BÀI SỐ 2 PHÂN TÍCH SỬA CHỮA KHỐI QUÉT DÒNG

Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

BÀI SỐ 2
PHÂN TÍCH SỬA CHỮA KHỐI QUÉT DÒNG

A.MỤC TIÊU :
Học xong bài học người học cần đạt được.
- Phân tích nguyên lý làm việc khối quét dòng dùng phương pháp chia tần .
- Nhận dạng được khối quét dòng .
- Chức năng ,nhiệm vụ của từng khối.
- Nhận dạng được biểu hiện lỗi trong khối quét dòng .
- Lập quy trình kiểm tra .phương pháp phân tích ,sửa chữa .
B.NỘI DUNG :
I.Cơ sở lý thuyết .
1.Nguyên tắc quét trong truyền hình
Trong truyền hình nguyên tắc quét ảnh được thực hiện (ở cả phía phát và phía thu) quét
theo từng dòng từ trái sang phải và từ trên xuống dưới, tốc độ quét là 15625 dòng/ giây.
Một bức ảnh được quét làm 2 lượt: Lượt 1, tập hợp các dòng quét 1,3,5,7...tạo thành bán
ảnh lẻ, Lượt 2, tập hợp các dòng quét 2,4,6,8...tạo thành bán ảnh chẵn; các ảnh tiếp theo

được thực hiện tương tự

1


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

2. Sơ đồ khối mạch quét dòng dung phương pháp chia tần.

3
Hình 2.1 Sơ đồ tổng quát của khối quét dòng
2


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

2.1. Phân tích nguyên lý làm việc của mạch quét dòng .
Khối nguồn hoạt động tạo ra hai mức điện áp khoảng 110V và 12V , điện áp 110V cung
cấp cho mạch cao áp và tầng kích dòng, điện áp 12V đi qua công tắc điện tử để đến nuôi
mạch dao động dòng, và giảm xuống 5V cung cấp cho vi xử lý.
Nếu Vi xử đang ở chế độ Power on ( đang có lệnh Power điều khiển đóng công tắc) =>
khi đó mạch H.OSC được cấp nguồn và tạo ra dao động xung răng cưa => xung dao động
được đưa tới đèn kích và biến áp kích để khuếch đại về cường độ sau đó được đưa tới chân
B sò dòng .
Khi có xung dòng với cuờng độ khá mạnh đưa vào chân B => sò dòng sẽ đóng mở ở
mức bão hoà tạo ra dòng điện khá mạnh và có tần số cao chạy qua cuộn sơ cấp cao áp =>
tạo ra từ trường mạnh trong lõi ferit và cảm ứng lên các cuộn thứ cấp => cho ta các điện áp
ra.
Diode nhụt đấu song song với cực CE của đèn công suất nhằm thoát các xung ngược do
cuộn dây phóng ra khi đèn chuyển sang trạng thái ngắt đột ngột, tụ nhụt đấu song song với
CE đèn công suất bên ngoài có tác dụng xén phần xung nhọn có điện áp cao : Cả hai linh
kiện trên đều có nhiệm vụ bảo vệ sò dòng không bị đánh thủng do điện áp quá lớn

3

Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

2.2 Sơ đồ khối của khối quét dòng

Hình 2.2 Sơ đồ khối của khối quét dòng
2.3 Chức năng nhiệm vụ của từng khối
Nhiệm vụ chính của khối quét dòng là tạo ra các mmức điện áp cao phân cực cho đèn
hình hoạt động, ngoài ra khối quét dòng còn cung cấp xung dòng cho cuộn lái ngang để lái
tia điện tử quét theo chiều ngang màn hình.
Mạch so pha : So sánh giữa hai tần số là xung H.syn từ đài phát gửi tới với xung AFC từ
cao áp hồi tiếp về để tạo ra điện áp điều khiển, nếu tần số AFC bằng H.syn thì áp điều
khiển không đổi => tần số quét dòng không đổi, nếu tần số AFC > tần số H.Syn thì mạch
so pha tạo ra điện áp điều khiển giảm => làm tần số dao đọng dòng giảm và ngược lại.
( AFC là viết tắt của Auto Frequency Control : Tự động điều chỉnh tần số dòng, H.syn là
viết tăt của Horyontal Synsep : Xung đồng bộ dòng )
Mạch tạo dao động dòng : Tạo ra xung dòng có tần số bằng 15625Hz , tần số này được
giữ cố định nhờ điện áp điều khiển từ mạch so pha, trường hợp hỏng mạch so pha hoặc mất
xung H.syn hay xung AFC thì tần số dòng bi sai => sinh hiện tượng mất đồng bộ => ảnh bị

đổ xiên hoặc trôi ngang.
4


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

Tầng kích dòng : khuếch đại xung dòng cho đủ mạnh sau đó đưa tới điều khiển đèn công
xuất đóng mở
·Tầng công xuất : Hoạt động ở chế độ ngắt mở để điều khiển biến thế cao áp hoạt động
Bộ cao áp : Là biến thế hoạt động ở tần số cao 15625Hz cung cấp các mức điện áp cao
cho đèn hình, như áp HV = 10.000V, áp G2 = 110V, và cung cấp xung dòng điều
khiển cuộn lái ngang.

5


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH

ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

3.Mạch quét dòng dung máy DAEWOO C50N.
3.1.1. Sơ đồ nguyên lý.

Hình3.1:Sơ đồ khối quét dòng Tivi Deawoo 50N

6


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........

GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

Một số đặc điểm của khối quét dòng Deawoo 50N
•

Điện áp cấp cho mạch dao động là 9,1V và được điều khiển bởi mạch công tắc điện
tử Q421, Q422.
Khi lệnh Power = 0V => Q421 tắt => Q422 dẫn => cấp nguồn vào chân 40 của IC
dao động => cao áp hoạt động .
Tương tự khi lệnh Power = 5V => cao áp không hoạt động .

•

Lái tia của các máy Deawoo có tỷ lệ hỏng cao => Lái tia thường hỏng ở dạng chập
một số vòng dây cuộn lái dòng => dẫn đến chập sò dòng => kéo theo chết IC nguồn
và chập Diode bảo vệ đương 103V, vì vậy khi có hiện tượng chập sò dòng ở các
máy Deawoo cần kiểm tra cuộn lái tia.

•

Để kiểm tra cuộn lái tia, ta cần phải nới lỏng ốc vít và nhẹ nhàng rút chúng ra khỏi
cổ đèn hình để quan sát bên trong.

3.1. Mạch quét dòng máy Trung Quốc
7


Trường ĐHSPKT Hưng Yên

TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

3.1.2.Sơ đồ nguyên lý mạch quét dòng

Hình 3.2:Sơ đồ nguyên lý mạch quét dòng Trung Quốc
Phương pháp đọc sơ đồ khối quét dòng Trung Quốc
Từ sơ đồ nguyên lý của máy, bạn hãy tách ra lấy sơ đồ khối quét dòng như trên,
phương pháp như sau :
Bắt đầu từ cao áp T501 => dò ngược đến sò dòng Q501 => đến biến áp kích T502 =>
đến đèn kích Q502 => tiếp tục dò về chân ra của IC dao động (39) - ( mạch dao động dòng
luôn luôn nằm trên IC tổng )
Gần chân dao động ra sẽ có thạch anh tạo dao động X503 chân (37)
Chân Vcc cho mạch dao động cũng ở gần chân dao động ra và thường ký hiệu là H.Vcc
( chân 40)
8


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH

ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

•

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

Đặc điểm của khối quét dòng máy Trung Quôc

•

Khi nguồn chính của máy hoạt động thì đồng thời cao áp cũng hoạt động .

•

Máy không có mạch công tắc đóng mở nguồn cho IC dao động như các máy khác
mà lệnh Power đưa lên điều khiển cho nguồn chính hoạt động, khi nguồn chính hoạt
động thì cao áp hoạt động , khi nguồn chính tắt thì cao áp tắt .

•

Cao áp các máy Trung Quốc.không tạo ra các điện áp thấp mà chỉ tạo ra các điện áp
cao cung cấp cho đèn hình , các điện áp thấp như 12V cho các IC tín hiệu và 24Vcho

công suất mành được cung cấp từ bộ nguồn chính .

•

Khối quét dòng Trung Quốc thường có các mạch bảo vệ => cắt dao động trong các
trường hợp điện áp cao áp ra tăng hoặc cao áp bị chập, mạch bảo vệ là đường hồi
tiếp về chân 52 (X-RAY) của IC tổng, khi điện áp chân này tăng sẽ cắt dao động
dòng .

3.1.3.Dạng biểu hiện hư hỏng trong mạch quét dòng máy thu hình màu .
Pal 1: Máy thu hình biểu hiện có đèn báo nguồn sáng khi bật nút Power ,đèn hình không
sáng và loa không có tiếng .
Nguyên nhân
•

Mất điện áp 115V đi vào chân 2 cao áp

•

Mất điện áp ở chân C đèn kích dòng (bình thường có khoảng 70V)

•

Mất điện áp chân Vcc (9,1V) cho mạch dao động dòng ( chân 25 IC tổng )

•

Lỏng chân thạch anh dao động dòng
9

Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

•

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

Hỏng đường lệnh Stanby tắt mở cao áp thông qua đèn Q004

Chân 22 ( là chân bảo vệ khối quét dòng ) có điện áp đưa về làm mất dao động dòng
Hỏng đèn hình.
Kiểm tra :
Kiểm tra điện áp B2 ( đo áp B2 trên tụ C7 bằng 110V ) để xác định xem cao áp có hoạt
động hay không ? nếu áp B2 = 0V là cao áp không hoạt động .
Kiểm tra điện áp cung cấp cho các tầng công xuất, tầng kích, tầng dao động xem có
không ?
Đo chế độ điện áp UBE và UCE trên các đèn Q1 và Q2, thông thường điện áp này
có UBE @ 0,6V và UCE @ 2/3 Vcc

Pal 2: Máy thu hình biểu hiện thu chương trình tiếng bình thường khung sáng xuất hiện tia

hồi ngược .
Nguyên nhân : Hiện tượng trên là do sai tần số dòng có thể do hỏng
·

Hỏng mạch so pha

·

Mất xung đồng bộ H.syn từ mạch tách xung đồng bộ đưa sang mạch so pha

·

Mất xung AFC từ cao áp đưa về so pha

·

Chỉnh sai núm H.Hold

Kiểm tra :
·

Chỉnh lại triết áp H.Hold ( triết áp chỉnh dao động dòng )

·

Kiểm tra các linh kiện trong mạch so pha R1, R2, D1, C1

·

Kiểm tra mạch cung cấp xung đồng bộ H.syn

10


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

3.1.4. Lưu đồ thuật toán thực hiện quá trình đo kiểm tra lại trong mạch

11


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng

Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

•

3.1.5 Biện pháp khắc phục biểu hiện hư hỏng
12


Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TRUNG TÂM THỰC HÀNH
ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

•

MODUL Thực Hành
Kỹ Thuật ThựcHành

Họ và tên:Vũ Văn Hưng
Lớp:Đ-ĐTK41.2
Ngày ....... tháng......... năm........
GV hướng dẫn : Đỗ Tuấn Anh

Đánh giá

Kiểm tra tụ , trở dẫn xung dòng AFC về mạch so pha Hàn lại IC tổng và thạch anh
tạo dao động dòng

•

Đo kiểm tra điện áp chân 2 cao áp ( phải có 115V )

•

Đo kiểm tra điện áp chân C đèn kích dòng phải có > = 60V , nếu điện áp này không
có hãy tạm tháo R507 ra và thử lại

•

Đo kiểm tra chân 25 IC tổng xem có 9V không ?

•

Đo xem có khoảng 2V DC ra ở chân 27 IC tổng không ? nếu chân 27 ra điện áp >5V
là lỏng chân thạch anh dao động, nếu chân 27 không có điện áp là hỏng mạch dao
động ( phải thay cả IC tổng )

•

Đo điện áp xoay chiều tại chân B đèn kích dòng Q802 và quan sát
Nếu điện áp này có rồi mất ngay sau khi bật công tắc nguồn là => do chân bảo vệ
( chân 22 IC tổng ) đã xuất hiện điện áp để khoá dao động => bạn hãy tạm thời hút
rỗng chân này ra hoặc đấu tắt xuống mass

13