Cải cách hệ thống ngân hàng một số nước châu á sau khủng hoảng tài chính tiền tệ khu vực trường hợp thái lan, hàn quốc và malaysia

B<) GIAO Dl)C

VItN KHOA HOC XA H<)I
VItTNAM

VADAOTAO

VI~N KINH TE VA CHINH TR~ THE GIOI
,-.- --~·

Ph~m

Th!

VIE•.•~!Gti1!:r~ cUV
.!-'· _lt .~~ s.~ c A

Nguy~t

--

.........

?

/

/'\

A-'

"

'

1'\

""'

~ -

"'

.

_...__.

1\

/

CAl CACH H~ THONG NGAN HANG MOT SO NUOC CHAU A
A'
SAU KHUNG HOANG TAl CHINH- TIEN T~ KHU VVC:
TRUONG HOP THAI LAN, HAN QUOC VA MALAYSIA
?

?

Chuyen ngimh
Ma so'

'

,

A

: Kinh teThegi6i va Quan h~ Kinh

tequ6c te

: 62.31.07.01

~U~N AN TIEN SY KINH TE
.;

NGVOI HVONG DAN KHOA HOC:
1. PGS. TS. Hoang Th' Thanh Nhan
2. TS. Nguyen Van Tam

LA1D
HA N (>I, 2009


111

MUCLUC
.
.
TRANG

Trang bla
LO'i cam doan

11

Ml;!Cll;IC

111

Danh m1;1c chfr viet t~t

Vl

Danh ffil;IC cac bang

X

Danh ffil;IC cac hinh

Xll

1

..

1

MODAU

Chuang 1. BOI cANH CUA CONG cu<)c cAl eAcH H~ THONG NGAN

HANG 0 cAc NUde CHAD A
1.1. L~ch sir phat tri~n cua h~ thong ngan h~mg

8

8

1.1.1. sv ra dO'i cua h~ thong ngan hang - ket qua cua qua trinh phat tri~n
cua kinh te tht truO'ng
1.1.2. Vai tro cua h~ thong ngan hang trong n~n kinh te
1.1.2.1. Vai tro cua Ngan hang Trung uang trong n~n kinh te thi truong
1.1.2.2. Vai tro cua Ngan h~mg Thuang mc;ti trong n~n kinh te thi truO'ng

21

1.2. Tac d<)ng cua toan cau hoa va tl! do h6a tai chinh

24

1.2.l.TV do hmi tai chinh la xu the tat yeu
1.2.2. To an cau h6a doi hoi phai cai each h~ thong N gan hang
1.3. Khung hoang tai chinh- tien t~ khu Vl;l'C vaSt! can thiet phai dti

24
28

each

1.3.1. Ly

h~

thong Ngfm hang

lu~n

ve khung hoang tai chinh, tien

t~,

ngan h~mg

1.3.1.1. K.hai ni~m v~ khung hm\ng tai chinh, ti~n t~
1.3.1.2. M1.3.2. Khung hoang tai chinh tien t~ Chau A (1997 -1998)
1.3.2.1. D~c di~m cua h¢ thong Ngan hang Chau Atru6'c khung hoang
1.3.2.2. Nguyen nhan cua khung hoang tai chfnh - tien t~ Chau Ayeu cau phai cai each h¢ thong ngan hang

8
12
12

35
35
35
36
42
42

49


IV

Chucmg 2. cAl eACH H~ THONG NGAN HANG 0 cAe NUde eHAu A
SAU cuoc KHUNG HOANG TAl eHiNH- TlEN T~ KHU vve

2.1. Ml:IC tieu cai each

61
61

2.1.1. Cau true l~i h~ thong nh~m xay dl;!ng m(>t th~ che tai chinh -

ngan hang Umh m~mh, minh b~ch
2.1.2. Nang cao nang ll;!c c~nh tranh cua h¢ thong ngan h~mg
2.1.2.1. Tang cuong nang ll;l'C ve tai chinh cua h~ thong ngan hang

61

62
62

2.1.2.2. Nang cao nang ll;!c qufm tri va dieu hanh theo thong 1¢ va
chu~n ml;l'c quoc te

65

2.2. N(>i dung cai each

69

2.2.1. Chien luqc dti each ngan h~mg

aChau A

2.2.1.1. Sap nh~p va giai th~ ngan h~mg

69
69

va cong khai hoa ho~t d(>ng Ngan h~mg
2.2.1.3. Thanh l~p cong ty quan H nq va khai thac tai san.

72

2.2.1.4. Tang cuang chat luc;mg cho vay va C(j cau l~i nguon von

73 .

2.2.1.2. Minh

b~ch

2.2.2 . N¢i dung cai each h~ thong ngan hang

aThai lan, Malaysia

vaHan Quoc
2.2.2.1 . Cai each ngan hang Thai Lan
2.2.2.2. Cai each ngan hang aMalaysia
2.2.2.3 . Cai each ngan hang Han Quoc
2.3. Danh gia cong CUQC clti each

a

a

2.3.1. Thanh cong

2. 3 .1.1. Nhfrng bi~n phap da duqc ap d1;1ng
2.3.1.2. Giai quyet van de mat kha nang thanh toan cua h¢ thong
ngan hang Va CUa khu VlJC cong ty

71

74
74
82
93
103
103
105
107

2.3.2. H;:tn che

115

2.3 .3. Nhi~m ~ kh6 khan Va ton kern CUa cong CUQC C(j cau l;:ti CaC ngful hang

119

ChuO'ng 3. BAr HQe KINH NGH$M v A MOT so GQI Y eHfNH sAcH
CHO V$T NAM TRONG QUA TRiNH DOl MOl I-$ THONG
NGANHANG

122


v

3.1. Nhfing bai h<;>c kinh nghi~m tir cai each h~ thong Ngan hang Chan A
3 .1.1. Bai hQC v~ cai each th~ che, chfnh sach

122

3.1.2. Bai hQC v~ cai each ho~t d(>ng ngan hang

122
125

3.1.3. Bai hQC v~ xir ly nq xau

126

3.2. Thl}"c te d6i m6i h~ thong Ngan hang Vi~t Nam va nhung thach
thuc d~t ra trong qua trlnh cai each

3 .2.1. Nhfrng yeu kern cua h~ thong ngEm hang va sv can thiet phai cai each

129
129

3.2.1.1. Doi v6i Ngan hang Nha nvoc

129

3.2.1.2. Doi v6i Ngan hang Thuong m~

130

3.2.2. Danh gia qua trinh cai d.ch h~ thong ngan hang Vi~t Nam

135

3.2.2.1. Nhfrng thanh tvu d~t duqc cua qua trlnh cai each

135

3.2.2.2. Thach thuc d~t ra trong qua trinh cai each

144

3.2.2.3. Nguyen nhan cua nhfrng

h~

che va bat

c~p

cua

h~

thong

Ngan hang Vi~t Nam hi~n nay
3.3. Giai phap tiep t~:~c cai each h~ thong ngan hang Vi~t Nam
3.3.1. Nh6m giai phap doi voi Ngan h~mg Nha nuoc.
3.3.1.1. Van d~ th~ che

3.3.2.2. Gicli phap v~ h~ch toan ke toan va trich l~p d1f phong rui ro
3.3.2.3. Nang cao nang ll;l'c c~nh tranh va nang ll;l'c qucln tr! di~u hanh
3.4. M(»t so kien ngh~
3.4.1 M<;>t so kien nghi voi Chinh phu
3.4.2. M¢t so kien ngh! voi Ngan hang Nha nuoc
KETLUAN
A

156
156
156

3.3.1.2. Tang cuang chuc nang giam sat cua Ngan hang Nha nvoc voi
h~ thong tai chinh - ti~n t~.
3.3.1.3. v~ chinh sach ty gia
3.3.2. Nh6m giai phap doi v6i cac Ngan hang Thuong m~i

3.3.2.1. Tang cuang nang ll;l'C tai chfnh

/

152

'

?

"

162
166
168
168

174
176

177
177
180
183

')

DANH Ml)C CAC CONG TRINH CUA TAC GIA

185

TAl LI~U THAM KHAO

187

PHt; Ll)C

204


Vl

DANH Ml)C
ABS

cAc cHD' VIET TAT

Chll'ng khmin dam bao b~ng tai san tai chinh (Asset- Backed
Securities)

ACB

N gan hang A Chau

AFTA

Khu VlJC thuang m~i tl;l' do ASEAN (Asean Free Trade Area)

AMC

Cong ty quan ly tai san (Assets Management Company)

A SEAN

Hi~p h()i cac qu6c gia Dong nam

A (Association of Southeast

Asian Nations)
ATM

May nit ti~n tl;T d¢ng (Automatic Teller Machine)

BAFIA

Lu:{lt cac Dtnh che cac t6 chuc Ngan hang va Tai chinh
(Banking And Financial Institutions Act)

BIS

Ngan hang thanh toan quoc te (Bank for International
Settlements)

BNM

Ngan hang Trung uang Malaysia (Bank Negara M9-laysia)

CAR

H~

CDRAC

Uy ban

so an toan von (Capital Adequacy Ratio)
tu van tai ca cau nq doanh nghi~p (Corporation Debt

Restructuring Advisory Committee)
CDRC

Uy ban tai ca cau nq (Corporate Debt Restructuring Committee)

CNTB

Chu nghla Tu ban

CRC

Cong ty chuyen ve tai ca cau doanh nghi~p (Corporate
Restructuring Company)

CSTT

Chinh sach tien te

DN

Doanh nghi~p

DNNN

Doanh nghi~p Nha nuoc

FDI

Dftu tu tr1:1c tiep nuoc ngoai (Foreign Direct Investment)

FI

Dtnh che tai chfnh (Financial Institutions)

FIDF

Quy phat tri~n cac cttnh che tai chfnh (Financial Institutions


Development Fund)
FRA

Co quan tai thiet khu V\!C tai chinh (Financial Redevelopment
Agency)

FSC

Uy ban giam sat tai chinh (Financial Supevisory Commission)

FSRA

T6 chuc tai

CC1

cau khu vue tai chinh (Financial Sector

Restructuring Authority)
FSS

So giam sat tai chinh (Financial Supevisory Commission)

GDP

T6ng san ph~m Qu6c n¢i (Gross Domestic Products)

HSBC

N gan hang Hong Kong Thuqng Hai

lAS

Chu~n ke tmin Quoc te (International Accounting Standards)

IBS

Ban giam sat bao hi~m (Isurance Broker Service)

IMF

Quy ti~n t~ qu6c te (International Monetary Fund)

KAMCO

Cong ty quan ly tai san Han Qu6c (Korea Asset Management
Corporation)

KDIC

C6ng ty bao hi~m ti~n giri H~m Qu6c (Korea Deposit Insurance
Corporation)

KIF

V i~n nghien cuu tai chinh Han Qu6c (Korea Institutions)

NAS

H~

NBFis

T6 chuc tai chfnh phi Ngan hang (Non-bank Financial

thong ke toan Qu6c gia (Nationnal Accounting Standards)

Institutions)
NHBL

N gan hang ban hS

NHCTVN

Ngan hang Cong Thuong

NHDT
&PTVN

Vi~t

Nam

Ngan hang dAu tu va phat tri~n Vi~t Nam

NHNDBSCL Ngan hang nha Dong bang Song Cuu Long
NHNN

N gan hang Nha nu6'c


Vlll

NHNo

Ngan hang Nong nghi~p va phat tri~n n6ng th6n

&PTNT
NHNTVN

Ngan hang NgoSti thuong

NHTM

N gan hang thuong m~i

NHTMCP

N gan h?mg thuong m~i c6 phan

NHTMNN

N gan hang thuong m(;li Nha nu6'c

NHTMVN

N gan hang thuong mSti V i~t N am

NHTW

N gan hang Trung U ong

NPA

Quy quan ly nq ton d<;mg

NPLs
NSA

Khoan cho vay kh6ng sinh lO'i (Non-performing Loans)
Co quan giam sat khu vvc phi ngan hang (Non-bank Supervise
Area)

NSNN

Ngan sach Nha nu6'c

OBS

Van phong giam sat ngan hang (Observant Bank Service)

OMO

Nghi~p Vl;l

OTC

Thi truO'ng kh6ng chinh thuc (Over the Counter)

ROA

Lqi nhu~n rong/t6ng tai san (Return on Assets)

ROE

Lqi nhu~n rong/von W c6 (Return on Equity)

SAFS

Sa tai chfnh Nama

SAM

B¢ ph~n quim ly nq d~c bi~t (Special Asset Management)

sere

T6ng cong ty dau tu va kinh doanh von Nha nu6'c

SET

Sa

thi truO'ng rna (Open Market Operations)

(South Asia Financial Services)

giao d!ch chung khoan Thai Lan (The Stock Exchange of

Thailand)
SSB

Ban giam sat chU'ng khoan (Stock Supervise Service)

TAMC

Cong ty quan

ly

tai san Thai Lan (Thai Asset Management

Corporation)

TCTD

T6 chuc tin d\lng

TW

Trung uang

WB

Ngan hang The gi6'i (World Bank)

XDCB

Xay dl;l'ng cO' b~m


X

DANH Ml)C

cAc BANG
Trang

Bang 1.1

Co cau h~ thong ngan h~mg tru6'c cu¢c khung hoang

Bang 1.2

Nhfrng chi so co ban v6 khu vvc ngan h~mg t~i Chau

Bang 2.1

Sap nh~p, dong ci'ra, va nhfrng can thi~p cua Nha nu6'c

48

A

vao cac t6 chuc tai chfnh

53

69

Bang 2.2

Thay d6i soluqng ngan hang tru6'c va sau khung hoang

71

Bang 2.3

Nhfrng thay d6i ve tieu chuan th~n trQng 0 Chau A

72

B
Chi phi ngan sach cho vi~c tai cap von cho ngan hang
trong chuang trinh cii each ngan h~mg 0 m¢t so mr6'c

74

Bang 2.5

Malaysia so sanh v6'i m(>t so quae gia khu vgc

83

Bang 2.6

Co cau nguon va sir d1:1ng von cua Danaharta

89

Bang 2.7

Gia tri va ty ~~ thu hoi do Xlr ly NPL

91

Bang 2.8

Thu hoi von tu Xlr ly NPL

97

Bang 2.9

Nhung thay d6i trong soluqng cac th~ che tai chinh

101

Bang 2.10 Cac chi so th~ hi~n tien b¢ cua qua trlnh co cau l~i h~
115

thong ngan hang Dong A
Bang 2.11 Nhli'ng bi~n phap cai each h~ thong ngan hang va tai
chfnh 0 m¢t so nu6'c Chau
Bang 3.1

m~i

Nha nu6'c giai do~n 1998 - 2006

132

Ty 1~ nq qua h~n cua h~ thong ngan hang Thuong mC;ti Vi~t
Nam (%)

Bang 3.3

116

Ty 1~ von tl! c6 so v6'i tai san c6 cua cac Ngtm hang
Thuong

Bang 3.2

A

130

M(>t so chi tieu ve nang ltJc tai chinh cua cac NHTMNN

133
tfnh den 31/12/2006


Bang 3.4

M¢t so chi tieu chu yeu hoc;t.t d¢ng tien t~ - ngan hang
trong cac nam 1991 - 2006

Bang 3.5

137

M¢t so chi tieu danh gia hi~u qua hoc;t.t d¢ng cua cac

NHTMNN

mo von tv .c 6 cua m(>t so NHTM trong khu VlJC

Bang 3.6

Quy

Bang 3.7

Toe d¢ tang tru6'ng tin dl:lng giai doc;t.n 2000 - 2006

143
146
151


Xll

DANH 1\tH) C cAc HINH
Trang
Hinh 1.1

Chi phi von giam khi tlf do h6a tai khoan von

Hinh 1.2

Toe d9 tang

san luqng tren 1 nhan cong tang len khi quoc

gia tlf do hmi
Hinh 1.3

Von chay vao qua nhieu , bung n6 tin dl;lng trong nuoc va
tinh de t6n thuong cua nen kinh te gia tang

Hinh 1.4

Dong von tu nhan vao cac nuoc dang phat

Hinh 2.1

N9i dung ho(;lt d¢ng va Cef che phoi hqp gifra cac t6 chuc
cong

Hinh 2.2

Nq kh6 doi cua cac ngan hang thuong m(;li (%cud t6ng
s(/ nq)

29
30
33
34

85
104


1

MODAU

1. Tinh

cap thiet cua de' tai

To~m cau h6a la m¢t xu the tat yeu, dugc kboi xuang

tit nic nuac phat tri~n,

Ioi keo tat d. cac qu6c gia tham gia vao qua trJ.nh nay. Qua trlnh khu Vl._l'C hoa,

toan cau hoa th~ hi~n S\! gia tang ve quy m6 va hinh thUC trao d6i hang h6a, d!ch
Yl;l,

Iuu chuy~n v6n, ... nhung dong thai cling lam tang them muc d¢ phl;l thu¢c Ian

nhau gifra cac nen kinh te, tang d¢ nh~y cam va mo r¢ng quy m6, phe;tm vi cua
cac chan d¢ng chu ky. Trong m¢t the gi&i ngay cang mo hO'n, quan
phuO'Ilg va da phuang dan xen, tuang tac ngay cang phuc

t~p,

h~

song

mang tfnh hai

chieu, bao phu tren m<;>i cap d¢ va Iinh Vl._l'C. Bat ky Sl! chan d¢ng chu ky cua qu6c

gia va nh6m khu V\!C nao cling tUcac qu6c gia, nh6m khu Yl;1'C khac tuy thUQC vao v! the qu6c te CUa no.

Cu¢c khung hoang tai chinh - tien t~ khu Vl!C Chau A xay ra dau tien 0 Thai
Lan vao dau thang 7 - 1997, sau d6 Ian r¢ng sang m¢t

lo~t

qu6c gia khac trong

khu vt_rc, k~ ca cac thanh trl kinh te htmg m~nh nhu Nh~t Ban, Han Qu6c
Singapore ... va nhanh chong tro thanh m¢t cu¢c khung hoang co tinh chat toar

cau. Vi~c chi trong m¢t thai gian ngan, khung hoang tai chinh - tien t~ dong tho.
xay ra

ahau het cac nen kinh te dugc coi la nhilng con rong, con h6 trong khl

Vl._l'C dad~ l~i nhfrng h~u qua het sue n~ng ne cho khu Vl._l'C nay. M¢t trong nhfrn!
nguyen nhan chfnh CUa CUQC khung hoang, la do h~ th6ng ngan hang Va hoe;t
d¢ng ngan hang yeu kern, kh6ng dap Ung dugc yeu cau cua qua trlnh h(>i nh~p.
Cac nu6'c Chau

A da vugr qua khung

hoang m¢t each kha nhanh chong

giai doe;tn kh6 khan nhat da qua di va nhfrng h~u qua cua n6 dang dugc kh~(
phl:!C. Dieu gl da giup cac nuac nay VUgt qua khung hoang? Cac nu6'c Chau A sal
khung hoang da ap dl;lng nhieu giai phap

acac cap d¢ khac nhau, ca qu6c te vi

2

khu

Yl;!C,

ca vi m6 lfin Vl m6 trong d6 t~p trung cbu yeu vao cung CO h~ thong

ngan hang, tfch qrc tht;rc hi~n cai each tren nhi~u linh vvc nh~m lay l(;li niem tin
cua gi6'i dau tu. H~ thong tai chfnh - ngan hang Ia m¢t trong nhfrng di~m yeu cua
cac nen kinh te Chau

A.

Do v~y' vi~c cai each h~ thong tai chfnh - ngan hang,

xay di!Dg m¢t th~ che tai chfnh - ngan hang lanh m(;lnh Ia giai phap trQng tam cua
cac nu6'c Chau A nh~m kh~c phl;lc khung hoang, phl;lc h6i kinh te. Cac chfnh sach
nhktm

C(J

giao cac

cau IC;li cac t6 chile tai chfnh - tien t~ da d6 VO nhU' sap nh~p ho~C chuy~n
CCI

sa tai chinh yeu kern vao cac

C(J

sa lam an hi~u qua hCJn. Cac ngan

hang moi nay phai duqc s~p xep va cai each phu hqp v6'i cac chuftn mt;rc quoc te,
nhu: phai dap ling day du tieu chuftn ve du von, buy d¢ng, cho vay va ty 1~ ctv trfr
b~t

bu¢c cua Ngan hang thanh toan quoc te (BIS); thl!c

hi~n

c6ng khai, minh

b(;lch tai chfnh va d~ cho ki~m toan quoc te danh gia hi~u qua cua cac ngan hang.
Dieu nay bu¢c cac ngan hang phfu xoa b6 hoan toan cac khoan cho vay khong
sinh loi (NPLs), h(;ln che cho vay t6'i cac doanh nghi~p, dl! an khong hi~u qua.
Cac khoan nq kh6 doi se duqc

CCI

cau l(;li du6'i d(;lng phat hanh trai phieu ngan

hang ho~c chuy~n giao cho cong ty quan

ly va mua ban nq . .. 0 mile d¢ nao d6,

cac chfnh sach va giai phap nay da thanh cong trong vi~c ngan ch~n khung
hoang, kh~c phl;lc nhfrng t6n that do n6 gay ra va phat tri~n h~ thong ngan hang
theo huang lanh m(;lnh va minh b(;lch hoo. Tuy nhien, quy rno, mile d¢ tram trQng,

tfnh thuong xuyen va d~c bi~t la tinh lay Ian cua khung hoang tai chinh - tien t~
trong nhfrng nam gan day da khien cho cac nha kinh te hQC nghi ngo Ve hi~u qua
ho(;lt d¢ng cua h~ thong va dua ra cac giai phap khac nhau nh~m cai t6 n6.
Thvc hi~n chinh sach d6i m6'i, Vi~t N am da lien tl;lc dC;lt duqc nhii'ng thanh
tl!U kinh te quan tr9ng, khong chi c6 y nghia kinh te rna con c6

y nghia chfnh tr! -

xa h¢i sau s~c. H~ thong tai chinh - tien t~ n6i chung va h~ thong ngan hang n6i
rieng vtra c6 vai tro quyet d!nh trong vi~c 6n d!nh kinh te vi mo, t(;lo moi truong


3

va dieu ki~n thu~n lqi cho SV phat tri~n san XUat - kinh doanh, Vlra la COng Ct;l
nh::tY ben cua nha nu6c trong vi~c quan

ly va dieu tiet cac ho::tt d¢ng kinh te - xa

h¢i theo d~nh huang Xa h¢i chu nghia. Tren thvc te, bu6c tien vi.ra qua cua khu
vvc ngan hang chua di k~p tien trlnh d6i m6i cua nen kinh te, vl v~y doi hoi h~
th6ng ngan hang can tiep We d6i m6i tren nhieu phuong di~n. Nam 2001, Chinh
phu da phe duy~t Chuong trlnh cai each ngfm h?mg t6ng th~ ket hqp v6i tri~n khai
Cai each doanh

nghi~p

Nha nu6c. Do d6,

vi~c

nghien cliu va v~n d1:1ng linh ho::tt

cac bai hQC tu thvc ti~n cai each ngan hang cua m¢t s6 nu6c Chau

A !a het sue

can thiet, nh&m xay dt;tng, dieu chinh chinh sach va bi~n phap trong qua trinh tai
co cau va tiep t1:1c d6i m6i h~ th6ng Ngan hang Vi~t Nam. Cho den nay chua c6
de tai hay cong trlnh nghien CUu nao de C~p CO tfnh h~ th6ng va toan di~n Ve van
de tren. V 6i li do d6, toi ch9n de tai: "Cdi each h¢ thf/ng ngan hang m9t so

nuac Chau

A sau khung hodng tai chinh

- tie'n t¢ khu vf!c: truO'ng hlfp Thai

Lan, Han Quilc va Malaysia.
2. Tinh hinh nghien citu
Cac nu6c Chau

A da VUqt qua khung hoang, pht;tc h6i v6i

t6c d¢ nhanh va

dang tirng bu6'c phat tri~n. Cai each h~ th6ng Ngan hang la m(>t trong nhfrng giai
phap d~y nhanh qua trlnh phvc h6i da va dang duqc thvc hi~n b cac nu6'c nay.
Day la van de thu hut sv quan tam cua cac hQC gia, cac nha nghien Cllu va cac
nha kinh te trong va ngoai nu6'c. Da c6 m(>t s6 cu6n sach, cong trlnh nghien cliu,

bai bao, tham lu~n h(>i thao khoa hQC ban t6'i nhfrng van de t6ng th~ ho~c tUng
khia C::tnh rieng bi~t ve qua trlnh cai each h~ th6ng Ngan hang

A,

acac nu6c Chau

tl:r d6 de xuat nhfrng giii phap d~y m::tnh cai each h~ thong Ngan hang Vi~t

Nam trong xu the h¢i nh~p hi~n nay. D~c bi~t la m¢t s6 cu6n sach nhu: "Chu
nghia tu ban hi~n d::ti- Khimg hoang kinh te va dieu chinh" chu bien: PGS.TS Le
B¢ Linh; " Khiing hoang tai chinh tien t~: D~c trung va cac chi s6 bao d¢ng" cua


4

PGS. TSKH Vo DC;li Luqc, "Cai each h~ thong tai chinh Nh~t Ban nhfrng nam
cuoi th~p ky 90 va bai h9c cho Vi~t Nam" cua Nguy~n Minh Phong, Lu~n an tien
sy "Danh gia Sl;l' tang truang kinh te cua cac nu6'c A SEAN dum g6c d¢ N gftn
hang va ap dt;mg kinh nghi~m V i~t N am" cua TS. Nguyen Phuang Thao. M¢t so
cong trmh nghien c(ru tieu bi~u cuaun6'c ngoai da

ly

giai va dua cac giai phap

khic phl;IC va ngan ngua khung hoang nhu: Tinh bat 6n cua h~ thong tai chinh
quoc te (Oliver Davanne, 2000); Kinh te chfnh tri cua CUQC khimg hoang tai
chfnh chau

A (Stephan Haggard, 2000).

Tuy nhien, vi~c khao c(ru van d~ nay m('>t each c6 h~ thong vful doi hoi
nhi~u cong sue cua cac nha nghien Clru. Con nhi~u thach thuc dang d~t ra cho

qua trmh cai each kinh te n6i chung va h~ thong Ngan hang n6i rieng 0 cac mroc
Chau

A. Truoc tmh hlnh d6, tac gia muon tiep we nghien cuu qua trlnh cai each

h~ thong N gfm hang

am('>t so nuoc Chau A sau khung hoang tai chinh ti~n t~ khu

V\I'C, tren C0 sa ke thtra va phat tri~n cac cong trlnh nghien CUu da CO.

3. Doi lUf!ng va mf:tC dich nghien cuu
Can cu vao tfnh cap thiet ca v~

ly lu~n va thl;l'C

ti~n cua d~ tai nghien Clru,

lu~n an nham ffil;IC dfch bao trum la phan tfch qua trmh cai each ngan hang t(;li

m('>t so mtoc Chau

A tu sau khi'.mg hoang tai chfnh tien t~ khu \Tl!C 1997 -

98 den

nay d~ rut ra cac bai hQC kinh nghi~m cho qua trlnh cai each h~ thong ngan Vi~t
N am trong thai gian toi. Do d6 ml;lc dich Cl;l th~ la:
- Khao sat khung kh6

ly thuyet va thl;l'C tien v~ vai tro cua ngan hang va moi

quan h~ gifra ngan hang va khung hoang tai chfnh - ti~n t~ va cac mo hlnh kh1:mg
hoang tai chfnh - ti~n t~.
- Phan tich thvc ti~n cai each ngan hang t(;li m(>t so nuoc Chau

A, t~p trung

phan tich 3 truemg hqp: Thai Lan, Him Quo'c va Malaysia. Vi~c ll;l'a ch9n nhu
v~y la vl:

Thu nhat, nhfrng gl da va dang dien ra trong qua trlnh cai each ngan


5

hang 6 3 nu6'c dtu dtJa tren nhfi'ng nguyen tile dti each chung, l<;ti c6 nhfing net
d~c thu phil hgp v6'i tung mr6'c. ThL't hai, Vi¢t Nam dang dAy m<;tnh d.i each ngan

hang va h¢ thong ngan hang c6 nhi~u net tuong d6ng v6'i cac mr6'c khung hofmg
duqc ltJa chQn.
- Khai quat, danh gia qua trinh cai each ngan hang Vi¢t Nam va ttr nhfrng
bai h9C cua Chau

A, trlnh bay nhfing ham y chinh sach doi v6i Vi¢t Nam trong

thai gian t6'i.
4. Phf!.m vi nghien cuu

Ph<;tm vi eli a de tai chi gi6'i h<;tn 6 vi¢c nghien cliu cai each h¢ thong N gan
hang 6 m¢t so nu6c Chau
98 den nay, trong d6

t~p

A tu sau khung hoang tai chinh ti~n t¢ khu Vl!C 1997 trung phan tich ngan hang Thucmg m<;ti Ia chu yeu, Sl!

phan tich ngan hang Trung uang chi c6 y nghia lam r5 vai tro doi v6'i sv phat
tri~n an toan cua h¢ thong. M¢t so nu6'c Chau

A 6 day chi gi6'i h<;tn phan tich

3

truong hgp: Thai Lan, Han Qwfc va Malaysia. Day Ia nhfrng nu6'c n~m 6 trung
tam cua khung hoang, tuy nhien nguyen nhan d~n den khung hoang, muc d¢ anh
huang khac nhau, do d6 ben qmh nhfrng bi¢n phap chung, m6i nu6c da ap d~ng
nhfrng bi¢n phap khilc ph~c khung hoang rieng. Vi v~y, sl;{ phan tich t~p trung
vao 3 DUOC nay d~ CO

SO

sanh, danh gia va rut ra nhfrng bai h9c kinh nghi¢m

trong phong ngua cling nhu khilc ph~c vuqt qua khung hoang m¢t each tuang doi

toan dien.

5. Nhi¢m

v~

Lu~n

nghien cuu

an

t~p

trung vao ba cau hoi chinh:

1. Vi sao phai cai each ngan hang xet 6 giac d¢ ly lu~n?
2. Thl;l'C ti~n cai each ngan hang 6 cac nu6'c Chau A c6 d~c di~m gl va chfnh
sach, bi¢n phap cua m6i quoc gia nhu the nao?
3. Nhfing bai h9c kinh nghi~m cho Vi~t Nam trong cai each ngan hang Ia gl?


6

6. PhztO'ng phap nghien citu
Lu~ an v~n dl;lng t6ng hqp cac phuong phap nghien CUu khoa hQC kinh te

chu yeu- phuong phap duy v~t bi~n cht1ng va phuong phap duy v~t lich s-Lr. Xem
xet CUQC khung hoang tai chinh tien t~ Chau

A di~n

ra 0 muc d¢ nghiem trQng

khac nhau 0 tling nu6'c, v6'i nhfrng nguyen nhan va bi~n phap khac ph1;1c kbac
nhau; tuy nhien, deu c6 nhfrng bi~u hi~n chung cua khl.mg hoang tai chinh, tien t~,
ngan hang. Phan tich cai each ngan hang trong qua trinh ciii each khac cua nen

A nh~m vao nhfrng doi hoi thvc
Theo quan di~m nay, dieu chung ta quan tam kh6ng

kinh te. N ghien CUu ciii each ngan hang 0 Chau
ti~n cua dat nu6'c hi?n nay.

chi 0 vi~c cac nu6'c nay se ra sao sau nhfrng cai each nay' rna con Ia tac d¢ng eli a
cu(>c khung hoang va nhfrng ciii each d6i v6'i khu Vl!C rna chung ta dang s6ng dang
h¢i nh~p, va chung ta c6 th~ hQc duqc nhfrng gl tir kinh nghi~m vuqt qua khung
hoang d6. N goai ra, lu~n an con sir d1;1ng m¢t s6 phuO'ng phap nghien cUti c1;1 th~
khac nbU: t6ng hqp, phan tfch, SO sanh d~ lam n6i b~t ket qua nghien Cllu.
7. Dong gop cua lutjn an
Lu~n an c6 th~ c6 m(>t

s6 dong g6p co bfm sau day:

Thu nhat, Lu~n an cho rmg, vi~c tai co cau h~ th6ng ngan hang phai d~ra
tren nguyen debao v~ lqi fch nguOi gui tien va trach nhi~m ve thi~t h~i truac het
phai do c6 dong ganh ch!u.

Thtr hai, vi~c tai co cau phai phai gan v& vi?c duy trl cac chu~n mvc tfn
d1;1ng va khuyen khich ho~C bat bUQC tang v6n ti:r khu Vl;1'C tU nhan.

Thtr ba, qua trinh tai cau true h~ th6ng ngan hang can can nhac th~n trQng
cac yeu t6 nhu chi phi tai chinh, thai gian, u y tin cua h~ th6ng ngan hang d6i v6'i
nguai gtri tien, trong d6 uy tin va long tin c6 y ngh!a quyet dinh.

Thu tu, Lu~n an dua ra phuong phap tiep c~n nh~m xay dgng m(>t h~ th6ng
ngan hang ho~t d(>ng an toan, minh b~ch va tuan

thu lu~t phap sau nhfrng phan


7

tfch logic v~ tien trlnh t6ng th~ tai cau tnk h~ thong ngan hang 0 Thai Lan, H~m
Quoc va Malaysia. Phuong phap

lu~n

chien luge nay bao gam cac giai phap co

ban va thl;(c thi mqt each dong b¢ nh~m xay dl!Dg m¢t h~ thong tai chinh - ngan
hang lanh m(;lnh - huyet m(;\Ch CUa nen kinh te t!li tntang.

Cuo'i eting, Lu~n an t~p trung vao tinh kha dl;lng cua 3 giai phap doi vai

Vi~t Nam gam: i) Cfu each th~ che, theo d6 cai each ngan h~mg phcli duqc tien

hanh tri~t d~ va dong bq VOi cac lmh Vl;(C khac cua n~n kinh te, chu trc.mg d~c bi¢t

den tinh dqc l~p cua ngan hang trung uong. ii) Nang cao nang ll;(c tai chinh cua

cac ngan hang thuong m(;li. iii) Ap d~mg nguyen t~c quan

19 rui

ro cung nhu cac

giai phap giam thi~u nq xau. Lu~n an cho rang quan ly nha nuac doi vai h~ thong

ngan hang thuong m(;li can dl;(a tren nguyen t~c khach quan, dieu hoa lqi fch ella
cac ben c61ien quan va dam bao can doi vi mo.

8. Ktt cti'u cua lu~n im

Ngoai phan mo dau, ket lu~n, phl;lll;!C va danh ffil;lC tai li~u t~am khao, lu~n
an duqc ket cau thanh 3 chuang:

Chuong 1: Boi canh ct1a c6ng CUQC d.i each h¢ thong ngan hang 6 cac
nuac Chau

A.

Chuong 2: Cai each h~ thong ngan h?mg 0 cac nuac Chau

A sau

cuqc

khung hoang tai chfnh - ti~n t~ khu Vl;(c.
Chuong 3: Bai h9c kinh nghi~m va m¢t so gqi y chinh sach cho Vi~t Narr.
trong qua trinh d6i mai h~ thong ngan hang.

8

CHUONG 1
,.._-"

?

?

"'

"'

?

_,

"'

,....,

BOI CANH CUA CONG CUOC
. CAl CACH HE. THONG
NGAN HANG

0 cAc NlJOC CHAU A

1.1. L!ch sit phtit triln cua h¢ thong ngdn hang

1.1.1. Sf! ra dOi cua h¢ tho'ng ngdn hang - klt qud Clla qua trinh phtit triln
cua kinh t{ th! tndmg
Ltch su phat tri~n kinh te cho thay, cac quan h¢ h~mg h6a - tien t¢

eta ra doi

tu rat sam. Tuy nhien, et~ dC;lt den trC;lng thai ph6 bien va tC;lO th~mh m(>t h¢ th6ng
ho~m <?hinh, phai tnli qua m(>t ch~ng duong rat dai ve lich

Slr. D~c di~m nay duqc

che djnh boi logic cua Sl:f phat tri~n chinh quan h¢ d6.
Trong b¢ "Tu bim", C. Mac eta phan tich r6logic phat tri~n nay. Theo Mac,
d~ etC;lt toi cau true ngan hang v6i tu each la m(>t th~ che cua nen kinh te th!

tnrong, cac phC;!m tru gia trj eta phii trai qua nhieu nac thang phat tri~n . Qua
nhieu ngan nam v~n d(>ng va phat tri~n cua nen kinh te, tien t¢ moi ra etOi v6'i tu
each la v~t ngang gia chung cho the gi6'i hang h6a, dC;li bi~u gia

tq. Tien trlnh d6

bao gom cac bu6'c chuy~n tl:r hlnh thai gian don, ngftu nhien cua gia tri sang hlnh
thai ct~c thu va sau d6 la hinh thai ngang gia ph6 bien. Tien t¢ la hlnh thai cao
nhat cua SlJ V~n d(>ng va giai quyet mau thuftn trong tien trl.nh phat tri~n kinh te
hang h6a Va dong thoi, cua Sl:f phat tri~n cua cac hinh thai gia tq.
Tien t¢ m(>t khi ra etoi, dong vai tro la hi¢n than cua gia trj, etC;li bi~u cua cii
ph6 bien trong doi s6ng kinh te- xa h¢i.Tien t~ ra etoi, nen kinh te hang h6a vl:ra

CO phUOng thuc giai quyet mau tlman cua ban than n6, ll;li VUa t(;lO moi truong cho
cac mau thuftn kinh te khong ngtrng phat tri~n. Mac cho rang, Sl! rna r(>ng giao

luu kinh te xu yen ll;lc etja, sl:f phat tri~n kinh te hang h6a eta et~y hang lo(;lt mau


9

thuan kinh te len t6'i dinh di~m nhat la mau thuan trong linh vvc thanh tmin
(phuong thuc tht;rc hi~n va dl;! tru an toan ti~n), trong vi~c thanh toan von d~

rna

r¢ng san xucit kinh doanh cua cac chu doanh nghi~p va nhil:ng thuong nhan ... D6
cling chinh la nhfrng mau thuan hqp thanh tat yeu d~ ra doi lo':li hlnh ngan hang
d~u

tien, nhung nguoi thq vang, b':lc. Ti~n t~ dm d~n tra thanh doi tuqng cho m¢t

lo<;ti hlnh kinh doanh m6'i, d6 la kinh doanh ti~n t~. Th~ che ngan hang chinh Ia

t6

chuc kinh te tht;rc hi~n chuc nang d6, luc d~u du6'i hlnh thuc so khai. Nen kinh te
hang h6a cang phat tri~n thl lo':li hlnh th~ che d6 cung ngay cang phat tri~n va
hoan

thi~n.

Tuy nhien, ho':lt d(mg cua ngan hang khac ve ban chat v6'i ho':lt d<)ng cho
vay n~ng Uii da ti':rng ton t':li tru6'c Chu nghia Tu ban.
Cho vay n~ng lai la ho':lt d<)ng rna trong d6 m<)t so ca. nhan c6 tien cho
nguoi khac vay d~ san xuat - kinh doanh va thu liii bing tuy~t d':li b<) ph~n ph~n

th~g du t':tO ra trong qua trlnh san xuat. Vl v~y' ve thl;l'C chat n6 khong t(;\O dieu

ki~n phat tri~n S<~tn XUat rna n6 con lam ki~t qu~ th~m chi lam nguoi san xuat va

tieu dung pha san.
Tnii voi ho<;tt d<)ng cho vay

n~ng

lai, cac ngan hang ho':lt d<)ng tren

CCI

sa

buy d<)ng v6n d~ cho vay.Thong qua ho':lt d<)ng nay, ngan hang Utm chuc nang
dan v6n ti':r nguoi c6 tien nhung khong c6 co h<)i

d~u

tu t6'i nhil:ng ngum dang c6

nhu c~u dAu tu nhung thieu von. Va nho c6 uu the cua chuyen mon h6a, n6 lam
vi~c

d6 v6'i chi phi giao dich thap nhat, d<) an to an cao. Chinh vl

v~y,

nang cao

hi~u qua si'r dl;lng v6n va theo d6 hi~u qua ho':lt d<)ng cua toan b<) nen kinh te duqc

toi da hoa.
Kinh te thi truong khong chi chua dt;rng trong n6 yeu to lanh m':lnh rna ca
nhfl:ng hi~m h<;>a, trong d6 CO tlnh tr':lng roi lO':tll cac qua trlnh tien t~ duqc gQi la
l':lm phat. Nguyen nhan chu yeu cua hi~n tuqng d6 la do chi tieu qua muc cho


10

tieu dung va dau tu, d~y gia ca len cao, trong d6 ngan hang la m¢t trong nhfrng
kenh chu yeu t<;to nen tinh tr<;tng nay. Ngoai ra, do c1;mh tranh ngan hang va theo
du6i mlfC tieu lqi nhu~n khien cac ngan hang chap nh~ rui IO qua mUC dan den
nguy C0 d6 va h~ thong; anh huemg den nguai giri ti~n va toan b¢ n~n kinh te. D~
khac ph1;1c tlnh tr<;tng d6, nha nuoc chi d!nh m¢t ngan hang duy nhat chiu trach
nhi~m phat hanh ti~n de c6 th~ kiem soat khoi luqng ti~n trong luu thong, kiem

soat ho<;tt d(>ng CUa cac ngan hang thU0ng m<;ti; Va m6i khi CO nhfrng tfl;!C tr~c
trong n~n kinh te c6 lien quan den ti~n t~, n6 c6 kha nang di~u chinh d~ l~p l<;ti
nhfrng can b~ng. Ngan hang d6 duqc tach rieng ra khoi chuc nang kinh doanh
ti~n t~ de lam cong vi~c rna mng ngan hang rieng
h~mg

lekhong lam duqc - d6 la Ngan

Trung uong (NHTW).
Nhu v~y, ngan hang ra dffi V6'i tU each la m(>t C0 cau hfru C0 trong h~ thong

kinh te thi truong hoan chinh, da phai trai qua nhfrng nac thang phat tri~n nhu la

m¢t qua trlnh l!ch su tV nhien. Vi v~y, d~ cho ngtm hang c6 th~ ho<;tt d¢ng nhu
m¢t th~ che c6 hi~u qua thi phai tc;to di~u ki~n thu~n lqi cho sv phat tri~n cua
chinh cac quan h~ th! truang nhu la ti~n d~. M~t khac, chfnh sv phat tri~n cua ban
than ngan hang, lc;ti c6 kha nang thuc d~y m<;tnh me sv phat tri~n cua cac quan h~
hang h6a - ti~n t~ trong nen kinh te, d6 la moi quan h¢ che d!nh Ian nhau, thuc
dfty nhau.

Cti'u trik cua h¢ thong ngdn himg hi¢n dtJi
L!ch si'r ngan hang hi~n d<;ti gan kha ch~t voi nhfrng anh huemg ttr ngan
hang Anh quoc. Nhfrng n~n tang va nguyen uic ho<;tt d¢ng cua h~ thong ngan
hang hi~n d<;ti ve can ban duqc thiet l~p ttrng bu6'c qua thvc te v~n hanh va phat
tri~n cua ngan hang Anh. Ngay nay h~ thong ngan hang trong moi nu6'c duqc t6

ch(rc thanh hai cap: Ngan hang Trung uong va cac ngan hang trung gian.


11

Ngan h~mg trung ucmg v6i phucmg thuc t6 chuc va ho~t d¢ng c6 thti khac
nhau tuy thu¢c vao muc d¢ phat tritin cua n~n kinh te va tfli truang tai chfnh
trong m6i quoc gia, nhung d~u c6 chung m¢t ban chat: la m¢t d!nh che cong
c¢ng, c6 thti d¢c l~p ho~c phl,l thu¢c chinh phu; thlJc hi~n chuc nang d¢c quyen
phat hanh tien, Ia ngan hang cua cac ngan hang, ngan hang cua chinh phu va ch~u
trach nhi~m qUflll li nha llUOC Ve cac ho~t d(>ng tien t~ - tin dl,lng cho ffil_lC tieu
phat tritin va 6n d!nh cua c¢ng dong. Ho?-t d¢ng cua Ngan hang Trung UO'Ilg
khong vi ffil;IC tieu tn}'C tiep la lqi nhu~n, rna Vi SlJ 6n dinh tien t~, gop phan tich
Clf'C vao Sl_l' phat tritin nhanh, b~n vfrng CUa nen kinh te, VI S\1' an toan cho cac ho~t
d¢ng ngfm h~mg n6i chung. Tuy nhien trong ho?-t d¢ng cua mlnh, c6 cac nghi~p

Vl_l sinh lai, Ngan hang Trung ucmg duqc Nha nu6'c cho phep

khoan thu

nh~p

su dl,lng nhfrng

tu d6 trang trai nhfrng chi phi ho;;tt d¢ng theo qui dinh .

Cac ngan hang trung gian, bao gam b¢ ph~ 16'n nhat la h~ thong cac ngan
hang Thuong m~i, ben c;;tnh d6 con c6 cac t6 chuc tai chfnh phi ngan hang. Thu~t
ngfr "trung gian" duqc xem nhu "cau noi" ham nghia: Th(t nhdt, la trung gian
gifra N gan hang Trung uong v6'i n~n kinh te. Thong qua ngan hang trung gian,
vi~c phat hanh tien thl.Jc hi~n chinh sach tien t~ cua Ngan hang Trung ucmg se tac

d¢ng den nen kinh te. Cling thong qua ngan hang trung gian, tlnh hlnh san luqng,
cong an vi~c lam, nhu cau ti~n m~t, t6ng cung tien t~, Hii suat, ty gia ... duqc
phan hoi v~ ngan hang trung uong. Thu hai, la trung gian tai chfnh. Cac ngan
h~mg trung gian duqc xem la trung gian tai chinh b6i le n6 chuytin hoa cac khoan

tien t~m thai nhan r6i cua cac chu thti kinh te thua von t6'i cac chu thti thieu von
t?-m thai dang can vay dti san xuat - kinh doanh ho~c tieu dung.

v6i chuc nang

trung gian tai chinh, cac ngan hang trung gian Ia m¢t t6 chuc kinh doanh giup
cho nguai cho vay va nguai di vay trong nen kinh te g~p nhau. Thong qua d6

t~o

dieu ki~n phan b6 va SU dl_lng cac nguon lt!C trong xa h<)i ffiQt each hqp li Va CO

12

hi~u qua, thuc day tang tnrang. M(>t ngan hang trung gian la don vi kinh doanh

c6 giay phep cua chinh quyen (c6 tu each phap nhan), ho~t dqng chinh la kinh
doanh tien t~ bang vi~c nh~n cac khoan tien gui c6 tra Hii d~ thu hut von nhan r6i,
roi dung chinh nhll'ng khoan d6 d~ cho vay l~i doi voi nen kinh te. Vl v~y, n6
kinh doanh voi IDI:lC dich tlm kiem l<;ri nhu~n. C6 th~ n6i ngan hang trung gian Ht
cong Cl;l thl;tc hi~n chinh sach tien t¢ cua N gan hang Trung uong, dong thai la
c6ng Cl;l quan tn;m g thuc day Sl;l' phat tri~n cua san xuat va luu thong hang boa.
Moi quan h¢ gifra Ngan hang Trung uang va cac ngan hang trung gian la
moi quan h~ gifra ngum lam chuc nang quan li nh~ nuoc ve tien t¢ - tin d!fng ngan hang voi ngum bt quan H. Cac ngan hang Thuang m~i, t6 chuc phi ngan
hang la ngum tn;rc tiep kinh doanh tien t~ - tin dl:lng - dich

Vl;l

voi khach hang,

phai chiu Sl;t' quan li dieu tiet cua ngan hang trung U'Ong thong qua lu~t phap Va h~
thong van ban duoi lu~t. Bang cac cong Cl;l cua chinh sach tien t¢ quoc gia, N gan
hang Trung uang da buqc cac ngan hang thuang m':J.i, cac t6 chuc tai chinh phi
ngan hang ph:h chap hanh sv dieu khi~n cua minh. N gan hang Trung uong kh6ng
quan h~ trl;l'C tiep VOi khach hang la cac doanh nghi¢p va ca nhan kinh doanh tren
thi truang.

1.1.2. Vai tro cua h¢ th{)ng ngan hang trong ne'n kinh tl
1.1.2 .1. V ai tro cua ngan himg Trung wrng trong ne'n kinh tl th~ tru&ng
Ngan hang Trung uang la m(>t ca quan quan tn;mg trong b¢ may quan ly vi

mo cua Nha mroc, voi nhi¢m Vl:l ca ban la 6n d!nh gia

tri

dong tien, quan

ly h~

thong t6 chuc tin d\}ng trong ca nuoc ho~t d¢ng an to~m va c6 hi~u qua, nham d~t
ffil;IC tieu 6n d!nh va tang truang kinh te. Trang nen kinh te thi truong vai tro cua
Ngan hang Trung uong th~ hi¢n:

a) N gdn hang Trung uung co nhi¢m
qu{)c gia

v~

xdy dl;(ng va thl!c thi chinh stich tie'n t¢


13

Chinh sach ti6n t~ quae gia la chinh sach kinh te vi mo rna trong d6 Ngan

hang Trung uong sir dl;lng cac cong Cl;l cua mlnh d~ di6u tiet va ki~m soat khoi

luqng ti6n cung ling, nham dam bao sv 6n dinh gia tri cua dong ti6n, dong thai,
thuc d~y umg truang kinh te, dam baa cong an vi~c lam.
Ngan hang Trung tWng c6 vai tro quan tr9ng trong

vi~c

quyet dtnh cac van

d6 lien quan den chinh sach tien t~. Vi ID9i ho~t dqng cua Ngan h~mg Trung

uang d6u anh huang den cung ung tien trong nen kinh te. Cung ling tien thay d6i

h\m bien dqng: tieu dung, dau tu, san luqng quae gia va gia ca. C6 th~ n6i, ho~t

dqng cua N gan h~mg Trung uong c6 anh huang 16n t6'i nen kinh te. Dieu tiet kinh

te Vi mo tht;rc chat la dieu tiet cung ling tien. Khi tht;rc hi~n chinh sach tien t~ n6'i

long (rna r(>ng) tien cung ung nhieu han se khuyen khich tieu dung, dau tu do do

giam that nghi~p, Umg truang kinh te nhung gia ca c6 phan tang len. Nguqc l~i,

khi thvc hi~n chinh sach ti6n t~ that ch~t, cung ling tien giam, t~o sv khan hiem

tien se d§.n den: giam tieu dung, dau tu, san xuat thu h~p, thu nh~p quoc dan
giam, that nghi~p tang, gia ca h~, nen kinh te lam vao tr~ng thai suy thoai. ThonE
thuO'ng, khi nen kinh te trong tmh trc:tng l~m phat keo dai buqc Ngan hang Trunt
uang ph:h tht;rc hi~n chinh sach tien t~ that ch~t, imh huang cua that ch~t tien t~
d§.n den kinh te suy thoai. D~ khftc phl;IC tlnh tr~ng nay buqc Ngan hang Trun~
uang phai chuy~n sang chinh sach tien t~ n6'i long d~ thuc dAy tang tru·ang. Nht
v~y,

tht;rc thi chinh sach tien t~ la Ngan hang Trung uong sir dl;lng cac cong C\

m¢t each hi~u qua d~ dieu chinh Iuqng cung trng ti6n cho phil hqp v6'i cac ml;l<
tieu kinh te Vl ffiO Va CbU d(>ng ki~m SOat luqng tien trong nen kinh te, nham d~
duqc ffil;IC tieu cua chinh sach tien t~. C6 nhieu cong Cl;l d~ di6u tiet, ki~m soa
luqng tien cung ling cho nen kinh te. Moi lo~i cong Cl:l deu c6 ca che tac d¢n!
rieng va dem

1~

nhung ket qua tren nhfrng khia

c~h

khac nhau. Nhin chung


14

Ngan h~mg Trung uong ca.c nu6'c thuO'ng su dl;lng cac cong Cl;l sau day trong qua
trlnh di~u hfmh chinh sach ti~n t~:

il Cong Clf- dlf trii bat bu¢c:
Dt;r trii' bat bu(>c Ia s6 ti~n rna T6 chuc tin dl;lng ph iii gi'ri t<:ti N gan h~mg
Trung uang d~ thl!c hi~n chinh sach ti~n t~ qu6c gia. N6 duqc xac dtnh bang m(>t
ty 1~ phan tram nhlit dinh tren t6ng s6 du ti~n gi'ri tuy theo tinh chAt va thai hl;ln
rna cac T6 chuc tin dt;~ng huy d(>ng duqc. Ty 1~ d6 g<;>i la ty 1~ dl! trii bat bu(>c. N 6
duqc si'r dl;lng v6'i ffil;!C dich tru6'c het la dam bao kha nang chi tra cua d.c N gan
hang Thuang ID<:ti. Ml;IC dfch thu hai la tac d(>ng vao h~ s6
nhan ti~n) va do d6 tac d(>ng vao

rna r(>ng ti~n t~ (s6

kha nang tl;l.O ti~n cua h~ th6ng ngan hang thong

qua vi~c Ngan hang Trung uong thay d6i ty I~ dl! trii' bat bu(>c d6i v6'i cac ngan
hang thuong ID<;l.i. Vi~c tang hay giam muc dl! trii bat bu(>c se lam giam ho~c tang
len ti~n dl! trfr qua muc cua Ngan hang Thuong ml;l.i, do d6, tac d(>ng t6'i hrqng
ti~n gi'ri t6i da rna co

hay

rna r(>ng

s6 ti~n t~ c6

th~ nang dB duqc; va se d[n den vi~c thu h~p

cung ling tien t<:tO ra nhfrng thay d6i trong kha nang

rna r(>ng tin

dl;lng cua ngan hang. Ching hl;ln, dlJ trfr bat bu(>c tang c6 nghia Ia ngan hang
thuang ffil;li phiii danh them m¢t phan cua m6i d6ng huy d¢ng cho dlJ trii biit bu¢c
va co it v6n hon d~ pln;tc

vv cho vay. Hon nfra, m(>t ty 1~ ctv trii' cao han co xu

hu6ng nang cao Hii suat bm vi qui rna v6n kha d1;1ng d~ cho vay giam. N guqc lai,
ty 1~ dlJ trfr thlip se tl;lo them v6n cho till dl;lng. Lai sulit c6 xu huang giam bm vi
v6n c6 th~ cho vay duqc rna r¢ng [103, tr.80].
Dl! trfr bat bu¢c Ia cong Cl;l chu d¢ng cua ngan hang Trung uong va do

ngan hang Trung uong ap d~t, nen n6 c6 vai tro quan tr<;>ng trong truO'ng hqp n~n
kinh te phat trien chtra 6n d!nh Va cac cong Cl;l CUa chfnh sach khac chUa du
ffil;lnh. M~t khac, cong C':I nay c6 th~ tac d(>ng dong b(> den dl! trfr cua Hit ca cac
ngan hang va c6 tac dt;tng day quy~n ll!c d6i v6'i cung ling ti~n t~ [73, tr.550]. Vl