giải chi tiết bài tập hóa hữu cơ HAY và KHÓ từ các đề thi thử 2015 2016
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.23 MB, 93 trang )
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
GIẢI CHI TIẾT
BÀI TẬP HÓA HỮU CƠ HAY VÀ KHÓ
TỪ CÁC ĐỀ THI THỬ 2015 – 2016 (Phần
1)
Lời nói đầu !
Gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Thầy Nguyễn Văn Duyên – là người Thầy đã dìu dắt con những
bước đi đầu đến với việc nghiên cứu tìm tịi về Hóa Học Phổ Thơng.
Cảm ơn các q Thầy cơ là những tác giả của các bài tập được mình sử dụng trong tài liệu này. Các
câu đều được trích dẫn nguồn rõ ràng. Tuy nhiên do có một số bài tập được tổng hợp từ Internet, mạng xã
hội nên mình khơng trích dẫn rõ ràng về nguồn, rất mong sự thông cảm từ quý Thầy cô.
“Tài liệu này được chia sẽ miễn phí, với mục địch phi thương mại nên rất mong nhận được sự đóng góp,
phản hồi từ quý Thầy cô cũng như các bạn học sinh để tài liệu ngày một hoàn thiện hơn và sẽ là nguồn tư liệu
quý báu cho các bạn học sinh ôn thi THPT Quốc Gia.”
“Gửi tặng các bạn học sinh 98 ôn thi THPT Quốc 2016 như món quà nhân dịp TẾT TRUNG THU 2015”
Đặc biệt mình gửi lời cảm ơn tới:
Một bạn nữ sinh viên lớp Y2015 – Khoa Y Đại học Quốc Gia TP. Hồ Chí Minh, người đã từng động
viên, tin tưởng vào con đường mình chọn, cho mình thấy nhiều mảng vui tươi của cuộc sống ở Sài Gòn đầy bon
chen, tấp nập này. Mong một ngày gặp lại bạn!
“Thiên hạ về đâu? Sao vội đi?
Bao giờ gặp nữa? Có tình chi?
Lịng tơi theo bước người qua ấy
Cho đến hôm nay vẫn chẳng về.”
Một bạn nick Facebook là Hồng Ánh – học sinh trường THPT Hàn Thuyên – Bắc Ninh.
Một bạn nick Facebook là Phương Nguyễn – ở Hà Nội (dự thi trường ĐH Kinh tế Quốc dân).
Cảm ơn các bạn đã tin tưởng, quý mến gọi mình một tiếng là “Thầy” dù chưa từng một lần đứng bảng
dạy được các bạn chữ nào. Với cá nhân mình ở tuổi 23, lại khơng xuất thân chính thống từ mơi trường Sư Phạm
thì đó là quả là niềm vui, niềm vinh hạnh lớn. Cảm ơn các bạn. Chúc các bạn giành được kết quả thật cao ở kỳ
thu THPT Quốc Gia năm 2016.
Đêm Trung Thu - Sài Gịn, 27/09/2015
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Câu 1: Hợp chất hữu cơ X có cơng thức phân tử là C5H15O4N3. Cho m gam X tác dụng với 150 ml dung dịch
KOH 0,24M. Sau phản ứng thu được dung dịch Y, cô cạn dung dịch Y thu được 3,681 gam chắn rắn khan và
khí Z duy nhất. Mặt khác nếu cho toàn bộ dung dịch Y trên tác dụng với HCl vừa đủ thì số mol HCl cần dùng là
A. 0,045 mol
B. 0,050 mol
C. 0,051 mol
D. 0,054 mol
Hướng dẫn giải
2.5 3 15 2
0
k X tÝnh theo CTPT
X l¯ hỵp chÊt cã chøa liªn kÕt ion
2
Biện luận cấu tạo của X
X phn ứng được với KOH k X thực tÕ 1
Sè liªn kÕt ion = k X thùc tÕ k X tÝnh theo CTPT
Mặt khác, ta có
X l¯ hỵp chÊt cã chøa 2 nhãm mi amoni
4
X cã 4 Oxi k X thùc tÕ 2 2
Công thức cấu tạo của X có thể là
Trường hợp 1:
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có:
181x 0,036.2.56 3,681 31.2x 18.2x x 0,02 mol
mX
m KOH
m r·n
mCH NH m H O
3 2
2
n KOH ph°n øng 2x = 0,04 mol > n KOH ban đầu = 0,036 mol (M©u thuÉn Lo³i)
Trường hợp 2:
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có:
181x 0,036.2.56 3,681 17.2x 18.2x x 0, 015 mol
mX
m KOH
m r·n
mCH NH m H O
3 2
2
KOOC CH(C 2 H 4 NH 2 ) COOK : 0,015 mol
Y gåm
KOH d : 0,036 0,03 0,006 mol
KOOC CH(C 2 H 4 NH 2 ) COOK + 3HCl
0,015 mol
Y
n HCl ®± dïng 3.0,015 0,006 0,051 mol
KOH
d
+
HCl
0,006 mol
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Câu 2: Hỗn hợp X gồm 1 ancol đơn chức và 1 este đơn chức (mạch hở, cùng số nguyên tử cacbon). Đốt cháy
hoàn toàn m gam X cần dùng vừa đủ V lít O2 thì thu được 17,472 lít CO2 và 11,52 gam nước. Mặt khác m gam
X phản ứng với dung dịch KOH dư thì thu được 0,26 mol hỗn hợp ancol. Biết X không tham gia phản ứng tráng
gương. Giá trị V là bao nhiêu? (các khí đo ở đktc)
A. 21,952
B. 21,056
C. 20,384
D.19,600
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 3 – THPT Nguyễn Khuyễn – TP. Hồ Chí Minh, năm 2015)
Hướng dẫn giải
O2 , t
CO2 H 2 O
o
RCOOR ' : a mol
Ta có : m gam
R ''OH : b mol
0,78 mol
0,64 mol
R 'OH : a mol
KOH d
0, 26 mol
R ''OH : b mol
Cách 1: Đánh giá thông qua số mol CO2 và H2O
Theo giả thuyết và bảo toàn nguyên tố C, ta có: (với n là số C của ancol và este)
a b 0, 26 mol
n 3
n(a b) n CO2 0, 78 mol
Vì X không tham gia phản ứng tráng gương este không có dạng HCOOR nên este phải là : CH3COOCH3
Lại có n CO2 n H2O do đó ancol phải là : CH C CH2 OH (k = 2)
CH3COOCH3 k 1
n ancol n CO2 n H2O 0, 78 0, 64 0,14 mol
n este 0, 26 0,14 0,12 mol
CH C CH 2 OH k 2
Áp dụng bảo toàn nguyên tố O, ta có:
0,14 0,12.2 2n O2 0,78.2 0,64 mol n O2 0,91 mol V 20,384 lÝt
Cách 2: Dựa vào đại lượng trung bình
n CO2
CH3COOCH 3 : x mol
3
C X
n
X
cã 6H
X
H X 2n H2 O 4,923
CH C CH 2 OH : y mol
cã 4H
nX
x 0,12 mol
x y 0,26 mol
Theo giả thuyết và bảo toàn ngun tơ H, ta có:
6x 4y 2n H2O 1,28 mol
y 0,14 mol
Áp dụng bảo toàn nguyên tố O, ta có:
0,14 0,12.2 2n O2 0,78.2 0,64 mol n O2 0,91 mol V 20,384 lÝt
Câu 3: Thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm peptit X và peptit Y bằng dung dịch NaOH thu được 151,2
gam hỗn hợp gồm các muối natri của Gly, Ala và Val. Mặt khác, để đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X, Y ở
trên cần 107,52 lít khí O2 (đktc) và thu được 64,8 gam H2O. Giá trị của m là
A. 102,4.
B. 97,0.
C. 92,5.
D. 107,8.
Hướng dẫn giải
Cách 1: Vận dụng linh hoạt các định luật bảo tồn
Quy ®ỉi hỗn hợp X,Y n peptit E
m gam
Ngi thy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
sè O trong E n 1
n l¯ phân tử aminoaxit trung bình trong E có n1 liªn kÕt peptit
Víi
sè N trong E = n
a l¯ sè mol cða E
k E n
n peptit E nNaOH
Muèi H 2 O
151,2 gam
an
mol
a mol
m gam
Khi đó, theo quy luật phản ứng ta có:
0
t
CO2 H 2 O N 2
peptit E O2
4,8 mol
3,6 mol
0,5a(n 1)
m gam
Áp dụng bảo toàn khối lượng cho cả 2 thí nghiệm, ta có:
BTKL
ThÝ nghiƯm 1:
m 151,2 18a 40an
m muèi
m H 2O
m NaOH
BTKL
ThÝ nghiÖm 2:
m 44n CO2 64,8 28.0,5an 4,8.32
mCO2
m H 2O
m N2
mO2
Áp dụng công thức về độ bất bão hịa k, bảo tồn ngun tố O và bảo tồn khối lượng, ta có:
n CO n H O (k E 1 0,5.sè N)a
2
2
n
n CO 0,5an a 3,6 mol
n CO2 3,9 mol
n
3,6
2
2n CO2 an a 6 mol
an 1, 4 mol
2n CO2 n H2 O s è O trong E .a 2 n O2
a 0, 4 mol
3,6
4,8
n 1
44n CO2 54an 18a 240 gam
44n CO2 54an 18a 151,2 64,8 4,8.32
m 151,2 18.0, 4 40.1, 4 102, 4 gam
m muèi
m H2O
m NaOH
Cách 2: Quy đổi hỗn hợp peptit về đipeptit
Ý tưởng : Lợi dụng việc đốt đipeptit cho số mol CO2 = S mol H2O
quy về
peptit X,Y
Xn
hỗn hợp ban đầu
n n n
X2
H2 O
X n
(I). 2X n + n 2 H 2 O
nX 2 : x mol cã n NaOH cần để thy phân 2x mol
đipeptit
a mol
số n O2 ®Ó ®èt X n v¯ X 2 l¯ nh nhau
X n
Gii thớch: Vì H 2 O không chy nên sè mol O2 ®Ĩ ®èt
l¯ nh nhau
H 2 O
đipeptit: X
2
4,8 mol O2
Đốt : X 2 : C n H 2n N 2 O3
CO2 H 2 O (II)
CO2
H2 O
3x 2.4,8 2n CO2 n H2O n CO2 n H2O x 3,2 mol
n
n
BTNT C
m X2 (C n H2 n N2O3 ) 14 nx 76x 14. x 3,2 76x 90x 44,8 gam
nC
nCO
2
n H O khi ®èt Xn n H2O n H2O khi ®èt ®ipeptit a x 0, 4 mol n Xn 0, 4 mol
2
3,6
a
x 3,2
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có: m Xn 90x 44,8 18 x 0, 4 72x 52 (1)
mX
2 (C nH2nN2O3 )
mH
2O
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
(II).
X n 2NaOH
Muèi H 2 O
gam : m
80x
151,2 0,4.18
Áp dụng bảo toàn khối lượng cho phản ứng thủy phân, ta có: mXn 80x 151,2 0,4.18 (2)
x 0,07 mol
Gi°i hÖ (1), (2)
m Xn 102, 4 gam
Câu 4: Cho 0,3 mol hỗn hợp X gồm 2 este đơn chức tác dụng vừa đủ với 200 ml dung dịch NaOH 2M đun
nóng, thu được hợp chất hữu cơ no mạch hở Y có phản ứng tráng bạc và 37,6 gam hỗn hợp muối hữu cơ. Đốt
cháy hoàn toàn Y rồi cho sản phẩm hấp thụ hết vào bình chứa dung dịch nước vơi trong dư, thấy khối lượng
bình tăng 24,8 gam. Khối lượng của X là
A. 30,8 gam
B. 33,6 gam
C. 32,2 gam
D. 35,0 gam
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Can Lộc – Hà Tĩnh, năm 2015)
Hướng dẫn giải
n NaOH
0, 4
1 cã chøa este phenol
Este ca phenol (x mol)
n X (2 este đơn chức) 0,3
X gåm
AgNO3 / NH3
NaOH
Este cða ankin (y mol)
X
Y
Ag Y l anđehit no, đơn chức
đơn chức
O2 , t o
x 0,1 mol
C n H 2n O
CO2 H 2 O
n X x y 0,3 mol
y 0,2 mol
0,2
0,2n
0,2n
n NaOH 2x y 0, 4 mol n
Y (C n H2n O) 0,2 mol 0,2n(44 18) 24,8 gam n = 2
X NaOH
Muèi C 2 H 4 O H2 O
gam : m 0, 4.40
37,6
0,2.44 0,1.18
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có: m 37,6 0,2.44 0,1.18 0, 4.40 32,2 gam
Câu 5: Đốt cháy hoàn toàn m gam một este đơn chức X (tạo bởi các chất có trong chương trình phổ thơng) cần
vừa hết 10,08 lít oxi (đktc), sinh ra 8,96 lít CO2 (đktc). Mặt khác, m gam X phản ứng vừa hết với 100 ml dung
dịch NaOH 1M. Số đồng phân cấu tạo của X có dạng CxHyOOCH là
A. 3
B. 4
C. 7
D. 8
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Đồng Lộc – Hà Tĩnh, năm 2015)
Hướng dẫn giải
Xét hai trường hợp sau:
X kh«ng ph°i l¯ este cða phenol
Theo giả thuyết và bảo toàn nguyên tố O, ta có:
n H2O 0,3 mol
n X (C x HyO2 ) n NaOH 0,1 mol
+ 2 n C H O 2 n O 2 n CO n H O n C : n H : n O 0, 4 : 2.0,3 0,2 4 : 6 : 2
x y 2
2
2
2
0,45
0,4
?
0,1
X l¯ C 4 H6 O2
+ X có 3 đồng phân cấu tạo dạng CxHyOOCH
HCOOCH CH CH3
HCOOC(CH3 ) CH2
X l¯ este cða phenol
HCOOCH2 CH CH2
n X (C x HyO2 ) 0,5n NaOH 0,05 mol n H2 O 0,2 mol
+ 2 n C H O 2 n O 2 n CO n H O n C : n H : n O 0, 4 : 2.0,2 0,1 8 : 8 : 2
x y 2
2
2
2
0,45
0,4
?
0,05
X l¯ C 8 H8O2
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
+ X có 4 đồng phân
+ X có tổng số đồng phân của X thỏa mãn điều kiện là 7
Câu 6: Thủy phân 63,5 gam hỗn hợp X gồm tripeptit Ala – Gly – Gly và tetrapeptit Ala – Ala – Ala – Gly thu
được hỗn hợp Y gồm 0,15 mol Ala – Gly ; 0,05 mol Gly – Gly ; 0,1 mol Gly; Ala – Ala và Ala. Mặt khác, khi
thủy phân hoàn toàn 63,5 gam hỗn hợp X bởi 500 ml dung dịch NaOH 2M thì thu được dung dịch Z. Cô cạn
cận thận dung dịch Z thu được m gam chất rắn khan. Giá trị gần nhất của m là
A. 100,5
B. 112,5
C. 96,4
D. 90,6
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Chuyên Vinh – Nghệ An, năm 2015)
Hướng dẫn giải
Ala Gly : 0,15 mol
Gly Gly : 0, 05 mol
Ala Gly Gly : a mol
H
Ta có : 63,5 gam
Ala Ala Ala Gly : b mol
Gly: 0,1 mol
Ala Ala v¯ Ala
Áp dụng bảo toàn khối lượng và bảo tồn mol mắt xích Gly, ta có:
203a 288b 63,5 gam
a 0,1 mol
n peptit 0, 25 mol
2a b 0,15 0,1 0,1 mol b 0,15 mol
Theo quy luật phản ứng thủy phân peptit trong NaOH, ta có:
n peptit nNaOH
Mi H2 O
gam :
63,5
1.40
?
BTKL
gÇn nhÊt
Víi n peptit n H2O
63,5 1.40 m 0,25.18 m 99 gam
100,5 gam
Câu 7: Đốt cháy hoàn toàn 29,2 gam hỗn hợp X gồm anđehit acrylic, metyl axetat, anđehit axetic và etylen
glicol thu được 1,15 mol CO2 và 23,4 gam H2O. Mặt khác, khi cho 36,5 gam hỗn hợp X trên tác dụng hết với
dung dịch AgNO3 trong NH3 thì thu được tối đa m gam Ag. Giá trị gần nhất của m là
A. 43,5
B. 64,8
C. 53,9
D. 81,9
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Chuyên Vinh – Nghệ An, năm 2015)
Hướng dẫn giải
Cách 1: Sử dụng phương pháp quy đổi
Thời buổi 2015 này người ta có vẻ thích những bài toán hỗn hợp nhiều chất. Những loại bài tập này chỉ mang
tính chất dọa nhau thơi chứ thực ra cũng đơn giản. Chỉ cần các bạn tìm ra được cái chung của “đám ơ hợp” đó là
tiêu diệt gọn ngay.
+ Bọn X này có gì chung ?
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Quan sát kỹ ta thấy:
• Có hai chất có 1 Oxi và 4 Hiđro (CH2=CH-CHO và CH3CHO) đều có mối liên quan tới Ag.
• Cịn hai chất cịn lại có 2 Oxi và 6 Hiđro (CH3COOCH3 và C2H4(OH)2) không liên quan tới Ag.
CO2 :1,15 mol
Cx H 4O : a mol
O2 , t o
quy th¯nh
+ Vậy thì X
H 2O :1,3 mol
C y H6O2 : b mol
29, 2 1,15.12 1,3.2
0,8 mol
Áp dụng bảo toàn khối lượng ta có: n O trong X
16
a 2b 0,8 mol
a 0, 2 mol
Áp dụng bảo toàn nguyên tố O và H, ta có:
4a 6b 2, 6 mol b 0,3 mol
Chú ý : Có sự thay đổi khối lượng giữa các lần thí nghiệm các bạn nhé !
36,5
CHO2Ag
gÇn nhÊt
n CHO 0, 2.
0, 25 mol
mAg 0, 25.2.108 54 gam
53,9 gam
29, 2
Cách 2: Sử dụng phương pháp số đếm
Nhận xét: Bài ra gồm 4 chất nhưng chỉ cho 3 thông tin về số liệu gồm khối lượng hỗn hợp, số mol CO2, số mol
H2O như vậy theo phương pháp số đếm ta có thể bỏ tùy ý (4 – 3) = 1 chất với điều kiện khơng làm thay đổi bản
chất của bài tốn. Ở thí nghiệm 2, hỗn hợp X phản ứng với AgNO3/NH3 nên không được bỏ các anđehit bỏ
tùy ý metyl axetat (CH3COOCH3) hoặc etylen glicol (C2H6O2). Ở đây, mình chọn bỏ etylen glicol (C2H6O2).
CH 2 CH CHO : a mol
CO2 :1,15 mol
O2 , t o
29,2
gam
X
CH
COOCH
:
b
mol
3
3
H 2 O :1,3 mol
CH CHO : c mol
Khi đó:
3
36,5
AgNO3 /NH3
36,5 gam X
Ag :
(2a 2c) mol
29,2
Theo giả thuyết, bảo tồn ngun tố C và H, ta có:
56a 74b 44c 29,2 gam
a 0,15 mol
3a 3b 3c n CO2 1,15 mol b 0,3 mol
4a 6b 4c 2n H2O 2,6 mol c 0,35 mol
36,5
gÇn nhÊt
Theo đó, thí nghiệm 2 ta có: m Ag
.108.(2. 0,15 2.0,35) 54 gam
53,9 gam
29,2
Lưu ý: Bản chất của phương pháp số đếm là dạng đặc biệt của quy đổi nên vẫn chấp nhận các số âm trong các
số liệu tính tốn ra mà khơng làm thay đổi kết quả sau cùng của bài toán !
Câu 8: Đốt cháy hoàn toàn 22,9 gam hỗn hợp X gồm hai este đơn chức, mạch hở tạo bởi cùng một ancol với
hai axit cacboxylic kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng, thu được 1,1 mol CO2 và 15,3 gam H2O. Mặt khác, toàn
bộ lượng X trên phản ứng hết với 300 ml dung dịch NaOH 1M thu được dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu
được m gam chất rắn khan. Giá trị của m có thể là
A. 20,4
B. 23,9
C. 18,4
D. 19,0
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Chuyên Vinh – Nghệ An, năm 2015)
Hướng dẫn giải
O2 , t
CO2 H 2O
o
Ta có : 22,9 gam RCOOR '
1,1 mol
0,85 mol
0,3 mol NaOH
m gam Y R 'OH
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
22,9 1,1.12 0,85.2
0,5 mol n X 0, 25 mol
16
+ Theo giả thuyết X là hỗn hợp este đơn chức đồng đẳng kế tiếp.
n CO2 n H2O
O2 , t o
+ Mặt khác X
k X 2 X l hỗn hợp este đơn, không no có 1C C
n
n
n
CO
H
O
X
2
2
C4 H6O2 : x mol
1,1
đđkt
Kết hợp CX
4, 4
0, 25
C5 H8O2 : y mol
x 0,15 mol
4x 5y n CO2 1,1 mol
Áp dụng bảo toàn nguyên tố C và H, ta có:
6x + 8y = 2n H2O 1,7 mol y 0,1 mol
CH 2 CH COO CH3 : 0,15 mol
Trêng hỵp 1: X
CH 2 CH CH 2 COO CH3 : 0,1 mol
BTKL
22,9 0,3.40 m 0, 25.32 m 26,9 gam (khơng có đáp án loại)
Áp dụng bảo toàn khối lượng, ta có: n O trong X
CH3OH
HCOO CH 2 CH CH 2 : 0,15 mol
Trêng hỵp 2: X
CH3COO CH 2 CH CH 2 : 0,1 mol
BTKL
22,9 0,3.40 m 0, 25.58 m 20, 4 gam
CH2 CH CH2 OH
Câu 9: Cho 11 gam hỗn hợp X gồm hai este đơn chức, mạch hở A và B tác dụng hết với 200 gam dung dịch
KOH 5,6% đun nóng, thốt ra hỗn hợp ancol Y đồng đẳng kết tiếp, cô cạn dung dịch thì thu được m gam chất
rắn khan. Cho Y đi qua bình Na dư thì khối lượng bình tăng 5,35 gam và có 1,68 lít khí thốt ra ở đktc. Mặt
khác, 16,5 gam X làm mất màu tối đa a gam brom. Giá trị (m + a) là
A. 40,7.
B. 52,7.
C. 32,7.
D. 28,7.
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Tĩnh Gia 2 – Thanh Hóa, năm 2015)
Hướng dẫn giải
n ROH 2 n H2 0,15 mol
m ROH 5,5 gam
CH3OH
0,075
ROH gåm
5,5
C 2 H 5OH
m bình Na tăng m ROH m H2
M ROH 0,15 36,67
?
5,35 gam
0,075.2
n CH OH n C 2 H5OH 0,15 mol
n CH OH 0,1 mol
3
3
32n CH3OH 46n C 2 H5OH 5,5 gam n C 2 H5OH 0,05 mol
RCOOCH3
0,1 mol
R 14 Lo³i
HCOOC 2 H 5
n RCOOR '(X) n ROH 0,15 mol
0,05 mol
RCOOR' gåm
11
HCOOCH3
M R 0,15 44 19,6
R'
0,1 mol
R 27 CH 2 CH
RCOOC
H
2
5
0,05 mol
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có : mchÊt r·n m este m KOH m ancol 16,7 gam
m
11
11,2
5,5
n Br ph°n øng 0,15 0,075 0,225 mol
HCOOCH3 : 0,15 mol
+ 16,5 gam X cã
2
CH 2 CH COOC 2 H 5 : 0,075 mol
a m Br2 ph°n øng 36 gam
VËy m a 16,7 36 52,7
Lưu ý : HCOOCH3 có phản ứng với dung dịch Br2 theo phản ứng
HCOOR Br2 H2 O
HO COOR 2HBr
Câu 10: Hỗn hợp T gồm X, Y, Z (58 < MX < MY < MZ < 78, là hợp chất hữu cơ tạp phức, phân tử chỉ chứa C,
H và O có các tính chất sau:
- X, Y, Z đều tác dụng được với Na
- Y, Z tác dụng được với NaHCO3
- X, Y đều có phản ứng tráng bạc
Nếu đốt cháy hết 0,25 mol hỗn hợp T thì thu được m gam chất CO2, giá trị của m gần nhất với
A. 44,4
B. 22,2
C. 11,1
D. 33,3
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Chuyên Vinh – Nghệ An, năm 2015)
Hướng dẫn giải
Nhận xét: do X, Y, Z đều là tạp chức và đều có M > 58 nên hỗn hợp X, Y, Z không chứa HCOOH và chỉ chứa
tối đa 1 nhóm –CHO và 1 nhóm –COOH.
+ X, Y, Z đều tác dụng với Na X, Y, Z đều chứa nhóm chức –OH hoặc –COOH.
+ Y, Z đều tác dụng với NaHCO3 Y, Z đều chứa nhóm chức –COOH.
+ X, Y đều có phản ứng tráng bạc X, Y có chứa nhóm chức –CHO.
Theo đó:
+ X, Y đều có chứa 1 nhóm –CHO. Mặt khác, X có phản ứng với Na, khơng tác dụng với NaHCO3; cịn Y phản
X : HO CH2 CHO
X mang nhãm OH v¯ CHO
58MX MY MZ 78
ứng với cả 2
Y mang nhãm COOH v¯ CHO
Y : HOC COOH
M 74 M 78
Y
Z
Y : HO CH2 COOH
+ Z không tráng bạc Y mang nhãm COOH
X : HO CH 2 CHO
O2 , t o
Suy ra T là : Y : HOC COOH
CO 2
Z : HO CH COOH
? gam
2
Áp dụng bảo tồn ngun tố C, ta có:
gÇn nhÊt
n C trong T 2n T 0,25.2 0,5 mol m 0,5.44 22 gam
22,2 gam
Câu 11: Cho hỗn hợp X gồm 1 este no, đơn chức Y và 1 ancol đơn chức Z tác dụng vừa đủ với 200 ml dung
dịch NaOH 1M, thu được 0,35 mol ancol Z. Cho Z tách nước ở điều kiện thích hợp thu được chất hữu cơ T có tỉ
khối hơi so với Z là 1,7. Mặt khác, đốt cháy hồn tồn X cần dùng 44,24 lít O2 (đktc). Công thức phân tử của
axit tạo Y là
A. C5H10O2.
B. C4H8O2.
C. C3H6O2.
D. C2H4O2.
(Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Chuyên Thái Bình – Thái Bình, năm 2014)
Hướng dn gii
H2 SO4 đặc, t o
Z (ROH)
T
n
n
n
0,2
mol
este Y
NaOH
Z míi t³o th¯nh
; MT
n Z cã s¶n trong X 0,35 0,2 0,15 mol
M 1,7
Z
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
T ph°i l¯ ete ROR R 43 C H
Y l¯ C n H 2n 1COOC 3 H 7 : 0,2 mol
3 7
2R 16
X:
Z l¯ C 3 H 7 OH : 0,15 mol
R 17 1,7
ROH l¯ C 3 H 7 OH
C n H 2n 1COOC 3 H 7 k 1
to
X
O2
CO2 H 2 O
C 3 H 7 OH k 0
1,795 mol
Áp dụng bảo toàn mol nguyên tố O và khai thác độ bất bão hịa k, ta có :
2n CO2 n H2 O 0,2.2 0,15 2 n O2
n H2 O 1,6 mol
1,975
n CO2 1, 45 mol
n H O n CO 0,15 mol
2
2
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có : mX 12.1, 45 2.1,6 16. 0,2.2 0,15 29, 4 gam
n 1
0,15.60 0,2. 14n 88 29, 4 gam
mC3H7OH
axit t³o Y l¯ CH3COOH hay C 2 H 4 O2
mC nH2 n1COOC3H7
Câu 12: Hỗn hợp E chứa peptit X mạch hở (tạo bởi glyxin và alanin) và este Y mạch hở (được tạo bởi etylen
glicol và một axit đơn, không no chưa một liên kết C=C). Đun nóng hỗn hợp E với dung dịch NaOH vừa đủ thu
được 23,08 gam hỗn hợp F có chứa a gam muối của glyxin và b gam muối của alanin . Lấy toàn bộ F đốt cháy
thu được Na2CO3, N2, 23,76 gam CO2 và 7,56 gam H2O. Mặt khác cũng đem đốt cùng lượng E trên cần dùng
19,936 lít khí O2 (đktc). Giá trị của a : b gần nhất với giá trị nào sau đây?
A. 2,45.
B. 2,60.
C. 2,70.
D. 2,55.
Hướng dẫn giải
Amino axit t³o X: C n H 2n 1O2 N (n 2)
Muèi cða amino axit A : C n H 2n O2 NNa : x mol
Axit t³o este Y: C m H 2m 2 O2
Muèi cða axit B : C m H 2m 3O2 Na : y mol
A: C n H 2n O2 NNa : x mol O2 , t o
23,08 gam F
Na 2 CO3 CO2 H 2 O N 2
B: C m H 2m 3O2 Na : y mol
0,54 mol
0,42 mol
(x y)
mol
Áp dụng bảo tồn ngun tố Na, ta có : n Na2CO3
2
k 1; cã 1 nit¬
A
(k A 1 0,5.Sè N) n A (k B 1) n B n CO2 n H2O
1
k B 2
1
x
2
y
0,54 mol
0,42 mol
0,5x y 0,12 mol (1)
Áp dụng bảo toàn khối lượng cho hỗn hợp F, ta có :
m A v¯ B 12(n Na2 CO3 n CO2 ) 2 n H2O 16 n O 23 n Na 14 n N 23,08 gam
0,5x 0,5y 0,54
0,42
2(x y)
(x y)
x
75x 61y 15,76 gam (2)
0,5x y 0,12 mol
x 0,08 mol
Tõ (1) v¯ (2)
75x 61y 15,76 gam y 0,16 mol
Áp dụng bảo tồn ngun tố C, ta có : n C trong muèi n CO2 n Na2 CO3 0,54
Do n 2 n C trong A 2.0,08 0,16 mol n C trong B 0,66 0,16 mol
Sè C trong B
0,08 0,16
0,66 mol
2
0,66 0,16
axit kh«ng no nªn C 3
3,125
B l¯ CH 2 CH COONa
0,16
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
0,18
n C trong A 0,66 0,16.3 0,18 mol
Sè C trong A
2,25
0,08
n
0,08
mol
A
Áp dụng sơ đồ đường chéo, ta có :
øng víi
C 2 H 4 O2 NNa (2C)
0,75
0,06 mol
0,08 mol
C 2,25
C H O NNa (3C)
øng víi
0,25
0,02 mol
3 6 2
a m C 2 H4 O2 NNa 0,06.(74 23)
gÇn nhÊt
2,62
2,60
b m C3H6 O2 NNa 0,02.(88 23)
Comment: Với cách giải trên thì dữ kiện số mol O2 để đốt cháy hỗn hợp E là không dùng tới. Tuy nhiên dữ
kiện đó là khơng hồn tồn thừa nên ta đánh giá bài tồn theo hướng nhìn số mol O2 chênh lệch để đốt cháy E
và hỗn hợp muối F chính là số mol O2 cần để đốt cháy hoàn toàn etilen glicol số mol este Y.
Câu 13: Hỗn hợp X gồm 0,2 mol axetilen, 0,1 mol but–1–in, 0,15 mol etilen, 0,1 mol etan và 0,85 mol H2.
Nung nóng hỗn hợp X (xúc túc bột Ni) sau một thời gian, thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với H2 bằng x. Cho
Y tác dụng với AgNO3 dư trong NH3 thu được kết tủa và 19,04 lít hỗn hợp khí Z (đktc). Sục khí Z qua dung
dịch brom dư thấy có 8,0 gam brom phản ứng. Giá trị của x gần nhất với giá trị nào sau đây?
A. 9,0.
B. 10,0.
C. 10,5.
D. 11,0.
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Chuyên Bến Tre – Bến Tre, năm 2015)
Hướng dẫn giải
CH CH : 0,2 mol
AgNO3 /NH3
Ankin dư
thu được
CH C CH 2 CH 3 : 0,1 mol
Anken
Ni, t o
X CH 2 CH 2 : 0,15 mol
Y
0,05 mol Br2
C H : 0,1 mol
0,85 mol Z Ankan
2
6
H 2 d
H 2 : 0,85 mol
n 0,2.2 0,1.2 0,15 0,75 mol
Ta cã
n Br2 ph°n øng nanken trong Z 0,05 mol
n X 0,2 0,1 0,15 0,1 0,85 1,4 mol
n X n Y n H2 ph°n øng 1,4 (n ankin d 0,85) n H2 ph°n øng (*)
n
n
0,85
Y
ankin d
Áp dụng bảo toàn mol liên kết và độ giảm số mol khớ (*), ta cú :
n ban đầu 2n ankin d n H2 ph°n øng 0,05 0,75 mol nankin d 0,15 mol
n
n
(1,4
0,85)
mol
n H2 ph°n øng 0,4 mol
H2 ph°n øng
ankin d
n Y 1,4 0,4 1 mol
Áp dụng bảo toàn khối lượng, ta có :
m
0, 2.26 0,1.54 0,15.28 0,1.30 0,85.2
mX mY MY X
19, 5
nY
1
VËy x = d Y/H2
19, 5
gÇn nhÊt
9, 75
10,0
2
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Câu 14: Hỗn hợp X gồm peptit A mạch hở có cơng thức CxHyN5O6 và hợp chất B có cơng thức phân tử là
C4H9NO2. Lấy 0,09 mol X tác dụng vừa đủ với 0,21 mol NaOH chỉ thu được sản phẩm là dung dịch gồm ancol
etylic và a mol muối của glyxin, b mol muối của alanin. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn 41,325 gam hỗn hợp
X bằng oxi vừa đủ thì thu được N2 và 96,975 gam hỗn hợp CO2 và H2O. Giá trị của a : b gần nhất với giá trị
nào sau đây ?
A. 0,50.
B. 0,76.
C. 1,30.
D. 2,60.
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 3 – THPT Chuyên Đại học Vinh – Nghệ An, năm 2015)
Hướng dẫn giải
C 2 H 5OH
A l¯ pentapeptit t³o bëi Gly v¯ Ala
C x H y N 5O6 0,21 mol NaOH
0,09 mol X
C 2 H 4 O2 NNa
B l¯ H 2 N CH 2 COOC 2 H 5
C 4 H 9 NO2
C H O NNa
3
6
2
n pentapeptit n H2 N CH2COOC 2H5 0,09 mol
n pentapeptit 0,03 mol
Ta cã
nA : nB 1 : 2
5n pentapeptit n H2 N CH2COOC 2H5 0, 21 mol n H2 N CH2COOC 2H5 0,06 mol
C x H y N 5O6 : x mol O2 , t o
41,325 gam X
N 2 CO2 H 2 O
C 4 H 9 NO2 : 2x mol
96,975 gam
Áp dụng bảo tồn khối lượng, giả thuyết và độ bất bão hịa k, ta có:
m X 12n CO 2n H O 16.(6x 4x) 14.(5x 2x) 41,325 gam 12n CO 2n H O 258x 41,325 gam
2
2
2
2
44n CO2 18n H2O 96,975 gam
44n CO2 18n H2O 96,975 gam
n CO2 n H2O (5 1 0,5.5)x (1 1 0,5.1)2x
n CO2 n H2O 0,5x 0
n CO2 1,575 mol
n H2O 1,5375 mol
x 0,075 mol
1,575 4.2.0,075
Áp dụng bảo toàn nguyên tố C, ta có: Sè C trong A =
13 (Gly Gly Ala Ala Ala)
0,075
C 2 H 4 O2 NNa : 2.0,03 0,06 mol
muèi cða Gly
Gly
Gly
Ala
Ala
Ala
:
0,03
mol
BT m·t xÝch Gly
0,09 mol
BT m·t xÝch Ala
H 2 N CH 2 COOC 2 H 5 : 0,06 mol
C 3 H6 O2 NNa : 3.0,03 mol
muoiscðaAla
a 0,12 4 gÇn nhÊt
VËy
1,30
b 0,09 3
Câu 15: Hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ no , mạch hở (đều chứa C, H, O), trong phân tử mỗi chất có hai nhóm
chức trong số các nhóm –OH, –CHO, –COOH. Cho m gam X phản ứng hoàn toàn với lượng dư dung dịch
AgNO3 trong NH3, thu được 4,05 gam Ag và 1,86 gam một muối amoni hữu cơ. Cho toàn bộ lượng muối amoni
hữu cơ này vào dung dịch NaOH (dư, đun nóng), thu được 0,02 mol NH3. Giá trị của m là
A. 1,50.
B. 1,24.
C. 2,98.
D. 1,22.
(Đề thi Trung học phổ thông Quốc Gia năm 2015 – Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Hướng dẫn giải
n CHO 0,01875 mol
1,86
n Ag 0,0375 mol
M RCOONH4
93 R = 31 (OH CH2 )
+
n
0,02
mol
n
=0,02
mol
0,02
R
COONH
NH3
4
Giải thích do trong X mỗi chất đều chứa hai trong 3 nhóm chức –OH, –CHO, –COOH.
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
OH CH2 CHO : 0,01875 mol
m 1,22 gam
+ Vậy trong X có chứa các chất là
3
OH
CH
COOH:1,25.10
mol
2
AgNO
/NH
OH CH CHO
3
3 OH CH COONH 2Ag
2
2
4
Comment:
NH3
OH CH 2 COONH 4
OH CH2 COOH
Cá nhân mình thấy ĐÂY là câu hay nhất đề, không nặng về hình thức tốn học, đơn giản nhưng mang hàm lượng
chất HĨA HỌC cao! Hồi học phổ thơng mình khơng giỏi về tốn thành thử nặng về tính tốn q mình khơng có
thiện cảm, thích mấy bài mang chất Hóa thế này hơn.
Câu 16: Hỗn hợp X gồm 3 este đơn chức, tạo thành từ cừng một ancol Y và 3 axit cacboxylic (phân tử chỉ có
nhóm –COOH); trong đó, có hai axit no là đồng đẳng kế tiếp nhau và một axit khơng no (có đồng phân hình
học, chứa một liên kết đơi C=C trong phân tử). Thủy phân hồn toàn 5,88 gam X bằng dung dịch NaOH, thu
được hỗn hợp muối và m gam ancol Y. Cho m gam Y vào bình đựng Na dư, sau phản ứng thu được 896 ml khí
(đktc) và khối lượng bình tăng 2,48 gam. Mặt khác, nếu đối cháy hoàn toàn 5,88 gam X thì thu được CO2 và
3,96 gam H2O. Phần trăm khối lượng của este không no trong X là
A. 34,01%.
B. 38,76%.
C. 40,82%.
D. 29,25%.
(Đề thi Trung học phổ thông Quốc Gia năm 2015 – Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Hướng dn gii
NaOH Hỗn hợp muối
Na
H 2 : 0,04 mol
RCOOR'
R'OH
5,88 gam
CO2
R1CH CHCOOR'
O2
o
t
H 2 O : 0,22 mol
m R'OH 2, 48 0,04.2 2, 56 gam
2,56
Giả thuyết, Δm bình Na tăng ta có:
M R'OH
32 Y : CH3OH
0,08
n R'OH 0,04.2 0,08
RCOOCH3 : a mol (k = 1) C Este no 2
Vậy Y là ancol no, kết hợp với các giả thuyết 5,88 gam
R1CH CHCOOCH3 : b mol (k = 2) C n
Khi đó, áp dụng bảo tồn số nhóm gốc CH3–, mối liên hệ của độ bất bão hòa k và bảo tồn khối lượng, ta có:
a b n CH OH 0,08 mol
a 0,06 mol
3
b 0,02 mol
b = n CO2 n H2O n CO2 0,22
12n CO2 2.0,22 16.2(a b) 5,88 gam n CO2 0,24 mol
Áp dụng bảo tồn ngun tố C, ta có: 0,06.2 0,02n n CO2 0,24 mol n < 6.
Mặt khác, do axit khơng no, có đồng phân hình học Este khơng no cũng có đồng phân hình Sè C 4
0,02.100
.100 34,01%
Vậy Este không no là CH3–CH=CHCOOCH3 (0,02 mol) %m
5,88
Câu 17: Hỗn hợp T gồm hai ancol đơn chức là X và Y (MX < MY), đồng đẳng kế tiếp của nhau. Đun nóng 27,2
gam T với H2SO4 đặc, thu được hỗn hợp các chất hữu cơ Z gồm: 0,08 mol ba ete (có khối lượng 6,76 gam) và
một lượng ancol dư. Đốt cháy hồn tồn Z cần vừa đủ 43,68 lít O2 (đktc). Hiệu suất phản ứng tạo ete của X và
Y lần lượt là
A. 20% và 40%.
B. 40% và 30%.
C. 30% và 30%.
D. 50% và 20%.
(Đề thi Trung học phổ thông Quốc Gia năm 2015 – Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Hướng dẫn giải
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
H2SO4
2R OH
R O R H2 O
6,76
gi° thuyÕt
Ta có:
M R O R
84,5 R 34,25
0,08
mol
:
0,16
0,08
øng víi
X : C 2 H 5 (29)
8,75
0,1 mol
M X M Y
0,16 mol
+ Do X, Y đồng đẳng kế tiếp
R 34,25
Y : C H (43)
øng víi
5,25
0,06 mol
3 7
+ Do lượng C trong T và Z là không đổi nên đốt cháy hỗn hợp ancol hay đốt Z (H2O cháy không cần oxi) đều
cần cùng một lượng O2 như nhau (1,95 mol).
to
2CO2 3H 2 O
C 2 H6 O 3O2
+ Do đó lượng ancol ban đầu
to
3CO2 4H 2 O
C 3 H8 O 4, 5O2
46x 60y 27,2 gam x 0,2 mol
Gọi số mol C2H5OH và C3H7OH ban đầu lần lượt là x, y mol
3x 4,5y 1,95 mol
y 0,3 mol
0,1
0,06
H%X
.100 50% và H%Y
.100 20%
0,2
0,3
Câu 18: Hỗn hợp X gồm 2 chất có cơng thức phân tử là C3H12N2O3 và C2H8N2O3. Cho 3,40 gam X phản ứng
vừa đủ với dung dịch NaOH (đun nóng), thu được dung dịch Y chỉ gồm các chất vô cơ và 0,04 mol hỗn hợp 2
chất hữu cơ đơn chức (đều làm xanh quỳ tím ẩm). Cơ cạn Y, thu được m gam muối khan. Giá trị của m là
A. 3,36.
B. 2,97.
C. 2,76.
D. 3,12.
(Đề thi Trung học phổ thông Quốc Gia năm 2015 – Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Hướng dẫn giải
+ Gọi 2 chất trong X là A và B.
2.3 2 12 2
1
k A tÝnh theo CTPT
• Biện luận cấu tạo của A
A l hợp chất có chứa liên kết ion
2
A phn ứng ®ỵc víi NaOH k A thùc tÕ 1
Sè liªn kÕt ion = k A thùc tÕ k A tÝnh theo CTPT
• Mặt khác, ta có
A l¯ hỵp chÊt cã chøa 2 nhãm mi amoni
3
X cã 3 Oxi k A thùc tÕ 2 1
k B tÝnh theo CTPT 0
"Tương Văn Tự" B
3 B l¯ hỵp chÊt chøa 1 nhãm mi amoni
cã
3
oxi
k
thùc
tÕ
2 1
Do A và B sinh hỗn hợp gồm 2 khí làm xanh quỳ ẩm (là các amin) nên CTCT đúng của A và B lần lượt là
x mol
y mol
CH NH 2 : 2x mol 2x y 0,04 mol
x 0,01 mol
Khi đó: Hỗn hợp khí 3
C 2 H 5 NH2 : y mol 124x 108y 3,4 gam y 0,02 mol
Na CO
BT gèc CO32 v¯ NO3
VËy Y gåm 2 3
m 0,01.106 0,02.85 2,76 gam
NaNO3
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Câu 19: Đun hỗn hợp etylen glicol và axit cacboxylic X (phân tử chỉ có nhóm -COOH) với xúc tác H2SO4 đặc,
thu được hỗn hợp sản phẩm hữu cơ, trong đó có chất hữu cơ Y mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn 3,95 gam Y cần
4,00 gam O2, thu được CO2 và H2O theo tỉ lệ mol tương ứng 2 : 1. Biết Y có cơng thức phân tử trùng với công
thức đơn giản nhất, Y phản ứng được với NaOH theo tỉ lệ mol tương ứng 1: 2. Phát biểu nào sau đây sai?
A. X có đồng phân hình học.
B. Tổng số nguyên tử hiđro trong hai phân tử X, Y bằng 8.
C. Y tham gia được phản ứng cộng với Br2 theo tỉ lệ mol tương ứng 1 : 2.
D. Y khơng có phản ứng tráng bạc.
(Đề thi Trung học phổ thông Quốc Gia năm 2015 – Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Hướng dẫn giải
Áp dụng bảo toàn khối lượng và tỉ lệ số mol CO2, H2O, ta có: 3,95 4 44.2n H2O 18n H2O n H2O 0,075 mol
3,95 12.0,15 0,15
n C n CO2 2.0,075 0,15 mol
BTKL
n O trong Y
0,125 mol
16
n
2n
2.0,075
0,15
mol
H
H
O
2
Vậy nC : n H : nO 0,15: 0,15: 0,125 6 : 6 : 5 công thức đơn giản nhất của Y là C6H6O5.
Do Y có cơng thức đơn giản trùng với CTPT nên Y là C6H6O5. Mặt khác Y tác dụng với NaOH theo tỉ lệ 1 : 2
nên Y là HOOC C C COOCH2 CH2 OH .
Do đó X là HOOC C C COOH khơng có đồng phân hình học A. Sai.
Câu 20: Cho 0,7 mol hỗn hợp T gồm hai peptit mạch hở là X (x mol) và Y (y mol), đều tạo bởi glyxin và
alanin. Đun nóng 0,7 mol T trong lượng dư dung dịch NaOH thì có 3,8 mol NaOH phản ứng và thu được dung
dịch chứa m gam muối. Mặt khác, nếu đốt cháy hồn tồn x mol X hoặc y mol Y thì đều thu được cùng số mol
CO2. Biết tổng số nguyên tử oxi trong hai phân tử X và Y là 13, trong X và Y đều có số liên kết peptit không
nhỏ hơn 4. Giá trị của m là
A. 340,8.
B. 409,2.
C. 396,6.
D. 399,4.
(Đề thi Trung học phổ thông Quốc Gia năm 2015 – Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Hướng dẫn giải
+ Do số liên kết peptit trong X hoặc Y không nhỏ hơn 4 nghĩa là số amino axit tạo X hoặc Y không nhỏ hơn 5.
+ Gọi n là số mặt xích amino axit trung bình của X và Y. Theo quy luật phản ứng thủy phân peptit, ta có:
n peptit (X,Y) + nNaOH
Muèi + H2 O
3,8
n
5, 43 .
0, 7
mol :
0,7
0,7n 3,8
Sè O = 13 peptit còn lại: C H O N
Phải có 1 peptit chứa 5 mắt xích amino axit (pentapeptit): C H O N
x
y
6
5
n
m
x y 0, 7 mol
X l¯ Pentapeptit : C x H y O6 N 5 (x mol)
gi° thuyÕt
+ Không mất tính tổng quát giả sử
5x 6y 3,8 mol
Y l¯ Hexapeptit : C n H m O7 N 6 (y mol)
x 0,4 mol
. Mặt khác, do đốt 0,4 mol X hay 0,3 mol Y đều thu được cùng một lượng CO2.
y 0,3 mol
nCO (X) nCO (Y)
X : (Gly)a (Ala)5a
2
2
0,4.[2a + 3(5 – a)] = 0,3.[2b + 3(6 – b)]
Khi đó:
Y
:
(Gly)
(Ala)
b
6b
X : Gly3 Ala 2 (0,4 mol)
a 3
NghiƯm nguyªn thàa m±n
4a – 3b = 6
b 2
Y : Gly2 Ala 4 (0,3 mol)
BT nhãm Gly
0,4.3 0,3.2 1,8 mol
X : Gly3Ala 2 (0,4 mol)
C 2 H 4 O2 NNa
3,8 mol NaOH
Vậy
BT nhãm Ala
0,4.2 0,3.4 2 mol
Y : Gly2 Ala 4 (0,3 mol)
C 3 H6 O2 NNa
mmuèi 1,8.97 2.111 396,6 gam
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
7
6
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Câu 21: Thủy phân hoàn toàn chất béo X trong môi trường axit, thu được glixerol và hỗn hợp hai axit béo gồm
axit oleic và axit linoleic. Đốt cháy m gam X cần vừa đủ 76,32 gam O2, thu được 75,24 gam CO2. Mặt khác, m
gam X tác dụng tối đa với V ml dung dịch Br2 1M. Giá trị của V là
A. 120.
B. 150.
C. 180.
D. 200.
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Lê Quý Đôn, Quảng Trị, năm 2015)
Hướng dẫn giải
axit oleic : C17 H33COOH (1 C C )
với a + b = 3.
X là
Ta có:
axit
linoleic
:
C
H
COOH
(2
)
17 31
C C
y
y
to
+ Vậy chất béo X khi đó có dạng : C18.3+ 3HyO6 C 57 H y O6 57 3 O2
57CO2 H2 O
4
2
y
57 3
n O2
2,385
4
y = 102.
+ Giả thuyết, ta có:
n CO2
57
1,71
ab3 a 2
Áp dụng bảo toàn nguyên tố H, ta có: 33a + 31b +5 = y = 102
CC 2.1 2 4 .
b 1
n CO2
1,71
0,03 mol
Áp dụng bảo toàn nguyên tố C, ta có: n X
Sè C X 57
BT mol C C
nBr2 ph°n øng 0,03.4 0,12 mol V 120 ml
Câu 22: Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol este X cần 200 ml dung dịch NaOH 1,5M. Cô cạn dung dịch sau phản
ứng thu được glixerol và 24,6 gam muối khan của axit hữu cơ mạch thẳng. Số công thức cấu tạo của X là
A. 1
B. 4
C. 7
D. 6
(Đề thi thử THPT Quốc Gia – THPT chuyên Vĩnh Phúc, Vĩnh Phúc, năm 2015)
Hướng dẫn giải
Glixerol + muối của các axit hữu cơ.
+ 0,1 mol X + 0,3 mol NaOH
24,6
X l¯ (RCOO)3C 3H 5 : 0,1 mol
R
67 15 (CH3 )
0,3
Muèi l¯ RCOONa : 0,3 mol
R1 : H (a)
R1 : CH3 (b)
R1 : H (a)
R2 : CH3 (b) hoặc R2 : CH 3 (b) hoặc R2 : H (a)
R : CH (b)
R : CH CH CH (b)
R : C H (c)
3
3
2
2
3
3
3 2 5
+ Số đồng phân của X là 6 gồm :
(b)
(a)
(b)
(c)
(a)
(a)
(b)
(b)
(c)
(a)
(a)
(d)
(b)
(c)
(a)
(b)
(d)
(a)
Câu 23: Cho hỗn hợp X gồm một este đơn chức và một ancol (bền), cả hai đều mạch hở và có cùng số ngun
tử cacbon. Đốt cháy hồn tồn m gam X, thu được 10,08 lít khí CO2 (đktc) và 7,2 gam H2O. Mặt khác, cho m
gam X tác dụng với NaOH dư thu được 0,1 mol ancol. Giá trị của m là
A. 9,4.
B. 10,1.
C. 9,5.
D. 8,5.
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
nCO2 0,45 mol ; nH2O
Hướng dẫn giải
0,4 mol . Gọi công thức este là CnHyO2; ancol là CnHtO. (do este và ancol có cùng C)
Trường hợp 1: thủy phân este tạo ra ancol n X nancol 0,1 mol Sè C =
n CO2
nX
0,45
4,5 (LỴ Lo³i) .
0,1
Trường hợp 2: thủy phân este khơng tạo ra ancol este không no n 3.
Ta có khi đó 0,1 mol chính là số mol ancol ban đầu n X 0,1 mol n
n 3
0,45
n 3
4,5
n 4
0,1
0,45
y
BTNT H
0,1125 mol n este 0,0125 mol
0,0125y 0,1t 0,4.2 t 8
4
8
Dễ thấy khơng có nghiệm y ngun nào thỏa mãn vì C4HyO2 khơng no thì y 6.
0,45
BTNT H
0,15 mol n este 0,05 mol
0,05y 0,1t 0,4.2 y 2t 16
+ Nếu n = 3 n X
3
y 2 t 7 LỴ Lo³i Este : HCOOCH CH2
C3HyO2 khơng no thì y 4
y 4 t 6 (Thàa m±n)
Ancol : CH 2 CH CH 2 OH
+ Nếu n = 4 n X
m 0,05.72 0,1.58 9,4 gam
Câu 24: Hỗn hợp X gồm metan, etilen, propin, vinylaxetilen và hiđro. Dẫn X qua Ni nung nóng, sau phản
ứng hồn tồn thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với khí nitơ đioxit là 1. Biết 5,6 lít hỗn hợp Y (đktc) làm
mất màu vừa đủ 72 gam brom trong dung dịch. Nếu lấy 5,6 lít hỗn hợp X (đktc) làm mất màu vừa đủ bao
nhiêu gam brom trong dung dịch?
A. 56 gam.
B. 60 gam.
C. 48 gam.
D. 96 gam
Hướng dẫn giải
Quy đổi hỗn hợp Y thành C n H2n 22k
Khi đó: 0,25 mol Y + 0,45 mol Br2 vừa đủ k
0,45
1,8 Y l¯ C n H 2n 1,6
0,2
C 3,4 H4
+ M Y 14n 1,6 46 n 3,4. VËy Y l¯ C 3,4 H5,2 X
H 2
C 3,4 H 4 :1 mol
Ni,t o
C 3,4 H4 0,6H2
C 3,4 H5,2 NÕu lÊy 1,6 mol X gåm
H 2 : 0,6 mol
C 3,4 H 4 :1,5625 mol
LÊy 0,25 mol X gåm
H2 : 0,09375 mol
Ni,t
C 3,4 H4 2, 4Br2
C 3,4 H 4 Br4,8
o
mol : 0,15625 0,375
mBr2 0,375.160 60 gam
Câu 25: Biết X là axit cacboxylic đơn chức, Y là ancol no, cả hai chất đều mạch hở, có cũng số nguyên tố
cacbon. Đốt cháy hoàn toàn 0,4 mol hỗn hợp gồm X và Y (trong đó số mol của X lớn hơn số mol của Y) cần
vừa đủ 30,24 lít khí O2, thu được 26,88 lít khí CO2 và 19,8 gam H2O. Biết thể tích các khí đó ở điều kiện tiêu
chuẩn. Khối lượng của Y trong 0,4 mol hỗn hợp trên là
A. 9,0 gam.
B. 11,4 gam.
C. 19,0 gam.
D. 17,7 gam.
Hướng dẫn giải
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
n CO 1, 2(mol)
BTNT O
XY
n Trong
1, 2.2 1,1 1,35.2 0,8
O
2
Ta có : n H2O 1,1(mol)
1, 2
3
Ph°n øng
Sè C trong X hc Y=
0,
4
n
1,35(mol)
O2
Vì H
2, 2
5,5 có hai trường hợp xảy ra .
0, 4
C3 H 2 O2 : a mol BTNT H a b 0, 4
a 0,167
Trường hợp 1: 0, 4 mol
(Loại)
C
H
O
:
b
mol
2a
8b
1,1.2
b
0,
233
3 8 n
C3 H 4 O2 : a mol BTNT H a b 0, 4
a 0, 25
Trường hợp 2: 0, 4 mol
thỏa mãn.
4a 8b 1,1.2 b 0,15
C3 H8 On : b mol
Dễ thấy n 2 m Y 0,15.76 11,4 gam
Câu 26: Hỗn hợp X chứa 0,08 mol axetylen; 0,06 mol axetandehit; 0,09 mol vinylaxetylen và 0,16 mol
hidro. Nung X với xúc tác Ni sau một thời gian thì thu được hỗn hợp Y có tỷ khối hơi so với H2 là 21,13.
Dẫn Y đi qua dung dịch AgNO3/NH3 dư để phản ứng xảy ra hồn tồn thì thu được m gam Z gồm 4 kết tủa có
số mol bằng nhau, hỗn hợp khí T thốt ra sau phản ứng làm mất màu vừa hết 30ml dung dịch brom 0,1M. Giá
trị của m gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 27.
B. 29.
C. 26.
D. 25.
Hướng dẫn giải
CH CH : 0, 08 mol
CH CHO : 0, 06 mol
3
BTKL
øng
mX 9,72 n Y 0, 23 n Hph°n
0,16 mol
Ta có : X
2
CH C CH CH 2 : 0, 09 mol
H 2 : 0,16 mol
Trong Y ta tưởng tượng là chia thành hai phần:
CH CH : a mol
CAg CAg : a mol
CH CHO : 0,5a mol
Ag : a mol
3
AgNO3
m gam
Phần 1:
CH C CH CH 2 : a mol
CAg C CH CH 2 : a mol
CH C CH 2 CH 3 : a mol
CAg C CH 2 CH 3 : a mol
Phần 2: Gồm anken, ankan, ancol, ankadien.
øng
ph°n øng
Ta đi bảo toàn liên kết pi với chú ý là lượng n Hph°n
n Br
0,16 0,003 0,163 mol sẽ làm cho các chất
2
2
CH CH : 0, 08 a
này biến thành no hoàn toàn. Khi đó ta có: Phần chưa phản ứng với H2 CH3 CHO : 0, 06 0,5a
CH C CH CH : 0, 09 2a
2
Và một chút có phản ứng với H2 là : CH C CH2 CH3 : a mol
Áp dụng bảo toàn mol liên kết ta có:
2 (0,08 a) (0,06 0,5a) 3 (0,09 2a) a 0,163 a 0,0436 mol
gÇn nhÊt
m 29,1248
29 gam
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Câu 27: Hỗn hợp X gồm CnH2n-1CHO, CnH2n-2(CHO)2, CnH2n-2(COOH)2, CnH2n-3(CHO)(COOH)2. Cho m gam
hỗn hợp X tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 dư thu được 56,16 gam Ag. Trung hoà m gam hỗn hợp X cần
30 gam dung dịch hỗn hợp NaOH 12% và KOH 5,6%. Đốt m gam hỗn hợp X cần (m + 7,92) gam O 2. Giá trị
của m gần nhất với giá trị nào sau đây ?
A. 19,84
B. 20,16
C. 19,36
D. 20.24
Hướng dẫn giải
AgNO3 /NH3
C n H 2n 1CHO : x mol (k = 2)
Ag : 0,52 mol
30.0,12 30.0,056
C n H 2n 2 (CHO)2 : y mol (k = 3)
30 gam NaOH 12%
m gam X
n OH ph°n øng
0,12 mol
v¯ KOH 5,6%
40
56
C
H
(C
OOH)
:
z
mol
(k
=
3)
n
2n
2
2
(m 7,92) gam O2
C H (CHO)(COOH) : t mol (k = 4)
CO2 H 2 O
n 2n 3
2
n Ag
0,26 mol (1)
n CHO x 2y t
Theo giả thuyết, ta có:
2
n COOH 2z 2t n
0,12 mol (2)
OH ph°n øng
nO trong E nO trong -CHO n O trong -COOH 0,26 2.0,12 0,5 mol
Theo mối liên hệ của độ bất bão hòa k với số mol CO2 và H2O, ta có: x 2y 2z 3t n CO2 n H2O
(1)(2)
Mặt khác, từ (1) và (2) x 2y t 2z 2t 0,26 0,12 x 2y 2z 3t 0,38 mol
Vậy nCO2 n H2O 0,38 mol (*)
Áp dụng bảo toàn nguyên tố O, bảo tồn khối lượng và (*), ta có:
m 7,92
2n CO2 n H2O 0,5 2.
2n CO n H O 0,0625m 0,995
32
2
2
44n CO2 18n H2O m (m 7,92) 44n CO2 18n H2O 2m 7,92 gam
m O2
n CO2 n H2O 0,38 mol
n CO2 n H2O 0,38 mol
n 0,86 mol
CO2
n H2 O 0, 46 mol
gÇn nhÊt
m 19,28 gam 19,36 gam
Câu 28: Hỗn hợp M gồm Lys-Gly-Ala, Lys-Ala-Lys-Lys-Gly, Ala-Gly trong đó nguyên tố oxi chiếm
21,3018% khối lượng. Cho 0,16 mol hỗn hợp M tác dụng với dung dịch HCl vừa đủ thu được bao nhiêu gam
muối?
A. 90,48
B. 83,28
C. 93,36
D. 86,16
Hướng dẫn giải
Nhận xét: ta thấy cả 3 peptit đều có điểm chung là chức 1 gốc Ala-Gly.
gèc Ala Gly (C 5 H10 O3 N 2 ) : 0,16 mol
Quy đổi M thành
gèc Lys (C 6 H12 ON 2 ) : x mol
Theo giả thuyết, ta có: %O
3.0,16 x
.100% 21,3018% x 0,24 mol
146.0,16 128x
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Muèi
gèc Ala Gly 2HCl H 2 O
Theo quy luật phản ứng, ta có:
Muèi
gèc Lys 2HCl H 2 O
BTKL
mmuèi 0,16.(146 36,5.2 18) 0,24.(128 36,5 18) 90,48 gam
Câu 29: Hỗn hợp E gồm chất X (CxHyO4N) và Y (CxHtO5N2); trong đó X khơng chứa chức este, Y là muối của
α–amino axit no với axit nitric. Cho m gam E tác dụng vừa đủ với 100 ml NaOH 1,2M đun nóng nhẹ thấy thốt
ra 0,672 lít (đktc) một amin bậc 3 thể khí điều kiện thường. Mặt khác m gam E tác dụng vừa đủ với a mol HCl
trong dung dịch thu được hỗn hợp sản phẩm trong đó có 2,7 gam một axit cacboxylic. Giá trị m và a lần lượt là
A. 9,87 và 0,03
B. 9,84 và 0,03
C. 9,87 và 0,06
D. 9,84 và 0,06
Hướng dẫn giải
+ Amin bậc 3 thể khí ở điều kiện thường chỉ có thể là trimetyl amin (CH3)3N : 0,03 mol.
+ X (CxHyO4N) khơng chứa chức este, chỉ có 1 nguyên tử N nên là muối amoni của axit 2 chức.
+ Y là muối của α–amino axit no với axit nitric nên phản ứng với NaOH khơng sinh khí.
TN1: HOOC R COOHN(CH 3 )3 2NaOH
NaOOC R COONa + (CH 3 )3 N 2H 2 O
0,03
0,06
0,03
mol :
Víi X
HOOC R COOH + (CH 3 )3 NHCl
TN 2 : HOOC R COOHN(CH 3 )3 HCl
mol :
0,03
0,03
0,03
2,7
Maxit cacboxylic
90 R 0 (HOOC COOH). VËy X l¯ C 5H11O 4 N Y l¯ C 5H t O5 N 2
0,03
amino axit cã 2O 1N
Mặt khác Y là muối của α–amino axit no với HNO3
amino axit là C5H11O2N.
Y
là
C
H
O
N
(
5 12 5 2 HOOC C 4 H8 NH3 NO3
HOOC COOHN(CH 3 )3 2NaOH
NaOOC COONa + (CH3 )3 N 2H 2 O
0,03
0,06
mol :
TN1
HOOC C 4 H8 COONH 3 NO3 2NaOH
NaOOC C 4 H8 NH 2 + NaNO3 2H 2 O
mol :
0,03
0,03
m 0,03.149 0,03.180 9,87 gam
Vậy
a n HCl 0,03 mol
Câu 30: Đốt cháy m gam hỗn hợp X gồm metanol, etanol, glixerol và sobitol cần vừa đủ 5,712 lít khí O2
(ở đktc), sau phản ứng thu được 5,04 gam H2O. Mặt khác cho 0,2 mol hỗn hợp X tác dụng với Na dư thì thu
được 4,76 lit H2 (đktc). Phần trăm khối lượng của etanol có trong hỗn hợp X là
A. 16,20%.
B. 24,30%.
C. 8,10%.
D. 32,40%.
Hướng dẫn giải
CH 3OH
CO
0,255 mol O2
m gam X C 2 H 5OH
2
H 2 O : 0,28 mol
C 3 H 5 (OH)3
sobitol : C H (OH)
6 8
6
Na
d
0,2 mol X H 2 : 0,2125 mol
+ Thí nghiệm 2 n OH trong ancol 2n H2 0, 425 mol Sè O =
n OH
nX
0, 425
2,125
0, 2
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
+ Thí nghiệm 1: Do hỗn hợp X gồm các ancol no.
Áp dụng bảo toàn nguyên tố O và độ bất bão hịa k, ta có:
2,125n X 2.0,255 2n CO2 0,28
n X 0,08 mol
n OH trong ancol 0,08.2,125 0,17 mol
n CO2 0, 2 mol
n X 0,28 n CO2
m X 12n CO2 2n H2O 16n O 12.0,2 2.0,28 16.0,17 5,68 gam
BTKL
m X m CO2 m H2O m O2 0,2.44 5,04 0,255.32 5,68 gam
Nhận xét: 3 ancol metanol, glixerol và sobitol có số C = số nhóm –OH, riêng etanol có số C > số nhóm –OH 1
đơn vị.
0,03.46
Vậy %m C2H5OH
.100% 24,30%
5,68
Câu 31: X, Y (MX < MY) là hai axit kế tiếp thuộc cùng dãy đồng đẳng axit fomic; Z là este hai chức tạo bởi
X, Y và ancol T. Đốt cháy 12,52 gam hỗn hợp E chứa X, Y, Z, T (đều mạch hở) cần dùng 8,288 lít O 2 (đktc)
thu được 7,2 gam nước. Mặt khác đun nóng 12,52 gam E cần dùng 380 ml dung dịch NaOH 0,5M. Biết rằng ở
điều kiện thường, ancol T không tác dụng được với Cu(OH)2. Phần trăm số mol của X có trong hỗn hợp E là
A. 60%
B. 75%
C. 50%
D. 70%
Hướng dẫn giải
+ Hai axit đồng đẳng kế tiếp thuộc dãy đồng đẳng axit fomic X, Y no, đơn chức.
+ Z là este hai chức tạo bởi hai axit và ancol ancol T là ancol hai chức.
17,16
0,39 mol
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có: mCO2 12,52 0,37.32 7,2 17,16 gam n CO2
44
Ancol ph°i no (k = 0)
Nhận xét: n CO2 0,39 mol < n H2O 0,4 mol
T cã d³ng C n H2n (OH)2
CO2 : 0,39 mol
X, Y: RCOOH : a mol (k = 1)
0,37 mol O2
Khi đó: 12,52 gam E T : C n H 2n (OH)2 : b mol (k = 0)
H 2 O : 0,4 mol
Z : (RCOO) C H : c mol (k = 2)
0,19 mol NaOH
2 n 2n
võa ®ð
Theo giả thuyết, bảo tồn ngun tố O và mối liên hệ độ bất bão hòa k, ta có:
a 2c n NaOH ph°n øng 0,19 mol
a 0,15 mol
2a 2b 4b 2.0,39 0,4 2.0,37 0,44 mol b 0,03 mol
b c n n 0,01 mol
CO2
H2 O
c 0,02 mol
n CO2
X : HCOOH : x mol
0,39
1,95
Mặt khác, ta có: C E
nE
0,15 0,03 0,02
Y : CH3COOH : y mol
Hướng 1:
Do ancol T hai chức không tác dụng với Cu(OH)2 2 nhóm –OH khơng kế cận C T 3 .
BTNT C
+ Xét nếu C T 4 C Z 7
x 2y 0,03.4 0,02.7 0,39 mol x + 2y 0,13 mol (VÔ LÝ)
x y a 0,15 mol
x 0,12 mol
BTNT C
+ Vậy C T 3 C Z 6
x 2y 0,03.3 0,02.6 0,39 mol y 0,03 mol
Hướng 2:
3 2 nhãm -OH kh«ng kÕ cËn
C
0,39 (0,15 2.0,02)
C ancol
4 ancol
C ancol 3 (T l¯ OH CH 2 CH2 CH2 OH)
0,03 0,02
C ancol 2
(Phần còn lại tương tự như trên !)
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Câu 32: Cho hỗn hợp m gam X gồm tyrosin (HOC6H4CH2CH(NH2)COOH) và alanin. Tiến hành hai thí
nghiệm sau:
+ Thí nghiệm 1: Cho m gam X tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl thu được dung dịch Y, cô cạn dung dịch Y
thì thu được (m + 9,855) gam muối khan
+ Thí nghiệm 2: Cho m gam X tác dụng với 487,5 ml dung dịch NaOH 1M thì lượng NaOH dùng dư 25% so
với lượng cần phản ứng.
Giá trị của m là
A. 44,45
B. 37,83
C. 35,99
D. 35,07
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Chuyên Bến Tre – Bến Tre, năm 2015)
Hướng dẫn giải
Gọi số mol tyrosin (HOC6H4CH2CH(NH2)COOH): x mol và alanin (CH3CH(NH2)-COOH) : y mol.
9,855
BTKL
+ Do cả 2 chất đều phản ứng với HCl theo tỉ lệ 1 : 1 x y n HCl ph°n øng
n HCl
0,27 mol (1).
36,5
+ Mặt khác, HOC6H4CH2CH(NH2)COOH phản ứng với NaOH theo tỉ lệ 1 : 2 do đó ta có :
0, 4875
2x y n NaOH ph°n øng
0,39 mol (2).
1,25
x 0,12 mol
Từ (1) và (2)
mX 0,12.181 0,15.89 35,07 gam
y 0,15 mol
Câu 33: Hỗn hợp X gồm một số amino axit (chỉ chứa nhóm chức –COOH và –NH2 trong phân tử), trong đó tỉ
lệ mO : mN = 16 : 7. Để tác dụng vừa đủ với 10,36 gam hỗn hợp X cần vừa đúng 120 ml dung dịch HCl 1M. Mặt
khác cho 10,36 gam hỗn hợp X tác dụng với 150 ml dung dịch NaOH 1M rồi cô cạn thu được m gam rắn. Giá
trị của m là
A. 14,20.
B. 16,36.
C. 14,56.
D. 13,84.
(Đề thi thử THPT Quốc gia lần 4 – Thầy Nguyễn Văn Duyên – TP Hồ Chí Minh, năm 2015)
Hướng dẫn giải
0,12 mol HCl
(NH3Cl)n R(COOH)m
võa ®ð
(NH 2 )n R(COOH)m
10,36 gam
(NH 2 )n R(COONa)m
0,15 mol NaOH
m gam
H2 O
NaOH d
n NH2 n HCl 0,12 mol m N 0,12.14 1,68 gam
mO 16
mN
7
1,68.16
0,24
3,84 gam nO 0,24 mol n COOH
0,12 mol
7
2
MỈt kh²c, ta cã: nNaOH pø nCOOH nH2O sinh ra 0,12 mol
mO
Áp dụng bảo toàn khối lượng, ta có: m 10,36 0,15.40 0,12.18 14,2 gam
mX
mNaOH
mH O
2
Câu 34: Tetrapeptit X (CxHyO5Nt) trong đó oxi chiếm 26,49% về khối lượng; Y là muối amoni của
amino axit Z. Đun nóng 19,3 gam hỗn hợp E chứa X, Y, Z cần dùng 200 ml dung dịch NaOH 1M, thu được một
muối duy nhất và 2,688 lít khí (đktc) T (T có tỉ khối hơi so với H2 < 15). Mặt khác 19,3 gam E tác dụng HCl
dư thu được m gam muối. Giá trị của m là
A. 27,85.
B. 28,45.
C. 31,52.
D. 25,10.
Hướng dẫn giải
+ Hỗn hợp E phản ứng với NaOH chỉ thu được 1 muối duy nhất X là tetrapeptit được tạo bởi 1 amino
axit Z.
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
16.5
302 4M Z 3.18 302 M Z 89 (Alanin)
0,2649
+ Do Y là muối amoni của amino axit được tạo bởi amino axit Z phản ứng với NH3 hoặc amin.
Do đó MT 30 T l¯ NH3 (được sinh bởi muối amoni Y phản ứng với NaOH).
Cách 1: Giải chân phương
Áp dụng bảo toàn nguyên tố Na nCH3CH(NH3 )COONa n NaOH 0,2 mol . Khi đó, ta có:
+ %mO 26,49% M tetrapeptit
CH3CH(NH 2 )COONa : 0,2 mol
X : Ala Ala Ala Ala : x mol
0,2 mol NaOH
19,3 gam E Y: CH3CH(NH 2 )COONH 4 : y mol NH 3 : 0,12 mol
Z : CH CH(NH )COOH : z mol
3
2
H 2 O
Áp dụng bảo toàn khối lượng, ta có: mH2O 19,3 0,2.40 (0,2.111 0,12.17) 3,06 gam n H2O 0,17 mol
4x y z n NaOH ph°n øng 0,2 mol x 0,01 mol
x y z n H2O sinh ra 0,17 mol y 0,12 mol
z 0,04 mol
y = n NH3 0,12 mol
Ala Ala Ala Ala 4HCl 3H 2 O
CH 3CH(NH 3Cl)COOH
0,01
0,04 0,03
mol :
CH 3CH(NH 3 )COONH 4 2HCl
CH 3CH(NH 3Cl)COOH + NH 4 Cl
19,3 gam E
0,12
0,24
mol :
CH 3CH(NH 3 )COOH HCl
CH 3CH(NH 3Cl)COOH
0,04
0,04
mol :
nHCl ®± dïng 0,04 0,24 0,04 0,32 mol
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có: mmi 19,3 0,32.36,5 0,03.18 31,52 gam
Cách 2: Áp dụng bảo toàn nguyên tố Na ngèc Ala nCH3CH(NH3 )COONa n NaOH 0,2 mol .
BT gèc Ala
CH3CH(NH3Cl)COOH 0,2 mol
Khi đó: E
m muèi 0,2.125,5 0,12.53,5 31,52 gam
NH3 :0,12 mol
0,12 mol
NH 4 Cl
HCl
Câu 35: X, Y là hai chất hữu cơ kế tiếp thuộc dãy đồng đẳng ancol anlylic; Z là axit no hai chức; T là este tạo
bởi X, Y, Z. Đốt cháy 17,12 gam hỗn hợp E chứa X, Y, Z, T (đều mạch hở) cần dùng 10,864 lít O2 (đktc) thu
được 7,56 gam nước. Mặt khác 17,12 gam E làm mất màu vừa đủ dung dịch chứa 0,09 mol Br2. Nếu đun nóng
0,2 mol E với 450 ml dung dịch KOH 1M, cô cạn dung dịch sau phản ứng, lấy phần lỏng chứa các chất hữu cơ
đi qua bình đựng Na dư thấy khối lượng bình tăng m gam. Giá trị của m là
A. 11,34.
B. 7,50.
C. 10,01.
D. 5,69.
Hướng dẫn giải
X,Y : R' CH CH CH 2 OH : a mol (k = 1)
CO2
0,485 mol O2
17,12 gam E Z : R(COOH)2 : b mol (k = 2)
H 2 O : 0,42 mol
0,09 mol Br2
T : R(COO CH 2 CH CH R')2 : c mol (k = 4)
0,45 mol KOH
Na d
PhÇn làng
m b×nh ? gam
0,2 mol E
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có: mCO2 17,12 0,485.32 7,56 = 25,08 gam n CO2
25,08
0,57 mol
44
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
17,12 0,57.12 0,42.2
0,59 mol
16
Áp dụng bảo toàn nguyên tố O, mối liên hệ độ bất bão hòa k và số mol C C , ta có:
n O trong E
a 4b 4c n O trong E 0,59 mol a 0,07 mol
b 3c n CO2 n H2O 0,15 mol b 0,12 mol n E 0,07 0,12 0,01 0,2 mol
c 0,01 mol
a 2c n Br2 ph°n øng 0,09 mol
C X,Y 3
n CO2 0,57
Mặt khác ta có: C Z 2 Sè C trong E
2,85 C Z 2 Y l¯ HOOC COOH
nE
0,2
C 8
T
Do số mol E ở thí nghiệm cũng là 0,2 mol nên 0,2 mol E ở phản ứng với KOH cũng chính là 17,12 gam hỗn
hợp ban đầu. Khi đó, ta có:
R' CH CHCH 2 OH : (0,07 0,01.2) 0,09 mol
R' CH CHCH 2 OH : 0,07 mol
(C OOK)2 : (0,12 0,01) 0,13 mol
0,45 mol
17,12 gam (COOH)2 : 0,12 mol
KOH
KOH d : 0,19 mol
(COOCH 2 CH CH R')2 : 0,01 mol
H O : 0,12.2 = 0,24 mol
2
Áp dụng bảo tồn khối lượng, ta có: m E m KOH m R'CHCHCH OH m(COOK)2 m KOH d m H2O
2
17,12
0,45.56
0,13.166
0,19.56
0,24.18
mR'CHCHCH OH (17,12 0, 45.56) (0,13.166 0,19.56 0, 24.18) 5, 78 gam
2
0,09
m R'CHCHCH2OH 5,78 gam Na
VËy
H2 :
0,045 mol
2
n
0,09
mol
R'CHCHCH2OH
mb×nh mR'CHCHCH OH mH2 5,78 0,09 5,69 gam
2
Câu 36: Chia 0,15 mol hỗn hợp X gồm một số chất hữu cơ (bền có trong sách giáo khoa cơ bản), trong phân tử
cùng chứa C, H và O thành ba phần bằng nhau. Đốt cháy phần một bằng một lượng oxi vừa đủ rồi hấp thụ toàn
bộ sản phẩm cháy vào bình đựng nước vơi trong dư thu được 5 gam kết tủa. Phần hai tác dụng với một lượng dư
dung dịch AgNO3 trong NH3 thu được 8,64 gam Ag. Phần ba tác dụng với một lượng Na vừa đủ thu được 0,448
lít H2 (đktc). Các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng của 0,15 mol hỗn hợp X là
A. 6,48 gam.
B. 5,58 gam.
D. 5,52 gam.
D. 6,00 gam.
(Đề thi thử THPT Quốc gia lần 4 – Thầy Nguyễn Văn Duyên – TP Hồ Chí Minh, năm 2015)
Hướng dẫn giải
O2 , t
CO2 : 0,05.3 0,15 mol n C/trong X 0,15 mol
o
AgNO3 /NH3
0,15 mol X
Ag : 0,08.3 0,24 mol
Na
H 2 : 0,02.3 0,06 mol n H linh ®éng 0,12 mol
CH3OH : x mol
x y z 0,15 mol
x 0,06 mol
n CO2
Sè C =
1 HCHO : y mol 4y 2z 0,24 mol y 0,03 mol
nX
HCOOH : z mol
x z 0,12 mol
z 0,06 mol
m 0,06.32 0,03.30 0,06.46 5,58 gam
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
Luyện thi THPT QUỐC GIA HĨA HỌC-PHẠM CƠNG TUẤN TÚ (0938.934.492)-facebook.com/tuantu.itus
Câu 37: Cho hỗn hợp X gồm muối A (C5H16O3N2) và B (C4H12O4N2) tác dụng với một lượng dung dịch NaOH
vừa đủ, đun nóng đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn rồi cơ cạn thu được m gam hỗn hợp Y gồm hai muối D và
E (MD < ME) và 2,24 lít hỗn hợp Z gồm hai amin no, đơn chức đồng đẳng kế tiếp có tỉ khối hơi đối với H2 là
18,3. Khối lượng của muối E trong hỗn hợp Y là
A. 2,12 gam.
B. 3,18 gam.
C. 2,68 gam.
D. 4,02 gam.
(Đề thi thử THPT Quốc gia lần 4 – Thầy Nguyễn Văn Duyên – TP Hồ Chí Minh, năm 2015)
Hướng dẫn giải
2.5 2 16 2
1
k A tÝnh theo CTPT
A l¯ hỵp chất có chứa liên kết ion
ã Bin lun cu to ca A
2
A phn ứng được với NaOH k A thùc tÕ 1
Sè liªn kÕt ion = k A thùc tÕ k A tÝnh theo CTPT
• Mặt khác, ta có
A l¯ hỵp chÊt cã chøa 2 nhãm muèi amoni
3
X cã 3 Oxi k A thùc tÕ 2 1
k B tính theo CTPT 0
" Tương Văn Tự" B
B l¯ hỵp chÊt chøa 2 nhãm muèi amoni
4
cã
4
oxi
k
2
thùc
tÕ
2
Do A và B sinh hỗn hợp Z gồm 2 amin no đồng đằng kế tiếp nên CTCT đúng của A và B lần lượt là
x mol
y mol
x y 0,1 mol
C 2 H 5 NH 2 : x mol
x 0,04 mol
Khi ®ã: Z
45x 31y
CH3 NH 2 : y mol
x y 18,3.2 y 0,06 mol
D : Na 2 CO3 : 0,02 mol
Y
E : (COONa)2 : 0,03 mol
m E 134.0,03 4,02 gam
Câu 38: Thủy phân m gam hỗn hợp X gồm một tetrapeptit A và một pentapeptit B (A và B chứa đồng thời
glyxin và alanin trong phân tử) bằng một lượng dung dịch NaOH vừa đủ rồi cô cạn thu được (m + 15,8) gam
hỗn hợp muối. Đốt cháy toàn bộ lượng muối sinh ra bằng một lượng oxi vừa đủ thu được Na 2CO3 và hỗn hợp
hơi Y gồm CO2, H2O và N2. Dẫn toàn bộ hỗn hợp hơi Y đi rất chậm qua bình đựng dung dịch NaOH đặc dư
thấy khối lượng bình tăng thêm 56,04 gam so với ban đầu và có 4,928 lít một khí duy nhất (đktc) thốt ra khỏi
bình. Xem như N2 khơng bị nước hấp thụ, các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Thành phần phần trăm khối lượng
của A trong hỗn hợp X là
A. 55,92%.
B. 35,37%.
C. 30,95%.
D. 53,06%.
(Đề thi thử THPT Quốc gia lần 4 – Thầy Nguyễn Văn Duyên – TP Hồ Chí Minh, năm 2015)
Hướng dẫn giải
C 2 H 4 O2 NNa
tetrapeptit
A
C
H
O
N
:
a
mol
muèi cða glyxin
x
y
5
4
NaOH
m gam
(m 15,8)
+ H2O
C
H
O
NNa
pentapeptit
B
C
H
O
N
:
b
mol
3 6 2
n
m
6
5
muèi cða alanin
Áp dụng bảo toàn khối lượng và bảo toàn nguyên tố N, ta có:
“Người thầy trung bình chỉ biết nói. Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa. Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
