ÔN T P PH N LÀM V N
1. V n b n c n ph i có s th ng nh t vì n u không có s th ng nh t
v n b n s b phân tán, không t p trung vào c v n
chính ho c
l c sang v n
khác trong khi tri n khai v n b n.
Tính th ng nh t c a v n b n c th hi n các m t sau:
- V n i dung: các ý trong v n b n ph i th ng nh t trong m t ch .
- V hình th c: các câu trong m t o n , các o n trong v n b n ph i
có s liên k t ch t ch qua các t n i, quan h t , t chuy n ti p. N u
là v n b n hành chính thì ph i m b o các th th c c a lo i v n b n
hành chính ó.
2.
vi t thành m t o n v n, c n l u ý:
- Câu "Em r t thích c sách" m u o n v n t nó ã nêu ra ch
cho c o n . B i v y, các câu ph n sau c a o n v n ph i nói rõ: vì
sao thích c sách và thích c sách nh th nào.
- Câu "Mùa hè th t h p d n " n g cu i o n v n, nh m t l i k t,
khép l i ph n v n b n ã trình bày, vì th các câu n g tr c nó c n
ph i là nh ng câu nêu rõ ràng và c th v s c h p d n mùa hè.
3. Chúng ta c n tóm t t v n b n t s vì :
l u gi và nh l i khi c n thi t.
gi i thi u ng n g n v n b n ó cho ng i khác bi t.
trích d n trong nh ng tr n g h p c n thi t.
Mu n tóm t t v n b n t s , c n ph i theo úng trình t sau:
- c k
hi u úng ch
v n b n.
- Xác n h n i dung chính c n tóm t t.
- S p x p n i dung theo m t trình t h p lí.
- Vi t thành b n tóm t t.
4. Vi c vi t v n b n t s k t h p v i miêu t và bi u c m giúp cho
vi c k chuy n sinh n g và sâu s c h n, n g th i th hi n c thái
tình c m c a ng i k .
5. Khi vi t (nói) o n v n t s k t h p v i miêu t và bi u c m c n
chú ý: Y u t t s là chính, c n l p dàn ý theo n i dung t s , khi vi t
ph i luôn bám sát dàn ý ó. Các y u t miêu t và bi u c m ch có ý
ngh a b tr , có th a vào cho bài v n thêm sinh n g nh ng nh ng
nên l m d ng.
6. V n b n thuy t minh là ki u v n b n thông d ng trong i s ng
hàng ngày. V n b n thuy t minh cung c p tri th c v c i m , tính
ch t, nguyên nhân... c a các hi n t n g và s v t trong t nhiên, xã
h i b ng ph n g th c trình bày, gi i thi u, gi i thích.
M t s v n b n thuy t minh th n g g p :
- Gi i thi u m t s n ph m m i.
- Gi i thi u m t danh lam th ng c nh ho c m t di tích l ch s .
- Gi i thi u ti u s m t danh nhân, m t nhà v n.
- Gi i thi u m t tác ph m...
7. Mu n làm m t v n b n thuy t minh, chúng ta c n ph i:
- Xác n h i t n g c n ph i c thuy t minh.
- Xác n h rõ ph m vi, tri th c khách quan, khoa h c v i t n g c n
c thuy t minh ó.
- L a ch n ph n g pháp thuy t minh thích h p.
- Tìm b c c thích h p.
M t s ph n g pháp thuy t minh s v t th n g g p :
- Ph n g pháp nêu n h ngh a, gi i thích.
- Ph n g pháp li t kê.
- Ph n g pháp nêu ví d .
- Ph n g pháp dùng s li u.
- Ph n g pháp so sánh.
- Ph n g pháp phân lo i, phân tích.
8. B c c th n g g p nh t khi làm bài thuy t minh bao g m ba ph n :
- Ph n m u
â y là ph n gi i thi u i t n g c n ph i thuy t minh ( dùng, s n
ph m, di tích, danh lam th ng c nh...).
- Ph n thân bài
Trình bày m t cách chi ti t, c th v các m t nh : c u t o, c i m ,
l i ích, và nh ng i m n i b t khác c a i t n g.
- Ph n k t bài
Bày t thái
i v i i t n g.
9. Lu n i m trong bài v n ngh lu n là nh ng t t n g, quan i m ...
mà ng i vi t nêu ra trong bài. V i m t v n
c nêu ra, ng i vi t
có th xây d ng thành m t h th ng lu n i m . Các lu n i m ó ph i
chính xác, rõ ràng, phù h p v i yêu c u gi i quy t v n
và làm
sáng t v n
c t ra. Bên c nh ó, các lu n i m v a có s liên
k t ch t ch v a có s phân bi t v i nhau và c s p x p theo m t
tr t t h p lí.
Ví d : V i
bài "Vì sao chúng ta ph i i m i ph n g pháp h c
t p ", có th a ra m t s lu n i m nh sau:
- Ph n g pháp h c t p có nh h n g l n n k t qu h c t p.
- Ph n g pháp h c t p c (th n g , máy móc...) h n ch k t qu h c
t p.
- C n xây d ng ph n g pháp h c t p m i (tích c c, ch n g ...) nh m
mang l i hi u qu cao...
10. Trong m t bài v n ngh lu n, h th ng lu n i m , l p lu n óng
vai trò then ch t. Tuy nhiên, vi c k t h p các y u t bi u c m, t s và
miêu t làm cho bài v n ngh lu n thêm sinh n g , t ng s c h p d n,
s c thuy t ph c i v i b n c .
Ví d , trong Chi u d i ô c a Lý Công U n có o n : "Hu ng gì thành
i La, kinh ô c c a Cao V n g . vào n i trung tâm tr i t , c
cái th r ng cu n h ng i. ã úng ngôi nam b c ông tây, l c
th nhìn sông d a núi. a th r ng mà b ng, t ai cao mà thoáng.
Dân c kh i ch u c nh kh n kh ng p l t, muôn v t c ng r t m c
phong phú t t t i . Xem kh p t Vi t ta, ch n i này là th ng a.
Th t là ch n t h i c a b n ph n g t n c , c ng là n i kinh ô b c
nh t c a
v n g muôn i ".
Trong o n trích trên, tr c khi i n lu n i m : "Thành i La là
n i th ng a, ch n t h i b n ph n g, kinh ô b c nh t c a
v ng
muôn i ", Lý Công U n ã miêu t r t chi ti t a th xung quanh
i La. Cách miêu t nh v y khi n ng i c , ng i nghe có th
hình dung rõ v n i "thánh a " y, qua ó, lu n i m c a tác gi t ng
thêm s c thuy t ph c.
11. V n b n t n g trình là v n b n dùng trình bày l i m t cách c
th , chi ti t nh ng thi t h i hay m c
trách nhi m c a ng i t n g
trình trong các s vi c x y ra h u qu
nh ng ng i có trách nhi m
ho c c quan có th m quy n xem xét.
V n b n thông báo là v n b n dùng truy n t thông tin c th c a
c quan, oàn th , ng i t ch c n nh ng ng i d i quy n, thành
viên oàn th , ho c nh ng ai quan tâm n n i dung thông báo c
bi t
th c hi n hay tham gia.
V n b n thông báo và v n b n t n g trình gi ng nhau ch :
- u là nh ng v n b n thu c lo i hành chính
- u có n i g i (ho c ng i g i) và n i nh n (ho c ng i nh n).
Tuy nhiên, gi a hai lo i v n b n này c ng có nhi u i m khác nhau c
b n. N i dung c a v n b n thông báo là nh m truy n t thông tin c
th c a c quan, oàn th , ng i t ch c báo cho nh ng ng i d i
quy n, thành viên oàn th , ho c nh ng ai quan tâm n n i dung
thông báo c bi t
th c hi n hay tham gia. Ng c l i, N i dung
c a b n t n g trình là nh m
trình bày thi t h i hay m c
trách
nhi m c a ng i t n g trình trong các s vi c x y ra h u qu c n ph i
xem xét. Ng i vi t t n g trình là ng i có liên quan n s vi c.
Ng i nh n t n g trình là cá nhân ho c c quan có th m quy n xem
xét và gi i quy t.