Bình giảng đoạn thơ sau đây trong bài Tây Tiến của Quang Dũng:...Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói …Sông Mã gầm lên khúc độc hành.

Trích đoạn trên bao gồm đoạn 2 và đoạn 3. Đó là những đoạn thơ
tái hiện lại hình tượng những con người Tây Bắc trong gian khổ
hi sinh vẫn hiên ngang và đẹp một cách hào hoa, thanh lịch.
Chín năm kháng chiến chống Pháp với bao gian khổ, hi sinh, mất mát nhưng đã để lại một dầu son chói
lọi trong lịch sử dân tộc. Chín năm kháng chiến ấy tạo ra nhiều giá trị bất hủ và cũng tạo ra nguồn cảm
ứng lớn cho thi ca. Nhiều bài thơ ra đời ngay từ những ngày đầu kháng chiến và đi suốt hành trình đánh
giặc, tạo nên sức mạnh cho người lính đi tới thắng lợi cuối cùng. Một trong những bài thơ đặc sắc đó là
Tây Tiến của Quang Dũng.
Bài thơ giàu chất hiện thực nhưng lại dạt dào cảm hứng lãng mạn. Hình ảnh người chiến sĩ hiện lên trong
bài thơ vừa hào hùng vừa hào hoa như nhiều người đã nhận xét. Đoạn thơ sau dù chỉ là trích đoạn, cũng
cho thấy rất rõ những nét đặc sắc ấy của bài thơ:
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.
Bài thơ Tây Tiến có thể chia làm 4 đoạn. Trích đoạn trên bao gồm đoạn 2 và đoạn 3. Đó là những đoạn
thơ tái hiện lại hình tượng những con người Tây Bắc trong gian khổ hi sinh vẫn hiên ngang và đẹp một
cách hào hoa, thanh lịch.
Từ "Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khóỉ đến "Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa" là bức tranh tuyệt vời mĩ lệ về
cảnh và người Tây Bắc. Đoạn sau, những câu còn lại, dựng chân dung người lính Tây Tiến với giọng thơ
trầm hùng, bi tráng.
Nếụ chỉ đọc phần đầu của đoạn trích này ta như lạc vào một thế giới khác: một thế giới bình yên, một xứ
sở mà cảnh vật và con người đều đẹp đẽ, mộng mơ như một bức tranh thuốc nước tươi mát. Cái cảm giác
no ấm, yên bình gợi lên trong ta trước hết do làn khói lam chiều và mùi hương nếp xôi nồng nàn quyến
rũ. Mai Châu, cái địa danh ấy dù ta chưa một lần đặt chân tới, nhưng trờ nên thân thiết biết bao nhờ câu
"thơm nếp xôi" và nỗi nhớ không thể không cất lên thành lời của Quang Dũng: "nhớ ôi Tây Tiến...". Tiếp
theo, người đọc lại như lạc vào một thế giới của ánh sáng, vũ điệu và âm thanh; một thế giới vừa thực vừa
hư, đầy mộng và thơ.
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp

Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
Có một cái gì đó thật lãng mạn và say đắm trong tâm hồn Quang Dũng khi ông viết những dòng thơ này.


Trong ánh lửa đuốc của đêm liên hoan, hình ảnh nàng e ấp trong áo xiêm lộng lẫy và tiếng khèn man điệu
khiến nhà thơ thực sự say sưa và kinh ngạc. Hai tiếng kìa em bộc lộ tất cả cái gì ngỡ ngàng; ngỡ ngàng và
vui sướng. "Kìa em..” cậu thơ như một tiếng reo vui. Hồn thơ lãng mạn của Quang Dũng như được chắp
cánh bởi vẻ đẹp của con người và cảnh vật nơi đây. Một vẻ đẹp vừa mới lạ vừa huyền ảo, xa xôi và có gi
đó bí ẩn của một khung cảnh nơi đất lạ, trời xa...Những chữ xiêm áo, man điệu, khèn, hồn thơ gợi lên
trong ta cảm giác ấy.
Nếu như bốn câu thơ trên tràn ngập ánh sáng, âm thanh và vũ điệu thì bốn câu thơ tiếp theo lại giầu chất
thơ và chất hoạ. Một chiếc thuyền độc mộc với dáng người mềm mại in trên nền "dòng nước lũ hoa đong
đưa". Những bông lau ven bờ bỗng trở nên có hồn và gợi nhớ da diết. Tất cả đều thấp thoáng, mờ ảo
trong chiều sương Châu Mộc. Người xưa nói "thi trung hữu họa". Bốn câu thơ của Quang Dũng quả là
một bức tranh lụa với những nét vẽ tài hoa, tinh tế và mềm mại lạ thường:khung cảnh nơi đất lạ, trời xa...
Những chữ xiêm áo, man điệu, khèn, hồn thơ gợi lên trong ta cảm giác ấy.
Người đi Mộc Châu chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa
Trên cái nền diễm lệ, hào hoa, mềm mại và rất đỗi nên thơ, nên nhạc của núi rừng Tây Bắc, nhà thơ dựng
lên tượng đài của người chiến sĩ Tây Tiến có vẻ đẹp thật là bi hùng, bi tráng:
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Nhà thơ không che giấu những gian khổ hi sinh của người lính Tây Tiến. Chỉ có điều những gian khổ khó
khăn, những mất mát hi sinh ấy được thể hiện bằng một bút pháp lãng mạn. Qua cách nhìn của nhà thơ,
cái Bi bỗng trờ nên cái Hùng, mang đến cho hình ảnh người lính Tây Tiến một vẻ đẹp riêng. Cái sự thực
tàn khốc mà đoàn lính Tây Tiến phải chịu đựng: tóc trụi, da xanh ngắt màu lá rừng vì sốt rét, qua con mắt
nhà thơ bỗng trở nên lẫm liệt "dữ oai hùm". Cái dáng vẻ ấy cộng với đôi "mắt trừng gửi mộng" tạo nên
hình ảnh người lính Tây Tiến vừa phảng phất gương mặt những trang anh hùng hào kiệt ngày xưa vừa

như nét hận cửu nguyên sơ, phú bẩm của lớp trẻ trai "chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh" thời đánh
Pháp, lại vừa như hạn vết tàn phá của thuỷ tận sơn cùng nơi rừng thiêng nước độc mà người chiến sĩ đã
từng qua. (Nguyễn Đình Thi - Tây Tiến, đường lên heo hút, nỗi nhớ chơi vơi - Tiếng nói tri âm, T2, NXB
Trẻ 1996)
Cái đẹp hào hùng, bi tráng của người chiến sĩ Tây Tiến còn được nhà thơ ghi lại bằng những dòng thơ
thật trang trọng khi nói về những mất mát hi sinh:
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.
Người lính Tây Tiến ngã xuống không một manh chiếu bọc thân, nhưng trong tâm hồn nhà thơ, các anh
lại được bọc trong những chiếc áo bào chói lọi. Những nấm mồ người lính nằm rải rác biên cương, nơi
rừng hoang biên giới bỗng trở thành những nấm mồ tôn nghiêm nhờ những từ Hán Việt cổ kính trang
trọng: biên cương, viễn xứ... Đoạn thơ kết thúc bằng tiếng gầm dữ dội và đầy uất hận của dòng sông Mã.
Đó cũng là khúc nhạc bi hùng của núi rừng Tây Bắc như nói lời vĩnh biệt tiễn đưa những người không


hẹn ước từ mùa xuân năm ấy còn vọng mãi đến bây giờ. Cũng chính là tiếng lòng của những người lính
Tây Tiến còn sống nguyện trả thù cho đồng đội mình. Tiếng “gầm” ấy đã tạo nên sức mạnh phi thường,
vang lên trong tâm thức người lính, thôi thúc họ chiến đấu đến ngày toàn thắng. Và còn mãi trong lịch sử
dân tộc một binh đoàn Tây Tiến anh hùng, còn mãi trong lòng người đọc người lính Tây Tiến hào hoa mà
anh dũng tuyệt vời.

Trích: loigiaihay.com
Xem thêm: Video bài giảng môn Văn học
>>>>> Luyện thi ĐH-THPT Quốc Gia 2016 bám sát cấu trúc Bộ GD&ĐT bởi các Thầy Cô uy tín,
nổi tiếng đến từ các trung tâm Luyện thi ĐH hàng đầu Hà Nội, các Trường THPT Chuyên và Trường Đại
học.