BÀI CA PHONG C N H H N G S N
Chu M nh Trinh
I. KI N TH C C B N
1. Chu M nh Trinh (1862-1905) t Cán Th n, hi u Trúc Vân, quê
làng Phú Th , huy n M S , huy n ô ng Yên, ph Khoái Châu (nay
là M S , huy n V n Giang) t nh H ng Yên. Ông là ng i tài hoa,
th o
c m, kì, thi, ho , l i gi i c ngh thu t ki n trúc, và c bi t
say mê c nh p .
2. H n g S n phong c nh ca là m t trong ba bài th
c Chu M nh
Trinh vi t vào d p ông n g trông coi vi c trùng tu tôn t o qu n th
th ng c nh H n g S n. Bài th vi t theo th hát nói. Bài th v nên
m t b c tranh thiên nhiên xinh p và nên th v phong c nh H n g
S n. â y là m t bài th v nh c nh và th hi n tâm s . ó là tâm s
yêu n c , t hào v i c nh p quê h n g t n c c a nhà th .
II. RÈN K N N G
1. Bài th có th chia thành ba o n :
+ o n 1 (b n dòng th u ) : gi i thi u th ng c nh H n g S n, nh n
xét t ng quát v c nh p và th hi n tình c m.
+ o n 2 ( T "Th th r ng mai chim cúng trái... Gh p gh nh m y
l i u n thang mây") : T c nh p H n g S n. C nh H n g S n
mang v p c a ch n tiên c nh, nh m t b c tranh p và nhi u s c
màu.
+ o n 3 ( ph n còn l i) : Suy ngh c a nhà th v giang s n t n c .
o n th này có th g n v i hi n th c t n c
hi u r ng và sâu
h n giá tr c a bài th . Bài th th hi n tình yêu quê h n g t n c
tha thi t qua m t th ng c nh c a t n c và tâm s sâu kín c a m t
nhà th v t n c , cu c i .
2. B n câu th u gi i thi u bao quát toàn c nh H n g S n và tr c
ti p nêu cái thú ban u khi n v i H n g S n. Hai nh p cân x ng
xác n h nét c b n bao trùm lên c nh trí H n g S n b ng m t nh n
xét tinh t : v a là danh lam th ng c nh do t o hoá ban t ng v a là
công trình tôn giáo. C nh c d ng lên v a mang nét bình d , g n
g i, v a th m m không khí huy n di u, linh thiêng. ó là ni m "ao
c " không ch trong giây lát mà ã tr thành ni m khát khao "b y lâu
nay" c a bao du khách.
Câu th th ba có giá tr t o hình c s c nh cách h p gi a hình th c
i p t li t kê và th pháp luy n láy "non non, n c n c , mây
mây"… V a v ra c nh trí hùng v c a non n c , mây tr i H n g S n
nh m t b c tranh thu m c c i n v a t o c âm i u ngân nga,
bâng khuâng man mác nh c m xúc c a du khách tr c v huy n o
ch n b ng lai tiên c nh.
3. Ba kh gi a miêu t c nh p c th c a H n g S n. R ng m ,
su i Y n, ti ng chim ca th th "v n hoa", dáng cá "l ng l " d i
dòng n c trong veo, ph ng l ng, ti ng chuông chùa ngân nga... là
nh ng hình nh sinh n g bi n hoá nh có h n. B c tranh phong c nh
v a hi n th c v a mang màu s c huy n tho i lãng m n c d t nên
b i ngh thu t n d nhân hoá: "chim cúng trái", "cá nghe kinh", cách
ph i thanh, ph i hình tài hoa tinh t ã g i lên c th n thái H n g
S n. Âm i u c a "ti ng chày kình" (ti ng chuông chùa) nh d n d
du khách vào gi c m ng cõi tiên c nh
tâm h n c cao khi t,
thánh thi n h n.
Khung c nh thiên nhiên p nh trong cõi m ng và không gian t nh
l ng ã khi n cho “khách tang h i gi t mình”. Cái gi t mình y v a
làm n i b t lên v t nh l ng c a không gian v a di n t c s say
s a c a khách khi n g tr c c nh p H n g S n.
Qua o n th , nh ng l p lang tr p trùng cao th p c a th ng c nh
H n g S n l n l t hi n lên nh m i g i, nh mê ho c. S l p l i i
t ch n h “này” c l p l i 4 l n
li t kê 4 th ng c nh tiêu bi u
n i ti ng g n v i nh ng huy n tho i li kì v c a ph t ã nhân lên c m
xúc say s a khoan khoái. Ti p theo là nh ng câu th giàu ch t ho ,
ch t nh c v i các t láy g i hình “long lanh”, “th m th m”, “g p
gh nh” v ra v p m ng o, th n tiên huy n bí c a “Nam thiên
nh t n g ”.
4. o n k t bài th là n i t p trung th hi n t t n g và c m h ng v
tình yêu quê h n g, ni m t hào dân t c c a nhà th . Câu h i “Ch ng
giang s n còn i ai ây?” v a kín áo bi u l ni m t hào c a con
ng i ã óng góp nhi u công s c tôn t o thêm v p huy n di u c a
H n g S n v a nh c nh m i ng i cùng có trách nhi m làm p cho
giang s n t n c . Bài ca k t l i trong s hoà quy n gi a c m h ng
tôn giáo y thành kính trang nghiêm và tình yêu quê h n g t n c
tha thi t. i u ó góp ph n làm cho H n g S n p h n, h p d n h n.
wWw.SoanBai.Com