Bài giảng sinh lý hệ hô hấp

SINH LÝ H HÔ H P

Trình bày : TS Nguy n Th Hoàng Lan


M C TIÊU
•
•
•
•

Trình bày ch c n ng thông khí ph i
Trình bày k t qu c a hô h p ký
Trình bày các d ng chuyên ch khí O2 và CO2 trong máu
Trình bày trao đ i kíh gi a d ch c th và t bào.


4 GIAI O N
• Thông khí

ph i đ trao đ i khí gi a ph nang và khí tr i.

• Khuy ch tán khí O2 và CO2 gi a ph nang và máu t i
ph i.
• Chuyên ch O2 và CO2 trong máu và d ch c th đ n
ho c r i kh i t bào.
• Trao đ i khí gi a d ch c th và t bào.
i u hòa b i trung tâm hô h p


TRAO

I KHÍ

PH I


TRAO

I KHÍ

PH I

• Khu ch tán O2 t ph nang vào mao m ch ph i
• Khu ch tán CO2 theo chi u ng c l i


TRAO

I KHÍ

PH I

nh lu t Dalton

Áp su t t ng c ng c a m t h n h p khí = t ng áp su t
ph n c a m i ch t khí trong h n h p
PATM = PN2 + P02 + PCO2
= 760 mm Hg
78%
21%

0,04%
600,6mmHg
159mmHg
0,3mmHg
PATM gi m khi lên đ cao
PATM t ng khi xu ng sâu h n m c n

c bi n.


TRAO
•

I KHÍ

PH I

Phân áp khí m i vào đ n ph nang

pO2 = 100mmHg, pCO2= 40mmHg, pN2= 573mmHg, pH2O = 47mmHg

•

Phân áp khí

máu t nh m ch tr n (ph n đ u mao m ch ph i)

pO2 = 40mmHg, pCO2= 45mmHg, pN2= 573mmHg, pH2O = 47mmHg

S chênh l ch v phân áp c a các lo i khí 2 bên ph nang mao m ch

s khu ch tán s xãy ra qua màng đ đ t s cân
b ng.


MÀNG PH NANG – MAO M CH
Khí xuyên qua màng
ph nang – mao m ch:
o L p d ch lót ph nang
o L p bi u bì ph nang
o Màng đáy bi u bì
o Khoang k
o Màng đáy mao m ch
o Huy t t
ng
o Màng h ng c u


C

CH TRAO

I KHÍ

H th ng c h c hô h p th c hi n thông khí ph nang
Khu ch tán giúp v n chuy n khí qua màng hô h p
( giai đo n quan tr ng nh t c a thông khí t i ph i)
Khí s đi t n i có áp su t cao đ n n i có áp su t th p
theo khuynh áp.

Y UT
NH H
KHU CH TÁN

NG V N T C

V n t c khu ch tán :
∆ P× S × A
VKT =
d × MW
VKT : v n t c khu ch tán
∆ P : khuynh áp hai bên màng, càng l n v n t c KT càng nhanh
S : ch s hoà tan c a khí trong n c
A : ti t di n
d : đo n đ ng khu ch tán
MW : tr ng l ng phân t


KH N NG KHU CH TÁN
S mL khí đi qua màng trong 1 phút, d i đ sai bi t áp
su t 1mmHg
L ng CO t PN vào máu (ml/phút)
DL CO =
pCO PN – pCO mao m ch (mmHg)
DL CO = 17mL/ph/mmHg
H s khu ch tán c a O2 cao h n CO là 1,23 l n
DLO2 = 21mL/ph/mmHg
• Giúp xác đ nh n i gây ngh n t c
• Khám phá s m b nh lý màng ph nang – mao m ch.

Ph i : n i l y oxy
Máu : chuyên ch khí
Mô : tiêu dùng oxy
M c đích : phóng thích oxy cho
nhu c u chuy n hóa.


K T QU
Phóng thích O2 tùy thu c :
L u l ng máu
N ng đ O2 máu đ ng m ch : 20 ml O2/100 ml máu
Kh n ng khuy ch tán O2= 21mL/ph/mmHg
sai bi t P hai bên màng hô h p : 11mmHg
L ng oxy vào máu : 200 - 250 ml/ph


K T QU
Khuynh áp CO2= 1mmHg
Kh n ng khuy ch tán c a CO2= 400L/ph
Nhu c u th i CO2= 200 ml/ph
N ng đ
CO2 máu t nh m ch
PvCO2 = 45mmHg
CO2 máu đ ng m ch
PaCO2= 40mmHg



K T QU

Máu đ ng m ch
O2 content
20 ml O2/100 ml
S aO 2
98%
P aO 2
100 mmHg
PaCO2
40 mmHg
Máu t nh m ch tr n
O2 content
15 ml O2/100 ml
S vO 2
75%
P vO 2
40 mmHg
PvCO2
45 mmHg


T L THÔNG KHÍ - T

I MÁU (VA/Q)

đ m b o s trao đ i khí t t, c n có s t ng x ng
gi a thông khí và t i máu
• N i nào PO2 ph nang th p, mao m ch ph nang co
l i máu không đ n nh ng n i thông khí kém.
• N i nào PCO2 ph nang th p, các ti u ph qu n co
l i khí không đ n nh ng n i t i máu kém.

T L THÔNG KHÍ - T

I MÁU (VA/Q)

VA = 4L/ph

• T

ng x ng bình th

ng =

= 0,8
Q = 5L/ph

• B t x ng bình th

ng (khi đ ng)

nh ph i: VA/Q = 2,4
áy ph i : VA/Q = 0,5

•

Kho ng ch t sinh lý
Shunt sinh lý

B t x ng b nh lý trong hút thu c lâu dài gây

Ngh n t c ti u ph qu n, ph nang không đ c thông khí
Shunt sinh lý
Giãn ph nang và thành ph nang b h y ho i nên máu đ n
không đ
T ng kho ng ch t sinh lý


CHUYÊN CH

KHÍ TRONG MÁU


CHUYÊN CH

OXY

Oxy đ c chuyên ch trong máu b ng hai cách
• G n v i hemoglobin (19,5ml ≠ 97% t ng oxygen
trong máu)
• Hòa tan trong huy t t ng ( 0,3ml ≠ 2-3%)


CHUYÊN CH

CO2

CO2 đ c ch trong máu b ng 3 cách
• Bicarbonate (HC03-) (90%).
• Hòa tan trong huy t t ng (5%).
• Carbaminohemoglobin (5%).

MÁU

NG M CH

O2

2-3%

Khí hòa tan
Khí g n Hb

CO2
Khí hòa tan

97%

Khí g n Hb

5%
5%
90%

HCO3-

N ng đ
20 ml O2/100 ml

N ng đ

48 ml CO2/100 ml


CHUYÊN CH
O2 máu M

OXY
2-3%

Khí hòa tan
Khí g n v i Hb

T nh m ch
97%

N ng đ
20 ml O2/100 ml

N ng đ
15 ml O2/100 ml


CHUYÊN CH
O2 đ ng m ch
Khí hòa tan
Khí g n v i Hb

OXY
O2 hòa tan trong huy t t ng t l
v i tính hòa tan c a oxy và phân

áp O2 :
[O2] hòa tan = s x PO2
S : ch s hòa tan c a oxy
VO2 hòa tan (ml) =
0.00314 x PO2(95mmHg)
PO2/100ml
0.00314 x 95 = 0,30 ml O2 /100ml

N ng đ
20 ml O2/100 ml


OXY HÒA TAN
Do đó, n u PaO2 là 100 mmHg
[O2] hòa tan = PO2 mmHg x 0,003 = 100 x 0.003
= 0.3 ml O2/100 ml
O2 phóng thích qua khí hòa tan :
= 5000 ml/ph x 0.3 ml O2/100 ml
=15 ml O2/ph
Khi ngh ng i , l ng oxy vào máu VO2 = 250 ml O2/ph
Do đó, [O2] hòa tan ch đ i di n ~ 6% nhu c u tiêu dùng O2