sinh lý hệ hô hấp ở người

SINH LÝ H HÔ HP
Trình bày : TS Nguyn Th Hoàng Lan

MC TIÊU
• Trình bày chc nng thông khí  phi
• Trình bày kt qu ca hô hp ký
• Trình bày các dng chuyên ch khí O
2
và CO
2
trong máu
• Trình bày trao đi kíh gia dch c th và t bào.
4 GIAI ON
• Thông khí  phi đ trao đi khí gia ph nang và khí tri.
• Khuych tán khí O
2
và CO
2
gia ph nang và máu ti
phi.
• Chuyên ch O
2
và CO
2
trong máu và dch c th đn
hoc ri khi t bào.
• Trao đi khí gia dch c th và t bào.
 iu hòa bi trung tâm hô hp
TRAO I KHÍ  PHI
TRAO I KHÍ  PHI

• Khuch tán O
2
t ph nang vào mao mch phi
• Khuch tán CO
2
theo chiu ngc li
TRAO I KHÍ  PHI
nh lut Dalton
Áp sut tng cng ca mt hn hp khí = tng áp sut
phn ca mi cht khí trong hn hp
P
ATM
= P
N2
+ P
02
+ P
CO2
= 760 mm Hg
78% 21% 0,04%
600,6mmHg 159mmHg 0,3mmHg

P
ATM
gim khi lên đ cao
P
ATM
tng khi xung sâu hn mc nc bin.
TRAO I KHÍ  PHI
• Phân áp khí mi vào đn ph nang

pO
2
=100mmHg, pCO
2
=40mmHg, pN
2
=573mmHg, pH
2
O = 47mmHg

• Phân áp khí  máu tnh mch trn (phn đu mao mch phi)

pO
2
=40mmHg, pCO
2
=45mmHg, pN
2
=573mmHg, pH
2
O = 47mmHg

S chênh lch v phân áp ca các loi khí  2 bên ph nang -
mao mch  s khuch tán s xãy ra qua màng đ đt s cân
bng.


MÀNG PH NANG – MAO MCH
Khí xuyên qua màng
ph nang – mao mch:

o Lp dch lót ph nang
o Lp biu bì ph nang
o Màng đáy biu bì
o Khoang k
o Màng đáy mao mch
o Huyt tng
o Màng hng cu
C CH TRAO I KHÍ
H thng c hc hô hp thc hin thông khí ph nang
Khuch tán giúp vn chuyn khí qua màng hô hp
( giai đon quan trng nht ca thông khí ti phi)

Khí s đi t ni có áp sut cao đn ni có áp sut thp
theo khuynh áp.
Vn tc khuch tán :
∆ P× S × A
VKT =
d × MW
VKT : vn tc khuch tán
∆ P : khuynh áp hai bên màng, càng ln vn tc KT càng nhanh
S : ch s hoà tan ca khí trong nc
A : tit din
d : đon đng khuch tán
MW : trng lng phân t
YU T NH HNG VN TC
KHUCH TÁN
KH NNG KHUCH TÁN
S mL khí đi qua màng trong 1 phút, di đ sai bit áp
sut 1mmHg
Lng CO t PN vào máu (ml/phút)

D
L
CO =
pCO PN – pCO mao mch (mmHg)
D
L
CO = 17mL/ph/mmHg
H s khuch tán ca O
2
cao hn CO là 1,23 ln

D
L
O
2
= 21mL/ph/mmHg
• Giúp xác đnh ni gây nghn tc
• Khám phá sm bnh lý màng ph nang – mao mch.
Phi : ni ly oxy
Máu : chuyên ch khí
Mô : tiêu dùng oxy
Mc đích : phóng thích oxy cho
nhu cu chuyn hóa.
Phóng thích O
2
tùy thuc :

Lu lng máu
Nng đ O
2

máu đng mch : 20 ml O
2
/100 ml máu
Kh nng khuych tán O
2
= 21mL/ph/mmHg
 sai bit P hai bên màng hô hp : 11mmHg
Lng oxy vào máu : 200 - 250 ml/ph
KT QU
Khuynh áp CO
2
= 1mmHg
Kh nng khuych tán ca CO
2
= 400L/ph
Nhu cu thi CO
2
= 200 ml/ph
Nng đ
CO
2
máu tnh mch  P
v
CO
2
= 45mmHg
CO
2
máu đng mch  P
a

CO
2
= 40mmHg

KT QU
Máu đng mch

O
2
content
20 ml O
2
/100 ml
S
a
O
2
98%
P
a
O
2
100 mmHg
P
a
CO
2
40 mmHg
Máu tnh mch trn

O
2
content
15 ml O
2
/100 ml
S
v
O
2
75%
P
v
O
2
40 mmHg
P
v
CO
2
45 mmHg

KT QU
T L THÔNG KHÍ - TI MÁU (VA/Q)
 đm bo s trao đi khí tt, cn có s tng xng
gia thông khí và ti máu
• Ni nào PO
2
ph nang thp, mao mch ph nang co
li  máu không đn nhng ni thông khí kém.

• Ni nào PCO
2
ph nang thp, các tiu ph qun co
li  khí không đn nhng ni ti máu kém.

T L THÔNG KHÍ - TI MÁU (VA/Q)
VA = 4L/ph
• Tng xng bình thng = = 0,8
Q = 5L/ph
• Bt xng bình thng (khi đng)
nh phi: VA/Q = 2,4  Khong cht sinh lý
áy phi : VA/Q = 0,5  Shunt sinh lý
• Bt xng bnh lý trong hút thuc lâu dài gây
Nghn tc tiu ph qun, ph nang không đc thông khí
 Shunt sinh lý
Giãn ph nang và thành ph nang b hy hoi nên máu đn
không đ  Tng khong cht sinh lý

CHUYÊN CH KHÍ TRONG MÁU
CHUYÊN CH OXY
Oxy đc chuyên ch trong máu bng hai cách
• Gn vi hemoglobin (19,5ml ≠ 97% tng oxygen
trong máu)
• Hòa tan trong huyt tng ( 0,3ml ≠ 2-3%)



CHUYÊN CH CO
2
CO

2
đc ch trong máu bng 3 cách
• Bicarbonate (HC0
3
-
) (90%).
• Hòa tan trong huyt tng (5%).
• Carbaminohemoglobin (5%).

CO
2
Khí hòa tan
Khí gn Hb


HCO
3
-
Nng đ
48 ml CO
2
/100 ml
5%
5%

90%
2-3%


97%

O
2
Khí hòa tan
Khí gn Hb
Nng đ
20 ml O
2
/100 ml
MÁU NG MCH
CHUYÊN CH OXY
Nng đ
15 ml O
2
/100 ml
O
2
máu M
Khí hòa tan
Khí gn vi Hb
2-3%


97%
Nng đ
20 ml O
2
/100 ml
Tnh mch
CHUYÊN CH OXY
O

2
đng mch
Khí hòa tan
Khí gn vi Hb
O
2
hòa tan trong huyt tng t l
vi tính hòa tan ca oxy và phân
áp O
2
:
[O
2
] hòa tan = s x PO
2
S : ch s hòa tan ca oxy
VO
2
hòa tan (ml) =
0.00314 x PO
2
(95mmHg)
PO
2
/100ml
0.00314 x 95 = 0,30 ml O
2
/100ml

Nng đ

20 ml O2/100 ml
Do đó, nu P
a
O
2
là 100 mmHg
[O
2
] hòa tan = PO
2
mmHg x 0,003 = 100 x 0.003
= 0.3 ml O
2
/100 ml
O
2
phóng thích qua khí hòa tan :
= 5000 ml/ph x 0.3 ml O
2/
100 ml
=15 ml O
2
/ph


Khi ngh ngi , lng oxy vào máu VO
2
= 250 ml O
2
/ph

Do đó, [O
2
] hòa tan ch đi din ~ 6% nhu cu tiêu dùng O
2
OXY HÒA TAN