ý

ngh a th ng kê. Nh ng l nh v c nh ph n h i – trao đ i v sai sót hay nh h tr v
qu n lý trong công tác an toàn ng

i b nh c a nhóm đi u d

đ ng tích c c đ n thành ph n v n hóa an toàn ng

i b nh.

ng/n h sinh có tác
i u quan tr ng tác gi

c ng nh n th y qua k t qu b d li u, nhân viên có thâm niên công tác t i b nh
vi n t m t n m tr lên có khuynh h

lý cho an toàn ng

ng làm vi c theo ê kíp kém h n, h tr qu n

i b nh th p h n và khi sai sót x y ra thì thi u ph n h i và trao

đ i so v i nhóm công tác d

i 1 n m. Và nhân viên có thu nh p th p nh t b nh vi n

thì thông tin bàn giao và chuy n b nh ch a chính xác cao h n các nhóm khác có ý
ngh a th ng kê.
T đó, tác gi khuy n ngh t ng c

ng khuy n khích khen th

ng cho công

tác báo cáo sai sót, bên c nh vi c xây d ng, chu n hóa và t p hu n qui trình giao
ti p, k n ng làm vi c nhóm; c ng nh nh ng chính sách tài chính – kinh t y t
nâng cao thu nh p hàng tháng cho nhân viên.


1

CH

NG 1: T NG QUAN V

1.1.

tv nđ

TÀI

Hàng n m có kho ng 44.000 đ n 98.000 tr
th

ng h p t vong và m t tri u

ng t n liên quan đ n sai sót y khoa, cao h n h n so v i s t vong do tai n n

giao thông (43.458), ung th vú (42.297), và b nh AIDS (16.516) (IOM, 1999).
D a trên các báo cáo th ng kê c a các n
k t, trong 10 ng

c, T ch c Y t th gi i (WHO) đã t ng

i b nh nh p vi n thì có m t b nh nhân g p ph i s c y khoa, và

trong 300 s c có m t s c đ c bi t nghiêm tr ng d n đ n t vong (Nieva, 2003).
So sánh v i nguy c t vong do tai n n máy bay thì t l ch là 1/10.000.000 hành
khách, do v y ng

i b nh khi nh p vi n ph i ch p nh n kh n ng r i ro cao h n

g p nhi u l n so v i ch n l a đi l i b ng đ

ng hàng không. Cox (1999) nh n đ nh

“N m vi n nguy hi m h n nhi u so v i đi máy bay”.
Bên c nh đó, h u qu c a các s c y khoa không mong mu n làm cho ng
b nh ph i n m vi n kéo dài và t ng phí t n đi u tr nh

i

Anh t n th t 800.000.000

b ng Anh hàng n m; M 19,5 t USD/n m và Châu Âu t 13 đ n 24 t Euro/n m
(Famolaro, 2012). Tình hình này t i các n

c đang phát tri n thì sao? Dù ch a có

nh ng d li u th ng kê công b nh ng d a trên nh ng khó kh n v h t ng, trang
thi t b , nhân l c, ho c ch t l

ng thu c. T ch c Y t th gi i c ng d báo ch c

ch n r ng chúng ta không tránh kh i nh ng con s bi t nói nêu trên, th m chí là có
th t l này cao h n h n. Tuy nhiên, qua vi c t ng h p d li u t các công trình
nghiên c u v sai sót – s c y khoa, c ng nh tai bi n đi u tr t i các b nh vi n
thu c các n

c phát tri n cho th y t l tai bi n đi u tr tính trên t ng s b nh nhân

nh p vi n dao đ ng t 3,2 đ n 16,6% trong đó h n 50% các s c là có th ng n
ng a đ

c.
Tr

c tình hình đó, WHO(2001) đã đ a ra quan đi m an toàn ng

nh m phòng ng a các sai sót có th gây nguy h i cho ng

i b nh

i b nh trong quá trình

đi u tr và ch m sóc. H c ng đ a ra các khuy n cáo c ng nh các gi i pháp an
toàn ng

i b nh nh ng các gi i pháp này v n ch a mang l i hi u qu mong mu n.


2

Thách th c l n nh t đ h

ng đ n m t h th ng y t an toàn chính là s thay

đ i t n n v n hóa tr ng ph t cá nhân ph m l i thành n n v n hóa an toàn; trong đó
l i không đ

c xem là th t b i c a cá nhân mà là c h i đ c i ti n h th ng và

phòng ng a h u qu (IOM, 1999). V n hóa an toàn c a m t t ch c là s n ph m giá
tr c a cá nhân và nhóm – là thái đ , nh n th c, n ng l c, và hành vi quy t đ nh s
cam k t, đ nh hình phong cách và trình đ qu n lý t ch c y t . T ch c nào có n n
v n hóa an toàn thì

ng

đó thông tin liên l c đ

c xây d ng trên s tin t

ng, m i

i nh n th c v t m quan tr ng c a an toàn, và đ tin c y tính hi u qu c a các

bi n pháp phòng ng a (AHRQ, 2004). Do v y, vi c thi t l p v n hóa an toàn ng
b nh trong th c hành y khoa đ
môi tr

c xem là b

ng chuyên môn và nâng cao ch t l

i

c ngo c quan tr ng trong c i thi n

ng ch m sóc đi u tr .

V y li u t i B nh vi n T D là b nh vi n chuyên khoa h ng nh t tr c
thu c S Y T Thành ph H Chí Minh,đ

c B Y T giao tr ng trách ch đ o

tuy n cho 32 t nh và thành ph phía Nam, v i l ch s h n 90 n m xây d ng và phát

tri n v i qui mô 1.700 gi
đã đ

ng, h n 2.400 nhân viên thì v n hóa an toàn ng

i b nh

c th c hi n nh th nào? Y u t nào tác đ ng đ n v n hóa an toàn ng

i

b nh đ t đó có c s đ xu t gi i pháp c i ti n. Xu t phát t nhu c u này, tác gi
ti n hành nghiên c u “V n hóaan toàn ng

i b nh t i B nh vi n T D ”.

1.2. Tính c p thi t c a đ tài
tài s phác th o b c tranh toàn c nh v v n hóaan toàn ng
B nh vi n, vàlý gi i các y u t tác đ ng đ n v n hóaan toàn ng
nâng cao v n hóaan toàn ng

i b nh t i

i b nh nh m giúp

i b nhc a nhân viên y t công tác t i B nh vi n T

D .
1.3. M c tiêu nghiên c u
1.3.1. M c tiêu t ng quát

Phân tích v n hóa an toàn ng
đ n tháng 3/2015.

i b nh t i B nh vi n T D t tháng 10/2014


3

1.3.2. M c tiêu c th :
M c tiêu c th th nh t là đánh giá v n hóa an toàn ng
h i kh o sát v n hóa an toàn ng

i b nh b ng b câu

i b nh v i phiên b n dùng t i b nh vi n có tên là

Hospital Survey on Patient Safety Culture (HSOPSC) c a C quan ch t l

ng và

nghiên c u s c kh e Hoa K (AHRQ)t i b nh vi n T D .
M c tiêu c th th hai là ki m đ nh s khác bi t v v n hóa an toàn ng

i

b nht i B nh vi n T D theo các y u t ch c danh ngh nghi p, ch c v , thâm
niên công tác t i B nh vi n và m c thu nh p c a nhân viên b nh vi n g m Bác s ,
n h sinh/đi u d

it

1.4.
i t

ng, d

c s , k thu t viên, h lý, ho c nhân viên hành chính.

ng và ph m vi nghiên c u

ngkh o sát là nhân viên đang công tác t i B nh vi n T D t 6

tháng tr lên và t nguy n tham gia vào nghiên c u. Ph m vi nghiên c u kh o sát
12 thành ph n v n hóa an toàn ng
đ

i b nh. D li u nghiên c u l y t b n câu h i

c kh o sát tr c ti p t nhân viên b nh vi n.
Th i gian nghiên c u t 10/2014 đ n 03/2015.
1.5. Ph

ng pháp nghiên c u

tài s d ng ph

ng pháp nghiên c u đ nh l

ng qua k t qu kh o sát

2.118 nhân viên b nh vi n b ng cách ph ng v n b câu h i HSOPSC. Ph
th ng kê mô t nh m xác đ nh th c tr ng v n hóa an toàn ng
T D , t đó làm n n t ng giúp h tr cho k t qu c a ph
Qua đó tác gi xây d ng hàm h i qui d

ng nh

ng pháp

i b nh t i b nh vi n
ng pháp đ nh l

ng.

không liên quan (Seemingly

Unrelated Regression –SUR) v i bi n ph thu c là v n hóa an toàn ng

i b nh, các

bi n đ c l p (bi n gi i thích) là các y u t ch c danh ngh nghi p, ch c v , th i
gian công tác t i b nh vi n và m c thu nh p. Tác gi s d ng ph
tích nhân t

ng pháp phân

khám phá (Exploratory Factor Analyses - EFA) và phép ki m

Cronbach’s Alpha đ ki m đ nh giá tr , đ tin c y c a b câu h i, và xây d ng bi n
s v n hóa an toàn ng

Stata12.

i b nh; phân tích s li u v i ph n m m x lý th ng kê


4

1.6. K t c u c a đ tài
tài nghiên c u đ
t ng quan v đ tài. Ch
ph

c tác gi trình bày g m 6 ch

ng 2 trình bàyc s lý thuy t. Ch

ng pháp nghiên c u. Ch

B nh vi n T D . Ch
cùng làCh

ng.Ch

ng 1 trình bày

ng 3trình bày v

ng 4 t ng quan v v n hóa An toàn ng

i b nh t i

ng 5 trình bày v k t qu nghiên c u và bàn lu n. Cu i

ng 6 trình bàyk t lu n nghiên c u, đ xu t gi i pháp, h

nghiên c u và nh ng h n ch c a đ tài.

ng m r ng


5

CH
Ch
an toàn ng

NG 2: C

S

ng này, tác gi trình bày các khái ni m v an toàn ng
i b nh, và t m quan tr ng c a an toàn ng

h m t thi t v i con ng
đ

LÝ THUY T

i và h th ng. Ph n l

i b nh, v n hóa

i b nhv i nh ng m i liên

c kh o các nghiên c u liên quan s

c trình bày l ng ghép vào các ph n trên.
2.1. An toàn ng

i b nh

Tai bi n (Adverse event) là s c gây nguy h i cho b nh nhân ngoài ý mu n,
x y ra trong quá trình th c hi n nhi m v ch m sóc ng
b nh lý ho c c đ a b nh nhân gây ra.Tai bi n đi u tr đ
nh sau: th nh t là nhómtai bi n n ngđòi h i ng

i b nh ch không ph i do
c phân thành 3 m c đ

i b nh ph i đ

c c p c u ho c

ph i can thi p sâu v đi u tr n i khoa/ngo i khoa, gây m t ch c n ng v nh vi n
ho c gây t vong cho ng

i b nh; th hai là nhóm tai bi n trung bình đòi h i can

thi p đi u tr , kéo dài th i gian n m vi n, và nh h
cu i cùng là nhóm tai bi n nh , ng

ng đ n ch c n ng lâu dài, và

i b nh t h i ph c, ch c n đi u tr t i thi u

ho c không c n đi u tr .
S c suýt x y ra (Near miss) là s c có kh n ng gây nguy h i cho ng

i

b nh nh ng đã không x y ra do may m n có hành đ ng s a ch a ho c can thi p k p
th i.Sai sót là th t b i trong vi c th c hi n m t hành đ ng đã đ

c l p k ho ch d

ki n ho c áp d ng k ho ch sai hay có s khác bi t gi a nh ng gì làm đ
th c t và nh ng gì l ra ph i ra làm đ

c trong

c (Runciman B, 2007). Sai sót c ng đ

c

phân lo i nh sau, bao g m sai sót ch đ ng (active error) là sai sót x y ra trong quá
trình tr c ti p ch m sóc b nh nhân; sai sót ti m n (latent error) liên quan đ n các
y u t c a môi tr

ng ch m sóc t o đi u ki n thu n l i cho sai sót ch đ ng d x y

ra.
S c kh e là tr ng thái kh e m nh v th ch t, tâm th n và xã h i, ch không
ch là không m c b nh ho c m y u.Ch m sóc s c kh e là các d ch v mà cá nhân
và c ng đ ng nh n đ

c đ nâng cao, duy trì, giám sát ho c ph c h i s c kh e.


6

An toàn ng
ng

i b nh là s phòng ng a các sai sót có th gây nguy h i cho

i b nh trong quá trình đi u tr và ch m sóc (WHO, 2001). An toàn ng

là m t chuyên ngành trong l nh v c y t , áp d ng các ph
h

i b nh

ng pháp an toàn nh m

ng đ n m c đích xây d ng m t h th ng cung ng d ch v y t đáng tin c y

(AHRQ, 2004). An toàn ng

i b nh còn là m t thu c tính c a ngành y t , nó t i

thi u hóa các s c và t i đa hóa s ph c h i t các s c .An toàn ng
nay đ

i b nh ngày

c xem là m t môn h c trong khoa h c qu n lý bao g m các nguyên lý chính

v an toàn ng

i b nh nh sau, cách ti p c n h th ng, v n hóa không bu c t i, t

duy y u t con ng

i vào môi tr

v n hóa an toàn ng

ng làm vi c t o nên m t h th ng khó m c l i và

i b nh.

Nguyên lý ti p c n h th ng, h th ng là m t thu t ng đ
b t k t p h p nào g m hai ho c nhi u thành ph n t

c dùng đ mô t

ng tác v i nhau, ho c “m t

nhóm s v t/thành ph n đ c l p t o thành m t th th ng nh t (WHO, 2011).Công
tác ch m sóc s c kh e là m t h th ng ph c t p, vì ch m sóc y t hi m khi do m t

cá nhân th c hi n mà nó ph thu c l n nhau gi a các nhân viên y t (Washington,
2005). Ch m sóc ng

i b nh an toàn và hi u qu ph thu c không ch vào ki n

th c, k n ng và hành vi c a các nhân viên y t tr c ti p đi u tr cho b nh nhân, mà
c vào cách th c các nhân viên đó h p tác và liên l c v i nhau trong môi tr
làm vi c. Nói cách khác, b nh nhân ph thu c vào vi c nhi u ng

ng

i làm đúng vi c

vàđúng th i đi m. T c là h ph thu c vào h th ng ch m sóc.
Không nh ng v y, ch m sóc y t còn là ho t đ ng r t ph c t p do s đa d ng
c a các nhi m v liên quan đ n cung ng ch m sóc s c kh e cho b nh nhân, s đa
d ng v b nh nhân, bác s , n h sinh, đi u d

ng và các nhân viên khác; r i còn vô

s các m i quan h gi a b nh nhân, thân nhân ng

i b nh, nhân viên y t , cácnhà

qu n lý, và c ng đ ng; c ng nh nh ng khác bi t trong cách b trí các khoa/phòng,
hay t o d ng các qui đ nh ch ng chéo, không th ng nh t ho c không có qui đ nh
c ng t o nên vô s r c r i, ph c t p trong v n hành h th ng... Hay nh ch a k đ n
m t h th ng c s v t ch t, trang thi t b , v t t tiêu hao, công ngh k thu t m i
đa d ng và ph c t p. i u đó c ng t o nên nhi u c h i m c l i và nhi u sai sót h n
(Runciman, 2007). Do v y, t t c nhân viên trong c s y t c n hi u b n ch t ph c

7

t p trong h th ng y t đ tránh đ l i cho nh ng cá nhân tr c ti p liên quan đ n tai
bi n, s c , sai sót mà không nh n ra r ng luôn có nhi u y u t khác góp ph n và
qua đó giúp phân tích, đ xu t gi i pháp phòng ng a bi n c b t l i tránh l p l i l i
t

ng t v sau.
Tóm l i, cách ti p c n h th ng bu c chúng ta ph i t b v n hóa đ l i,

bu c t i đ h

ng t i cách ti p c n h th ng. Ví nh khi phân tích nguyên nhân c a

tai bi n đi u tr đòi h i ph i đi tìm các sai sót c a c m t h th ng ch không ch
d ng

sai sót cá nhân hay nói cách khác là ph i tìm cho ra nh ng l i ti m n trong

h th ng bên c nh l i ch đ ng đã đ

c phát hi n.

V n hóa bu c t i là cách ti p c n truy n th ng khi có s c , tai bi n, sai sót
x y ra. V n hóa đ l i, v n hóa bu c t i là m t cách ti p c n con ng

i r t m nh

m và c ng r t t nhiên (Reason, 1990).M i khi x y ra tai bi n, câu h i đ u tiên
th

ng g p là “Ai? Ai làm sai?” (Who’s wrong ?), và th

trách nhi m liên quan đ n cá nhân, ng

ng có khuynh h

i tr c ti p ch m sóc ng

đi m gây ra tai bi n. V i cách ti p c n này, th

th i

ng s t o ra tâm lý che gi u sai sót

và ng i báo cáo. H u qu là các sai sót có th l p đi l p l i
khoa khác do b nh vi n không bi t và đ

i b nh

ng qui

các cá nhân khác ho c

ng nhiên ch a có gi i pháp ch đ ng

phòng ng a. Bên c nh đó, xét đ n khía c nh tâm lý c a cá nhân liên quan, dù ng

i

b quy trách nhi m có vai trò gì trong quá trình d n đ n s c đi ch ng n a, có r t ít
kh n ng là hành đ ng c a ng
th

i đó là c ý gây t n h i ng

i b nh mà ph n l n h

ng r t bu n vì ngh r ng hành đ ng c a h ho c vi c h không hành đ ng đã có

th góp ph n gây ra s c . Và đi u h không c n đ n nh t là b tr ng ph t.
Theo cách ti p c n h th ng nêu trên, đ có th nh n di n h t nh ng sai sót
liên quan đ n tai bi n bao g m sai sót ch đ ng và sai sót ti m n, t t nh t tìm hi u
xem chuy n gì đã x y ra và vì sao l i x y ra?Giúp nh n di n nh ng nguyên nhân
ho c y u t có liên quan, t đó đ xu t các gi i pháp kh c ph c. V i cách ti p c n
nh v y, không nh ng làm gi m s e ng i khi báo cáo sai sót mà còn giúp b nh
vi n ch đ ng phòng ng a các sai sót l p đi l p l i.


8

Y u t con ng
ch t l

i b nh.

y ban v an toàn và

ng ch m sóc s c kho c a Úc (2005), y u t con ng

i công nh n b n ch t

c a con ng

i trong v n hóa an toàn ng

i là có th m c sai l m. Ngành hàng không là m t ví d t t v ngành

công nghi p đã ng d ng nghiên c u v y u t con ng

i nh m t cách ti p c n đ

nâng cao an toàn. T gi a th p niên 1980, ngành hàng không đã ch p nh n kh
n ng ph m l i c a con ng
ng

i là đi u không th tránh kh i và thay vì đòi h i con

i ph i luôn hoàn thi n, và có bi n pháp tr ng ph t sai sót m t cách công khai,

thì ngành công nghi p này đã thi t k các h th ng đ gi m thi u tác đ ng c a sai
sót do con ng

i gây ra. K l c v an toàn c a ngành hàng không ngày nay là minh

ch ng cho cách ti p c n đó, m c dù m i n m trung bình có 10 tri u l

t máy bay

c t cánh và h cánh, nh ng t n m 1965 đ n nay trên toàn th gi i m i n m trung
bình ch x y ra ch a đ n 10 v máy bay r i và th

ng x y ra

tri n theo m t báo cáo c a Hi p h i An toàn và ch t l

các n

c đang phát

ng c s y t c a Úc (2006).

Ho t đ ng ch m sóc y t c ng ph i h c h i kinh nghi m t các ngành công
nghi p khác vì con ng

i không ph i là nh ng c máy, con ng

id b m tt p

ã có nhi u nghiên c u ch ng minh có m i liên quan m nh m gi a s m t

trung.

m i và áp l c v i m c đ th c hi n công vi c kém c a con ng
c trong an toàn ng

i b nh (Pilcher, 1996; Weinger, 2002; Flin, 2008). C ng nh

làm vi c kéo dài nhi u gi li n có nh h
con ng

it

ng đ

i, m t y u t nguy

ng tiêu c c t i kh n ng ho t đ ng c a

ng nh tác đ ng c a n ng đ c n trong máu 0,05 mmol/l, là

m c qui đ nh không đ

c phép lái xe

nhi u n

c (Dawson, 1997).

Chúng ta không th lo i b b n ch t có th m c l i c a con ng

i (Kohn,

1999), song chúng ta có th hành đ ng đ gi m b t và h n ch nguy c .

i u quan

tr ng đ i v i t t c nhân viên y t là ph i nh n di n đ

c các tình hu ng làm t ng

kh n ng x y ra sai sót (Vincent, 2001).Vì v y, vi c t o d ng môi tr
m t h th ng khó m c l i giúp h n ch kh n ng gây sai sót c a con ng
T o d ng môi tr

ng làm vi c,
i nh sau.

ng làm vi c tránh d avào trí nh nh xây d ng ph n m m kê toa

đi n t ho c hình nh/s đ hóa các b

c trong qui trình; giúp làm m i vi c tr nên

rõ ràng h nnh s d ng hình v và h

ng d n v các b

hay nh đ n gi n hóa các b

c v n hành trang thi t b ;

c trong qui trình, càng đ n gi n càng t t, vì quá ph c


9

t p là công th c cho sai sót x y ra. Ví d gi i h n các lo i thu c s n có đ kê đ n;

hay gi i h n s li u c a các lo i thu c s n có; và gi b n ki m kê các lo i thu c
th

ng đ

c dùng cho b nh nhân hay nh đ n gi n hóa qui trình thông tin liên l c

b ng cách nh c l i hai l n, ho c ISBAR (Vlayen, 2012). Chu n hoá các qui trình và
th t c, vì t i b nh vi n ho c t i các c s y t r t d dàng quan sát th y m i
Khoa/phòng, m i nhân viên th c hi n cùng m t công vi c v i nh ng cách khác
nhau.

i u đó có ngh a là h ph i h c l i cách th c hi n công vi c m i khi chuy n

sang m t l nh v c m i. V i ph

ng pháp làm vi c tiêu chu n hóa các qui trình và

th t c s giúp nhân viên đ ph i d a vào trí nh , h n ch sai sót, s c và giúp
t ng hi u su t làm vi c và ti t ki m th i gian. S d ng b ng ki m, m t công c đ n
gi n nh ng hi u qu n u đ

c tuân th nghiêm túc, ví nh b ng ki m an toàn ph u

thu t c a T ch c Y t th gi i (Eiras, 2014). Và h n ch ph thu c vào kh n ng
t p trungc a con ng

i vì h d b m t t p trung và c m th y chán khi h tham gia

nh ng ho t đ ng kéo dài và l p đi l p l i.

2.2. V n hóa An toàn ng
2.2.1

i b nh

nh ngh a

Hi p h i An toàn ng

i b nh qu c gia t i M (2001), v n hóa an toàn ng

b nh là v n hóa th hi n n m thu c tính

i

m c cao mà nhân viên y t n l c đ a

vào thao tác thông qua vi c tri n khai th c hi n các h th ng qu n lý an toàn m nh
m ; (1) v n hóa trong đó m i nhân viên y t (g m nh ng ng
ng

i tr c ti p đi u tr cho

i b nh, và cán b qu n lý đi u hành) đ ng ra ch u trách nhi m v an toàn c a

b n thân, c a đ ng nghi p, b nh nhân, thân nhân ng
(2) v n hóa u tiên đ t an toàn lên tr
hóa khuy n khích và khen th

i b nh và khách đ n th m;

c m c tiêu v tài chính và t ch c; (3) v n

ng n l c phát hi n, thông báo và gi i quy t các v n

đ an toàn; (4) v n hóa trong đó t ch c có c h i rút kinh nghi m t s c /tai bi n;
(5) v n hóa cung c p ngu n l c, c c u và trách nhi m gi i trình phù h p đ duy trì
hi u qu các h th ng đ m b o an toàn.


10

M t t ch c đ
đó, b t ch p

c

c xem là có v n hoá an toàn khi m i thành viên c a t ch c

ng v nào, đ u th hi n vai trò ch đ ng trong phòng ng a sai sót,

và vai trò c a t ng cá nhân nhân này đ
2004).Nghiên c u v v n hóa an toàn ng
c u thành v n hóa an toàn ng
ng

c s

h

tr

c a t

ch c (AHRQ,

i b nh, các tác gi đã đút k t b y y u t

i b nh trong b nh vi n, (1)Lãnh đ o xem an toàn

i b nh là u tiên hàng đ u trong m i ho t đ ng c a b nh vi n, (2) các ho t

đ ng trong b nh vi n đ

c t ch c làm vi c theo đ i/nhóm m t cách hi u qu , (3)

th c hành d a vào ch ng c nh phác đ đi u tr c a b nh vi n ph i d a trên c s
y h c ch ng c , và th c hành lâm sàng tuân th phác đ đi u tr , (4) m i ng
đ

c quy n nói và ch ra nh ng nguy c , sai sót trong khoa mình, đ

i

c tham gia

i b nh, (5) cách th c b nh vi n t ch c h c h i t

sáng ki n c i ti n v an toàn ng

sai sót, và c i ti n t sai sót; (6) đ m b o công b ng, xem xét l i h th ng tr

c khi

k t lu n l i cá nhân và nguyên t c th 7 r t quan tr ng và xuyên su t ho t đ ng
công tác c a b t c m t t ch c y t nào chính là “l y ng
C quan ch t l

i b nh làm trung tâm”.

ng và nghiên c u s c kh e Hoa K đã xây d ng b công c

kh o sát v n hóa an toàn ng

i b nh trong các môi tr

ng khác nhau,trong đó phiên

b n dùng t i b nh vi n có tên là Hospital Survey on Patient Safety Culture
(HSOPSC). Hi n b câu h i đã đ

c s d ng trong r t nhi u nghiên c u và đ

ch ng minh là có giá tr trong ph n ánh v n hóa an toàn ng
Ngoài ra, thông qua vi c l
b nh(HSOPSC) còn đ

c

i b nh (Singer, 2007).

ng giá, b câu h i kh o sát v n hóa an toàn ng

i

c xem là công c có tính can thi p lên h th ng đ c i thi n

tình tr ng v n hóa an toàn ng

i b nh (Jones, 2008; Adams, 2008).M c đích c a

kh o sátnh m cung c p m t ch s h u hình v th c tr ng ho t đ ng an toàn ng

i

b nh c a t ng b nh vi n, t đó làm c s chính đ ti n hành đánh giá hi u qu c a
nh ng c i ti n trong ho t đ ng an toàn ng

i b nh.

B câu h i kh o sát v n hóa an toàn ng
quan ch t l

i b nhdùng cho b nh vi n c a c

ng và nghiên c u s c kh e Hoa K bao g m 42 câu h i, đánh giá 12

l nh v c nh sau, (1) Làm vi c theo ê kíp trong cùng m t Khoa/phòng, (2) Quan
đi m và hành đ ng v an toàn ng

i b nh c a ng

i qu n lý, (3) Tính c iti n liên

t c và h c t p m t cách h th ng, (4) H tr v qu n lý cho an toàn ng

i b nh, (5)


11

Quan đi m t ng quát v an toàn ng

i b nh, (6) Ph n h i và trao đ i v sai sót/l i,

(7) Trao đ i c i m , (8) T n su t ghi nh n s c /sai sót/l i, (9) Làm vi c theo ê kíp
gi a các Khoa/phòng, (10) Nhân s , (11) Bàn giao và chuy n ti p, và cu i cùng là
Không tr ng ph t khi có sai sót/l i.
2.2.2 L

c kh o các nghiên c u v Kh o sát v n hóa an toàn ng

i b nh

s d ng b câu h i HSOPSC
B câu h i kh o sát v n hóa an toàn ng
và đ

i b nh đ

c d ch thành 16 th ti ng

c nhi u n i trên th gi i áp d ng (Nie, 2013; Occelli, 2013; Brborovic, 2014;

Reis, 2012; Gama, 2013). T i B m t cu c kh o sát 3.940 nhân viên y t , k t qu
cho th y ph n n i dung th p đi m nh t thu c v các nhóm s h tr c a lãnh đ o
(35%), v n hóa không tr ng ph t (36%), chuy n b nh và bàn giao trong t ch c
(36%) và làm vi c nhóm gi a các đ n v trong t ch c (40%) (Vlayen, 2012).M t
kh o sát t

ng t t i 13 b nh vi n đa khoa c a thành ph Riyadh -

r p Saudi, k t

qu l i th y các v n đ n i b t c n ph i c i ti n v n là báo cáo s c , v n hóa không
tr ng ph t, nhân s

và làm vi c nhóm gi a các đ n v trong t ch c (Najjar,

2013).Kh o sát t i Th Nh K cho th y v n đ an toàn ng

i b nhđ

c đánh giá

cao nh t là làm vi c nhóm trong t ng đ n v , trong khi đó v n đ c p bách c n ph i
c i ti n là báo cáo s c (15%) (Van Vegten, 2011). M t nghiên c u khác t i

ài

Loan cho th y ph n ng tích c c nh t trong nhóm - làm vi c theo nhóm trong các
đ n v , v n đ có ph n ng tích c c th p nh t là v n đ v ngu n nhân l c. Ti p
đ n, m t đi u tra v i qui mô 68 b nh vi n v i 6.807 nhân viên t i Li B ng cho th y
l nh v c đ

c đánh giá tích c c nh t là làm vi c theo đ i nhóm trong t ng đ n v ,

s h tr c a lãnh đ o trong c i ti n ch t l
v n hóa không tr ng ph t đ

ng, trong khi các l nh v c nhân s và

c đánh giá tích c c th p (Robida, 2013). Và các

nghiên c u khác t i các qu c gia Châu Âu nh Hà Lan, Tây Ban Nha và Nh t đ u
cho th y c n c i thi n làm vi c đ i nhóm c a các đ n v trong t ch c, h c h i t
sai sót và v n hóa không tr ng ph t (Ito, 2011).
T i Vi t Nam, B nh vi n Nhi đ ng 1 Thành ph H Chí Minh kh o sát th c
tr ng và v n hóa an toàn ng

i b nh trong ph m vi toàn b nh vi n và t i các khoa


12

theo 12 l nh v c liên quan đ n ch m sóc ng
trung

i b nh,t l tr l i tích c c cao t p

các l nh v c làm vi c nhóm trong khoa, h tr c a b nh vi n trong vi c

khuy n khích an toàn ng
đ n an toàn ng

i b nh, thông tin ph n h i và h c t p c i ti n liên quan

i b nh. Trong khi đó, có nhi u ph n h i không tích c c

các l nh

v c nh s ph i h p gi a các khoa/phòng, ph i h p gi a các khoa trong bàn giao
chuy n b nh, thi u nhân s , c i m trong thông tin v sai sót, t n su t báo cáo s c
và nh t là “hành x không bu c t i khi có sai sót”.
2.3. M i liên h gi a An toàn ng

i b nh và nh ng thi t h i v ng

i và

kinh t do sai sót y khoa và l i h th ng
M t trong nh ng thách th c l n nh t hi n nay trong công tác ch m sóc s c
kh e là làm sao đ công tác này an toàn h n n a trong môi tr

ng y t vô cùng

ph c t p, đ y áp l c và thay đ i nhanh chóng (WHO, 2001).Thách th c này đ

c

minh ch ng m t cách rõ nét t cu i th pniên1990, t hai b n Báo cáo có t m nh
h

ng l n - Nhân vô th p toàn, do Vi n Y khoa M xu t b n n m 1999 và M t t

ch c c a chính ph V

ng qu c Anh công b n m 2000. C hai Báo cáo đ u th a

nh n sai sót là chuy n th

ng g p trong quá trình cung c p d ch v ch msóc s c

kh e vàx y rađ iv ikho ng10% tr

ng h pnh pvi n đi u tr .Trong m t s tr

h p, tác h i c a sai sót r t nghiêm tr ng, th m chí làm ch t ng
b nh tr thành m t quan ng i

t t c các n

ng

i. An toàn ng

i

c phát tri n c ng nh không phát

tri n.
T đó m ra nhi u nghiên c u xem xét s li u v k t qu đi u tr b nh
nhâncho th y có nhi u bi n c b t l i có th ng n ng a đ

c (Dubois, 1988; Bedell,

1991; Leape, 1993). Trong m t nghiên c u c a Leape và c ng s (1993)đã th c
hi n,ghi nh n h n 2/3 s bi n c b t l i trong s m u mà h thu th p đ
ng n ng a đ

c có th

c, 28% trong s đó là do s xao lãng c a nhân viên y t và 42% do

các y u t khác. H k t lu n r ng nhi u b nh nhân b th

ng do h u qu c a qu n

lý y khoa y u kém và ch m sóc không đ n n i đ n ch n.Ngoài ra, m t nghiên c u
khác c a Bates và c ng s (1995)cho th y các s c b t l i liên quan đ n d

c c ng

r t ph bi n và s c b t l i nghiêm tr ng liên quan đ n thu c c ng có th ng n


13

ng a đ

c. H còn th y r ng trong 100 b nh nhân nh p vi nt i các b nh vi n th c

hành l n

M có kho ng 6,5 b nh nhân đ

Không d ng l i

c cho s d ng các lo i thu c gây h i.

đó, nhi u nghiên c u kh ng đ nh sai sót y khoa là chuy n th

nh t trong h th ng y t , và chi phí liên quan đ n sai sót y khoa là r t l n.
18.000 tr

ng
Úc,

ng h p t vong và h n 50.000 b nh nhân b tàn t t do sai sót y khoa

(Weingart, 2000). T i M ,

c tính m i n m có kho ng 44.000 đ n98.000 b nh

nhân ch t, và h n m t tri u ng

i b tàn t t do sai sót y khoa (Kohn, 1999).

M t s công b các nghiên c u qu c t đ

c li t kê trong b ng d

i đây cho

th y nh ng con s choáng ng p v s ca tai bi n đi u tr , v i t l dao đ ng trong
kho ng 3,2% đ n 16,6% (Runciman, 2007).
N m

S ca
nh p vi n

S tai
bi n

T l tai
bi n (%)

M (New York) (Nghiên c u
th c hành y khoa - Harvard)

1984

30.195

1.133

3,8

M (Utah-Colorado) (UTCOS)

1992

14.565

475

3,2

M (UTCOS)

1992

14.565

787

5,4

Úc (QAHCS)

1992

14.179

2.353

16,6

Úc (QAHCS)

1992

14.179

1.499

10,6

1999 - 2000

1.014

119

11,7

an M ch

1998

1.097

176

9,0

New Zealand

1998

6.579

849

12,9

Canada

2001

3.720

279

7,5

Nghiên c u

Anh

Bàng 2.5.1 T l tai bi n t i các n

c phát tri n

Qua vi c h i c u 15.548 h s c a 26 b nh vi n thu c 8 n

c Châu Phi

(Egypt, Jordan, Kenya, Morocco, Tunisia, Sudan, South Africa and Yemen ) vào

14

n m 2005, cho th y t l tai bi n đi u tr dao đ ng t 2,5 đ n 18,4% trong t ng s
b nh nhân nh p vi n (BMJ, 2012). Trong đó, 83% các tai bi n thu c nhóm có th
phòng ng a đ

c, trong khi có đ n 30% tai bi n d n đ n t vong, và kho ng 34%

tai bi n do sai sót đi u tr trong b nh c nh không ph c t p (Vlayen, 2012).
Tình hình này

các n

c đang phát tri n nói chung, và t i Vi t Nam nói

riênghi n ch a có s li u công b chính th c v tai bi n đi u tr . Tuy nhiên t l tai
bi n đi u tr t i các n

c này ch c ch n s cao h n nhi u do nh ng khó kh n v c

s h t ng, trang thi t b y u kém, cung ng và ch t l

ng thu c không đáng tin

c y, y u kém trong công tác ki m soát nhi m khu n, c ng nh ngu n nhân l c ch a
đáp ng đ

c mong đ i do thi u k n ng làm vi c và t o đ ng l c th p (WHO,

2009).Riêng nhi m khu n b nh vi n, T ch c y t th gi i (2009)
n

c đang phát tri n cao g p 20 l n so v i các n
Nh ng quan ng i v an toàn ng

th ch t và tinh th n cho ng

c tính t i các

c đã phát tri n.

i b nh không ch gây t n h i và đau đ n v

i b nh và gia đình c a h , mà còn gây ra nh ng gánh

n ng v m t kinh t v ichi phí y t do sai sót y khoa gây ra

m ts n

c là t 6 t

đ n 29 t đô la M hàng n m do th i gian n m vi n đi u tr kéo dài, chi phí ki n
t ng, khi u n i, nhi m khu n b nh vi n, m t thu nh p, tàn ph (Kohn, 1999).


15

CH

NG 3: PH

Trong ch

NG PHÁP NGHIÊN C U

ng 3, tác gi trình bày khung phân tích, cách xây d ng thang đo

nghiên c u, gi i thi u mô hình phân tích các y u t tác đ ng đ n v n hóa An toàn
ng

i b nh và trình bày v cách th c thu th p b d li u.

3.1. Khung phân tích
Hình 3.1 Khung phân tích v n hóa an toàn ng

i b nh

V n hóa An toàn ng

Khung phân tích tác gi s d ng mô hình h i qui d

i b nh

ng nh không liên quan

(Seemingly Unrelated Regression –SUR)nh m m c đích phân tích s khác bi t c a
t ng thành ph n v n hóa an toàn ng

i b nh gi a các y u t ch c danh ngh


16

nghi p, ch c v , th i gian công tác t i b nh vi n và m c thu nh p khác nhau. Và
trong ki m đ nh th ng kê này, v i gi đ nh các bi n ph thu c không có quan h v i
nhau, mô hình SUR bây gi th c ch t là m t t p h p các mô hình h i qui đ n l .
3.2. Thang đo nghiên c u
V n hóa an toàn ng

i b nh đ

c kh o sát xuyên su t qua 42 câu h i g m

12 thành ph n nh (1) Làm vi c theo ê kíp trong cùng m t Khoa/phòng, (2) Quan
đi m và hành đ ng v an toàn ng

i b nh c a ng

i qu n lý, (3) Tính c iti n liên

t c và h c t p m t cách h th ng, (4) H tr v qu n lý cho an toàn ng
Quan đi m t ng quát v an toàn ng

i b nh, (5)

i b nh, (6) Ph n h i và trao đ i v sai sót/l i,

(7) Trao đ i c i m , (8) T n su t ghi nh n s c /sai sót/l i, (9) Làm vi c theo ê kíp

gi a các Khoa/phòng, (10) Nhân s , (11) Bàn giao và chuy n ti p, và cu i cùng
(12) là Không tr ng ph t khi có sai sót/l iv i thang đo Likert 5 giá tr do C quan
ch t l

ng và nghiên c u s c kh e Hoa K (AHRQ) xây d ng, và đã đ

khai t i 16 qu c gia trên th gi i nh M ,
Tây Ban Nha,

c tri n

r p Saudi, B , Th Nh K , Hà Lan,

ài Loan, Lib ng, …, vì đ tài nghiên c u không nh ng mang tính

đa chi u, đa thành ph n mà còn là d ng xác đ nh ý ki n ho c thái đ c a đ i t
nghiên c u. Bên c nh đó, v n hóa an toàn ng
bi nhay m t ch tiêu mà đ

i b nh không ch d a vào m t

c tính trên t ng s đi m c a r t nhi u tiêu chí.

3.3. Mô hình ki m đ nh s
toàn ng

ng

khác bi t c a các thành ph n v n hóa An

i b nh theo các đ c đi m ch c danh ngh nghi p, ch c v , th i gian

công tác t i b nh vi n và thu nh p
Mô hình h i qui d
Regression –SUR)đ
toàn ng

ng nh

không liên quan (Seemingly Unrelated

c s d ng nh mphân tích các y u t tác đ ng đ n v n hóa an

i b nh; v n hóa an toàn ng

i b nh đ

c đ nh ngh a là m t bi n và đ

g i là bi n ph thu c v i tên bi n là Y. Bi n ph thu c Y đ
g m các giá tr là t 1 đ n 12 t

c

c mã hóa (s hóa) bao

ng ng v i (1) Làm vi c theo ê kíp trong cùng m t

Khoa/phòng, (2) Quan đi m và hành đ ng v an toàn ng

i b nh c a ng

i qu n lý,

(3) Tính c iti n liên t c và h c t p m t cách h th ng, (4) H tr v qu n lý cho an


17

toàn ng

i b nh, (5) Quan đi m t ng quát v an toàn ng

i b nh, (6) Ph n h i và

trao đ i v sai sót/l i, (7) Trao đ i c i m , (8) T n su t ghi nh n s c /sai sót/l i,
(9) Làm vi c theo ê kíp gi a các Khoa/phòng, (10) Nhân s , (11) Bàn giao và
chuy n ti p, và cu i cùng (12) là Không tr ng ph t khi có sai sót/l i. Các y u t tác
đ ng đ n v n hóa an toàn ng

i b nht i B nh vi n T D bao g m ch c danh ngh

nghi p, ch c v , th i gian công tác t i b nh vi n và thu nh p đ
đ c l p hay còn g i là bi n gi i thích trong mô hình kinh t l

ng.

c g i là các bi n